Kolubarska bitka

Jedno francusko vienje

1. Kontekst
Kolubarska bitka se odvijala u tekom stratekom kontekstu za Francusku. Zapravo, nakon to je
uspela da se suprotstavi nemakoj ofanzivi na reci Marni (septembar 1914), Francuska je sa Velikom
Britanijom i Belgijom zapoela trku na moru (oktobar-novembar 1914) kako se naziva manevar
sukobljenih strana, savezniki sa jedne strane i nemaki sa druge, kako bi pokuali da se meusobno
zaobiu do Severnog mora.
2. Francuska podrka Srbiji tokom Kolubarske bitke
Francuska se znai fokusirala na severo-istoni front koji je za nju od vitalnog znaaja. Ali,
istovremeno, ona pozitivno odgovara na apele za podrku Srbiji.
I to, Francuska alje misiju D ili misiju Picot koja nosi ime porunika bojnog broda koji njom
komanduje. U pitanju je jedna baterija koju ine stotinak pripadnika vojske i tri mornarika topa od
143 mm, koji stiu 5. novembra 1914. u Rakovicu, blizu Beograda. Ova e baterija uestvovati u
odbrani Beograda protiv upada austrougarskih brodova i na taj nain, indirektno, u Kolubarskoj bici.
Tim povodom, evo jednog odlomka iz lanka Francuska pomo Srbiji koji je napisao Rober Voe
(Robert Vaucher) za asopis Ilustracije od 29. maja 1915 :
U vreme kada je izdata naredba o povlaenju iz Beograda (to je bilo 1. decembra), porunik bojnog
broda Piko (Picot) je naredio svojim ljudima da zaspu projektilima breuljke koji okruuju Zemun, a
gde su se Austrijanci utvrdili. Sa dva topa uspeli su da ih tokom 48 sati zadre na drugoj obali Save.
Kada je poslednja municija ispaljena, vojnici-posluioci su po pravilu spremili projektile i rezerve
municije za Ni. Takoe su poneti ureaji za ciljanje, zatvarai i konzole ova dva topa koje je naalost
trebalo ostaviti. Na taj nain su dva topa ostala neupotrebljiva za Austrijance, a uzdali su se u sreu
da nau ispravne topove u sluaju brze ofanzive.
Malo je zapravo falilo da 15. decembra ili trinaest dana nakon povlaenja iz Beograda nai artiljerci
nau svoje naoruanje u stanju u kojem je ostavljeno. Jedna patrola prethodnica srpske konjice
zarobila je austrijske oficire inenjerce koji su bili zadueni da ga unite. Upravo su izvrili svoj
zadatak. Da je patrola stigla sat ranije, francuski topovi su mogli da napadnu Austrougare koji su
prelazili Dunav beei u Maarsku.
Misija D ostae u Srbiji do zime 1915, kada se peke spustila u Manastir (Bitolj). Ukupno, baterija je
potopila tri austrijska monitora na Dunavu i utihnula baterije u Zemunu.
Pored toga, Francuska e preko Grke isporuiti artiljerijsku municiju koja e stii na odredite kako bi
snabdela srpsku artiljeriju i koja e joj omoguiti da osnai ponovnu ofanzivu tokom bitke.

I na kraju francuski novinari u Srbiji snano doprinose da se u Francuskoj stvori slika srpskog naroda
koji herojski prua otpor austrougarskim pritiscima. Citirali smo Robera Voea iz Ilustracija: Mogli
bismo takoe navesti Enrija Barbija (Henry Barby), dopisnika urnala, koji e prikazati epski portret
kralja Petra Prvog kako dri govor vojnicima na frontu, hrabri ih i snai pre nego to sam zapuca sa
vojnicima na prvoj liniji fronta.
3. Presti Srbije u Francuskoj
Pobeda u Kolubarskoj bici donosi Srbima veliki presti. Francuska priznaje ivost i jainu nacionalnog
oseanja srpskog naroda, divi se izdrljivosti srpskog vojnika i njegovoj privrenosti rodnoj zemlji.
Kolubarska bitka izaziva u Francuskoj jo vee oduevljenje jer podsea na prvu bitku na Marni koja je
voena u septembru 1914. Zapravo, ove dve bitke imaju upadljive slinosti. U oba sluaja,
- obe zemlje, kako Francuska tako i Srbija, rizikuju potpuni poraz;
- iscrpljene i demoralisane trupe koje su se povlaile tokom nekoliko dana pronalaze snagu i
hrabrost da uspostave odbrambene linije, to jest da ponovo krenu u napad;
- one, kako jedna tako i druga, znae poraz manevara Centralnih sila (nemakog Plana lifen za
francuski front, austrougarskog za srpski front) i dovode u pitanje mogunost brze pobede
neprijatelja;
- snano jaaju nacionalno jedinstvo i solidarnost.
Zakljuak
Pobeda na Kolubari omoguava da se stabilizuje front u Srbiji koji spreava Austrougarsku da uputi
sve svoje snage na ruski front. U tom kontekstu, Francuska e nastaviti da daje podrku Srbiji
uspostavljajui na srpskoj teritoriji od marta 1915:
- jednu izviaku eskadrilu (MF99) koju ine 6 aviona Moris Farman MF11 koja e takoe
voditi zahvaljujui hrabrosti pilota i genijalnosti mehaniara lovake akcije i akcije
bombardovanja;
- francusku medicinsku misiju koju ine 100 lekara aktivnih oficira i oficira iz rezervnog sastava
pozvanih da se bore protiv epidemije tifusa.
I jedna i druga misija e ostati do zime 1915; njihovo osoblje e pratiti srpske trupe prilikom
povlaenja, u jezivim uslovima, kroz planine severa Albanije.
Na politikom nivou, Kolubarska bitka i presti koji je ona donela srpskom narodu navee Francusku
da razmotri na pozitivan nain ambicije Srbije za teritorijalnom ekspanzijom nakon rata i na kraju da
prihvati konkretizaciju jugoslovenskog projekta.