REFERAT IZ MUZIKE UMETNOSTI

AUTOR: Saa Stevi

1/2
PROFESOR/KA: Ivana Mati

Sadraj:
- Igor Stravinski
- Arnold enberg

IGOR STRAVINSKI
(1882 - 1971)
BIOGRAFIJA
Igor Fjordovi Stravinski je bio ruski kompozitor, kojeg su danas
mnogi, i na zapadu i u njegovoj rodnoj domovini smatraju jednim od
najuticajnijih
kompozitora XX veka. Od 1910. godine iveo je u vajcarskoj i
Francuskoj, a od 1937 godine u SAD-u. Pored priznanja koja je
dobio za svojekompozicije, stekao je slavu i kao dirigent i kao
pijanista.
Predavao je muziku estetiku na Harvard univerzitetu u Bostonu.
On se odlikuje velikom raznovrsnou muzikog izraza i stilske
orijentacije. U prvoj fazi je spajao ruske folklorne elemente sa
impresionizmom, zatim je bio ekspresionista sa estim simpatijama
prema dezu, a kasnije je primenio neoklasini stil. Kasnije je tokom
1950-ih godina adaptirao serijske postupke koristei nove tehnike
tokom poslednjih 20 godina svog ivota. Stravinski je pokazivao
neiscrpnu elju da istrauje umetnost, knjievnost i ivot. Ta se elja
manifestovala u dosta njegovih saradnji. Saraivao je sa
umetnicima kao to su Pablo Pikaso (Pulinela), an Kokto (Kralj
Edip) i Dord Balanin (Apolon).

Roen je u blizini Petrograda. Otac mu je bio veliki muziar a majka

odlina pijanistkinja. Muzikom se bavi od malena, uio je kod
Korsakova. Boravio je i stvarao u Francuskoj, vajcarskoj i Americi.
Bio je i uspean dirigent. Pred drugi svetski rat preselio se u SAD.
gde je ostao do kraja ivota. Za njegovo stvaralatvo se obino
kae da je ogledalo itavog razvoja evropske moderne muzike.
Poeo je kao nastavlja nacionalnog stila Petorice, mestimino se
pribliavao i impresionizmu ali uz savremeni nain izraavanja.

Iako je Stravinski bio poznatijim po scenskim

delima, takoe je doneo veliki broj dela u
muzikoj umetnosti.
Izabrana muzika dela Igora Stravinskog su:
Baleti:
- ar ptica (1910. godine)
- Petruka (1911. godine)
- Posveenje prolea (1913. godine)
- Pulinela (1920. godine)
- Orfej (1947. godine)
- Agon (1953. 1957. godine)
Melodrame:
- Pria o vojniku ( 1918. godine)
- Persefona (1934. godine)
- Igra kartama (1937. godine)
Opere:
- Slavuj (1914. godine)
- Mavra (1922. godine)
- ivot razvratnika (1951. godine)
- Kralj Edip (1927. godine)

ZANIMLJIVOST
KRALJ EDIP
(izvedeno 1927. godine)
Delo Kralj Edip pripada njegovom neoklasicistikom periodu.
Literarni uzor i predloak je Sofoklova tragedija, a narator u
uvodu kae da su ovde prikazani samo odreeni
monumentalni aspekti razliitih scena. Naznaka u podnaslovu
znai da se delo ne moe sasvim podvesti pod anr opere.
Elementi koji ine slinim oratorijum i operu su libreto i
izvestan stepen razvijanja radnje. Meutim, oratorijumu
nedostaje dramski, teatralni momenat; prilikom izvoenja hor
i solisti stoje poreani na sceni, bez znaajne interakcije. Sve je
sraunato na to da istakne vanost teksta (pored muzike), koji
je obino uzet iz crkvene, biblijske problematike. Tako da su
moda najvanije razlike izmeu ova dva srodna anra upravo
dinaminost i tematika. Ilustrativne su primedbe koje je
Stravinski davao u vezi sa postavkom dela: eleo je minimalno
delovanje na sceni i glumce-pevae koji lie na govoree
statue; u svojim kostimima i maskama stoje mirno, pokreui
samo ruke i glavu. Hor sedi u prvom redu, sakrivenih lica, a
akteri stoje na platformama razliite visine. Libreto za ''Kralja
Edipa'' napisao je poznati nadrealistiki pisac i dramaturg an
Kokto; u svrhu izvoenja tekst je preveden na latinski, ime
dobija izvesnu dogmatiku teinu i doprinosi ozbiljnosti
pristupa.

ARNOLD ENBERG
(1874. 1951.)
BIOGRAFIJA
Arnold enberg je bio austrijski kompozitor, teoretiar muzike,
profesor, slikar i pisac jevrejskog porekla. Od 1933. godine
iveo je u SAD-u. Svoje prezime je uvek zapisivao na
nemakom ,,Schnberg'' sve do selidbe u SAD. Bio je blizak
ekspresionistikom pokretu u nemakoj poeziji i umetnosti, i
voa Druge beke kole u muzici. U muziku je uveo estetiku
atonalnosti i hromatsku lestvicu sa 12 stepeni. Uveo je izraz
,,razvojna varijacija'' a bio je i prvi moderni kompozitor koji je
uveo razvoj motiva bez obaziranja na dominaciju jedne muzike
teme. Uglavnom je bio samouk, on je samo uzimao asove iz
kontrapunkta kod kompozitora Aleksandra fon Zemlinskog.
Njegov jedan od najpoznatijih citata je: ,,Ja nisam revolucionar.
Jedini revolucionar naeg doba bio je traus.''

enbergovo stvaralatvo obuhvata 3 faze:

U prvom periodu se osea uticaj kasne romantike i
njegovo veliko kontrapunktsko znanje. Dela koja se istiu
iz tog perioda su:
- ,,Preobraena no''; napisana je za gudaki kvartet
- ,,Peleas i Melisanda''; simfonijska poema
- ,,Kamerna simonija za petnaest solo instrumenata
U drugom periodu uvodi ekspresionistike elemente, i
prelazi u potpunu atonalnost. Nekim instrumentima i
tekstovima daje solistike deonice. Dela koja se istiu iz
ovog perioda su:
- ,,Oekivanje''; monodrama
- 5 kompozicija za orkestar
- 3 klavirske kompozicije
- ,,Srena ruka''; muzika drama
Iz treeg perioda istiu se:
- 5 klavirskih kompozicija
- Svita za klavir
- Gudaki kvartet
- ,,Od danas do sutra''; komina opera
- Druga kamerna simfonija
- Oda ,,Napoleon''
- ,,Preiveli iz Varave''; potresna kantata