Professional Documents
Culture Documents
Phuong Phap Chua Noi Lap Toan Dien
Phuong Phap Chua Noi Lap Toan Dien
Stuttering Therapy
http://echovietnam.org
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Mc Lc
Contents
Phn hi ca Echo Vit Nam........................................................................2
Li M u...................................................................................................3
Nu con bn ni lp.................................................................................4
Chng 1: Tng Bng Tri Ni Lp..............................................................5
Bi tp 2: Th lng Trc Trng Ca Bn.......................................................9
Bi tp 3: Th Bng Bng..........................................................................11
Bi tp 4: Ch Gy Ra Hiu ng Valsalva Khi Khng Cn Thit...............12
Bi tp 5: Thay i Cch Thn Th Bn Phn ng Vi Stress..................14
Bi tp 6: Thay i Cch Bn Hiu V Li Ni........................................16
Bi tp 7: Pht m.....................................................................................17
Bi tp 8: Ly Hi v Ni Chm.................................................................21
Bi tp 9: Pht m Hu Thanh..................................................................25
Bi tp 10: K thut Demosthenes............................................................28
Bi tp 11: Luyn Tp Mi Ngy.............................................................43
Bi tp 12: Lng Nghe Ngi Khc............................................................50
Bi tp 13: Bn Khng C n...............................................................51
Bi tp 15: Tha Nhn Tt Ni Lp Ca Bn.............................................54
Bi tp 16: Hnh X Nh Ngi Khng B Ni Lp.....................................58
Bi tp 17: Ni Trc Gng......................................................................60
Bi tp 18: Tip Xc Bng Mt..................................................................61
Bi tp 20: Ni Bng C Thn Th..........................................................65
Bi tp 21: Lm Th No Ngt Li Ngi Khc.....................................67
Bi tp 22: Hy Ni To!..............................................................................69
Bi tp 23: Hy Ht!..................................................................................72
Bi tp 24: Hy Ngt Ging!......................................................................74
Bi tp 25: By T Cm Xc Ca Bn........................................................78
Bi tp 27: ng Km Nn Khng Ni........................................................82
Bi tp 28: Cng Khai By T nh Giu Kn Ca Bn............................87
Bi tp 29: Trnh Ni Trnh.......................................................................89
Bi tp 30: Chn Th Hin Thi Tch Cc.............................................91
Kt Lun....................................................................................................93
Trang 1
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Li M u
Bn l ngi ni lp v bn tha thit mun c ni tri chy. Bn c cm gic
tt ni lp ang iu khin cuc i bn v bn mun tm cch no cha
Trang 2
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 3
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Nu con bn ni lp
Nu con bn ni lp, bn nn c phn I (M T L Thuyt v Tt Ni Lp).
Nhng trang ny s gip bn hiu hin tng ni lp l g v gip bn thu hiu
cm xc cng nh nhn thc ca mt ngi ni lp. Ri t bn s d dng
hiu con bn hn v gip chu ni tri chy.
Phn II (Liu Php Cha Tt Ni Lp Dnh Cho Ngi Ln V Thanh Thiu
Nin) khng dnh cho tr em. y l phn ch yu dnh cho thanh thiu nin v
ngi ln. Nhng a tr ln hn cng c th c ch li t nhng bi tp ny
di s hng dn ca ngi ln. Du con bn trong tui no, ti cng
ngh bn nn c phn II v nhng thng tin trong nhng trang ny s gip bn
hiu bit tt hn v tt ni lp.
Phn III (Liu Php Cha Tt Ni Lp Dnh Cho Tr Em) c vit c bit
cho bn. Phn ny cung cp nhng thng tin c gi tr v tr em vi tt ni lp.
Phn III cng gii thch iu bn c th lm gip con bn b tt ni lp v tr
thnh ngi ni tri chy.
Vi n lc ca mnh, ti chc bn s gp may mn. Nu bn c cu hi hay
nhn xt no th xin ng do d lin h vi ti qua trang web
http://www.stuttering.ch.
Trang 4
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
5) S dng t m:
Khi mt ngi ni lp cm thy c iu g cn tr li ni th ngi thng
thm vo nhng t v ngha nh: m, , , vng, Mi ngi u
c xu hng dng nhng t v ngha nh th nhng xu hng ny xy ra kh
thng xuyn hn i vi ngi ni lp. Ngi ni lp lun cm thy nhng t
v ch s gip h c mt khi u lin lc v gip h ni nhanh qua nhng
t kh ni.
6) K thut ni trnh:
Khi mt ngi ni lp cm thy s gp kh khn khi ni mt t c th no ,
ngi y thng s dng t khc vi ngha tng ng. Thng th t thay th
ny km chnh xc hn v iu ny s ngy cng khin ngi cm thy khng
th giao tip c hiu qu c. Ngi ni lp thnh thong s ni hon ton
khc vi nhng iu h mun ni.
7) Km nn khng ni:
Mt cch khc trnh b ni lp l khng ni. Chc chn bn nh phi nghe
ngi no lm nhm nhng li v ngha ch v ngi s phi ni. y
hn l mt trong nhng tnh hung gy nn lng nht m ngi ni lp phi
chu ng.
8) Trnh nhn vo mt:
Ngi ni lp c khuynh hng trnh nhn vo mt ngi nghe. H lm vy c
l v h khng th chu ng ni khi thy phn ng ca ngi nghe khi h b
ni lp. Thi ny s gy ra kh khn khi mun giao tip hiu qu vi ngi
khc.
9) Xu hng ng bt ng:
Ngi ni lp c th qu s ni lp n ni h kh m dng ngn ng c ch
khi ni chuyn.
10) Ni nh:
Nhiu ngi ni lp ni nh v h khng mun qu nhiu ngi nghe h ni
khng tri chy.
11) Khuynh hng chng li s thay i:
Trang 7
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 8
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 10
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 3: Th Bng Bng
Th Bng Bng khc vi Th Bng Ngc
V c bn, c hai cch th: hoc l dng c ngc hoc l dng c bng.
Cch th c tc dng th gin nht l dng c bng, c gi l th bng bng.
Khi bn th bng bng, bng ca bn chuyn ng ln xung. Bn c th kim
tra d dng liu bn c th bng bng hay khng bng cch nm trn ging v
t mt vt ln bng, nu bn th bng bng, bn s thy vt y chuyn ng
ln xung.
Th Bng Bng v Kim Sot h thng Valsalva
Vic thc hnh th bng bng s gip bn lm gin cc c lin quan n
nghim php Valsalva, ng thi cung cp lng hi cn thit cho thanh qun
pht m.
Bn nn khi u bng cch lm gin trc trng ca bn bng phng php th
lng tim tin ca Jacobson c m t trong bi luyn tp trc. Hy cm
nhn s th gin khp cc c bng, ngc, thanh qun, li v hm ca bn.
Sau hy ht vo bng cch t t phng bng ca bn ln. Hy ht su hn
mc bnh thng mt cht. ng gi li hi th ca bn; c nh nh th ra
bng cch lm gin c bng ca bn. Bn khng nn p hi ra ngoi nhng
ng hn l c khng kh thot ra t t qua thanh qun. Vic th kiu ny s
gip bn lm th gin h thng Valsalva, ng thi cung cp cho c quan pht
m ca bn mt lng hi cn thit. Khi bn ht th, hy chc rng trc trng
ca bn khng b tc. Hy cm nhn s thoi mi ca cc c trong c quan
Valsalva.
Bn cng c th thc hnh bi tp ny hu nh bt c khi no v bt c ni no
v nn thc hnh nhiu ln trong ngy. Bn nn luyn tp bi ny chung vi bi
tp trc (lm gin trc trng ca bn) trc khi bn n nhng trng hp bn
thy rng chng c v kh khn.
Tham kho
KEHOE, Thomas David, Overcoming Stuttering in 6 months, A Multifactorial Giude To
Speech Therapy. Casa Futura Technologies. 2002.
PARRY, William D., Understanding & Controlling Stuttering, A Comprehensive New
Approach Based on the Valsalva Hypothesis. National Stuttering Association. 1992
Trang 11
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 12
Comprehensive
Phillip J. Roberts
bn sang ng
li xe qua cc giao l
vo ng cao tc
vt xe
cc ln xe ni nhau
bt c khi no bn gp nhng tnh hung c nguy c nguy him v i
hi s tp trung cao .
Vic c thi quen ngt qung cu chuyn trong nhng tnh hung trn cng l
mt bc i ng hng trong mu cu ni tri chy ca bn. Khi lm nh vy,
bn tht s s c thi quen kim sot c cuc tr chuyn.
Ngt li cu chuyn khng phi l vic kh. Nu bn ang ni th bn ch cn
ngng ni. Nu ngi khc ang ni th bn ch cn ni: i mt cht
Trong c hai trng hp, ngi cng i s hu nh thy bn ang bn nhn knh
chiu hu v xem ng nn lp tc hiu ra v sao bn mun ngi y tm
ngng cuc tr chuyn.
Tham kho
PARRY, William D., Understanding & Controlling Stuttering, A Comprehensive New
Approach Based on the Valsalva Hypothesis. National Stuttering Association. 1992
Trang 13
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 14
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 16
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 17
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 7: Pht m
Nguyn m, Ph m Hu Thanh v Ph m V Thanh
Trc khi bt u bi tp ny, ti ngh trc ht nn gii thch s khc nhau
gia nguyn m, ph m hu thanh v ph m v thanh.
C l bn bit nguyn m l g. Nguyn m l m hu thanh nh a, e, i, o, u.
Trong nhiu t, y cng c pht m nh mt nguyn m.
Hy t tay trn thanh qun ca bn v hy pht m r nhng nguyn m sau:
aaaaa-eeeee-ooooo-uuuuu. Hu nh bn s thy c s rung lin tc trong thanh
qun ca bn. m hu thanh c m t chnh xc l do s rung ng ca
thanh qun.
Chc chn rng bn cng bit ph m l g. Tht t c hai loi ph m: ph m
hu thanh v ph m v thanh. Di y, bn s thy bng lit k ph m hu
thanh v ph m v thanh trong ting Anh:
Ph m hu thanh:
b
d
g
j
l
m
n
r
th
(nh trong t this)
v
w
x
(c pht m l gz nh trong t exist)
y
z
Ph m v thanh:
c cng
c mm
f
Trang 18
h
k
p
ph
q
s
t
th
x
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Ph m hu thanh:
g cng (nh trong t guy)
z
j
v
Trang 19
k
p
ph
q
s
sh
t
th (nh trong t thank)
x (c pht m l ks
nh trong t excited)
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Tham kho
KEHOE, Thomas David, Overcoming Stuttering in 6 months, A Multifactorial Giude To
Speech Therapy. Casa Futura Technologies. 2002.
PARRY, William D., Understanding & Controlling Stuttering, A Comprehensive New
Approach Based on the Valsalva Hypothesis. National Stuttering Association. 1992
SCHWARTZ, Dr Martin F., Stutter no more, www.stuttering.com. 1991
Trang 21
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 8: Ly Hi v Ni Chm
K thut Ly Hi v Ni Chm c nhiu ngi ni lp dng cch bc pht
khc phc tt ni lp v c Tin s Martin F. Schwartz m t chi tit trn
trang web ca Trung Tm Ni Lp Quc Gia (The National Center for
Stuttering) (www.stuttering.com). Chng ny cung cp nhng thng tin cn
bn bn cn p dng thnh cng k thut ny v ti khuyn bn nn gh
thm trang web www.stuttering.com nu bn mun bit chi tit hn.
Hy th ra mt cht trc khi bn ni
Trong bi luyn tp s 3 (Th Bng Bng), bn hc lm th no th bng
bng ri. Th bng bng s gip bn th gin h thng Valsalva v do tng
kh nng ni tri chy. H thng Valsalva s c th gin ti a khi bn th ra.
Khi bn th, thanh qun v dy thanh qun s hon ton c th gin. trong
tnh trng th gin nh th, bn hu nh kh m ni lp.
Mt cch hu hiu trnh ni lp l th ra mt cht trc khi ni. Khi th nh
th, bn s lm th gin thanh qun v h thng Valsalva v tnh trng th gin
ny s c duy tr trong khi bn ni. Nu th thut ny c thc hin ng,
bn s hu nh ni tri chy hon ton.
Cn sing nng thc hin nhng bc sau y:
1. Th bng bng
2. ng nn th. Hy h ming ra v hy bt u th ngay khi bn ht y hi
vo.
3. Th ra tng cht mt m khng p khng kh ra ngoi. Hy m bo rng
bn khng tng khng kh thot ra t phi v iu ny c th gy hiu ng
Valsalva. Hy bnh tnh m th. Li thng gp l chng ta thng t li
v mi pht m ngay m tit u tin ca cu. Bn nn th ra mt cht nh
th bn s khng ni g c. Th thut ny nhm nh la h thng Valsalva
bi v bn khin n tin rng bn ch ang th ch khng phi sp sa ni.
4. Hy khi s ni chm ri. Khng nn lm ngt qung lung khng kh
trc khi bn bt u ni. m tit u tin nn c pht ra cch nh nhng
v khng qu ln. Bn c th tng dn m lng nu bn mun ni ln. iu
ny cng quan trng nh vic bn pht m t u tin ht sc nh nhng.
Cch tt nht pht m chm ri t u tin l ko di m tit u tin.
Trang 22
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
aaaaaaaaa
.Aaaaaaaaa
Trang 24
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 25
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 9: Pht m Hu Thanh
Bi tp s 7 (Pht m!) dy cho bn nhng iu c bn v pht m v tm
quan trng ca n trong vic khc phc tt ni lp, gi y chng ta s lm mt
bi tp m bn c th cm thy ban u n hi phc tp mt cht: Bn s c
ln mt ti liu vit no nh mt quyn sch hay mt t bo v bn s thay
nhng ph m v thanh bng nhng ph m hu thanh tng ng. Nh c
cp trc, h khng c phn m hu thanh tng ng nn bn ch n gin
khng c m h mi khi bn gp n.
Umbdy Dumbdy Zad on a Wall
Gi s rng bn s quyt nh dng vi iu ht ru no nh l ti liu luyn
tp pht m v thanh. Bn c nh bi ht ru Humpty Dumpty khng?
Humpty Dumpty sat on a wall.
Humpty Dumpty had a great fall.
All the kings horse,
and all the kings men,
couldnt put Humpty together again.
y l cch bi ht ru Humpty Dumpty ti nghip, ng thng ny s c
c khi bn thay tt c ph m v thanh bng ph m hu thanh tng ng.
Umbdy Dumbdy zat on a wall.
Umbdy Dumbdy ad a great vall.
All the gingz orze,
And all the gingz men,
Gouldnd bud Umbdy dogether again.
Nu bn c th ni nh th sut, bn s khng bao gi b ni lp. Khng may
thay, n nghe c v khng c t nhin my v ti ng rng chng ai hiu
c bn mun ni g nu bn ni cch l i nh th. Tuy nhin, nu bn luyn
tp pht m hu thanh thng xuyn, bn s lun c xu hng pht m nh
nhng, ngay c khi ni nhng m v thanh. Bn s t m lin tc trong khi ni.
Pht m lin tc kiu ny kh m nghe c nhng gia tng ng k kh
nng ni tri chy ca bn.
tp trung hn na vo vic pht m, bn c th pht ra m aaaaaa trc khi
bn bt u tng cu hay mt phn ca cu. Ko di m tit u tin s gip bn
Trang 26
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 28
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 29
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 31
Comprehensive
Phillip J. Roberts
aaa
. aaaaaaaaaaaa
a
aaaaa
Trang 32
Comprehensive
Phillip J. Roberts
aaaaaaaaaa
.....
Cng lm nh th nm ln.
Bn cng luyn tp theo kiu nh trn nhng vi nhng nguyn m khc:
Nguyn m
a
an
e
e
e
i
i
o
o
oo
u
u
u
Pht m
ape
sand
sheep
let
earth
night
ship
rope
got
moon
cut
cute
put
Trang 33
Comprehensive
Phillip J. Roberts
. zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz
z
zz
. zzzzzzzzzzzz
z
zzzzz
zzzzzzzzzzz
Pht m
ch
f
h
j
l
m
n
r
s
sh
th
v
w
y
check
fake
hen
jet
let
me
no
rabbit
snake
shake
then
valentine
wash
yawn
Bn nn pht ra tng ph m:
- nm ln vi khi ng nh nhng v nh ging
- nm ln vi khi ng nh nhng v to dn
- nm ln khng cn khi ng nh nhng m ni tht to
Trang 34
Comprehensive
Phillip J. Roberts
zz
. zzzzzzzzzzzz
z
zzzaaa
zzzzzzaaaaaa
Comprehensive
Phillip J. Roberts
..
Pht m
b
c
d
g
p
t
board
cup
dot
goat
peacock
top
Bn s pht m tng ph m:
- nm ln m khng cn dng nhiu sc
- nm ln dng ht sc
Mi ln pht m, bn nn s dng k thut ly hi nhng khng cn k thut
khi ng nh nhng. Hy luyn tp nhiu ln vi danh sch cc ph m trn.
Ngy th 5: Nhng ph m khng th c ko di v Nguyn m
Bn cng thc hnh tng t nh ngy th 4, nhng ln ny m aaaaaaaaaaaa
s c pht sau nhng ph m ny. Hy xem cch pht m ny nh th no vi
ph m p.
Hy luyn tp nm ln m khng dng nhiu sc. Dng k thut ly hi nhng
khng dng k thut khi ng:
.paaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
By gi hy lm nm ln nhng dng k thut khi ng vi nguyn m v
tng dn m lng ln:
Trang 36
.paaaaaaa
aa
Comprehensive
Phillip J. Roberts
aaaaaa
paaaaaaaaa
uuuse
uu
. uuuuuuuuuuuu
uuuuuuuuse
aim
ant
eel
egg
Trang 37
earth
Ill
it
or
odd
ooze
ump
you
Comprehensive
Phillip J. Roberts
earn
ice
ill
ohm
on
oomph
up
use
llllllllllet
llllllllllllllet
. llllllllllll
l
ll
.....
chow
fat
how
Jill
lap
meal
nine
rack
saw
shall
Trang 38
they
vow
we
yes
zee
Comprehensive
Phillip J. Roberts
though
view
what
yawn
zen
Ngy th 8: c ko di c ph m v nguyn m
By gi bn s luyn tp ging nh ngy 7 nhng ko di c ph m u v
nguyn m sau n. Hy xem cch pht m ny ra sao vi t let:
. lllllllllllllllllllllllllllllleeeeeeeeeeeeeet
l
lllllleeeeeet
lllllllleeeeeeeet
. llllllllllll
l
ll
..
ooooow
boooooooow
oo
.b oooooooooooo
o
..
bean
cup
dot
go
pea
toe
bit
cat
dig
gone
pot
tit
Comprehensive
Phillip J. Roberts
bug
cut
dumb
GATT
pit
tat
boat
cute
dull
gut
Pat
top
bat
coat
debt
game
put
tall
. iiiiiiiiiiii
i
ii
iicyyyyyy
iiiiiiicyyyyyy
aging
apple
eager
elevator
earthling
idea
orient
order
oosphere
under
usual
unable
Trang 40
Comprehensive
Phillip J. Roberts
zeeeebraaaa
zzzzzeeeeebraaaaa
zz
. zzzzzzzzzzzz
z
chewy
furrow
hello
jerky
lyric
mono
knowing
rally
salute
shabby
therefore
vacate
yatching
weekly
Trang 41
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Ph m u tin khng th c ko di c nn bn ch c ko di cc
nguyn m. Chng ta s bt u vi t beacon v bn khi ng nh nhng
nguyn m u tin v c nh t ny nm ln, sau cng m u nh nhng
nguyn m u tin v c to dn ln nm ln ri cui cng c to nm ln
m khng cn khi ng nh nhng.
.beeeeaaaaaacooooon
acoooon
beeaacooon
.beeeeeaa
aa
balloon
culprit
deter
grabbing
pinky
total
bulky
color
dodgy
getting
priceless
tasty
bacon
curry
duping
gambling
purely
toaster
Trang 42
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 43
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Nhng bi tp trc dy bn lm th no :
- th gin trc trng ca bn
- th bng bng
- dng k thut iu hi v khi u nh nhng
- pht m
- ni mt cch khc thng m chng ta gi l li pht m hu thanh
- dng sc cng c ng truyn thn kinh lm gia tng kh nng ni
tri chy
S th gin trc trng, ht th bng bng, k thut iu hi, khi u nh
nhng, pht m v li ni ton m hu thanh l nhng yu t then cht kim
sot Valsalva v tt ni lp. Chng ta s kt hp bn bi tp ny vo bi luyn
tp mi ngy ny. Nhng k thut c khai trin trong bi tp s 10 (K thut
Demothenes) cng s c cp n trong bi tp ny.
Bi tp bui sng v bui ti
Bn s thy c hai bi luyn tp mi ngy:
1) Bi tp bui sng c thc hin vo mi bui sng trc khi bn bt u
mt ngy mi.
2) Bi tp bui ti c thc hin vo mi bui ti trc khi bn dng cm
ti hay ln ging ng.
Bi tp bui sng ch trng vo vic lm th gin h thng Valsalva, s pht
m, k thut iu hi v khi u nh nhng. D nhin, bi tp ny s mang li
nhiu hiu qu ch li trong thi gian di nhng n ch t c mt mc ch
nht thi, v n c thit k c bit gip c quan pht m ca bn sn sng
ni lu lot sut c ngy.
Bi tp bui ti nhn mnh vo k thut Demothenes. Mc ch chnh yu ca
bi tp ny l cng c nhng ng truyn gia tng vic ni tri chy. N
nhm vo vic ci thin vic ni tri chy ca bn trong thi gian di.
D nhin l nu bn lm ca m, bn s thy thoi mi hn khi lm bi tp bui
sng vo bui ti trc khi bn i lm v lm bi tp bui ti vo bui sng khi
bn tr v nh.
Trang 44
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Th gin trc trng ca bn bng phng php th gin tim tin ca Jacobson.
Cng dn c trc trng ca bn ri sau gin dn ra. Lm nh th nm hay
su ln. ng qun cm nhn s th gin lan dn ln cc c khc trong h
thng c Valsalva.
3.
5.
Comprehensive
Phillip J. Roberts
(nh bc 2)
6.
(nh bc 3)
7.
Pht m (3 pht)
Trang 46
Comprehensive
Phillip J. Roberts
2.
3.
4.
Trang 47
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Hy thng xuyn kim tra trc trng, bng, thanh qun ca bn xem chng c
thng thong v th gin hay khng. Hy m bo rng bn ang th bng
bng. Hy tp trung vo vic pht m lun lun.
Khi bn ni, hy chc rng bn khng dng sc p khng kh ra ngoi. Hy
khng kh nh nhng thot ra t phi v qua thanh qun ca bn.
Vit ra nhng t ng s
Mi ngy, bn hy mang theo giy v vit v ghi li nhng t bn gp kh khn
khi ni. Bn s luyn tp nhng t ny trong nhng bi tp bui sng v bui
ti tip theo.
Hy cho no ca bn ngh ngi
Ti khuyn bn nn luyn tp nhng bi tp ny mi ngy nhng ng thi ti
cng khuyn bn nn ngng s luyn tp ny mt hay hai tun l ri hy bt
u li. C th bn thy rng kh nng ni tri chy ca bn s gia tng trong
thi gian ngh ngi y. l do no b ca bn th ng hc k thut ny.
Vic hc th ng khng phi l iu c bit ni c lu lot. Ti
n hiu qu ca vic hc th ng trong khi thc hnh nhng bi tp li xe.
Ti bt u thc hnh phn na bi tp li xe ri ngng khong vi thng. Khi
ti tip tc hc tip, ti rng ti li xe tt hn so vi nhng thng trc y
khi ti ang hc nhng bi hc . Ti th ng hc k nng li xe.
Bn cng c th kinh nghim vic hc th ng trong khi hc nhng k nng
khc nhau nh chi qun vt, bi li
Ti khng ngh bn ngng li khi no v trong bao lu. Mi ngi mi khc
nn y l iu bn phi t khm ph ra cho chnh mnh. Nu bn thy bn
khng tin b trong vic ni tri chy th iu hm rng no ca bn cn
c ngh ngi. Hy thi luyn tp nhng bi tp mi ngy ny trong mt thi
gian xem iu g s xy ra.
Cn mong i iu g?
Nh c cp trc y, bn khng th ni lu lot ch trong vng mt
m nhng s mt vi tun l thm ch vi thng trc khi bn kinh nghim
c s tin b ng k.
Trong trng hp ca ti, kt qu d nhn thy u tin t c l trong nhng
tnh hung ni chuyn m ti cm thy kh khn nht nh tnh hung ti b ni
Trang 48
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 50
Comprehensive
Phillip J. Roberts
2)
3)
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Hy ghi nh
Mc tiu ca bn l gim ni lp n mc chp nhn c ch
khng phi loi b hon ton tt ni lp.
Tham
kho
Bi tp 13: Bn Khng C n
Ti sao li l ti?
Bn l ngi ni lp v bn cm thy tt ni lp ca mnh ang hu hoi cuc
i bn. Bn c th ngh: Ti sao li l ti? Ti sao ti li ni lp cn nhng
ngi khc th khng? Ti sao h c mi th hnh phc cn ti th ang chu tt
ni lp hu hoi cuc i mnh? TI SAO?
Tht khng vui v cht no khi phi l ngi b ni lp. Nhng bn c ngh
rng ngi khc tht s c mi th em n cho h mt cuc sng hon ho v
hnh phc khng? Bn ang than phin v tt ni lp ca mnh nhng bn c
chc rng nhng ngi khc khng c g than phin khng? Khng c g t
Trang 52
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
mun tr nn nhng ngi cha, ngi m, nhng ngi con hay ngi chng,
ngi v, ngi yu hon ho. H c thnh cng khng? C th l khng
nhng h c g mnh c th v h c gng ht sc. H c th vt qua mi
loi th thch nhng h c tip tc tranh chin v n lc ht mnh.
Khng ai l ton ho v bn cng khng l ngoi l. Bn nn nhn thy rng
bn l mt ngi bt ton sng trong mt th gii bt ton vi dn s trn 5 t
ngi ny. Bn khng n c. Bn cng ging nh nhng ngi khc trn
hnh tinh ny: bn c gng ht sc sng hnh phc vi nhng ngi thn v
bn b ca mnh. V tt ni lp ca bn khng phi l vn nh ngn bn t
c mc ch . Hu ht chng ta u sng vui v mc cho nhng nan xy
ra. Bn cng c th sng hnh phc du b ni lp. (Cha k n s tht l nu
bn c quyn sch ny th bn c th thnh cng trong vic khc phc tt ni
lp trong nhng tun l hay nhng thng sp ti)
Hy lm ht sc v chc bn may mn!
Trang 54
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Theo truyn thng, ting Anh c hai t m t tnh trng ca bn: stutterer
(ni lp - ch yu c dng M, Ca-na-a, c) v stammerer (ni lp ch yu c dng Anh, Ai-len, n )
Nhng ngi ch trng dng phi thut ng cch thn trng ngh rng vic
to ra mt t th ba: PWS, mt t vit tt nh nhng m ch ngi ni lp
(Person Who Stutters hoc Person Who Stammers) l hon ton cn thit.
Nhiu ngi ngy nay ngh rng to ra nhng t mi hoc ghp ngha ca
nhng t ang tn ti c th gip chng ta gii quyt vn Ti ngh vic y
ch khin vn c ni ra kh hiu hn. Ln u tin khi ti gp ch PWS,
ti phi mt c pht mi hiu rng n c ngha l ngi ni lp. Phng tin
truyn thng by gi dng qu nhiu thut ng thn trng n ni i khi ti
khng hiu ngi pht thanh vin trn i ang ni v iu g
D sao i na, xin ng ni theo kiu cch qu thn trng. Bn khng phi l
mt PWS.
Bn l STUTTERER, ngi ni lp.
Bn l STAMMERER, ngi ni lp.
Hy i din vi n!
Tham kho
FRASER Malcom, Self-therapy for the stutterer, Stuttering Foundation, 2002
KEHOE, Thomas David, Overcoming Stuttering in 6 months, A Multifactorial Giude To
Speech Therapy. Casa Futura Technologies. 2002.
PARRY, William D., Understanding & Controlling Stuttering, A Comprehensive New
Approach Based on the Valsalva Hypothesis. National Stuttering Association. 1992
Trang 58
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 59
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 60
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 61
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 62
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 65
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 66
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 67
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 69
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 22: Hy Ni To!
Nhng ngi khc
Bn c rng nhiu ngi ni nh nh th no khng? Khi ti li xe, thnh
thong ti cng gp kh khn trong vic nghe ngi cng i vi ti ni chuyn:
ging ca ngi him khi t c ting n ca ng c xe. Ti c g ngi
ny c nt iu chnh m thanh ti c th chnh m lng to ln. Khi ti
ngh ngi ni to, ti thng nhn c cu tr li ngu ngc nh thng l
rng y l do ti qun ngoy l tai ca mnh. Tht nc ci!
S tht l ngi y ngh rng mnh ni to. L tai ca ngi c mi quan h
mt thit vi thanh qun v mi ming n ni m thanh ca ngi pht ra hu
nh ic i vi ngi. Ngi khng th hnh dung rng mnh c th ni to
hn.
Cn bn th sao?
Trn thc t, tnh c bn cng ni ging nh vy. Bn ngh rng bn ni to
nhng ngi khc hn s vui hn nu bn ni to hn mt cht.
Khi bn ni lp, ni nh s l mt li th ln: nhiu ngi s khng th nghe
bn lp ba lp bp. Bn tht s khng mun tt c nhng ngi hng xm ca
mnh bit bn b ni lp. V l do ny bn hu nh c khuynh hng ni nh
hn ngi bnh thng.
Hy ni to!
Trong nhng ngy sp ti, bn phi c gng ni to hn bnh thng. ng lo
lng nu bn b ni lp. Tht vy, nhiu ngi s nghe bn ni lp nhiu hn.
Vy th sao no? Chng ta ni bn cn phi tha nhn tt ni lp ca mnh v
khng c l do g phi xu h khi mnh ni khng tri chy. Ni to hn l cch
ti u chng t vi mnh v vi th gii rng bn c th sng vi tt ni lp
ca mnh m khng h thn.
Bn hiu c mt ngi ni to hn ngi bnh thng l th no? Bn hu
nh ngh rng ngi y t tin. Bn s d dng lng nghe ngi hn v c xu
hng tin nhng g ngi y ni.
Nu iu ng cho nhng ngi khc, n cng ng cho bn. Bng cch ni
to, bn s ly li t tin, do ngi khc s thch nghe bn v tin nhng g bn
Trang 70
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 72
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 23: Hy Ht!
Ngi ni lp s khng b ni lp khi h ht
Ngi ni lp s khng b ni lp khi h ht. V sao? C th l v vic ht h
khng c x l cng mt phn ca no b nh vic ni. Hoc c th v khi
bn ht, bn nhn mnh vo pht m v iu ny ngn cc dy thanh qun khp
cht.
Mt cch ti u tc th loi tr tt ni lp l hy ht c ngy. Bn c th ht
khi mua bnh rn trong ca tim bnh hay ht trong vn phng ca ngi gim
c qun l khi bn yu cu tng lng nhng ti ngh y khng phi l gii
php mang tnh thit thc.
Hy thm m nhc vo ging ni ca bn!
iu bn c th lm l hy thm m nhc vo ging ni ca bn. Nu bn lng
nghe k, bn s nhiu ngi xung quanh (v trong s h c nhng ngi
giao tip gii nht) thng thay i cao thp v ln ca ging khi h ni.
H nhn mnh vo vi m tit thu ht s ch ca ngi nghe. H cng
mun chng t h ang vui v v h cm thy thch th khi ni chuyn vi bn
b.
Hy cn thn lng nghe h ni chuyn nh th no v c gng bt chc h.
Ly v d, thay v ni: goodmorningandrew (cho Andrew) vi ging u u
t nht th bn c th ni: Andreeeeeeeew! Good morning! How are you doing
today? (Andreeeeeeew! Cho cu! Hm nay cu th no?)
Andrew s thy vui v c cho mt cch hm h, nhit thnh nh th. Hy
cch anh y p ng li ra sao. Anh ta thy vui khi nghe bn gi tn anh. iu
khin anh cm thy vui hn l cch bn nhn mnh tn anh bi vic ko di m
tit th hai. By gi khi bn khin Andrew cm thy vui v ri, cuc tr
chuyn vi anh s d dng hn v th gin hn. Bn s t b ni lp hn.
Hy luyn tp thm m nhc vo ging ni ca bn trong vi ngy v iu
khin cuc tr chuyn ca bn vi ngi khc sinh ng v thoi mi hn
nh th no. Vic ni chuyn s tr nn mt tri nghim th v hn v bn s
cm thy d chu hn trong mi quan h vi ngi khc.
Tham kho
Trang 73
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 74
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi Tp S 24
Hy Ngt Ging!
Ngt Ging v Ni Lp l hai vic khc nhau
Nu bn l ngi ni lp, bn hu nh ght ngt ging v n kh ging vi ni
lp. Nu bn cm thy mnh sp sa b ni lp, bn mun ni tht nhanh, cng
nhanh cng tt. Bn c cm gic rng nu bn ngt ging hay ngng ni, bn s
b ni lp.
Bn ngh rng ngt ging l k th ca bn. By gi, hy hc bin n thnh
ng minh ca mnh. Ngt ging s tr thnh ngi bn gip bn th gin v
ci thin vic giao tip vi ngi khc.
Trang 76
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 78
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 25: By T Cm Xc Ca Bn
Vng ln qun Adrenaline
Khi bn ni lp, bn hu nh c khuynh hng km ch khng ni. Bn c xu
hng trnh n vic ni bt c khi no bn cm thy mnh c th b ni lp.
iu ny c bit ng i vi lnh vc tnh cm. Ly th d, khi bn gin d,
bn mun che giu cm xc ca mnh hn v bn s khi m ming bn s b ni
lp.
Khi bn gin, cht adrenaline c tit vo trong mch mu. Adrenaline lun
c tit ra bt c khi no bn trong tnh hung hoc nh hoc chy v
tht hu ch khi bn i din vi ni e do no v n s sn xut ra sc chu
ng cn thit gip bn hoc chin u hoc b chy.
Cht Adrenaline s km hiu lc khi nguy him m bn ang i din khng i
hi phn ng ca thn th. V d, khi ai khin bn au kh. Tuy nhin, trong
trng hp ny, bn c th tiu th phn ln cht adrenaline bng cch t ra
gin d v ni ln ting. ti l ni tht to.
Nhng iu g xy ra khi bn khng tiu th ht cht adrenaline qua vic th
hin cn gin ca mnh? Cht y s tch t trong thn th v s gy ra mi loi
tc ng khng mong mun. V d, n c th lm cng c ca h thng
Valsalva
Ti ngh bn nm c vn : nu bn au bun v khng ni g ht v bn
s bn s ni lp, cht adrenaline s cht cha trong thn th bn. Cng nhiu
cht adrenaline tn ng trong thn th bn chng no th bn cng gp kh
khn trong vic ni chuyn chng y. Bn cng thy kh khn ni th no th
bn cng b cng thng th y. Cng nhiu cht adrenaline tch t trong thn th,
bn cng kh ni Chng ta s mc phi vng ln qun y: vng ln qun
adrenaline.
ng mc by
trnh b mc kt trong ci vng ln qun ny, bn nn tc th t cm xc ca
mnh cho ngi khc bit khi h lm bn gin v cho h bit rng bn s khng
h qua mt bn cch d dng. Ti khng c bn cn phi mng vo ai
lm bn bun phin. Chc chn bn cng khng cn xc phm thn mu ca
ngi hay nh vo mt ca ngi. Bn nn gi mnh trong nhng gii hn
m x hi chp nhn c trong bt k tnh tung no. Bn tht s khng mun
Trang 79
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 80
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi Tp S 25
By T Cm Xc Ca Bn
Vng ln qun Adrenaline
Khi bn ni lp, bn hu nh c khuynh hng km ch khng ni. Bn c xu
hng trnh n vic ni bt c khi no bn cm thy mnh c th b ni lp.
iu ny c bit ng i vi lnh vc tnh cm. Ly th d, khi bn gin d,
bn mun che giu cm xc ca mnh hn v bn s khi m ming bn s b ni
lp.
Khi bn gin, cht adrenaline c tit vo trong mch mu. Adrenaline lun
c tit ra bt c khi no bn trong tnh hung hoc nh hoc chy v
tht hu ch khi bn i din vi ni e do no v n s sn xut ra sc chu
ng cn thit gip bn hoc chin u hoc b chy.
Cht Adrenaline s km hiu lc khi nguy him m bn ang i din khng i
hi phn ng ca thn th. V d, khi ai khin bn au kh. Tuy nhin, trong
trng hp ny, bn c th tiu th phn ln cht adrenaline bng cch t ra
gin d v ni ln ting. ti l ni tht to.
Nhng iu g xy ra khi bn khng tiu th ht cht adrenaline qua vic th
hin cn gin ca mnh? Cht y s tch t trong thn th v s gy ra mi loi
tc ng khng mong mun. V d, n c th lm cng c ca h thng
Valsalva
Ti ngh bn nm c vn : nu bn au bun v khng ni g ht v bn
s bn s ni lp, cht adrenaline s cht cha trong thn th bn. Cng nhiu
cht adrenaline tn ng trong thn th bn chng no th bn cng gp kh
khn trong vic ni chuyn chng y. Bn cng thy kh khn ni th no th
bn cng b cng thng th y. Cng nhiu cht adrenaline tch t trong thn th,
bn cng kh ni Chng ta s mc phi vng ln qun y: vng ln qun
adrenaline.
ng mc by
trnh b mc kt trong ci vng ln qun ny, bn nn tc th t cm xc ca
mnh cho ngi khc bit khi h lm bn gin v cho h bit rng bn s khng
h qua mt bn cch d dng. Ti khng c bn cn phi mng vo ai
lm bn bun phin. Chc chn bn cng khng cn xc phm thn mu ca
ngi hay nh vo mt ca ngi. Bn nn gi mnh trong nhng gii hn
Trang 81
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 82
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp 27: ng Km Nn Khng Ni
Ai ang thao thao lm nhm nhng iu v ngha v bn buc phi lng
nghe h. Bn rt bt bnh vi nhng g ngi ang ni. Bn mun ni ln
kin ca mnh nhng bn th im lng cn hn v bit rng nu m ming th
mnh s b ni lp. Bn c im lng v cm thy p lc bn trong ngy cng tng.
iu ny c v qu quen phi khng? y c l l mt trong nhng ni tht
vng ti t hn c m mt ngi ni lp c th gp phi.
Hy mnh dn ln ting!
Nhng khng nht thit phi im lng nh th: nu bn c iu g mun ni th
c vic ni! Bn c ni lp cng khng thnh vn . C ni ra! Ngi khc s
lng nghe bn thm ch khi bn b lp. C th h cm thy lng lng v s ni
lp ca bn nhng th sao no? Thm ch h hu nh cn lng tng hn vi s
ni nhm ca ngi kia.
Trc khi ln ting, hy ngt li ngi ang ni nhm y bng cch dng th
thut ging nh th thut c m t trong Bi 21 (Lm th no ngt li
ngi khc): Hy t tin v nh nh ln ting: Xin li John, t hiu quan
im ca cu nhng t khng tn thnh vi cu cht no. Hy s dng ngn
ng c ch t s bt ng ca bn v yu cu quyn c ln ting; hy nhn
thng vo mt ca ngi y. Hy chc rng bn bt ngi cng nh
nhng ngi nghe khc phi ch ri sau gii thch quan im ca bn cch
chm ri v y t tin.
Hy cm nhn s cng thng ang t t lng xung trong thn th bn. Thm
ch nu bn ni lp, bn cng cm thy vui v bn ang kim sot c cuc ni
chuyn. Bn c iu g cn ni v ngi khc hin ang lng nghe bn.
ng ch cho n khi mnh ni tri chy
Bn khng nn ch cho n chng bn ni tri chy th mi bt u ln ting v
ni nhng g bn mun ni. Cc bi tp trong sch ny s gip bn ni tri chy
ch khi bn ci m ngay lc ny. D bn vn cn ni cha lu lot, bn cng
nn tn dng mi c hi ni. Bn phi tri qua cc tnh hung ni chuyn
cng nhiu cng tt.
Mi khi bn c iu g cn ni hay cn hi, c mnh dn ln ting d bn
cm thy mnh sp ni lp.
Trang 83
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 84
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp S 27
Hy Lm Ch
By T Chnh Kin
Vo gi cm tra, bn chun b ra ngoi dng ba vi nhng ng nghip. H
ang quyt nh phi n nh hng no, bn ch lng nghe trong im lng v ch
i quyt nh ca h. Dng nh hu ht h mun n qun hamburger. Bn
mun n pizza nhng bn vn khng ni g ht v bit rng bn s b ngc ng
vi t pizza. Bn m thm hy vng h s thay i nh v cui cng quyt
nh n nh hng . D nhin l iu ny hu nh khng bao gi xy ra v bn
phi n mt trong nhng bnh hamburger ng ght ny.
Tnh hung trn c quen thuc vi bn khng? C th nhng khng nht thit
phi im lng nh th. Bn nn lun by t quan im ca mnh ngay c khi b
ni lp. C phi tt c nhng ng nghip ca bn mun n qun hamburger
khng? Hy bo h rng bnh pizza ngon hn nhiu v tt cho sc kho hn.
Hy thuyt phc h. Hy dng ht mi kh nng lm h thay i nh v
c th bn s thnh cng.
Mt khi bn ngi trong nh hng ri, hy bn s cm thy vui nh th
no. Bn thnh cng trong vic dt bn b ca mnh vo nh hng ny. Nu
bn khng ln ting, bn s phi n hamburger v khoai ty chin trong mt
qun hamburger xa n hai dy ph. H y v BN quyt nh. C th
bn ni lp t hi nhng nhng ng nghip ca bn khn ngoan hiu
rng p-p-p-p-pizza c ngha l pizza v bn qu thuyt phc n ni h t b
nh ban u ca mnh. Bn khng phi l ngi b b ri ch ch ngi khc
quyt nh. Bn c uy tn v bn ni ting. Bn ng vai tr dn u khi lp
quyt nh.
Mt tch c ph nh?
Trong nhng ngy ti, hy c gng l ngi dn u. Bn c th hng dn
ngi khc lm nhng vic v cng n gin. V d nu bn cn tip tc lm
vic vi mt ng nghip khc v mt d n marketing no , bn c th
ngh dng mt tch c ph trc khi bt u. Khi bn quan st ng nghip ca
mnh b tin xu vo my bn c ph t ng, hy ghi nh rng ngi ng
nghip y ng l v bn quyt nh nh vy. Bn s nhn ra rng mnh c
kh nng lnh o v nh hng ngi khc.
Trang 85
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 86
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 88
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 90
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 92
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Kt Lun
Chc mng bn! Bn i qua ht 30 bi tp trong sch ny v bn hu nh
thy c nhiu s tin b quan trng trong vic ni chuyn ca mnh. Nu bn
thy mnh c nhiu tin b m vn cn b ni lp th xin ng lo lng. iu ny
cng l chuyn bnh thng thi. C tip tc luyn tp mi bui sng v mi
bui ti. Nhng s tin b m bn kinh nghim c chng t bn ang i ng
hng. Ti ngh bn nn thc hnh li mt lt lot bi tp trn v m bo
rng bn hon ton nm vng ton b nhng k thut ny.
Nu tt ni lp ca bn gi y hon ton c khc phc th tht tuyt vi.
Nh gii thch trc trang 35, mc tiu cui cng ca liu php ny l gip
bn qun i bn l ngi ni lp. iu c th t c mt khi bn thay th
mi mt yu t trong tng bng tri ni lp bng nhng phn tng ng trong
tng bng tri ni tri chy. Nu bn tin chc rng tt ni lp ca mnh c
khc phc v nhng cch c x, s nhn thc hay cm gic c lin quan thay
i hon ton th ti ngh bn c gng qun i bn l ngi ni lp thy
iu g s xy ra. Nu iu khin bn b lp tr li, bn lun c th quay tr
li luyn tp nhng bi tp ny.
Nu bn cha thy c bt k s tin b no trong vic ni chuyn th ng b
cuc. Nhiu ngi dnh nhiu thi gian hn nhng ngi khc nm vng
nhng k thut mi ny. C tip tc luyn tp mi ngy trong vi thng. C
thong th luyn tp nhiu lt cho tt c nhng bi tp. Hy m bo rng bn
hon ton lm ch c tt c nhng k thut c m t trong quyn sch ny.
Trong tnh hung kh xy ra l bn vn tip tc tht bi trong vic ni chuyn,
bn c th th nhng loi liu php khc. Bn nn tm li khuyn ca mt
chuyn gia v ging ni v/hoc tm trn cc trang web nhng thng tin thm v
vn ni lp.
S phn hi
Trong bt k tnh hung no, ti cng mun nghe phn hi t bn. Xin c t
nhin lin h vi ti qua trang web http://www.stuttering.ch. Hy cho ti bit
bn ngh g v liu php ny v n gip ch cho bn ra sao trong vic khc
phc tt ni lp ca mnh. Ti lun trn trng nhng li bnh lun ca bn v s
cn nhc chng k lng khi ti bn ln th hai quyn sch ny.
Trang 93
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi Tp S 26
ng Km Nn Khng Ni
Ai ang thao thao lm nhm nhng iu v ngha v bn buc phi lng
nghe h. Bn rt bt bnh vi nhng g ngi ang ni. Bn mun ni ln
kin ca mnh nhng bn th im lng cn hn v bit rng nu m ming th
mnh s b ni lp. Bn c im lng v cm thy p lc bn trong ngy cng tng.
iu ny c v qu quen phi khng? y c l l mt trong nhng ni tht
vng ti t hn c m mt ngi ni lp c th gp phi.
Hy mnh dn ln ting!
Nhng khng nht thit phi im lng nh th: nu bn c iu g mun ni th
c vic ni! Bn c ni lp cng khng thnh vn . C ni ra! Ngi khc s
lng nghe bn thm ch khi bn b lp. C th h cm thy lng lng v s ni
lp ca bn nhng th sao no? Thm ch h hu nh cn lng tng hn vi s
ni nhm ca ngi kia.
Trc khi ln ting, hy ngt li ngi ang ni nhm y bng cch dng th
thut ging nh th thut c m t trong Bi 21 (Lm th no ngt li
ngi khc): Hy t tin v nh nh ln ting: Xin li John, t hiu quan
im ca cu nhng t khng tn thnh vi cu cht no. Hy s dng ngn
ng c ch t s bt ng ca bn v yu cu quyn c ln ting; hy nhn
thng vo mt ca ngi y. Hy chc rng bn bt ngi cng nh
nhng ngi nghe khc phi ch ri sau gii thch quan im ca bn cch
chm ri v y t tin.
Hy cm nhn s cng thng ang t t lng xung trong thn th bn. Thm
ch nu bn ni lp, bn cng cm thy vui v bn ang kim sot c cuc ni
chuyn. Bn c iu g cn ni v ngi khc hin ang lng nghe bn.
ng ch cho n khi mnh ni tri chy
Bn khng nn ch cho n chng bn ni tri chy th mi bt u ln ting v
ni nhng g bn mun ni. Cc bi tp trong sch ny s gip bn ni tri chy
ch khi bn ci m ngay lc ny. D bn vn cn ni cha lu lot, bn cng
nn tn dng mi c hi ni. Bn phi tri qua cc tnh hung ni chuyn
cng nhiu cng tt.
Mi khi bn c iu g cn ni hay cn hi, c mnh dn ln ting d bn
cm thy mnh sp ni lp.
Trang 94
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 95
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi tp S 27
Hy Lm Ch
By T Chnh Kin
Vo gi cm tra, bn chun b ra ngoi dng ba vi nhng ng nghip. H
ang quyt nh phi n nh hng no, bn ch lng nghe trong im lng v ch
i quyt nh ca h. Dng nh hu ht h mun n qun hamburger. Bn
mun n pizza nhng bn vn khng ni g ht v bit rng bn s b ngc ng
vi t pizza. Bn m thm hy vng h s thay i nh v cui cng quyt
nh n nh hng . D nhin l iu ny hu nh khng bao gi xy ra v bn
phi n mt trong nhng bnh hamburger ng ght ny.
Tnh hung trn c quen thuc vi bn khng? C th nhng khng nht thit
phi im lng nh th. Bn nn lun by t quan im ca mnh ngay c khi b
ni lp. C phi tt c nhng ng nghip ca bn mun n qun hamburger
khng? Hy bo h rng bnh pizza ngon hn nhiu v tt cho sc kho hn.
Hy thuyt phc h. Hy dng ht mi kh nng lm h thay i nh v
c th bn s thnh cng.
Mt khi bn ngi trong nh hng ri, hy bn s cm thy vui nh th
no. Bn thnh cng trong vic dt bn b ca mnh vo nh hng ny. Nu
bn khng ln ting, bn s phi n hamburger v khoai ty chin trong mt
qun hamburger xa n hai dy ph. H y v BN quyt nh. C th
bn ni lp t hi nhng nhng ng nghip ca bn khn ngoan hiu
rng p-p-p-p-pizza c ngha l pizza v bn qu thuyt phc n ni h t b
nh ban u ca mnh. Bn khng phi l ngi b b ri ch ch ngi khc
quyt nh. Bn c uy tn v bn ni ting. Bn ng vai tr dn u khi lp
quyt nh.
Mt tch c ph nh?
Trong nhng ngy ti, hy c gng l ngi dn u. Bn c th hng dn
ngi khc lm nhng vic v cng n gin. V d nu bn cn tip tc lm
vic vi mt ng nghip khc v mt d n marketing no , bn c th
ngh dng mt tch c ph trc khi bt u. Khi bn quan st ng nghip ca
mnh b tin xu vo my bn c ph t ng, hy ghi nh rng ngi ng
nghip y ng l v bn quyt nh nh vy. Bn s nhn ra rng mnh c
kh nng lnh o v nh hng ngi khc.
Trang 96
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 97
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi Tp S 28
Trang 98
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 99
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi Tp S 29
Trnh Ni Trnh
K Thut Ni Trnh
Khi mt ngi ni lp cm thy mnh sp b mc kt mt t no , ngi y
lun dng vi k thut ni trnh nh sau:
1) Ngi y s trnh ni ra t ng s bng cch thay t bng mt
t c ngha tng ng. T thay th ny thng l km chnh xc nhng
ngi cm thy ni ra t y th d dng hn nhiu.
2) Ngi c th ni iu g hon ton khc vi iu ngi mun ni t
ban u. Ly v d, ngi c th ni apple pie (bnh to) thay v
doughnut (bnh rn). Cui cng ngi cng tho hip vi chnh kin
ca mnh v ngi cm thy ch Republic (Cng Ho) d ni hn ch
Demorat (Dn Ch) hoc ngc li.
3) Ngi ni lp thng dng nhng t m bt u hay lp y
khong trng khi ni nh , , m, th Ngi ni lp cm
thy nhng t v ngha ny s gip h c mt khi u tri chy v ni
nhanh qua nhng t ng s.
Trong mt vi trng hp, nhng k thut ni trnh trn c th ngn vic ni
lp xut hin. Nhng trong hu ht mi tnh hung, nhng th thut ny t ra v
ch v khng hiu qu. Chng khng gip bn ngn vic ni lp. Hn th na,
bn cn phi tr gi t: s dng qu l nhng t m s khin ngi nghe tr
nn v cng kh chu, thm ch kh chu cn hn l nghe bn ni lp. V i
khi bn phi kt thc cu chuyn bng cch ni nhng iu hon ton khc vi
d nh ban u.
Trnh Dng K Thut Ni Trnh
Trong nhng ngy ti, bn phi ch cch bn dng k thut ni trnh trong
khi ni chuyn. Bn phi c gng trnh dng nhng k thut ny. C th bn
ngh rng vic t b dng cc th thut ni trnh s lm tng kh nng ni lp.
iu c th ng trong thi gian ngn.
Nhng trong thi gian di, vic trnh dng nhng k thut ni trnh s tht s
ci thin c vic ni chuyn ca bn. Qu tht, vic dng nhng k thut ni
trnh ny ng ngha vi vic bn phi b qua nhng t ng s. Mi khi bn
Trang 100
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 101
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Bi Tp S 30:
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Trang 103
Comprehensive
Phillip J. Roberts
Kt Lun
Chc mng bn! Bn i qua ht 30 bi tp trong sch ny v bn hu nh
thy c nhiu s tin b quan trng trong vic ni chuyn ca mnh. Nu bn
thy mnh c nhiu tin b m vn cn b ni lp th xin ng lo lng. iu ny
cng l chuyn bnh thng thi. C tip tc luyn tp mi bui sng v mi
bui ti. Nhng s tin b m bn kinh nghim c chng t bn ang i ng
hng. Ti ngh bn nn thc hnh li mt lt lot bi tp trn v m bo
rng bn hon ton nm vng ton b nhng k thut ny.
Nu tt ni lp ca bn gi y hon ton c khc phc th tht tuyt vi.
Nh gii thch trc trang 35, mc tiu cui cng ca liu php ny l gip
bn qun i bn l ngi ni lp. iu c th t c mt khi bn thay th
mi mt yu t trong tng bng tri ni lp bng nhng phn tng ng trong
tng bng tri ni tri chy. Nu bn tin chc rng tt ni lp ca mnh c
khc phc v nhng cch c x, s nhn thc hay cm gic c lin quan thay
i hon ton th ti ngh bn c gng qun i bn l ngi ni lp thy
iu g s xy ra. Nu iu khin bn b lp tr li, bn lun c th quay tr
li luyn tp nhng bi tp ny.
Nu bn cha thy c bt k s tin b no trong vic ni chuyn th ng b
cuc. Nhiu ngi dnh nhiu thi gian hn nhng ngi khc nm vng
nhng k thut mi ny. C tip tc luyn tp mi ngy trong vi thng. C
thong th luyn tp nhiu lt cho tt c nhng bi tp. Hy m bo rng bn
hon ton lm ch c tt c nhng k thut c m t trong quyn sch ny.
Trong tnh hung kh xy ra l bn vn tip tc tht bi trong vic ni chuyn,
bn c th th nhng loi liu php khc. Bn nn tm li khuyn ca mt
chuyn gia v ging ni v/hoc tm trn cc trang web nhng thng tin thm v
vn ni lp.
S phn hi
Trong bt k tnh hung no, ti cng mun nghe phn hi t bn. Xin c t
nhin lin h vi ti qua trang web http://www.stuttering.ch. Hy cho ti bit
bn ngh g v liu php ny v n gip ch cho bn ra sao trong vic khc
phc tt ni lp ca mnh. Ti lun trn trng nhng li bnh lun ca bn v s
cn nhc chng k lng khi ti bn ln th hai quyn sch ny.
Trang 104