Prof. dr. sc.

Sanda Vladimir-Kneevi :

Izolacija arbutina
SEMINAR 4

Arbutin
Hidrokinon- -D-glukopiranozid

fenolni glikozid
aglikon: derivat hidrokinona

Arctostaphylos uvae-ursi (L.) Sprengel

Ericaceae

rasprostranjen u biljnim vrstama

porodice Ericaceae
uroantiseptik
Eksterno u kozmeti kim pripravcima za
izbjeljivanje koe kod hiperpigmentacije

Sanda Vladimir-Kneevi : IBPP

Izolacija arbutina iz medvjetkinog lista

(Uvae ursi folium)

PRINCIP
Ekstrakcija se provodi toplom vodom. Trjeslovine i
flavonoidi istaloe se olovovim acetatom, a suviak olova
ukloni. Arbutin se odjeljuje na stupcu silikagela.
Prekristalizacijom se dobiva isti arbutin.

Sanda Vladimir-Kneevi : IBPP

TLC arbutina
Nepokretna faza: Kieselgel 60 F254
hidrokinon
(aglikon)

Pokretna faza: etilacetat-metanol-voda (100:13,5:10, V/V/V)

Reagens za detekcuiju: berlinsko modrilo

arbutin

Ekstrakt
medvjetkina lista
Sanda Vladimir-Kneevi : IBPP

Uvae-ursi folium
(10 g pulvisa)

Usitnjena droga (10 g) ekstrahira se vodom (200 mL) 15 minuta

na vodenoj kupelji uz povratno hladilo i filtrira
Ostatak se jo jednom ekstrahira s 100 mL vode na isti na in
Vodeni ekstrakt droge
Sjedinjenim filtratima doda se 10 g olovovog acetata i zagrijava 10
minuta na vodenoj pari, a nastali talog ukloni centrifugiranjem
Supernatantu se doda 10 g natrijevog karbonata i nastali talog
odfiltrira
Pro i eni vodeni ekstrakt
Pro i enoj zagrijanoj (60 C) vodenoj otopini podesi se pH na
5-6 pomo u 20%-tne kloridne kiseline
U 100 mL ute otopine doda se 40 g silikagela za stupnu
kromatografiju te nakon jednosatnog mjeanja na mu kalici
odcentrifugira
Supernatantu se doda 6 g silikagela za stupnu kromatografiju,
otapalo ukloni pomo u rotavapora i ostatak osui
Homogena prakasta smjesa
ekstrakta i adsorbensa
Sanda Vladimir-Kneevi : IBPP

Odjeljivanje na stupcu adsorbensa

Mokrim postupkom pripremi se stupac silikagela (50 g)
Za odjeljivanje se koristi pokretna faza: etilacetat-metanol-voda
100:16,5:13,5 (V/V/V) (cca. 650 mL)
Suhi praak ekstrakta i adsorbensa unosi se u kolonu u 5 cm visok sloj
pokretne faze iznad stupca adsorbensa
Brzina eluiranja 60 kapi u minuti
Skupljaju se frakcije od 20 mL te se ispituju tankoslojnom
kromatografijom (frakcije s arbutinom pojavljuju se nakon 100-120 mL)
Sjedinjene arbutinske frakcije upare se do suha pomo u rotavapora
Odjeljeni sirovi arbutin
Suhi ostatk otopi se u 20 mL metanola uz zagrijavanje i filtrira
(postupak se ponovi)
U filtrat se doda na vrhu patule malo aktivnog ugljena, zagrije i filtrira
kroz filtar-papir uskih pora, a ostatk ispere metanolom
Filtrat se upari do suha pomo u rotavapora, ostatak otopi u 2 mL
metanola, a zatim se doda 2 mL diklormetana
Otopina s istaloenim arbutinom hladi se 4 sata na 4 C
Istaloeni arbutin u otopini
Sanda Vladimir-Kneevi : IBPP

Arbutin se odsie i ispere diklormetanom

Ponovo se na isti na in otopi u metanolu, odsie i ispere diklormetanom
Kristali se osue u vakuum-eksikatoru
isti kristali arbutina
(180-300 mg)

IR spektar arbutina

Potvrda identiteta i ispitivanje isto e

(2 mg/200 mg KBr)

To ka taljenja (cca. 200 C)

Tankoslojna kromatografija
UV-Vis spektar (2 mg arbutina u 25 mL metanola,

max =

287 nm)

IR spektar
(Usporede se dobiveni spektri s poredbenim spektrima arbutina)
Sanda Vladimir-Kneevi : IBPP