IU TH THAN

A.CHEKHOV

PHM VIM PHNG dch

LI GII THIU CA DCH GI :

Anton Chekhov (18601904), nh vit kch v bc thy truyn ngn ngi Nga, tt nghip khoa y
i hc Moscow nm 1884 nhng nui gia nh bng ngh vit vn v vit bo. n 1888 ng mi
xut hin trn mt tp ch vn hc uy tn vi truyn va Step (Tho nguyn).
Trong thp nin 1890, ng vit Ostrov Sakhalin (1893-94; o Sakhalin) v ch lao t Nga
hong, v nhiu v kch nh Dyadya Vanya (1897; Cu Vanya), Yubiley (1891; Sinh nht). Nm
1892, ng mua mt in trang Melikhovo, ti y ng vit nhng truyn ngn xut sc nht ca
mnh nh Chorny Monakh (1894, Tu s en), Ubiystvo (1895; n mng), Muzhiki (1897; Nhng
nng dn) gy nhiu ting vang trong vn gii. Giai on ny ng theo ch thuyt ca L. Tolstoy
(sng n s v khng chng li ci c) nhng ri ng t b t tng y qua mt lot truyn ngn
khc, nh Palata No. 6 (1892; Phng s 6), Chayka (1897; vit li nm 1904; Hi u). Hai v kch
cui cng ca ng l Tri sestry (1901, Ba ch em) v Vishnyovy sad (1904; Vn anh o) vit cho
Nh ht Moscow.
Tuy c tn xng Nga nhng ng ch ni ting th gii sau Th chin 1, khi cc tc phm ca
ng c dch sang ting Anh v cc ngn ng khc. Tc phm ca ng thng n gin, ngn gn,
c th xut pht t nhng s kin rt nh nht, nhng c ni dung x hi su sc lun khin ngi
c d dng rt ra nhng nhn nh trit hc v x hi. Do , truyn ca ng d c, d cm, khc
hn bt php tng bng tri ca E. Hemingway trong phn chm nhiu hn phn ni. cng
l l do khin truyn ca ng gim i sc quyn r i vi th h c gi hin i.
Tri nh nhem ti. Tuyt t t dy c bay cung quanh nhng ngn n ng mi thp, v ng
thnh nhng lp mng xp trn mi nh, trn lng nga, trn vai v nn ngi. Bc phu xe Iona
Potapov trng xa c ngi v trng c nh mt bng ma; lo ta gp i ngi n ht c m
thn ngi c th gp li; lo ang ngi trong ch iu khin nga; chng c ng g. Nu c c cn
bo tuyt p ln ngi, th c v nh lo cng khng thy l cn phi r tuyt i. Con nga nh
th ca lo cng trng xa, v cng ng bt ng; s bt ng ca n, dng gy g ca n, v
nhng ci chn thng nh bng g, d nhn k, cng khin n c v nh mt con nga r tin ch
ng mt ng kopek (xu). R rng n cng chm vo suy t. Nu bn b li khi bp cy, khi
khung cnh xm nh quen thuc, ri b qung vo ci chn t t ny y nhng nh n ma qui,
ting n bt tn v nhng con ngi tt t, hn bn cng thy khng th khng ngm ngh.
Iona v con nga nh b ca lo khng ri khi ch sut mt lc lu. H ri bi nga trc gi
n ti, v cho n tn lc ny chng c c mt ngi khch. Sng m ang ph xung thnh
ph, ngun nh sng ca nhng ngn n thay th nhng tia nng, v ting n trn ph m hn.
i Viborg! t nhin Iona nghe. Phu xe!.
Iona bt dy, v qua hng mi bm tuyt lo trng thy mt vin chc mc o khoc vi tm trm
u ko ln ph kn.
Ph Viborg!, ngi vin chc lp li. Cn ng h? Ph Viborg!
Vi ci gt u hiu Iona ko dy cng ln lm nhng lp tuyt trn c v lng con nga ri tut
xung. Vin chc ngi vo gh, lo nh xe lim mi khch l con nga, vn c ra nh mt con
thin nga, ngi thng dy, v, do thi quen hn l cn thit, vung roi ln. Con nga nh b cng
rn c, co dui nhng ci chn trng nh bng g, v nhc nhch mt cch lng l.

Lm ci g , ma si!, Iona nghe qut ln t ci khi en thui ang di chuyn ti lui ngay khi
c xe chuyn ng.
Lo i ci li ma qu no ? Qua bn ph--i!
ng khng bit nh xe sao? Gi l phi!, ngi vin chc ku ln gin d.
Mt tay nh xe nga gia nh mng vo mt lo; mt khch b hnh, va chy bng qua ng v
chm st vai vo con nga, nhn ln lo mt cch tc gin trong khi phi tuyt bm trn tay o. Iona
nhp nhm trn gh c nh ang ngi trn nhng cy kim, qu qu hai ci ch nh ang c gi
thng bng, v h hc ming nhn quanh nh mt k ang b bp c, khng hiu ti sao mnh y.
ng l mt l v li!, ngi vin chc ni a. Trng c nh tt c bn h h nhau x vo
ng hay ng b xung chn nga ca ng.
Iona quay nhn ngi vin chc v mp my mi. R rng lo mun ni g , nhng ch pht ra mi
mt m thanh kht kht.
Ci g?, ngi vin chc hi.
Iona nhn nh mt n ci, v bng mt n lc lo ni vi ging khn khn:
Con trai ti, tha ngi, mi cht tun ny.
Hm! Cht v ci g vy?
Iona quay hn ngi li pha ngi khch v ni:
Ai m bit c! H bo l st cao. N nm ba ngy trong nh thng, ri cht Cha mun
thi.
Quo i! ma!, c ting qut trong bng ti. Cht rp ri h, ch gi? M mt ra i ch!
Ti i, ti i, ngi vin chc ku, nu khng th n mai vn cha ti ni. Nhanh ln mt t!
Lo nh xe li vn c ra, thng lng ln, ri, vi dng iu kh coi, lo vung vt cy roi ln. Mt
i ln lo quay li nhn ngi khch, nhng ng ta nhm mt li v r rng chng mun nghe g
c. Sau khi th ngi khch xung ph Viborg, lo u xe ngoi mt qun ru, gp i ngi trn
gh v li bt ng, trong khi mt ln na tuyt li khi s ph ln ngi lo v con nga. Mt gi,
v mt gi na Ri, dc theo li i, vi ting ng cao su ct kt v ting ci c, xut hin ba
thanh nin, hai a gy v cao, a th ba thp v lng g.
Xe, i cu Police!, g lng g ku ln vi ging bc bi. Ba a hai ho!.
Iona nhc dy cng ln, v lim mi. Hai ho l gi chng ngon lnh g, nhng lo chng quan tm
chuyn l mt ng hay nm xu vi lo by gi th tt c cng nh nhau, min l tin xe.
Nhng thanh nin, x y nhau v n ni tc tu, h tin li chic xe, v c ba lp tc chen vo ch
ngi; ri bt u ci c xem hai a no s ngi v a no phi ng. Sau cuc tranh ci chi ra
ln nhau, vi rt nhiu cu gt, cui cng h quyt nh rng g g s phi ng, v g nh con nht.
No, nhanh ln!, g g ni vi ging oang oang khi bc vo ch ca mnh v th vo c Iona.
Gi ru! , n, ng c ci m g qui th! Tm c Peterburg ny cng chng thy ci no t hn!
He-he! He-he!, Iona ci hnh hch. Tht l
Ny lo tht l, l ln, ng tnh i c cuc xe theo ci kiu ny h? Phi khng? ng mun
lnh mt c vo gy khng?
u tao nh mun n tung, mt tn cao ku trong bn ni. Ti hm qua ch Donkmasov,
Vaska vi tao ung sch c bn chai cognac.
Tao khng hiu my khoc lc lm g, tn cao ku kia ni. My ni lo nh qu.
Cha pht tao i, chuyn tht m!
Th cng tht nh chuyn rn bit ho vy m!
He-he, Iona nhn nh ci, my cu ny vui tht!
Ph, qu bt lo i!, g g cau c ni.
ng c tnh nh xe hay l khng , lo gi dch? nh xe kiu vy h? Xi ci roi mt cht coi!
No, qu, no, qut cho n vi ci coi!
Iona cm thy lng mnh g trai nh th ang vn vo ngi, v kiu run ry trong ging ni
ca y. Lo lng nghe nhng li mng m, nhn nhng con ngi quanh , v t t vi dn cm
gic c n. G g c tip tc ra x cho n khi vng vo mt cu ra c a no , hay cht
ngt v ho. Hai tn cao ku bt u ni chuyn v mt c Nadejda Petrovna n. Iona vi ln ngonh
li nhn h; lo ch lc h ngt chuyn, ri quay ngi li, lo lm bm:
Con trai ti mi cht tun ny.

Ngi ta ai chng cht, g g th ht ra, chi ming sau mt cn ho d di. Thi, l ln, l ln!
Qu ngi , tao thc s khng th i ti u theo ci kiu ny! Chng no lo mi a mnh ti
ni?
My kch vo c lo mt t i!
Lo gi thi, nghe cha, ti lc xng c lo by gi! C i x t t vi bn ngi nh lo th
chc ngi ta phi i b ht. Nghe cha, rn gi Gorinytch! Hay c nh vo u th lo cng cc
cn?
Iona nghe thy hn l cm thy nhng c m h dnh cho lo.
He-he, lo ci. Bn thanh nin ny vui tht, Cha thng chng my!
N phu xe, lo c v cha?, mt tn cao ku hi.
Ti h? He-he, cc cu trai vui tnh! By gi ti ch cn mt m v vi nm t m H, h,
h tc l, nm m. Con trai ti cht ri, cn ti th sng Mt iu k l, thn cht vo nhm
ca thay v bt ti th n li bt con trai ti
Iona quay li ni cho h nghe con trai lo cht th no, nhng ngay lc , g g th ra v
thng bo: T n Cha, sau cng ta cng n ni, v Iona nhn theo bn h khut vo khung cng
ti en. Ln na lo cn li mt mnh, v li chm trong im lng Ni bun ca lo, va du c
mt lt, gi tr li v dy v con tim lo d di hn. Vi tia nhn bn chn v st rut, lo tm
trong m ng qua li hai bn ng tm xem c ai chu nghe lo ni khng. Nhng m ng
vi v i qua khng bun n lo hay tm s ca lo. M li l mt ni bun ln lao bt tn.
Nu nh tim lo v tan v ni bun tun ra, th n s trn khp tri t, c l th, vy m chng ai
thy c. N xoay x n nu trong mt lp v tm thng n khng ai c th trng thy ngay
c lc ban ngy v vi mt ngn n.
Iona trng thy mt anh gc ca ang li hi lm g , v quyt nh bt chuyn vi anh ta.
Anh bn, gi ny c my gi ri nh?, lo hi.
Hn chn gi. ng u y lm g? i i.
Iona chuyn ti trc vi bc, gp ngi li v bung mnh cho ni bun. Lo thy ku cu ai
gip qu l v ch. Cha c nm pht, lo thng ngi dy, ngng cao u c nh va cm
thy mt cn au d di no , v git cng nga; lo khng chu ni na. V bi thi, lo
ngh, v con nga nh lm nh thu hiu, ct bc vo nc kiu.
Mt gi ri sau Iona ngi cnh mt bp l bn thu. Quanh l, trn sn, trn cc bng gh, y
nhng ngi ang ngy pho pho; khng kh c qunh v nng n ngp th. Iona nhn nhng
ngi ang ng, gi gi trn ngi, v thy tic v v sm nh th.
Mnh kim cha tin rm cho nga, lo ngh. Rc ri ca mnh l ch . Mt ngi bit vic
mnh lm, kim n cho mnh v cho nga, th lc no cng ng c yn gic.
Mt anh phu xe tr trong gc l m thc dy, m ngi ng, v th tay v pha x nc.
Mun ung nc h?, Iona hi.
B ti khng bit kht sao?
Th ? C khe i! M nghe n, anh bn - anh bit khng, con trai ti cht ri Anh nghe khng?
Mi tun ny, trong nh thng Chuyn n di lm.
Iona nhn xem li ni ca mnh c tc ng g khng, nhng chng thy g c - g thanh nin di
mt xung v say ng tr li. ng gi th di v li gi u. Cng nh g thanh nin mun ung
nc, lo cng mun ni chuyn. Nay mai l con lo cht c mt tun ri, m lo vn cha th
ni ht u ui chuyn ny vi bt c ai. Ngi ta phi k chuyn ny mt cch chm ri v chi
tit; con lo bnh th no, n au n ra sao, n ni g trc khi cht, ri cht nh th no. Ta phi
t t m chi tit ca l tang, ri chuyn tr li nh thng ly qun o ca n. Con gi lo,
Anissia, vn di qu - mnh cng phi ni v n na. B lo chng c g k sao? Chc chn
ngi nghe s h hc mm v th di, ri thng cm vi lo sao? Tt hn l ni chuyn vi n b;
tuy h ngc nghch, ch hai ch l cho h bt khc.
Mnh phi i chm con nga, lo ngh; c khi gi ng. Chng s g chuyn !
Lo mc o khoc v i ra chung nga; lo ngh n bp, c kh v thi tit. Khi ch c mt mnh,
lo khng dm ngh v a con; lo c th ni v n vi bt c ai, nhng ngh v n, mng tng
ra hnh nh n, qu l au n khng chu ni.
My n ngon khng?, Iona hi con nga, nhn vo i mt sng ca n. No, n i, d mnh

kim khng c bp th mnh vn c th n c kh. Phi! Tao gi qu khng nh xe ni na

con trai tao th c, tao th khng. N l phu xe nht hng. Gi nh n cn sng!
Iona im lng mt lt, ri tip:
Chuyn vy , nga gi . Khng cn thng Kuzma Ionitch na. N b bn mnh li sng,
cn n th cht. Ni gi t, my c mt ch nga con, cn my l nga m, ri bt ng, gi t, con
my cht my li sng mt mnh. Tht l bun, phi khng?
Con nga nh nhai nhai, lng nghe, v th vo bn tay ca ng ch
Iona khng ngn ni nhng cm xc na, v lo k li ton cu chuyn cho con nga nh nghe.

PHM VIM PHNG dch