Podloge za proraun roka isporuke

Prof.dr.sc. Predrag osi, FSB

2012/2013

Sadraj
1

Ciklusi proizvodnje ......................................................................................................... 1-1

1.1
Postupni ciklus ........................................................................................................ 1-1
1.2
Kombinirani ciklus .................................................................................................. 1-2
1.3
Kombinirani ciklus .................................................................................................. 1-4
1.4
Kombinirani ciklus proizvodnje .............................................................................. 1-6
1.5
Paralelci ciklus ........................................................................................................ 1-8
2
Koeficijenti protoka......................................................................................................... 2-9
3
Gantogrami unazad ....................................................................................................... 3-10
3.1
Zadatak 20.2.2003 ............................................................................................... 3-10
3.2
Zadatak .................................................................................................................. 3-12
3.3
Zadatak PSA .......................................................................................................... 3-14
4
Tehnike mrenog planiranja .......................................................................................... 4-16
4.1
49. Zadatak ............................................................................................................ 4-16
4.2
Zadatak .................................................................................................................. 4-18
4.3
11. Zadatak ............................................................................................................ 4-20
5
Optimalizacije ............................................................................................................... 5-22
5.1
Zadatak .................................................................................................................. 5-22
6
Ekonomine serije (narudbe materijala) ...................................................................... 6-25
6.1
Zadatak .................................................................................................................. 6-25
6.2
35. Zadatak ............................................................................................................ 6-27
6.3
Zadatak .................................................................................................................. 6-29
7
Ekonomine serije ......................................................................................................... 7-31
7.1
9.Zadatak ............................................................................................................... 7-31
7.2
10. Zadatak ............................................................................................................ 7-32
8
Zalihe ............................................................................................................................. 8-33
8.1
Zadatak .................................................................................................................. 8-33
8.2
Zadatak .................................................................................................................. 8-34
9
Metode znaajnih razlika .............................................................................................. 9-35
9.1
20. Zadatak ............................................................................................................ 9-35
9.2
52. Zadatak ........................................................................................................... 9-36
10
Rezerviranje materijala ........................................................................................... 10-37
10.1 18. Zadatak .......................................................................................................... 10-37
10.2 22. Zadatak .......................................................................................................... 10-38
11
Planska raspodjela materijala .................................................................................. 11-39
11.1 Zadatak ................................................................................................................ 11-39
11.2 Zadatak ................................................................................................................ 11-40
12
Optimalni redosljed lansiranja radnih naloga.......................................................... 12-41
12.1 12. Zadatak .......................................................................................................... 12-41
12.2 15. Zadatak .......................................................................................................... 12-42
12.3 Zadatak ................................................................................................................ 12-43

Tablica 1-1............................................................................................................................... 1-1

Tablica 1-2............................................................................................................................... 1-1
Tablica 1-3............................................................................................................................... 1-2
Tablica 1-4............................................................................................................................... 1-2
Tablica 1-5............................................................................................................................... 1-4
Tablica 1-6............................................................................................................................... 1-4
Tablica 1-7............................................................................................................................... 1-6
Tablica 1-8............................................................................................................................... 1-6
Tablica 3-1............................................................................................................................. 3-10
Tablica 3-2............................................................................................................................. 3-10
Tablica 3-3............................................................................................................................. 3-11
Tablica 3-4............................................................................................................................. 3-12
Tablica 3-5............................................................................................................................. 3-12
Tablica 3-6............................................................................................................................. 3-13
Tablica 3-7............................................................................................................................. 3-14
Tablica 3-8............................................................................................................................. 3-14
Tablica 3-9............................................................................................................................. 3-15
Tablica 4-1............................................................................................................................. 4-17
Tablica 4-2............................................................................................................................. 4-18
Tablica 4-3............................................................................................................................. 4-19
Tablica 12-1......................................................................................................................... 12-41
Tablica 12-2......................................................................................................................... 12-41
Tablica 12-3......................................................................................................................... 12-42
Tablica 12-4......................................................................................................................... 12-42
Tablica 12-5......................................................................................................................... 12-43
Tablica 12-6......................................................................................................................... 12-43

Slika 1-1 Postepeni ciklus proizvodnje ................................................................................... 1-1

Slika 1-2 Kombinirani ckilus Gantogram proizvodnje (MSProject ) ..................................... 1-3
Slika 1-3 .................................................................................................................................. 1-5
Slika 1-4 .................................................................................................................................. 1-7
Slika 3-1 Gantogram unazad SA ........................................................................................... 3-11
Slika 3-2 ................................................................................................................................ 3-12
Slika 3-3 GU 3_2................................................................................................................... 3-13
Slika 3-4 Gantogram unazad ASP ......................................................................................... 3-15
Slika 4-1 ................................................................................................................................ 4-16
Slika 4-2 ................................................................................................................................ 4-16
Slika 4-3 ................................................................................................................................ 4-18
Slika 4-4 ................................................................................................................................ 4-18
Slika 4-5 ................................................................................................................................ 4-20
Slika 4-6 ................................................................................................................................ 4-20
Slika 4-7 ................................................................................................................................ 4-21
Slika 5-1 ................................................................................................................................ 5-22
Slika 5-2 ................................................................................................................................ 5-22
Slika 5-3 Aktivnosti u najkasnijem poetku ......................................................................... 5-23
Slika 5-4 Optimizirani radni kapaciteti obzirom na kritini put ........................................... 5-23
Slika 5-5 Optimalizacija projekta prema raspoloivim radnim kapacitetima ....................... 5-24
Slika 6-1 ................................................................................................................................ 6-30
Slika 8-1 ................................................................................................................................ 8-33
Slika 8-2 ................................................................................................................................ 8-34
Slika 12-1 ............................................................................................................................ 12-41
Slika 12-2 ............................................................................................................................ 12-42
Slika 12-3 ............................................................................................................................ 12-43

1 Ciklusi proizvodnje
1.1 Postupni ciklus
Za neki poluproizvod koji se izrauje u serijama po 10.000 komada zadani su slijedei
normativi izrade:
Operacija
1
2
3
4
5

TPZ (h)
10
4
6
4
2

t1 (h)
0.0115
0.0070
0.0165
0.0148
0.0119

Tablica 1-1

Nacrtati gantogram proizvodnje ovog proizvoda, ako tjedan ima 7 radnih dana, radi se
u 3 smjene, a proizvodnja se obavlja po postupnom nainu proizvodnje.
Koliki su u ovom primjeru koeficijenti f i k?
n = 10000 kom
Operacija

TPZ

t1

1
2
3
4
5

10
4
6
4
2

0,0115
0,0070
0,0165
0,0148
0,0119

NS =
nt1+TPZ
125
74
171
152
121

TU (dan)
5
3
7
6
5
=26

Tablica 1-2

Slika 1-1 Postepeni ciklus proizvodnje

f=

TS
26
f
1
=
= 1;k =
=
= 0,042
NS 26
8 3 24

1-1

1.2 Kombinirani ciklus

Za neki poluproizvod koji se izrauje u serijama od po 20000 komada, zadani su
slijedei normativi izrade:
Operacija
1
2
3
4
5

TPZ
6
4
4
8
6

t1
0.0077
0.0094
0.0070
0.0108
0.0029

Tablica 1-3

Nacrtati gantogram proizvodnje ovog proizvoda, ako tjedan ima 5 radnih dana, radi se
u 2 smjene, a proizvodnja se odvija po kombiniranom ciklusu proizvodnje.
Ostali uvjeti su slijedei:
trokovi radnog sata su 600 kn/h;
potrebno je izvriti podjelu na manje serije tamo gdje je to povoljno;
podjela smije biti vrena na toliko manjih serija kod spomenutih operacija da
ukupni trokovi pripreme stroja po operaciji ne premae 8000 kn;
poto je donesena odluka na koliko se serija dijeli pojedina operacija, nacrtati
gantogram proizvodnje tako da podijeljena operacija prelazi za 1 TJ svretak
prethodne operacije;
kada je slijedea operacija dua od prethodne, njezin poetak starta 1 TJ nakon
poetka prethodne.
Koliki su u ovom primjeru koeficijenti f i k?
Rjeenje:
n = 20 000 kom
1 tjedan =5 radnih dana
Br. Smj. = 2
C RS = 600 kn/h
T PS 8000 kn

Operacija

TPZ

t1

1
2
3
4
5

6
4
4
8
6

0.0077
0.0094
0.0070
0.0108
0.0029

NS =
nt1+TPZ
160
192
144
224
64

TU (dan)
10
12
9
14
4
=49

Tablica 1-4

Podijela na manje serije

Operacija 3
TPS
8000
=
= 3,33 3serije
C RS TPZ3 600 4
Operacija 5
TPS
8000
=
= 2,22 2serije
C RS TPZ3 600 6

1-2

Slika 1-2 Kombinirani ckilus Gantogram proizvodnje (MSProject )

f=

TS
19
=
= 0,3878
NS 49

k=

f
8 2

0,3878
= 0,0242
16

1-3

1.3 Kombinirani ciklus

Za neki poluproizvod koji se izrauje u serijama od po 20.000 komada, zadani su
slijedei normativi izrade:
Operac
ija

TP

t1

10

0.01
150

0.00
940

0.01
650

0.01
440

0.01
065

Tablica 1-5

Nacrtati gantogram proizvodnje ovog proizvoda, ako tjedan ima 5 radnih dana, radi se
u 3 smjene, a proizvodnja se odvija po kombiniranom ciklusu proizvodnje i poinje u utorak.
Ostali uvjeti su slijedei:
trokovi radnog sata su 2.000 kn/h;
potrebno je izvriti podjelu operacija na manje serije tamo gdje je to povoljno;
podjela smije biti vrena na toliko manjih serija kod spomenutih operacija da
ukupni trokovi pripreme stroja po operaciji ne premae 20.000 kn;
poto je donesena odluka na koliko se serija dijeli pojedina operacija, nacrtati
gantogram proizvodnje tako da kraj podijeljene operacije prelazi za 1 TJ svretak
prethodne operacije;
kada je slijedea operacija dua od prethodne, njezin poetak starta 1 TJ nakon
poetka prethodne.
Koliki su u ovom primjeru koeficijenti f i k?
Kada je gotova i kolika je prva koliina poluproizvoda?
Rjeenje:
n = 20 000 kom
1 tjedan =5 radnih dana
Br. Smj. = 2
C RS = 2000 kn/h
T PS 20000 kn

Operacija

TPZ

t1

1
2
3
4
5

10
4
6
3

0,01150
0,00940
0,01650
0,01440
0,01065

Podijela na manje serije

NS =
nt1+TPZ
240
192
336
288
216

TU (dan)
10
8
14
12
9
=53

Tablica 1-6

Operacija 2
TPS
20000
=
= 2,5 2serije
C RS TPZ3 2000 4
1-4

Operacija 5
TPS
20000
=
= 3,33 3serije
C RS TPZ3 2000 3

Slika 1-3

Koeficijent protoka
T
19
f= S =
= 0,359
NS 53

k=

f
8 3

0,359
= 0,015
24

Prva gotova koliina

20000/3=6666,66 kom u 3 tjednu u utorak (za 14 dana od poetka proizvodnje)

1-5

1.4 Kombinirani ciklus proizvodnje

Za neki poluproizvod koji se izrauje u serijama od po 10000 komada, zadani su
slijedei normativi izrade:
Operacija
1
2
3
4
5

Tpz
1
1
2
1.5

t1
0.0127
0.0191
0.0062
0.0192
0.01425

Tablica 1-7

Nacrtati gantogram proizvodnje ovog proizvoda ako tjedan ima 7 radnih dana, rad se
odvija u 2 smjene, a proizvodnja se odvija po kombiniranom nainu proizvodnje.
Ostali uvjeti su slijedei:
trokovi radnog sata iznose 2200 kn/h
potrebno je izvriti podjelu na manje serije tamo gdje je to povoljno i to na
toliko manjih serija da ukupni trokovi priprema stroja po operaciji ne
premauju 10000 kn
poto je donesena odluka na koliko se serija dijeli pojedina operacija, nacrtati
gantogram proizvodnje tako da podijeljena operacija prelazi za 1 TJ svretak
prethodne operacije.
Koliki su u ovom primjeru koeficijenti f i k?
Operacija
1
2
3
4
5

Tpz
1
2
1
1.5

t1
0.0127
0.0191
0.0062
0.0192
0.01425

NS
128
64
192
192
144
720

Ts
8
12
4
12
9
45

Tablica 1-8

N = 10 000 kom.
Br.smj. = 2
CRS = 2200 kn/h
Tp = 10 000 kn
Kombinirani nain proizvodnje razbiti operacije (3) i (5).
TPS
10000kn
10000
(3)
=
=
2serije
C RS TPZ3 2h 2200 kn h 4400
TPS
10000kn
10000
(5)
=
=
3serije
C RS TPZ5 1,5h 2200 kn h 3300

1-6

Slika 1-4

f=

20
= 0,444
45

k=

f
8 2

0,444
= 0,0277
16

1-7

1.5 Paralelni ciklus

1-8

2 Koeficijenti protoka

2-9

3 Gantogrami unazad
3.1 Zadatak

20.2.2003

Proizvod A se izrauje u serijama od po 10 komada prema podacima u tablici i shemi

sastavljanja.
Poz./mont.

Kom/proi.

1
2
3
S
A

4
2
5
2

Broj
oper.
4
12
8
2
1

t1
(h/kom)
0.6
2.2
1.4
2.5
6.7

TPZ (h)
3
3
4
1
2

Tablica 3-1

Treba izraditi gantogram proizvodnje te tablicu podataka RP, RZ, KP, KZ i R t uz

slijedee uvjete:
sve prethodne aktivnosti moraju biti gotove do poetka slijedee;
meuoperacijski zastoj iznosi u prosjeku 4.5 dana i distribuira se
normalno uz z = 0.8 dana;
do 5 operacija raunati s veliinom meuoperacijskog zastoja koj
odgovara vjerojatnosti od p = 0.9 da trajanje pojedinog zastoja nee biti
prekoraeno;
od 5 operacija na vie raunati s prosjenim trajanjem
meuoperacijskog zastoja;
rad se odvija u jednoj smjeni;
crtati u mjerilu 1 TJ = 3 dana
dozvoljeno je zaokruiti vrijednosti trajanja terminskih jedinica ciklusa
proizvodnje na cijeli broj.
R:
n=10kom
Tz =4,5 dana
z = 0,8

Ts ( BO<5) = NSn + BOn (Tz + z z )

Ts ( BO>5) = NSn + BOn Tz

zp=0,9=1,28
Poz./
mont.
1
2
3
S
A

Kom/
proi.
4
2
5
2

Broj
oper.
4
12
8
2
1

TPZ
(h)
3
3
4
1
2

t1
(h/kom)
0.6
2.2
1.4
2.5
6.7

Ts1= 3,375 + 4(4,5+1,28 0,8) = 24,74

kom

NS

40
20
50
20
10

27
47
74
51
69

NS
(dan)
3,375
5,875
9,25
6,375
8,625

Ts

Ts

24,74
59,875
45,25
17,423
14,149

25
60
45
17
14

Ts
gant

8
20
15
6
5

Tablica 3-2

3-10

Ts2= 5,875 + 12 4,5 = 59,875

Ts3= 9,25 + 8 4,5 =45,25
Ts4= 6,975 + 2(4,5+1,280,8) = 17,423
Ts4= 8,625 + 1(4,5+1,280,8) = 14,149

Slika 3-1 Gantogram unazad SA

1
2
S
3
A

RP
0
0
20
0
26

RZ
8
20
26
15
31

KP
12
0
20
11
26

KZ
20
20
26
26
31

RT
12
0
0
11
0

Tablica 3-3

3-11

3.2 Zadatak
Proizvod A, izrauje se u serijama od 30 komada, uz podatke zadane u tablici.
poz. /
mont.
1
2
3
4
S1

kom
/
proizvodu
3
6
2
6
1

broj
operacija
13
2
4
8
3

4
5
3
2
3

t1
(h / kom)
0,4
0,2
0,3
0,9
1,5

3,2

tpz (h)

A
S1
1

Slika 3-2

Tablica 3-4

Izraditi gantogram proizvodnje kao i tablicu podataka RP, RZ, KP, KZ i Rt uz sljedee
uvjete:
sve aktivnosti moraju biti dovrene do poetka sljedee sktivnosti
(nema preklapanja aktivnosti),
meuoperacijski zastoj u prosjeku iznosi 2 dana i distribuira se
normalno uz z = 0,5 dana,
do 5 operacija, po poziciji, raunati s veliinom meuoperacijskog
zastoja koja odgovara vjerojatnosti p = 0,85, da trajanje pojedinog zastoja
nee biti prekoraeno,
od 5 operacija na vie raunati s prosjenom sumom trajanja svih
zastoja na dotinoj aktivnosti,
radi se u dvije smjene 7 dana u tjednu. Gantogram crtati u mjerilu
1TJ=3 dana, te zaokruiti na cjelobrojne vrijednosti.
Rjeenje:
pozic.
mont.

kom. /
proizvodu

broj
operacija

tpz
(h)

t1
(h /kom)

kom.
ukup.

T
[NS]

T[dan]

Ts[dan]

Ts
gant

1
2
3
4
S1
A

3
6
2
6
1
1

13
2
4
8
3
2

4
5
3
2
3
2

0,4
0,2
0,3
0,9
1,5
3,2

90
180
60
180
30
30

40
41
21
164
48
98

2,5
2,5625
1,3125
10,25
3
6,125

29
8
11
26
11
11

10
3
4
9
4
4

Tablica 3-5

R:
n= 30kom
Tz =2 dana
z = 0,5
z p=0,85 1 =

Ts ( BO<5) = NSn + BOn (Tz + z z )

1,1 1,0
0,864 0,841

Ts ( BO>5) = NSn + BOn Tz

(0,85

0,841)

z = 1,04
zp=0,85=1,04

3-12

Ts1= 2,5+13 2 = 28,5

Ts2= 2,5625 + 2(2+1,040,5) = 7,6025
Ts3= 1,3125 + 4(2+1,040,5) = 11,3925
Ts4= 10,25+8 2 = 26,25
Ts s1= 3+ 3(2+1,040,5)=10,56
TS A= 6,125+ 2(2+1,040,5)=11,165

Slika 3-3 GU 3_2

Aktivnost
1
2
3
S1
4
A

RP
0
0
0
10
0
14

RZ
10
3
4
14
9
18

KP
0
7
6
10
5
14

KZ
10
10
10
14
14
18

RT
0
7
6
0
5
0

Tablica 3-6
Kritini put 1-S1-A

3-13

3.3 Zadatak

PSA

Vrlo jednostavan proizvod A sastoji se od pet pozicija od kojih se pozicija 1 i 2

sastavljaju u podsklop P, a pozicije 4 i 5 zajedno s podsklopom P u sklop S. Pozicija 3 se
zajedno sa sklopom S spaja u finalni proizvod A. Proizvod A se izrauje u serijama od 20
komada. Potrebno je:
a) nacrtati shemu sastavljanja proizvoda;
b) nacrtati gantogram sastavljanja proizvoda te odrediti kritini put i njegovo
trajanje;
c) u gantogramu oznaiti isprekidanom linijom totalne vremenske rezerve;
d) tabelarno prikazati podatke RP, RZ, KP, KZ, Rt za svaku aktivnost.
U proizvodnji dijelova se izmeu svake operacije pojavljuje meuoperacijski zastoj u
tajanju od 2 dana. Kod svih montaa poslovi se obavljaju po postepenom ciklusu proizvodnje.
Rad se odvija u dvije smjene. Izraunate vrijednosti zaokruiti na cijeli broj.
Izrada/montaa
(aktivnosti)
1
2
3
4
5
P
S
A

Komada po
proizvodu
4
2
3
1
1
2
1
1

NS=kom t1 + Tpz
Ts = NS + Tz
Tz = BO tz

Broj
operacija
4
3
5
6
2
-

TPZ

t1

3
4
2
5
2
1
2
4

1.1625
1.1
1.967
0.95
1.1
1.175
3.5
7

Tablica 3-7

S
P
1

Poz./ Kom/ Broj

t1
TZ NS
kom NS
Ts Ts
TPZ (h)
mont. proi. oper.
(h/kom)
(dan) (dan)
1
4
4
3
1,1625
80
96
6
8
14 14
2
2
3
4
1,1
40
48
3
6
9 9
3
3
5
2
1,967
60 120,02
7,5 10 17,5 18
4
1
6
5
0,95
20
24
1,5 12 13,5 14
5
1
2
2
1,1
20
24
1,5
4
5,5 6
P
2
1
1,175
40
48
3
3 3
S
1
2
3,5
20
72
4,5
4,5 5
A
1
4
7
20
144
9
9 9
Tablica 3-8

3-14

Slika 3-4 Gantogram unazad ASP

Aktivnost
1
2
P
3
5
S
4
A

RP
0
0
14
0
0
18
0
23

RZ
14
9
17
18
6
23
14
32

KP
1
6
15
0
12
18
9
23

KZ
15
15
18
18
18
23
23
32

RT
1
6
1
0
12
0
9
0

Tablica 3-9

Kritini put: 3-S-P

3-15

4 Tehnike mrenog planiranja

4.1 49. Zadatak
Za nacrtanu mreu u tehnici PERT odgovoriti:
3-5-7

-20

2-

8-11-14

8-11-17

4-6-11

44

7-

-5

13

5
5-

-2
5

4-

3-5-13

6-1
2

810

1
1-

-29
-18
12

38
0-

1
7-

2
4-

Slika 4-1

a. Koliko je trajanje ovog projekta uz 90% sigurnost?

b. Koliki je rizik da se nee zavriti za 70 TJ?
c. Proraunati sve parametre aktivnosti (4 6) prema CPM tehnici (RP, RZ, KP,
KZ, Rt, RS, RU)
Proraun u mrei raditi na JEDNU decimalu.

te 1-3 = 22
te 4-5 = 14
te 7-8 = 18,8

te 2-3 = 7,3
te 4-6 = 6,5
5

7,3

11

2
14,2

11,5

33,2 33,2

64,3 64,3

14

0 0

,2

,8

11

18

22

7
45,5 45,5

22

,3

22

te 2-4 = 5
te 5-7 = 12,3

12

Rjeenje:
a) Trajanje projekta
t p + 4m + t o
te =
6
te 1-2 =(13+4*5+3)/6 = 6
te 2-5 = 11
te 3-5 = 11,2
te 5-8 = 11,5 te 6-8 = 4

6,5

6
17,5 60,3

11 19,2

Slika 4-2

Aktivnost

4-16

Kritini put: 1-3-5-7-8

1-3
4
16
Te= te 1-3 + te 3-5 + te 5-7+ te 7-8 = 64,3
3-5
1,5
2,25
Ts (90%)= z90% + Te
5-7
2,33
5,443
7-8 2,833
8,028
tp to
=
= 31,721
6
13578= 5,632
Za p=90% z = ?
p1=0,885
z1=1,2
p2=0,903
z2=1,3
Tablica 4-1
p=0,9
z -z
1,3 1,2
z = 1 2 (p - p1 ) + z1 =
(0,9 0,885) + 1,2 = 1,283
p 2 - p1
0,903 0,885
Ts (90%)= z90% + Te = 1,283*5,632 + 64,3= 71,53
b) Rizik od prekasnog zavretka
z=

Ts

z1=1,0
z2=1,1

Te

= (70 64,3)/5,632 = 1,012

p1=0,841
p2=0,864
p 2 p1
0,864 0,841
z = 1,012
p
=
(z 2 z 1 ) + p1 =
(1,1 1,0) + 0,841 = 0,844
z 2 z1
1,1 1,0
p=1-p=1-0,844=0,156 P = 15,6%

c) Parametri aktivnosti 4-6 prema CPM tehnici

RP = TE4
RZ = TE4 + t4-6
KP = TL5 - t4-6
KP = TL5
Rt = KZ RZ
Rs = TE6 (TE4 + t4-6)
Ru = Rt - Rs

Parametri
RP
RZ
KP
KZ
Rt
Rs
Ru

11
17,5
53,8
60,3
42,8
0
42,8

4-17

4.2 Zadatak
Nacrtati mreu (dijagram strelica) projekta sa zadanom matricom meuovisnosti
aktivnosti. Trajanje svake aktivnosti definirano je prema PERT-u s tri vrijednosti kako je to
prikazano tablicom.

B
x

C
x

Aktiv.

O
2
2
7
6
4
5
6
2
5
2
4
3
3

A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M

x
x
x
x
x
x

Trajanje
m
4
6
12
8
4
10
12
2
8
4
7
6
4

P
8
12
18
10
4
15
18
2
12
6
11
9
5

Tablica 4-2

Potrebno je:
a) Proraunati mreu naprijed natrag i odrediti kritini put;
b) Odrediti koliko je trajanje ovog projekta uz 87% sigurnost;
c) Koliki je rizik da se projekt nee zavriti za 60 TJ?
d) Kolika je vjerojatnost da projekt traje od 45 TJ do 50 TJ?
e) Za aktivnost D odrediti: RP, RZ, KP, KZ, Rt, RS, RU.
a) mrea naprijed natrag , kritini put
3
6

14,2

1
14,2

2
6

14,2

4
6

14,2

14,2

7
6

14,2

14,2

10

14,2

14,2

5
6

14,2

Slika 4-3
3
10,66 10,66

J 30-34-38
34

712 12,1 18
6

26 , 6 -1 2
33

Prethodne aktivnosti

A
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M

Naknadne aktivnosti
D E F G H I
x
x
x
x
x
x
x
x
x

1
0

XX

A 2-4-8
4,33

2
4,33 4,33

D 6-8-10
8

4
12,33 26,66

E 4-4-4
4

6
22,82 30,66

G 6-12-18
12

12
-8 I 5 ,16
8

-1 0
1 0 -1 5

5
14,33 30,66

L 3-6-9
3

H 2-2-2
2

8
44,66 44,66

K 4-7-11
7,16

F5

7
34,82 42,66

9
51,82 51,82

M 3-4-5
4

10
55,82 55,82

Slika 4-4

4-18

Kritini put: 1-2-3-8-9-10

Te= te 1-2 + te 2-3 + te 3-8+ te 8-9 +te 9-10 = 55,82
b) Trajanje projekta uz 87% vjerojatnost

Aktivnost
A
B
J
K
M

1
1
Ts (87%)= z87% + Te
1,7
2,89
tp to
=
1,333
1,78
6
1,17
1,37
13578= 2,67
0,33
0,11
Za p=87% z = ?
= 7,15
p1=0,864
z1=1,1
Tablica 4-3
p2=0,885
z2=1,2
z -z
1,2 - 1,1
p=0,87
z = 2 1 (p - p1 ) + z1 =
(0,87 - 0,864) + 1,1 = 1,1285
p2 - p1
0,885 - 0,864
Ts (87%)= z87% + Te = 1,1285*2,67 + 55,82= 58,833TJ
c) Rizik od prekasnog zavretka TS = 60TJ

Ts - Te
= (60 55,82)/2,67 = 1,5655

z1=1,5
p1=0,933
z2=1,6
p2=0,945

z=

z = 1,5655

p
=

p2 - p1
0,933 0,945
(z - z1 ) + p1 =
(1,5655 1,5) + 0,933 = 0,94086
z 2 - z1
1,6 1,5

p=1-p=1-0,94086=0,05914

P = 5,9%

d)

e) Parametri aktivnosti D prema CPM tehnici

RP = TE2
RZ = TE2 + tD
KP = TL4 tD
KZ = TL4
Rt = KZ RZ
Rs = TE4 (TE2 + tD)
Ru = Rt - Rs

Parametri
RP
RZ
KP
KZ
Rt
Rs
Ru

4,33
12,33
18,66
26,66
14,33
0
14,33

4-19

4.3 11. Zadatak

Zadana je slijedea tablica aktivnosti i njihovih meuovisnosti:
Aktivnost
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L

Ovisi o
Poetna
A
A
AiB
BiC
D
CiF
CiF
F
E, G i H
I
H, J i K

Trajanje
3
5
6
4
8
2
10
5
7
8
4
4

a) Nacrtati precedence dijagram i proraunati vrijednosti RP, RZ, KP, KZ, Rt i RS

b) Nacrtati i numerirati dijagram strelica
c) Nacrtati transplan dijagrama.
AKTIV T
RP RZ Rt= KZ-RZ
KP KZ Rs=Rpi-RPp

B
3
3
A
0
0

3
3

8
8

5
0
0

12
12

4
0
0

17
24

8
7
7

D
8
8

3
0
0

E
9
16
C
3
8

9
14

21
28

7
7
0

24
24

10
0
0

19
24

5
5
5

I
14
21
2
0
0

F
12
12

14
14

G
14
14
H
14
19

4
7
7

K
21
28

25
32

L
32
32
J
24
24

32
32

36
36

4
0
0

8
0
0

6
5
0

Slika 4-5
5

10
K

12

13

14

11

Slika 4-6

4-20

H
B
A

I
K
E

Slika 4-7

4-21

5 Optimalizacije
5.1 Zadatak
Za zadanu mreu aktivnosti prema slici potrebno je napraviti optimalizaciju radnih
kapaciteta. Trajanje aktivnosti zadano je brojkom ispod naziva aktinosti dok je u trokutu dana
potreba za odreenim kapacitetom (ljudi, strojeva...)...................
C
7
A
8

_3

_3

D
14 _6
G

1
B
5

_
5

E
6

_2
F

_7

H
4

_
2

Slika 5-1

Prema zadanoj mrei uneseni su podaci pojedinih aktivnosti te je napravljen transplan

zadanih aktivnosti. Sve aktivnosti prikazane su sa svojim naranijim poetkom.

Slika 5-2

5-22

Slika 5-3 Aktivnosti u najkasnijem poetku

Optimizacijom radnih kapaciteta prema kritinom putu (bez poveanja trajanja projekta)

Slika 5-4 Optimizirani radni kapaciteti obzirom na kritini put

Uz pretpostavku da na raspolaganju imamo samo 10 radnika bez mogunosti prekovremenog

rada optimalizacija e uzrokovati produenje projekta.

5-23

Slika 5-5 Optimalizacija projekta prema raspoloivim radnim kapacitetima

5-24

6 Ekonomine serije (narudbe materijala)

6.1 Zadatak
Neko poduzee nabavlja jedan materijal u velikim koliinama zbog ega moe dobiti
popust. cijene u odnosu na koliine su sljedee:
do koliine od 3800 kom:
7 KN/kom
od 3800 do 5000 kom:
6 KN/kom
od 5000 kom na dalje:
5 KN/kom
Postavlja se problem najpovoljnije narudbe sa stajalita trokova, ako su zadani
sljedei podaci:
- ukupni godinji trokovi nabave u poduzeu:
1 800 000 Kn
- godinji broj narudbi (serija):
6000
- ukupna potreba materijala u intervalu od 9 mj:
68 000 kom
- kamatna stopa:
20%
- trokovi uskladitenja
: 250% od kam. stope
Nacrtati uredno dijagram Tu q za ovaj zadatak i staviti sve potrebne oznake i
vrijednosti na dijagram kako bi ovaj zadatak i grafiki bio jasno prikazan i definiran.
GTN=1800000kn
N=6000
Q=68000kom
P=9mj=0,75godina
p1=0,2
p2=2,50,2=0,5

t 11
t 12

p = p1 + p2 = 0,7

q 01 =

2 300 68000
= 3332
0,75 7 0,7

q 02 =

2 300 68000
= 3599
0,75 6 0,7

q 03 =

2 300 68000
= 3942
0,75 5 0,7

t 13

1
2
3332 3800

3
5000

6-25

600000
550000
500000

Tu 7kn
Tu 6kn
Tu 5kn

450000
400000

qO1 q12
q01=3332kom - pada u podruje cijene
q02=3599kom - nije realna koliina
q03=3942kom - nije realna koliina

q opt =

2Tp Q
Pt1p

Tp =

GTN
N

Tu =

7200

7400

6800

7000

6400

6600

6000

6200

5600

5800

5200

5400

4800

5000

4400

4600

4000

4200

3600

3800

3200

3400

2800

3000

2400

2600

2000

2200

1600

1800

1200

1400

800

1000

400

600

300000

200

350000

q13
t11=7kn
t12=6kn
t13=5kn

t1 jpqP
2

+ t 1 jQ +

Tp Q
q

1800000
= 300
6000
7 0,7 3332 0,75
300 68000
Tu 01 =
+ 7 68000 +
= 488.245,00 kn
2
3332
6 0,7 3599 0,75
300 68000
Tu 01 =
+ 6 68000 +
= 419.336,67 kn
2
3599
5 0,7 3942 0,75
300 68000
Tu 01 =
+ 5 68000 +
= 350.348,91 kn
2
3942
Tp =

Trokovi za koliine koje odgovaraju dogovorenim snienjima:

7 0,7 3332 0,75
300 68000
Tu 01 =
+ 7 68000 +
= 488.245,00 kn
2
3332
6 0,7 3800 0,75
300 68000
Tuq2 =
+ 6 68000 +
= 419.353,42 kn
2
3800
5 0,7 5000 0,75
300 68000
Tuq2 =
+ 5 68000 +
= 350.642,50 kn
2
5000

TU1 = 488245kn
TU 2 = 419353kn

TU3 = 350642kn Izbor

6-26

6.2 35.

Zadatak

Neko poduzee nabavlja jedan materijal u velikim koliinama zbog ega moe dobiti
popust. Cijene u odnosu na koliine su slijedee:
do koliine od 7000 kom. cijena je 9 kn/kom;
kod narudbi iznad 7000 kom ostvaruje se popust od 15% na prvu cijenu.
Postavlja se pitanje najpovoljnije narube sa stajalita trokova, ako su podaci
slijedei:
- ukupni godinji trokovi nabave u ovom poduzeu
3.600.000kn
- godinji broj narudbi
900
- ukupna potreba materijala u intervalu od 8 mjeseci
28.000kom
- kamatna stopa
0.08
- trokovi uskladitenja
250 %
od kamatne stope
Nacrtati dijagram Tu-q za ovaj zadatak te na dijagram staviti sve potrebne oznake.
GTN=3600000kn
N=900
Q=28000kom
P=8mj=0,666 godina
p1=0,08
p2=2,50,08=0,2
p = p1 + p2 = 0,28

q opt =

2Tp Q
Pt1p

Tp =

GTN
N

3600000
= 4000
900
2 4000 2800
q 01 =
= 11548kom
0,666 9 0,82
Tp =

q 01 =

2 4000 2800
= 12525kom
0,666 7,65 0,82

q01=11548kom
q02=12525kom

- nije realna koliina

- pada u podruje cijene

Tu =

t1 jpqP

+ t 1 jQ +

t11=9kn
t12=7,65kn

Tp Q

2
q
Trokovi za koliine koje odgovaraju dogovorenim snienjima:
9 0,666 7000 0,82
4000 28000
+ 9 28000 +
= 273.879,41 kn
2
7000
7,65 0,666 12525 0,82
4000 28000
=
+ 7,65 28000 +
= 232.084,07 kn
2
12525

TUq1 =
TUq1

6-27

280.000,00 kn

270.000,00 kn

kn

260.000,00 kn
Tu (9kn)

250.000,00 kn

Tu (7,65kn)
240.000,00 kn

230.000,00 kn

220.000,00 kn
6000

7000

q12

8000

9000

10000

11000

12000

q01

13000

14000

15000

kom

q02

Odabire se optimalna koliina za cijenu od 7,65kn/kom qO2=12525kom

6-28

6.3 Zadatak
Neko poduzee nabavlja jedan materijal u velikim koliinama zbog ega moe dobiti
popust. Cijene u odnosu na koliine su sljedee:
do koliine od 4500 kom : 7,5 KN/kom
od 4500 do 8000 kom :
6,0 KN/kom
od 8000 kom na dalje :
5,4 KN/kom
Postavlja se problem najpovoljnije narudbe sa stajalita trokova, ako su zadani
sljedei podaci:
ukupni godinji trokovi nabave u poduzeu:
1500000 Kn
godinji broj narudbi:
4000
ukupna potreba materijala u intervalu od 9 mj:
72 000 kom
kamatna stopa: p1 = 12%
trokovi uskladitenja: p2 = 250% od kam. stope
Nacrtati uredno dijagram Tu q za ovaj zadatak i staviti sve potrebne oznake na
dijagram.

GTN=1500000kn
N=4000
Q=72000 kom
P=9mj=0,75godina
p1=0,12
p2=2,50,12=0,3

q opt =

2Tp Q
Pt1p

p = p1 + p2 = 0,43
Tp =

GTN
N

q 01 =

2 375 72000
= 4725kom
0,75 7,5 0,43

q 01 =

2 375 72000
= 5283kom
0,75 6 0,43

q 01 =

2 375 72000
= 5568kom
0,75 5,4 0,43

Tp =

1800000
= 300
6000

q01=4725kom - nije realna koliinaza cijenu od t11=7kn

q02=5283kom - pada u podruje cijene t12=6kn
q03=5568kom - nije realna koliina za cijenu od t13=5kn

Tu =

t1 jpqP

+ t 1 jQ +

Tp Q

2
q
Trokovi za koliine koje odgovaraju dogovorenim snienjima:

6-29

7,5 0,43 4500 0,75

375 72000
+ 7,5 72000 +
= 551.442,19 kn
2
4500
6 0,43 5283 0,75
375 72000
TUO 2 =
+ 6 72000 +
= 442.222,04 kn
2
5283
5,4 0,43 8000 0,75
375 72000
TUq 2 =
+ 5,4 72000 +
= 399.141,00 kn
2
8000

TUq1 =

580.000,00 kn
530.000,00 kn
Tu 7kn
Tu 6kn

480.000,00 kn

Tu 5kn
430.000,00 kn

q12 q02

10000

9000

8000

7000

6000

5000

4000

3000

2000

1000

380.000,00 kn

q23

Slika 6-1

TU3 = 399141kn Izbor

6-30

7 Ekonomine serije
7.1 9.Zadatak
Neka tvornica izrauje odreeni proizvod u serijama. Proizvod se izrauje u 3
operacije prema normativima iz tablice.
U rad se ukljuuje:
Operacija
Tpz
t1
na operaciji 1: 2 stroja
1
2
0.2
na operaciji 2: 2 stroja
2
1
0.32
na operaciji 3: 1 stroj
3
3
0.15
Proizvod se predaje na skladite krajem radnog dana. Kolika je ekonomina serija ako
su ostali podaci slijedei:
o ukupna potreba
2500 komada
o strojni sat
85
kn/h
o materijal izrade
13
kn/kom
o trokovi transporta 160 kn/kom
o kamatna stopa
8
%
o trokovi uskladitenja
230 % od veliine kamatne stope
o proizvod se troi tijekom 7 mjeseci u godini
rad se odvija u 1 smjeni
mjesec ima u prosjeku 21 radni dan.
RJEENJE:
Q = 2500 kom
CSS = 85 kn/h
tm = 13 kn/kom
tt = 160 kn/kom
p1 = 8 %
p2 = 230 % p1
P = 7 mjeseci
Br. smj. = 1
Br.rad.dana = 21

Operacija
1
2
3

Tpz
2
1
3

t1
0.2
0.32
0.15

Br.str.
2
2
1

Tp = (2 2 + 1 2 + 3 1) 85 = 765 kn ser
t 1 = (0,2 + 0,32 + 0,15) 85 + 13 + 160 = 229,95 kn kom

7
godina
12
p = 0,08 + 0,08 2,3 = 0,264

P=

u=

i=

2500
= 17,007kom / dan
21rd mj 7mj

2Tp

q0 =
t1

P p

Q
u
1
i

1 1 8
= 53,333
0,15

2 765 2500
7
17,007
229,95
0,264 1
12
53,333

= 398,2 398kom / ser

7-31

7.2 10. Zadatak

Neka tvornica izrauje odreeni proizvod u serijama. Proizvod se izrauje u 3
operacije prema normativima iz tablice.
Operacija
1
2
3

Tpz
2
1
3

U rad se ukljuuje:
na operaciji 1: 1 stroj
na operaciji 2: 2 stroja
na operaciji 3: 2 stroja

t1
0.2
0.32
0.15

Proizvod se predaje na skladite krajem radnog dana. Kolika je ekonomina serija ako
su ostali podaci slijedei:
ukupna potreba
2500 komada
strojni sat
85 kn/h
materijal izrade
13 kn/kom
trokovi transporta
160 kn/seriji
kamatna stopa
8%
trokovi uskladitenja
230 % od veliine kamatne stope
proizvod se troi tijekom 7 mjeseci u godini
rad se odvija u 2 smjene
mjesec ima u prosjeku 22 radna dana.
RJEENJE:
Q = 2500 kom
CSS = 85 kn/h
tm = 13 kn/kom
tt = 160 kn/kom
p1 = 8 %
p2 = 230 % p1
P = 7 mjeseci
Br. smj. = 2
Br.rad.dana = 22

Operacija

Tpz

t1

Br.str.

0.2

0.32

0.15

Tp = (2 1 + 1 2 + 3 2) 85 + 160 = 1010 kn ser

t1 = (0,2 + 0,32 + 0,15) 85 + 13 = 69,95 kn kom

7
godina
12
p = 0,08 + 0,08 2,3 = 0,264

P=

u=

2500
= 16,234kom / dan
22 rd mj 7mj

2Tp

q0 =
t1

P p

Q
u
1
i

i=

2 2 8
= 213,33
0,15

2 1010 2500
7
16,23
69,95
0,264 1
12
213,33

= 712,3 712kom / ser

7-32

8 Zalihe
8.1 Zadatak
U nekom poduzeu maksimalna zaliha materijala iznosi 10 000kg, dok je signalna
zaliha dvostruko manja. Minimalna koliina materijala, koja zbog eventualnog kanjenja
isporuke mora biti na skladitu, iznosi 1000 kg. Zna se da je vrijeme isporuke naruene
koliine 4 tjedna.
Postavlja se pitanje kolika je prosjena potronja materijala? Koliko je vrijeme utroka
naruene koliine i koliko je vrijeme kanjenje isporuke ako do njega doe? Zadatak rijeiti
anlitiki i grafiki. Dijagram Z - t nacrtati uredno i sa svim potrebnim oznakama.

zmax = 10 000 kg
zsig = 5 000 kg
zmin = 1 000 kg
Ti = 4 tj.
R:

Z max 10000

Z sig

5000

Tk= zmin /q
Tk= 1tj
Naruena koliina
Q= zmax zmin = 10000-1000=9000kg

Y-Ax i s

q= (zsig -zmin )/Ti

q= 4000/4=1000kg/tj
Zmin

q
t

1TJ
5

Ti

Tz

10

T un

Slika 8-1

8-33

8.2 Zadatak
U nekom je poduzeu odlueno da je maksimalna zaliha materijala 8000 kg te da se
dotina koliina potpuno utroi tijekom 40 dana. Od odjela nabave dobiveni su podaci da je
rok isporuke 10 dana, ali da uobiajeno kasni pola vremena isporuke. Potrebno je odrediti
signalnu i minimalnu zalihu te koliinu za narubu. Zadatak rijeiti grafiki i analitiki.

q = zmax /Tu
q = 8000/40=200kg/dan
zmin = q Tk =
zmin = 200 5 = 1000kg
zsig = q Ti + zmin = q (Ti + Tk)
zsig = 200 15
zsig = 3000kg

10000

Z max 8000

Y-Ax i s

zmax = 8000 kg
Tu = 40 dana
Ti = 10 dana
Tk = 5 dana

Z sig

3000

Zmin 1000
q
1TJ

25

40

35
Ti

Tz

T un

Slika 8-2

8-34

9 Metode znaajnih razlika

9.1 20. Zadatak
U nekoj tvornici rade se proizvodi A, B, C, D, E na strojevima koji su grupirani u tri
strojne grupe: S1, S2 i S3. U grupi S1 ima 8, u grupi S2 ima 12, a u grupi S3 ima 6
strojeva. Poduzee radi u dvije smjene i to 5 dana u tjednu. Tablicom je prikazan
tjedni broj sati rada na odreenoj grupi strojeva za svaki proizvod.
Grupa
strojeva
S1
S2
S3

A
300
360
400

B
540
280

Proizvodi
C
520
440
700

D
700
700
-

E
540
420
380

Na kojim strojevima i koliko je potrebno prekovremenih sati da bi se u potpunosti izveo

ovaj proizvodni program?
BS = 2
5 dana/tjednu
S1 = 8 strojeva
S2 = 12 strojeva
S3 = 6 strojeva

Kapacitet = BS h/dan dan/tj Br.stojeva

KS1 = 2858 = 808 = 640 h
KS1 = 2858 = 8012 = 960 h
KS1 = 2858 = 806 = 480 h

Proizvod

Grupa stroja
S1

B
1

300

S3
Razlike

2
540

2-1
3-2

Redosljed

1000

3
400
60
40 100

280
260
460

440
1
700
80
720 180

Kapacitet

1
3
640; 340;
0
700 49% 540
1
2
2
960; 520
323; 0
700 46% 420 47%
3
3
1
480; 200;
0
1000
380 53%
0
40
260 300 300 120 160

360

D
2

520

S2

Postoci proizvodnje proizvoda na grupi strojeva

- E-S3 = 200/380 = 0,526 53%
- E-S2 = (1-0,53)420 = 197 Kapacitet 520 - 197 = 323
- D-S1 = 340/700 = 0,486 49%
- D-S2 = 323/700 = 0,461 46%
- Ostatak za prekovremeni rad = 1- 0,486 0,461 = 0,053 5%
0,053700 = 37,1 37h
Da bi se zavrio proizvod D potrebno je 37 prekovremenih sati rada na
grupi stroja S2 ili S3 (5,3% vermena)

9-35

9.2 52. Zadatak

Metodom najmanjih razlika pronai optimalni raspored proizvoda po strojevima.
Obzirom da je nuno proizvesti sve proizvode, pronai minimalni broj prekovremenih sati uz
koje je mogue izvesti ovu proizvodnju, kao i stroj na kojemu e se raditi prekovremeno.
Kapacitet strojeva je 40 h/tjedno.
Grupa
strojeva
S1
S2
S3

Broj
strojeva
3
4
3

B
35
-

Proizvodi
C
D
100
80
50
60
80
110

A
65
40

E
75
92
100

F
75
62

G
130
95
85

Kapacitet grupe strojeva

KSn = Br.str40h/tj.
KS1 = 340 = 120h
KS2 = 440 = 160h
KS1 = 340 = 120h
Proizvod

kapacitet
sati

Gr. stroja
1000
65

2-1
3-2

Redosljed

15
960

975

965
0

965

50

3
100

20
30

50

25

130

8%

95

53%

85

14%

10
35

45

1
62

17
8

2
75

3
110

30
20

2
92

2
80

3
1000

1
60

1
75

1
50

1000

40

2
80

2
1000

S3

3
100

35
2

S2

Razlike

S1

13
925

938

120; 85; 10; 0

160; 110; 50; 0
120; 80; 18; 0

Postoci proizvodnje proizvoda na grupi strojeva

- G-S3 = 18/85 = 0,212 21%
- G-S2 = 50/95= 0,526 53%
- G-S1 = 10/130 = 0,077 8%
- Ostatak za prekovremeni rad = 1 0,212 0,526 0,077 = 0,185
18,5%
Prekovremeni G-S3 0,18585 = 15,725 16h
Da bi se zavrio proizvod G potrebno je 16 prekovremenih sati rada na grupi stroja S3
(18,5% vermena)

9-36

10 Rezerviranje materijala
10.1 18. Zadatak
Razraditi kartoteku rezerviranja materijala uz slijedee uvjete:
na dan 01.09.2001. na zalihama se nalazila koliina od 2100 kg materijala i
cijela je koliina bila slobodna
na dane 02., 04. i 17.09. rezervirano je po 300 kg
na dan 03.09. izuzeto je 800 kg
na dan 16. 09. izuzeto je 500 kg
na dane 09. i 19.09. rezervirano je 500 kg
na dane 13. i 20.09. izuzeto je 150 kg.
Signalna zaliha iznosi 700 kg, a naruuje se 2200 kg. Rok isporuke je 2 tjedna, a
zakanjenja nema. Izvriti provjeru tonosti knjienja na dane 04.09. i 20.09.2001. Kada se za
to pokae potreba, materijal treba naruiti isti dan.
Skl. broj

Naziv matewrijala

Oznaka po standardu

Predvieno za:

Dimenzija

Jedinina mjera:
kg
Max. koliina

Dokument
RN
Izdatnica

Dan
01.09.
02.09.
03.09.
04.09.
05.09.

Narueno

Ulaz

Izlaz

Stanje

Godinja potreba
Signalna koliina
700kg

Rezervirano
za RN
Ukupno

2100
800

300

300

300

600

500

1100

1300

2200

09.09.
13.09.

150

1150

16.09.
17.09.
18.09.
19.09.
20.09.

500

650

2200

Slobodno
2100
1800
1000
700
2900
2400
2250

300

1400

500

1900

1750
1450

2850
150

2700

950
800

Provjera tonosti knjienja:

Dan
narueno+stanje = rezervirano+stanje
04.09. 2200+1300 = 3500 600+2900 = 3500
20.09.
0+2700 = 2700 1900+800 = 2700

10-37

10.2 22.

Zadatak

Razraditi kartoteku rezerviranja materijala uz slijedee uvjete:

na dan 01.09.2001. na zalihama se nalazila koliina od 3100 kg materijala i
cijela je koliina bila slobodna
na dane 02., 04. i 17.09. rezervirano je po 400 kg
na dan 03.09. izuzeto je 900 kg
na dan 16. 09. izuzeto je 600 kg
na dane 09. i 19.09. rezervirano je 600 kg
na dane 13. i 20.09. izuzeto je 250 kg.
Signalna zaliha iznosi 1500 kg, a naruuje se 3200 kg. Rok isporuke je 2 tjedna, a
zakanjenja nema. Izvriti provjeru tonosti knjienja na dane 04.09. i 20.09.2001. Kada se za
to pokae potreba, materijal treba naruiti isti dan.
Skl. broj

Naziv matewrijala

Oznaka po standardu

Predvieno za:

Dimenzija

Jedinina mjera:
kg
Max. koliina

Dokument
RN
Izdatnica

Dan

Narueno

Ulaz

01.09.
02.09.
03.09.
04.09.
05.09.
09.09.
09.09.
13.09.

Izlaz

Stanje

Godinja potreba
Signalna koliina
700kg

Rezervirano
za RN
Ukupno

3100
900

400

400

400

800

600

1400

400

1800

600

2400

2200

3200

16.09.
17.09.
18.09.
19.09.
20.09.

250

1950

600

1350

250

24.09.

3200

1100

Slobodno
3100
2700
1800
1400

800
4000
3750
3150
2750
2150
1900

4300

Provjera tonosti knjienja:

Dan
narueno+stanje = rezervirano+slobodno
04.09. 0+2200 = 2200
800+1400 = 2200
20.09. 3200+1100 = 4300 2400+1900 = 3400

10-38

11 Planska raspodjela materijala

11.1 Zadatak
U masovnoj proizvodnji poduzea ACS proizvodi se vie proizvoda iz istog osnovnog
materijala. Tablica prikazuje potrebne koliine materijala za jedinicu proizvoda, koliinu koja
e biti proizvedena i mjesec u kojem se poinje s izradom. U momentu razrade plana na
zalihama je postojala koliina od 10.000 kg. Potrebno je:
Razraditi plansku raspodjelu materijala i izvriti popunu prema postojeim zalihama.
Kada e poduzee (datum)i na koje koliine sklopiti ugovor s dobavljaem. Zadnja se
narudba iznimno odnosi samo na prosinac.
Rok isporuke materijala je 2 mjeseca. Isporuitelj eli isporuivati 2-mjesenu potrebu
materijala.
Pro
izv.
A
B
C
D
E

Kol/
kom
2
2
1
3
4

2001. god. Koliine proizvoda po mjesecima

1
2
3
4
5
6
400
500
500
500
200
300
500
600 1000 1500
700
200 300
100
100 200
150
-

7
-

8
500
400
1400
200
200

9
200
150

10
500
1300
-

11
400
100
150

12
200
200
1000
-

Proizvod

Koliine
po kom

Rjeenje:

Potrebe
Na
zalihama

Potrebe i raspodijela po mjesecima

Ukupne
godinje
potrebe

5200
5000
7500

25400

600
600
600
600
400
600
1600

10000

1600

3300
4400

2
800
800
1000
1000
1000
1000

1000

1000

600
600
700
400
300

1000

800

800

600

400
400
1500
1500
900
900

2800

1800

2200

2800

2800

1800

1000

10

11

1000

1300
600

300

600

800

600

600

2600

4400

1200

2 nar 1.6.

400
1000

600

2300

12
400

800

1400

2800

Narudba 1.3.
Narudba 1.6.
Narudba 1.8.
Narudba 1.10.

1000

1 nar 1.3.

1.
2.
3.
4.

1700

3 nar 1.8.

2800

4 nar
1.10.

Q = 1200 + 2600 = 3800

Q = 4400 + 1200 = 6600
Q = 2300 + 1700 = 4000
Q = 2800

11-39

11.2 Zadatak
U velikoserijskoj proizvodnji nekog poduzea slijedei se proizvodi proizvode iz istog
osnovnog materijala. U tablici su prikazane potrebne koliine materijala za jedinicu proizvoda
te mjesec u kojem e se odreena serija poeti raditi, kao i koliina koja e biti proizvedena.
U momentu razrade plana, na zalihama je postojala koliina od 6000 kg.
Razraditi plansku raspodjelu materijala i izvriti popunu prema postojeim zalihama.
Rok isporuke materijala je 4 mjeseca, a isporuilac eli isporuivati tromjesenu
potrebu materijala.
Kada (datum) i na koje koliine e poduzee sklopiti ugovore s isporuiteljem?

Proiz.
A
B
C
D

Koliine
po 1
kom.
2
1
3
4

Mjesec i koliina proizvoda

1

10

11

12

300
900

1500
700
-

500
600

400
-

800
900
200

300
1500
700

250
100

1400
2500
800
-

3000
-

5000
2000
-

7000
550

10

11

12

Proizvod

Koliine
po kom

Rjeenje:

Potrebe
Na
zalihama

Potrebe i raspodijela po mjesecima

Ukupne
godinje
potrebe

15900

1000
-

15200

17100

60400

900
900
3600
3600
4500

1500
1500
2100
0

6000

4500

12200

5
1600
900

1200
2400

3600

3400

1200

500
-

300

2800
2500

4500

2400

800

2800

400

3300

7600

900

10000
3000

7000
6000
2200

7700

3000

16000

9200

1500

1 narudba 1.10.

5.
6.
7.
8.

Narudba 1.9.
Narudba 1.12.
Narudba 1.5.
Narudba 1.6.

2 narudba 1.12.

3 narudba 1.3.

4 narudba 1.6.

Q = 2100+3400 = 5500
Q = 1200+3300+7600= 10900
Q = 900 + 7700 = 8800
Q = 3000+16000+9200 =28200

11-40

12 Optimalni redosljed lansiranja radnih naloga

12.1 12. Zadatak
Pronai optimalni redosljed lansiranja na 3 stroja ako su podaci slijedei:
RN

STROJ
B
6
5
5
4
2

A
5
7
7
4
2

1
2
3
4
5

C
10
6
7
8
8

Tablica 12-1

Nacrtati gantogram optimalnog redosljeda.

R

Uvjet: t Amin t Bmax ili t Cmin t Bmax

RN

A
5
7
7
4
2

1
2
3
4
5

STROJ
B
6
5
5
4
2

C
10
6
7
8
8

tA + tB
11
12
12
8
4

tB + tC
16
11
12
12
10

Redosljed
3
5
4
2
1

Tablica 12-2

A
B
C

4
5

1
4
5

3
4

2
1

Slika 12-1

12-41

12.2 15.

Zadatak

Pronai optimalni redosljed lansiranja na 3 stroja ako su podaci slijedei:

RN

A
4
4
7
3
2

1
2
3
4
5

STROJ
B
4
7
6
3
5

C
12
9
7
10
11

Tablica 12-3

Nacrtati gantogram optimalnog redosljeda.

R:
Uvjet: t Amin t Bmax ili t Cmin t Bmax
RN

A
4
4
7
3
2

1
2
3
4
5

STROJ
B
4
7
6
3
5

C
12
9
7
10
11

tA + tB
8
11
13
6
7

tB + tC
16
16
13
13
16

Redosljed
3
4
5
1
2

Tablica 12-4

A
B
C

5
4

2
5

3
1

3
5

Slika 12-2

12-42

12.3 Zadatak
Pronai optimalni redosljed lansiranja radnih naloga na 2 stroja ako su podaci
slijedei:
Stroj
RN
A
B
1
3
4
2
4
1
3
8
7
4
7
4
5
6
8
Tablica 12-5

Nacrtati gantogram optimalnog redosljeda lansiranja.

RN

Stroj
B
4
1
7
4
8

A
3
4
8
7
6

1
2
3
4
5

Redoljed
1
5
4
3
2

Tablica 12-6

Gantogram optimalnog redosljeda lansiranja radnih naloga

A
B

5
1

4
5

3
4

2
3

Slika 12-3

12-43