LOI GIGI THIEU. i Qua kinh nghiém thyc tién, cuén sich nay gidi thigu Phép Lam Khée Nao va cic phuwong phap lam thin thé khde manh lién quan chit yéu déin lain khée nao. Cac phiwong phap nay rit c6 higu qua. Ching cé tic dung 76 rét trong vigc ning cao chat luong, nang sudt lim viéc va hoc tap F § § i ma khéng t6n thi gid, dé thupc hign va khéng bi 1é thude vio thei gian, dia diém. Moi nguoi déu cé thé thé dp dung bat cit lic nao 6 dau, rat thiét thc; didu a6 khién ai da doc la mudi law theo ngay N6i dung cuén sich gdm : An ma phap ( wong goi la Phép én ma tiéc phwong phap an, day, xoa,... da, huyét...) 1g phap rén luyér tri tué qua té bio niio; phuong phip x6a bé tinh trang cing thang, gidi phong tri nao, tri tug khdi lo lang ai; phuwong phép khdi phuc sic sdug toan thin dé lam Kioe no, két hep véi cic bién phap trong doi séng, bao vé nao duoc tré khée niw nuéi dwéng niém vui thi, x6a bd ndi budn phiér tham a céc hog wong cac chat @ t déng, hoc tip tap th duwéng cho cai bd rivou, thude v.v. Déi twong cudn sach nay gom tat ca cic bic lao nién, trung nién, thanh nién dic biét la nhitng ngwoi lain vide bang tri 6cLor NGI BAU é Cuén sdch nay, do kink nghigm ban than'cé le nén dat tén la "Phuong phap lam khée nao cia téi". Toi da hon 50 tudi, da & vdo cdi tudi phdi lo dén su gid nua suy yéu cua tri ndo, hon nifa, sudt ngdy toi bn vdi cde céng vige phdi dung dén tri 6c. Do dé, hang ngay, toi rét quan tém git gin cho tri 6c minh mdn, dé Phong tri ndo gia yéu, dong thoi dp dung, thi nghitm rat nhiéu phuong phap 06 khd ndng lam khée ndo, phong chéng sy suy yéu gid nua cia tri ndo. Vi dy, toi cd théi quen ddy sim suy nghf vd viét, trede khi ra khdi giwong tdi déu dn xoa quanh bung, ddu, cd mot lugt, ra khdi giudng Id tép ngay bai thé duc lam khée no do toi tyr gogn. Sau dé dn chit phé mai, udng chén tra xanh. Ngodi ra, tdi cn thu thép vd dp dung cde phuong phap 6 thé ndng cao ndo lye, dé phong tri ndo gid yéu. Qua qua trinh thu thdp vd dp dung thyc té cde phuong phap trén, tdi tich ly ddn dan réi viét thanh cudn sdch nay. Nhing ném gan ddy, cing véi tién b6 cia y hoc vd doi séng, tudi tho ctia con ngudi duye nang cao hon. Nhung vdn dé la tudi tho duge nang cao réi thi cude song nhw thé ndo day ! ? Néu séng ma ddu 6c benh tat, té ligt khién gidm suit nhigt tinh, khéng thé déng ndo, suy nghi, cang khong thé co quan hé tot vdi moi ngudi thi cuge sing trudng tho dy chi la kéo dai nhiing nim thang cudi doi mot cach v6 vi nhat nhéo, 06 khi con lém phién ha cho gia dinh, cho xd hgi vd cuge sdng trudng tho nay chi-la mét cudc sOng bat hanh. Dac bigt thoi dai ngdy nay la "thoi dai cua tri tue", la "thoi dai cia doi séng tinh thdn phong phi". Thoi 5“dai nine vy dt Wotcabay ete cio sud ibn todn tinh ee re nee Naty ney ning edng vide gindé:déuicin phdi lam “ réindo cia: mink due trevkhoe: Voi suy 6 fate nd NOR cing ate hot oan ae ae ite on " oF 80. phép dn ot doi sng hang ngay, ‘gigi thigu mor 9S mg phan ren luyen tt nda nhdm dat mye dich gue bao, ug ndo hoe manh, cu thé nh ; iat \~Phwong ‘phap: ren» luyén elg AA: eoamaaeptita ndo.bang\cich thong qua mgt: so\phat- minh nho}: luygn site| t¢p trung tinh thdnidé ren luyénoté bao nao. * » Phuong Dhap hit’ higu xda’ 66" tinh ‘trang cane thang dé phong tri riéo tri tré\ do “hay"To tings = nai: - Phuong phap khoi Phue sic séng toan than lam! nido khée. 4 ; Phuong phap bdo ve. ldu dat cuge..sdng thanh xudn cho, ndo qua sic tham. gia cde hoat déng song dong mang tinh tap thé v.v.. Con, nawai scien ban 1a phdi, 06 -mét co, thé: ving chide Ue mGt bri ‘no khoe manh hoan hdo. Mong: rang tdt ca ching tatu nay tnd: di hay. quan 4am bdo.ve sive khde cho, ndo; Rién tri luyén) tap, hang. ngay,tich aire, ndng cao se sing aia. tri.ndo, ud dé phong..tri,ndo.giaiyéu L.Ney nhu, ude, sich nay, hitu.tch phdn. nao déi di. ban dec thi tie gid. sé vd) cing, vinh; hanh. ‘ 5 Maa hy alo tok 2 - CAO KIEU HAO POAT Nila ynorlg ‘_ Soma, war pihcediecvatiathe r al bh Sh sude ‘ “ . CAN CHO ¥ GI CHO B6 NAO” MANE KHOR 0 DAU.OC” — caw vay co ‘TOT KHONG)? © 1 “Nay, ganiday banicam thay dau 6c: thé! nd0::2" Khil ban gap nhiing. cau) hoi a chde ban ae Kut hoi; kho: tra lois Trong cau: chao héi hang ngay, ta thurdng ndi : "Ban cé khée-khéng ?! Nhung»ngwdéi! ta:chtrai bao gio chao nhau bing cau : "Gan day tri nao ban cé "khée" khong ?" Trong‘theithuong-viet théncaul"chd gy git gin than thé khée manh" ma ching bao gid viét "xin hay hét sife chu y' git gin tri'nao Khdi gid yeu"! Khéng biét tai sao trong cau chao héi nhau moi ) Aguei ching chit quan tim dén tri nao, ma ngay dén ban than, ho cing ching hé tir kiém tra tinh hinh kkée yéu cua tri ndo minh ra sao. Do tién bé cia y hoc, vé mat git gin strc _khée cho than thé, nhiéu viée da diwg¢c lam khién. cho tudi, tho, duoc nang cao. Gan day, moi ngudi a, ngay, cing quan tam dén van dé "site khée cia tri nao" hoge "sy gid yéu cua tri nao". 1JEe That la khé kh&n khi cuéc séng trudng tho véi mét bé 6c my man khién thigu nhiét tinh, kém tam hye, quan hé véi moi ngwéi khong héa nha vai vé. The t& d6 chi 14 kéo dai nhung ngay cudi déi mét c4ch v6 nghia. Trong cugc séng vé gia, ai cling hy vong ring moi mt ude mo, tinh cam, tri tué van dunge phong phi, déi dao nhwr théi thanh nién tré trung. Véi mét nguyén vong nbur thé, ta thir nghi lai thoi tré tudi cia ta mét chut, Khong it ngwdi trong ching ta da khéng chiu cha ¥ git gin site khée cho tri ndo, hon thé con am cho tri 6c suy yéu gia lao qué 46 dén mite ngac nhién. Chinh vi vay ma ngay nay moi nguéi phai ra site quan tim dén site khée cla bé nao. BO NAO LA G6c cla THAN TAM. Khi nao chuwa phat sinh tinh trang yéu gia, nao cing gidng nhir thn thé cé hic manh hic yéu, hic tt hic khéng. Nhiéu ngwéi twong déi quan tam dén site khoe cua thin thé nhumg rat it ngudi quan tam dén tinh trang khée, yéu cua tri nao. Vi dy, nhiéu nguéi khi thay minh hit hoi, hoic dau bung lién cho 1a bj cam hoge dau da day v.v... r6i, nao 1a uéng thudc, nao 1a nghi viée. The nhung, tr sng sém khi cam thay dau 6c khéng dé chiu (6 day cha néi dén dau dau) va khéng thé tdp trung site chi ¥ diroc, hau nhw khéng thay mét ai di tim cach chita tri can thiét. 8a a sake, ‘bbe bgtivincubatpctetdbardod nangethan tam. Trong nhing sw viéc ciaydéi séng! hangyngay nhw: phan dodn chinh xac, cé quan hé tét véi ngudi Khag ngoaneréng vdsionsi khé ykhanyykiéae tri Jam xong, itr de to wt no nhitng. sw viéc ee nite Os H ry lo tri nao tét hay khéng t6t quyat dink... i Thuréng 6 tinh ech ahi sil dem. née. ystte ra lam mét céng viéc thich thi hode rat c&p bach, e6uthérban Gitrong tinh trang cdng thingycio dé, Hic dé cée bé'ph§n trongece thé tran day site song Khién cho bénh'tét khéng/len Idi! vao daw duge wa cing chang, thay cam sét gi hét, Nhumg khi cng viéc vita két thic, tho, phao.xa_ hoi, thi, Jai, khéng cam mao cing dau. lung. Didu dé ching minherang nao, b} cd lién quan mat thiét véi todn thé doenang) than>tamy Dé vay chting ta can quan tam dén tinh hinh cia nao bé. Thoi dai’ ngay nay’ va’ mai sau la Mot ‘thei dai phai chi ¥-dén' site ‘khée! cia :thanithé,iddng’ thoi phair. quan | tam, dén/ sire khoe: cial tri’ nao: —_— . Hang ngay, phai quan tam’ @én’ fink’ hin “tri had AKiY quan’ tim ‘én’ than “thé. Phai xt? 1y tot site /KHSE cua’ HAo; *hét ‘site! Chi ¥ ‘nudi’ direng né. Vi nhe, khi cam thay "hém nay sao ma “ué 'oai’ thE" thi can ap. bai,thé duc nado gidi thigu: trong, sach nay. Neoai ra, néu ban da qua tudi 35, ban sé phai mat nhiéu cong phu luyén tap cing nhw 4p 9dung céc bign phép trong sinh hoat dé 6 gdng dé Phéng tri nado yéu gia. © b 2. PHEP CHAN DOAN TINH HINH SUC KHOE CUA B6 NAO. BAN CO NHUNG TRIgU CHUNG Ty MinH CAM NHAN pUGC KHONG ? Phan trén da néi dén van dé tang cuéng quan tam site khée cia b§ nao. Vay thi lam thé nao dé chén dodn tinh hinh site khée cia b6 ndo minh day ? , Can ct kinh nghigm cia téc gid, khi nhitng trigu chitng dusi day tr minh cém nhan duoc, da xudt hién, vé dai thé, cé thé n6i la tinh trang siic khée cia b6 ndo dang giam sit : 1. KHONG THE TAP TRUNG sltC CHU Y. Khi doc béo, m&t nhin theo chit ma néi dung Khéng vao dau; khi xem ti-vi, khéng biét tai sao lai cit nght lung tung dén nhitng sip vige khac ma khéng theo doi dinge cdc tiét muc trong chuwong trinh ti-vi. Nhw vay chimg té trinh dé site khée cia nao da dang béo déng. 2. KHONG TIM THAY BO VAT KHI CAN TIM. 10Tim sach hay tim tai ligu, ching biét sao tim khap noi van khéng ra. Tinh trang nay néi lén site khoé cia nado tuong déi kém. Cé mét buéi téi, téi tim mgt cudn sdch mat ca 3 tigag déng hd, at nhé ro rang 1a dé trong hom sach, thé ma luc tung ca hém séch) hai ba lan van khéng tim thay. Bye minh, nan long khéng tim nita. Di ngu, hém sau day sém, tim lan mita thi thay ngay sAch & trong hom. Khi tim mai khéng thay dé vat c4n tim, tite 1a site khée ctia nao da, dang di xudng. 3. KHONG HUNG THU LAM BAT CU VIEC Gl. Khéng cé du tinh than dé wimg phd voi cong viéc méi la hodc sy viéc phite tap. Lam viéc hay. vui choi déu cam thay khong himg thi. Diéu nay cing chitng té site khée cia nao da kém di. Trong tinh trang nhir vay, khéng thé nghi ra duge nhing y hay dé xb ly sur vide. 4. QUEN SU VIEC NHO VA HAY NGHI NGHI HOAC HOAC. Khi gtk thir thi hét quén dan tem lai quén dia chi. C6 hic lai cam thay gan day minh that co don trong céng tac. Trong léng lic nghi ngé anh A, hic nghi ngé chi B déi véi minh, khéng than. mét. Ri. Jai nghi, sau nay dén tudi vé Intu, cuéc séng cia minh ra sao, chac hic ay tinh hinh cang xau di ching ! Néu nhimng ¥ nght gidng nhwr thé lién tuc xudt hién c6 nghia 1A sic khde cia néo khéng tél nia. nCon ¢6 thé néu ra ‘nhiéu tinh trang khac tuong tu nhw trén va, khi ching xudt hién, tire nado bé da suy kém, edn nghT céc tri ligu thich hep. 3. MUC BO YEU GIA CUA BO NAO BAN RA SAO ? MAY PHAT DONG VA su TRI TRE CUA TRI NAO. Sw van hanh cia may phat dgng trong 6 té 6 2’tinh hudng: Mét 1a thigt bi dye nhiét van hanh khéng. t6t hodc bé ph4n inh, gid truc trig nén may tam thoi khéng binh thuéng. Hai la may da dung Jau nim, ma luc khéng du nita cho, nén khéng hong héc cho nay thi cing truc. tric, ché > kia, B6 nao khéng tét, khéng khée manh cang giéng hai tinh huéng trén, hoge la "khéng binh thuéng tam thoi” hai Ta "hién trong yéu va gid" (suy lao hién turgng)- Trén 40 tui, ngiréi ta’ cé thé da cam thay hién twreng yéu va gid. Hién’ tong nay cé mie dé khac nhau tiy méi ngrei. Co ngudi thdm Chi da trén 70 tudi ma khéng hé'cam thay gia yéu trai lai c6 ngudi chira dn 50 tudi da cam thay réi. Hiéu dure nhitng Khac biét nay sé ¢6 thé nhan bist dirge ring xt 1y site khée cia tri ndo hang ngay cé tam quan trong 12biét bao | Vay: thi, edie thin ithtnkanddeiphitiv bias nhimng hién tong suy ldo nay ? PHUONG PHAP KIEM TRA MU DO SUY LAO Detter rae : (SUY YEU VA GIA LAO) Can ar vao kinh nghigm va quan sat cia toi, néi chung, néu cam thay co nhing hién urgng dui day tire 1a mic dé suy lao cua nao dang phat trién kha nhanh : 1, CANG NGAY CANG HAY QUEN. Tharting hay quén tén’ ngudi. H6i sé dién thoai may ln ri ma van Khéng nhé diige. Phai “ghi 56° dién thoai vao sé thi lai quén khéng bist. sé dé dau. Khi cin dem theo tai ligu thi uén quén mang theo’ tai liéu quan trong. - Psi voi céng viéc phai tinh to4n hode suy, ludn Ié-gich, din din cam thay rat vat va. Néu cdc hién tugng trén ngay cang thé hién 16, tic TA. ndo dang trén da suy lao, Ngwoi ta th sau 20 dé 25 tudi, tri nhé dan dan kem di. Vii vay, Khéng nén cin cit vao. tri nhé kém di chit it ma da véi cho la tri ndo suy yéu va gia ldo réi. 2. HAY KE LE Sit TINH. Cam thay chan khi nghe ngwoi khac ké chuyén. Nguee lai, chi thich thao thao bat tuyét ké 1é chuyén cia minh cho nguéi khac nghe. Hon nita, cing mét 13sw vigc ma néi di n6i lai nhiéu lin khién ngudi nghe phat chan. 3..TRO THANH CO CHAP, KHONG DE THONG CAM THA THU. Léi aia minh da néi.ra la khéng thé thay déi. Khéng thé théng cim tha thit déi voi bit cir vide gi. Long nghi ky ting manh, tinh nét thay déi that thong. Néu nhung hién tueng nay ngay cang 1d rét, ~mtic d@ suy ldo cia nao da tong ddi nghiém trong. Hign tugng nay khéng giéng hién tirgng hay quén, ban than ching ta khéng dé phat hién ra nhing hién tweng dé nén trong déi khé gidi quyét. 4. MAT BI LONG HAM Hiéu BIET VA TINH LANG MAN. Khéng cam thay hao himg véi cdc sw vat, sy viée méi la. Rat ft quan tim dén cdc loai hinh vain héa nghé thuat. Khéng thich cdc noi dn ao, ndo nhiét. Di xem trién lim, dir héi nghi, hoe tap, nghe néi chuyén vv... chi cam thay vé cing chan ngan. Khi néi chuyén choi voi moi ngudi, rat it ndi d&n cc chuyén cé tinh chat mao hiém, vién tuéng, khéng noi dén nhang dip dinh twong lai ma hay néi vé nhang truyén théng hoc cdc céu chuyén cia di vang. 5. KHONG KIEM SOAT DUOC LOI NOI VA VIEC LAM. 14, Khéng khéng ché dug tinh cam, néi dén chuyén gidn thi néng, néi dén chuyén buén: thi khéc. Khéng biét nguong nguing, xdu hé. Tham chi "6 lac néi ning bat ké phai tri, Am ngudi ta phai _ ghét gifn minh ma cing chang cdn biét dén. 6. SUC CHIU DUNG KEM, DE MET NHOC. Khéng du stte tap trung lau dé gidi quyét mét vin &3 khé. Cé khi cd budi sang, dau 6c thay rat t6t nhung dén chidu hoge tdi lai thay khéng tét. Khi* gip viéc khé khan, tri éc mét nhoc, so véi trade, phai mat khé léu théi gian mdi tro lai binh throng. 7. TRI GIAC VA CAM GIAC TRI TRE. An khéng thay ngon. Néu khéng cho thém gia vi, cam thay kh6 an. Khi 6 6 di G phia sau, néu khéng bép cdi, cting khéng biét. Lam nhtng vigc thi céng tinh x4o, cam thay khéng khéo tay. Khéng vé néi dong thing, vé ngodn ngoéo nhw rang cura. “Bi lai hay va dyng, quan 4o bj méc rach, vit bita bai dd dac.... Tat ca nhtmg hién tugng trén dan dan nhiéu lén. Néu cam thay xudt hién hing hién tueng dy tic IA tri 6c da suy ldo tong cdi tram trong. 154. CHAM SOC NUOI DUONG NAO Pies ea cae a BQ NHU THE NAO DE PHONG ‘VA CHUA suy LAo. Phuong phap chim séc nudi duéng nao khdi tri tr va phiong phap dé Phéng nao suy lao, khéi quat 6 thé goi la phép lam khée nao kkién nao phép). Vay cé nhing phap gi lam khée nao ? “ D6 la ngi dung chinh can thao juan trong cuén séch nay. r Tntée hét khdi quat cé hai loai phuong phap. Mét la nhumg bién ph4p nhim déi pho voi nhung hién tueng tri tré xudt hién tam thoi cia nao; hai 1a quan tam Iya chon nhung bién phap dé phéng Khi nao chia suy lao, tite 1a hang ngay kién tri ap dung cdc phuong phap lam khée nao lau dai. Tne hét néi dén céc bign phép déi phé véi sy tri tré tam théi clia nao. Didu quan trong nhét la hang ngay. phai chi trong ding .cdc bién phap 48 phing, c& ging hét sic khéng dé cho nao tri tré. Cuing nhw viéc git gin than thé khée_manh; t6t nh&t la khéng dé cho minh bi cam mao, hon la dé bi cam réi_méi nao 1a udng thudc, nao la nm nghi. .NHUNG BIEN PHAP DE PHONG BAO GéM MAY LOAI PHUONG PHAP sau : 161. LOAl BO NHUNG NHAN TO-LAM THAN » TAM BAT AN. ‘Ding phép tr diéu hoa va cdg ban than ‘phep ngéi thién (toa thién phép) hoge phép tr minh vao né nép (tp Iugt hudh luyén phap) v.v.. j trigt dé logi bé cé¢ nhan t& lim trong aig ‘khéng yén (than tim bat an); 2. DUNG VAT LY TRI LIEU BE TANG sitc HOAT BONG CUA NAO. -‘Théng thuong'la cdc phuong phap : thé, thé duc, _ &m diém huyét, kich thich v.v... Théng qua’ cac Ty ligu - hap nay ma tang ciréng stic hoat dong cia nao. _. 3. PHUONG PHAP KICH THICH NAO Luc (NAO Baty, LUC KICH. THICH.PHAP) ? Cting c6 thé ding phép Kich thich nao luc : vi du hang ngay day som, tap trung nhin vao mét cdi cay trong dam cay coi xung quanh (rén luyén site chit ¥) doc to vv... (phurong phép phat am’cho khée tanh’: phat dm kién khang phdp) ‘= #icHU Y VAN bE DINH DUGNG CUA NAO BO _ Trong 4n uéng phai hét site chi y bao dam day du c4e loai sinh td va cdc thanh phan dinh duong <6 thé lam ting tién site song cia nado. Ngoai ta_cén rat nhiéu cac loai bién phdp. Trong che Phuong php néi trén, méi ngwoi nén chon hra 17nhitng phirong phap thich hep véi minh, trong déi dé dang 4p dung liu dai trong doi sing thing ngay, xuat phat tt géc 46 phong bénh ma kién tr 4p dung throng xuyén mdi ngay. Nhung c6 khi lam nh vay rdi ma van cam thay dau 6c khéng én. Khi buén phién sinh ra kém hang hai, cé thé 4p dung. nhimg phuong phip tong déi cé hiéu qua nhat lim cha nao hung phan nhw : tp thé duc, ding phuong phép kich thich toan than, phuong phap thé v.v.... Tap trung lam thi trong 2,3 ngay lién. Khi cdm thay "hom may rét néng rugt va budn rau" nén ding céc phuong phap thuc sy cé tac dung nhur : phuong phép thay déi tam tinh, phuong php 4n huyét hoc phwong phép x6a bé cing thing. Nén tr minh sit dung cic phuong phap trén dé loai bd “tinh trang tri nao khéng khée khodn. Vé nhiing cach lam cy thé cila céc 'phurong php trén, ching tdi sé gidi thigu lan hrgt 6 cdc churong sau. QUA 30 TUGI PHAI BE PHONG GIA LAO. Lai néi vé phurong phap dé phong mét cach lau dai, cho nao khéi gid yéu. Ngudi ta cé téi hang trigu t& bao ndo, sau 20 tudi mdi ngay cé khoang 10 van t& bao nao mat di, mét doi ngudi chi dung t6i 1/3 36 lugng t& bao nao da cé. Cho nén tuy méi ngay mat di khodng 10 van té bao nao ta cting Khong dang lo ngai. Qué 30 tudi ngudi ta thong cam thay tri nhé.kém di, cam thay vat va méi khi 18| phai lam céng viée tinh toan. Cé thé néi ring: tri “nfo yéu gid bit dau th dé tudi nay. Néu khéng tich cue dé phéng tham chi cén dn _uéng nirqu ché qua dé, dim chim vao nhing sinh hoat ning vé vat chat, it dung dén tri dc thi nao b6 s@ nhanh chéng bi suy yéu gia nua, dé mac chimg lan than cia ngudi gia. Dé nao dén mie 46 nhir vay thi rét khé khéi phuc lai binh thurdng. Vi vay ngay tt trude khi tri néo birée vao thoi ky yéu gid, mudn nhit la sau 35 tudi phai Iuén nghi_ ring" tri 6c minh dang gia yéu di rat nhanh day" dé ma tp gidc tich cye dd phong tinh trang suy yéu dé phat trign. - VAy THI CO NHUNG PHUONG PHAP Gl DE PHONG NAO YéU GIA ? N6i chung cé may loai dudi day : 1. NAO THICH LAM VIEC, SO.NHAN ROI Tri nao cing ding cang linh hoat. Muén chéng sw gia yéu cia nao, cing dung tri nao nhiéu cang t6t, ndi nh vay khéng phai la qua. Phong phap ding tri nao tuy cé nhiéu loai song néi chung bi quyét bao vé cho tri nao tré lau Ia: hét stic déng nao lam cdc viée cé tinh chat sing tao. Tham gia cc hoat déng ding nhiéu dén tri 6c, tri nhé nhir : hoc ngoai ngit, hoc thudc luat phap, dip cdc ky thi khao sat vé qui dinh ludt phap vv... 19Nhting -hoat déng dé isi tac dung rat lén dé phong bénh lan than aia ngwéi gid: ‘2, XOA BO WU PHIEN LO’ LANG Nguoi xua c6 céu "thite mgt dém, mai téc bac nhw swong", cau néi 46 chimg td ring néi wa tr lo phién lam ngwoi ta chéng gid. Lo ldng, buén phién lam cho nado lm vao trang, thai ém yéu. Néu tinh trang d6 kéo dai nhét dinh sé mac bénh tam than. Khéng nén nghi nggi nhitng gi lam tén site v6 ich, gip diéu khéng hai léng vid thi hay nghi cach lam cho tam trang buc doc dé binh tinh lai, lam tigu tan di nhing néi wa phién lo lang. Cang cé thé tich ce van dung cdc phép loai bd trang thai cing thang, xda bd tam trang lo budn. D6 1a céch quan trong dé phdng nao yéu gia. 3. SONG NHIET TINH HANG HAI Ding dé mat di long ham hiéu biét, tinh than thi dua, hang ngay. song tich cyc viren lén. Cé thé nén lam mét sé viéc mang tinh van dé néng béng, nh vay cé thé théa man léng mong muén. séng tao, lic nao cting d§t muc tiéu tién tién dé phan dau vuon lén dat muc tiéu do. 4. NAM VUNG MOT SO PHEP LAM KHOE NAO. Hoc mét, hai loai phuong phap lam khée nao thich hgp véi tinh hinh cua minh. Vi dy : lay ngéi -thién (tao thién) lant chinhyphép luyén than tam 20. °CHUONG HAI 1. PHEP AN MA (AN XoA) TANG CUGNG NANG LUC HOAT DONG CUA NAO. PHUONG PHAP THG. Ngudi the lam céng viée lao déng chan tay khéng mac ching lin than, Dé 1a vi hoat déng tay chan va hoat déng than thé tryc tiép lign quan dén no bé. Chuong nay sé giéi thigu phwong phap ting cuong nang hye hoat déng cia nao. Do chinh 1a cic phwong phap vin déng va kich thich cé tac dung trie tip phat huy sire khde cia nao. Muc cudi cia chuong nay sé gisi thigu "Thé duc lam khée nfo" cia Cao Kiéu Hao sau khi téc gid da téng hep tit ca cac phuong phap trén. Phuong phap thé la twong déi cé higu qua trong céc phwrong phdp van déng kich thich lam Khée nao; né duec thai nghén va phat trién trong nén vin minh trén 3000 nim cia Phuong Déng. Phuong phap tho bat nguén tir cic phép thuat tu hanh : Thién, Du Gid.. te déi cé dai trayén lai. Ngoai ra con cé phuong phap tho (sau nay phat trign thanh phép tri Jigu khi céng (Kit cong liu 22phap), phép thé tam doan cia céc nha dao gido Trung Quéc. Cac phép thuat tu hanh va céc phép thé khdc truyén sang Nhat dan dan bién déi thanh _ cc hinh thite trong déi moi. Nhing phuong ph4p nay cé mgt digm chung la ding phuwong phap thé bung mét cach chi déng. Tho byng chi déng 1a chinh ban than tr diéu khién céch thé. Didu co ban cia phuong php tho nay 1a ding hét ‘ste lam cho bung thot lai dan dan, réi vita thét bung that chat, that nho vita tho ra, khi thé vao bung lai phinh ra. Ct nh vay thé déu din, thong tha mét cach cé ¥ thtte, chi déng (chinh 1a thé dan dién). CONG HIfU CUA CACH THG BUNG. Cach thé nay sé dem lai nhing céng hiéu cho co nang cua nado bé nhw sau : 1. TANG THEM LUONG G - XY CHO NAO. Muc dich cia hé hap 1a hit khéng khi bén ngoai vao co thé lam cho 6-xy trong khéng khi tham nhép vao bén trong co thé (muc dich thit haj 1a thai than Khi trong co thé ra ngoai). Néi chung, khi ngwéi ta hé hap, hic thé vao, dau tién 1a lam mét déng téc mé réng Iéng nguc. ~ Cach thé nhuw vay chwa tét. Vi khi hit vao ay, trong phéi van con sét lai mét hrong khéng khi nhat dinh nén khé cé thé dua vao co thé mét cach day du Khong khf tuoi mdi chita nhiéu 6-xy (giéng nhir khi 23ta r6t mrqgu mdi vao mét cdi cde trong dé con dung ft nhiéu ruqu cil). Tho byng khéc- han voi cach trén gidng nhw ta dé hét ruqu ct trong céc di réi méi rét mirqu méi 4o, truée tién ta thé phao mét céi'thai hét than khi ra dé hit duge trong déi nhiéu duréng Khf vac. O-xy 1a nguén nang lweng dé duy tri t& bao trong co thé, dc biét 1A t& bao nao bi tiéu hao rat nhigu. Néu-nhw luong 6 - xy cung cap cho nao bi kém sit thi lap tie con ngudi sé bi hon mé hoic toan than co quap khéng cit déng direc. Hon nita néu tinh trang thiéu 6 - xy ¢ nao kéo dai trong thdi gian lau, té chitc nao sé bi phd hoai vinh vién khéng c4ch nao khéi phuc duge. + Nguee lai, néu\ cung cp lugng 6 - xy day du cho nao thi nao sé vé cing: minh m4n,-tinh than hét stte sang khoai, khong ngung nay no nhing y dep, sing kign hay vi vay c6 thé néi ring phép the bung chu déng lam cho nao bé phat trién. linh hoat. 2. BlgU TIET THAN KINH THUC VAT, TANG CUGNG SltC HOAT BONG TOAN THAN. Khi tho bung, so vdi hic binh thing, co hoanh phai van déng lén xuéng rat nhiéu. Khi van dong nhu vay khéng nhimg néi tang nhu ruét, da day... & phia dudi, hoanh cach _mé duge xoa bop va kich thich. ma. cén 6 thé, Kich thich than kinh thyc vat co hoanh. Do dé cé thé ting crdng heat déng co 24néi tang va hé théng néi tiét, lam cho toan tran day site sing. Giéng nhw the rén kéo bé, _vita kéo bé lén JA lita trong 1d hing hye chay. Sifc séng nay cia toan than duong nhién sé lam cho ‘nao bé séng déng va linh hoat lén. 3. AN THAN TINH TAO. Tinh hinh hé hap cé lién quan mat thiét dén _#@m trang con ngudi. Khi tam trang én dinh, nhip thé déu d¥n thong tha; khi tam trang bi kich thich, “nhip thé dén dap gap nit. Didu nay trong déi séng hang rigay ai ai ciing nghiém thay. Té tién chuing ta | da tich lay va téng két nén phuong phdp thé co-¥ thife dé didu tiét direc tinh than, tinh cam. Cac phép ‘thudt tu hanh nhir thign, du gid v.v... déu dia trén o's. nay. y Phép thé bung cha ddng nhw da néi 6 trén yeu edu khi thé phai’hét site thong tha, luéng khong khi thé ra hit vao phai 1a mét mach (dc biét cha y the fa): Ci thé lién tac nhir vay tam tinh sé hét ste binh tinh . Déng thi hoat déng cia tr duy vita lién tuc, déu din via én dinh, gidng nhwt ding nude chay tt &ng dan nude cia dap nurse tdi teu vay. CO thé néi hic dé dau 6c rat tinh tdo, binh tinh. Trong trang th4i nhir v4y ma lam viéc tri de thi rat /dat higu qua, ning suat rat cao. : Khi "tam trang khéng yén", "site tap trung khé" "khéng thay nhiét tinh, hing hai’ nén 4p dung 3phuwong phap thé nay sé lam cho tinh than nhanh chéng héi phuc, thoai mdi, dé chiu. Néu hang ngay kién tri tap thé déu dan dting gid khéng nhing chi déi véi tri ndo ma toan than cling cé {ch lgi rat nhiéu. DIEU QUAN TRONG co@ BAN CUA PHUONG PHAP NGOI THIEN - THG. » Vay thi, trén thyc t& nén thyc hién phuong phép hé hp nhw thé nao ? vé diém nay, tac gid da tiém hanh nghién ctu cdc kigu, cdc loai cia phwong phap hé hap. Phuong ph4p thudng ding nhét 1a. phuong phap ngéi thién - thé. Cho nén, 6 day chi tap trung gidi thiéu phuong phdp nay. Toan bé néi dung cua van dé ngéi thién (toa thién) sé ndi ¢ mét chiong dui. Day chi ndi diéu quan trong co ban. Phuong phap ngdi thién - thé truéc hét yéu cdu tr thé thang thdn. Néu tw thé khéng chinh xc Khong thé thé chinh x4c. Dao thién dic biét nghién ctu tir thé. Cé may 4 digm can chi y vé tu thé nhw sau : Trirse tign phai 2 \\ ngdi gap dau géi F 2 ngay ngan hoc ngdi 3 S) ngay ngin trén ghé ya (hinh 1) xxong Nogiiea yh swon thing lén, ché 6: | _ mong cut ¢ trang thai thing thap xudng, déng théi e6t song tt suwén tré lén cing phai thing Lic dé, mira than trén (nguc, vai) khéng can ding nhiéu stic, dudi xudng mét cdch tr nhién 1a duge. Sau khi tur thé ding rdi, hd mdm, hép bung, _ thé hét khéng khi trong nguéi ra. Lam déng tac nay gidng nhir cam chén déc nguge dé hét rgu cd ra réi mdi rét ruqu méi vao. Tat nhién, khi tho hét Khéng khi ra réi cam thay hoi khé chiu,. lap ttc ngung ding site & bung lai - giéng nhur hic lay myc cho bit may tay dang bép chat doan cao su réi budng long tay ra, muc sé tran vao doan cao su mét céch tp nhién, khéng khi cing sé tr nhién di vio co thé nhw vay. Sau’ dé, ding sttc nhé nhe hép dan bung vao, tap trung y nghi vao day, déng thoi dung mét site manh nhiat dinh tho ra. Khéng khi thé ra, trong thie té, chinh 1a di tr phoi qua mai ma ra. Nhung trong ¥ nghi nén tung tugng rang trong bung cé mét binh nwéc, mét dong nude dang chay tr binh nude qua voi thoat ra ngoai,-nén tho ra voi mét ¥ nghi nhw vay. Méi lan thé ra nhw vay, 'cd ging trong pham vi ti 10 dén 15 gidy. Sau khi thé ra rdi, gidng nhwr trén, nhanh chéng tha léng bung ra dé cho khéng khi di vao co thé. Trén day 1a diéu quan trong co ban cia phuong phdp ngéi thién-thé. Nhung phwong ph4p thé khac vé co ban cing gidng nhu thé. Vi du : 27khi thay tém trang u budn hoge lo ling thi cain at vao tam ‘trang khéc nhau dé, ma ligu ding thém. mé@t vai thi phap nho v.v... Cac truéng phai Kkhéc nhau cé mét sé thay déi ft nhiéu. Vé phuong dién nay sé gidi thigu thém ¢ phan phuong phép rén luyén than tam, cé thé tham khdo phan nay, tdy yéu céu cia ning ngudi, tr hoc 1a lam duge 2. PHEP AN HUYET LAM KHOE NAO. DAC TRUNG CUA HUYET VI VA CONG DUNG cUA NO. Y hoc phuong Déng cho ring cdc bé yi trong con ngwéi cé cdc loai huyét vi. Kich thich dung mite c4c’ huyét vi 6, tinh trang bénh tat cia cdc b6 vi tuong img cé thé giam nhe hodc mat han. Vé van dé huyét vi 1a gi hién nay chua cé sip gidi thich 16 rang chinh xac ma chi qua chitmg minh cua thyc nghiém - Huyét vi gdm cac dac trumg sau : 1. Ché co thé con ngwdi co dign tré inong déi thap (ttc 1a chd ma déng, dign dé di qua cia co thé) 2. Ché c6 nhiét a6 cao,” 3. Ché dé daw nhitc va té ciéng: 4. Chd a8 c6 phan'iéng toan tink,’ ra’ md héi, not chic vét ban hoic dau nhukc.Vé dic trung 1, cé mét hoc gid nao dé da tién anh thi nghiém trén da bang may méc. Ong tim t&t ca nhimg ché cé dién tro thap trén da, dem so sanh voi durong kinh lac cé dién (mét loai tranh vé sy Bran bé cac huyét trong co thé) cia ngwéi xa truyén lai duong nhur hoan toan khép nhau. Duong kinh lac cé dién nay lan hgt c6 quan hé déi ting r&t chit ch@ voi cac bé vi trong ndi tang co thé; - néu mét bé vi nao dé trong nguoi bi bénh, thi trén huyét vi twong ung, xudt hign. phan. tig, Néu kich thich thich dang vao huyét. vi tong tng nay, bénh tinh s@ giaém di, Diéu nay muén_néi rang kinh nghiém da chiimg minh sy tén tai thue sy cua huyét vi ma vé mit khoa hoc cing cé thé dat duge su chiing minh rat rd rang. Vay thi, tai sao kich thich mét sé b6 vi dé Jai 6 thé lam cho bénh trang mat di? Vé digm nay, hién nay duéng nhw khéng thé ndi 1a da/c6, sir gidi thich hoan hao. Néi chung, thong, giai thich la : Kich thich da lam hung phan cic huyét i trong ting trong cdc hé théng than kinh lay than kinh thye vat lam trung tam, tr dé khéi phuc trang, thai) can bing gitta cic hé thong than kinh. dé. Ta so sénh mé6t cath théng tuc dé higu nhw sau; Khi éng cao su bi t&c, nuéc khéng chay, cdm lay nuta doan trén eda 6ng 1c qua trai qua phai, dura 1én dura xudng. Nhe tinh dan héi, cia dng cao su, hién tueng cong gap sé mat di, nuéc.cé thé chay! thong, Gidi! thich nhu vay 6 Je dé higu hon nhiéu. 29BON HUYET LAM TINH THAN SANG KHOAI, TR{ NAO MANH KHOE. Dusi day noi vé céng higu cdc huyét vi lam sang khoi tinh than khée manh mao bé. Cach ding huyét dipa trén cdc loai quan diém, céc loai hoc thuyét kich thich nao, kich thich than kinh v.v... Do dé raét khé ma néi cho hét dugc, ¢ day tac gid gidi thigu cic huyét vi hang ngay van thuéng lam. Qua thu tién ching minh trong nhidu nim, céc huyét vi nay duge bao dam an toan, hon nita téc gid ty than ching minh ring cé hiéu qua chita tri thue su. Musi nim gan day, tic gid da t4p thanh thi ‘quen buéi sang hang ngay, sau khi tinh gidc, ngay ¢ trén giuéng, dn cdc huyét vi nam trén durong thing tr tim xuéng bung va tr dau xudng cé, an cdc huyét & bung nhim digu chinh ruét, da day va huyét 4p. o day khéng néi nhiéu, dén ning huyét dé ma chi thao lugn céng hiéu lam nao song déng linh hoat cia cdc huyét vj tr dau dén c6. Cac huyét vi ma hang ngay vao sang sém tac gia khéng bao gic quén la : bach héi, ddu duy, thién tru va thién da. Huyét Bach Hdi Jam than thé va tinh thin manh khée. Huyét Bach Héi la giao diém cua mét dudng di tr trung tam mat qua gitta hai léng may va mét 30g di tr phia trén hai tai di thing lén dinh dau. xua dén nay huyét bach héi duge coi 1a huyét higu qua tri ligu toan than (lam séng déng than ‘thé, phéng tri bach bénh). An huyét nay cé thé kich thich hé théng tuan hoan (huyét quan va than kinh van déng), tr dé mau bhuyét “trong co thé hru théng tét hon. Sang som, ngoi trén girong, an huyét nay mot cach chinh xac, trong long tr nhién cam thay vui vé, toan than tran day site séng. Khi dau dau, an huyét nay cing c6 hiéu qua. C6 thé xem hinh 2, ding ng6n tay cai hic dau ~ an xoa nh® nhe (én ma), sau dé manh dan Ién. Néu dung tay phai én day thi cé thé dung tay trai dé trén cé tay phai dé ting thém dé manh. Hayat vt Hinh 2 (3 hinh vé) Thoi gian dn huyét-tuong duong thei gian dém cham cham ti 1 dén 7. Sau dé nhanh chéng buéng ngén tay ra; théi gian nghi : dém tr 1 dén 3 hoac 4, Cie lam nur vay khoang th vai ba lan dén 10 an i 31Cach dung ngén tay an huyét trén cing: thich hep véi cdc huyét dudi day. Piém huyét "Dau Duy" tri dau dau, nang dau Huyét Dau Duy o géc cach tran dé mét dét ngén tay (xem hinh 2) an xung quanh ché dé thay dau thi chinh 1a huyét vi ¢ do. Moi nguéi déu biét huyét Dau Duy c6 tac dung “chita tri dau ddu, nang dau. No con 6. tac dung diéu chinh than, kinh van déng va mach mau. An huyét nay cdn lam cho an ngon, tuan hoan mau huyét tét hon, trong nguéi.cdm thay dé chiu. Huyét Thién Tru lam cho than kinh thue vat hung phan. Dung ng6n tay so vao hai ci gan to & sau cd, sé ngugc’lén phia trén gap phai c4i dau xuong cting, ché tiép gio dau xwong va gan cé, c6 1 ddi huyét & 2 bén trdi va phai. Dé chinh 1a huyét Thién Try (xem hinh. 3). Sau khi an huyét nay, ngurdi ta cé cam gidc mit nhin 16 hon cho nén true day huyét nay cé tén la nhan diém huyét. Né cé tae dung kich thich ca nao va than kinh thie vat toan than. Sang sém, khi dn huyét nay va huyét Dau Duy, bung s6i réo lén va cé cam giac doi. Nhu vay ching minh téc dung lam hung phan than kinh. Khi 4n huyét nay, tric, tién ldy 4 ngén tay cua 2 ban tay 32.dan chéo vao nhaw lim thinh cdi gdi 6m ldy hép ‘sq & phia sau, sau do ding 2 ngén tay) cdi an 2 huyét hai bén. ) ( I yas HINH 3 Huyét Thién Da lam tinh than tri, 6¢ sang khoai. GO dui tai phia sau cé mét dau xurong 16m. vao, chd ay goi 1a hoan cét, huyét Thién Di nam cach phia dudi hoan cét 2 dot ngén tay. (xem hinh 3). Ché. nay. cd nhigu dam réi than kinh va mach mau di lan nao. Tat nhién, khi kich thich huyét nay sé 6 tac dung lam himg phan cac thach mau va dam r6i than kinh 46, Khi nhtre dau, dn huyét nay sé a6. Vi cdc mach mu ¢ co bap bén ngoai xwong dau duge diéu chinh thich dang. } N6i chung khi an ché,nay ma thay cig lai, tie 1a tudn hoan mau Jén dau khéng tét, Nhung ngudi bi dau cing’cd, cd mét sé gin nao bi xo cig nén 33hién twong nao bi gia yéu xudt hién rat sém. Khi tay 4n huyét nay ma thay mém va dau thi dau 6c sé cam thay nhe nhang thoai mai. An huyét nay cing giéng nhu huyét Thién Tra. Hai ban tay dan chéo nhau, 6m lay hép so phia sau, dang 2 ngén tay cdi 4n huyét 2 bén. Néu cam thay hoi dau 1a da tim tring huyét, cir thé dn cho dén khi khong cén cam gidc dau nita thi thdi. Tac gia kién td dn 4 huyét néi trén vao buéi sang sém hang ngay. Nhé tri ndo duge hung phan, sau khi ngu day 1a cé thé doc séch hoc vao lam viée duge ngay. Ngoai may huyét ndi trén, xin gidi thigu may huyét duéi day cang cé tac dung tét lam khée nao. Cin cit tinh trang cu thé, tac gid cting an my huyét nay. Truéc tién ndi vé hai huyét Sudt Céc va Thién Xung. Huyét Suat céc. Ep chat tai vao dau, diém cao nhat & ché vanh tai cham dau 1a huyét Sudt Céc. Cach sau huyét Sudt Céc sult obe khodng mét dét ngén tay, cM u-mieera Khi dn vao ché dé thay dau shu la huyét Thién Xung. Noi chung hai huyét nay chtta /{ Tiny céc ching bénh ve tai nh thinh lye gid yéu vv... Nhung chting con co tac HA dung rat tét khéi phuc trinhé. Hai huyét nay ya huyét Dau Duy con cd nhigu higu qua dé phdng nao gia yéu va tri nh suy kém. . Cén cé huyét Phong Tn, ai cting biét ti lau ring huyét nay chita tri rat cé higu qua cam mao va than kinh.- N6 cang c6 tac dung lam khée nao, an than. Khi mét ngu an huyét nay cing cé higu qua dac biét. Huyét Kién Tinh 6 hinh 3 cing cé tac dung én chita tri bénh dau nhitc vai. Khi xuong dau vai dau nhc 1A do tudn hoan mau huyét cia nao bé da thay déi, co nao da tri tré. Khi thay xong vai bi dau nhite nén &n huyét Kién Tinh mét hic. Huyét vi nay nim git cé va xuong ddu vai, chd giao digém cia dung thing ti 2 dau vi dén vai. 3. PHEP KiCH THiCH BAN TAY. Kant da néi : "Ban tay 1a mét bd phan cua nao". Kich thich ding mic ban tay va ngén tay sé lam hung phan nao bé. Trong sdch gido khoa sinh ly hoc c6 hinh vé “(xem hinh 5). Hinh vé dé da chi ra rat rd cae bé vi cia nado cé. quan hé ddi img voi toan than, Qua binh ve cé thé thay cac bé phan tuong ung ¢, tay trong déi nhiéu.HINH 5 Digu nay ching minh day du ring muén cho tay va ngén tay hoat déng tr do can than kinh nao lam vige rét nhigu. Nhw thé cing hiéu duc tai sao dung tay hodc ngén tay Ja rén Iuyén nao b6. Khi nguéi ta dau-bung, nhite ddu hogc dau rang thudng léy tay sé vao nhung chd dau indt cach tw nhién. Lai ntta, khi cdu nguyén, 18 bai thi hai tay chip lai hoc dé ban tay vao ngue, Cé mét truyén thuyét fr xa ndi rang néu trong tay luén git qua hé dao 36thi cé thé chéng cam va tring gid. Digu trén day néi _ Ién tb xa xia con ngwéi da sth dung tay dé didu tit " hoat déng cia nao vé mit sinh ly va tam ly. Trong mét tai ligu nghién ctu gan day, co ndi “trén dung thing th ngén tay gitta dén c6 tay cé cdc huyét vi trong img vei céc huyét vi cia toan than (bai nghién ctu cua Liéu Thai Dy dang trong tap chi Nhat Ban "Sic khée cia ti" sé ra thang 9/1979). Ong néi.ding ngdi but trén kich thich nhting huyét vi d6 cing cé hiéu qua tri liéu nh @n cdc huyét vi cua toan than. Tw d6.chiing ta cé thé higu duge mét cach day. di van dé néu ra & dau chong nay. Dé Ia kich thich ban tay hodc ngén tay sé cé tac dung lam nao hung - phan va chéng nao yéu gia. Vi thé cho nén tiép theo phuong phap thd, phuong phap dn huyét, tac gia cang coi phiong phap kich thich ban tay 1a mét loai phuong phap cé tac dung lam nao humg phan. .Thi phép ctia phtrong phép nay khé nhiéu. Song thi ph4p don giin nhdt la chap hai ban tay lai ma cha xat. Cu thé 1a hai long ban tay chap lai, mém mai dua lén dua xuéng, xoa xdt lan nhau (xem hinh 6), lam nh vay 46 40 dén 50 lin. Dong. tac thit hai 1a hai ban tay chip lai truéc ngye, nhe nhang déu dain day qua bén trai, qua bén phai ¢ trunge ngue (xem hinh 6). Dong tac nay cting lam dé - 40 d&n 50 lin. Sau dé lin luet ding 4 ngén tay nim chat ng6n tay cdi, dung stte that manh va déu 37din nim di ném lai 4g 20 - 30 lin, rdi lai d6i qua tai kia lim lai nhu' thé. Néu lam nhir v4y, cam thay chua du thi cé thé lam thém mét d6ng tac nita’: lay tay phai ndm chit 4 ng6n tay “tré, ngén gitta, ngén deo nhdn va ngén uit cia tay tr4i. N&m chat rdi Jai buéng ra lam nh vay 44 20 dén 30 lan. Lam xong, lai déi’ qua tay trai lam giéng nhwr thé. Phuong phap nay cé thé lam lam cho hét tam trang lo ling, nghi ngoi, tam than sng khodi,’ binh tinh. a Hay v tang ing vii cic bay bhch NBI viv..8 bw PITT ats area hoi eat ‘ele hay t vung tim Hert vi wong ting wi che if hay bLoang quan chan a Huyst vituong ing vir cae ‘uy 8 bung audi Muén cho long binh finh lai hode tri éc phin chan Ién, tét nhién nén lam thir phirong phap nay. Néu hang ngay kién tri lam déu dan, dting gic, sé <6 tac dung Ién dé phéng nao suy yéu. Ngoai ra, phuong phap kich thich huyét vi & ban tay cling cé nhiéu tac dung. Xin cde doc gid thir lam. 38.4. PHEP VAN DONG NGON TAY LAM KHOE NAO. NHIN NGON TAY CO THE BIET SutC KHOE. N&ng lye hoat déng cua ban tay va ngén tay 1a thse do kha ning hoat déng cia tri nao. Khi vi 6m dau ma than thé suy nhugc, khong du site cam chéc'mét vat gi, ban tay nh¢t nhat, thie sur cam thay mét mdi ra réi. Khi ngay hém truéc ban cam thay ngudi khéng dingc ‘khée, thi sang sém hém sau ban nén dung 4 ngén tay ndm lay.ngén cai. Néu ban khéng khée, chic chin ban ndm khéng chat. Do 46, hang ngay sng sém sau khi ngu day, lam déng tac nay ban cé thé Kich thich trf nao, than thé khée manh. Gitta hoat dgng cia ban tay, ngén tay voi site khée cia than thé va co nang cia nao bé - bé tr lénh cia co thé con ngudi - cé mot mdi lién hé tree tiép. Dac biét 14 dé hoan thanh dong tac cia ngén tay thi phai si dung than kinh van déng cua nao b6 trong pham vi tirong doi réng. Do dé, qua viéc diéu tiét cr dgng ngén tay hic manh hic yéu c6 thé lam cho than kinh nao hung phan trong pham vi réng, nang cao sitc hoat déng aia toan thé co ning nao bé. Trong thyc té, khi chung ta suy nghi, néu vira vist (chit hodc ma sé, 39ky higu) vita nghi, ching ta rt d3 dang nghi ra dirge nhiing y hay - Co mét sé ngudi cé théi quen vita nghi vita v6 tinh sé mé mdét vat gi dé. Mot so nguoi khac khi miéng ndéi : "Nao ta bit dau lim vige !" thi ngén tay tré bgt vao ngén tay cdi kéu tanh tach, sau d6 mdi bat tay vao vic. Tat cd nhiing hign tireng trén déu bigu thi con ngudi vé tinh da ding cit déng ngén tay dé nang cao site hoat déng eo ning ctia nao. Gan day rén luyén hoat déng ngén tay da duoc ung dung vao viéc rén tri nado bi tri tré cia tré nho. Qua mét loat nhing sip viéc ké trén, chting ta nén c6 hét site ting cudng vin déng ngén tay dé phat huy tac dung lam hung phan nao bé, phéng chéng nao bé suy dao. Vay thi van déng ngén tay nhu thé nao dé dat higu qua trén ? Phuong ‘phép v4n dong ngén tay thyc ra khéng cé gi dic bigt. Tém lai chi can lya chon phwong phap nao lim cho tat cd cic bé phan cda nao bd duec rén luyén day du la dirge. Phuong ph4p gian don nhét 1A ; vao sing sém sau Khi tinh gidc hofe hic sép phai lam viéc bing tri 6c, hai ban tay nim lai that manh réi lai dudi ra. Luc dau, khi ndm ban tay lai thi dé ngén tay cdi & ngoai, lam nhw vay d6 20-30 lan. Va sau, dé ngon tay cai vao trong 4 ngén kia, ndm lai réi lai dudi ra, lam nh thé cting khodng tt 20-30 lan. Phuong phap nay don gian nhung hiéu qua vé cing ro rét. 40Tiép theo, dudi cac ngén tay ra, bat dau th ngon cdi lan lot gap dét ngén tay lai. Lic dau thi ca thai tay trai va phai cing lam déi «img. Nghia la _ng6n tay cdi cua tay phai gap lai thi déng thoi ngén tay cdi cia tay trai cling gap lai. Cac ngon khéc cia 2 tay cing lam lan let nhur vay. Lam mét an nh thé. Lan thit hai thi hai tay tr4i va phai lam khéng _ déi xing. Nghia 1a khi ngon tay céi cua tay phai gap lai thi ngén tay ut cia tay trai gap, khi ngén tay tr cua tay phai gap thi ngon tay deo nhan cia tay trai gap... Cach van dong phi déi xmg nhe "vay, lic dau tri dc phai hét site tap trung, rat mét, nhung day chinh 18 cach rén luyén nao bd. Van d6ng phi d6i ximg nay khéng chi lam bing ngén tay ma cé thé lim bing cdc bé phan khac cua than thé. Vi dy, cé mét trd choi ta van choi chinh la cach van déng phi déi ximg : Tay trai dudi ra, long ban tay up trén dau géi trai xoa di xoa lai, tay phai ndm lai dém th trén xudng dudi dui phai. Lic moi lam, tay khéng quen, nam tay phai at xoa dai gidng tay, trai. Lam mét Ic moi quen dan, c6 hic dét nhién lai déi dong tic ctia hai tay. Day chinh 1a van déng phi ddi xiimg. Cén mét déng tac mia : tay trdi ndm lai dudé ta phia tréc, ban tay phai mo ra dat gitta nguc. Hai tay thay déi nhau lam déng tac nhur trén, téc 46 ting dan. Lam dye déng tac nay cing khéng phai dé dang. 41Tich cwe luyén thanh thuc nhitng déng tac trén cing sé cé tac dung rat lén lam cho nado hung, phan va dé phéng lao yéu gia. Ba me ngudi ban cia tac gid nim nay 80 tudi ma ddu 6c minh man, tinh than lanh Iqi, than thé Khée manh. Cu nay khi con tré rit thich ché bin tra, hang ngay bay gié vin hinéng dan cho ba con ky thuat ché bién trong nhiing dip 1é tét. Ba con ty lam lay nhitng dung cu dé héi, sao, pha tra v.v... Do dé ba cé nhidu dip dé sit dung; rén luyén ngén tay. Vi trong sinh hoat hang ngay, thuéng xuyén van dong ng6n tay, gitip dé phong nao khéng bi gia yéu, tinh than, than thé déu rat khée manh, tré trung. Ba téi tho 93 tudi. Cho dén trinée khi mat vi viém phéi, cu van dét vai rat tinh trong. Ba t6i dét vai tt khi cén tré. Nam lén 80 tuéi, cu van chua phai deo kinh, vin kéo direc sqi, m&c sqi lén khung citi dét, néi sqi ditt v.v... Ba téi rat thich thi céng viéc dét vai. Ba phai lam viéc rét nhiéu. Ba chi cé mét nguén séng chinh 1a dét. vai, va nho vao nghé dét Ba da nuéi song cd gia dinh. Vi phai song lau nam voi nghé thi céng nay, Ba tuy tuéi-cao ma dau éc van minh man, than thé rat khée manh. Ban than tac gia ran luyén van déng ngon tay bing cach choi ghi ta va théi sao. Khi choi nhac vita himg thi vita vui. Khi si dung nhac cu, nao phai diéu khién céc ngén tay mét cdch tinh té, lam 42cc dng tac thudn thuc, nhanh nhen, dura dén tac dung Ién lam cho nao tré trung, manh khée. Phong phap rén luy¢n nado qua sit ham thich ofc qua céng vige nh thé r&t nhiéu. Hy vong cac déc gid hang ngay nang van déng ngén tay that nhigu dé nang cao site séng cia ndo bd, dé phdng- ‘nao gid yéu. ; _ 5, VAN DONG CAM VA MEO NGAP. MEO NHAI KEO. Ci dng cim cing c6 tac dung phat huy céng ning cia nado nhir vgn déng, kich thich ban tay, ngon tay. Quan sat hinh 5, ta thay céc bG phan 6 miéng cing chiém nhigu khu vuc ¢ nao nhu cac b6 phan & tay. Do dé, van déng day du bé phan nay, tr nhién 6 thé kich thich mét pham vi rong cia nao bé. Van déng miéng va cim cé thé cai thién sw tudn hoan mau huyét cia toan thé ndo bé, ting thém hreng 6-xy cho nao, tr dé nang cao site song ca nao. Tac gia cé kinh nghiém nhw sau : Khi lam cong vide xa giao hodc din giang, hic dau cim thay "hém nay dau 6c khéng tét", nhung cang gidng dan dan cang thay Khée Ién. Khi sip két thiic bai gidng, trong long cam thay vui han lén. Cé ic budn ngu, mat nhin vao sach ma ching doc duge, nhung cho mét vién keo vao mém, ngim miéng nhai mét hic thi hét budn ngu. 43Buéi téi khi lam viée tri 6c, budn ngu, tdi déu dung bién phap-nhai keo 1a dau éc lai tinh téo, rat c6 higu qua. Cé didgu nhai keo nhigu qua, cé thé gay kich thich khéng can thiét cho da day, da day tigt ra nhiéu vi toan qua, do dé can phai chi ¥ cén than. Trong sinh hoat hang ngay, khi an, nhai nuét déu phai van dgng miéng, mém, khi néi chuyén véi magi nguéi hoac khi tir doc to... tét ca hoat déng 46 du day manh van déng mém miéng. Bén canh minh luén dé sin mét cuén sach, trude khi suy nghi mét van dé gi hodc truée khi viét van, hay doc to lén d6 5 phit, rdi hay suy nghi hoac viét. Viée doc nay 1a dé ting cuéng hoat déng cia miéng, cim va dé thé chit khong cin chi ¥ dén néi dung sach. Phai xudt phat tr muc dich nay ma doc to -lén chit khéng phai doc khéng thanh tiéng. Ngudi ta cé hic nghién ring {6 ndi odn gidn hoc dau mdm gidéng hinh chit nhan "A". Lam nhitng ck déng nay nhiéu khi khong ty cam thay nhung chinh khi kéo manh co bip & cim 1a da lam cho nao bi kich thich. Nghién rang hay dau mém thanh hinh chit nhan "A" déu tét, cr lam nhir vay hang ngay cing cé fch Igi. Cén mét cach nita 1a ding hinh thite tap thé duc dé ting cudng van déng miéng va cim. Phuong phép nay sé gidi thigu 6 muc cudi chwong nay. Hang ngay, sng sm, tac gia déu kién tri tap bai "thé duc lam khée ‘nao" do tac gid soan, Tap nh 44nao bé phén chan Ién ma bat tay vao hoc tap hoc céng tac duge ngay- _ Trong bai thé duc luygn nao nay co mét déng ‘téc : hét ste ha mém that to (gidng nh vé ha mdm “kéu to tigng "oa"), déng thoi 10 ngén tay cia 2 ban stay cing dudi ra hét site. Dimg coi throng déng tac “nay, 1am tt 10-20 Ian, tri nao, sé tran day site song Khéng khac gi nggn hia béc chay himg hye, Néu “mdm khéng ha to dén “mite chm nhir roi xudng ay thi higu qua khéng nhigu. Va néu hoan canh xung " quanh cho phép thi déng thoi véi mieng ha to, dung hét sic clia bung dudi kéu that to mét tiéng.: "a !" higu qua sé ting lén gap bdi. es NGAP VA VUON DUO! LUON. Ngoai nhuing dgng tac van dong mdm, cam ké trén, ngap cung lam hung phan nao bé, nhiéu ngudi trong ching ta cO kinh nghiém nhir thé. Ngap Ja mét hién treng phan ting khi ndo thiéu mau hodc thiéu 6-xy. Ngap lam cho co thé c6 thé bé sung 6-xy cho mau mét cach ty nhién (ddng thoi thai hét than khi & trong nguéi ra ngoai). Tuy nhién, dé chi la phan ving hr vé tiéu cue cha - co thé, Chiing tacé thé ngip métcich co ¥ thite dé nang cao hoat dong co.nang cia nao. Ché va méo, tmrée khi hoat déng, déu ngap hode vuon minh dudi chan, dé digu héa than thé va tinh than. Néu nhw ta gay dugc thanh thdi quen, trurgc khi lam viéc hoac 45khi thay déi lam mét viée khac, ra dimg truée cia sé, ngdp to lén mét cdi, nhur vay hiéu sudt cong tac nhat dinh s@-dugc nang cao. Nghe néi cé mét éng giam déc céng ty ng, cir céch mét hai tiéng déng hd lai dé cho céng nhan vién chite ng4p, két qua 1a giam duge nhiéw sai sot trong céng vise Cf&ch ngép cla tac gia : _Ng@i len tren mép. ghé, xirong ba vaj tira vao lug ghé, duéi manh va thing hai chan ra phia tric, hai tay dung hét sttc dua thing lén trén dau khign toan than thanh mét dung thing. Dong thoi ha rng miéng ngap mét tiéng that to. AN Tac gia nghién citu cdc tu thé ngdp, thay rang cdch trén cé hiéu qua nhiat. Trong mét Iép hoc, khi thay moi ngudi déu mét ca, tdi dgng vién moi ngudi lam déng tac trén, due hoan nghinh nhiét ligt. Do vay, xin mdi cac déc gia lam thit xem. 6. GI0’ GIN TU’ THE CHiNH XAC. Tu THE CHINH XAC - KHOE VA DEP. Tu goc 46 y. hoc hose sith ly hoc ma nhin nhan thi gitt gin mét tir thé chinh xdc c6 ¥ nghia rat quan 46ong adi vei cong viéc bao ve than kinh thie vat _ thuong ngay. Cot sng gdm 24 dt ndi lin vi nhau tr trén dau xuédng va tt «rong chau len. Nhung con ngudi “yén th déng vat bén chan: tién hoa dan méi dimg “thing due. Do dé gitta két céu bé rong va vigc “ding thing khéng cé quan hé véi nhau mét céch “thich dang: Nghia 1a, do chiu téc dung cia hye nam “nghiéng gitta dét xwong tran véi adt xuong sion “nén thé dimg thing khéng 6n lim khi cin cé mét “ir thé dug thang chinh xac- Hon nita, & ché néi tigp cdc ddt «rong sdng co 4c thin kinh thyc vat : than kinh giao cam va ph "giao cam v.v.. di th than’kinh tiy séng ra (mét s& than kinh c6 anh hitong dén céng nang néi tang va tuin hoan mau, ndi tiét v.v...), ma cdu tao cia ching v6 cing tinh té va phite tap. Do 46, néu tr thé khéng chittm xac, thé can bang . ‘cia 24 dét sdng sé bi pha vo, nhat dinh mét 6 ché nao day cia than kinh thyc vat bi dé lén, s@ cé anh hnréng khong tét dén cac than kinh chi phdi dau, tran, mat, tay, chan hofc cdc bO ph§n ciiai ngi tang. Khi ngii do Kkhéng ¢6 géi, dét sing cd’ bi cong, gay nén cde chimg dau dau, té tay, xo cig vai v.v... dau nhéi & tht hmg, cing do dét séng & that hg bj sai 1éch- vi tri. Ciing cé khi vi tir thé khéng diing, ty khong cam thay dau dén, nhung néu cdc dét sng & phia sau nguc, bung bi sai léch hoac bi cong thi cac céng 47nang cia néi tang nhw tim, da day, rudt cing kém di, ti dé phat sinh cc chitng, bénh néi tang “Va mat y hoe, sinh lf hoctir thé cé anh huéng Ién dén site khée ctia than tam. Con nguéi sau 35 tuéi, strc he cia co b’p & lumg nhanh chong gidm suit vi thé ma git can bing cho 24 dét séng tro nén khé khan. Thém vao dé nhung nim gan day, cdc bac cha me, thay cé it nh’c nho con em phai chi 'y dén tw thé tr khi con. cén nhé nén trong hoc tap, céng tac, tu thé cia ching da tro thanh tr do quen di réi. Trong rat nhiéu truéng h¢p, tr thé cia nhiéu ngudi vita khéng tir nhién vita khéng chinh xac. Két qua 1a, sau 35 tuéi, khéng dau ché nay thi cing * sinh bénh ché kia. Vi vay, sau 35 tudi, hang ngay phai tich cu tap thanh thoi quen tot : git gin tr thé that chinh xc. : Tu THE NGOI THIEN THAT LY TUONG Vay thi, lam thé nao dé git gin tr thé chinh xc ? va tr thé nur thé ndo méi dirge coi 1a tr thé chinh x4c 6 Igi cho site khde cia nao ? Tw thé dign hinh 1a tr thé ngdi thién. | Ng@i thién, da ngdi theo tr thé ngdi yén (tinh toa) & hinh 8 hay tw thé ngdi xép bang tron, ddu phai gitt cho lug that thing ma cét sng van dudi thing mét cach ty nhién Méi nhin qua, ngwdi ta dé cé cam gidée 1a ngéi thién mét ste hon so véi ngdi xép bing hodc ngdi 48dudi chan va nim. Nhung mét vi gido suv thé duc da do thi nghigm bing may va thay rang ty thé nay cé mét 4p hye rat thap déi voi toan than va moi ché trén cOt song. Trong thyc té, voi tr thé ngéi thin nay, trong mot ngay co thé ngdi 1,2 tiéng tham chi tdi 10 ting. Lic méi tap chi cam thay dau & dau géi vi phai ngdi gap chan lai, ngoai ra duong nh khong cam thay dau & dau ca. Néu ngdi xép bang 1 gid ddng hd, cin ban ngdi khéng néi. gc hét, that hmg dau khéng thé chiu néi. 7 He “~ Tur thé ngéi thign vita khéng cam thdy dau khi _ngéi au via cé thé t4p trung y nghi. Tr thé nay “Wa ‘ur thé ng@i tét nh&t gidm nhe nhing ganh ning cho nio. Hon nita, tir thé nay khéng gay bat ot “amét 4p lire khéng can thiét nao cho cac bé phan cia cét séng, do do thin kinh thie vat di tur cdc " d6t song ra khéng"bi anh huéng. Tir dé, cng nang = gia bé' ndo duge phat huy thudng xuyén. N6i thém mét chit, tr thé ngdi fhién trén 1a co _-¥ ding strc lam cho that hg thang Ién nhung nita figudi trén thi lai Khong ding ste qué manh ma aé - dudi thing mét c4ch tr nhién. Khéng cin ding str | y6i vai, nguc, va ving gan da day. Tuy that hg, bung dudi ¢ trang thai cing thing, nhung nita than trén lai cam thay trong adi, d@ chiu, thoai mai 49Két qua, mach mau & wing bung bi ép chat lai, lam cho vige ru théng, tudn hoan & nao bé va mira than trén duge thugn Iqi. Do dé nao bé lam viéc s@ rat nhe nhang thoai mdi. C6 ngudi vita méi ngdi thién duge mét hic lau da thay budn ngu. Ly do déu tién 1A tr thé ngdi chua duge chinh xdc (ly do khac 1a vi ho chwa cé hiéy bist co ban vé sy tap trung khi ngéi thién, ho ngdi thién véi mét tam trang sq sét) BA DIEM CAN CHU Y KHI NGOI THIEN BE ngdi dirge tur thé’ théng thudng, chi cdn dat 3 yéu cau co ban dudi day, cing cé thé thu dugc hiéu qua tét : 1. Trude hét lung phai thing, ding nhiéu sttc & phia hg trén va bung dudi. 2.Cac dét séng dudi thing tu nhién (ndi chish x4c hon, hoi cong giéng hinh chif S). 3.Vai, nguc, nita than trén thoai mai ty nhién, khéng can dung nhiéu site. Hang ngay, phai chu y gitt cho tir thé chinh xAc. Ngoai ra muén giit cho tir thé chinh xdc, cdc bé phan cia than thé, dac biét 1a cét sdng khéng dugc xo cimg. Vi vay ngoai nhiing dong tac quay, gap dét sng cé va cét séng ra, cin cit vao yéu cau aia tig ngudi, cé thé lam thém déng tac treo hing lang than thé dé cac dét ‘séng mém mai va tranh cho ching khéi bi sai Iéch vi tri. 50Cén cé thé tap phép Du-gia, vi trong phép nay 6 rt nhidu déng tac lam mam c6t séng, tranh due tinh trang ¢o thé gia yéu do cot sdng mat cfn déi. S| trong che churong myc & dui ching 161 5 gidi thiéu cac Kigu thé duc. Ching ta sé lita chon ra cdc déng tac c6 tac dung lam mém dét sdng cd, va cét song. Digu quan trong la phai Kién tri luyén tap hang ngay. 7. CUGI VA sic MIENG CO TAC DUNG CUA PHEP AN MA cust Tuc LA THO BUNG. G tren da néi; ar déng & chm c6 thé day manh hoat déng cua nao. Cursi to thanh tiéng hod lam dong thc stic miéng cing cé tac dung t6t kich'thich nao. Trrée hét néi vé tae dung cia cudi. Khi ban cam thay ngudi ué oat kém vul, bong gip mét chuyén budn cudi, hod¢ nhan khéng khi én ao ndo ~ mhigt cia ban be dén choi, ban ty nhién cat tigng curdi to, thé 1a ban cdm thay trong long vui vé, hang hai, dau 6c phan chn len. 51Bing chi coi day 14 "Cai cusi” ma thye ra trong 46 bao ham nhiéu triét 1y sau sdc. Néi chung, tigng cwdi chi phat ra khi trong léng cam thay cé chuyén buén cudi, dang cudi, hoic cam thay cao hing, vui vé. Dring 1a ciing cé nhitng tigng cudi "budn" hoc "cudi ra nude mat" song khi dé tuyét khéng phai 1a tigng curdi ha r6ng miéng vui vé cat lén | Cat tiéng edi vang dé 14 mét phan img vui vé, toan than thém buéng léng thr gian, vé mat tam ly, nao dang & trang thai humg phan. M&t khdc, vé mat sinh ly, hoanh cach mé diroc van d6ng. Qué trinh van déng nay, thong tha quan sat, chink 1a hinh thitc tho bung. Phuong thie tho bung 1a khi thé ra, hoi ding sttc 6 phia bung dudi réi din dan ép chat bung duéi dé dura hét khi ra, khi hit vao néi Iéng bung duéi cho khéng khi vao. Khi nguéi ta c&t tiéng cudi chinh 1a dang thé bung mét cach rat tr nhién.” Néu chting ta dung stte & ché dan dian - gin dirdi bung, déng théi hé miéng cat tiéng kéu “ha ! ha !" ho§c “hi ! hi !" chinh 1 chting ta lam déng tac gidng nhu déng tac cat tiéng cudi to. Chinh vi thé, cé thé coi cdi to 1a hinh thite thé bung nhanh va lién tuc. GO trén da ndi rat ti mi, thé bung cé tac dung lam khée nao. Cindi to 14 mét hinh thite thé bung lién tic. Curdi to cé céng dung rat Ién lam hung phan nao bé. Tuc ngit con cé cau "Cirdi nga cdi nghiéng" ("Cusi dén ndi ngudi ctii xudng truve réi Iai nga 52a ee ya ding sau"), Cau nay ¥ noi co bap than thé co dudi, hic cing thang, hic ching. Moi ngwei déu pit khi co bap dot nhién cing thing, co bap bi kich thich lién phat tin hiéu cho nao bé. Thé 1a san sinh ra tac dung hung phan nao, lam mat trang thai buén ngu. va mit nay, cudi cing gay durgc tac dung lam hung phan nado. C6 thé cé ngudi hai ; "Ong noi nhwr vay, t6i rat _ muén cudi. Nhung khi Kkhéng cé gi dang cudi ho&c _ khong cé gi cao hing ca thi Jam thé nao ?" Lic dé, nén ding phuong phép 4a néi trén tie 8 dung site 6 dan dién ché ngay didi bung mét chat - ha rong miéng phat tigng > "ha ! hal" hoi "hi hi !", déng thoi thé ra. Téc gid goi céch nay 1a "ngoi thién thé hat hoi ra" Dang bién phap nay 6 thé lam cho dau 6c dang my mam tinh tao lei. Trong long cam thay lo ling, néng rugt, kem phan khéi, cing 6 thé dung cach trén. DUNG NUOC LANH slic MIENG LA MOT THO! QUEN TOT. \ Stic miéng cting cé thé kich thich nao nhir ctrdi. Khoang miéng da sat phia dui ndo bé, tre 18 khoang cach gitta khoang miéng va nao rat gan. Cau néi "Ring dau khéng phai 18 bénh, nhung méi lan dau nhir muén doi ménh (mang) ngindi ta" cing muén néi la ham ring cach nao rat gin. Ta cé thé 53Kich thich nhé nhe khoang miéng hodc yét hau dé ting cudng site sng cho nao bé. Dic biét khi ta’ vita ngém mét ngum nude lanh vao mém, mach mau trong khoang miéng tam thoi co lai gay nén phan xa c6 digu kién, tr dé mau huyét lu théng .tét hon. Hiégn tugng trén cing gidng hign tweng déi nude lanh lén dinh dau, lic dau cdm thay lanh nhumg sau dé toan than thay phan chan lén. Mach mau & khoang miéng co vao dan ra khéng chi c6 tée dung trén ma cén cé anh hiong dén cdc mach mau ¢ nao. Vi khi tuan hoan m4u ¢ trong Khoang miéng tét hon, thi viée cung cép mau cho nao cing tét hon. ‘Nghe néi,cé mét nha doanh nghiép hic nao cing mang thudc stic miéng theo nguwoi, trade khi tiép khach hodc hop hanh, déu stic miéng. Muc dich la khéng nhitng gitt cho miéng sach sé ma cdn lam cho néo linh hoat lén. Thue t& bao chung ta ring méi khi budn ngu, néu lay nuée lanh sic miéng vai ba lan, mat sé thay s4ng, tinh hin ra. Vay thi, tree khi a viéc, xin moi ban hay stic miéng bing nudc lanh dé "4n ma" nao mét chut.. 2 . 2 - 8. BAI THE Duc LAM KHOE NAO KIEU CAO KIEU Bay muc trén cua chirong nay 4a gidi thiéu vai kigu cia phép dn ma lam khée nao. Bat ké phuong phap nao, néu hang ngay 4p dyng kién tri déu din thi higu qua lén hon 1a thinh thoang ch¢t nhé mdi lam. Néu nhw ching ta lam lung tung 16n xén méi thi mét ti, higu qua khéng 6 bao nhiéu. Nguec lai, chting ta lam mét cach lién tuc, cé thir ty, higu qua sé ting gap bdi phan. Trén co sé téng hep cac kigu dn ma phép lam khée nao, tac gid soan ra “bai thé duc lam khde nfo kiéu Cao Kigy" ma ai cting c6 thé tap bat ky hic nao, va bat ky 6 dau. Hang ngay tac gia déu tap bai nay vao sing sém, sau dé mdi doc séch ho¥c lm vige. Thuong cé ngudi néi rang sang sém vita nga day, ddu 6c u dc hoc khong vao nén cho rang hoc tap vao budi sing khéng cé higu qua. D6 chinh 1a vi, sau khi ngu day khéng tap thé, duc lam cho khde nao. Nhung nim gin day, cit 6gid sing sau khi tinh gidc, tac gid ngdi trén gixdng &n huyét ving bung. Sau dé day, vita dun nude pha tra vita tap thé duc lam khée nao. Khi tap thé dye xong, nuéc cing da s6i, pha tra va uéng mét chén tra, Nhw vay nao bé va toan than ¢ vao trang thai hét swe hung phan va hoan toan séng déng- 55Dudi day gidi thigu "bai thé duc khée nio Cao Kiéu", T&t ¢& gdm 20 muc. N6 tong hep tat ca cdc phuong ph4p lam khde nao néi & phan trén’ cia chuong nay. 1. BUA VAI LEN XUONG Hai chan dang ra, néi chung 1a dang r6ng bing vai, ditng thing tr nhién, hai vai ding hét site dua Ién, lam cho dau 4p vao gitta hai dau vai. Hoi ngung lai vai tich téc, buéng léng vai xudng - Lam 8 lan (Xem hinh 9) 2. BUA CANH TAY RA SAU LUNG Hai c4nh tay dua ra sau hmg, tir ding sau hét _ site dira thing lén nhur la lay xwong ba vai thiic lén phia bé phan duéi dau, git nhir vay trong 3 gidy déng hé réi buéng manh hai canh tay xudng. Lam tt vai lan dén 10 lin (xem hinh 10) Hinh vé 9 Hinh vé 103. DAN TAY DUA RA TRUOC Gap khuy tay, 5 ngén tay cia hai ban tay dan chéo vao nhau dé truée nguc, hai cinh tay dua nhanh, manh thing ra phia truéc, déng thoi nhanh _ chéng cui dau xuéng kep vio gitta hai canh tay. Lam ti 5 - 10 dn (xem hinh 11) 4. DAN TAY QUAY VAI 5 ng6n cia hai ban tay dan chéo nhau dé trade nguc, long ban tay up xudng duéi, quay vai that manh sang trai rdi sang phai, déng thoi dau cing quay ra dang sau, dé quay réng khoang 90. Mdi bén lam 5 - 10 lan. (xem hinh 12) ne Hinh vé 14 Hinh v6 12 5. GAP VAI RA TRUOC VA SAU Dua hai vai that manh, ra phia sau, nhw 1a hai xuong ba vai cé thé dung vao nhau. Réi lai dura hai vai tht manh ra phia tric nhwr 1a hai vai-cé thé 57khép lai & trnée ngyc, hai mu ban tay 4p vao nhau. Lam 5 -10 lan (xem hinh 13) i 6. QUAY VAI TRUGC SAU Hai khuystay gap lai thanh géc, quay tron hai vai, quay ra sau rdi, quay ra truéc. Lam xong vai lan da thay vai nhe nhang. S¢ lan tay ¥ (xem hinh 14) \\ 2 = Hinh vé 13 Hinh vé 14 Thuyéi minh : 6 déng tac trén, muc dich 1a lam. cho vai van déng tt dé viée cung c&p mau cho nao duge tét hon. 7. Cul VA QUAY BAU Hai ban tay dan chéo vao nhau dé ra sau lumg, hg mém, ngudi thing. Dau cui ra true rdi lai ngd ra sau, chi ¥ : hic dau lam nhe nhang, dan din méi tang nhanh téc dé. Sau dé nghiéng dau sang trai sang phai, cang lam, déng tac cang manh dan. téi mute nhu haj tai cham s4t vao vai. Néu déng tac lam ¢@én noi dén chén, co bap & hai bén cé kéu 358thanh tiéng. Lic dé tuan hoan mau huyét ting nhanh téc dé, lu théng tét hon, tri ndo sé cam thay nhe nhang sang khodi. Sau 46, quay manh dau sang trai, rdi sang phaie Cuédi cing chuyén dong quay tron déu tr trai sang phai lién tye cho dén, khi cam thay dé chiu (xem hinh 15) Het Hinh ve 16 8. QUAY COT SONG Hai canh tay buéng xudng ty nhién, hai ban tay nim lai, dimg yén, quay ngudi sang trai sang phai. Khi quay sang trai ding mu ban tay trai dam Jén lumg trai, khi quay sang phai lay mu ban tay phai dam lén lung phai. Mite d6 quay cang hic cang manh dan va réng, Lam 46 20 lan (Xem jhinh 16) Déng tac nay khéng phai nhim cho vai va tay ma 1a lam cho cét séng mém mai, nén cét song phai thang va quay sang’ tréi, phai, nhe nhang thi méi c6 higu qua. Néu chi chi, y dén déng tac tay thi s8 c6 tinh trang cét séng khéng dugc van déng. Déng tac nay ting cueng hoat déng chirc nang cia 59n§o va lam cho toan than rat thoai mai, dé chiu. Thai cye quyén cia Trung Quéc cing cé loai déng tac nay. 9, HA MIENG RONG VA DUGI CAC NGON TAY Tw thé ban ddu 1a diing thang, thong hai tay xudng, léng ban tay huéng ra phia truée. Tip theo hai ban mad ném chat lai, _dong thoi miéng kéo “manh pug. 2 bén duéi gidng hinh "A", Hoi nghi mét chit, rdi lai ha migéng that rong ya kéu lén thanh tiéng "a" that to (néu hoan canh cho phép), cling hic dudi thing 5 ngén tay ra. Sau d6 lai lam nh ti dau. Lam d6 vai ba lan dén 10 lan, cé ngudi thich, lim 20 lan cing direc. (Xem hinh 17) Hinh vé 16 Hinh vé 17 Khi ha migng, dimg xdu ho. Gidng nhir tré tho ha migéng khoc, co ha that réng miéng. Dong thoi nga Ta sau. Dong tac nay cé Igi nhiéu cho nao. N6é kich 60thich mét dién tich lén & nao, lam cho viéc tuan hoan - mau Ruyét cia toan thé nao bé duge tét lén, ting thém hrong 6-xy cho nao, tt d6 cdc hoat déng chite nang cia nao dugc linh hoat va manh mé lén 10. DUA TAY BAT VAT Dé hai tay tmrée nguc, 5 ngén tay dudi thing that manh. Sau d6, dgt nhién dira manh hai canh tay ra phia trnéc, déng théi hai ban tay ndm that chit lai nh dinh nim bit mét vat gi do, lam di lam lai d6 vai lan. Sau d6 hai tay dua sang trai, sang phai, lam nhw d6ng tac trén. Cing lam dé vai lan (Xem hinh 18) 2 I SEN fore =) Hinh v6 18 Chi y : Khi dudi tay ra va khi nim tay vao phai that manh méi cé tac dung tét. 11. XOA HAI BAN TAY Ch&p hai ban tay lai xoa; xoa lén xoa xudng téi hic thay néng hai long ban tay thi théi. Sau dé lay 61long ban tay phai xoa mu ban tay trai, lai dung long ban tay trai xoa mu’ ban tay phai, méi tay lam t& 10:~ 20 lan (Xem hinh ve 19) 12. NAM 4 NGON TAY Dung tay phai hic dau nim nhé nhe ngon tro, ng6n gitta, ngén deo nhén va ngén tit cla tay trai, r6i dan’ dan n&m that chat. Ndm vai lan theo nhip -déu din. Chi y : tay phai vita nim vita chuyén dan dan tir ddu ngén tay dén chan ngén va mu ban tay trai. Lam xong tay trai, lai chuyén qua dung tay trai nim 4 ngén cia’ tay phai (Xem hinh 20) 13. BON NGON NAM NGON CAI Ca tay trai va tay phai cing hot ding 4 ngén tay nim ngén tay cdi yao trong léng ban tay. Nim ch§t, manh vai lan theo nhip déu din (Xen hinh 21) tony & Y Hinh 19 Hinh |20. Hinh 24 Nhung déng tée trén’ lam cho an ‘than tinh tri (dau 6c yén tinh) bén ngén tay khéng chi’kich thich 62gon tay ci ma con kich thich céc huyét nim trén duong thing ¢ gitta long ban tay. 14. GAP NGON TAY DEM Giéng nhw hic ta gép dau ngén tay lai dé dém. Truc tién gap hai dau ngén cai cia hai tay lai, di dén hai ngén trd, lin let gap hét cic ngén cua hai ban tay lai thinh nim dam, sau dé Jai lin lugt mo ting ngon tay ra, bat dau lam. th ngén wat Ce lam nh vay vai lan theo nhip déu dén. Dong thc dui day 1A chuyén.ddng ngén tay phi ddi , xing (khong déi xing) hic dau lam hoi khé : Hai ban tay cing lam khi ngén cdi cia tay trai gap xuéng thi ngén wut cua tay phai cang gap lai. Lan. lugt lam cac ng6n. Lic chira quen, phai tap trung fr tong méi lam durgc. Lam sai thi lam lai, Gap hét ngén tay xong lai lan hot duéi ra (cling phai doi ge Sau @6 lai déi déng tac tay may qua tay kia, tudn ty lam nhiwr tréc mot lan (xem hinh 22) 6315. CU BONG CHUC BAN TAY : C6 tay buéng Idng, chiic ban tay xuéng, dua lén dura xuéng véi téc d6 nhanh, lam d6 20 lan; sau dé van dé ban tay chic nhir thé ma dua ngang qua trai sang phai. Caing lam d§ 20 lan (xem hinh 23) 16. AN HUYET PHIA SAU CO » 4 ng6n tay ctia hai ban tay dan chéo vao nhau, 6m ldy sau dau, ding 2 ngén cai 4n huyét thién tru, an d6 2, 3 giay roi bo 2 ngon cai ra, lap lai. Lam nh vay dé 10 lan. Sau dé xoa tron hai ngén céi trén hai huyét (xem hinh 24) i \ ic Hinh vé 23 Hinh v6 24 Huyét thién tru cé thé khéng ché than kinh thy vat, lam tuan hoan mau 6 nao tét hon, lam cho mat Khéi mét nhge. Nguoi khéng quen an huyét cé thé ding ngé6n tay cia ng6n gitta gd nhe ché gan huyét thién tru, lam nh vay ciing tét. 17, AN HUYET HAL-BEN CANH DAU4 ng6n tay cia 2 tay hoi cong lai, ding 2 ngén tay cai 4m déu d§n theo nhip lén ving 2 bén canh dau va trén tai (xem hinh 25). o ving nay cé cac huyét dau duy, sodi céc; thién xung Vv... . An cae huyét nay cé tac: dung nang cao nao lyc va dé phéng nao gia yéu. 18. AN XOA Hal BEN CO Phia sau tai c6 mét xrong tron, cing go lén goi 1a hoan cét. 4 ngén tay cha 2 ban tay dan chéo nhau 6m lay sau 6 (gidng myc 16), ding ngén cai vita an xoa déu theo nhip tit phia dusi hoan cét vita dan dan chuyén ngén tay c4i xudng didi (xem hinh 26). Soil cbc 8 pha dey, 20 Hinh vé 25 Hinh vé 26 Cac huyét nay nim trén dirong di lén nao bd cia c&c mach mau va dam réi than kinh. Néu cac huyét nay bi xo cting, viée tuan hoan mu ctia co thé bi tré ngai, lim con ngwoi suy yéu sém. Vi vay can an xoa cdc huyét nay. 6519, GIO. THANG TAY VA THO Hai tay chp lai trnée ngyc. Tigp theo : hai long ban tay 4p vao nhau va dua 2 canh tay lén phia trén dinh dau (aéng théi hit vao) khi lén dénché cao nhit, hai tay dudi manh hét site. Sau d6 hai tay tach khoi nhau duéi thing 2 canh tay sang hai bén réi buéng xuéng hai bén ngwoi (déng thdi thé ra), Lam vai lan (xem hinh 27) Hinh vé 27 G An D6 cé phép Du Gia, & Trung Quée c Thai cure quyén, trong 2 mén nay déu 6 cdc dong tac gidng nhir vay. Dong tac nay c6 tae dung téng hgp, lam than kinh 6n dinh va cung cap ste hoat dgng cho nao bé. 20. KHONG CHE Y NGHT Chit yéu dé didu hoa tam tinh va hé hap. Tr thé duing thang, yén lang. Hai chan dang rong bing vai, hai chan hoi tha long. Hai cdnh tay buéng thang theo than ngudi. Ngén-tay cai va 4 ngén khac aia hai ban tay dudi ra hét sve manh va dén lye, xudng 66cac ngén tay. Ngén tay cai hic dé chi ra phia sau. Hai vai buéng léng, ngudi ding’ that thing nhimg khéng lén gan ma dimg rat tr nhién thoai mai. Mat fun thing phia truéc, gitt cho dau khéng déng day, réi dua mat nhin xudéng cho cach ngon chan do 2 - 3 milimét. Sau khi cé ‘dinge ter thé nhu trén, tr te digu hda hé hap. Bung dirsi hoi thét lai,, migng hé m¢, thot bung duéi thé ra, Chi ¥ : khéng nén tho dée mét hoi ra hét ma phai tho ra déu din, tr tir. Sau khi thé ra hét réi, nhanh chéng budng long jbung ra, khéng khi sé tham nhap co thé mét cach ‘or nhién. Thé vao hét réi lai thé ra. Tho vai ln nh NaN Cha y khi thé ra khéng nén dung lyre manh 6 céc bd phan khée khong phai 18 bung, Adc biét 1a da day, sé 6 hai cho co thé ya tac dung cd thé nguge lai. Trén day 1a toan bd ngi. dung cia bai thé duc lam khée nao. Bai nay hoan toin khéng kh6, cting khéng mat thi gid, tap khéng mét. Nhumg lai cd loi nhiéu cho viéc neng cao site song ctia nao bd va dé phong nao gia yéu. Vi vay khi dau 6c cam thay khéng tinh t4o, hofc cin suy nghi ngay mét viée gi cing nhu muén lam mét vige a mong aa ban hay tap bai thé dyc nay. 67,CHUONG BA. PHEP REN LUYEN TRi TUS . QUA TE BAO NAO 1 CHAM DUNG, NAO LINH HOAT - LUGI DUNG, NAO TRi TRE B&t ct bd phan nao cia co thé néu nhir khong ding dén sé sinh ra suy yéu. Cac dung cy ding trong adi sing hang ngay, ding lau bi mai mén, tinh ning sé kém di, Co thé ngudi ta 6 thé tr bé sung khong ngiing cac t& bao moi nén cing ding cang tét. Chi néi riéng vé bé nao, sé hrong t& bao nao khéng thay déi. SO lueng t& bao nao trong co thé con ngwdi ti khi.sinh ra cho dén khi chét cé bao nhiéu van 1A bay nhiéu, Khéng hé ting thém. Nao €6 téi hang trim triéu t® bao, ca déi ngudi khong ding hét sé “luong nay (m6i chung’ chi dung hét khoang 1/3 sé t& bao nao vén 4). Do dé, néu cing ding nhiéu té bao nao, cang nhu bé sung thém té bao méi cho nao. Dé nang cao tri lye alia nao, phai tin dung moi kha nang dung dén tri nao, néu dé nao nhan ri, hoat gine chite ning cia n&o dan dan suy thodi, cudi cing 6 thé mic nhiing ching bénh tam than nguy hiém cia ngidi gid. 68Nghe néi mét vi giao sw dai hoc da tign hanh digu tra thuong sé tri lye cia nhitng ngudi gia trong may lang cé ngudi sdng lau & Nhat Ban. Két qua 1a, Khéng bit do nguyén nhan nao ma thuong sé tri lye binh quan cua t&t cd nhimg ngwéi duge didéu tra rit thap so voi dip kién. Lay lam la, gido str lién nghién ctu, so sénh rat can than két qua diéu tra néi trén cua ting ngudi mét. Gido sw phat hién thirong sO tri lye ctia cic gido vién, céc vién chite co quan nha nude, cdc éng chu higu budn tong déi cao. Van dé tén tai trong sO ngudi con lai , Nhitng nguvi nay tuy tho, nhung thuong s6 tri. luc rat kém, hau hét ho ‘song trong tinh trang mac bénh tam than, lan ln. Nguyén nhan da tim thay. Nhing ngwoi nay da kéo thuong sé tri he binh quan cia tat cA nhimg ngudi kia xudng. Su kién trén chimg té ring nhimg ngudi thudng ngay ding dén tri nao nhiéu, da cd cao tudi, hoat dong chite ning cia nao van chia suy thodi, cén nhing ngudi it ding dén iri nao trong doi séng hing ngay khi vé gia, thong hay mac ching tam than cia nguvi gia. , NGUYEN NHAN KHIEN BAN ONG MAC BENH TAM THAN NGUOI GIA, Con sé da chimg minh ; trong sé nhing ngudi mac bénh tam thin ngwoi gia, dan éng chiém 99,9%. “ Nguyén nhan dan ba it mic bénh tam thin ngudi gia 1a: dan ba tuy tudi da cao nhumg van lam cac cong 69viée trong nha nhir gidt gid, chim séc tré nhd, chuyén trd tiép xtic vei hang xdm lang giéng. N6i cdch khac, & m6t mic 46 Nhat dinh ho da lam nhitng cong viée phai dung dén tri nao va tay chan. Nguge lai, sau khi vé dén nha, dan éng da khong chiu déng tay déng chan am viéc nha, nhigu ngudi con quen dé vo con hau ha minh. "Nay, lay hé tdi to bao." "Nay, di mua cho t6i bao thudc." Ho chi "dong miéng" ma khéng "d6ng tay". Nhing ngudi quen song ¥ lai, ludi biéng nhur thé, se s6m xudt hign nhung hién tuong lan Ion, lan thén cia ngwoi gia. Nhung ngudi nay chiém ti 1é ¢ao trong s6 nhting ngudi m&c bénh tam than ngwdi gia. : Vi vay, muén nao khoi bi gia yéu va tré lau, bién phap chinh la phai vin déng tri nao va tay chin. Digu nay ve cing quan trong, mong tat cd moi Agudi hét ste ndm ying. Chiing ta phai khic sau diéu dé vao long, chu ¥ sip xép cuéc sdng hang ngay that tét. Vay thi, mudn dat duge muc dich khi vé gia tri nao yan khéng gia, thi phai thé nao day ? Vé mat nay, cé thé néi nhitng ngwoi hang ngay ban véi céng viéc sang tao la nhing ngudi may m&n. Nhing nguéi say mé véi céng tic nghién atu phat minh, nhiing ngwoi hing hai nhiét tinh sing tao, nhting ngudi hang ngay say sua hoat dong cac céng vise x4 giao, ho tré hon tuéi that cua ho dén ngac nhién. "Ba cé con Ién rdi: uw ? Tréng anh (hodc chi) tré qué, khéng thé twéng tueng duge 1a da ngan ay tudi !" Trong sé nhing ngudi lam céng viéc sing tao, rét nhiéu ngudi tré hon tudi. 70Tuy noi nhw vay, nhung khéng phai ai cling cé co héi lam cae céng viée sang tao nhw trén. Co ngudi hién nay dang;lam cong, vige cé tinh s4ng tao G trong céng ty, nhung dén tudi vé hu, thi 1am thé nao ? ve van a8 nay néi chung can cé bude chuan bi, ban than can ndm_ bit moi co hi lam cho nao c6 thé hoat déng nhiéu va nim ving cac phuong phap ding tri nao. Didi day xin giéi thigu vai phwong phap rén luyén cy thé mong gitip ich'duge cho moi ngudi. 2. st DUNG pEU TAT CA TE BAO NAO cAu TAO VA TAC DUNG CUA NAO. Can at ly ludn gan day, ban cau nao trai va ban cau nao phai cé sip phan céng. Nhw trong hinh vé 28 : Khi con ngudi nghe néi chuyén, nghe tigng cén tring, khi phan tich tinh toan thi ban cdu nao trai dam nhiém. Nhung nhing tin higu cua 4m nhac, cua cdi 6. té lai di qua tai lén ban cAu nao phai. Khi tri giéc, trong twang, ban cau nao phai cing dam nhiem. D6 1a két qua nghién ctu cua mét sé nha nghién citu tai trvéng dai hoc California bén My va truong, dai hoc Y-Nha-Khoa Dong Kinh - Nhat Ban nhir giao su Gidc Dién, Trung Tin V.V.n BO. nao con ngudi cé sy phan céng gitta bén trai, bén phai. Hon nia con cé sy phan. céng gitta vo nao va cdc b> phan bén trong né nita. 7Ban Ban av du wa pri a” . phin ‘ib Teagnto-~” |}. Vornado } mah Tiah tod hm pig . Tang aves J 961 PRMD TEN Yang nhac ey Thy sng, vendo OM MBN OBI HEng'mby moe rho ting not aoogvar |) SEI Gide anBog - wing Hinh ve) 28 Hinh vé 28 la bigu thi don gidn’sw phan céng aia nao. V6 nao ngoai cing cé hoat déng chite nang tf luc gém tri nhé, phan doan, phan tich, tinhtodn v.v... . va hoat déng chic ning cain giac, van dong, diéu khién; méi Bé phan khac nhau trong dé lai cé nhtng tac dung khéc nhau. Bé phan phia trudge dam nhiém sang tao, bé phan’ phia saudam nhiém thi gid¢, b6 phan 6 hai bén dim mhiént ky ve, phan dodn va 'thinh gide. Do d6, khi mét bd phan hao dé'cda v6 nao bi ton thuong hodc tré ngai thi mot co quan trong co” thé do bé pa dé dam nhiém bi tén throng: chit khéng Pier t8t cd c&c co quan trong co thé bi ton hai. Thit nita, 1a gian ndo va’ ting diréi vo nao, cdn soi 1a _khu vue ranh gidi dai nao co nhimg chite nang vé ban nang gdm an udng, tinh duc, tinh quan er viv... san sinh nhimg tinh cam buén, vui, didu tiét cA tac dung cua than’kinh thue vat. Ngoai ra, nghe néi, khi con nguéi vind méi dé! ra, khit vite rahh gidi dai nao nay da cé tac dung tén trit moi ky tte. 72DUNG BAN cAu NAO QuA sitc CO HAI CHO SUC KHOE. TS cite nao C6’ sip phan cng. Gidng nhwr cdc bE phan Khae nhau trong co quan xf nghiép cd nhimg téc dung khéc nhau. Nhir b§ ph§n tai vu, o6 Mic phai lam viée rat ban va. cing thing, néu tinh hinh nay kéo dai, moi ngwoi trong bé phan 46 mét khong thé chiu.néi-nita,-Khéng bao, lau. sé cé anh hueng dén toan co quan, xi-nghiép. Nao) bé cua ngudi ta cing thé, Néu st dung qué mic mgt bé phan, thé quan binh cua toan thé sé bi phé vo, cudi cing, toan bd hoat déng chite ning cua nao bé bi suit kém, tham chi.anh hudng dén sic khée cia phép tu luyén nhim mue dich rén sie tap trung chit y..Sau khi ngdi thién, suc tap trung chi ¥ rat cao, ste nghe rat tét, higu van dé rat cin ke. LAc DAY SANG TRAIL, PHAL Cé mét bién phap ly tha dé luygn sire chit ¥ goi la phuong phap lic day. ‘Lay mét doan day dai, dé 20 phan, mét dau day bude cai vong cimg ¢ gitta cé mét 16 nhd, dau kia dé dé cdm budge mot miéng, bia vuéng nhé. Nhe nhang cam ldy miéng bia vuéng nhé, 92. dura c4i vong cimg ra trude mat, mat chim chi nhin yao céi 16 nhé & chiéc .vong hode nhin vao" cdi nut day. (Xem hinh 30) Hinh 30 . Sau khi tap trung sttc chi ¥ vao diém do rdi, trong bung nhac tham nhir tr néi-voi minh "quay sang trdi, sang phai’, a® nhée di nhc: lei mai nhir vay. C4i vong sé khe khé quay sang’ tdi, sang phai. Khi chiée Vong da quay ‘sang trai sang phai:rdi thi trong bung Jai nhc thém + "manh mét chut ! manh mét chit !"Két qua, cai vong sé 1&c manh lén. D6 khéng phai 1a téc dung cia cau noi tham ma chinh 1A két qua cia téc dung fr minh théi mién minh. Khi strc cha ¥ da hoan toan tip trung, thuong dem lai higu qua nhw thé. Khi da tap trung that t6t vao mét diém nao dé cua chiée ving, néu khéng nhi thdm nhwr trén’ thi sé khéng cé. higu’ qua. Nguwdicd site tap trung cao ‘hodc khi da lam’ cho ste cha ¥ hoan toan tap trung, higu ung sé xay ra rat nhanh, chige vong sélap tire quay, theo loi néi tham trong bung. Chting ta cé thé ding phurong ph4p nay dé rén %luyén site tép ‘trung chi y..Phuong phap nay vé cing don gidn, lai dé Jam. Xin déc gid lam thir xem: 7. ich LoI CUA VIEC VIET TRI OC MINH.MAN, HANH VAN DE HIEU Nhiing nim gan day, trong cdc ky thi tuyén sinh vao dai hoc, dau dé viét tran thuat, tra Idi cau hédi -ngay cang nhiéu. Boi vi muén hiéu duge nang lye thie sir cia cdc thi sinh, chi cé thé xem ho viét nh thé nao. Muén viét tét, trong dau phai-cé nhiéu tai ligu phong phi. Khi thi sinh viét, ta c6 thé biét thi sinh ti trnéc dén nay da hoc duge nhimg gi,’ da. nim ving dirge dén dau. Tat nhién cé di tai ligu cing khéng thé thanh bai’ viét duge ma thi sinh phai biét hra chon va té chite sip: xp! cdc tir liéu, rdi cin ctr vao yéu cdu cia bai thi-ma tra Idi. Ra dau dé cho thi sinh viét bai la cé thé thay duge phuong’ phép sip xép tai ligu cia thi;sinh + tire tu duy) - légich - déng thoi trong mét mie do nhat dinh ¢6, thé thay duge ning hye té chitc trién khai tii ligu cua thi sinh + tite nding lic sing tao. Con 6 thé thdy!duge kha nang vist cia thi sinh c6 dé hiéu, rd rang khéng ? Qua day thay dug ning lpc biéu dat cia thi sinh. Tign hanh thi tuyén nhw trén 6 thé danh gi tuong déi chinh xac nang luce hoe sinh. Tém lai nhitng ngudi co dau dc 16 rang, sing sudt, vidt van dé hiéu, vi ho hiéu van dé mét cdch’sdu sac. 94N@i dung bai viét phai dinge chinh ly cong phu - eae doan mach lac, van chueng hu loat, dé lai cho ngudi doc nhitng an treng sau séc. Muén dugc nh vay, trong 6c phai biét sip xép chinh.ly tai ligu rat hgp ly. Van dé nay khé phic tap nén téi muén nhéc Iai ¥ da néu_trén. Cudi cing la phai biét ding nhing vi dy va phuong phap biéu dat théng thudng dé higu. Méi khi phdt hién ra mét ly lun méi, Einstein™ thuréng, gidng cho. con gai chi cé trinh d6 trung hoc phé théng co sé nghe. Trinh d6 hoc van aia con gai nhur vay tat nhién kién thite vat ly con nghéo nan, That 1a Khé Kkhéng phai giai thich ti mi ly lugn sau sdc cho mét trinh 46 nur thé. Bé cho con hiéu duge, Einstein phdi suy nghi cich giang ro rang dé hiéu. Trong qua trinh tim tdi suy nghi nay, Einstein da cd duge nhiéu cach nghi méi va phat hién ra nhang thiéu sét cia ly juan. D6 1a phwong phap tir duy cia Einstein. Ong da phai tén hao tam tri nghi céch giai thich sao cho déi tugng higu dirgc, ra cic vi dy sao cho phi hep véi tinh dé, kinh nghiém cua déi tweng v.v... Vi vay, ngudi cé trinh dé tri tué cdng cao viét vin cing dé hiéu. MUON ViET TOT PHAT DONG NAO TOAN DIEN. Nhwr trén da néi, Ioi vin phan anh trinh dé cia tf tug, Vé mgt khac ma néi, muén viét t6t phai dong Ss a or Nha bac hoc uke gic’ Do Thai, cha dé Thuyét TUONG iq 95nao toan dién, Phai si dyng b¢ phan phy trach sy sang tao,’bg: phan phy trach tr{ nhé lai phai sir dung, c& bg phan phy trach 16 gich’ va tinh ton cia nao bé, Jai cting phai phat huy tae dyng’ bg phén ng6n ngit cia nao bd. Va khi viét van 1a viét timg chi mot, van dong cdc ngén tay cing 66 tac dung lam humg phan nao. : : ~

You might also like

• Shoe Dog: A Memoir by the Creator of Nike

  

  From Everand

  Shoe Dog: A Memoir by the Creator of Nike

  Phil Knight

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (540)
• The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  

  From Everand

  The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  Mark Manson

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (5813)
• Never Split the Difference: Negotiating As If Your Life Depended On It

  

  From Everand

  Never Split the Difference: Negotiating As If Your Life Depended On It

  Chris Voss

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (844)
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• Hidden Figures: The American Dream and the Untold Story of the Black Women Mathematicians Who Helped Win the Space Race

  

  From Everand

  Hidden Figures: The American Dream and the Untold Story of the Black Women Mathematicians Who Helped Win the Space Race

  Margot Lee Shetterly

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (897)
• Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future

  

  From Everand

  Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future

  Ashlee Vance

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (474)
• The Yellow House: A Memoir (2019 National Book Award Winner)

  

  From Everand

  The Yellow House: A Memoir (2019 National Book Award Winner)

  Sarah M. Broom

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (98)
• On Fire: The (Burning) Case for a Green New Deal

  

  From Everand

  On Fire: The (Burning) Case for a Green New Deal

  Naomi Klein

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (74)
• Grit: The Power of Passion and Perseverance

  

  From Everand

  Grit: The Power of Passion and Perseverance

  Angela Duckworth

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (590)
• A Heartbreaking Work Of Staggering Genius: A Memoir Based on a True Story

  

  From Everand

  A Heartbreaking Work Of Staggering Genius: A Memoir Based on a True Story

  Dave Eggers

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (231)
• The Little Book of Hygge: Danish Secrets to Happy Living

  

  From Everand

  The Little Book of Hygge: Danish Secrets to Happy Living

  Meik Wiking

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (401)
• The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer

  

  From Everand

  The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer

  Siddhartha Mukherjee

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (271)
• Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln

  

  From Everand

  Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln

  Doris Kearns Goodwin

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (234)
• Yes Please

  

  From Everand

  Yes Please

  Amy Poehler

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1898)
• Principles: Life and Work

  

  From Everand

  Principles: Life and Work

  Ray Dalio

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (608)
• The Hard Thing About Hard Things: Building a Business When There Are No Easy Answers

  

  From Everand

  The Hard Thing About Hard Things: Building a Business When There Are No Easy Answers

  Ben Horowitz

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (348)
• Devil in the Grove: Thurgood Marshall, the Groveland Boys, and the Dawn of a New America

  

  From Everand

  Devil in the Grove: Thurgood Marshall, the Groveland Boys, and the Dawn of a New America

  Gilbert King

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (266)
• Fear: Trump in the White House

  

  From Everand

  Fear: Trump in the White House

  Bob Woodward

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (738)
• The World Is Flat 3.0: A Brief History of the Twenty-first Century

  

  From Everand

  The World Is Flat 3.0: A Brief History of the Twenty-first Century

  Thomas L. Friedman

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (2259)
• Rise of ISIS: A Threat We Can't Ignore

  

  From Everand

  Rise of ISIS: A Threat We Can't Ignore

  Jay Sekulow

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (137)
• The Glass Castle: A Memoir

  

  From Everand

  The Glass Castle: A Memoir

  Jeannette Walls

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (1716)
• The Unwinding: An Inner History of the New America

  

  From Everand

  The Unwinding: An Inner History of the New America

  George Packer

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (45)
• Steve Jobs

  

  From Everand

  Steve Jobs

  Walter Isaacson

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (807)
• The Gifts of Imperfection: Let Go of Who You Think You're Supposed to Be and Embrace Who You Are

  

  From Everand

  The Gifts of Imperfection: Let Go of Who You Think You're Supposed to Be and Embrace Who You Are

  Brene Brown

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1092)
• Angela's Ashes: A Memoir

  

  From Everand

  Angela's Ashes: A Memoir

  Frank McCourt

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (441)
• John Adams

  

  From Everand

  John Adams

  David McCullough

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (2409)
• Bad Feminist: Essays

  

  From Everand

  Bad Feminist: Essays

  Roxane Gay

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1018)
• The Outsider: A Novel

  

  From Everand

  The Outsider: A Novel

  Stephen King

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1850)
• The Light Between Oceans: A Novel

  

  From Everand

  The Light Between Oceans: A Novel

  M.L. Stedman

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (789)
• The Sympathizer: A Novel (Pulitzer Prize for Fiction)

  

  From Everand

  The Sympathizer: A Novel (Pulitzer Prize for Fiction)

  Viet Thanh Nguyen

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (122)
• Brooklyn: A Novel

  

  From Everand

  Brooklyn: A Novel

  Colm Toibin

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (1947)
• Manhattan Beach: A Novel

  

  From Everand

  Manhattan Beach: A Novel

  Jennifer Egan

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (792)
• Wolf Hall: A Novel

  

  From Everand

  Wolf Hall: A Novel

  Hilary Mantel

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (3811)
• The Woman in Cabin 10

  

  From Everand

  The Woman in Cabin 10

  Ruth Ware

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (2521)
• A Man Called Ove: A Novel

  

  From Everand

  A Man Called Ove: A Novel

  Fredrik Backman

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (4610)
• Little Women

  

  From Everand

  Little Women

  Louisa May Alcott

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (104)
• The Perks of Being a Wallflower

  

  From Everand

  The Perks of Being a Wallflower

  Stephen Chbosky

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (2104)
• The Art of Racing in the Rain: A Novel

  

  From Everand

  The Art of Racing in the Rain: A Novel

  Garth Stein

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (4203)
• Her Body and Other Parties: Stories

  

  From Everand

  Her Body and Other Parties: Stories

  Carmen Maria Machado

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (822)
• A Tree Grows in Brooklyn

  

  From Everand

  A Tree Grows in Brooklyn

  Betty Smith

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (1929)
• Sing, Unburied, Sing: A Novel

  

  From Everand

  Sing, Unburied, Sing: A Novel

  Jesmyn Ward

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1104)
• The Constant Gardener: A Novel

  

  From Everand

  The Constant Gardener: A Novel

  John le Carré

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (104)