Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

A. M U
I. L DO CHN TI
Trong ci cch gio dc, K chuyn cc lp thuc bc tiu hc l mt
phn mn dy hc l th v hp dn. Tuy nhin t hiu qu gio dc, gio
dng cao, ngi gio vin cn c s u t cn thit v mt s im l lun c bn
v phng php v k thut ln lp ca phn mn K chuyn.
Tit K chuyn lun c cc em ch n v tip thu bng mt tm trng
ho hng vui thch. Khc hn vi nhng tit Hc vn, Tp c, Tp vit, Chnh
t Tit K chuyn, c gio vin v hc sinh hu nh thot l hn sch v m giao
ha tnh cm mt cch hn nhin thng qua ni dung cu chuyn c k, thng
qua li k ca gio vin v li k ca hc sinh. Tt c nh c sng trong nhng
giy pht hi hp, xc cm ngoi quy ch thng thng ca mt gi ln lp bi
khng c cc hin tng truy bi, hi bi cng thng. Gn nh mt mi quan h
thy tr mi c xc lp gia mt khng kh mi: khng kh ca c tch, ca s
khch l, ca lng v tha rt i thanh tao. Vy r rng xc nhn phn mn K
chuyn l mt phn mn l th v hp dn tiu hc l c c s.
K chuyn khng nhng gip cc em cm nhn c ci hay, ci p ca
cuc sng mt cch t nhin, thoi mi m cn bi dng tnh cm tm hn v
gip cc em nhn thc th gii xung quanh thng qua nhng bi hc c rt ra t
cu chuyn c tch, thn thoi nh nhng li ru ngt ngo gip cho tm hn tr th
ca cc em pht trin v ha nhp vi cuc sng, gp phn hnh thnh nhn cch
tt cho cc em.
Vi nhng l do nu trn, ti suy ngh, nghin cu v p dng kinh
nghim: Mt vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp
Mt.
II. MC CH NGHIN CU:
Vi ti ny, mc ch nghin cu ca ti l tm ra mt s bin php, phng
php t chc cc hnh thc dy hc ph hp trong qu trnh dy phn mn K
chuyn lp Mt, nhm nng cao hiu qu gi dy phn mn K chuyn lp Mt.
III. I TNG NGHIN CU:
Mt vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt.
1/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

IV. I TNG KHO ST, THC NGHIM:

- Hc sinh lp Mt
V. PHM VI V K HOCH NGHIN CU:
- Ni dung chng trnh phn mn k chuyn, ni dung chng trnh Ting
Vit lp Mt.
- Sch gio khoa, sch hng dn, sch thit k Ting Vit lp Mt v cc ti
liu tham kho c lin quan n mn hc.
- ti c nghin cu t nm hc 2012 2015, bt u t thng 9 nm
2012 v kt thc vo thng 1 nm 2015.
VI. PHNG PHP NGHIN CU:
nghin cu ti ny, ti s dng nhng phng php sau:
-

Phng php trc quan

Phng php ging gii
Phng php m thoi
Phng php hi p

2/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

B. NI DUNG
I. C S L LUN
Hc sinh bc tiu hc, nht l hc sinh lp Mt, ang trong giai on pht
trin v t suy, th cht v tm hn. Cc em thch nghe ngi ln, thy c ni
nhng cng mau qun. Tr rt d xc ng v thch tip xc vi cc s vt hin
tng xung quanh. Vy nn trong dy hc gio vin phi s dng nhiu dng
dy hc, t chc cho hc sinh chi tr chi cng c bi hc.
Hc sinh lp Mt d xc ng nhng cng rt hiu ng, thch khm ph tm
hiu nhng iu mi l. Bi vy trong tit hc gio vin phi em li cho tr hiu
xc cm tr phn khi tip thu bi hc.
K chuyn l mt trong nm phn mn ca mn Ting Vit lp Mt. Nu
nh cc phn mn: Tp c, Chnh t, Tp vit ch trng rn cho hc sinh hai k
nng s dng Ting Vit l c v vit th phn mn K chuyn li rn cho cc em
hai k nng cn li l nghe v ni. N gip cc em khng ch hiu li ging, hng
dn hc tp ca gio vin v nh ni dung chnh ca cu chuyn n gin nghe
m cn phi bit ni r rng, tr li c cu hi dng n gin v bit k li mt
on ca cu chuyn nghe. Dn dn ln ln cc em s t tin hn khi din t
bng ngn ng ni mt vn no . Nh vy, vic dy tt phn mn K chuyn
cho hc sinh lp Mt l gip cc em rn k nng s dng Ting Vit.
II. C S THC TIN:
Trong nhng nm gn y, chng trnh tiu hc mi c dy i tr trn
c nc, khi mi tip cn chng trnh ny ti thy ni dung c nhiu thay i c
bit l phn mn K chuyn. chng trnh c, phn mn K chuyn ch c th
hin bng knh ch, tc l ni dung cc cu chuyn c in hon ton bng ch
trong cun truyn c Mt. Hc sinh mi vo lp Mt mi bit c 29 ch ci th
lm sao c c!! Cn vi chng trnh mi, mi cu chuyn c th hin bng
cc bc tranh minh ha xen ln cng vi cc phn mn khc k 1 v u k 2, ch
c tranh t tun 23 tr i c km cu hi gi di tranh l mt iu v cng hay.
Vi chng trnh nh hin nay: Knh hnh nhiu hn knh ch rt ph hp vi hc
sinh lp Mt.
Khi c ging dy theo chng trnh mi ti thy hc sinh tip thu bi hc
nh nhng, thoi mi m hiu qu. Hn na, tm l hc sinh tiu hc, c bit l
3/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

hc sinh lp Mt rt thch nghe k chuyn. Trong nhng tit k chuyn, cc em rt

si ni v hng th hc tp.
K chuyn l th, hp dn v c ch nh th nhng qua tm hiu thc t ging
dy ti thy vn cn khng t gio vin trc y cng nh hin nay vn cha dnh
cho tit hc ny mt s u t xng ng. Gio vin thng nhp bng mt
ging k t nht thiu hnh nh, vi mt thi h hng. C gio vin trong sut
tit k chuyn hu nh mt khng ri khi trang sch c ni dung cu chuyn m
cui tit hc li yu cu hc sinh k li chuyn cho c lp nghe. C gio vin ln
lp m vn cha thuc ni dung chuyn m cui tit li yu cu hc sinh thuc
chuyn ngay ti lp
Xut pht t tnh hnh trn, ti trn tr suy ngh tm ra nhng bin php
nng cao hiu qu gi dy phn mn K chuyn. T sng kin: Mt vi bin
php nng cao hiu qu gi dy phn mn K chuyn lp Mt hnh thnh trong
qu trnh dy hc ca ti.
III. CC BIN PHP THC HIN:
1. Cng tc chun b:
1.1. Chun b ca gio vin:
Bng kinh nghim ging dy qua nhiu nm, ti thy rng tit hc K
chuyn t kt qu cao l mt vic lm cn thit v cng rt quan trng, gp
phn bi dng tri thc cng nh tm hn tnh cm cho cc em. Cng vic ny
khng th hon thnh trong mt sm mt chiu c, n i hi ngi gio vin
phi nhit tnh, kin tr v thc hin thng xuyn lin tc qua tng tit hc. Cn
c vo thc t ca mn hc, ti xy dng k hoch c th t thng 9 nm 2012
nh sau:
- Mi hc sinh phi c quyn sch gio khoa Ting Vit 1 tp 1 v 2.
- T tit hc k truyn u tin, ti gy hng th hc tp cho cc em.
- Bn thn ti tm hiu v phn loi cc truyn trong chng trnh lp Mt,
c phng php dy ph hp vi tng loi truyn.
Qua , ti hiu v c im ni dung v ngh thut ca tng truyn c ging k
ph hp.
Chun b ca gio vin thng c din ra trc tit ln lp mt tun l.
Cng vic ca ngi gio vin bc chun b ny thng c tnh quyt nh cho
s thnh cng ca gi ln lp. V iu ny tr thnh mt chn l: Khng c s
4/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

chun b cng phu chu o th khng th c cc tit dy thnh cng c. Do

vy trc mi tit hc, ti chun b rt k cng cho bi dy.
* c v tm hiu nhp tm ni dung truyn.
y l khu c bn u tin ca tit K truyn. c th k c, k c
ngh thut hp dn v r rng, hn ai ht ngi gio vin phi l ngi thuc
truyn, nm vng tnh tit ct truyn, hiu cn k ngha v bi hc rt ra t
truyn. i vi truyn mi, vic c trc truyn l rt cn thit, nhng ngay c
i vi mt s truyn quen thuc th vic c trc truyn vn khng th thiu
c. V c c trc truyn mi v vc cu chuyn, y nh ngi nng dn cy v
ln u tin trn mnh rung ca mnh. Khng ch c ni dung cu chuyn sch
gio khoa m ti cn tm c cu chuyn y cc truyn c khc. C c trc
truyn mi bit r ni dung cu chuyn, mi nm c tnh cch nhn vt v cc
tnh hung ca truyn k truyn c din cm, cun ht cng nh c th so
snh c cc d bn khc nhau.
c truyn cng phi c phng php th mi nhanh chng nm bt ni
dung cu chuyn. C hai phng php c: c thm v c thnh ting. Thng
th lc u, ti c thm ton b cu chuyn, sau ti c to thnh ting c kt
hp ng iu ph hp tm ging iu chun. V c thnh ting cn to iu
kin t kim tra kh nng v ngh thut pht m thc t ca mnh. Vic c truyn
cn biu hin sc thi ngn ng i thoi theo tm trng nhn vt.
V d: truyn k: Tr khn. Truyn ny s phn bit ging i thoi l c
bn nh: Ging ni an phn, tht th ca Tru. Ging ni t m, ho hc, ngy ng
ca Cp v ging ni im tnh, khn ngoan ca Ngi.
Khi c truyn, ti thng dng nhng ch cn thit tm hiu r tng
tnh tit t ng ca truyn. i lc, ti ghi lc ra giy nhp nhng tnh tit chnh,
so snh vi phn gi tnh tit hng dn c th thy r c mch truyn.
Cng c th trn c s lp nn s pht trin tnh tit ca ct truyn, mi lin
quan gia cc tnh tit, v cc tnh tit cn nhn mnh. Vic lc ghi ny cn nhm
mc ch gip ti loi bt tnh tit ph hoc trng lp. Cng trong qu trnh c
truyn, ti tm hiu v th loi truyn, ngha ca truyn v bi hc rt ra t ni
dung truyn.
Phn ngha tot ra trc tip t ct truyn, cn phn tng kt rt ra bi hc
c tnh cht nng cao khi qut hn. Ti nhn r mc khc nhau c cch
x l cn thit.
5/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

* Tp k truyn.
c v nhp tm truyn l bc u lm quen vi truyn k. Nhng d sao
vn l truyn bn ngoi. Ti cn bin truyn thnh truyn ca bn thn mnh
bng cch tp k truyn. Ti thng tp k mt mnh hoc tp k cho con nh, chu
nh trong gia nh nghe. Qu trnh tp k l qu trnh chuyn ngn ng t vn bn
in n sang ngn ng ca bn thn mnh. V th ti c th k theo cch th hin khc
nhau sao cho bc l c tnh cch nhn vt trong truyn mt cch su sc nht.
Khi tp k tc l ti thot ly sch v k bng ngn ng ca bn thn, bng ging
iu hng ngy ca mnh, tt nhin l c cch iu mt cht. Ngoi ra, ti cng
thng lng nghe nhng bui pht thanh k truyn cho thiu nhi hng tun hoc k
chuyn cho cc chu mu gio hc tp cch k v t iu chnh ging k ca
mnh. K li c ton b cu chuyn bng ng iu ca mnh c ngha l ti
hiu ni dung truyn. l c s ti ch ng trong gi ln lp. Khi k c
truyn, ti bt u nghin cu vic s dng dng dy- hc (tranh nh, vt
tht) kt hp vi c ch nt mt ph hp vi ngn ng k chuyn. Khng
cng iu ha c ch v nt mt cng nh khng bt chc hon ton cc tm
trng nhn vt trong truyn v bin php s phm c hiu qu.
V d: ti khng bt chc ting ci, ting khc hay ting ch sa, g gy
mt cch d di hoc t nhin ch ngha gy hin tng ci a v nguyn tc
ca hc sinh. D bt k chuyn no, ti cng th hin mnh ch l mt ngi k,
ch khng phi l ngi trc tip trong truyn .
* Gio n.
Cng nh cc mn hc khc, cn c gio n cho tit K truyn hay phn k
chuyn trong tit n tp m (vn). Song khc vi gio n cc mn hc khc, phn
mn K chuyn, gio n c thit k gn vi mt tit ln lp hn l ni dung bi
ging. V chnh tit K chuyn, vai tr hng dn hot ng l c bn nht.
Ngoi mc ch gio dc, gio dng nh thng thy, gio n gi K chuyn
khng i k vo ni dung cu chuyn ( v phn ny gio vin nm vng) m i
nhiu v mt phng php v iu khin hc sinh k chuyn. Cng c th ghi t m
cc cu hi cn gi m cc tnh hung lu , cc hc sinh cn c kim tra. Cng
c th ghi theo thi gian: 1 pht n nh lp, 3 pht kim tra truyn k tun trc, 1
pht m u truyn mi.
Gio vin k t 2 n 3 ln: Ln 1 k hc sinh bit truyn, Ln 2, 3 k v
kt hp vi dng hc sinh nh ni dung tng on, ht khong 17 n 18
pht. Tip l hng dn hc sinh quan st, c cu hi v tp k theo on k c
truyn ht khong 17 pht, 5 pht cui cng cng c rt ra ngha v bi hc t
6/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

truyn. Nu thi gian cho php th s lng hc sinh tp k c nhiu v ngc

li nu thi gian cn t th s lng hc sinh tp k s gim i. D kin cc bin
php b sung, bng bt c gi no cng to iu kin cho cc con c
hng trn vn yu cu ca tit k truyn.
Qu trnh son gio n cng l qu trnh ti t tm t liu tranh nh minh ha
cho truyn k. Hin nay do tranh v minh ha cho truyn k lp Mt cha nhiu
nn ti phi pht huy s trng ca mnh v tn dng cc t liu c th c c
trng, nh nh tranh nh, hin vt, bt phn, bt phn mu, giy t-ki, giy ba
lch v c s gip ca nhng gio vin nng khiu chun b tt cho tit dy
ca mnh.
V d: khi dy bi k chuyn: Ch g trng khn ngoan. Ti dng tranh
nh con g trng gii thiu bi v nh gio vin m thut v h bc tranh g
trng u trn cy v Co di gc cy minh ha cho cu chuyn ( tranh v
phng to).
Qu nhin tit hc khng nhng gy c hng th i vi hc sinh m cn
em li hiu qu cao. T , ti cho rng i khi dng dy hc ch l mt vi
bc tranh minh ha n gin m cng t c hiu qu cao cho hc sinh. Tt
nhin nhng minh ha y phi c a vo tit hc mt cch t nhin, ph hp
vi tnh hung cu chuyn.
Bn cnh , ti lun phi chun b cho mnh v mt t th v tm th vi
trng thi tinh thn sng khoi, v mt ti vui, gn gi vi hc sinh. chnh l
iu kin ti thiu m bo cho tit k chuyn c thnh cng.

GIO N MINH HA

K chuyn: Tr khn
I.

MC TIU:
7/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

-Hc sinh k c mt on cu chuyn da vo tranh v gi di tranh.

- Hc sinh hiu ni dung cu chuyn: Tr khn ca con ngi khin con ngi
lm ch c mun loi.
- Bi dng cho hc sinh lng t tin, thc t hc.
II.

DNG DY HC:

-Tranh minh ha truyn k trong sch gio khoa.

-Mt n: Tru, H, bc nng dn.
III.

THI
GIAN

HOT NG DY HC CH YU:
PHNG PHP V HNH THC T CHC
NI DUNG
DY HC TNG NG

5
pht

I. Kim tra bi c:
-Nhc li cu chuyn
k tun trc.
- K li mt on ca
cu chuyn

27
pht
1
pht

II. Bi mi:

26
pht

1.Gii thiu bi:

K cu chuyn:
Tr khn.
2. Bi ging:
a. K mu:

b. K tng on:

DDH

- GV hi: tit trc cc con c nghe cu

chuyn g?
- HS tr li:Truyn C b trm khn .
- GV gi 2 HS k ln lt ni tip nhau ht
truyn.
- HS khc nhn xt.
- GV nhn xt.
- GV nu: Hm nay c k cho cc con
nghe cu chuyn Tr khn- Ghi bng.
- GV k ton b cu chuyn ln 1.
-HSlng nghe nh ni dung cu chuyn.
-GV k ln 2, 3 kt hp ch tranh minh ha.
- GV yu cu HS quan st tranh v c cc
cu hi di tranh.
*Vi tranh 1.
- Gi 2 HS c cu hi di tranh:
H nhn thy g?
- GV hi: Tranh 1 v cnh g?
- HS tr li: ngi nng dn ang cy
rung. Tru rp mnh ko cy. H nhn
thy cnh y v mt ngc nhin.
- GV cht.
- GV cho HS tho lun nhm i: K trong
nhm v ni dung tranh 1.
8/21

Tranh

Tranh

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

*Ngh gia gi:

c. K ton b cu
chuyn:

- HS trnh by trc lp: i din nhm k

( khong 3-4 nhm ).
- HS nhm khc nhn xt theo gi sau:
Bn c nh ng ni dung on truyn
khng? C k thiu hay tha chi tit no
khng? C din cm khng?
- Sau mi HS k, GV gi 1-2 HS khc
nhn xt bn.
- Cui cng l li nhn xt ca GV.
*Vi tranh 2, 3, 4.
- GV cht v chuyn sang tranh 2, 3, 4.
Thc hin tng t nh vi tranh 1.
- Ni dung ca 3 tranh cn li l: H v
Tru ni chuyn vi nhau, cui cng H
mc by bc ng dn.
- GV lu : Ging k, c ch, nt mt phi
ph hp vi tng nhn vt trong truyn.
- GV hng dn c lp ht 1 bi:
Tm bn thn.
* K c nhn:
- GV hi: Truyn c my nhn vt? L
nhn vt no?
- HS tr li: C 3 nhn vt, l: Ngi
nng dn, H v Tru.
- Gi 2 HS ln lt k li ton b truyn.
- Sau mi em k, GV yu cu 1-2 HS nhn
xt v b sung ( nu cn).
- GV nhn xt, nh gi.
* K phn vai:
- GV hng dn cch k phn vai trong
nhm 4 ( ngi dn truyn, H, Tru, bc
nng dn)
- Cc nhm hc sinh trnh by trc lp.
- GV gi ln lt tng nhm k trc lp
(khong 4 nhm).
+ Nhm th nht ln trnh by: GV l
9/21

Mt
n:
H,
Tru,
bc
nng
dn.

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

d. ngha cu
chuyn:

3
pht

III.Cng c - Dn
d:

ngi dn truyn, cc nhn vt khc nhn

tranh minh ha v gi di tranh k
truyn.
+ Nhm th 2: Cho mt hc sinh trong
nhm nhn sch dn truyn.
+ Nhm th 3 th 4: Hc sinh nh vai ca
mnh nhp vai, k li ton b cu
chuyn (4 hc sinh).
- Sau mi nhm thc hin, GV yu cu hc
sinh nhm khc nhn xt.
- GV cht.
- GV hi: Cu chuyn ny cho em bit iu
g?
- HS tr li:
+ Con H to xc nhng ngc nghch,
khng bit tr khn l g.
+ Con ngi b nh nhng c tr khn.
+ Con ngi thng minh, ti tr nn tuy
nh vn buc nhng con vt to xc nh
con Tru phi vng li, con H phi s hi.
- Gi 4-5 HS nu ri cht ngha ca
truyn.
* ngha: Cu chuyn ca ngi s thng
minh, nhanh tr ca con ngi nn lm
cho cc con vt phi s.
- GV hi nhm no k hay nht? Bn no
k hay nht? Con hc tp cch k ca bn
no?
- HS trong lp nh gi bn k chuyn.
- GV cht khng nh nhm, c nhn k
hay.
- C lp khen.
- GV hi: Va ri cc con c nghe cu
chuyn g? C my nhn vt?
- GV nhn xt vic hc ca hc sinh qua
tit dy.
- HS nhc li ngha ca truyn.
10/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

- GV dn d chun b bi sau: S T v
Chut Nht.
- HS lng nghe.

1.2. Chun b ca hc sinh.

Vic chun b ca hc sinh cng gp phn em li hiu qu cho tit dy k
chuyn. Do vy ti thng yu cu hc sinh phi xem tranh v c cu hi di
tranh trc nh lm quen vi cc nhn vt ca chuyn. ng thi ti cng
phn cng hc sinh su tm tranh nh t liu lin quan ti bi dy.
Nh vy c c v tr u c s chun b chu o nn tit hc rt thnh cng .
2. Quy trnh mt tit dy k chuyn:
Bc 1: n nh lp, kim tra truyn k tun trc.
Qu trnh ny khng nn chim qu 5 pht v ko di thi gian ch i cng thng
ca hc sinh, gio vin cn ni bng nhng cu ngn gn, gi hng th t m ca
hc sinh v cu chuyn sp k. Vic kim tra truyn c khng nn lm theo phng
php chiu l m qua cn kim tra nhn thc v tnh cm ca hc sinh. C th
gi 1,2 em ln ni li tn truyn, tn nhn vt v mt vi tnh tit chnh, ngha ca
truyn. Sau bng mt cu chuyn tip ngn gn chuyn sang truyn mi v
ghi u bi ln bng.
V d: Tun trc cc con c nghe cu chuyn Ra v Th tun ny
cc con s c nghe k tip mt truyn c c tn l: C b trm khn .
Ngi xa c cu:
Con i mun nn thn ngi
Lng tai nghe ly nhng li m cha.
Mt c b do khng nghe li m dn nn gp nhng chuyn g trn ng
n nh b ngoi. Cc con hy ch lng nghe.
Bng li gii thiu n gin nh vy, ti dn dt cc em chuyn sang cu
chuyn mi mt cch t nhin thoi mi.
Bc 2: Gio vin k
y l qu trnh m ngi gio vin th hin ti ngh ca mnh trc ng
o hc sinh. Cn li cun s ch ca c lp ngay t u cu chuyn. C khi ti
ng cnh bn ca mnh cng c khi li ng cnh bn hc sinh u tin ca
lp k. Ni chung khng nn ng qu gn hoc qu xa i tng tip thu.
Ging k nh nhng vang, cho c lp nghe. Trong qu trnh k ti lun bao qut
lp xem cc em hc sinh c hon ton tp trung theo di cu chuyn khng? Nu
thy c hin tng thiu tp trung th ti s un nn iu chnh ging k kp thi.
11/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

Nhn chung ging k va phi trm m l thch hp nht i vi truyn c tch.

Qu trnh k cng l qu trnh ti thut c sng to tc phm vn hc. Khng qu
g b v li vn v chi tit, ngi gio vin s c iu kin k thanh thot vi cc
truyn c. Da vo c im v s nhn thc v pht trin nng lc hc tp ca
hc sinh lp Mt: d nh d qun nn hc sinh c th nm c tnh tit ct
truyn ti k li ln th 2, ri ln th 3 kt hp cng vi dng dy hc hc
sinh nh cc chi tit cu chuyn, ti k thong th hn v c bo trc hc sinh
ch .
Thng th ngay sau khi ti k xong,(va dt li k) cc em v tay hoan h rt
thch th. y l ngun ng vin ln i vi ti.
Bc 3: Hc sinh k:
Trc khi bc vo phn hc sinh k, ti gi m cho hc sinh nm c ct
truyn thng qua m thoi mt s cu hi tm hiu ni dung tng on kt hp vi
quan st tranh ca on . C th gi mt hoc vi hc sinh tr li cc cu hi .
Qu trnh hc sinh tp k phi qua cc bc sau: K trong nhm, k c nhn trc
lp tin ti k li tng on v cui cng l k li c truyn.
V d: Khi dy k chuyn bi: C b trm khn , ti cho hc sinh c
v tr li cu hi ca tng on gip cc em nm c tnh tit chnh ca on ri
mi k li c on .
on 1:
Hi: Khn c m giao vic g?
on 2:
Hi: Khn b Si la nh th no?
on 3:
Hi: Si n nh b lm g?
Khn hi g?
Si tr li nh th no?
on 4:
Hi: Bc th sn lm g khi thy Si?
Khn hiu ra iu g sau cu chuyn ny?
Sau khi hng dn hc sinh tr li cu hi ca mi on , ti cho cc em tp
k li on lun, v vic rn luyn k nng k chnh l rn k nng ni cho c
lp. i vi nhng hc sinh thuc truyn, k hp dn ti khuyn khch ng vin
kp thi, cn i vi nhng hc sinh k p ng ni khng thnh cu ti kin tr
hng dn, khng cho cc em phi xu h trc lp, khng cho hc sinh
12/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

ng trc lp m khng ni c cu no. Nu qu tht cc em khng t mnh k

c, ti k li tng chi tit ri yu cu em nhc li.
V du: Lp ti c mt s em l nhng hc sinh yu, nht nht ca lp. Mi
khi gi cc em ln tp k l cc em rt s ng ln k p ng ni khng thnh cu.
Ti kin tr hng dn un nn, qua tng chi tit ca chuyn. Bng vic lm nh
vy dn dn t t n nhiu, n nay cc em bit cch k v rt thch c ti
gi ln k chuyn. Nh vy vic tp k cn tin hnh nhiu hc sinh, lu nhng
hc sinh t c k. Nu c hc sinh no khng thch truyn l ti tm hiu nguyn
nhn ti sao c hin tng v c bin php un nn kp thi. cng l qu
trnh tm hiu d lun, tm hiu hng th tht s ca hc sinh i vi truyn. Nu
trong lp pht hin thy hc sinh no c nng khiu k chuyn l ti ch
khuyn khch bi dng thm, t lm c s pht trin nhn t tch cc trong
lp.
V d sau khi hc sinh k xong chuyn : C b trm khn , ti cho hc
sinh sm vai, ti pht hin thy mt s em c nng khiu k chuyn. Bi nhng em
ny v th cht thng nhanh nhy, c ngh thut din cm, c kh nng bt chc,
kh nng ng hot cnh. V mt thc t, nhng em lun to mt khng kh
hng th trong tit k chuyn, lm cho lp hot ng si ni thc y chung cc
phong tro ca lp. V vi nhng dp t chc thi k chuyn, hi din th cc em
rt hng hi tham gia. l mt thc t v cng l mt trong nhng hiu qu c th
ca vic rn k nng ni trong phn mn k chuyn.
* Bc 4: Cng c v nu ngha truyn
Vic m thoi sau khi hc sinh k li ch nn xoay quanh ngha ca truyn
v tnh cch mt s nhn vt ca truyn. m thoi ca tit k truyn nhm cng
c c rt ngha bi hc cuc sng ch khng nh phn luyn tp cc mn
hc khc. Qu trnh m thoi cng l qu trnh cng c tit k truyn. Bc cng
c ca tit k truyn cng khng ging bt k bc cng c ca cc mn hc khc
nh nhng cu dn d. Cui cng, gio vin ch cn gi Tun ny cc con
c nghe v tp k mt cu chuyn l th. Tun sau c s k cho cc con nghe mt
truyn k l th hn. gy c tm l i ch tit k chuyn sau. Tit K
chuyn kt thc phi nh nhng, gy cm xc nui tic hc sinh khng nn ko
di sang gi hc khc v nh th s gy cm gic mt mi cho hc sinh. Tit K
chuyn thnh cng l hc sinh hot ng si ni v khi kt thc cn li nhiu d
m cho cc em.
13/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

3. Cc yu t gp phn tch cc cho tit k chuyn thnh cng:

Phn mn K chuyn l phn mn dy cc tc phm vn hc bng phng php
k truyn cm. Nhim v ca hc sinh trong gi K chuyn l cc em phi chm
ch nghe gio vin k chuyn nh truyn v k li c cu chuyn. Cc th
thut s phm mang ngha thc tin kp thi b sung lm cho truyn thm sinh
ng truyn cm. Sau y l mt s th thut c bn nht m ti p dng trong
gi dy hc K chuyn v em li hiu qu cao.
3.1. Th thut s dng ng iu:
Ng iu l ging iu ring ca li ni. Trong ng php hc, ngi ta chia
thnh 4 ng iu chnh: Ng iu k, ng iu hi, ng iu cu khin, ng iu
cm thn. V thc t, ng iu l sc thi th hin ngha cm xc ch n nhp
ni, trng m cng ca ging, ngt ging,Nhp ni gip cho ng iu
ni bt, to cho ng diu mt hnh th r rt: Nhanh hay chm, dn dp, gp gp
hay hin ha, khoan thai,Khi k ti lun to cho mnh mt nguyn tc cn thit
lc chm ri lc khn trng, lc duyn dng. Ni chung khi k ti ch dng ging
k va phi, c vang v su l ch yu. Ngt ging l ch ngng ging nht
nh. C hai loi ngt ging: Ngt ging theo du cu v ngt ging theo biu cm
(khng c du cu) vi ch gy n tng.
Chng hn truyn C ch khng bit qu tnh bn. C nhiu ch c th
s dng ngt on th hin cm xc nht l nhng tnh hung ci nt, tnh
hung nguy him.
V d: on C ch i Vt ly Ch con v c ch k chuyn cho Ch con
nghe: Lc u, ch c G Trng. Sau ch i G Trng ly G Mi. Ri ch
li i G Mi ly Vt. By gi ch thch Ch con lm nn i Vt ly Ch
con y.
Ph hp vi sc thi ng iu l vic biu l nt mt. Nu l ng iu vui,
nt mt vui, nu l ng iu bun, nt mt bun. Bn cnh vic biu l nt mt th
vic biu l c ch cng l cn thit khng km. i vi phn mn K chuyn, c
ch cn n gin, trung thc, biu cm v mang mt ni dung r rt. V d th no
chng na, c ch khng ln t li k, khng lm phn tn sc tp trung ch ca
hc sinh.
3.2. Th thut s dng dng dy hc:

14/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

dng dy hc ca phn mn K chuyn thng l tranh nh, hin vt,

phim n chiu c lin quan n truyn. Gio vin s dng dng dy hc
minh ha cu chuyn ng ch ngha l a ra ng on k ang ni n s vt
y v a ra ng lc ngha l ng thi im m tm trng ngi nghe ang ch
i mong mi.
V d: i vi truyn S tch da hu. Trc khi i vo k chuyn, ti
cho hc sinh quan st qu da hu v mt ming da hu ri hi hc sinh bng mt
s cu hi gi sau:
+ Cc con n da hu bao gi cha?
+Da hu c v nh th no?
+ Cc con c bit ngi trng da hu u tin l ai khng? .
Ri ti gi tip: y ng l ming da hu: v xanh, ci trng, rut , ht
en nhnh, n v ngt mt. Ma h c ming da hu gii kht th tht l th v.
Nhng cc em c bit ai l ngi u tin trng da hu khng? Cu chuyn S
tch da hu s gip cc em hiu c iu .
Sau khi a ra dng dy hc dn dt hc sinh vo cu chuyn, ti bt
u k ton b ni dung cu chuyn theo ng trnh t cu chuyn.
Nh vy, tit k truyn v cu chuyn s tch da hu c bt u bng
vic s dng dng dy hc rt nh nhng v t nhin. Tt nhin, hu ht
dng minh ha u c a ra trong qu trnh pht trin ca truyn.
Trong vic s dng dng dy hc, ngoi yu cu v thi im ng lc,
ng ch, cn c yu cu gio vin trnh by nhng dng dy hc y trc mt
hc sinh nh th no. i vi khung tranh ng ln, ti gia bc ging, cn i
vi nhng bc tranh minh ha to, ti thng treo ln bng c lp xem. Rng vi
nhng tranh nh hoc nh chp, ti ln lt i qua v dng li mt cht tng dy
bn mt cc em tin quan st. Ring i vi tranh ng th ti va k va iu
khin hc sinh thy hot ng ca con vt.
Ni chung, d c s dng dng dy hc no i chng na th cng khng
s dng qu 5 pht, v minh ha d sao cng ch l h tr b sung cho ni dung
truyn. Khng nn qu lm dng tranh nh trong tit hc.
15/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

Vi nhng th thut trn, tuy n rt bnh thng nhng n gp phn em

li hiu qu cao trong mi gi dy K chuyn ca ti.
4. T chc hot ng ngoi kha
Hot ng ngoi kha c tc dng cng c mn hc chnh kha, bi dng
nng lc, pht trin nng khiu sn c. Mc d l mt phn mn dy hc chnh
kha nhng do c trng ring nn phn mn K chuyn c kh nng pht trin
nng lc cm th vn hc, cm th ngh thut ca tng c nhn. Trong qu trnh
hc tp, hc sinh khng ch n gin ng vai tr th ng m cn v tr ngi
ng cm th, ng sng to vi ngi k, vi tc gi ca truyn. Ch ring vic
hc sinh c th v cn thit phi tp k li truyn bng ngn ng ca chnh mnh
xc nh r vai tr ny. Nhng hot ng th k chuyn din ra d c s hng
ng ca gio vin v hc sinh. Do vy hng thng ti t chc thi k chuyn vo
tit sinh hot tp th ca lp.Thi k chuyn l mt trong nhng hot ng ngoi
kha rt b ch i vi HS, gip cc em pht trin ngn ng Ting Vit.
Sau y l mt v d v chng trnh t chc bui thi k chuyn lp m ti
thng lm.
+ Mc ch: -To kh th hc tp si ni, n np.
-Rn k nng ni, k nng k chuyn c ngh thut.
-Tp duyt bi dng kim tra, bnh gi nng lc cm th v th
hin truyn ca hc sinh
+Yu cu:
-Gn nh, thit thc.
-ng vin c ng o hc sinh trong lp tham gia.
+Thi gian: Mi thng mt ln vo tit sinh hot tp th ca lp (tun hc
th 4 ca thng).
+a im: Ti lp hc.
+Ni dung: Hc sinh k li truyn hc trong thng bng cch bt thm
theo hnh thc hi hoa dn ch. -Thi k phn vai, ng kch.
16/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

-Thi k tip sc.

+Hnh thc:
Trang tr n gin phng hc bng phn mu, hoa. Bng c ghi tn cc hc
sinh tham d v tn truyn c k.
+ Gim kho: Gio vin ch nhim, cng c bui mi c ph hiu trng v
ban ch huy lin i ca trng tham d.
+ Bnh gi nhn xt: Gio vin ch nhim
+Phn thng : Li ng vin, hin vt nho nh, qu ng nghnh
Hot ng thi k chuyn ny gp phn gip cc em thi ua hc tp tt
phn mn K chuyn ng thi cng c v ngn ng Ting vit.

IV. KT QU T C:
Bng s nhit tnh ca bn thn, tnh cm yu ngh mn tr, ti em p dng
nhng bin php trn th thy t c kt qu nht nh nh sau:
1.100% hc sinh u bit k chuyn bng li k ca mnh.
2. Hc sinh c hng th trong gi hc, khng cn hin tng hc sinh khng thch
truyn v s ng ln ni trc tp th.
3. Qua cc gi hc k chuyn, hc sinh c rn nhiu v k nng ni gp phn
hc tt cc mn hc khc.
4. Nhiu em bc l r rng nng khiu k chuyn trong qu trnh hc tp.

17/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

C. KT THC VN
I. BI HC KINH NGHIM
Qua thi gian nghin cu, p dng v thc hin ti rt ra c mt s bi
hc kinh nghim nh sau:
1/ Gio vin phi c s chun b chu o trc khi ln lp.
2/ Lun lun ng vin, khch l hc sinh t pht huy kh nng k bng ngn
ng ca mnh.
3. Ngi gio vin phi nhit tnh v thng xuyn t bi dng chuyn mn
nghip v nng cao tm hiu bit ca mnh.
4. Kt hp nhiu phng php day-hc trong gi hc gy c nhiu hng th,
hp dn cho hc sinh nht l phng php trc quan, phng php thc hnh giao
tip, phng php cng tham gia Gio vin phi thng xuyn ng vin khen
ngi hc sinh.

18/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

5. Khuyn khch hc sinh xem, c thm nhiu trun tranh thiu nhi v tp k
chuyn theo tranh.
II. KT LUN
K chuyn l mt mn hc gy nhiu hng th cho tr. Mn hc ny c
nhiu p dng to ln trong vic bi dng tm hn v gp phn pht huy tr
nhng phm cht tt p nh nng lc cm th, c thm m, tr tng tng, kh
nng suy xt phn on ng thi lm giu thm vn ngn ng, vn sng vn hc.
Gi k chuyn gio vin c iu khin chan ha tnh cm vi tr th, lm cho hc
sinh cng gn gi, qu mn.
Trn y l mt vi suy ngh v bin php m ti p dng khi dy k
chuyn theo phng php mi v bc u t hiu qu. l thc hin theo li
Bc H dy: Sng kin kinh nghim khng phi l ci g k l, n biu hin tinh
thn cch mng ca qun chng, gii quyt c vn kh khn tng hiu qu
ca cng vic u l sng kin.
Ti rt mong cc ng ch ng nghip gp ti c hon thin.
Xin chn thnh cm n !
H Ni, ngy 20-1-2015

D. TI LIU THAM KHO

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Sch gio vin Ting Vit 1 - Nh xut bn Gio dc.

Thit k bi ging Ting Vit 1 - Nh xut bn H Ni.
Phng php dy cc mn hc lp 1, tp 2 - Nh xut bn Gio dc.
Sch gio khoa Ting Vit 1 tp 1, tp 2 - Nh xut bn Gio dc.
Vui hc Ting Vit
- Nh xut bn Gio dc.
Kho tng truyn c tch Vit Nam - Nh xut bn Gio dc.

19/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

E.MC LC
NI DUNG

TRANG

A. M U

1
1
1
1
2
2
3
3
3
4
4
11

I. L do chn ti
II. Mc ch ca ti
III. i tng nghin cu
IV. i tng kho st, thc nghim
V. Phm vi v k hoch nghin cu
B. NI DUNG
I. C s l lun
II. C s thc tin
III. Cc bin php thc hin
1. Cng tc chun b
2. Quy trnh mt tit dy K chuyn
20/21

Mt

vi bin php nng cao hiu qu gi dy phn mn k chuyn lp Mt

3. Cc yu t gp phn tch cc cho tit K chuyn thnh cng

4. T chc hot ng ngoi kha
IV. Kt qu t c
C. KT THC VN
I. Bi hc kinh nghim
II. Kt lun
D. TI LIU THAM KHO

21/21

14
16
18
19
19
19
20