Professional Documents
Culture Documents
Amzad Hosan-Sheuly Fotar Pore
Amzad Hosan-Sheuly Fotar Pore
Bh xUqJ
xJJKyT kNKetoJ
IJo\Jh yJPxj
nJr muJ~ KvCKu lPur V nJPuJ fJ uJPVA ZPuPmuJr TgJS oPj kPz fJPhr xA ZJ VJo
VJPor jJoaJS lPur ofA lPuvrL xA xP mJmJ-oJ, nJA-mJj. m-mJm xmJr TgJA oPj
kPz oJP^ oJP^A YJ nJPm, KvCKu lPur jJoaJr mhPu pKh jfj TPr OKfr lu jJo rJUJ pf
UMm o\J yf yJ\Jr mZPrr jJoaJ KT TUjS mhuJPjJ pJ~? pJ~ jJ fmM FA nJmjJaJ kJ~A Sr oPj
CKT^KT oJPr
YJ jJoaJ YJr cJTjJo FA jJoaJ iM fJr mJmJ-oJ, nJA-mJj, IJL~-\jrJA \JPj hM'YJr\j
m-mJmS FUjS FA jJPoA SPT cJPT KT FA FuJTJr TCA FA jJoaJ \JPj jJ fJrJ \JPj,
IJKmhMr ryoJj vj oJJr xmJA cJPT iM oJJr xJPym mPuA
FT xoP~ oJPj hv KmnJPVr IJPV, FA Kxy\JKj \vj vjaJ UMm jJoTrJ vj KZu FUJj
gPTA FTaJ uJAj VPZ \VjJgV WJPa FA kPgA pJLrJ IJPV TuTJfJ~ pf hvtjJ yP~
oJ^UJPj ITu poMjJ jhL KZu G jhL kJr yf lrLPf KmsKav IJoPur lrL IJr IjqKhPT
IJPrTaJ ru uJAj VPZ mJyJhMrJmJh WJa kpt SUJPjS KZu Foj \u g g Tu-KTjJrJ hUJ pJ~
jJ mskM G jhLS lrLPf kJr yP~ pf KhjJ\kMPrr KhPT xA xo~ UMm jJocJT KZu FA
Kxy\JKj \vj vPjr
FUj IJr foj yJT-cJT jA FUjS \vj vjA IJPZ mJuJPhv yS~Jr kr oJjMw IJr FKhT
KhP~ TuTJfJ~ pJ~ jJ iM rJ\vJyL IJr KhjJ\kMPrr uJT pJfJ~Jf TPr WJa kpt uJAjPuJr
ImJS nJu jJ UMm jzmPz ImJ FA vj gPT WJa kpt pJ~ UMm IJP IJP FAaT rJJ
pPf xo~ uJPV IPjT FA \PjqA rJ\vJyL KhjJ\kMPrr pJLrJS IJ\TJu dJTJ gPT xJ\J TJY
xJKntPx YPu pJ~ fJPf xo~S uJPV UMm To TJPjJ lrLr ^JPouJ jA FTaJPj YPu pJ~ p pJr
KbTJjJ~
Vf FT mZr yu, FUJPj vj oJJr yP~ FPxPZ IJKmhMr ryoJj m~x hUPu oPj y~, FTa To
m~PxA vj oJJr yP~PZ FA vPj YMu hJKz kJTJ ZJzJ TJPjJ vj oJJr hPUKj TC
IJKmhMr ryoJjPT hPU, kgo kgo TC KmvJxA TPrKj? hJKz-VJl vn TrJ Ff aTaPT lxtJ oJjMw
TL vj oJJr yPf kJPr?
fJS IJmJr mqJPYur fUj kpt KmP~-vJhLA TPrKj m~x YKuPvr KTZM CkPr YJTKrS TrPZ IPjT
mZr pJmf nJA-mJPjr oPiq CKjA mz mJmJr oOfqr kr, fJPT FA ruSP~r YJTKraJ h~J yP~PZ
pPyf fJr mJmJS FT\j ruSP~r mz IKlxJr KZPuj ybJ TPrA oJrJ pJj xAKhT KmPmYjJ
TPrA YJTKraJ fJPT h~J y~ xyTJrL vj oJJr KyPxPm kgo KjP~JVk kJ~ fJrJ hMA nJA hMA
mJj mJj hMKa KZu ZJa fJrJ uUJkzJ TPr mz yPf mv xo~ uPVPZ IJKmhMr ryoJj oPj oPj
kKfJ TPrKZu, mJj hMKaPT KmP~ jJ KhP~ x KmP~ TrPm jJ
mJj hMKar KmP~ yP~ VPZ nJAKa FUj KmPhPv TJjJcJ~ mxmJx TrPZ mz nJAP~r \jqA, xS
FUPjJ KmP~ TPrKj
FPfJxm \JjJr kr, JjL~ uJT\Pjr KmvJx yP~PZ fmM TC TC mPuPZ, IJoJPhr mJuJPhv fJ!
TJCPT iPr-aPrA y~PfJ vj oJJPrr kPoJvjaJ KjP~PZ vj oJJr FPfJ To m~Px TC TUjS
y~ jJ
jfj jfj KTZMKhj FA KjP~ IJuJk-IJPuJYjJ yPuS, fJr IoJK~T mqmyJPr, bJJ o\JP\r TgJmJftJ~,
xmJA x xmJA fJPT UMm vsJr YJPU hPU xJj TPr
IJPV KZu olu aJCj xJmKcKnvj vyr FUj yP~PZ \uJ TJaTJYJrL, KcKxr IKlx ZJzJ IJr
TJPjJ CjKf y~Kj FUJPj uJTxUqJ mvL yP~PZ mPu jfj jfj mJzL-Wr yP~PZ IPjT hM'YJrPa
oJPTtaS yP~PZ jfj IJr pJ KZu, xm KbT foKjA IJPZ
FA \JoJukMr vyraJ FT xoP~ hUPf UMm xMr KZu vyPrr oNu rJJr FTkJPv, Cr gPT kNmtKhT
kpt ITu mskM jh KZu mwtJTJPu oPj yPfJ, jhL fJ j~, KmrJa FT xoMhs pJr TJPjJ TuKTjJrJ jA mwtJTJPu FA mskM jhLr rX KZu WJuJPa IJr vLfTJPu jhLaJ gJTPfJ TJPYr
oPfJ FT yJf KjPYr oJZPuJPTS hUJ pPfJ WMPr mzJP
xA jhL IJr jA oPr VPZ xUJPj FUj v mJuMYr Wj WJPx nKft KhPjr kr Khj, oJjMw SUJPj
mJzL-Wr mJjJP jhaJ FUjS IJPZ xJf-IJa yJf uJ K^rK^Pr FTaJ UJPur oPfJ mwtJTJPu FTa
mz y~ KT IJKvj-TJKftPTr oJ^JoJK^PfA IJmJr ZJa yP~ pJ~ \uJ yS~Jr IJPV, FA olu
vyPrr rJJ~, Y- mvJU oJPx KnKS~JuJrJ xTJu-KmTJu kJKj Khf rJJ~ rJJ~ xqJ yPuA
rJJr oJPz oJPz, TJPbr KxKzaJ uJAaPkJP uJKVP~, CkPr CPb uPjr oPfJ mJKfaJ \JKuP~ KhPfJ
Fxm KmsKav IJoPur TgJ oJP^ oJP^ JjL~ uJT\Pjr oMPUA Fxm TgJ FUjS vJjJ pJ~ fJrJ mPu
fJPhr yfJvJ gPT \uJ yS~Jr kr p rTo vyPrr k hPUKZu \JoJukMPrr \jVe, x k
FUjS kNre y~Kj mPuA oPj oPj UMm hMU KjP~ fJrJ xA KmsKav IJoPur TgJ mPu fJPhr oMPU kMrPjJ
xm TgJ Pj Pj, kMrPjJ \JoJukMr vyraJ, UMm jJoTrJ FT\j KYKvLr IJTJ, \uZKmr oPfJ oPj
y~ KmVf KhPjr vryaJPT nJuA uJPV vyPrr FA vj gPTA xJ\J Cr KhPT KVP~ IJP
IJP mJT iPr xJ\J kKPo oKcPTu yJxkJfJPur xJoPj KVP~ vyraJ gPoPZ vj gPT FA
oKcPTu kpt vyraJ YJr gPT kJY oJAu hLWt FTa To-mvL yPf kJPr KT FUjS FA
vyraJPT FT rJJr vyrA oPj y~ FKhT-xKhT KhP~ IJrS KTZM jfj rJJ mKrP~PZ KT oNu
rJJ G FTaJA IJKmhMr ryoJj kgo hMA-FTmJr KrTvJ~ CPb kMPrJ vyraJPT hPUPZ FUj IJr
vyPr pJ~ jJ rJJ \MPz iM KrTvJ IJr KrTvJ Fr oPiq IKlxJr Fm kJmKuPTr VJzLPuJ gPo
gPo pJ~ YfKhtPT pJj\Par FTaJ y Y uPVA gJPT kP~J\j yPuS vyPr IJr pPf oj YJ~ jJ
fJr KjP\r TJPjJ& JlPT kJKbP~ h~ \rL TJ\TotPuJ xPr IJxPf vPjr TJPZA fJr Jl
TJ~JatJr asj jJ gJTPu mJxJ~ YPu pJ~ KmvsJo j~ mA kPz
FKhPTr uJT\j UMm xy\ xru YMu gPT kJ kpt VP~J VP~J nJm uJTJu asjPuJr xo~ UMm
^JPouJ~ kPz vj oJJr TJZJTJKZr vjPuJ pJrJ FA vyPr IJPx, fKrfrTJrL, YJu iJj KmL
TrPf, fJPhr IPjPTA FPx vj oJJrPT iPr, KaPTPar pJ hJo IJPZ, fJr YJAPf To KjPf
poj, KaPTPar hJo pKh y~ kJY aJTJ, uJTaJ oJJr xJPymPT FPx muPm,
oJJr xJm, FTa ToJA~J jqJj? Kfj aTJ hA?
oJJr xJm yPx yPx mPu,
To yPm jJ
uJTaJ IJrS IjMj~ Kmj~ TPr mPu,
IJAJ, YJAr aTJ~ KhoM! FPfJ nJzJ KhPu fJ FA vJT-xmK\, fKrfrTJrLr mqmxJ TrPf kJroM jJ!
oPj y~, oJJr xJPymPT fJrJ ruSP~r hJTJjhJr nJPm iM oJJr xJPym j~, pJrJ KaKTa KmL
TPr, fJPhr xPS F rTo TgJmJftJ mPu FUj uJTJu asPjr xo~ vj oJJPrr Por hPrJ\J
m gJPT oJJr xJPym nJPm, F rTo oJjMw FUjS IJPZ mJuJPhPv! TPfJ xru xy\ FrJ, xrTJrL
IJAj-TJjMj KT mJP^ jJ VJaJ mJuJPhvaJPT YPj jJ mJi y~ FrJ YPj FPhr KjP\r VJo IJr
FA vyr Ff mz kOKgmLr FAaTA fJrJ YPj Fr mJAPr TUjS TJgJS pJ~Kj vj oJJr nJPm,
VJoKjntr mJuJPhv fJ F rTo uJPTr xUqJ, oJa \jxUqJr IPitT yPm
iM FA \JoJukMPr j~, F \LmPj m \J~VJ~ YJTKr TPrPZ, F rTo uJT xm \J~VJPfA kP~PZ
FPhr oPiq nLwe KUaKUPa o\JP\r oJjMwS IJPZ IjMPrJi jJ rJUPu hJenJPm Pk pJ~, x rTo
uJTS hPUPZ IJaIJjJ FTaJTJ ToJPjJr \jq oJKar KhPT fJKTP~ xJrJKhj hJKzP~S gJPT asj
YPu pJ~ fmM x jPz jJ Foj oJjMwS hPUPZ kYMr vPj gJTPuA KmKnj YKrPr oJjMw kJS~J
pJ~ kKfKhj FTaJ vj pj yPrT rTo oJjMw YjJr \J~VJ
x \PjqA mJi y~ vj oJJr pJLPhr xP TgJ mPu To oJjMw xPTt FA m~PxA kYMr IKnfJ
IJPZ TJPjJ pJL TJPjJ TJrPe fJr Po dTPuA, x TgJ muJr IJPVA oJJr xJPym ar kJ~ x
TL muPf FPxPZ pJL KT muJr IJPVA oJJr xJPym mPu h~ x pJ muPf FPxKZu IPjT pJLA
ImJT yP~ pJ~ goPT gJPT IJmJr IPjPTA K\JxJ TrJr IJPVA oJJr xJPym mPu hj,
rJPfr asjaJ ZJzPm KbT rJf KfjPa IPjT xo~ IJiJ WJr of ua y~ lrLr TJrPe
oJJr xJPym Ff mZPrr YJTKrr \LmPj iM pj oJjMw oMU TPrPZ oJjMw hUPf hUPf FUj x
oJjMPwr YyJrJ hUPuA muPf kJPr, oJjMwaJ TJj irPjr pMmT TL pMmfL, oKyuJ TL kMw KmkPh
kzPu FT rTo rPV VPu IJmJr IJPrT rTo IKn \PurJ poj jhLr CkraJ hUPuA mM^Pf
kJPr nfraJ VnLr jJ IVnLr oJJr xJPymS G rTo, oJjMw hUPuA xP xP fJr nfraJS mM^Pf
kJPr TL rTo
IKnfJ mvL gJTPuA TL m~x mvL gJPT? xm xoP~ fJ xKbT j~ I m~PxS IPjPTrA IKnfJ
gJPT mvL oJJr xJPyPmr m~x YKuv TL Km~JKuv fJr p IKnfJ, xA fujJ~ m~x UMm To
oJjMwPT YjJr of hM'Ka YJU gJTPf y~ mMKaJPTS TJP\ uJVJPf y~ xP xP OKfvKaJS UMm
kUr jJ gJTPu, FPfJKTZM oPj rJUJ TL xm? Fxm KjP~ jJzJYJzJS TrPf y~ KjKmz oPj fJyPuA
IKnfJ UMm hsf mJPz Fm oPj gJPT mZPrr kr mZr
oJJr xJPyPmr ojaJ IJ\ UMm nJu nJr muJ WMo gPT CPbA KvCKu lPur VJZaJPT hPUPZ
FUjS lu lJPaKj IJVJoL hM'YJr KhPjr oPiqA laPm TJu rJPf, oJP~r yJPfr KYKbaJ If
TP~TmJr kPzPZ oJ KuPUPZ, IJVJoL IJbJPrJA IJKvj fJr KmP~ FUMKj ZMKar \jq hrUJ h
oP~Ka UMm xMr lJMj oJPxr kNKetoJr of fJr hMA mJj, Kof IJr Ef, fJrJA KbT TPrPZ
oP~aJPT IJKvPjr IJbJPrJ fJKrU, oP~r mJmJ-oJ'r of KjP~A KbT TrJ yP~PZ fA vj oJJr
mPu oP~r mJmJ S IJL~-\j xmJA UMKv Kof IJr Ef fJr FTaJ ZKmS KhP~PZ SPhrPT fJr
ZKm hPU oP~r oJ mPuPZ, ZPu fJ j~ pj rJ\kMr fJr hMA mJjPT IJKo muuJo, YJPT
oP~aJrS FTaJ ZKm kJKbP~ h SrJ TL muu \JKjx? ZKm kJbJPjJr hrTJr jA IJoJPhr kZA
kZ nJA~J IPjT Khj IJPVA F TgJ IJoJPhrPT mPuPZ TJjJcJ~ yJr TJPZ FTaJ ZKm
kJKbP~KZuJo S KT KuPUPZ \JKjx, S~JJrlu, nJA~Jr nJVqaJ UMm nJu nJVq UMm xMkxj jJ gJTPu
Ff xMr oP~ kJS~J Ixm FA KmP~Pf IJxJr \jq IJKo UMm YJ Trm IJrS IPjT KTZM KuPUPZ
oJ kOJ mJ^JA iM FA KmP~r TgJA KuPUPZ T Toj IJPZ oJ'r KjP\r vrLPrr ImJ FUj TL
rTo? Fxm KTZM KuPUKj iM vPwr uJAjaJ~ KuPUPZ, oP~Kar jJoaJ KT \JKjx? fKu FaJ Sr
cJTjJo IJxu jJo IJlKrjJ YRiMrL SrJ hMA nJA-mJj nJAP~r jJo rX IJr mJPjr jJo fKu
rX-fKu
nJhs oJPxr FA Ixyq VrPo, nJr muJPfS TJj rTo yJS~J gJPT jJ VJZPuJ Toj pj yP~
gJPT YfKhtPTA F rTo ImJ TL mOKr nP~? ybJ TPrA mOK jJPo mvLe gJPT jJ IJmJr ybJ
TPrA YPu pJ~ fJS xm \J~VJPf FT xP y~ jJ FA kJzJ~ mOK yP, S-kJzJ~ jA IJmJr SkJzJ~ mOK yP fJ F kJzJ~ gJPT TPjJ ^T^PT rJPh xmJA yPa mzJP TJ\Tot TrPZ nJhs
oJPxr FA mOKPT mPu hRzJPhRKzr mOK FUJPj TP~TaJ lJaJ lPuA pj FT hRPz YPu pJ~
IJPrT \J~VJ~ IJpt FA mOKr hRzJPhRKz UuJ hPU TC TC mPu, YPuA fJ pJPm, pJS~Jr IJPV
FTa uLuJ-UuJ TPr pJP
oJP~r yJPfr KYKbaJ kPzA TJ\-TPotr TgJ xm nMPu VPZ vj oJJr nJr muJ gPTA IJTJv,
mJfJx IJr lu-kJKU KjP~ nJmPZ oJ'r oMPUS PjPZ, FA nJhs oJPxr vPwr KhPTA FTaJjJ mOK y~
xJfKhj VJPor uJT mPu, nJhs oJPxr vw ^JkaJ FA mOKPfA jJKT TA oJZ TJj KhP~ yPa yPa
rJJ kJr y~ Fxm kMrPjJ TgJ IJ\TJu xo~ oPfJ mOKS IJPx jJ vLPfr xo~ vLf IJPx hKr
TPr TA oJZ IJr yJaPm TL, UJPu KmPu oJZ TL IJr IJPZ IJPVr of?
xTJu muJr Vro YJ KjP~ mJKzr TJP\r uJTaJ oJJr xJPyPmr kZPj kZPj yJaPZ F kpt
FTmJrS mPuKj,
xqJr IJkjJr YJ!
ybJ kZPj KlPr hPUA ImJT yP~ Vu oJJr,
KTPr, YJ KjP~ FAnJPm WMrKZx Tj? bJJ yP~ VPZ fJ!
fKrfrTJrL KT oJJr xJPym KjPwi TrJr kr, FUj bJJ frTJrL rJPi xJoJjq FTa TPjJ
oKrPYr oxuJ h~ mPa, fJ iM frTJrLr rXaJPT KbT rJUJr \jq mvLrnJV ^Ju gJPT TJYJoKrPYr
hMkMr hzaJ, KmPTu kJYaJ, xJPz kJYaJ kpt dJTJr ouPasj pJfJ~Jf TPr FA xo~ oJJr xJPym
UMm mq gJPT pJLrJS KV\KV\ TPr kJalPot xqJr kr krA vj lJTJ yP~ pJ~ IJmJr asj
IJxPm rJf hvaJr kr krkr hMKa IJjVr asj poMjJ IJr KfJ Fr IJPV kpt vjaJ kJ~
\jvNjqA gJPT TP~TaJ YJ kJj KmKz Fm UJmJPrr hJTJj IJPZ FUJPj xJoJjq KTZM uJT mPx mPx
IJ`J h~ YJ UJ~ FTaJ mAP~r hJTJjS IJPZ xUJPj hKjT TJV\PuJS gJPT hM'YJr\j
kz ~J FUJPj mA hPU kKTJ kPz
F xo~aJ~ vj oJJr fJr TJ~JatJPr YPu pJ~ KmvsJo j~ kKTJPuJ hPU mA kPz
KT IJ\ x pJ~Kj kJalPotr kKo oJgJ~ KVP~, IJPuJ-ITJPr FTJ FTJA hJKzP~ ITJPr dJTJ
hNPrr VJoPuJPT hUPZ fJr ybJ oPj kPzPZ, pJr xP fJr KmP~ yPm, oJ xA oP~aJr ZKm
kJbJPuJ jJ Tj? Kof-EfA mJ mJre TrPm Tj? oP~r TL TJPjJ UMf IJPZ, pJ fJr IkZ yPm
FA irPjr IPjTPuJ nJmjJ fJr oPj CKT^KT oJrPZ kPvr kr kv Knz TrPZ FTmJr oPj yPuJ
oJ'r TJPZ KYKb KhA Sr FTaJ ZKm kJbJT kr oMyPftA oPj yPuJ, FaJ CKYf yPm jJ oJ UMm hMU
kJPm oJ nJmPm IJoJr kKf TL ZPur TJPjJ KmvJx jA mJmJ oJrJ pJS~Jr kr, YJ xm xo~ YJ
TPrPZ TJPjJ mqJkJPrA oJ pj hMU jJ kJ~ FPfJKhj xnJPmA x xm xo~ oJP~r yJKxoMU rJUJr
YJ TPrPZ oJ pJ KTZMA TrPZ, YJr oPur \jqA TrPZ
fJrkrS ojaJ IJmJr UYUY TPr xJrJ \LmPjr mqJkJr oJ'r CKYf KZu oP~aJPT FTmJr hKUP~
hS~J oPj y~ fJzJfJKzA xm TPrPZ IJ\-TJuTJr KhPj T'\j oP~ jJ hPUA KmP~ TPr!
fJr KjP\r m~x YKuPvr CkPr FTYKuv Km~JKuv KmP~r m~x kJr yP~ FPxPZ FA xoP~APfJ
TJPjJ oP~PT KmP~ TrJr IJPV nJPuJnJPm hPU j~J CKYf hM'\Pjr oPiq TgJmJftJrS kP~J\j
KZu oJ pKh UMm To m~Pxr oP~ KbTbJT TPr gJPT, fJyPu fJ UMm IxMKmiJ yPm YJr I m~Pxr
oP~Phr oj UMm Cz Cz gJPT pUj-fUj WMPr mzJPf YJ~ FTaPfA KUuKUu TPr yPx CPb
xxJPr xyP\A oj mxJPf kJPr jJ Foj oP~, FA m~Px YJ xJouJPm TL TPr?
hMA
vj oJJPrr IJaPkRPr mJVJPj KvCKu lPaPZ ^JT-^JT KvCKu cJPu cJPu kJfJ~ kJfJ~
FA KvCKu lPur VP oJjMw jJKT KYrKhjA fJr lPu IJxJ TPvJr IgmJ kgo pRmPjr OKfr V
kJ~ xKhPjr xA KhjPuJr TgJ oPj kPz KvCKu lPur V kPuA, nJPuJmJxJ CfuJ y~ oPjr
oJjMwaJPT UMm KjKmznJPm TJPZ kPf YJ~
UMm ZJ FA KvCKu lPur \Lmj xJrJrJf lPa IJr UMm xTJPuA ^Pr pJ~ fJr m~x mPuJ, IJ~M
mPuJ, SA FTaJ oJ rJKPfA fJr \joOfq FPfJ ZJa yPuS TL IJjo~ fJr \Lmj KjP\r mMPTr
V dPu dPu rJKaJPT ko~ TPr rJPU yJS~J pj kJVu yP~ fJr V KjP~ ZJaJZMKa TPr
xJrJrJf xA VP nJPrr mJfJxS nJrL yP~ gJPT FojnJPm yJ\Jr yJ\Jr KvCKu lu xTJu muJr
xmM\ WJPxr Ckr kPz gJPT oPj y~ xJrJrJf FA KvCKu fuJ~ TJrJ pj KmP~r mJxr xJK\P~KZu
FUj FA Vo~ KvCKu \Lmj oJJr xJPyPmr TPj mC KjP~ FPxPZ FA TJ~JatJPr xJrJrJf hM'\j
KlxlJx TPr TgJ mPu TPj mC oJP^-oPiqA KUuKUu TPr yPx CPb oJJr xJPymS yJPx TPj
mCP~r xJ\JPjJ UJkJr mJij hMKo TPr FPuJPoPuJ TPr h~ Wj TJPuJ oWuJ mre YMuPuJ ^etJr
oPfJ fUj UMPu UMPu KkPbr Ckr kzPf gJPT TPj mC UMm UMvLPf oJJPrr VJu aPj iPr \J~VJaT
yJPfr oJYPz uJu yP~ pJ~ IJmJr SA \J~VJaTPf IJhr TPr YMPoJ h~ TPj mC xJrJrJf hM\jJr
TPfJ TgJ ^JT-^JT TgJ KoK-KoK TgJ TgJ~ TgJ~ TPj mCP~r cJVr YJPUr hMKo hM\PjrA
oPj y~, rJf FPfJ ZJa Tj? IPjT hLWt yPu IJrS o\J TrJ pPfJ
FA ImJPfS rJf xJPz KfjPa~ vPj IJxPf y~ oJJr xJPymPT jgt mu gPT FTaJ ouPasj
IJPx FA \vPj IJaaJ, xJPz IJaaJ~ dJTJ~ kRZJPm FA asjaJ FA asPj Knz FTa mvL gJPT
asj YPu pJS~Jr kr oJJr xJPym pUj TJ~JatJPr lPr, TPj mC fUj IKnoJj TPr VJu lKuP~ mPx
gJPT TUjS IJmJr VnLr WMPor nJe TPr kPz gJPT KmZJjJ~ oJJr fJr IKnoJj nJJ~ y~
KUuKUu yJKx ^JkaJ-^JkKa hM'yJPf YMKz mJP\ IJmJr y~ TgJ IJr TgJ mMT nrJ TgJ F
TgJ TUjS lrJPm jJ mMPTr nfr gPT mr TPr IJjJ TPfJ xko~ TgJ TPj mCPT mMPT KjP~
TgJ muPf muPfA FT xo~ WMKoP~ kPz TJ oJJr
oJJr WMKoP~A gJPT TPj mC UMm nJPr hPrJ\J UMPu mJAPr IJPx IJaPkRPr mJVJPjr KvCKu fuJ~
pJ~ IJYu nPr KvCKu TKzP~ IJPj fJrkrA y~ fJr KvCKu KvCKu UuJ WMo oJJPrr oMPU
KvCKu lPur Kdu ZMzPf gJPT fmM pUj WMo nJP jJ, fUj KvCKu lPur cJaJ YaTJPuA TouJ rPXr
rx mPrJ~ IJr xA TouJ rX KhP~ oJJPrr oMPU KyK\KmK\ ZKm IJPT TUjS fJr jJo uPU YJ
IJmJr TUjS KjP\r jJoaJA KuPU fKu IJmJr TUjS lu-kJKUr CuPaJ-kJuaJ ZKm IJTPf gJPT
FA jro jro IJTJ-IJKTr KvrKvrJKjPf oJJPrr WMo nPX pJ~ oJJr YJU UMuPfA TPj mC fJr
oMPUr xJoPj Ya TPr IJ~jJ iPr IJ~jJPf KjP\r oMPU rPXr FPfJ TJaJTKa hPU hMMPYJPU TPj
mCP~r KhPT fJTJ~ TPj mC fUj KUuKUu TPr yJxPf yJxPf fJr CkPrA uMPaJkMKa UJ~
oJP~r KYKb IjMpJ~LA IJKvj oJPxr IJbJPrJ fJKrPUA KmP~ yP~PZ KmP~r oJ Kfj Khj IJPV ZMKa KjP~
mJKz VPZ fUj YJr oMPUr KmwefJ hPUA oJ YoPT CPbKZu,
KTPr YJ, fJr IxMU jJKT?
YJ UMm rxTwyLj TJVuJ~ Cr KhP~KZu,
jJy, hMKhj kPrA fJ KmP~, vrLraJPT hJz TKrP~ rJUPf yPm fJ?
oJ kvPmJiT KYPr ofA hJKzP~KZPuJ ZPur oMPUJoMKU oJ iM oPj oPj KjP\A KjP\PT K\Px
TrKZPuJ mJrmJr, YJ TL FA KmP~Pf Ix? KjKmtTJr oJPT hPU, FTa nP~A pj YJ IJmJr
mPuKZu,
jJ oJ, IJoJr TJPjJ IxMU y~Kj IJKo nJPuJA KZuJo
fmM oJP~r oj gPT KiJ pJ~ jJ YJPfJ TUjS FnJPm TJPjJ kPvr Cr h~Kj oJ nJPm, IJrS
hM'YJrPa Khj IJPV IJxPf kJrPfJ IJxPuJ jJ Tj? p TJPjJ xo~ YJ mJKz VPu oJP~r mqfJ
mPz pPfJ FPTr kr FT kv TrPf gJTPfJ, Toj KZKu? FPfJ hKr TPr KYKbr Cr Khx Tj?
p rJPi, G oP~aJ TL nJPuJnJPm rJiPf kJPr? fA UPf kJKrx? F rTo yJ\Jr kv IgY oJ FUj
UMm yP~ IJPZ? hMKhj kPrA KmP~? oJ'r fJ yJ\Jr yJ\Jr kv TrJr TgJ KT UJPm, jJ UJPm, xxm K\JxJ jJ TPr oJ ybJ FPfJ KjmtJT yP~ VPuJ Tj?
YJ KjP\S mM^Pf kJrPZ, mJKzPf kJ luJr xP xPA oJ p kgo kvaJ TPrKZPuJ, IJxPuA x UMm
nJPm fJr Cr KhP~PZ, FaJ fJr CKYf y~Kj oJjMPwr oPj pKh TJPjJ Jn gJPT, TUjS x
fJ YJkJ KhP~ rJUPf kJPr jJ p TJPjJ oMyPft xA Jn kTJv kJ~
FTaJ Jn fJ YJr oPj KZuA KmP~ TrPm x, oP~ jJ hUJT, If oP~r FTaJ ZKm fJ fJr
TJPZ kJbJPm? TJjJcJ~ fJr ZJa nJAP~r TJPZ ZKm kJbJPjJ yPuJ, IgY pJPT KjP~ fJPT xJrJ \Lmj
gJTPf yPm, fJr TJPZ TC TJPjJ ZKm kJbJPuJ jJ FA JnaJ fJr ojaJPT TPr TPr UJKPuJ
FoKjPfA fJ FTa mvL m~Px KmP~ TrPZ FA m~xaJr oPiq CJx CufJ UMm To FTa VLr
Fm nJrL m~x YJTKraJS UMm hJK~fvLu YJTKr \vj vPjr vj oJJr oJ pKh ZPur Fxm
KhT KmPmYjJ jJ TPr UMm I m~Pxr oP~ KbT TPr gJPT, fJyPu UMm T yPm YJr xxJr aJjPf
KVP~ mJrmJr yJYa UJPm FAxm TJrPeS oP~r FTaJ ZKm YJr TJPZ kJbJPjJ UMmA kP~J\j KZu
Khj rJf Fxm nPm nPmA, YJr oMPUr CufJ TPo KVP~KZu Toj pj FTaJ KmwefJ \Po
CPbKZPuJ YJr YJPU-oMPU F KmP~ yPm jJ, Foj TgJS oJPT TJPjJKhj muPf kJrPm jJ YJ FA
KmP~ KjP~ jJjJ rTo KiJ-P nVPf nVPf YJr o\J\aJS KmVPz KVP~KZu p TJPjJ oJjMw, pKh
fJr oPjr TgJ TJCPT muPf jJ kJPr, x FT ho IJaTJPjJ ImJ~ x YuJPlrJ TPr mPY gJTPf
y~ mPu mJPY nLwe FT yfJvJr oPiq fJr KhjPuJ YPu pJ~ jJ muPf kJrJ TgJPuJ \oPf gJPT
hP~r nfPrA TJPjJ rTo IxMU jJ gJTPuS oJjMwaJPT fUj hJe IxM oPj y~ YJr ImJS
F rToA ZMKa x IJrS IJPVA KjPf kJrPfJ vw kpt KmP~ TrPf yPm mPuA KmP~ TrPf pJP
F rTo o\J\ KjP~ pUMKj x mJKzr oJKaPf kJ lPuPZ, KbT fUMKj oJP~r IA kPvr Cr KhPf KVP~
F T'KhPjr xo Jn FTxP kTJv kP~PZ pJr \Pjq oJ FUjS goPT IJPZ TJPrJr xP TJPjJ
TgJ muPZ jJ YJ KT UJPm jJ UJPm fJS x nPu VPZ KmP~ mJKzPf TPfJ TJ\ p pJr TJP\
FUjS xmJA mq TC mM^PfA kJPrKj oJ-ZPur nfPr FA oMyPft KT yP~ VPuJ
kJP~ \MPfJ KjP~A KmZJjJ~ P~ kPzPZ YJ mM^Pf kJrPZ, \LmPj FA kgo oJ'r xP x hMmtqmyJr
TPrPZ hM'Khj kPrA KmP~, FA xoP~ oJP~r oPj IJWJf h~J UMm IjqJ~ KjP\A KjP\r nPur IJPj
kMzPZ oJk YJAPf VPuS oJ pKh mPu, ZPurJ KmP~r TgJ jPuA TL mhPu pJ~? oJPT nPu pJS~Jr
YJ TrPf gJPT IJ\ mJPh TJu fJr KmP~ KmP~r IJPVA pKh FrTo mqmyJr TPr, KmP~r kPr fJ
TgJA muJ pJPm jJ fJr xP? fUj? fUj TL \mJm hPm YJ VjVPj KiJPr IJPj kMzPZ YJr
oj
fUj gPTA oJ g' yP~ IJPZ IJmJr TL muPf VPu TL muPm IJmJPrJ pKh hMmtqmyJr TPr? FA nP~A
oJ IJr YJr TJPZ pJP jJ oJ pj FT ITu xJVPr kPz VPZ TJPjJKhPT TJPjJ Tu-KTjJrJ
kJP jJ fJr oPj iM FTaJA kv, IJoJr YJPfJ FrTo KZu jJ Sr mJmJ oPr pJS~Jr kr, KjP\r
TJPi nJXJ xxJraJ KjP~, aPjaPj IJ\ FUJPj FPj hJz TKrP~PZ kY InJm pUj, fUjS oJ'r
xP x yPx yPx TgJ mPuPZ nJA-mJjPhr Ckr TJPjJKhj TJPjJ mqJkJPrA rJV TPrKj aJTJk~xJr aJjJaKjPfJ KZuA, hMA mJj Ef IJr KofPT UMm T TPr KmP~ KhP~PZ iJr-hjJ TPrPZ fmM
fJ YJ TUjS o\J\ UJrJk TPrKj IJ\ ybJ FrTo mqmyJr TrPuJ Tj? F kPvr TJPjJ Cr
UMP\ kJP jJ oJ
hMkMr VKzP~ pJP IJKvPjr ^T^PT jLu IJTJv oJP^ oJP^ imiPm aTPrJ aTPrJ xJhJ oW
rRPhsr oPiq FUjS nJhs oJPxr nqJkxJ VrPor IJY IJPZ mJfJx jA mPu VJZkJuJS jzPZ jJ
YfKhtT nJmPf nJmPf, nLwe TJKPf \MPfJ kJP~A WMKoP~ kPzPZ YJ oJ UMm jLrPm YJr TJPZ
FPx j~j nPr IJmJr YJPT hUPuJ TJPjJ rTo v jJ TPr kJP~r \MPfJ UMPu KhPuJ KmPTu muJ
kpt oJ-ZPur TJPjJ TgJ yPuJ jJ WMo gPT CPbA IPmuJ~ VJxu TrPuJ YJ pUj x oJgJr
YMu IJYzJP, oJ fUj Vro nJf KjP~ mPx IJPZ YJr \jq
YJ UMm iJft KZu TJPjJKhPT jJ fJKTP~A kyJk TPr UP~ KjPuJ UMm hsf oJ fJr TJPZA fmM
KTZM muPuJ jJ oJPT IgY oJ-ZPur pPfJ TgJ, FA UJmJr xoP~A fJr IPitT TgJ muJ yP~ pPfJ
KT IJ\ FTaJ TgJS yPuJ jJ pUj pJ hrTJr oJ FKVP~ KhPuJ xAnJPmA UP~ KjPuJ YJ nJPuJo KT jJ mPuA UJmJr vw TPr YPu VPuJ YJ oJ iM fJr pJS~Jr KhPT ImJT yP~ fJKTP~
rAPuJ KTZMe
UPf UPf YJ IPjTmJr nPmPZ, oJPT mKu, CraJ IAnJPm h~J IJoJr CKYf y~Kj oJ IPjT
hNr gPT FPxKZ fJ o\J\aJ KbT KZu jJ xKr oJ, oJ TPr KhS KT muJr oPfJ xJyxA kPuJ
jJ YJ oJ pKh CraJ UMm mJTJ TPr h~ mC kPuA ZPurJ oJPT nPu pJ~ hM'Khj kPrA fJ fJr
WPrr mC IJxPm? IJoJr TJPZ oJ YP~ uJn TL? xJrJKhjA fJ mCP~r TJPZ oJ YJAPf yPm FAxm
TgJr nP~A KTZM muPf kJrPuJ jJ YJ
oJ FTmJr muPf YP~KZu, TJPjJ frTJrL nJPuJ jJ yPu rJPV nJf-oJZ gJuJPf rPUA YPu pJx
hM'Khj kPr mC IJxPm jfj mC fJr yJPfr rJjJ pKh UJrJk y~, fUj TL TrKm? FAnJPm nJf lPu
YPu pPf kJrKm, jJKT oMU mMP\ SxmA UJKm?
oJ IJmJr KjP\A oPj TPrPZ, FUj Fxm TgJ muJ KbT yPm jJ IJrS y~PfJ rPV pPf kJPr hM'Khj
mJPhA p ZPur KmP~, fJr YJPU-oMPU, YuJPlrJ~, nLwe rTPor FTaJ IJj TUjS yQY TPr SPb
TUjS uJlJ~ IJmJr TUjS uJ~ rJXJ yP~ pJ~ xA IJjPr KmMoJS fJ YJr YJPU-oMPU
jA Toj pj FTaJ KmwefJ~ fJr YJU-oMU oKuj yP~ IJPZ xJoJjq FTa yJKx-uJ fJ jAA, FUj kpt FTaJ TgJS muPZ jJ YJ IJxPu KmP~aJ TL yPm? xo~oPfJ YJ IJmJr mPT mxPm
jJPfJ? FTaJ I\JjJ nP~ oJP~r mMTaJ KdmKdm TPr TJkPf gJPT TJgJS TL TJPjJ nu yP~PZ fJr
fjfj TPr UJ\JUMK\ TPrS oJ fJr KjP\r TJPjJ rTo nu irPf kJrPZ jJ
IJmJr x KjP\ KjP\A nJPm, nu fJ TJgJS FTaJ Kj~A yP~PZ YJS Foj ZPu j~ oJ'r xP
hMmtqmyJr TrPm TgJ muPm jJ mJKzPf FPxS YMkYJk gJTPm mJAPr mPrJPm jJ FPfJKhj kr KjP\r
VJoaJPT hUPm jJ, Foj ZPu fJ YJ j~ IPjT Khj ZMKar kr, mJKzPf FPxA oJPT \KzP~ irPm
xJrJ mJKzPf yQY TrPm jhLPf xJfJr TJaPm VJPor m-mJmPhr xP IJ`J oJrPm mafuJ~
IgmJ mJ\JPrr kJ Ko~Jr YJP~r hJTJPj fJr xA YJ IJ\ FPfJ Tj? KmP~aJ TL fJr ojoPfJ
yP jJ IJKo TL \Jr TPr SPT KmP~ TrJK? FA \PjqA Sr oj FPfJ UJrJk FPfJ Kmwe! FA
TJrPeA TL YJ IJoJr xP TJPjJ TgJ muPZ jJ?
IJ\PTr KhjaJ UMm kKrJr KZu vw KmPTPur aTPrJ aTPrJ rJhPuJ pj IxUq oJPur oPfJ
CYM CYM' VJZPuJr oJgJ~ ZJa ZJa mJfJPx CzKZPuJ fJr FTa kPrA, VJiNKur rXaJS UMm aTaPT
uJu hUJKPuJ fkJPrr oJPbr oPfJ xmM\ iJjPf kKrP~, ZKmr oPfJ hNPrr VJPor kZPj, xNptaJ
pUj cmKZPuJ, fUj oPj yKPuJ, xmM\ oP~r TkJPu pj uJu aTaPT FTaJ Kak \u\u TrPZ
IJr KbT xA oMyPftA, ZPu-kMPu KjP~ Ef IJr Kof dTPuJ mJKzPf KUuKUu TPr yJxPf yJxPf y
Y TPr
SPhr yJxJyJKxPf mJKzaJ pj jPY CbPuJ KmP~r IJjP Kof IJr Ef nJA~JPT aPj fuPuJ
KmZJjJ gPT mz oJoJ, mz oJoJ mPu YJPT \KzP~ irPuJ Kfj-YJrPa ZPuPoP~ mz oJoJr oMU
gPT KmwefJ TJgJ~ pj yJKrP~ VPuJ ZPuPoP~PuJPT IJhr TPr TPr YMoM UPuJ YJ
xqJ yPf jJ yPfA, IJPuJ~ nPr VPuJ xJrJ mJKz jJjL jJjL mPu ZPuPoP~PuJ ^JKkP~ kzPuJ
jJjLr TJPu T IJPV jJjLr TJPu mxPm, FA KjP~ ^VzJ yP~ VPuJ SPhr oPiq oJ IJr YMk
gJTPf kJrPuJ jJ jJKf-jJfjLPhr KjP~ x mq yP~ VPuJ T rJV TPrPZ, fJr rJV nJXJPuJ
yPuJ TgJ IJr TgJ ZPukMPurJ poj IjVtu TgJ muPZ jJjLr xP, jJjLPTS fJr Cr KhPf yP
IJPVr ofA oJgJ jLYM TPr mPx IJPZ yJPf-kJP~ IJufJ oPyhLr jTvJ VJ-nKft V~jJ TkJu \MPz
ToTPor IJukjJ IJrS IkkJ uJVPZ fKuPT TgJ muPZ jJ mPu fJr FA jLrmfJ IJrS nJPuJ
uJVPZ YJr FmJrS YJA muPuJ,
IJoJr xPA fJoJPT pPf yPm
FmJrS TgJr TJPjJ Cr KhPuJ jJ fKu
IJ\ T'Khj yPuJ?
YJr mMPT oJgJ rPU fKu muPuJ,
xJfKhj!
FA vj TJ~JatJPr fJoJr Toj uJVPZ
fKo xP gJTPuA xm nJPuJ uJPV!
IJKo pUj KcCKaPf gJKT!
UJrJk uJPV KT IJoJrS fJ KcCKa IJPZ xJPym, FA ZJ xxJPrr TJ\Tot TL To? fJoJr lJa
...
FA mPuA KUu&KUu& TPr yPx CPb fKu FA yJKx xyP\ gJoJPjJ pJ~ jJ FoKjPfA fJ IMf FTaJ
jJo- lJa, FA jJo jPuA fJ yJKx IJPx fJrkr S pJ TgJ mPu, TgJ~ TgJ~ mJPrJ mZr IJr KT
muPf kJPr jJ fKu yJxPf yJxPf kPa KUu& uJPV IPjTe kr TJ yP~ fKu mPu,
fmM, fJoJr lJa UMm nJPuJ x oJjMw oJPwr of kKrvso TrPf kJPr!
YJ mPu,
IJr oP~aJ- oL?
oP~aJ \LmPj UMm hMU kP~PZ oPj y~, TgJA fJ mPu jJ KhjrJf iM TJ\ TPrA pJ~ UMm KmvJxL
oP~, fJA jJ?
yqJ fKu, IJoJPT FUj pPf yPm
fKu fJr \JoJ aPj iPr mPu,
TJgJ~?
KcCKaPf FUj FTaJ ouPasj IJxPm
jJ, fKo pPf kJrPm jJ lJaPT KhP~ Umr hJS, fKo IxM!
Fr TJPjJ oJPj y~ jJ
fKu nKY TPa fJr TgJaJA mPu,
Fr TJPjJ oJPj y~ jJ
uLKa, IJKo pJPmJ IJr IJxPmJ IJi WJr oPiqA IJKo KlPr IJxPmJ
VuJ KTP~ pJP oLr kv FTaJA, nJmL fJyPu VPuJ TJgJ~ oL mPu,
IJKo VuJo f rJAf hvaJ~ fUjS fJ nJmLPr WPr hAUJ VuJo IJKo TAuJo, nJmL pJA nJmL
FTaJ mA kzPfKZPuJ IJoJr KhPT jJ fJKTP~A muPuJ,
pJ, KT TJu FTa xTJu xTJu IJKxx
oLr TgJ vJPj lJar vrLraJ UMm \JPr FTaJ oJYz Khu fJr lqJxlqJPx VuJ~ mPu,
IJPr fA f VqJZx rJf hvaJ~ IJKo hUKZ nJmL rJAf mJPrJaJ kpt KaKn hqJUfJPZ hPrJ\Jr lJT
KhP~ IJKo FTa CKT KhKZuJo, nJmL xP xPA IJoJr KhPT fJKTP~ muPuJ,
T? lJa FPfJ rJf kpt \PV IJPZJ Tj? pJS, WMoJS, mvL rJf \JVPu xTJPu CbPf kJrPm jJ,
pJS IJKo fUUMKj KV~J A~J kzKZ
hM'\Pjr TCA nJmPf kJrPZ jJ xA nJmL VPuJ TA? TJPjJ hMWtajJ WaPu fJ fJr IJuJof kJS~J
pPfJ y~PfJ hPrJ\JaJ UJuJ gJTPfJ V~jJVJKa KaKnxy xm uMa yP~ pPfJ nJmLr yJf kJ mPi,
oMPU TJkz P\ cJTJKf TrPfJ KTmJ IJ\TJu pJ yP, nJmLPT UMj TPr uJv VJP~m TrPuS fJ
FTaJ KY kJS~J pPfJ pPfJ mz YJr cJTJf UMjL xJxL yJT jJ Tj? nu TPr lPu pJS~J fJPhr
KY FTaJ kJS~J pJ~ xA xN iPrA fJ kMKuv UJ\JUMK\ TPr
oL UMm \JPr ioT h~ lJaPT,
fA mvL mvL YJ TrfJZx? nJmLr KT I~ jJA y KjP\A xm VJZVJZ TPr TJPjJUJPj VPZ
FT\j, FTaJ oP~ oJjMw, fJS jfj mC, FPfJ rJAPf FTuJ FTuJ TA pJAPmJ? lJar kJfiJ ioT
UP~ YMk yP~ pJ~ oL lJar pMKaJPfJ KbT IJPZ FPfJ rJPf jfj mC FTJ FTJ TJgJ~ pJPm?
hM'\PjA YMkYJk KT muPm jJ muPm, fJS nPm kJP jJ muJ mJzPZ IJKvPjr ^T^TJ rJh ZKzP~
kPzPZ xmUJPj hvaJr KhPT FTaJ uJTJu asj IJxPm pJLPhr y Y vJjJ pJP FUJj gPTA
lJa ybJ TPr mPu,
IJKo pJA
lJar oJgJaJ FTa Vro gJPT p TJPjJ mqJkJPrA uJlJuJKl hRzJPhRKz FTa mvL TPr lJa xA
fujJ~ oL UMm bJJ oP~ oP~ oJjMw fJ fJr oJgJ~ xN Fm fL mMKr TJTJ\ mvL oL
UMm IJP TPr muPuJ,
T pJKm?
lJar oMTaJ UMm kKrJr x la&la& TPr mPu luPuJ,
mqJkJraJ, TJCPr jJ TJCPr \JjJAPf IAPmJ jJ? IJKo pJA
jJ
oLr ioTaJ nLwe TzJ vJxPjr oPfJ vJjJ~ goPT pJ~ lJa oL FTho bJJ VuJ~ mPu,
TJCPr KT TAPf kJrKm jJ
IJorJ pKh KmkPh kAzJ pJA, fyj TL IAPmJ?
oL IJrS KjJk VuJ~ mPu,
IJorJPfJ mJAPrA gJKT KnfPr TL IAPZ jJ IAPZ IJorJ TqJoPj \JjMo IJorJ fJ TC FA mJKz
gJATJ kJuJA~J pJAfJKZ jJ G p, WPrr hPrJ\J~ fJuJaJ ^uPZ, IAaJA mz xJL IJoPVJ TJPZ
fJ IA fJuJr YJKm gJPT jJ gJPT?
jJ!
IPjTe kr, oJgJ YMuTJPf YMuTJPf lJa mPu,
fJrkrS FA vPjr hMA-FT\jPr xm WajJ TA~J xJL rJUJ CKYf? fA oJjJ TrfJZx TqJ?
oL pj UMm KYJ-nJmjJ TPr mPu,
oJJr xJm UMCm nJPuJ uJT fJPr IJr IJoJPr KjP\r oJjMw oPj TPr oJJr xJm AKvPj jJA
jfj mC, rJAf VnLPr TA \JKj YAuJ VPZ, FA TgJaJ pKh oJjMw \JPj, fJAPu TL oPj TrPmJ? Tu
raJAPmJ jJ?
uJKb IuJr uJKb irj pJ~, KT oMU IuJr TgJ irj pJ~ jJ mqJkJraJ \JjPu oJjMw TPfJ irPjr TgJ
ZzJAPmJ \JKjx? oJJr xJm FAUJPj IJr TJCPr oMU hUJAPf kJrPmJ jJ uJ~ YJTKr ZJAzJ YAuJ
pJAPmJ
oLr FPfJ TgJ Pj, lJa KjP\r oJgJPfA KjP\ FTaJ WMKw oJPr TJP\r oP~ oL FPfJ xMr
xMr mMKr TgJ muPf kJPr Sr oJgJ~ Tj FA mMKPuJ dJPT jJ TJPjJKhj FTaJ mMKr TgJ
muPf kJrPuJ jJ TJCPT IA vJuJ mJPrJ mZr' vaJA Sr xm mMK TJbPbJTrJr oPfJ bTbT TPr
UP~ lPuPZ Fxm mqJkJPr xmPYP~ nJPuJ yPuJ FTho YMk gJTJ mJmJr TJPjJ v jA oJKaPfA
mPx kPz lJa fJr YJU-oMU hUPu oPj y~, x iM xmte FTaJ TgJA nJmPZ, FaJ TL yPuJ?
TJ\-Tot gPo jA oLr kKfKhPjr ofA IJ\S x YMkYJk TJ\ TPrA pJP xTJPur jJvfJS
KhP~PZ lJaPT UJmJr muJ~ lJa xmJr YJAPf FTa mvLA UJ~ KT IJ\ x KTZMA UPf kJrPuJ
jJ FTaJ Ka IJr nJK\ TJPjJ rTo kJKj KhP~ KVPu gJuJaJ xKrP~ rJUPuJ fPm dT&dT& TPr kJKj
UPuJ IPjT
TUj oJJr xJPym IJxPm TUj xo WajJ \JjPm FA KYJPfA x IKr oLaJ KT? oP~
\qJKfw jJKT? ybJ TPr fJr oPjr TgJ \JjPuJ TL TPr? x pUj oJJr xJPymPT KjP~ nJmPZ, KbT
fUMKj oL muPuJ,
oJJr xJPmr IJPVS fJ nJmL KlPr IJAPf kJPr?
oLPT IJPV hUPfA kJrPfJ jJ lJa TgJmJftJS muPfJ UMm To TJPjJKhjA FT KoKjaS hJKzP~
gJTPfJ jJ oLr xJoPj mJ\JraJ rPUA YPu pPfJ oL KTZM muPu, TUjS fJr TJPZ pPfJ jJ
lJa hNr gPTA Pj fJr kP~J\jL~ K\Kjx FPj KhPfJ lJa mPuA KhP~KZPuJ oLPT,
IJoJr UJmJr xo~ fA xJoPj gJTKm jJ oP~ oJjMw TJPZ gJTPu IJoJr UJAPf UMm IxMKmiJ I~
oLS xA rTo; UJmJr-hJS~Jr xm rPU KhP~, Ijq TJgJS, FA xxJPrrA Ijq TJP\ mq gJTPfJ
KT IJ\ xA nuaJ nJXPuJ lJar IPjqr mJKzPf TJ\ TrPu TL yPm, oL UMm mMKofL oP~
JoLr Wr TrPf kJPrKj, SaJ fJr nJVq oP~ UJrJk jJ UMm UJrJk KZu mJi y~ Sr JoLaJA vJuJr
maJ mM^Pf kJPrKj, ZJAP~r nfPr UJKa xJjJr aTPrJ KZu
lJar FTmJr oPj yPuJ vPj pJA IqJKxqJ vj oJJrPT K\JxJ TKr, IJoJPhr xJPym
T'KhPjr ZMKa KjP~PZ TPm IJxPm IJmJr oPj yPuJ, mqJkJraJ IJhJr mqJkJrLr \JyJP\r Umr KjP~
uJn TL! Fxm TgJ K\Px TrPf VPu, CKj pKh IJmJr nJmLr TgJ K\Px TPr? fUj x TL muPm?
mMTaJ KTP~ pJP mJrmJr kJKj UJP KYJ TrPf TrPf UMm WJoPZ IJmJr xA vrLPrr WJo
vrLPrr nfPrA KTP~ pJP n~JjT FT IKPf nVPZ lJa
ybJ oPj yPuJ, rJf KfjPa~ FTaJ ouPasj pJ~ dJTJ~ nJmL KT TJCPT jJ \JKjP~ G asPjA YPu
VPZ?
UMm hsf oLr TJPZ FPx, nLwe rTPor Zala nJm KjP~ muPuJ,
oL, IJoJr oPj I~, nJmL rJAf KfjaJr oPu FTJ FTJA YAuJ VPZ?
lJaPT FTmJr hPU KjP~ oL mPu,
nJmL pJPmJ TqJj? xJAPmr xP TL ^VzJ IAPZ?
^VzJ? IJoPVJ xJPym KT ^VzJ TrJr oJjMw! Km~J IAPZ oJ TP~TKhj
FA T~aJ Khj f nJmLr oMPU UJKu yJKxA hUuJo ^VzJ IAPmJ TqJj?
fA p TAKu nJmL YAuJ VPZ?
FUj UMm mJTJ mJTJ uJVPZ lJaPT oLr TgJ Pj goPT IJPZ
oL nLwe f\L VuJ~ muPZ,
FAxm TgJ TJCPr TAKm jJ TYM UMzPf KV~J xJk mJAr IA~J pJAPmJ mM^Zx? fPr jJ TAKZ YMkYJk
gJT, IJoPVJ xJPym IJxMT fJrkPr TgJ TAKm
xKfq IJr TJPjJ TgJ mPu jJ lJa FA TJ~JatJr gPTS mJAPr pJ~ jJ vPj asj IJxPZ pJLPhr
yQY vJjJ pJP IJmJr YPuS pJP asj hM'Kfj KoKjPar oPiqA lJTJ yP~ pJP vj FUJj gPT
xmA mJ^J pJP FTa CKT oJrPu xm hUJS pJPm
hMkMr VKzP~ VPuJ IJKvPjr ^T^TJ rJh yuMh yP~ VPuJ YJPUr xJoPjA TJgJS FTa mJfJx
jA FTaJ VJPZr kJfJS jzPZ jJ YfKhtPTr xm KTZMA pj Kr yP~ IJPZ
oPj oPj nJmPZ lJa nJmL UMm uL oP~ pj fJPT kP~A IxUq KvCKu lJPa rJPf nJr yPf
jJ yPfA, kJKUrJ ZMPa IJPx FA mJKzPf IPjTPuJ kJKU FT xP KTKYr-KoKYr TPr kJKU fJ,
SPhr nJwJ IJorJ mM^Pf kJKr jJ KT lJar oPj y~, SrJ pj muPf YJ~, SPVJ jfj mC, IJr TPfJ
WMoJPm? FAmJr WMo gPT CPbJ IJorJ fJoJr WMo nJXJPf FPxKZ TL IJpt, nJmL KT xo
kJKUPuJPTS xP KjP~ VPZ! nJr gPT FUj kpt, IJ\ FTaJ kJKU hUuJo jJ FA mJKzPf
PjKZ, kOKgmLPf ^z FPu, kJKUrJA xmJr IJPV xA ^Pzr xmJh kJ~ nJmLr mqJkJPr TL kJKUrJ
IJPVA \JjPf kPrPZ xA \PjqA TL TJPjJ kJKU IJr FA mJKzPf IJxPZ jJ? mJKzaJ vNjq mPuA
FPfJxm nJmjJ lJar oJgJr nfPr \oJ yP~ IJPZ fJ jAPu FAxm lu-kJKU KjP~ \LmPjS TJPjJ
nJmjJ-KYJ TrJr ImxrA kJ~ jJ lJa
lJa IJr oLr oJJr xJPym FPuj rJf xJPz hvaJr ouPasPj TJ~JatJPr dPTA, hPrJ\J~ fJuJ
^uPZ hPU goPT VPuJ YJ oJJr xJPym FTa \Jr VuJPfA K\JxJ TrPuJ,
hr\J~ fJuJ ^uPZ Tj?
asj YPu VPuJ lJTJ yP~ VPuJ vj rJPfr asPjr xo~ UMm mvL Knz gJPT jJ asjaJ FPxA
hM'Kfj KoKjPar oPiqA YPu pJ~ xP xPA yP~ pJ~ rJPfr vj
vPjr TJ\-Tot vw TPr, xJPym IJmJr KlPr FPxA WPr dTPuJ hPrJ\JaJ UJuJ Tj? FA oPj
TPr FT oMyftS hJzJPuJ jJ hPrJ\JaJ UJuJ TL m gJPT, Fxm KYJ-nJmjJ fUj fJr oJgJr nfPrA
jA lJa mM^Pf kJPr jJ, fJr xJPym FUj TL nJmPZ fPm FAaT mM^Pf kJrPZ, vNjq Wr hPU oPj
UMm mz FTaJ IJWJf kP~PZ xJPym p IJWJPfr TJPjJ v jA, xA IJWJPf T IPjT mvL
hPrJ\JaJ UJuJA IJPZ WPrr mJKfS \uPZ mJAPr KT nJPrr ZJa ZJa yJS~J ZMaJZMKa TrPZ x
yJS~J~ KvCKu lPur V nPx mzJP mJKzPf xJPym FPxPZ mPuA TL IJ\ hM'KfjPa kJKU FPx
KTKYr-KoKYr TPrPZ kJKUrJ TL oJjMw YPj? nJXJ kKrfq mJKzPf kJKUPhr IJjJPVJjJ UMm To
gJPT KT FTaJ xu mJKzr VJPZ VJPZ kJKU IJPx y Y KTKYr-KoKYr TPr CPz pJ~ IJmJr
KlPr IJPx TUjS TUjS cJPu mPx TJPjJ TJPjJ kJKU K^o iPr gJPT WMoJ~
oJJr xJPym KT IA FTnJPmA mPx IJPZ WPr jLrm Kjk xJrJrJf hJKzP~ gJTPf gJTPf kJ
hMPaJ mqgJ~ ajaj TrPZ lJa nJmPuJ, FUMKj oL YPu IJxPm, IJKo FTa WMPr-KlPr IJKx
oL oP~aJ WKzr ofA TJaJ~ TJaJ~ FPx yJK\r y~ ^z-mOK yPuS fJr TUjS hKr y~ jJ F
mJKzPf FPxA rJjJWPr dPT KT IJ\ F mJKzPf FPxA ybJ goPT hJzJPuJ oL
fJr xJPym hJKzP~ IJPZ KvCKu fuJ~ IxUq KvCKu kPz IJPZ WJPxr Ckr xJPym TP~TaJ KvCKu
lu TKzP~ yJPf KjPuJ ImJT yP~ hUPf uJVPuJ yJPfr oMPbJ~ KvCKu luPuJPT oL IJr FT
oMyft hKr jJ TPr dPT kzPuJ rJjJWPr
oJjMPwr hMUPuJS mJiy~ IJP IJP Kyo yP~ IJPx mrl yP~ pJ~ \Po gJPT h~ \MPz IPjT
xo~ UMm TJhPf kJrPu, hMPUr mJ^JaJ yJuTJ y~ YJPfJ TJhPfS kJrPZ jJ FA hMUaJ mz
IjqrTo hMU TJCPT muJS pJ~ jJ TJjJTJKa TrJaJS oJjJ~ jJ iM oMU mMP\ xm xyq TrPf yPm
FPTT xo~, jLrPmA hM'PYJU nPr \u IJPx fJS IJmJr VJkPjA oMPZ luPf y~ F \JuJ p KT
\JuJ, fJ iM YJA mM^Pf kJrPZ
FTmJr nJmPuJ, FA KjP~ KT oJPT KYKb KuPU \JjJPm? kr oMyPftA oPj yPuJ Ixm oJPT \JjJPjJA
pJPm jJ oJ KTZM \JjPuA yQY TPr ZMPa IJxPm FUJPj YJPT jJjJ rTo kv TrPm! yJCoJC TPr
TJhPm YJr FPfJ hMU oJ xyq TrPf kJrPm jJ ^Pzr oPfJ ZJaJZMKa TrPm fKur UJ\-Umr j~Jr
\Pjq oJPT fJ IJr gJoJPjJ pJPm jJ mqJkJraJ xmJA \Pj luPm fUj oJjMPwr xJoPj oMU
hUJPjJA oMvKTu yPm oJ fJ FTJ IJxPm jJ Kof-EfPT xP KjP~A IJxPm xP jJ IJjPf
kJrPuS SPhr TJPZ aKuVJo TrPm IJxJr \Pjq
Kof-Ef KT YMk gJTPm? TUUjS jJ oJ'r YJAPf SrJA mvL IKr yP~ pJPm YJ FPfJKhj SPhr
TJrPeA KmP~ TPrKj SrJA Khj-rJf UJ\JUMK\ TPr FA oP~PT mr TPrPZ SPhr kZ ofA YJ
KmP~ TPrPZ xA mC pKh FnJPm YPu pJ~, Foj Umr kP~ SrJA fJ y Y TrPm mvL SPhr
JoLrJ IJxPm gJjJ~ cJArL TrPm kKTJr KjPUJ\ TuJPo Umr ZJkJPm x FT KmKKr TJ WPa
pJPm YfKhtPT vw kpt YJ KjP\PT UMm v yP~ nJmPuJ, jJ Fxm TJCPTA x \JjJPm jJ
FTmJr vrmJKzr TgJ oPj yPuJ, fJPhrPT FTaJ Umr h~J CKYf fJPhr oP~, ybJ FAnJPm
KjvP YPu VPuJ If FA UmraT fJPhr KhPf y~ FaJ Kj~Por oPiqA kPz IJmJr ybJ oPj
yPuJ, fKu fJ SPhr TJPZA YPu pPf kJPr IJr pKh jJ KVP~ gJPT, IJ\ jJ yJT, hM'Khj kPr yPuS
fKu fJPhrPTA \JjJPm, x TJgJ~ IJPZ pKh mPY gJPT, fJyPu Fxm WajJ WaPm IJr pKh TJPjJ
hMWtajJ~ kJe yJrJ~, fUj TL yPm? IJr nJmPf kJPr jJ YJ nfraJ ^j^j TPr pj TJPYr oPfJ
nPX kPz fJr xo mMK IYu yP~ pJ~ oiJyLj FTaJ nJKr oJgJ KjP~ iM yP~ gJPT YJ
FT xo~ oPj yPuJ, fKu mMKofL oP~ FPfJ KjvP YPu pPf kJPr jJ F xxJr nJPuJ jJ uJVPu
If hM'uJAPjr FTaJ KYKb rPU pPfJ IgmJ lJa KTmJ oLPT KTZM mPu pPfJ FnJPm, TJCPT
KTZM jJ \JKjP~, FPfJ VnLr rJPf KjvP YPu VPuJ Tj? \Jr TPr TC iPr KjP~ VPuS fJ fJr
KTZM KY kPz gJTPfJ, pJ hUPuA mJ^J pPfJ fKuPT yre TPrPZ TC
x-xm fJ KTZMA jA xMr kKrkJKa TPr xJ\JPjJ xxJr UMm bJJ oJgJ~ hPrJ\J~ fJuJ KhP~ YPu
VPZ
F rTonJPm pJS~Jr kZPj Ijq TJPjJ rTo pMK hJz TrJPjJ pJ~ jJ mJ^J pJP, fKu J~ YPu
VPZ Foj \J~VJ~ VPZ, pJ TJCPT mPu pJS~J pJ~ jJ AJ gJTPuS mJiy~ KTZM muJr TJPjJ
CkJ~ KZu jJ
YJr
TJP\ TJPjJ lJKT h~ jJ YJ xo~ofA vPj pJ~ TJ\ TPr IKlPxr xmJr xP IJPVr ofA
TgJmJftJ mPu YJ UJ~ xMKmiJ IxMKmiJr TgJ vJPj oPjJPpJV KhP~ TJP\ TC TJPjJ nu TrPu
rPV pJ~ jJ fJPT mJ^J~ xPvJij TrJr YJ TPr TC FTa hKr TPr IKlPx FPu IJPVr
oPfJ ioTJ~ jJ bJJ o\JP\ Kj~Kof yPf mPu vj oJJPrr IjMkKKfPf FA KjP~ IJuJkIJPuJYjJS y~ TC TC mPu, KmP~ TrPu oJjMPwr p TPfJ kKrmftj y~, fJr \u\qJ koJe yPuJ,
IJoJPhr FA vj oJJr
FUj FT IMf KcCKa kJuj TrPf y~ lJaPT TL Khj TL rJf! xJPym TUPjJ WPrr hPrJ\J h~ jJ
FTho UJuJ rJPU KcCKaPf VPuS hPrJ\J UJuJ rPU YPu pJ~ VnLr rJPf WMKoP~ kzPuS hPrJ\J
UJuJA gJPT
FA hM'Kfj KhPjA xJPym pj Toj yP~ VPZ IKlPx VPu FTa TgJmJftJ mPu KbTA KT mJTL
xo~aJ pj FTaJ jLrm oJjMw YuJPlrJ TPr UJ~ hJ~ WMoJ~ mA kPz KmKnj irPjr mJuJ VJj
vJPj IgY TJPjJ TgJ gJPT jJ fJr oMPU FTJ FTJA nLwe jLrm gJPT mJ\JPrr aJTJ YJAPuS
TJPjJ TgJ mPu jJ oJKjmqJV gPT iM aJTJ mr TPr h~ TPfJ UrY TrPm TPfJ KlKrP~ IJjPm
Fxm KT mPu jJ xm hJ~-hJK~fA pj lJa Ko~Jr
oL oP~aJPTS TUPjJ To TPr jJ xJPym UJmJr KhPu UJ~ jJ KhPuS TJPjJ TgJ mPu jJ
cJTJcJKT TPr jJ IJPV fJ oJP^-oPiqA muPfJ,
oL, FT TJk YJ KhPf kJrKm FUj?
pJ yP~PZ, fJPfJ oL IJr lJaA \JPj Khj-rJPfr oPiq fJPhr xPS TL hM'FTaJ TgJ muPm jJ?
ioT-aoTS fJ KhPf kJPr TgJ jJ mPu FTaJ oJjMw gJPT TL TPr? ho m m uJPV jJ? FnJPm
FPfJ jLrm gJTPu fJ xJPym FTKhj kJVu yP~ pJPm oL IJr lJa, SrJ hM'\j IJuJk IJPuJYjJ
TPrA KbT TPrPZ, p TPrA yJT xJPymPT TgJ muJPf yPm
xJiJref vJmJr WPr pJ~ jJ lJa KT IJ\ xrJxKr WPr dPTA muPuJ,
mJ\JPr pJAfJKZ, KT oJZ IJkPjr kZ, yAcJ TA~J hqJj xJPym TJPjJ TgJ jJ mPu Foj FTaJ
nL TrPuJ, fJr Igt yPuJ, IJoJr IJr TJPjJ kZ jA fA pJ IJjKm, fJA UJPmJ IJrS KTZM TgJ
muPf YP~KZu lJa, KT fJr IJPVA xJPym AvJrJ KhPuJ YPu pPf fUj fJ IJr hJKzP~ gJTPf
F T'Khj FTaJjJ rRhs KZu, ybJ FTa mOKr ZJ~J kP~ IxUq \JjJKT CzPZ ITJPr KvCKu
fuJ~ FTa mvL ITJr mPu SUJPjA I\xs \JjJKT K^uKou TrPZ CzJCKz TrPZ FKhT-xKhT
\Pu IJr jPn jPn IJr \Pu FA yPuJ \JjJKTr UuJ
FA mJKzPf ybJ IJ\ FPfJ \JjJKT CzPZ Tj? YJr oPj ZJ FTaJ kv CKT h~ fJS IJmJr
KvCKu fuJ~ \JjJTLr Knz FA nL \JjJKTrJS TL KvCKu lu nJPuJmJPx? oJjMPwr xP TgJ jJ
muPu FTJ FTJ TPfJ TL p nJPm \JjJKT FT irPjr kJTJ ITJPr hUJ pJ~ xA \JjJT
kJTJ KjP~ FPfJ nJmPZ Tj? KjP\A KjP\PT jLrPm mPu, IJKo TL kJVu yP~ pJK jJKT? Fxm TL
nJmKZ?
pnJPm FqJKxqJ vj oJJr nJmLPT cJTPf cJTPf FPuJ F rTo nJPm fJ IPjPTA IJxPm
fJPhr xmJr xPA TL KoPgq TgJ muPm YJ? \LmPj TUjS fJ x KoPgq TgJ muPf YJ~Kj FUj
TL iM fKur TJrPeA fJPT IxUq KoPgq TgJ muPf yPm? Ixm hrTJr yPu mz FTaJ ZMKa jPm
fJrPYP~ nJPuJ y~, TJCPT iPr-aPr FUJj gPT mhuL yP~ VPu mJmJr IJoPur IPjT uJT\j
FUj ruSP~r mz mz IKlxJr FTa KZP~ KjP\r IxMKmiJr TgJ muPf kJrPu fJPhr xyJjMnKf
ImvqA TJP\ uJVPm
rJf pPfJ mJPz VnLr y~ YJr oPjr hMUaJS fUj FTa mJPz hM'PYJU ZuZu TPr YJ fJ
TJPjJ IjqJ~ TPrKj fKu fJPT FPfJ mz FTaJ hMU KhPuJ Tj? yqJ, YJr KhT gPT IjqJ~ FTa
yP~PZ FTa mvL m~Px KmP~ TPrPZ Kof-Ef fJ FA m~Pxr TgJS fJPT mPuPZ fUMKj x oJjJ
TrPf kJrPfJ xA JiLjfJ KZu fJr FaJA pKh oNu TJre y~, fJyPu x KmP~ TrPuJ Tj? KmP~S
TrPm, IJmJr Kfj Khj Wr-xxJr TPr YPuS pJPm FaJ UMm IjqJ~ TPrPZ fKu YJPT FPfJ mz
FTaJ IJWJf h~J CKYf y~Kj
YJr fujJ~ fKur m~xS IPjT FT\j mJXJuL oP~r ZJKv-xJfJv mZr; FaJS fJ KmP~r m~x
j~ Fr IPjT IJPVA oP~Phr KmP~ yP~ pJ~ FA m~Px fJPhr ZPuPoP~ Pu pJ~ VJj VJ~
jJPY TKmfJ IJmOK TPr m~x FTa mvL mPu YJPT ImPyuJ TrJ TL fJr KbT yP~PZ? YJ nhs
ZPu oJP~r TgJ x oJPj fJ jAPu fJ YJS kKfmJh TPr muPf kJrPfJ,
FPfJ mvL m~Pxr oP~PT IJKo KmP~ TrPmJ jJ
ZPuPhr m~Pxr TgJ TC K\JxJ TPr jJ IJoJPhr xoJ\ xxJPr oP~Phr m~x KjP~A IJuJk
IJPuJYjJ y~ mvL IKmmJKyf FT\j pMmT, FA m~Pxr FT\j oP~PT KmP~ TrPf xyP\A rJ\L y~
jJ mJmJ-oJ TUPjJA YJ~ jJ FPfJ mvL m~Pxr oP~r xP fJPhr ZPur KmP~ yJT mC oJPjA I
m~Pxr aTaPT FTKa rJXJ mC FrTo iJreJA yJ\Jr mZr iPr YuPZ KmP~ mJKzPf FA m~Pxr
oP~PTA TPj' KyxJPm nJPuJ uJPV
IJTJPv FTaJ fJrJS jA IJmJr oPW oPW IJTJvaJ nJKr yP~ IJPZ p TJPjJ xo~ ^o^o TPr
mOK jJoPf kJPr FA ImJ~ ZJfJ ZJzJ mJAPr pJS~J KbT yPm jJ KTZMPer oPiqA rJf KfjPar
ouPasjaJ YPu IJxPm ZJfJaJ mVPu KjP~ UMm hsf Wr gPT mKrP~ VPuJ vj oJJr IJ\S
hPrJ\JaJ UJuJ rPU VPuJ
hJKzP~ hJKzP~A pj WMoMKPuJ lJa vj oJJr FTa v TPr mKrP~ VPZ mPuA WMoaJ YaPT
VPuJ YJPU oMPU Ixyq KmrK KjP~ IJkj oPjA muPuJ, xm xo~ hPrJ\JaJ UJuJ rPU pJ~ Tj?
xJPyPmr TL IJvJ, CKj IJmJr KlPr IJxPmj? pKh IJPxA, CjJr TJPZS fJ FA hPrJ\Jr YJKm IJPZ
pJmJr xo~ fJuJ KhP~A fJ fJuJaJ ^KuP~ rPUKZPuJ F TgJ TL nPu VPZ xJPym FA FT iJJ~
IPjT KTZMA fJ nPu VPZj xJPym vw kpt p KT yPm KTZMA mM^Pf kJrPZ jJ lJa
T'Khj pJmf rJPf WMoMPf kJrPZ jJ xJrJ rJf \PV \PV xJPyPmr KhPT uq rJUPf y~ vrLraJ
UMm TPw VPZ xA xP o\J\aJ KfKrK yP~ VPZ KjP\r mqJkJraJ KjP\A mM^Pf kJrPZ lJa
FTaJ KmKz irJPm mPu pA hvuJAP~r TJKbaJ \JKuP~PZ, KbT xA oMyPftA vJuJ mOKaJ ^o^o TPr
jJoPuJ IJr TL KmKz irJPjJ pJ~? hRzJPhRKz TPr IJvs~ KjPfA vrLPrr IPitTaJA KnP\ VPuJ
IJKvPj TL FAnJPm IJTJv nPX mOK jJPo? IJ\TJu fJ IJmyJS~Jr TJPjJ KbT-KbTJjJ jA TUj
TL y~ xKbTnJPm muJ pJ~ jJ SPr mJkPr, mz mz lJaJr mOK vrLPr kzPu Yz oJrJr oPfJ bJxbJx v y~ fPm FA IJKvPjr mOK UMm bJJ Kyo Kyo uJPV mOKPf n\J vrLr bT bT TPr TJkPf
gJPT
mOKr FA ^o^oJKj vP mJ^JS VPuJ jJ ou asjaJ TL YPu VPuJ? xJoJjq FTa v yP~KZu oPj
y~, FPfJaJ U~Ju TrJ pJ~Kj FA kY fJukJz TrJ mOKPf xJPym IJxPm TL TPr? mOKr xP
mJfJxS IJPZ ZJfJaJ CuPa pJPm xJPyPmr CKYf IJrS KTZMe IPkJ TPr IJxJ, fJ jAPu xo
vrLr KnP\ pJPm xJPymPT KjP~ Fxm pUj nJmKZPuJ lJa KbT gTKj oPj yPuJ, hRzJPhRKz TPr
FT\j IPYjJ oJjMw pj xJPyPmr WPr dTPuJ mOK oJgJ~ KjP~A YYJPf uJVPuJ lJa,
T? T? WPr dTPuJ T?
FT hRPz hPrJ\J kpt KVP~A goPT hJzJPuJ lJa fJr KYTJrPuJ pj IJaPT IJPZ VuJr TJPZ
mMPTr WKzaJ mMK^ m yP~ VPZ IJr TJPjJ v mPrJP jJ fJr oMU gPT fKuA oMUaJ lJar KhPT
WMKrP~ muPuJ,
FUjS \PV IJPZJ Tj? pJS WMKoP~ kPzJ
lJa fmM FTmJr fJfuJr oPfJ muJr YJ TrPuJ,
IJ-IJ-IJkKj?
yqJ, IJKo fKo FUj pJS
fKu fJ \JPjA YJ FUj vPj kY mOK yP mPu IJxPf hKr yP fKu F TgJ nJmPf nJmPfA
hUPuJ, mOKPf KnP\A YJ WPr dTPZ ZJfJaJ TJPjJ TJP\ h~Kj SaJPT mJAPr rPUA WPr
dTPuJ YJU mJi y~ ^JkxJ yP~ KVP~KZPuJ mOKr kJKjPf, oJPu oMU aU oMPZA hUPuJ, fKu fJr
xJoPjA hJKzP~ IJPZ fKur vrLrS mOKPf n\J TJPjJ KTZM K\JxJ jJ TPrA YJ muPuJ,
n\J vrLr KjP~ hJKzP~ IJPZJ Tj? IxMU TrPm fJ pJS pJS, TJkz YJkz mhPu jJS
FrTo TgJ IJvJ TPrKj fKu fKur iJreJ KZu, YJ nLwe rPV IJPZ IJoJPT hUJoJJA jJjJrTo
kv TrPm? xxm KTZMA fJ muPZ jJ YJ fKu KjP\A muPuJ,
IJKo fJoJPT jJ mPuA
IJyJ, x xo TgJ FUj rJPUJ fJ
jJ jJ, fKo IJPV vJPjJ, IJKo UMm
IJKo FUj KT vJjPmJ jJ fKo mOKPf KnP\ VPZJ IJPV \JoJ TJkz mhuJS fJrkr TgJ yPm
pJS
fKu mJiq oP~r oPfJ IJujJ gPT TPjJ vJzL, VJoZJ KjP~ oJgJ KjYM TPrA mJgPo dTPuJ
FA IJKvPjr mOK mvLe gJPT jJ ^o^o TPr jJoPuJ KTZMe ^JkaJ^JkKa TPr IJmJr ybJ gPo
VPuJ IJTJv kKrJr jPuJ \u\u TrPZ bJJ bJJ kKrPmv YfMKhtPT KT xm KTZMA
FUj TJgJS TJPjJrTo v jA xm pj gPo IJPZ rJPfr vw kyPr, vLf vLf FA jLu
Kj\tjfJ~ YJ IJr fKur WMo TPz KjP~PZ hM'\PjA P~ IJPZ KT TJPrJ xP TJPjJ TgJ muPZ
jJ fKu mJrmJrA muPf YP~PZ,
vJPjJ vJPjJ, IJoJr TgJ fKo jPuA mM^Pf kJrPm
xP xPA fKuPT gJKoP~ KhP~ YJ mPuPZ,
IJoJr KTZM mJ^Jr hrTJr jA fJoJPT hPUA oPj yP, fKo UMm TJ P~ kPzJ WMoJS r
jJS
fKu nPmKZPuJ, nLwe rJVJrJKV TrPm YJ ioTJPm iJrJPuJ TgJ muPm xxm TgJr TJPjJ \mJm
KhPf kJrPm jJ fKu FnJPm VnLr rJPf KjvP YPu pJS~J, xKfq UMm IjqJ~ p TJPjJ oP~ FrTo
IjqJ~ TrPu TJPjJ JoLA fJPT oJ TrPm jJ FojKT, JoL pKh FA TJrPe Wr gPT mrS TPr
h~, fmM fJr TJPjJ kKfmJh TrPf kJrPm jJ L IgY Fxm KTZMA jA YJr nfPr F T'Khj kr,
ybJ fJPT hPU FTa IJpt yPuJ jJ YJ p TgJaJ xmJA muPfJ,
TJgJ~ KVP~KZPu?
FA xJoJjq kvaJS TrPuJ jJ YJ Tj? Tj TrPuJ jJ? Tj FTa ImJT yPuJ jJ IJoJPT hPU! F
T'Khj p IJKo KZuJo jJ, IJoJr InJPm TL FTaS T kJ~Kj YJ YJr TL h~ mPu KTZM jA
fKuPfJ nPmKZPuJ mJKzPf dJTJr xP xPA YJ muPm,
fKo YPu pJS, fJoJPT IJoJr hrTJr jA fKo Tj IJmJr KlPr FPxPZJ?
YJ TL rTo kMw? fKu jfj TPr pj IJmJr IJKmJr TrPf YJP YJPT IJoJPT IJmJr ybJ
hPU ImJT yPuJ jJ rJV TrPuJ jJ KTZM \JjPf YJAPuJ jJ F rTo kKrKKfPf FPfJ JnJKmT TgJ
fJ TC mPu jJ,
fKo mOKPf KnP\ VPZJ fJzJfJKz \JoJ-TJkz mhuJS
yqJ, ybJ mOKPf IJKo KnP\ KVP~KZuJo bJJ~ IJoJr vrLraJ mJi y~ TJkKZPuJ oJjuJo, IJoJr
Foj ImJ hPU F TgJ muPfS kJPr KT IJKo pUj UMm hsf KjP\PT KbTbJT TPr IJmJr fJr
xJoPj FPx hJzJuJo fUjS fJ KTZM K\JxJ TrPuJ jJ kv TrPuJ jJ IJKo TJgJ~ KVP~KZuJo
x IJr TJPjJ TgJ muPZ jJ hPU IJKoA IJmJr muuJo,
vJPjJ, KmvJx TPrJ, fJoJPT jJ mPu IJKo TUPjJA TJgJS ...
IJoJr TgJaJS vw TrPf h~Kj TgJr oJ^UJPjA muPuJ,
FUj xxm TgJ gJT rJf kJ~ vw fKo TJ P~ kPzJ
FA mPu KjP\A IJPV KmZJjJ~ P~ kzPuJ YJU mMP\ rAPuJ IJKo FTJ FTJ IJrS IPjTe hJKzP~
KZuJo mJAPr VJ| ITJr VJPZr kJfJ YMP~ YMP~ FUjS akaJk vP mOKr kJKj kzPZ vPj
TJPjJ v jA TP~T KoKjPar mOKr ^JkaJ UP~ VJaJ FuJTJaJA pj goPT IJPZ FPfJ mvL
Kj\tjfJ xyq TrPf kJKrKj mPu IJKoS mJiq yP~KZ P~ kzPf
fKu KTZMPfA WMoMPf kJrPZ jJ WMPoJmJr YJS TrPZ jJ x iM nJmPZ YJPT KjP~ YJ TL Kjr
kTKfr uJT? Kjr yPu fJ TgJA muPfJ jJ VuJ iJJ KhP~ Wr gPT mr TPr KhPfJ ^z TL
mOK, Fxm x KYJA TrPfJ jJ pJrJ Kjr fJrJ FA kKrKKfPf YMPur VJZJ iPr aJj oJPr Yz-gJz
h~ bJa TPa r mPrJ~ TC TC uJKg oJPr IJmJr TC UMj TrPfS KiJPmJi TPr jJ YJr
nfr KjrfJ jA F rTo KjrfJPT y~PfJ x WOeJA TPr
KT YJ FPfJ JnJKmT IJYre TrPuJ Tj? x pJ TrPuJ TJPjJ kMPwr kPA fJ xm j~ YJ
TL fJyPu xo \JuJ-peJ mMPT YPk rPU fKur xP Yro nhsfJ hUJP? fKu KT fJr FTaS ar
kJPm jJ? p pPfJA nhsfJ hUJT, YJkJ JiaJ uMTJPf kJPr jJ YJU hMKaPf YJkJ JPir VjVPj
IJPjr IJY gJPT TgJ mPu UMm oPk oPk Fm xxm TgJr VuJr Prr nfPrS JPir VJLptfJ
ar kJS~J pJ~ YJ pnJPm TgJ mPuPZ, fJr oPiq JPir uvoJ KZPuJ jJ TgJPuJr nfPr
ImvqA hP~r ZJ~J KZPuJ KT IA oMyPft IA rTo TgJ IJvJ TPrKj fKu P~ P~ YJPT pj
aTPrJ aTPrJ TPr IkJPrvj TrPZ fKu IgY TJgJS TJPjJ UMf UMP\ kJP jJ
YJ TL WMoMP? SkJv KlPrA IjMnm TrJr YJ TrPuJ fKu WMo oJjMPwr KjvJx-kvJPxr v y~
IjqrTo IJr pJrJ WMPor nJj TPr kPz gJPT, fJPhr KjvJPxr v IJPrT rTo YJ KjvP P~
IJPZ fJr vJx-kvJPxr TJPjJ yrPlr jA WMoMP TL WMoMP jJ, mJrmJr YJ TPrS KTZM mM^Pf
kJrPuJ jJ fKu mOK mKve KZPuJ jJ KT pPfJe KZPuJ, hv KhT fZjZ TPr gPo VPZ
\J~VJ~ \J~VJ~ \u \Po IJPZ FUjS xP ^PzJ mJfJx KZPuJ mPu VJZkJuJr IxUq xmM\-xPf\
kJfJ KZPz KZPz rJJ~-WJPa lPu rPU VPZ jzmPz hMmtu Wr-mJKzr mv Kf yP~PZ hM'YJrPa
nPXS kPzPZ oJKaPf!
UMm nJrPmuJ~ KvCKu fuJ~ FPx goPT hJzJPuJ YJ ^z-mOK KvCKu VJZaJPTA pj hMoPz oMYPz
aPjaPj KZj Knj TPr VPZ luPuJ xm ^Pr KVP~ n\J WJPxr Ckr ZzJ ZzJ Kmmet yP~ kPz
IJPZ YJr oPj yP, IPjTPuJ hMU poj hP~r nfr kPz gJPT Kjk yP~ FUj KbT
xArTo uJVPZ Kmmet luPuJPT
FPfJ nJPr TUjS WMo nJPX jJ YJr FUJjTJr YJTKrr \LmPj IJ\PTA kgo x UMm nJPrr muJ~
yPa yPa YJrKhT hUPZ IJTJvaJ UMm kKrJr FTa kPrA xJjJuL IJnJ ZKzP~ rJh CbPm
kJKUrJS mM^Pf kPrPZ KhPjr ImJ FUMKj KTKYr KoKYr TPrPZ cJPu CzJCKz TrPZ F VJZ
gPT S VJPZ mJKzPf dTPfA, FPfJ nJrPmuJ~ xJPymPT hPU FTa goPT hJzJPuJ oL fJrkr
UMm hsf oJgJr WJoaJaJ IJPrTa mJKzP~ KhP~ rJjJWPr dTPuJ
YJ nJmKZPuJ, oL oP~aJPT KTZM muPm fJrkr oPj yPuJ, pJT lJa IJxMT, lJa TJPjJKhj oLr
IJPV IJxPf kJPr jJ nJrPmuJ~ IJ\PT lJaS FPuJ UMm fJzJfJKz KT IA FTA ImJ
xJPymPT FPfJ nJrPmuJ~ hPU yJ yP~ VPuJ IJr pj FPVJPf kJrPZ jJ lJa g yP~ IJPZ
xJPym fJr TJPZ KVP~ hJzJPuJ FA xJf xTJPu lJar mMTaJ Kdm Kdm TPr CbPuJ
xJPym UMm IJP TPr muPuJ,
lJa, rJPf TL hPUKZx?
CKj KlrJ IJxPZj!
F TgJ TL TJCPT muJr hrTJr IJPZ?
\jJ
fJrJ hM'\j, CjJPT TUjS K\JxJ TrKm jJ, CKj TJgJ~ KVP~KZPuj, K\JxJ TrKm? \jJ xJm,
\jJ
oLPTS TgJaJ \JKjP~ KhKm
FA mPuA mJAPr YPu VPuj vj oJJr FKhPT lJa FT hRPz dPT kzPuJ rJjJWPr
YoPT CbPuJ oL oP~aJ
TL IAPZ
mVo xJm KlrJ IJAPZ!
Tx TL, Tyj IJAPZ?
rJAPf, ^z-mOKr oPiq KT TgJ IJPZ
TL TgJ?
IJPrTa TJPZ KVP~, xJPyPmr xJmiJj mJeLPuJ KlxlJx TPr oLPT \JjJPuJ lJa oL yJ yP~
rAPuJ lJar KhPT jLrPmA oLr WJoaJaJ UPx kzPuJ KmjJ mJfJPxA
kJY
xTJu hvaJr WMo gPT CPb KjP\A ImJT yP~ VPuJ fKu IJKo fPfJe WMoJuJo? mJAPr TL ^T^TJ
rJh fJTJPjJ pJ~ jJ YJPU uJPV KjP\A KjP\PT kv TPr, IJKo TUj WMKoP~KZuJo? IJoJrPfJ
KTZMPfA WMo IJxKZu jJ YJPT KjP~ nJmPf nJmPfA o\J\aJ KmVPz pJKPuJ mOKPf mJAPr UMm
bJJ KZu FTa FTa TPr vLf uJVKZPuJ yJPf kJP~ YJ fJr kJPvA WMoMP WMo YJPT hPU,
nfPrr rJVaJ IJrS hJC hJC TPr \Pu CPbKZu oPj yKPuJ, YJr oPfJ Kjht~ oJjMw kOKgmLPf
jA IJKo UMm TJ KZuJo, FTgJ xKfq YJPfJ IJoJPT WMPoJmJr \jq FTa xJjJS KhPf kJrPfJ
JgtkPrr oPfJ FTJA WMoMP xJrJe fJ FxmA nJmKZuJo TUj WMKoP~ kzuJo? KTZMPfA WMPoJmJr
xo~aJPT KYKf TrPf kJrPZ jJ fKu
KmZJjJ gPT CPb kzPuJ UMm fJzJfJKz KjP\PTA KjP\ KiTTJr KhPf uJVPuJ KZ KZ, FPfJ muJ
kpt hJPf rJh uJKVP~ TC WMPoJ~? YJPfJ Kj~A hPUPZ IJKo WMPo KmPnJr xS fJ IJoJPT
cJTPf kJrPfJ ybJ oPj yPuJ, YJ TL AP TPrA IJoJPT cJPTKj? Tj? YJ TL IJoJr xP IJr
TgJ muPf YJ~ jJ pPfJ To TgJ mPu hNPr hNPr gJTJ pJ~, FA jLKfA IjMxre TPr YuPZ jJKT? FA
xxJPr IJmJr KlPr FPx IJKo TL nu TruJo
KvCKu fuJ~ FPx Kmmet luPuJr ImJ hPU UMm UJrJk uJVPuJ fKur SUJPjA KTZMe hJKzP~
rAPuJ jLrPm ybJ oL oP~aJPT hPU pj iqJj nJXPuJ KT TL muPm jJ muPm fJr TJPjJ nJwJ
UMP\ kJP jJ fKu oP~aJS yJ TPr fJKTP~ IJPZ fJr KhPT oPj yP, UMm VnLrnJPm KT pj
hUPZ ybJ TPrA vaJ mKrP~ VPuJ oMU gPT,
KT hUKZx?
oL UMm YJuJT Yfr oP~ FTa yPxA muPuJ,
IJkKj nJPuJ IJPZj?
Tj? TL PjKZx? IJKo UMm IxM?
fKu WMoJ~Kj oJgJ P\ S nJmKZPuJ, YJ fUUMKj fJPT aPj fuPm hMkMPr IJxPf kJPrKj mPu oJ
YJAPm \Jz yJf TPr fJrkr UMm TJfr TP muPm,
fKu, Kk\! IJoJr UMm iJ kP~PZ KTZM FTaJ UPf hJS!
mJgPo yJf oMU iJ~Jr \Pur v kP~ nPmPZ, xJrJKhj TJ\ TPot mq KZu FUj UMm TJ oMPU
YJPU kJKj KhP~, KjP\PT FTa xPf\ TPr, fJrkr fJr TJPZ FPxA \JuJfj TrPm
IPje IJr TJPjJ xJzJ v jJ kP~, FAmJr oMU fuPuJ fKu IJP IJP CPb mxPuJ YJ
TJgJ~? IJmJr TJgJ~ VPuJ mJAPr FPxS pUj YJr xJj kPuJ jJ fUj xKfq xKfq ojaJ UMm
UJrJk yP~ VPuJ fKur nfPr nfPr pPfJ rJV KZPuJ, FA oyPft xm pj xyJjMnNKfr mOKPf KnP\
VPuJ xJrJKhj kKrvso TPr oJjMwaJ WPr FPuJ cJTPuJ fmM Tj CbPuJ jJ x fKu UMm
nJPuJnJPmA \JPj, YJ TUjS vPjr KTZM UJ~ jJ Sr xyq y~ jJ iM YJ UJ~ mJr mJr KcCKa
vPw mJKzPf FPxA UJmJr UJ~
KTZMe IJPVA UMm iJ KjP~ FPxKZPuJ mJiy~ FA xoP~ FPfJ \h TPr P~ gJTJ UMm IjqJ~
yP~PZ fKur mMT mJ^JA IjMfJk KjP~ fKu FUj ITJPr hJKzP~ IJPZ YMk TPr fKur YJU hMPaJ
TL auou TrPZ? ITJPr fJ mJ^J pJP jJ
YJ mJKz KlrPuJ IPjT rJPf WPr dJTJr IJPVA hUPuJ T pj KvCKu fuJr ITJPr YMk TPr
hJKzP~ IJPZ YJ FTa CYM VuJPfA K\Px TrPuJ T SUJPj?
ZJ~JoNKft TJPjJ Cr jJ KhP~ iLPr iLPr YJr TJPZ FPx hJzJPuJ YJ fKuPT hPUA ImJT yP~
muPuJ,
fJoJPT jJ mPuKZ ITJPr KvCKu fuJ~ pS jJ lPur VP xJk aJk IJxPf kJPr?
TgJr TJPjJ Cr jJ KhP~ fKu WPr YPu VPuJ FTa kr, YJ WPrr nfPr KVP~ \JoJ UMuPZ KbT
xA oyPft fKu muPuJ,
TJgJ~ KVP~KZPu?
YJ Ya TPr FTmJr fKuPT hPU KjPuJ TgJr TJPjJ \mJm jJ KhP~ vJataJ yqJJPr ^KuP~ uMKaJ
kPr pUj KmZJjJr FT kJPv FPx mxPuJ, fUj IJmJr FTA kv TrPuJ fKu,
TJgJ~ KVP~KZPu?
FmJr KjP\PT IJr Kj~Pe rJUPf kJrPuJ jJ YJ kJfiJ kv TrPuJ fKuPT,
fKo TJgJ~ KVP~KZPu, IJKo KT TUjS fJ K\Px TPrKZ?
fKu muPf YP~KZPuJ, IJKo fJ x TgJ mJrmJr muPf YJK fKoA fJ jPf YJPJ jJ KT muPuJ
jJ fKu nJmPuJ, FUj xxm TgJ muPf VPuA hM'\jJr ^VzJ mJiPm FA ^VzJr luJlu UMm UJrJk
yPm hM'\jJr xPTt lJau irPm fJr YP~ FUj YMk gJTJA nJPuJ
TC IJr TJPjJ TgJ muPuJ jJ KmZJjJr hM'KhPTA hM'\j mPx rAPuJ IPjTe aKmPu rJPfr UJmJr
xJ\JPjJ KZPuJ YJ FTaJ TgJ muPuJ, KT TJPT muPuJ fJ KbT mJ^J VPuJ jJ TgJaJ yPuJ,
UJmJr bJJ yP~ pJP
FA mPuA YJ UPf mxPuJ FTJ FTJA UP~ KjPuJ fJrkr P~ kzPuJ KmZJjJ~ UJmJrPuJ dPT
rPU WPrr IJPuJ KjKnP~ KhPuJ fKu Fm ITJPrA dTdT v TPr iM kJKj UPuJ oPj yPuJ, fKur
pj AP TPrA YJPT vJjJPjJr \jqA kJKj UJS~Jr dT dT vaJ TPrPZ
mJAPrr \VaJ VJ| ITJPr KjoKf hv KhPTA xLoJyLj fJ IJTJv poj mMT nrJ IxUq
jPr oPfJ TgJ KjP~ YMk TPr IJPZ WPrr nfPr FPhr hM'\jJr ImJS IPjTaJ xA rTo
hM'\j hM'KhPT kJv KlPr P~ IJPZ TJPrJr YJPUA WMo jA mMT nrJ TgJ IJPZ IPjT IxUq TgJ
KT TC TJCPT KTZMA muPZ jJ FUjTJr TgJPuJ IJPjr KuPr oPfJ FT\j muPuA x TgJ
IJPrT\Pjr oPj IJj \JuJPm fJr YP~ YMk gJTJA nJPuJ
YJ UMm TJ KZu FT xo~ VnLr WMPor nfr fKuP~ VPuJ, KT WMoMPf kJrPZ jJ fKu Zala
TrPZ oJP^ oJP^ mz mz KjvJx luPZ nLwe mz FTaJ peJ UY& UY& TrPZ fJr oPjr nfPrA
nJmPf nJmPf FT \J~VJ~ FPx gPo kzPuJ fKu oPj yPuJ, Vf TP~T Khj iPrA x pj FTaJ
nu asPj \JKjt TrKZPuJ TJgJS TJPjJ YJr hJw UMP\ kPuJ jJ xm hJw fKur KjP\r JoL
mJKz jA dJTJ~ VPZ IKlKx~Ju TJP\ xA xMPpJPV, WPrr jfj mC pKh TJCPT jJ \JKjP~ VnLr
rJPf mJKz gPT CiJS y~; nLwe mz FTaJ yQY yP~ pJS~Jr TgJ FT hM'Khj j~, kJYKhj kJY rJf
Ijq TJPjJ JoL yPu, gJjJ~ pPfJ cJ~rL TrPfJ IJL~ \jPT Umr KhPfJ yJKrP~ VPZ jJ UMj
yP~PZ jJKT KmP~r IJPV gPTA TJPrJr xP nJPuJmJxJ KZu, FA xMPpJPV kJKuP~ VPZ Fxm KjP~
\jJ TjJr I gJTPfJ jJ KZ KZ KdKd kPz pPfJ YfKhtPT
YJr TL IxLo xyq vK FA KjP~ x TJPjJ a-v TPrKj TJCPTA mqJkJraJ \JjJ~Kj KjP\r
oJr TJPZS TJPjJ rTo Umr h~Kj vPjr TJCPTPfJ KTZM mPuAKj mr mJKzr hM'Ka TJP\r oJjMw,
pJrJ xm KTZMA KjP\r YJPU hUPZ fJPhr TJPZS VJkj rPUPZ mqJkJraJ TL xJWJKfT iPptqr
oJjMw xJrJrJf nJmPf nJmPf YJr kKf vsJ IJrS mPz VPuJ fKur
KjP\r TJPZA KjP\PT UMm mJP\ oP~ oPj yPuJ FPfJ mz FTaJ WajJr \j KhP~S FUjS x
IJP\mJP\ mqmyJr TrPZ YJr xP pUj fUj rPV pJP TgJ muPZ jJ hNPr hNPr gJTPZ YJ
pKh Fxm KjP~ oMU UMuPfJ, fKu fJr FA oMU TJPjJ Khj TJCPT hUJPf kJrPfJ jJ TuKjL KYJKreL
mPu YfKhtPTr oJjMw fJPT hPUA gM gM luPfJ uJ~ WOeJ~ KjP\r p Foj ImJ yPfJ, xxm TjJ
TrPuS fKur xmtJ gr gr TPr TPk CPb FUj
xJrJrJf IJr WMo yPuJ jJ fKur YP~ gJTPf gJTPfA ITJr rJKaJ nJr yP~ VPuJ YJPUr
xJoPjA mJfJPx KvCKu lPur V nPx IJxPZ hM'YJrPa kJKU mJKzr VJPZ VJPZ FPx pj cJTJcJKT
TrPZ FA kKm nJr muJaJPT ZMP~ pj oPj oPj kKfJ TrPuJ fKu, x IJr TUjS T hPm jJ
YJPT
xJf xTJPur ZJa ZJa mJfJPx, IJP IJP xJrJmJKz yPa mzJP fKu mJKzr YfKhtPTA KvCKu
lPur V ZKzP~ IJPZ nJPrr kJKUrJ TL IJ\ ar kP~PZ, mJKzr mC KlPr FPxPZ mJKzPf Kj~A
ar kP~PZ, fJ jJ yPu FPfJ KTKYr KoKYr TrPm Tj? Fxm nJmPZ, IJr FTJ FTJA KjvP Koa Koa
TPr yJxPZ fKu oL UMm fJzJPzJ TPr mJKzPf dTPfA fKu cJT KhPuJ,
oL
oL UMm hsf fKur TJPZ FPx mxPuJ IJz VuJ~
K\
fA xm IJP~J\j Tr, jJvfJ IJKo KjP\r yJPf frL TrPmJ
K\ IJJ
FA mPuA WMaWJa TPr fJuJ UMPu rJjJWPr dTPuJ oL fKu nJmPuJ, FTa kPrA rJh ZKzP~ kzPm
YfKhtPT nJPrr FA yJS~JPuJ UMm nJPuJ Km vrLPr uJVPu VJaJ vrLraJA UMm xPf\ oPj
y~ YJPT TL cJT hPm? YJ fUjS VnLr WMPo gJT, IPjT Khj Sr nJPuJ WMo y~Kj IJ\
pPfJe kJPr WMoMT
xTJu xJfaJ kpt nJPrr IJPo\ gJPT Frkr rJPh rJPh, oJjMPwr TJuJyPu xm j yP~ pJ~
KhjaJ fJr xo KfJ yJKrP~ lPu FA nJPrr IJPo\ gJTPf gJTPfA YJPT WMo gPT CbJPf
yPm
FTa hNr gPT, FT oMPbJ KvCKu ZMPz oJrPuJ WMo YJr oMPU lPur IJWJPf TL FPfJ VnLr WMo
nJPX? nJXPuJjJ ybJ FTaJ hM mMK K^uKou TPr CbPuJ fKur oJgJ~ fKu UMm xktPe hMKa KvCKu
lu IJP TPr P\ KhPuJ jJPTr lPaJ~ xP xPA YJr oMUaJ jPz CbPuJ ho KjP~ FTa IxMKmiJ
yP~KZu KT? UMm IJPA YJ YJU hMPaJ UMPu YJr kJv hUJr IJPVA IJrS FT oMPbJ KvCKu ZMPz oJrPuJ
oMPU TJYJ WMo nJXJr IvK fJ jA-A YJU UMPu IJr mMP\ FA ImJPfA WMo WMo nJm KjP~ Koa
Koa TPr yJxKZPuJ YJ fKuPT nJPm jJ hPUS YJ mM^Pf kJrPZ fKuA hMoL TrPZ IJ\ xTJu
muJ YJU UMPuA yJxPf yJxPf KmZJjJ~ CPb mxPuJ YJ oM j~Pj fKur KhPT fJKTP~ muPuJ,
xMknJf
UMm KVjL KVjL nJm KjP~ fKu fJr Cr KhPuJ
FUj IJr knJf jA fJzJfJKz CPb kPzJ IJKo jJvfJ KjP~ IJxKZ mv TP~T Khj kr, \LmPjr
xMU xMU nJmaJ pj IJmJr KlPr kPuJ YJ vrLraJ UMm yJuTJ yJuTJ uJVPZ hP~ IJr oW jA
IJKvPjr FA IJTJvaJr ofA ^ToPT kKrJr oPj yP jJvfJ UPf UPf IJ\ j~j nPr hUPZ
fKuPT fKuS fJr cJVr cJVr YJU kJKTP~ muPZ,
FA! FAnJPm TL hUPZJ? IJKo KT jfj?
jfjA fJ FTho aJaTJ lv!
pJy&!
hM'\PjA yPx CbPuJ yJxPf yJxPfA fJPhr jJvfJ UJS~J vw yPuJ aJS~JPu yJf oMZPf oMZPfA
YJ uq TrPuJ, mJAPr oJgJ jLYM TPr hJKzP~ IJPZ lJa YJ UMm yJKxUMvL oj KjP~ muPuJ,
lJa, KTZM muKm?
oJgJ YMuTJPf YMuTJPf lJa muPuJ,
muJ IA~J pJAPfPZ fJ, mJ\JPr pJAPf IAPmJ,
KT IJjPf yPm, fA FKhPT IJ~
fKu Ya TPr mPu CbPuJ
jJ jJ, fA SUJPjA gJT IJKo IJxKZ lJa IJxPf KVP~S mVo xJPymJr TgJ Pj IJmJr hJKzP~
kzPuJ FKhPT AvJrJ~ fKu YJPT IJxPf muPuJ, YJ TJPZ KVP~ hJzJPfA fKu KlxKlx TPr TJPj
TJPj muPuJ,
\LmPj IJr FA nu TrPm jJ mJAPrr oJjMwPT TUjA IJoJPhr mcPo dJTJPm jJ oPj gJTPm?
gJTPm
IJ\ FUJjTJr yJamJr jJ?
yqJ
IPjT KTZMA IJjPf yPm aJTJ IJoJr TJPZ hJS
xJoPjA hMVtJkN\J Kfj YJrKhj kPrA yPm dJPTr mJ\jJ kN\J kqJPuPuJr KjotJe TJ\ kJ~
vw Kmx\tPjr kPr IJr TC AKuv oJZ UJ~ jJ nJPuJS uJPV jJ FAxm nPm Kco ZJzJ hMPaJ mz
mz kJr AKuv oJZ KTjPuJ lJa vj oJJPrr mJKzPf gJPT mPu mJ\JPr xmJA lJaPT YPj nJPuJ
K\Kjx xPi xPiA h~ hJoS FTa To rJPU TUjS TJPjJ K\Kjx mJKT YJAPuS oJjJ TPr jJ
ZJ vyrPfJ vj oJJr fJ FKhPT TUjS IJPx jJ xA \Pjq lJaPT IJrS UJKfr xoJhr mvL
TPr ybJ TJPrJ KaPTPar kP~J\j yPu lJa Ko~JA fJ oqJPj\ TPr h~ mz mz IKlxJr IJr FA
vyPrr ijL uJTPuJ mJPh xmJA lJar TJPZA pJ~ xoxqJr TgJ lJaPTA mPu
IJ\TJu IJr yJamJr muPf foj KTZM mJ^J~ jJ YJrKhPTA KV\ KV\ TPr oJjMw IJPv kJPvS
IPjT mJ\Jr mPxPZ IJPV poj yJamJr muPfA hNr hNr gPT TwPTrJ IJxPfJ Pfr xo aJaTJ
K\Kjx KjP~ FUjS IJPx KT kKfKhjA FA vyPrr mJ\JPr IJPx xTJu KmPTu hM'PmuJ~ fJPhr
aJaTJ K\Kjx kJS~J pJ~ yJamJr mPu FUj IJr KTZM jA FA vyPr FUj kKfKhjA hM'PmuJ~ yJa
mPx xJPyr xm KhjA FUj yJamJr mJ\Jr KjP~ vj TJ~JatJPr pPf pPf lJa nJmPuJ, FA
yJamJPrr Kmw~aJPT nJPuJnJPm mJ^JPf yPm mVo xJPymJPT hMkMr hMPaJr KhPTA YJ YPu IJxPm
SrJ hM'\PjA FTxP UJPm KT FUjS fJ IJxPZ jJ YJ FPfJ hrL TrPZ Tj? lJaPT vPj
kJbJPuJ fKu
hM'\j nhsPuJT UMm IjMPrJi TrPZ vj oJJrPT p TPrA yJT dJTJ~ IJ\ fJPhrPT KlrPfA
yPm hMPaJ lJTJx KaPTPar mqmJ TPr KhPu fJrJ UMm Tf gJTPm vj oJJr fJPhr hM'\jPT
xm UMPu muPZ,
hUMj lJ TJPxr KaPTa IJorJ AP oPfJ KmL TrPf kJKr jJ IJoJPhr FA \JoJukMr vPjr
\jq FTaJ TJaJ KjitJKrf IJPZ mJyJhMrJmJh WJa gPTA lJ TJPxr KaPTa KmL yP~ pJ~ IJoJPhr
TJaJ oJ IJa\Pjr FA KaKTa KmL yP~ VPZ hM'Khj IJPVA IJKo IJkjJPhrPT KaKTa hPmJ
TJPPT? IJoJPhr KcKx xJPym fJr lqJPoKu KjP~ IJ\ dJTJ~ pJPmj KfKjS VfTJu IJoJPT
aKuPlJj TPrA \JKjP~ KhP~PZj fJrJ yPuj KnIJAKk p TJj xo~ pPf YJAPu, pnJPmA yJT
IJoJPhrPT mqmJ TPr KhPf yPm mftoJj KcKx xJPym UMm nJPuJ uJT CKj IJoJPhr FA lJTJx
KaPTPar \KaufJ \JPjj mPu VfTJuA IJoJPT aKuPlJj TPr \JKjP~ KhP~PZj xKr, IJKo IJ\
IJkjJPhr TJPjJ CkTJr TrPf kJrPmJ jJ
fJrkrS nhsPuJT hM'\j hJKzP~ IJPZj FPfJ KTZM muJr kr, IJmJrS IjMPrJi TrPZj FAmJr FTa
rPVA muPuj, vj oJJr,
xKr, IJA Fo xKr IJoJPT TJ\ TrPf Khj
fmM nhsPuJT hM'\j xrPZ jJ Fr oPiq lJa TL TPr mVo xJPymJr TgJ muPm, fJr TJPjJ lJT
lJTr kJP jJ vj oJJPrr YJU pj YJrPa lJaPT TUj hPUPZ lJa fJ KjP\A mM^Pf kJrPZ
jJ lJaPT vj oJJr TJ\ TrPf TrPfA muPuJ, IJKo FUj pPf kJrPmJ jJ fJrJ UP~ j
IJTJPr AKVPf muPuS lJar mM^Pf TJPjJ IxMKmiJ y~ jJ IPjT Khj pJmf FA oJJr xJPyPmr
xP IJPZ oJJr xJPym iM I muPuA IJaT mMP^ j~ lJa fJrJ UP~ j oJPj mVo xJPymJPT
UP~ KjPf mPuJ lJa IJrS mqJUqJ KhP~ muPuJ mVo xJPymJPT,
IJoPVJ KcKxxJm dJTJ~ pJPm lKoKu Kj~J, fJPr KmhJ~ jJ TPr xJPym IJxPf kJrPm jJ IJkPjPr
UJA~J KjPf TAPZ
FA mPu IJr FT oyftS hJzJPuJ jJ lJa FPTPfJ mVo xJPymJ jfj TUj TL mPu mJ^J oMKu
fJrkrS mJ^JPf YJAPuJ, IJKoS UJAPf kJroMjJ' AKvPj IJA\ mz ^JPouJ, xJPyPmr TJPZA gJfPf
IAPmJ IJoJr
FnJPm mPu pJS~Jr kZPj TJre IJrS IJPZ xJPyPmr Ckr pj rJV jJ TPr xJPym xKfq xKfq
mq IJ\ lJar TL, lJar fJ TJPjJ IxMKmiJ jA vPj yJPau IJPZ IA yJPaPuS UP~ KjPf
kJPr SrJ lJar TJZ gPT aJTJ k~xJ j~ jJ
VJPor kJAoJrL Pu oJJrL TrPfJ fKu VJxu-UJS~JaJ x xo~ ofA xPr j~, KmP~r kr FTa
IKj~o yP kgo kgoPfJ, IJP IJP xm Kj~Por oPiq FPx pJPm hMkMr VKzP~ pJP iJS
uPVPZ nLwe AJ jJ gJTPuS UP~ KjPf yPuJ fKuPT FTmJr oPj yP~KZu, SPfJ vPjr KTZM
UJ~ jJ xJoJjq KTZM kJKbP~ hA, jJvfJ TT KT TJPjJ uJn jA kJbJPuS x UJS~Jr xo~
kJ~ jJ vw kpt mJKzr K\Kjx mJKzPfA KlPr IJPx bJJ yP~
IJ\PTr KmPTuaJS UMm oJ~Jo~ vw KmPTPur IJPuJ~ kOKgmLaJPT yuMh yuMh TPj mCP~r oPfJ
uJVPZ FTa kPrA VJiMKur WJoaJ aPj, YPu pJPm hNPrr pJJ~ fJPT KmhJ~ KhP~ FUJPj ITJr
\Po CbPm iLPr iLPr
VnLr rJPf YJr mMPT oMU rJUPuJ fKu YJ fJr IJXMuPuJ jJzPf uJVPuJ, fKur oJgJ mJ^JA VnLr
YMPu pj KmKu TJaPZ YJ FA IJhr kP~ IJP IJP WMKoP~ pJPm fKu IPjTe pJmf TC KTZM
muPZ jJ akaJk TPr KvKvr ^Pr kzJr oPfJ vP fKu muPuJ,
FTaJ TgJ muPmJ?
mPuJ
fKo rJV TrPm jJ fJ?
jJ jJ, mPuJ
fKo \JPjJ, IJKo TPfJ KmkPh kPz, xKhj VnLr rJPf.......
TgJaJ vw TrPf KhPuJ jJ YJ UMm hsf mMT gPT fKur oMUaJ xKrP~ KhP~ ^a TPr CPb mxPuJ
YJ FT oMyPftA pj mMKxMK xm yJKrP~ luPuJ fKu ImJT yP~ VPuJ YJr IKrfJ hPU YJ
muPuJ,
x xm TgJ muJr xo~ TL FUj?
UMm \PzJxPzJ IJz VuJ~ fKu muPuJ,
fJyPu TUj muPmJ?
muJr TL hrTJr IJKoPfJ TUPjJA jPf YJK jJ x xm TgJ
rJPU xo~ xMPpJV kPuA ZKmaJ mJKuPvr jLY gPT mr TPr ImJT yP~ oM j~Pj fJKTP~ gJPT
oJP^ oJP^A vj oJJr mPu ZKmaJr KhPT nKY TJPa IJmJr fJ xpPf mMPT YPk iPr, YJPT
KjP~A nJmPf nJmPf WMKoP~ kPz VnLr WMPor nfPrS YJ k yP~ IJPx fKur TJPZ fKuPT IJhr
TPr \Lmj KhP~ nJPuJmJPx fKur cJVr cJVr YJU hMKaPT YMPoJ UJ~ Wj YMPur UJkJ~ lu P\
h~ pUj fUj fKuPT \KzP~ iPr mMPTr TJPZ aPj j~ pj YJ fJr hP~r v vJjJ~ YJr
h~ \MPz iM fKu fKu vPr Kj jhLr dCP~r oPfJ KhjrJf fJukJz TrPZ YJr hP~ FrTo
kaJ pUj nPX pPfJ rJPfr Kj\tPj FTJ FTJA jLrPm TPh luPfJ fKu IJr fUj iM FTaJ
kvA fKur oPj ^PzJ mJfJPxr oPfJ WMPr WMPr muPfJ, TPm? TPm fJr xP hUJ yPm
mwtJr FT foMu mOKr rJPf, fKuPTA fKur oj xJjJ KhP~ mxPuJ, IJKvj oJPxr IJbJPrJ fJKrPUA
fJr xP hUJ yPm
YJ fJr Pkr kMw FUPjJ fJPT Pkr ofA uJPV YJr TgJmJftJ YuJPlrJ KmhqJmMK iptq
ofJ IJhr nJPuJmJxJ Foj KT Sr YMkYJk gJTJaJS xmJr YP~ IJuJhJ oPj y~ YJ xm xo~A
TgJ mPu To pj UMm xyP\A h~aJPT UrY TrPf YJ~ jJ YJPT hPU hPU pj xm xo~ oPj
oPj ZKm IJPT fKu FA ZKm nJPuJmJxJr ZKm hP~A gJTPm TJPjJKhj TC oMPZ luPf kJrPm
jJ fKur xm peJA xyq TPr YJ rJVJrJKV ^VzJ^JKar nP~, TKhj pJmf TgJ mPu UMm To
IjqJ~PfJ fKuA TPrPZ ybJ x YJPT jJ mPu VnLr rJPf YPu VPuJ Tj? KlrPuJ fJ kJYKhj
kr FTaJ WPrr jfj mC pKh kJY Khj KjPUJ\ gJPT, kOKgmLPf Foj T IJPZ xA mCPT IJmJr WPr
fPu jPm? YJr oPfJ Pkr kMwA kJPr IJmJr fJPT TJPZ aPj KjPf
xA \PjqA fJ oPj oPj fKu fJr TJPZ Tf vsJ nJPuJmJxJ xmA Ke yP~ mMTnrJ IJhr xJyJV
KjP~ fKu KhjrJf xMUL rJUPf YJP YJPT fJPhr hM'\jJr nfPr IJr TJPjJ nu mJ^JmMK^ pJPf
jJ y~ xA TJrPeA fJ xm UMPu muPf YJP fKu KT pUMKj fKu muPf YJ~ x xm TgJ, xP xPA
YJ fKuPT gJKoP~ h~ TUjS rPV pJ~ IJmJr TUjS mKrP~ pJ~ Wr gPT x xm TgJPuJ
jPfA YJ~ jJ Tj? Tj Foj TrPZ YJ jPuA fJ mM^Pf kJrPm fKur TJPjJ hJw jA
UJPoJUJ FTaJ nu KYJ mMPT rPU xJrJ\Lmj mxmJx TrPm fKuPT KjP~? fJPf TL xMUL yPf kJrPm
YJ? xKhPjr WajJPuJ WPaPZ nLwe IpJKYf nJPmA kY yJKx UMKvr oPiq ybJ n~Jmy FT ^Pz
kPz pJS~Jr oPfJ ImJ KZu rJf IPjT vj lJTJ pJLPhr TJPjJ yQY KZu jJ IJTJv UMm
kKrJr x rJPf IxUq j lPaKZPuJ IJTJv \MPz FPfJ j mZPr hM'YJr mJr hUJ pJ~ mJr
mJr oPj yKPuJ FA xoP~ YJ kJPv gJTPu UMm o\J yPfJ xJrJrJf IJorJ IJTJPvr KhPT fJKTP~
gJTfJo
YJ VPZ dJTJ~ IKlPxr TJP\ KlrPf hM'Kfj Khj hrL yPf kJPr YJrKhT ITJPr dJTJ
IJTJPv K^TKoT TPr xm fJrJPuJ \uPZ ZJa ZJa bJJ yJS~J IJxPZ oJP^ oJP^A xA yJS~J~
nPx mzJP KvCuL lPur V xA rJPf luS lPaKZu IxUq, KvCKu VJZaJ ^PT kPzKZPuJ
yJ\Jr yJ\Jr lPur nJPr mJKzPf TC jA TJ\Tot vw TPr oL oP~aJS YPu VPZ IPjT
IJPV
KvCKu fuJ~ pPf oJjJ TPrPZ YJ lPur VP xJk IJxPf kJPr mJAPr FPfJ xMr kOKgmL rPU
WPrr nfPrS pPf AP TrPZ jJ mJr mJr iM YJr TgJA oPj kzPZ YJ kJPv gJTPu SrJ lJTJ
vPj YPu pf WMPr mzJPfJ xJrJ rJf WMo jJ IJxPu SrJ kJ~ rJPfA lJTJ vPj pJ~ WMPr
mzJ~ xmYJAPf o\J y~ \JZjJ rJPf hNPr hNPr IPjT hNPrr WMo VJoPuJ fUj ZKmr oPfJ uJPV
fkJPrr oJ^UJj KhP~ iN iN FTaJ ruuJAj pPf pPf ybJ FTa mJTJ yP~ yJKrP~ VPZ m hNPr
rJPfr muJ~ TJPjJ TJuJyu gJPT jJ Kj^o Kj^o FA hOvqPuJ fUj nLwe nJPm IjMnm TrJ pJ~
kTKfr xP pj KoPv VPZ KjP\r IKPfr TgJS nPu VPZ fKu KbT FoKj xo~ FPfJ VnLr
rJPf T pj mJKzr VPa nLwe YzJ VuJ~ TJPT pj cJTPZ fKur oPj yPuJ, YJ FPxPZ mJiy~
x FT hRPz VPar TJPZ KVP~ K\Px TrPuJ,
T?
SkJv gPT Cr Fu
IJKo, IJKo IJKo fKu IJkJ IJKo jmLj Va UMPuJ fJzJfJKz Va UMPuA UMm CTJ KjP~ fKu
muPuJ,
jmLj fA? FPfJ rJPf? mJKzr TJPjJ hMxmJh KjP~ FPxKZx?
jJ mJKzr xmJA nJPuJ IJPZ!
fJyPu?
hMuJnJA TJgJ~?
SPfJ mJKzPf jA dJTJ~ VPZ
fJPT FTuJ rPU?
jJ jJ, lJa mPu FTaJ ZPu IJPZ rJf IPjT fJ? rJf KfjPa~ FTaJ ou asj IJxPm S mJiy~
vPj VPZ
Yu& WPr Yu&
IJyJ TL yP~PZ muKm fJ
Fxm TgJ WPrr mJAPr muJ KbT jJ
Yu
jmLjPT KjP~ WPr VPuJ fKu
mxPf jJ mxPfA jmLj muPuJ,
IJkJ, vuMr TgJ fJr oPj IJPZ?
vuM? yqJ, oPj gJTPm jJ Tj? oPj IJPZ
FA mPuA IJkj oPj fKu FTa oMYKT yJxPuJ fJrkr jmLPjr KhPT fJKTP~ muPuJ,
FA vuMA fJ oJP^ oJP^ IJoJr TJPZ kPor KYKb kJbJPfJ jmLj
mu IJkJ
fJr UMm iJ uPVPZ IJKo FTa rJjJWPr pJA fJr UJmJr mqmJ TKr
IJPr UJS~J-hJS~Jr TgJ mJh h fA fJ mM^PfA kJrKZx jJ, IJKo Tj FPxKZ!
Tj?
yJmJ-VJmJ irPjr ZPu oqJKasT lu TPrPZ TP~TmJr oJgJ~ KTZM jA yJPfr uUJS nJPuJ jJ
IPjT IJPVA uUJkzJ ZPz KhP~PZ SPT KhP~ TJPjJ TJ\A y~ jJ f-UJoJPrr TJ\S \JPj
jJ iM UJ~, WMoJ~ IJr xJrJKhj WMPr mzJ~ VsJo fJ, k~xJ UrY TrPf kJPr mPu, hM'YJr\j YJoYJ
VJPZr m, xm xo~ vuMr xP xPA gJPT vuM cJm UJAPf YJAPu cJm FPj h~ YJ UJAPf YJAPu
YJP~r mPJm TPr KjP\r oMPUr KxVJPraaJS iKrP~ h~ Ijq\j
FTKhj Pu pJmJr xo~ fKu hUPuJ, rJJr kJPvA vuM hJKzP~ IJPZ fKur KhPT fJKTP~ kuT
kzPZ jJ fKuPT hPU pj yJ yP~ IJPZ uJ~ fKu UMm hsf yPa Pu YPu VPuJ Pur oJb
gPT IJPrTmJr hUJr YJ TPrKZu vuMPT fKu pJ nJmKZu KbT fJA vuM FUjS IAUJPjA yJ
TPr hJKzP~ IJPZ fKur KhPT fJKTP~
fJrkr gPTA Pu pJS~Jr kPg xTJu-KmPTu hJKzP~ gJPT vuM FTmJr Pu pJS~Jr xo~ yJ yP~
fJKTP~ gJPT IJPrTmJr u gPT lrJr xo~ hUJ y~ vuMr xP IJr mPr Khj, fKuPhr mJKzr
xJoPjr rJJ~ hJKzP~ gJTPfJ FTJ FTJA kY rJh oJgJ~ KjP~ IPjTe hJKzP~ gJTPfJ
FTKhj Pu pJP fKu ybJ fJr xJoPj FPx hJzJPuJ vuM UMm KmmsfTr ImJ~ kPz VPuJ fKu
oPj yPuJ fUUMKj TL p TL muPm vuM KTM jJ, TJPjJ TgJA muPuJ jJ iM FTaJ KYKb fKuPT KhP~
UMm hsf xUJj gPT YPu VPuJ vuM
KYKbaJ jJ kPzA uMKTP~ rJUPuJ fKu mJKzr xmJA pUj VnLr rJPfr WMPo, fUj vuMr KYKb UMPu kzPf
uJVPuJ fKu FoJ, yJPfr uUJ KT KmKKr! kKfaJ vPr mJjJj nu nJPuJmJKx vaJPT KuPUPZ
FAnJPm, mJumJxL' KYKbaJ xNet kzPf kJPrKj, fJr IJPVA KUuKUu TPr yPx CPbPZ fKu FTJ
FTJA yJxPf yJxPf KmZJjJ~ VzJVKz UJKPuJ ybJ oPj yPuJ rJf IPjT FPfJ rJPf, FPfJ \JPr
\JPr yJxJ fJr CKYf y~Kj kJAoJrL Pur KaYJr fJ mJjJj nPur koJe KyxJPm KYKbaJ KZPz
luPuJ jJ xpPf uMKTP~ rJUPuJ IJrS FTaJ o\Jr mqJkJr, KYKb uUJr vPw KjP\r jJo KuPUKj
vuM KuPUPZ, fJoJrA kJVuJ mJCu
Frkr kKfKhj FTaJ TPr KYKb h~ vuM TUPjJ KjP\r yJPf TUPjJ IjqPT KhP~ kJbJ~ oJP^
oJP^ xJf IJa mZPrr FTaJ mJJS KYKb KjP~ IJPx vw kpt irPuJ jmLjPT jmLj pKhj KYKb
KjP~ FPuJ, xKhj UMm rPVKZu fKu
fAS TL vuMr YJoYJ!
jmLj mPuKZPuJ, SPfJ FTaJ yJmJ-VJmJ kJ~ CjJPhr oPfJ Sr xP IJorJS pKh kJVuJoL TKr,
hMjtJo yPm IJoJPhr SPT TC KTZM muPm jJ fPm xJmiJj fKu IJkJ, fJPT fJ IJKo KYKj ybJ
rJVaJV TPr Sr TJPjJ KYKbr Cr Khx jJ fJyPu IA KYKb KjP~ xJrJ VJo hRzJPhRKz TPr xmJAPT
hUJPm fA uJ~ kPz pJKm I\kJzJVJ fJ, KTZM jJ \PjA oJjMw fJr Tu raJPf kJPr fKu
yP~ kv TPr,
KjP\PT fA KT oPj TKrx, IJoJr YJAPf fJr mMK mvL?
jJ jJ, fJ oPj TrPmJ Tj?
fJr FPfJ IJPhv CkPhv Pj fJ fJA oPj yPuJ
jJ fKu IJkJ, x IPgt IJKo fJPT KTZM mKuKj fJr rPV pJS~Jr YyJrJPfJ IJorJ hPUKZ fA
pUj rPV pJx, nf-nKmwq KT fJr oPj gJPT jJ
jmLj, fA IJoJPT KjP~ Foj TgJ nJmKu TL TPr? rPV VPuS FrTo FTaJ oNUt, yJmJ-VJmJr mJjJj
oJPT xm UMPuA muPuJ fKu oJ Pj fJ yfmJT \JjJ\JKj yP~ VPu fJ IJoJr oP~r xxJraJA
nP pPfJ oP~ fJr KmrJa Kmkh gPT CJr kP~PZ mPu IJuJyfJ~JuJPT cJTPuJ IJuJyr
IPvw oPyrmJjL jJ gJTPu FrTonJPm Kmkh oM y~ jJ jmLjPTS IJvLmtJh TrPuJ oJ jmLPjr
oJgJ~ yJf mMKuP~ hLWt IJ~Mr \jq IJuJyfJ~JuJr TJPZ kJgtjJ TrPuJ
xKhj nJr muJPfA fKu vuMr xo KYKb kMPz luPuJ hJC hJC TPr \Pu CbJ IJPj xm ZJA
yP~ VPuJ TP~T oMyPftA
fKur ojaJ xm xo~ FTa KiJP nJPV xm KYKbPuJ kMPz luJr kr fJr oPj yPuJ, hMA FTaJ
KYKb rPU KhPuA kJrfJo FA WajJ pUj YJPT muPm, fUj joMjJ KyPxPm hM'FTaJ KYKb YJ KjP\r
YJPU hUPu mM^Pf kJrPfJ, xKfq xKfqA TL oyJ ^JPouJ~ kPzKZPuJ fKu
xA KhjA YPu IJxJr TgJ KT mJk-oJ TL IJxPf h~ FnJPm mJmJ mPuKZPuJ, IJKo KjP\A YPu
pJA \JoJA mJmJ\LPT KjP~ IJKx fKu mJiJ KhP~PZ,
S IJxPf kJrPm jJ S FUj dJTJ~ IJPZ IKlPxr TJP\
FA TgJ mPuS IJmJr KmkPh kPz VPuJ fKu mJmJ fUj \Jr VuJ~ muPuJ,
fJyPu fAS hM'Kfj Khj FUJPj gPT pJ UJKu mJKzPf KVP~ TL TrKm? FTJ FTJ IJrS UJrJk
uJVPm
fKu UMm Ixyq yP~ muPuJ,
SPT mPu IJKxKj fJ S UMm rPV pJPm!
IJoJPhr \JoJA UMm bJJ o\JP\r oJjMw mJmJ-oJ'r TgJ jPu rJVPm Tj?
mJmJ-oJPT UMvL rJUPf KVP~ YJrKhj hKr yP~ VPuJ fKu IJxPuJ kJY KhPjr oJgJ~ asPj CKbP~
h~Jr xo~ jmLj mPuKZu,
IJkJ, FUjS nPm hqJU, IJKo fJr xP pJPmJ KTjJ
jJ jJ, pPf yPm jJ fJr hMuJnJA oJKar oJjMw TJPjJ ^JPouJ yPm jJ
asj ZJzJr xP xPA yPuJ ^zmOK \JjJuJPuJ xm m TPr KhPf yPuJ fJrkrS YMAP~ YMAP~
kY mOKr kJKj dTPuJ asPjr TJorJ~
xJf
YJ UMm Kj\tjfJ nJPuJmJPx YJTKrr xo~aJPf nLwe y Y gJPT vPj TPfJ rTPor pJL fJPhr
TPfJ KmKnj xoxqJ FAxm \vj vPj, TJPrJ TJj xoxqJ yPuA ZMPa IJPx vj oJJPrr TJPZ
IJrS TPfJ TotYJrL IJPZ KT fJPhr TJPZ TC pJ~ jJ uJT\Pjr iJreJ, vj oJJr ZJzJ Ijq
TJCPT KhP~ xoxqJr xoJiJj yPm jJ FojKT j'aJr asj T'aJ~ ZJzPm, fJr CrS vj oJJrPTA
KhPf y~ FAxm ^JPouJ xPr pUj x mJKz lPr, fUj xm KhT gPTA jLrmfJ YJ~ KjP\S TgJ
UMm To mPu Kj\tjfJ kPu o\J\aJ vJ gJPT KmvsJo KjPf kJPr KTZMe
FxPmr KTZMA \JjPfJ jJ fKu \JjPm TL TPr, SPhr KmP~r FUjS TL FToJx kJr yP~PZ? FPfJ
xoP~r oPiq FT\j oJjMPwr xm KTZMA TL \JjJ pJ~? xo~ uJPV FTKa TPr Khj pJ~ IJr fJr
IKnfJ mJPz FTa FTa TPr xm mM^Pf kJrPZ fKu oJjMwaJr Jj-mMK UMm kUr \Lmj xPTt
IKnfJS mvL IPjT oJjMPwr iM oMU hUPuA mPu KhPf kJPr, fJr nfPrr ImJ TL rTo
IPjPTr IJYJr-mqmyJr hPUA mM^Pf kJPr uJTaJ KT irPjr lJar nJwJ~ lJa mPu,
IJoPVJ xJP~m IAPuJ \qJKfK, yJf hPU jJ, oMU hAUqJA KnfPrr xm Umr TAPf kJPr
IJr oL oP~aJ mPu,
IJoPVJ xJP~mPr lJKT hS~J oMKu oJAjPwr YJU hUPuA mMA^qJ lqJuJ~ xm
FrJ hM'\j IPjT Khj pJmf FA TJ~JatJPr IJPZ fKur YJAPf xJPym xPTt FPhr IKnfJ IPjT
mvL AhJjL fKu Imxr kPuA SPhr xP V TPr xo~ TJaJ~ xJPyPmr Kk~ IKk~ K\KjPxr TgJ
K\Px TPr TL fJr kZ, TL fJr IkZ TJj K\KjxaJ kPu UMm UMvL y~ TJj K\Kjx WOeJ
TPr fKu p KmvhnJPm JoLr xm KTZMA \JjPf YJP, FA mqJkJraJ IJmJr fJPhrPT mM^Pf h~ jJ
V TrJr lJPT lJPT, ybJ TPrA \JjPf YJ~ fKu SrJS, V-\Pm oP\ KVP~ xy\nJPmA xm mPu
h~ yJxJyJKxS TPr krKjJ krYYtJS y~ FAnJPmA IJP IJP YJPT \JjJr YJ TrPZ fKu
IJTJv oWuJ p TJj xo~ nJKr mwte yPf kJPr Kmx\tPjr kr FrTo y~ FTaJjJ mOK y~
TP~TKhj fJrkPr p rJh CPb, IA rJPhA IJP IJP vLf jJPo kgo kgo T~JvJ hUJ pJ~
xqJr IJPV IJPV yJuTJ T~JvJ xTJu muJ~ ar kJS~J pJ~, rJPf mJi y~ KvKvr kPzPZ, oJPbr
xmM\ WJxPuJ n\J n\J uJPV fJrS IPjT kPr vLf jJPo yJz TJkJPjJ vLf
xqJ~ mJKz KlPr, yJfoMU iMP~ jJvfJ TPr P~ kPzKZPuJ YJ ybJ TPrA TUj p WMKoP~ VPZ,
FUj fJ muPf kJrPZ jJ YJ WMo gPT CPbA hUPZ Wr ITJr x pUj WMKoP~ KZPuJ, fUj fJ
IJPuJ KZu FTa Km~ KjP~A cJTPuJ fKuPT xP xPA ZMPa FPx fKu uJAa Ij& TPr KhPuJ
oMyPftA IJPuJKTf yP~ VPuJ oaJ YJr kv,
ITJr KZu Tj?
UMm ZJ TPr Cr h~ fKu,
mJKf KjKnP~ KhP~KZuJo
Tj?
hUuJo, fKo WMKoP~ kPzPZJ IJPuJ gJTPu WMoaJ nPX pPf kJPr
TPfJe WMKoP~KZ?
kJ~ IJi WJ
xA \PjqA UMm lv uJVPZ FTa YJ UJS~JPm?
KTZM jJ mPuA UMm hsf rJjJWPrr KhPT VPuJ fKu
FT xP hM'\PjA YJ UJP YJ UPf UPfA fKu muPuJ,
FUJjTJr hMVtJkN\J~ jJKT UMm y Y IJj y~ KmKnj kJzJ~ kN\Jok gJPT?
yqJ, IJKo fJ PjKZ, hv KmnJPVr IJPV hMVtJkN\J~ xm xo~ UMm \o\oJa gJTPfJ FA vyraJ IJP
IJP FPhv gPT KyMrJ xm YPu VPZ fJrkrS, FUJPj IPjT hMVtJkN\Jr kqJPu y~ Kmx\tPjr
KhPj fJ fUj rJJ-WJPa oJjMPwr KnPz yJaJ pJ~ jJ
Ax, IJoJr UMm vU KZPuJ FA hMVtJkN\J hUJr
kJKu jJ mz mz lJaJr mOK mJfJx jA iM mOKA pj VJZkJuJ, mJKz-Wr KZjKnj TPr luPm
IJ\ IJwJ| vsJmPeS oPj y~ FPfJ v TPr mOK y~Kj TUjS y~PfJ yP~PZ, FrJ hM'\j xAnJPm
IjMnm TrPf kJPrKj
FA xoP~r mOK fJ, pPfJ \JPrA jJoMT, mvLe gJPT jJ IJP IJP TPo pJ~ mOK fUjS
gJPoKj kzPZA fPm IJPVr oPfJ j~ ^o&^o& vaJ FUj K^rK^Pr yP~ VPZ
FPfJe YJA fKur mMPT oJgJ rPU P~KZPuJ fKur FPuJPoPuJ UJuJ YMuPuJ mJrmJr YJr oMU
gPT xKrP~ KhPf yP~PZ FAmJr fKuA muPuJ,
mPuJ TL muPf YJS!
fKo KT mM^Pm IJoJr TgJ?
IJKo kJAoJrL Pur KaYJr KZuJo, F TgJ TL nPu VPZJ?
fKo fJ mJuJ kzJPf?
yqJ!
mJuJ nJwJr VnLrfJ IPjT IJKo pJ mKu, fJ oPj-kJPe mJ^Jr YJ TPrJ vJPjJ, YJr TgJPuJ
FA rTo fKu, jhLPf IPjT dC hM'YJr kJYaJ dC pKh yJKrP~ pJ~, mwtJr jhL KT fJ ar kJPm?
oPj TPrJ, KmrJa ^Pz maVJPZr IPjT kJfJ ^Pr pJ~ maVJZ TL fJ ar kJ~? oPj rJPU? FA p
IJoJPhr mJVJPjr KvCKu VJZaJ~ kKf rJPf yJ\Jr yJ\Jr lu lPa nJr muJ~ xm lu ^PrS pJ~
IJmJr xqJ rJPf IxUq lu lJPa Vf xqJr ^rJ luPuJr TgJ KT oPj rJPU? oPj rJPU jJ
vJPjJ fKu, \LmjaJ IPjT mz FA \LmPjr TJPZ YJr-kJYaJ Khj UMmA xJoJjq oJjMw TPfJ yJ\Jr
yJ\Jr KhPjr TgJ nPu pJ~ OKf pJ gJPT, \LmPjr fujJ~ fJS UMm To fKo FA YJr kJYaJ KhjrJf KjP~ FPfJ nJmPZJ Tj mPuJPfJ? oPjJ TPrJ fJoJr IJoJr FA hLWt \Lmj gPT YJr kJYaJ Khj
yJKrP~ VPZ, mqJx, FAaT oPj rJUPuA fJ xm xoxqJr xoJiJj yP~ pJ~ fKo fJoJr kKYv ZJKv
mZr m~Px IJoJr WPr FPxPZJ KmVf kKYv mZPrr fJoJr kKfKa oMyPftr TgJ TL muPf kJrPm
IJoJPT kOKgmLr TC kJPr jJ fKoS kJrPm jJ xJoJjq T'aJ KhPjr TgJ nPu pJS
fJrkrS fKu muPuJ,
fKo fJyPu IA T'aJ KhPjr TgJ jPm jJ?
AJ jA IJoJPhr nKmwq TPfJ xMr yPm, xA TgJ nJPmJ IA xJoJjq T'aJ KhPjr peJ KjP~,
IJVJoL KhjPuJr xMU-vJK j TPrJ jJ
FA rJPf IJr TJPjJ TgJ y~Kj hM'\jJr rJf KfjPar xo~ K^rK^Pr kqJjkqJjJKj mOKr nfPr vPj
VPZ YJ IJmJr KlPr FPx cJPTKj fKuPT mOKr bJJ kP~ fKu fUj VnLr WMPo yJf-oMU iMP~
oMPZ P~ kPzPZ YJ WMo gPT fKu CPbPZ UMm nJPr mOK IJr gJPoKj IKmrJo K^rK^r TPr
^rPZ lJa IJr oLr xP TgJmJftJ mPu xTJPur jJvfJ frL TPrPZ lJaPT kJKbP~PZ mJ\JPr
FUjS IPWJPr WMoMP YJ fKu nJmPZ, IJrS KTZMe WMoJT xTJu KbT j'aJ~ YJPT cJTPm Fr
IJPV vPj TJPjJ asj jA
Foj mOKr Kj\tPj fKu nJmPZ, YJr TgJA KbT S pUj jPf YJP jJ, \Jr TPr muPf YJAPu
IvJKA yPm FojKT hM'\jJr xPTt lJauS irPf kJPr! fKur ybJ oPj yPuJ, KmP~r IJPVr xo
WajJA fJ oP~rJ JoLr TJPZ VJkj rJPU TC TUjS oOfqr IJPVS JoLPT fJ mPu jJ Fr kZPj
pPg TJreS IJPZ FT kMw IJPrT kMPwr TgJ jPu oPj oPj y~ LPT IxfL oPj TPr
vuMr xP fJ fKur TJPjJ xTt KZu jJ KT FPfJxm KYKb, vuMr Kmw UJS~J, Fxm Pj pKh YJ
oPj TPr, ImvqA VnLr nJPuJmJxJ KZu, fJ jJ yPu KvuM Kmw UJPm Tj? WajJ pKh FAnJPm iPr j~
YJ fJyPuPfJ xJrJ\LmPjS fKu xMUL yPf kJrPm jJ fKur kKf TJPjJ KmvJx gJTPm jJ YJr
IJr FA KmvJxaJA yPuJ JoL-Lr xxJr FA KmvJPxA xxJr xMPUr y~ p JoL LPT KmvJx TPr
jJ TJPjJKhjA xA xxJr xMPUr y~ jJ
xxJr TrPf VPu mJi y~ xm xo~ xKfq TgJ muJ pJ~ jJ iM FaT xMPUr \jq JoL-L CnP~A
IPjT xKfq TgJ VJkj TPr rJPU kgo nJPuJmJxJr aJPj, IJPmV CJx nrJ h~ KjP~, xm xKfq
TgJA muPf YP~KZu fKu, KT FUj mM^Pf kJrPZ, KmP~r kPr p nJPuJmJxJ, xA nJPuJmJxJr
nfPr IPjT mJij IJPZ AJ gJTPuA xm muJ pJ~ jJ FA nJPuJmJxJ yPuJ IPr oPfJ pJV
KmP~JV kNre nJV hPU hPU xxJr TrPf yPm I FTaJ nPu VPuA nJPuJmJxJr hMjtJo yPm
xxJrS nPX pPf kJPr
oPj oPj kKfJ TrPuJ fKu IJr TUjA x-xm TgJ muPm jJ YJPT YJ pJ mPuPZ, x TgJPuJA
KbT \Lmj IPjT mz, fJ gPT TP~TaJ KhPjr TgJ nPu VPu, \LmPjr KT yPm jJ \Lmj \LmPjr
oPfJA gJTPm
KT nJmPZJ?
YoPT CbPuJ fKu YJ p TUj WMo gPT CPbPZ, FTaS ar kJ~Kj
j'aJ mP\ VPZ, fKo frL yP~ jJS IJKo jJvfJ KjP~ IJxKZ
FA mPuA hsf rJjJWPrr KhPT ZMaPuJ fKu
IJr TJPjJ rJVJrJKV jA oJj IKnoJjS TC TPr jJ KhjrJf YJPT UMvL rJUJr YJ TrPZ fKu
YJr TL kZ YJ TL UPf nJPuJmJPx TPfJaT IJhr kPu YJ xMUL y~ TPfJe \KzP~ rJUPu
YJr WMo kJ~ kKfKhj xm rTPor YJA TrPZ fKu fJrkrS FTaJ kv gJPT fKur oPj, YJ TL
IJoJPT kP~ xKfq xMUL? IJKo KT Sr xo InJm kNre TrPf kJrKZ?
FTA ImJ YJr fKu KT YJ~? fKu TL kZ TPr IKlx gPT FTa xTJu xTJu mJKz KlrPu TL
fKu UMvL y~? p rPXr vJKz kZ TPr xA rPXr vJKz FPj h~ TkJPu p Kak krPu UMm oJjJ~
fKuPT, UJ\JUMK\ TPr xA Kak pJVJz TPr KYTj KYTj xJjJr YMKz kZ YJ xA YMKz FPjPZ
dJTJ gPT oJP^ oJP^ mzJPf YJ~ fKu FA olu aJCPj fKuPT KjP~ mzJPfS pJ~ fKur
TJPjJ AJA IkNet rJPU jJ YJ YJTKr TrPfJ aJTJ-k~xJr xLoJmfJ IJPZ hM'Khj IJPV IJr
kPr, fKur xm AJA kNre TPr fJrkrS Tj oPj y~ YJr fJr xxJPr FPx fKu KT xMUL?
hM'\PjA hM'\jPT xMUL rJUJr \jq IJkJe YJ TrPZ fKur FTa vrLr UJrJk yPuA IKlx gPT ZMKa
j~ YJ KhjrJf fKur kJPvA gJPT xJoJjq IxMPUA mz cJJr cJPT KjP\r yJPf SwMi-kKgq
UJS~J~ y~PfJ FTa \r yP~PZ xKht TJKv fJPfA UMm IKr gJPT YJ
fKuS xA rTo YJr YJPUr jLPY FTa TJKu \oPuA YoPT CPb FTv'mJr YJPT K\JxJ TPr,
fJoJr TL yP~PZ IJoJPT mPuJ y~PfJ kr kr TP~TKhj rJf \PV TJ\ TrJr \jq Foj yP~PZ
xP xPA rJf \JVPf KjPwi TPr fKu rJf \JVJPf vrLr TPw VPZ FUj iM bJJ UPf yPm
FTaJjJ TKY TKY cJm IJjJ~ lJaPT KhP~ mrl KhP~ hAP~r vrmf UJS~J~ KrTvJ IJPj, YJPT
KjP~ FKe cJJPrr TJPZ pJPm YJ yJ\Jr oJjJ TrPuS fKu fJ jPm jJ pJPmA cJJPrr TJPZ
oJP^ oJP^ dJTJ~ pPf y~ YJPT IKlPxr TJP\ hM'KfjKhj hKrS y~ IJxPf F T'aJ Khj Kmwe
yP~ kPz gJPT fKu rJjJmJjJS x-rTo y~ jJ TJPjJKhj KmPTPuA oL oP~aJ YPu pJ~ xTJPu
mJ\Jr TrPf YJAPu ioT UJ~ lJa mJKzPf xJPym jA mJ\Jr TPr TL yPm lJa IJr KTZM muJr
xJyx kJ~ jJ, YPu pJ~ vPj
dJTJ gPT YJ pUj mJKz KlPr fKuPT hPUA YoPT CPb, FKT? fJoJr YyJrJr F rTo hvJ Tj?
IJoJr KYJ~ Kj~A WMo y~Kj rJPf UJS~J-hJS~JS KbT oPfJ TPrJKj fKoA mPuJ YJTKraJ TL ZPz
hPmJ? YJTKr TrPu fJ yc IKlPx pPfA yPm fJA mPu fKo UJS~J-hJS~J ZPz hPm? IJKo fJ
yJKrP~ pJPmJ jJ pKh oreS IJPx, fJPTS muPmJ hJzJS IJoJPT FTa xo~ hJS IJoJr fKur xP
hUJ TrPf yPm Fxm TgJ vJPj Imvq yPx CPb UMvL y~ TP~TKhPjr hMKJ yJuTJ yP~ pJ~
KjKoPwA fJrkrA ZJaJZMKa y~ fKur kKrJr aJS~JuaJ FPj h~ YJr yJPf Vro \u uJVPm
KTjJ K\JxJ TPr
YJ UMm TJ rJPfr UJS~J-hJS~J vw TPr IJ\ IJr mvL hKr TrPuJ jJ fJzJfJKzA P~ kzPuJ
hM'\j fJr oJPj FA j~, FKe SrJ WMKoP~ kzPm TgJr KkPb TgJ muPm fKu FTaJ Khj dJTJ~
Toj TPaPZ p yJPaPu KZu, yJPauaJ nJPuJ KZu KT? TJgJ~ TUj TL UP~PZ rJPf TL nJPuJ
WMo yP~PZ dJTJ vyr hPU hPU fKur TgJ oPj KZu KTjJ fKuPT ZJzJA KxPjoJ hPUPZ Tj? F
rTo vf vf kv TJjaJr TL Cr hPm, FA KjP~ nLwe xoxqJ~ kPz pJPm YJ Cr Pj fKu
KUuKUu TPr yPx CbPm TUjS IJmJr YMkYJk gJTPm IPjTe YJr fUj mM^Pf yPm IKnoJj
TPrPZ xA IKnoJj nJXJPf FTa xo~ uJVPm YJr fJrkr IJmJr hM'\j FT xP yPx CbPm
FnJPmA TgJmJftJ oJj-IKnoJj TrPf TrPfA rJf mPz pJPm VnLr yPm
fKur FTaJ IPnqx, rJPfr pPfJ TgJ xm IJPuJ KjKnP~ jPf yPm IJPuJ gJTPuA oPj y~ FT\j
xJL hJKzP~ IJPZ fJPhr xm TgJ jPZ rJPfr TgJ WrnrJ IJPuJPf jPu o\J kJS~J pJ~ jJ
ITJPr TgJ~ TgJ~ YJPT KYoKa TJaPf kJPr bJa \JzJ oMYzJPjJ pJ~ YMu iPr aJjJaJKj TrPuS
TC fJ hUPf kJ~ jJ ITJPr KlxKlx TPr TgJ muJr o\JA IJuJhJ
ybJ FTKhj hMxmJh kPuJ, fKur oJP~r ImJ UMmA UJrJk IJvJ\jT mJPY KTjJ xPy fKuPT
fJ pPfA yPm KT FA ImJ~ fJ FTuJ ZJzJ pJPm jJ fKuPT IKlPx UMm ^JPouJ YuPZ fmM
pPf yPm, FA nPm pUj pJS~Jr kKf KjP YJ, TL pj nPm mJiJ KhPuJ fKu
dJTJ gPT mz IKlxJr IJxPmj, FA xo~ vj ZPz pJS~J CKYf yPm jJ KbT IJPZ, IJKo IJPV
pJA KVP~ hKU oJ'r ImJ Toj vw ImJ yPu ImvqA fJoJPT aKuVJo TrPmJ fUj fKo
pS
F TgJr kr IJr TJPjJ TgJ muJr gJPT jJ rJf KfjaJr asPjA fKuPT fPu KhPuJ YJ pJmJr
muJ~ fKu TPh lPuKZPuJ fJPT xJjJ hmJr YJ TrPuJ YJ asjaJ ZPz h~Jr kr, YJr
YJPUS kJKj auou TPr TJkKZPuJ YJ fJ xPVJkPj oMZPf uJVPuJ oJu KhP~
TJPjJnJPmA TJP\ ojPpJV KhPf kJrPZ jJ YJ fKur TgJ nJmPf nJmPfA Khj YPu pJP rJf
IJPx n~Jmy ITJr KjP~ KTZMPfA WMoMPf kJPr jJ YJ TUj TL xmJh IJPx, FA hMKJ~ xJrJrJf
Zala TPr oJP~r ImJ hPU fKu TL UMm TJhPZ? fKuPT xJjJ hmJr oPfJ IJvkJPv TC gJTPm
jJ? Fxm KYJ TPr TPrA ojaJ IJrS mvL UJrJk yP~ pJ~ hM'KfjKhj IPkJ TrJr krS pUj TJPjJ
Umr kPuJ jJ YJ xPy yPuJ, oJ IJr mJi y~ mPY jA IJr hKr TrPf kJrPuJ jJ YJ TJPjJ
rTPo lJa IJr oL oP~aJr TJPZ xxJraJ mMK^P~ KhP~, xA rJf KfjPar asPjA YJ rSjJ KhPuJ
asPjr Lc hPUA mM^Pf kJrPuJ, FKhPTr ruuJAjPuJ UMm jzmPz p TJPjJ xo~ hMWtajJ WPa
pPf kJPr xA mOKav IJoPur ruuJAj IJr TPfJ TJu xJKntx hPm? FUJPj asjPuJ xm IJP
IJP YPu oJKa xPr pPf pPf IPjT jLPY jPo VPZ uJAj mwtJ~ cPm pJ~ ru YuJYu fUj
m gJPT
Tmu lxtJ yP YfKhtT, FrTo nJr muJ~ fKuPhr CPbJPj KVP~ hJzJPuJ YJ xJrJ mJKz Kj!
TJgJS TJPjJ v jA fKu FUj TJj WPr IJPZ, fJS KbT mM^Pf kJrPZ jJ YJ
mJKzaJ FPfJ vJTJj uJVPZ Tj? xKfqA TL fJyPu, oj mPu, jJ jJ FaJ fJoJr xPy VJPor
mJKz-Wr, FrTo nJr muJ~ jLrmA gJPT vPjr yQY-Fr nfPr gJTPf gJTPf fKo xm nPu
VPZJ YJ nJPm, nuPmJ Tj? rJVLr WPr xJrJrJfA uJT gJPT IJPuJ \Pu rJVLr v Te
TPr v kJS~J pJ~ IJmJr xA FTA kv, FA mJKz FPfJ Tj?
IJPrTa lxtJ yPuJ YfKhtT TJgJ~ pj FTaJ TJT cJTPZ y~PfJ FUj hM'YJrPa kJKUS CPz
IJxPm cJPu cJPu KTKYrKoKYr TrPm KT FnJPm IJr TPfJe hJKzP~ gJTJ pJ~? fKuPT
cJTPf uJVPuJ YJ,
fKu, fKu, fKu
Cr KhPT hPrJ\J UJuJr v kP~ xKhPTA oMU lrJPuJ YJ IKmjq TJkz-YJkz KjP~A fKu
ZMPa FPuJ YJr TJPZ,
fKo?
FPfJ IJpt yPJ Tj? IJKoA fJ TgJ KZu hM'KhPjr oPiqA fKo aKuVJo TrPm?
WPr YPuJ WPr KVP~ TgJ muPm
pPf pPf YJ K\JxJ TrPuJ,
oJ FUj Toj IJPZ
fJr TJPjJ CrA KhPuJ jJ fKu WPrr nfPr KVP~A IJmJr hPrJ\J KhP~ KhPuJ
ITJr ^^PTJ ITJr WPrr nfPr KmZJjJ hPU oPj yPuJ, fKu F WPrA gJPT oJ mJi y~ Ijq
WPr fKu muPuJ,
FA VJPor TC fJoJPT hPUPZ?
FA TgJ muPZJ Tj? FPfJ nJPr T hUPm? IJr hUPuA mJ KT! Tj?
VJPo KTZM yP~PZ KhjTJu fJ UJrJk UMjaj fJ kKfKhjA yP
jJ jJ, x-xm KTZM jJ IJKo nJmKZuJo, ITJPr IJoJPhr mJKz KYjPf fJoJr IxMKmiJ yP~PZ TC
y~PfJ hKUP~ KhP~PZ fJoJPT
yqJ, FTmJrA fJ FPxKZ mJKz KYjPf IxMKmiJA yKPuJ IA fJuVJZaJ hPU hPU xMKjKf yP~KZ,
FaJ fJoJPhr mJKz!
FUj TL UJPm mPuJ, YJ frL TrPmJ!
fKo FTaJ IJpt oP~ UJS~J-hJS~J kPr, oJ Toj IJPZ, x TgJ muPZJ jJ Tj? YPuJ, IJPV
oJ'r SUJPj pJA
oJ nJPuJ IJPZ FUj WMoMP fKo FTa P~ kPzJPfJ, r jJS TJkz-YJkz UMPuJ?
FUjS fKur xJoPj TJkz-YJkz UMuPf uJ kJ~ YJ fKu fJ \JPj mPuA hPrJ\J UMPu mJAPr
FPuJ YJ TJkz mhu TPr P~ kzPuJ fKur KmZJjJPfA vj gPT mv yPa IJxPf y~ VJPor
nfr KhP~ fJrkr kJS~J pJ~ fKuPhr VJo yJaPf yJaPf kJ hMPaJPf pj r \Po VPZ mqgJ~
aj-aj TrPZ TJKPf WMo kJP UMm
YJPT hUJ oJA fKur oPj \KaufJ yP~PZ fJr xo Cu xrufJ pj \oJa mPi VPZ
fKu TUjS YJ~ jJ, YJ fJPhr VJPo IJxMT oJP~r hMxmJh kP~, oPj oPj IPjT TRvu TPr
YJPT rPU FPxPZ xA YJA IJ\ fJPhr mJKzPf YPu FPxPZ
fKur oPj FTaJA n~, FA VJPor TC pKh vuMr WajJaJ mPu h~ YJPT fUj KT yPm? fJr FA
nJPuJmJxJr xxJraJ nPX YMroJr yP~ pJPm F \LmPj YJ IJr fJPT nJPuJmJxPf kJrPm jJ oPj
oPj WOeJ TrPm IJr TUPjJA KmvJx TrPm jJ fKuPT oPj oPj pKh nPm j~ fKu KYJKreL jJ
J fUj fJ KTZM muJr gJTPm jJ fKur oJgJ jLYM TPr YPu IJxPf yPm SA xxJr gPT
FA \jqA fKu mJrmJr x rJPfr xm TgJ muPf YP~KZPuJ YJPT YJA jPf YJAPuJ jJ x xm
TgJ muPf VPuA rPV pPfJ xKhj pKh xm jPfJ YJ, WajJaJ IJ\ FPfJ \Kau yPfJ jJ nP~
nP~ fKur nfraJ TJkPZ TL TrPm, jJ TrPm KTZMA nPm kJP jJ
nJr yP~ VPZ nJXJ nJXJ aTPrJ aTPrJ yuMh TJPYr oPfJ rJh kPzPZ KmKnj \J~VJ~ kJKUrJ
KTKYr-KoKYr TrPZ cJPu cJPu xJrJ mJKzr oJjMw \PV CPbPZ yJf oMU iMP oxK\Ph jJoJ\ kPz
KlPr FPxPZ mJmJ FUjS TC \JPj jJ YJ FPxPZ fKuA mPuKj TJCPT FTmJr KVP~ hPU FPxPZ
fKu, YJ VnLr WMPo IPYfj
oJP~r ImJ xKfq UMm UJrJk IxMUaJ p KT, FUJjTJr cJJrrJ fJ muPf kJrPZ jJ yJf-kJP~ vK
jA KmZJjJ gPT CPb hJzJPf kJPr jJ kJm kJ~UJjJ KmZJjJPfA v jA TJCPTA nJPuJnJPm
KYjPf kJPr jJ fKur iJreJ, mJYJr TJPjJ IJvJ jA m~Pxr \zJmqKiPf UP~ lPuPZ vrLr YPuA
pJPm pJS~Jr IJPV mv T kJP
nJr muJPfA mJmJr xP KT KT pj KlxlJx TPr IJuJk IJPuJYjJ TrPuJ fKu TJPjJ KTZMA mJ^J
VPuJ jJ xmJA iM \JjPuJ, \JoJA FPxPZ fKuPT KjPf fKu IJ\ hvaJr asPjA YPu pJPm T
pj UMm hMU TPr muPuJ,
KjP\r oJPT FA ImJ~ rPU pJPm?
mJmJ fJr Cr KhPuJ,
SrS fJ xxJr IJPZ \JoJAP~r IKlPx UMm ^JPouJ YufJPZ Umr KhPu IJmJr YAuJ IJxPmJ
Sr oJS p T~aJ Khj IJPZ FAnJPmA xm pJS~J-IJxJr oPiq gJTPm, IJr TLAmJ TrJ pJPm KjP\r
xxJr rJAUJ T TKj gJTPf kJrPmJ!
KjP\r nKmwq KYJ TPr fKu pj kJwJe yP~ VPZ oJPT F ImJ~ rPU KjP\r TJkz-YJkz
VJZJP YJPT iJJ KhP~ muPuJ,
CPbJ, FA hvaJr asPjA IJorJ YPu pJPmJ
VJ~ WMo gPT YoPT CPb YJ pj mJTJ yP~ VPuJ,
KT, KT muPu, FA hvaJr asPjA YPu pJPmJ?
IJa
oP~rJ xm kJPr KT TUj KT TrPm IJPV gPT fJ mJ^J pJ~ jJ poj fJPhr xyqe, foKj
IJmJr p TJPjJ oMyPft Ixyq yP~ nPX-YMPr fZjZ TrPf kJPr xm KTZM IJyJ TL oJ~Jo~ oP~Ka
kr oMyPftA fJr KjrfJ hPU yfmJT yP~ pPf y~ fJPhr xy\ xrufJ hUPf hUPfA IKVk
xyJr oNKftS hUJ pJ~ ipt gJTPu fJrJ UMm ryxqo~L uJ\-uJ KhP~ dPT rJPU xm xMVL lPur
nfr poj TLa gJPT uUTrJ pJPT mPu kM TLa oP~Phr nfPrr TLaPuJS foKj k
pRmPjr IJzJPu uMTJPjJ gJPT TC TUjS mM^Pf kJPr jJ
oP~Phr KjP~ FPfJ VPmweJ TrJr xo~ TJjKhjA KZu jJ YJr TL ZJa TL mz, oJP~r \Jf mPu
xmJAPT vsJr YJPUA hUJr YJ TrPfJ KT xKhj p hMmtqmyJr TrPuJ fKu fJrkr gPTA Fxm
KjP~ nJmPZ! jJrL YKr TL \Kau TL hJe ryxqo~ yJxPf yJxPf TJhPf kJPr TJhPf TJhPfA
IJmJr yPx CPb UMm TJPZr oJjMw mPu pUj nJmKZ, x fUj hNPr YPu pJ~ KoK KoK TgJ muPf
muPfA ybJ TPr fJPhr nJwJS mLnx yP~ pPf kJPr
iM fKu Tj, YJS fKur oJPT oJ mPuA cJPT oJP~r ofA IJhr-pf TPr fJr xMKmiJ IxMKmiJr
Umr rJPU Kj~Kof xA oJP~r pUj xmJh kPuJ nLwe IxM, mJPY KTjJ xPy kJPr fJ fKur
xPA YPu pJ~ YJ IKlPx UMm ^JPouJ yP yc IKlx gPT mz IKlxJrrJ FPxPZj fmM pPf
YP~KZPuJ YJ KT fKu mPuKZu, IJKo IJPV pJA fKo FKhPT xm xJouJS hM'KhPjr oPiqA Umr
kJPm oJ'r ImJ Toj UJrJk xmJh kPu fKoS YPu FPxJ
hM'Khj IPkJ TPrS TJPjJ UmrJUmr jJ kP~ YJ mJiq yP~PZ YPu pPf YJr oj muKZPuJ, CKj
mJiy~ IJr mPY jA TJuPY nJr muJ~, fKuPhr VJPor mJKzr CPbJPj hJKzP~S YJ nJmKZPuJ
vJTJj mJKzr oPfJA xm FPfJ jLrm Tj? xm TL vw yP~ VPZ?
fKu fJPT hPU kgPoA YoPT CbPuJ fJrkr KjP\r vJmJr WPr KjP~ KVP~ r KjPf muPuJ muPuJ
jJ oJP~r UMm UJrJk ImJ KmZJjJPfA kJm kJ~UJjJ yJf kJ Imv Ijz! UMm TJPZ VPuS
TJCPT KYjPf kJPr jJ xJrJe vrLr gPT FTaJ hMVt mPrJP
F rTo ImJ~ oJjMw IJPV rJVL hPU hUPm jJ Tj? fJPT hUJr \jqA fJ ZMPa IJxJ KT fKur
TJPZ Fxm \rL oPj yPuJ jJ pj xm KTZMA kJv TJKaP~ fKu mPuKZu, fKo r jJS, IJKo fJoJr
YJP~r mqmJ TrKZ xP xPA YJ muPf YP~KZPuJ, IJKo KT FPfJhNPr YJ UPf FPxKZ mJKzPf
IJAdJA kJPer rJVL IJPZ mPu Fxm TgJ muPuJ jJ fKu KT oJ-mJmJr mJKzPf FPxA mhPu VPuJ?
jJ Sr oJ'r ImJ UMm IJvJ\jT mPu oPjr ImJ UMmA UJrJk! fJA mPu IJoJr xP F rTo
rxTwyLj TgJ muPm Tj mr oPjr xm hMUPfJ FUj IJoJr TJPZA kTJv TrPm? TL \JKj, hM'KhPjA
fKuPT IjqrTo uJVPZ asj \JKjt TPrPZ vrLraJ TJ Fxm nJmPf nJmPfA WMKoP~ kzPuJ YJ
fKur ioPTA WMo gPT YoPT CbPuJ YJ fJr xP xPA fKur TJZ gPT jPf yPuJ, FUUMKj,
FA hvaJr asPjA IJorJ YPu pJPmJ
YPu pJPmJ, IJKo fJyPu IJxuJo Tj? oJPT hUPmJ jJ?
xMaPTxaJ VJZJPf VJZJPf fKu muPuJ,
mJYPm jJ YPuJ
TJgJ~?
oJr WPr
hM'\PjA oJ'r TJPZ VPuJ oJPT IJmJr UMm IJhr TPr cJTPZ,
oJ, oJ, YJ FPxPZ fJoJPT hUPf YJU UMPuJ oJ oJ
oJ UMm IJP IJP YJU hMPaJ UMuPuJ; KT YJPUr oKj hMPaJ Kr mJiy~ jzJPf kJrPZ jJ
YJ cJTPf cJTPf IJrS TJPZ VPuJ,
oJ, oJ, oJ IJKo YJ, IJoJPT hUPf kJPj? oJ
mJiy~ KTZMA hUPf kJP jJ yJf KhP~ p AvJrJ hPm, x yJfS jJzJPf kJrPZ jJ KjvJxaJ iM
iLPr iLPr pJS~J-IJxJ TrPZ vrLraJ Imv yP~ kPz IJPZ KmZJjJ~ FaJA mJiy~ oJjMPwr vw
ImJ KbT FA oMyPftA fKu muPuJ,
xo~ jA fJzJfJKz KTZM UP~ vPj YPuJ
oJPT F ImJ~ rPU pJPm?
mJKzPf fJ xmJA IJPZ, IJKo IJoJr xxJr lPu IJr TPfJKhj gJTPmJ YPuJ
FA fKuPT KYjPf kJrPZ jJ YJ oJ~J-oofJ mPu KTZM jA fJr nfPr x p FPfJ pJPmJ pJPmJ
TrPZ xxJr muPf fJ x IJr IJKo IJoJr FA ZJ xxJPr TL IJPZ? fKur FA kJwJe k TUjS
TjJS TrPf kJPrKj YJ
oOfq kgpJL oJPT lPu rPU oP~ YPu VPZ, Foj TJPjJ TgJ \LmPj vJPjKj fmM FTmJr IjMPrJi
TrPuJ YJ
fKo FA vw T'aJ Khj kJPvA gJPTJ IJKo hM'KhPjr ZMKa KjP~ FPxKZ ZMKa vw yPuA IJoJPT YPu
pPf yPm
FUJPj gJTPu TL oJPT mJYJPf kJrPm?
FA kPvr TJPjJ Cr jA IJr TJPjJ TgJ muJr YJ TrPuJ jJ YJ!
iM muPuJ,
pPf yPu FKe pPf yPm UJS~J hJS~J TrJr xo~ jA
KmP~r kr FA kgomJr vr mJKzPf FPxKZPuJ YJ fJS IJmJr jJ UP~A YPu pPf yPuJ FAnJPm
fKu YPu pJS~Jr kZPj Kj~A TJPjJ TJre IJPZ mJk-nJAP~r xP TL ^VzJ yP~PZ fKur? KT
fJPhr TgJmJftJ~ fJ x rTo KTZM oPj yPuJ jJ FA mJKzPf YJPT TUjS FTuJ ZJPzKj fKu
pPfJaT xo~ KZu, pJr xPA TgJ mPuPZ, xm xo~ fKu fJr kJPvA hJKzP~ gJTPfJ FojKT mJmJr
xP pUj TgJ mPu YJ, fUj mJmJPTA ioT KhP~KZu fKu,
fJorJ mvL TgJ mPuJ To TgJ muJ fJoJPhr rP jA
asj pJP \JjJuJ~ oMU rPU mJAPrr hOvqPuJ hUPZ YJ xmM\ iJPjr kJr ZJa ZJa VJo
yJa mJ\Jr IJTJmJTJ jhL ^JT-^JT kJKU jhLr iJPr xJhJ xJhJ TJvmj mwtJr xA g g \u jA
TJgJS kY rJPhr aJPj xm KTP~ VPZ UJuJ IJTJv jLu IJTJPvr oJP^ oJP^ xJhJ oW
fJrkrS Fxm KT nJPuJ uJVPZ jJ YJr oJPT oOfqr yJPf rPU TJPjJ oP~ YPu IJxPf kJPr
JoLr xP, Foj Kjoto hOvq \LmPj FA kgo hUPuJ YJ
fKu fJr kJPvA mPx IJPZ VJorJ oMPU F kpt FTaJ TgJS mPuKj YJr xP oJjMPwr xPyqr FTaJ
xLoJ IJPZ YJ IJr kJrPuJ jJ Ixyq yP~A fKuPT muPuJ,
fKo UMm Kjr!
fKu pj LTJr TPr KjP~ Cr KhPuJ!
nJPuJ!
YJ oPj oPj UMm rPV pJP fKur Ckr nfPr nfPr FTaJ rJV fJ KZuA FmJr FTa C
o\JP\A muPuJ,
IJKo IxM yPu, F rTonJPm FTKhj IJoJPT lPuS YPu pJPm
F TgJr TJPjJ Cr KhPuJ jJ fKu fJPf rJVaJ IJrS mPz VPuJ YJr IJkj oPjA muPf
uJVPuJ Kj~A TJPjJ WajJ IJPZ fJ jAPu ybJ FnJPm YPu IJxPm Tj! YJ muPuJ,
ImvqA KTZM WPaPZ, pJ fKo IJoJPT muPZJ jJ mPuJ, TL yP~PZ!
KT y~Kj!
yP~PZ
KT yPm? IJKo fJoJr \PjqA YPu FuJo xrTJrL YJTKr ZMKa jJ KjP~ TL mvL Khj gJTJ pJ~?
YJTKraJ IJoJr TPfJaJ IjqJ~ TrPu YJTKr KjP~ aJjJaJKj yPm, F Kmw~aJ IJoJr \JjJ IJPZ fKo
pJ muPZJ, KoPgq TgJ muPZJ! FA VJPo TL fJoJr TJPjJ hMjtJo IJPZ? pJ IJKo \JjPf kJrPu fJoJr
IxMKmiJ?
mv YzJ VuJ~ fKu muPuJ,
KT muPf YJS fKo?
KmP~r IJPV Kj~A fJoJr TJPjJ hMjtJo KZu IJKo hM'YJrKhj fJoJPhr VJPo gJTPuA, TC jJ TC
IJoJPT mPu hPm xm FA nP~A fKo IJoJPT KjP~ fJzJPzJ TPr YPu FPu IJKo fJoJPhr mJKzPf
pPfJaMT xo~ KZuJo, pJr xPA TgJ mPuKZ, fKo IJoJr kJPvA hJPrJVJ kMKuPvr oPfJ hJKzP~ gJTPf
Tj? xm xo~ fJoJr oPj FTaJ n~ KZPuJ, ILTJr TrPf kJPrJ?
TPh luPuJ fKu FTa v TPrA TJhPuJ TJjJ \zJPjJ TPA muPuJ,
jJ \Pj-Pj fKoA pKh IJoJPT hMjtJo hJS Kmw UP~ oPr pJS~J ZJzJ, IJoJr IJr mPY gJTJr
TJPjJ CkJ~ gJTPm jJ
IxyJP~r oPfJ TJhPf uJVPuJ fKu FA TJjJ hPU IJmJr UJrJkS uJVPZ YJr oPj yP, F irPjr
TgJ muJ CKYf y~Kj TgJPuJ UMm mJP\ TgJ fJr oMU gPT Fxm TgJ fKu TUjS IJvJ TrPf
kJPr jJ IJmJr YJr xPy kme oj kv TrPuJ, fKur FA TJjJaJS TL KoPgq TJjJ! jJKT xKfq
xKfqA TJhPZ fKu
IPjTe IP^JPr TJhPf hPU YJ KjKf yPuJ, xKfqA x TJhPZ KT TJPjJ TgJ muPuJ jJ
IJoJr FA ZJ xxJPrr \jq Sr FPfJ oJ~J? IKo vpqJ~ vJK~f Imv oJPT lPu YPu FPuJ? FS
TL TUPjJ y~? YJr xm KYJ-nJmjJ FUJPj FPxA gPo pJ~ Kjoto Kjr ZJzJ IJr KTZMA nJmPf
kJPr jJ fKuPT
T'Khj pJmf TC TJPrJ xP TgJ mPu jJ FTA KmZJjJ~ FTA ZJPhr jLPY WMoJ~ KbTA KT SkJv
KlPr WMoJ~ TC TJPrJr KhPT fJTJ~ jJ cJTJcJKT jA p pJr oPfJ WMo gPT CPb fKur WMo
nJPX nJr muJ~ IJr YJ WMo gPT CPb xJPz IJaaJ j'aJr KhPT YJ pJ UJ~, pJ UPf kZ
TPr xmA frL TPr rJPU fKu FUJPj fKur TJPjJ nu y~ jJ TgJ jJ mPuA KhjrJf YJr xmJ
TPr pJP YJ oJP^ oJP^ nJPm, hJw fJ IJoJr IJoJrA kgo TgJ muJ CKYf KT oj mPu,
Tj? Tj fKo TgJ muPm? fKu fJoJr L \Lmj xKjL fJr FPfJ \h gJTPm Tj? LA fJ
JoLr oJj nJXJ~ IPkJ TPrJ, x mJiq yPm fJoJr xP TgJ muPf YJS fJr UJ\ Umr j~
lJaPTA K\JxJ TPr UJmJr-aJmJr UP~PZ KTjJ lJa mPu h~ xm KjP\r YJPU IPjT xo~ hUPf
kJPr jJ lJa oLr TJZ gPT lxlJx TPr \Pj j~
VnLr rJPfA fKu mJKuPv oMU uMKTP~ jLrPm jLrPm TJPh TJjJr mV pUj mPrJ~ fUj KTZM v y~
xA vP WMo nPX pJ~ YJr TJhPZ Tj? FA TgJ jJ muJr peJ xyq TrPf kJrPZ jJ mPuA TL
TJhPZ? jJ jJ, x TJjJ FrTo j~ fKu p fJr oJP~r \jq TJhPZ mJr mJr IA Ijz Imv oJP~r
TgJ oPj kzPZ Sr TJjJr irj hPUA fJ mM^Pf kJrPZ YJ KT TJPjJ xJjJ KhP jJ YJr
oPj SA kvaJA WMPr WMPr kJT UJ~ oOfqr yJPf oJPT rPU fKu YPu FPuJ Tj?
nJr muJ gPT FTaJ TJT FTaJjJ TJ TJ TrPZ YJr WMo nPX pJPm mPu fKu TP~TmJrA Kdu
oPrPZ TJTaJPT Kdu UP~ CPz pJ~ KbTA IJmJr KTZMe kr FPx FTA cJPu mPx TJ TJ TrPf
gJPT fKu UMm ChJx TP mPu,
TJTaJ F rTo Tj?
FAmJr oL ZMPa FPx TJT fJzJ~ KT pJ~ jJ mJKzr IJPvkJPvA gJPT KTZMe kr IJmJr CPz
FPx mPx TJ TJ TPr fKu oLPT mPu,
TJTaJr UMm iJ uPVPZ mJi y~ KTZM UPf h
oL TJPTr xJoPj nJf KZaJ~ TL IJpt, TJTaJ nJPfr KhPT fJTJ~ hPU IgY UJ~ jJ IJmJrS
TJ TJ TrPf gJPT
Ijmrf FA TTtv cJPT WMo nPX pJ~ YJr KmZJjJ~ CPb mPx KTZMe K^o iPr gJPT fUjS
TJTaJ TJ TJ TPrA pJP YJ pUj mJAPr FPx hJzJPuJ YJPT hUJ oJA TJTaJ CPz VPuJ
TJr TJZ gPT YJ PjKZu, FUj IJr KTZMPfA fJr jJoaJ oPj TrPf kJrPZ jJ x mPuKZu, TJPTr
cJT UMm In xTJu muJPfA ojaJ UJrJk yP~ VPuJ YJr TJPTr cJPT WMo nJXPuJ, IJ\PTr
KhjaJ mJiy~ nJPuJ pJPm jJ IKlPx KVP~A jPuJ, xyTJrL vj oJJr xJPyPmr ImJ UMm UJrJk
nLwe \r \Prr fJk KTZMPfA ToPZ jJ cJJPrr KjPhtv IjMpJ~L oJgJ~ kJKj dJuPZ mJrmJr TJTaJ
IJmJr FA mJKzPf FPxPZ YMk TPr mPx cJPu fJr oMPU IJr TJ TJ vaJ jA rJjJWr gPTA hUJ
pJP TJTaJPT oL TJTaJr KhPTA fJKTP~ muPZ,
hqJPyj, TJTaJ IJmJr IJAPZ FA ryo TJT IJKo \LmPj hKy jJA, kYJ-iYJ pJ kJ~, TJT xmA
UJ~ IJr FA TJTaJ, IJKo nJf ZzJA~J KhuJo, nJf UJAPuJ jJ
TJYJ frTJrL TaKZPuJ fKu oLr TgJ Pj ybJ fJr yJPfr TJ\ gPo VPuJ
fKu UMm Kmwe VuJ~ muPuJ,
UJPm TL, UJS~JPfJ vw!
oL mM^Pf kJrPuJ jJ TJPT CPvq TPr TgJaJ muPuJ oPj yPuJ, KjP\A KjP\PT pj muPuJ IJkj
oPj
T'Khj pJmfA mVo xJPymJr oj UMm UJrJk UJS~J hJS~J pJ TPr fJS kJKUr ofA FT-IJia UJ~
fJS Ixo~ IPmuJ~ VJxu TrJrS xo~ jA IJPV poj WKz iPr xo~oPfJ xm TJ\ TrPfJ
FUj IJr xo~ ao~ jA AJ yPuJ UPuJ, AJ yPuJ jJ, UPuJ jJ xTJPur VJxu TPr xA
KmPTPu xNpt cJmJr IJPV IJPV TgJS mPu UMm To kP~J\j jJ yPu TgJA mPu jJ IJoJr oJ IJr
mJYPm jJ, FA mPu oLr xJoPjA xKhj UMm TPhPZ oLPTA mPuPZ, oJPT p ImJ~ rPU FPxPZ
kOKgmLr TJPjJ oP~ FA ImJ~ IJxPf kJPr jJ
rJf IJaaJ mJP\, FUjS mJKz KlPrKj YJ xqJ Z'aJr KhPT xyTJrL vj oJJPrr TJ~JatJPr
KVP~KZPuJ fJr ImJ nJPuJ jJ \r FTv' YJr KTPfA jJoPZ jJ cJJr xJPym mPuPZj, IJKo
pJ SwMi KhP~KZ, fJPf IJ\PTr rJfaJ hUPf y~ fJrkrS pKh \r jJ jJPo, TJu xTJPuA
yJxkJfJPu kJbJPf yPm FA ImJ~ rJVLr xP TgJ muJ pJ~ jJ pJ KTZM muJr xm cJJr xJPym
Fm fJr LPT mPu YPu FPxPZ KlPr FPx YJ FUj IKlPx TJ\ TrPZ IJrS TPfJe p TJ\
TrPf yPm, YJ fJ KjP\S \JPj jJ IJ\
hMkMPr UPf IJPxKj YJ xJPz kJYaJr ouPasjaJ YPu VPuA xJiJref mJKz KlPr IKlPxr
TJ\Tot pKhj mvL gJPT, xKhj hKr y~ fKu nJmPZ, IJ\S mJi y~ TJP\r YJk mvL x\PjqA
FUj kpt IJxPZ jJ oJjMwaJr UMm T yP xPfJ vPjr TJPjJ UJmJrA UJ~ jJ UJ~ iM YJ,
UJKu kPa FA YJ UP~ UP~A FTKhj IxMU mJiJPm TgJ jJ muPuS UMm CTJ KjP~ IPkJ TrPZ
fKu
fKur FTmJr oPj yPuJ IJ\ KT kNKetoJ? IJTJPv ^T^PT gJuJr oPfJ YJh YJrKhPTA Ilr
\JZjJ IJTJmJTJ ru uJAj xmM\ nrJ fkJPrr oJb oJPbr SkJPrr ZKmr oPfJ ZJa ZJa VJo
xmUJPjA IJTJv CkPY kPzPZ \JZjJ FA nrJ \JZjJ~, kJVPur oPfJ FTaJ TJKTu iM WMPr WMPr
CPz CPz TJPT pj cJTPZ FA cJTJcJKT TUjS gJoPZ jJ IPjTe kr, fKur oPj yPuJ
TJKTuaJ TJCPTA cJTPZ jJ TJhPZ FTJ FTJA CPz CPz iM TJhPZ cJTJcJKTr mqJkJr yPu
FTa gPo gPo cJTPfJ \JZjJr FA Kj\tjfJ IjMnm TrPfJ KT S pnJPm FTaJjJ cPT cPT
pJP SaJ cJT j~, hMU kJS~J FT TJKTPur TJjJ!
rJf pUj hvaJ mJP\, fUj fKuA oLPT muPuJ,
IJ\ fJr hKr yPm oL, xJPym jJ UJS~J kpt fA pJKm TL TPr?
oL oP~aJr VuJr r UMm KoK IJP muPuS vJjJ pJ~
y IJKoS fJA nJmfJKZ, IJA\ TJPjJ IxMKmiJ IAPmJ jJ, YJAr KhPTA F lT&lTJ \MZjJ
xmJhaJ oJJr xJPymA kPuJ IJ\ xqJ~, oJVPrPmr jJoJP\r kPrA CKj APTJu TPrPZj uJv
rPU h~J yP~PZ FUjS Vro Khj fJ xTJPur kPr IJr rJUJ pJPm jJ hJlj TrPfA yPm oJJr
xJPym muPuj,
IJorJ rJf KfjaJr asPjA YPu pJPmJ
mJrmJr TJjJ kJP YJr oJPu YJU oMZPZ IJr nJmPZ, FA xmJhaJ IJKo fKuPT TLnJPm hPmJ
UMm jLrPm TJ~JatJPr dTPuJ YJ WPr KVP~A uJAa Il TPr KhPuJ YoPT CbPuJ fKu uJAa Il
TrPuJ Tj? x KT IJ\ mJAPr gPT UP~ FPxPZ? rJPf IJr UJPm jJ? fKu IJP IJP hPrJ\Jr
TJPZ FPx hJzJPfA lMxlJx vPr TJjJ jPf kPuJ YJ TJhPZ Tj? S fJ xyP\A TJPh jJ UMm
hsf WPrr nfr KVP~ uJAa Ij TPr hUPuJ oJgJ jLYM TPr YJ TJhPZ YJr TJjJ hPU fKurS
TJjJ kPuJ x xm nPu KVP~ K\Px TrPuJ,
fKo TJhPZJ Tj? fKo TJhPZJ Tj?
KjP\r YJPUr kJKj oMZPf oMZPfA YJ muPuJ,
oJ jA IJ\ oJVPrPmr jJoJP\r kr CKj APTJu TPrPZj
oJ-oJPVJ
FA KYTJr KhP~A TJhPf TJhPf oJKaPf kPz KVP~ Jj yJrJPuJ fKu hJPf hJf uPV VPuJ oL
ZMPa FPx kJKjr KZaJ KhPf uJVPuJ oMPU YJ YJoY KhP~ hJPfr KUu UMPu KhPuJ YJ kJKjr KZaJ kP~
Jj KlPr IJxJr xP xPA IJmJr KYTJr TrPuJ,
oJ, oJPVJ SoJ
IJmJr Jj yJrJPuJ fKu
rJf KfjaJr asPjA fKuPT KjP~ rSjJ yPuJ YJ fKur TJjJ gJoPZ jJ kuJPkr oPfJ mJrmJr SA
TgJPuJA muPZ,
oJPVJ, oJ IJoJPr oJ TPrKj, IJKo fJPT oOfqr yJPf rPU YPu FPxKZuJo oJ, oJPVJ, IJKo Tj
YPu FPxKZ, x TgJ iM oJ \JjPfJ oJ, oJPVJ FA mPu IJr IP^JPr TJhPf gJPT TJhPf TJhPf
VuJ nPX VPZ fKur
nJr yPm yPm Foj xo~ mJKzPf dTPuJ YJ xJrJ rJf TC WMoJ~Kj xmJA \PV IJPZ yqJ\JT
mJKfaJ FUjS jnJ~Kj ybJ KYTJr TPr TPh CbPuJ fKu,
oJ, oJPVJ
fKuPT xmJA \KzP~ iPr FTxP TPh CbPuJ mJk nJA nJmL, TJPZ-TPur xm IJL~-\j mMT nJXJ
IJftjJPhr oPfJ TJhPf uJVPuJ FT\j oML VJPZr uJT iM muPuJ,
FAnJPm TJAPJ jJ, oOf IJJ T kJ~ IJuJy&Pr cJPTJ, IJuJyPT cJPTJ
xJhJ TJlPjr oPfJ rJh CbPuJ mJi y~ ZJa ZJa kJKUrJS oJjMPwr hMU-mhjJ mM^Pf kJPr F
mJKzr TJgJS TJPjJ kJKU KTKYr-KoKYr TrPuJ jJ IJ\PTr vJTJj xTJPu xJrJ mJKzr mJfJPx
fUj IJVrmJKfr V kKm TJrIJj vrLPlr IJ~Jf IJr IJL~-\Pj TJjJr Kj
FA TJjJr IJS~J\ IJrS YJre mPz VPuJ, oJP~r uJv KjP~ pUj xmJA rSjJ TrPuJ VJrJPjr
KhPT FA fJr vw pJS~J TJPjJKhj IJr x KlPr IJxPm jJ FA mJKzPf fKu TJhPZ IJr ZJaJZMKa
TrPZ oJP~r xP xS YPu pJPm mPu mJKzr xm oP~rJ fKuPT IJaTJPf kJrPZ jJ fKur mMTnJXJ
TJjJ IJr ^JkaJ-^JkKa TPrS xmJA fJPT iPr rPUPZ FT xo~ fJPhr mMPTA oJgJ rPU TJhPf
TJhPf Jj yJrJPuJ fKu
hMkMr VKzP~ kzPuJ KmPTPur KhPT xJhJ TJlPjr oPfJ rJh yP~ VPuJ fKur oOf oJP~r oMPUr oPfJ
yuMh KjsJe oJPT oJKa KhP~ xmJA KlPr FPxPZ vw mwtJr oJKa fJ, TJhJu oJrPuA \u-TJhJ
KgT&KgT& TPr CPb xmJr yJPf-kJP~ \u-TJhJ KTP~ IJbJr oPfJ uPV IJPZ FUJPj jhL FTa hNPr
p pJr oPfJ VJxu TrPf VPuJ VJPor kMTPr TufuJ~ yJPf kJP~ TPjJ TJhJ-oJKa KjP~ FT
\J~VJ~ oJgJ jLYM TPr YMkYJk mPx IJPZ YJ mJmJr oOfqr kr IJmJr UMm IJWJf kP~PZ FA oOfqPf
TJjJ YJkPf YJkPf fJr mMT-VuJ KTP~ TJb yP~ IJPZ F mJKzr xmJA fJ vJTJj TJr TJPZ
FT VJx bJJ kJKjr TgJ muPm, vw kpt mJJ FTaJ oP~PT muPuJ,
IJoJr \jq FT VJx bJJ kJKj IJjPf kJrPm?
FA mPu oP~Ka FT hRPz nfr mJKzPf VPuJ IPjT vJPT kJgr yP~ pJS~Jr oPfJ ImJ YJr
x nJmPZ, xKhj \h TPr fKu jJ VPuA nJPuJ yPfJ p TJPjJ oOfqA p UMm TPr, oJP~r TJPZ
gJTPu fKu fJ KjP\r YJPUA hUPf kJrPfJ x hMPUA mJiy~ fKu IJrS mvL TJjJTJKa TrPZ
oP~Phr mJ^J UMm oMvKTu, TjA mJ rJV TPr YPu pJ~ IJmJr oOfqr xmJh kP~ UMm mvL nPX
kPz FA mvL mvL mqJkJraJA mJiy~ oP~Phr oPiq mvL gJPT
KbT FA xoP~A, auaPu FT VJx kJKj KjP~ fKu FPuJ YJr TJPZ IJYuaJ TJoz KhP~ rPUPZ oMPU
FUjS TJhPZ fJr hM'PYJU mJ^JA TJjJ, UMm jLrPm ^rPZ fJ~ UJ UJ mMT dT dT TPr FT
KjvJPx kJKjaJ UP~ pj kJeaJ KlPr kPuJ YJ vNjq VJxaJ fKur yJPf KhPuJ n\J n\J Fm
lqJxlqJPx nJXJ VuJ~ fKu muPuJ,
YPuJ
TJgJ~?
fJoJr yJPf-kJP~ TmPrr oJKa uPV IJPZ VJxu TrPf yPm nfPr YPuJ IJKo xm mqmJ TPr
rPUKZ
IJr TJPjJ TgJ yPuJ jJ fKu YJPT KjP~ nfPr VPuJ
F mJKzPf fJ YMuJ \PuKj kJPvr mJKzr TC y~PfJ UJmJr mqmJ TPrPZ kMPwrJ xA mJKzPf
KVP~A UJP fKur mJmJ FPxPZ YJr TJPZ UMm vJ VuJ~ muPZ,
fKoS YPuJ mJmJ, KTZM fJ oMPU KhPf IAPmJ
oML oJjMw oMPUJoMKU xrJxKr jJ TrPf kJrPZ jJ YJ oJgJ jLYM TPrA muPZ,
IJJ, IJKo FTa kPr UJPmJ
FUJPjS IPjTaJ ^Pzr oPfJA yJK\r yPuJ fKu,
mJmJ, S VfTJu xJrJKhj UPf kJPrKj TJP\r YJPk oJ'r Umr kP~PfJ IJr UJmJPrr TgJ oPj KZu
jJ rJf VPuJ, IJ\ xJrJKhjS KTZM kPa kPzKj FUj KTZM jJ UPu oJjMwaJ KmZJjJ~ kPz pJPm mJmJ
p TPrA yJT, SPT KTZM UJS~JS mJmJ IJhr TPr, YJPT UMm TJPZ KjP~ muPuJ,
YPuJ mJmJ, YPuJ, KTZM UJA~J jS foJPhr mJAYJ gJTPf IAPmJ fJ, YPuJ
mJmJr xP pPfA yPuJ YJPT
xqJ yPf jJ yPfA, yPuJ IJTJPv VJuJTJr gJuJr oPfJ YJh FA vJTJj mJKz nPr VPuJ
\JZjJ~ TJgJS TJPjJ xJzJ-v jA mJKz mJ^JA oJjMw fmM TJPrJ oMPU TJPjJ TgJ jA xmJA
YMkYJk mPx IJPZ TC TC FUjS TJhPZ KT UMm jLrPm IJmJr TC mz mz hLWtvJx ZJzPZ oJP^
oJP^A IJP IJP rJf VnLr yPuJ mJrJJr oJKaPfA YMk TPr mPxKZu CjJr UMm TJPZ KVP~
KlxKlx TPr YJ muPuJ,
mJmJ, IJoJPT FA rJf KfjPar asPjA pPf yPm IJoJr vPjr IqJKxqJ vj oJJPrr UMm
\r KTZMPfA ToPZ jJ IJ\ rJPf jJ ToPu, TJu xTJPuA fJPT yJxkJfJPu KjP~ pPf yPm
mJmJ UMm Kmwe VuJ~ muPuJ,
p VqJPuJ, x fJ IJr KlrJ IJxPmJ jJ mJmJ TJ\-Tot TrPfA IAPmJ, pJS
IJmJr IJP IJP YJ muPuJ,
mJmJ, fKu UMm nPX kPzPZ S IJrS T'aJ Khj IJkjJPhr xP gJTT FUJPjA
fKu mKrP~ FPuJ Wr gPT,
jJ mJmJ, IJoJPT Sr xPA pPf yPm IJKo jJ VPu Sr UMm IxMKmiJ yPm
YJ FmJr IKnnJmPTr oPfJ muJr YJ TrPuJ,
kJVuJKo TPrJ jJ fKu Kfj KhPjr oJgJ~ fJ IJoJPT IJmJr IJxPfA yPm fUj jJ y~ pS hMPaJ
Khj fKo gJTPuS fJ mJmJPT xJjJ KhPf kJrPm
fKu IJr TJPjJ TgJ jJ mPu WPrr nfPr YPu pJ~ mJmJ IJr YJ yP~ gJPT IPjTe YJ
nJmPZ, oJPT oOfqr yJPf rPUA YPu KVP~KZPuJ IJoJr xP xA oJPT IJ\ TmPr rPUA IJmJr YPu
pPf YJP, Fr TJPjJ oJPj UMP\ kJP jJ YJ Tj? Foj TrPZ Tj fKu?
rJf pPfJ mJzPZ, rJPfr \JZjJ pj ffA CkPY kzPZ IJTJv gPT KT FA orJ mJKzPf \JZjJS
pj KmwefJ ZzJ~ mJKzr Kj\tjfJPT IJrS mvL vJTJj TPr fJPu
\JZjJ~ kJKmf xmM\ fkJr nPX nPX, VJo-VPr Kj\tjfJ YMroJr TPr pj ZMPa YPuPZ vw
rJPfr ouPasj lJt TJx TJorJ~ oJ hM'\j pJL YJ IJr fKu YJr kJPvA Kjk kJgPrr oNKftr
oPfJ mPx IJPZ fKu vw kpt mJmJ UMm IjMj~ TPr mPuKZu,
oJPVJ, oJ hMAcJ KhjA f, fA IJoJr TJPZA gJT oJ Kfj KhPjr oJgJ~ f YJ YPuA IJxPm
fKu fUjS \hL oP~r oPfJ mPuPZ,
oJ oPrPZ IJoJr! oJ yJrJPjJr mqgJ p TL, IJKo fJ oPot-oPot ar kJK! fJrkrS FUUMKj Tj pPf
YJK, TJPjJKhjA IJKo fJoJPhrPT mJ^JPf kJrPmJ jJ!
fJrkr mJmJ IJr TJPjJ TgJ mPuKj YJr oMU gPTS IJr TJPjJ v mPrJ~Kj FUj kpt TJPrJr
xP TJPjJ TgJ jJ mPuA asPj CPbPZ fKu asj YuPZ ^J K^T K^T vP YJ iM nJmPZ, \LmjaJ
IPjT mz hLWt kg fKur oPfJ FrTo \hL oP~PT KjP~ FPfJ hNPrr kg pJS~J pJPm jJ IJrS
KTZMe YMk gPT YJ IJkj oPjA muPuJ,
IJr kJrKZ jJ!
IJkj oPj muPuS TgJaJ Pj lPuPZ fKu fUUMKj FTa \JPrA fKu muPuJ,
IJKoS IJr kJrKZ jJ
FTmJr iM fKur KhPT KlPr fJTJPuJ YJ fJrkr IJPVr ofA asPjr \JjJuJ~ oMU rPU vw rJPfr
lqJTJPx \JZjJ hUPf uJVPuJ IJoJPT lPu \JZjJ hUPm? FaJ mJiy~ xyq yPuJ jJ fKur fKu
YJPT iJrJPuJ TP K\Px TrPuJ,
fKo IJoJPT xPy TPrJ?
YJr TJPjJ ^VzJ TrJr AP jA x oMPU-YJPU FTa KmrK nJm KjP~ muPuJ,
IJyJ Fxm TgJ FUj gJT jJ?
gJTPm Tj? IJKo fJoJr YJU hUPuA mM^Pf kJKr, fKo IJoJPT xPy TPrJ
fKu, fKo UMm TJ! Fxm TgJ kPr muJ pJPm jJ!
jJ, fKo IJoJPT xPy TPrJ mPuA IJoJr oJPT IJKo oOfqr yJPf rPU YPu FPxKZuJo IJ\S IA
FTA TJrPe IJoJPT YPu IJxPf yPuJ IJKo fJ fJoJPT xm KTZMA muPf YP~KZuJo fKo TUPjJ
xxm jPf YJSKj; Tj jPf YJSKj? WPrr jfj mC, kJY Khj KjPUJ\ gJPT Fxm TgJ p jPf
YJ~ jJ, x KT rTo JoL? oKe EKw mJCu xjqJxL? fJyPu KmP~ TPrKZPu Tj? TJPjJ TgJ jPmS
jJ, IJmJr xPPyr YJPUS hUPm?
nJXJ VuJ~ FPfJ TgJ FT xP muPfS kJPr jJ fKu FmJr TPr TJhPf TJhPfA mPu,
fJoJr IJoJr oPiq nu mJ^JmMK^r FTaJ IhOvq h~Ju frL yP~PZ xJrJ \LmPjS F h~Ju nJXPf
kJrPmJ jJ FnJPm xxJr TrJ pJ~ jJ YJ nJPuJ jJ uJVPu mPuJ, IJKo YPu pJPmJ JoL-Lr nfr
pKh xPy gJPT, x xxJr TJPjJKhjA xMPUr y~ jJ
IJYPu KjP\A KjP\r oMU YJkJ KhP~ FojnJPm TJhPZ fKu, oPj yP F \VPf fKur TC jA nLwe
IxyJP~r oPfJ TJhPZ fKu
Sr FA h~ nJXJ TJjJr vP, YJr YJUS ZuZu TPr CbPuJ fKuPT mMPTr TJPZ aPj KjP~,
YJPUr \u oMZPf oMZPf muPuJ,
fKo IJoJPT FPfJ nJPuJmJPxJ Tj? mPuJ FPfJ mvL nJPuJmJPxJ Tj?
IJKo TJCPT nJPuJmJKx jJ, KoPgq TgJ!
mvL nJPuJmJPxJ mPuA fJ nMu mJ^JmMK^aJ mvL yP? FTa To To nJPuJPmPxJ, xm KbT yP~
pJPm
fJrkr YJ pJ muPuJ, xmA TJmq oPj yPuJ fKur TJPZ YJ muPuJ, kOKgmL oJPjA TUjS IJPuJ,
TUjS IJiJr FA p \JZjJ, FA \JZjJ TL xm xo~ gJPT? gJPT jJ oJjMPwr \LmjaJS FA IJPuJIJiJPrr ofA TUjS xMU, TUjS hMU iPrJ, IJoJPhr KvCKu lPur VJZaJ~ FUj IJr TJPjJ lu
jA! fKo KT oPj TPrJ lu IJr laPm jJ? ImvqA laPm fPm FTa xo~ uJVPm, IPkJ TPrJ,
ipt iPrJ! FAaT mM^Pf kJrPuA nu mJ^JmMK^r ImxJj yPm oj gPT xPyaJS ZMPa kJuJPm
YJr mMT gPT UMm hsf CPb fKu mPu,
FPfJ oiMr oiMr TgJ mJm \LmPj TJPjJ TJP\ uJPV jJ \LmjaJ yPuJ rJjJWPrr YJu-YMPuJ, IJjkJKjr oPfJ \LmPj IJKo pJ muPf YJAPmJ, fKo fJ jPm KTjJ mPuJ
jPmJ, jPmJ
KmhqJ-mMKr IyJr hUJPm jJ fJ?
jJ
oPj xPy yPu IJoJPT K\JxJ TrPm, xrJxKr K\JxJ jJ TrPuA KT xPyaJ mJzPm
mM^uJo fJ, Fxm TgJ IJrS IJPV muJ CKYf KZu, IJr TL muPm?
TgJ m TPr, TL FTaJ IJPuJr IJnJ hPU, hM'\PjA asPjr \JjJuJr KhPT fJTJPuJ nJr yP~ VPZ
aTaPT rJh kPzPZ xmM\ kJfJ~ KhjaJ oPj y~ nJPuJA pJPm hM'\PjA hM'\Pjr KhPT fJTJPuJ