Mohd Mohsein bin Ibrahim

JKKP Kedah
Pemeriksa Kilang dan
Jentera

SKOP PEMBENTANGAN
Apa itu hazad?
Jenis-jenis hazad?
Kaedah Pengawalan
Apa itu C.A.T?

Apa itu hazad?

Situasi atau keadaan yang mempunyai
potensi mengakibat kemudaratan dalam
konteks kecederaan dan penyakit kepada
Manusia (guru, kakitangan, pelajar)
kerosakan harta benda ( kerusi, lampu,

meja)
kerosakan sekitaran tempat kerja. (bilik
darjah, kantin, padang permainan, makmal)

HAZARD DI TEMPAT KERJA

HAZARD KIMIA

gas/vapour
habuk
wasap
cecair
HAZARD
PSIKOSOSIAL
gangguan seksual
tekanan kawan
sekerja/
jiran/keluarga
penyalahgunaan
dadah
4

HAZARD
FIZIKAL
mekanikal
elektrikal
ergonomic
bising/
getaran
tempat
tinggi
haba
tekanan
HAZARD
BIOLOGI
bakteria/virus/spo
ra
habuk tumbuhan

Hierarki Mengawal Risiko Sesuatu

Hazad
1. Menghapuskan hazad
2. Menggantikan hazad
3. Kawalan Rekabentuk/kejuruteraan
4. Menghadkan dedahan kepada

hazad/kawalan pentadbiran
5. Peralatan Perlindungan Diri

1. Menghapuskan hazad
Kaedah mengawal risiko hazad yang paling

berkesan
Lebih tepat dikatakan mentiadakan hazad
daripada manusia
Apabila hazad sudah tiada maka tidak perlu
ada sebarang bentuk kawalan terhadapnya.
Contohnya
Hazad sinaran mengion tidak diingini maka
teknologi dan proses yang menghasilkannya
tidak perlu digunakan.

2. Menggantikan hazad
Hazad yang memberi risiko boleh digantikan

dengan sesuatu yang mempunyai had terima

atau yang boleh diterima.
Lebih pratikal berbanding dengan penghapusan.
Misalnya, sistem hidraulik atau pneumatik boleh
menggantikan sistem elektrik jika proses itu
mempunyai kemungkinan untuk terbakar atau
menjadi terlalu panas.
Contoh
Bomba

3. Kawalan
Rekabentuk/Kejuruteraan
Kaedah mengawal risiko hazad dengan

menggunakan rekabentuk selamat.

Biasanya dilakukan diperingkat pelan dan
lukisan lagi.
Menghasilkan produk mengintegrasikan
ciri-ciri selamat.
Kaedah ini cuba mengurangkan
sumbangan ralat manusia kepada
kemalangan.

4. Menghadkan dedahan kepada

hazad/ kawalan pentadbiran
Kawalan yang digunakan untuk memberikan

perlindungan daripada hazad ialah dengan

menjauhkan hazad daripada manusia atau
sebaliknya.
Ini bermakna dedahan kepada hazad dihadkan
kepada satu paras yang diterima selamat dan
yang telah ditentukan oleh pihak berkuasa.
Contohnya
Radiasi terhadap radioaktif
Pengurusan masa yang baik boleh mengehadkan
exposure yang terlalu lama atau pergiliran kerja.

5. Peralatan Perlindungan Diri

Kadangkala pilihan kawalan yang telah

dilaksanakan tetapi masih tidak mencukupi

atau tidak berkesan untuk mengurangkan
risiko ke tahap yang boleh diterima.
Kilang pembuat tin telah mengurangkan
hazad bunyi melalui kawalan kejuruteraan
dan pentadbiran.
Namun aras bunyi bising masih melampui
had yang dibenarkan kepada pekerja.
Pekerja dibekalkan ear-plug.

 Apa itu hazad?

Jenis-jenis hazad?
Kaedah Pengawalan risiko sesuatu hazad

CAM BAHAYA

PENAMBAHBAIKAN
BERTERUSAN

TINDAKAN DILAKUKAN

ANALISA BAHAYA

Contoh 1

Cam

Analisa

Tindakan

Longkang yang tidak

tertutup

Tergelincir atau
terjatuh

Menutup longkang

Tangga yang terdapat Tersepak pasu dan

halangan seperti pasu terjatuh
hiasan

Memindahkan pasu

Contoh 2

Cam

Analisa

Tindakan

Bahagian Mekanikal
mesin terdedah

Tangan tersepit
Tali leher atau baju
tersangkut pada
mesin

Membuat pemagaran

Pemotong kertas
(cutter)

Kecederaan tangan

Menggunakan sarung
tangan

Contoh 3

Cam

Analisa

Plug yang terbuka

Terkena kejutan
dan bahagian litarnya elektrik
terdedah, wayar yang
mengalami kebocoran
seperti rosak dan
putus

Tindakan
Menggantikan dengan
plug baru

Contoh 4
Ergonomik adalah kajian tentang

penyesuaian suatu barang atau produk

ataupun sesuatu keadaan yang mengikut
kepada fisiologi semulajadi manusia
Cam

Analisa

Tindakan

Menyediakan suatu
tempat kerja yang
tidak sesuai dengan
fisiologi badan,
contohnya meja
yang tinggi dari
kerusi, tempat yang
sempit dan
sebagainya.

Sakit di bahagian
belakang, tidak
selesa dan stress
(tekanan)

Menggantikan meja
dan kerusi yang
sesuai

Cam

Analisa

Tindakan

Mengangkat
barang / kotak
dengan cara yang
salah

Sakit di bahagian
belakang

Memberi latihan
cara mengangkat
barang dengan betul

Contoh 5
Bekerja di dapur kadangkala boleh

menimbulkan bahaya. Apakah bahaya atau

hazad tersebut?

Cam

Analisa

Lantai Basah dan

Licin

Tergelincir, terjatuh

Pintu Oven
dibiarkan terbuka

Terlanggar dan jatuh

Alat memotong
bersama sudu dan
garpu dibiarkan
bersepah di atas
meja kerja

Bahaya terkena alat

tajam

Alat pemadam api

diletakkan di atas
lantai dan tersorok
dari pandangan

Kebakaran tidak dapat

dipadamkan dengan
segera

Bilik masakan tidak

mempunyai bukaan
seperti tingkap
yang cukup (tidak
cukup
pengudaraan)

Mengundang hazad
kebakaran

Tindakan

Contoh 6
Bahan kimia merupakan salah satu hazad

yang amat bebahaya di pelbagai jenis

industri. Letupan, hakisan, sakit mata,
paru-paru, hidung merupakan kesan-kesan
bahan kimia.

Cam

Analisa

Tindakan

Tiada Label

Tidak tahu bahaya

bahan kimia tersebut

Menyediakan label
yang betul

Tiada penuntup

Mengeluarkan bau
yang tidak elok

Menggantikan dengan
penutup yang baru

Contoh 7

Cam

Analisa

Tindakan

Paip yang tidak

disambung dengan
betul

Kebocoran akibat
terdapat ruang di
antara
penyambungan

Menggantikan paip
yang baru

Hose getah bocor

Mengeluarkan bau

Menggantikan dengan
hose getah yang baru

Contoh 8
Bahan kimia berbahaya mestilah

mempunyai tanda-tanda tertentu untuk

mengenalpasti hazad-hazad.
HAZCHEM