Professional Documents
Culture Documents
69 Asoj
69 Asoj
873
874
875
876
877
878
879
&
lg0f{o g+= **#*
881
882
883
884
@=
sd{rf/Lxsf] plNnlvt ;]jf cjlwdf cfwf/df x'g] a9'jfsf] nflu ;DefJo pDd]bjf/
Ps jif{ sd ;]jf cjlw eP klg a9'jfsf] eGg] zLif{scGtu{t pklgod -!_, -@_, -#_ /
nflu ;DefJo pDd]bjf/ x'g5
] .
-$_ df ;f] ;DaGwdf lj:t[t Joj:Yff ul/Psf]
b]lvG5 . pQm pklgod -@_ df s'g} ;d"xdf
bkmf @$M sfo{ Ifdtfsf] cfwf/df x'g] a9'jfsf] l/Qm /fhkq cg+lst kbxdf sfo{ Ifdtfsf]
cfwf/M -!_ a9'jf ;ldltn] lghfdtL d"Nofgf/f a9'jf ug{sf] lgldQ To:tf] l/Qm
sd{rf/LnfO{ sfo{Ifdtfjfkt kfPsf] s'n kbeGbf Ps >]0fL d'lgsf] kbdf lgodfjnLsf]
csf] cfwf/df a9'jfsf] nflu l;kmfl/z lgod &% sf] v08 -s_ adf]lhdsf] ;]jf cjlw
ug]5
{ .
/ xfn axfn /x]sf] kbdf ;]jf k|j]zsf] lgldQ
-@_ lghfdtL sd{rf/Lsf] sfo{Ifdtfsf] d"Nofg lgwf{l/t Go"gtd z}lIfs of]Uotf k'u]sf b]xfosf
ubf{ b]xfoadf]lhd a9Ldf Ps;o c lbOg] sfof{ n oxsf] nflu b] x foadf] l hdsf
5M
sd{rf/Lx ;DefJo pDd]bjf/ x'g]5g\ eGg]
Joj:yf eO{ To;}sf] b]xfo -s_ df ;jf]{Rr
-s_ sfo{ ;Dkfbg d"Nofg jfkt rfnL; c cbfnt, Gofokl/ifb\ ;lrjfno, k|zf;sLo
-v_ h]i7tf jfkt tL; c
cbfnt / >d cbfntsf sd{rf/Lx eGg]
-u_ z}lIfs of]Uotf jfkt afx c
pNn]v ePsf] b]lvof] . o;/L lgod !!-@_ n]
-3_ ef}uf]lns If]qdf sfd u/] jfkt ;f]x c Gofo ;]jf Gofo ;d"xsf /fhkq cg+lst
-_ tfnLd jfkt b'O{ c .
kbxdf sfo{Ifdtfsf] d"Nofgf/f ul/g]
a9' j fsf] nflu ;DefJo pDd] b jf/ x' g ]
-#_ ;DefJo pDd]bjf/sf] sfo{;Dkfbg d"Nofg sfof{noxsf] Joj:Yff u/]sf] / To;}sf] v08
jfkt c u0fgf ubf{ c;f/ d;fGt;Ddsf] -s_ n] ;jf]{Rr cbfntaf6 sfo{ ;Dkfbg
lx;fjn] / cGo c u0fgf ubf{ a9'jfsf] d"Nofgf/f ul/g] a9'jfsf] nflu ;jf]{Rr
b/vf:t lbg] clGtd Dofb;Dd xfl;n cbfnt, Gofo kl/ifb\ ;lrjfno, k|zf;sLo
u/]sf] c u0fgf ul/g]5 .
cbfnt / >d cbfntsf sd{rf/Lx ;DefJo
pDd]bjf/ x'g] egL Joj:Yff u/]sf] kfOof] .
$= o;/L lghfdtL ;]jf P]g, @)$(
%= lghfdtL ;]jf P]g, @)$( sf] bkmf
sf] bkmf @! df a9'jfsf] nflu pDd]bjf/ x'g &% n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn ;/sf/n]
rflxg] Go"gtd\ ;]jf cjlw / z}lIfs of]Uotfsf] agfPsf] Gofo ;]jf -;d"x, u7g tyf >]0fL
ljifodf / bkmf @$ df sfo{ Ifdtfsf] cfwf/df ljefhg, lgo'lQm, ;jf, a9'jf_ lgodx, @)%!
x'g] a9'jfsf] cfwf/xsf] af/]df pNn]v ul/Psf] ldlt @)%!.#.^ sf] /fhkqdf k|sflzt eO{ ;f]xL
b]lvg cfpF5 . plNnlvt sfg"gL Joj:Yff;Fu ldltb]lv nfu" ePsf] xf] . o;sf] lgod !! sf]
Gofo ;]jf -;d"x, u7g tyf >]0fL ljefhg, pk lgod -@_ sf] v08 -s_ df ldlt @)%#.(.!!
lgo'lQm, ;jf, a9'jf_ lgodx, @)%! sf] df ePsf] klxnf] ;+zf]wgf/f ;+zf]wg eO{
lgod !! sf] pklgod -@_ sf] v08 -s_ sf] plNnlvt sfof{noxdf sfo{/t\ sd{rf/Lx
Joj:Yff gldn]sf] eGg] lgj]bg lhsL/ ePsf] ;DefJo pDd]bjf/ x'g ;Sg] Joj:Yff ePsf]
x'Fbf pQm lgod !! sf] Joj:Yff klg x]g'{kg]{ b]lvof] . lgj]bs sfo{/t\ /x]sf] C0f c;"nL
b]lvof] . pQm lgod !! df sfo{Ifdtfsf] Gofoflws/0f a}s
+ tyf ljQLo ;+:yfsf] C0f c;"nL
886
887
888
&
890
891
892
893
894
895
896
897
2=
898
k'g/fj]bg cbfntsf] km};nf ldn]sf] 5, tyf csf{ k|ltjfbL klkndfg zfSonfO{ gful/stf
5}g / k'g/fj]bs jfbL / k|ltjfbLxsf] P]g, @)@) sf] bkmf !% adf]lhd ?=%,))).
k'g/fj]bg lhsL/ k'Ug ;Sg] xf], xf]Og < h/Ljfgf / 5 dlxgf s}b, /fxbfgL P]g, @)@$
sf] bkmf % adf]lhd ?=%)). h/Ljfgf / 5
@= lg0f{o lbg'kg]{ x'g cfPsf pk/f]Qm dlxgf s}b tyf d'ns
' L P]g sLt]{ sfuhsf dxnsf]
k|ZgxdWo] klxnf] k|Zgtkm{ ljrf/ ubf{ ljb]z ( g+= adf]lhd ?=%). h/Ljfgf / P]hg !@ g+=
dn]lzofsf] h]ndf /x]sf s'naxfb'/ vqLsf adf]lhd yk b'O{ jif{ s}b x'g] 7xofO{ km};nf
gfdaf6 /fxbfgL agfpg e"m7f ljj/0f k]z u/L ePsf] b]lvg cfpF5 .
k| l tjfbL b' u { a xfb' / a:g] t sf] kmf] 6 f] 6fF ; L
k'g/fj]bg cbfntsf] ;f] km};nfpk/
s'naxfb'/sf] gfdsf] gful/stfsf] k|ltlnlk lnPsf] ;hfo 7x/ ePsf k|ltjfbLx b'ua{ xfb'/ a:g]t
/ ;f]xL cfwf/df /fxbfgLsf] kmf/fd e/L /fxbfgL / klkndfg zfSosf] tyf z]/axfb'/ v8\sfnfO{
lng] k|of; ubf{ub}{ kqmfp k/]sf k|ltjfbLx ;kmfO lbPsf] z'?sf] ;b/ u/]pk/ jfbL g]kfn
klkndfg zfSo, b'ua{ xfb'/ a:g]t / z]/axfb'/ ;/sf/sf] 5'f5'} k'g/fj]bg k/]sf] /x]5 .
v8\sfnfO{ gful/stf P]g, @)@) sf] bkmf !%
$= k'g/fj]bs b'u{axfb'/ a:g]tsf]
sf] s;"/ ck/fwdf ;f]xL bkmf !%, d'ns
' L P]g, k'g/fj]bgkqdf d'VotM ;/sf/L 5fk b:tvt
sLt]{ sfuhsf] !,(,!@ cg';f/sf] s;"/df ;f]xL sLt],{ e"m7f ljj/0f lbO{ gful/stf lnPsf] /
( / !@ g+= tyf /fxbfgL P]g, @)@$ sf] bkmf % /fxbfgL P]g cGtu{tsf 5'f5'} s;"/df Pp6}
sf] s;"/df ;f]xL bkmf % cg';f/ ;hfo ul/kfpFm cleof]u bfo/ ul/Psf] c=j+=&@ g+=ljk/Lt q'l6k"0f{
eGg] ;d]t cleof]u dfu bfjL /x]sf] b]lvG5 . ePsf], g]kfnL gful/snfO{ gful/stf P]g, @)@)
pk/f]Qm cleof]usf] bfjL /x]sf] kl/k|I] odf sf] bkmf !% adf]lhd e"m7f ljj/0f k]z u/L
z'? afUn' lhNnf cbfntaf6 k|ltjfbL b'ua{ xfb'/ gful/stf lnPsf] eGg] cleof]u nufpg / ;hfo
a:g]tn] g]kfn gful/stf P]g, @)@) sf] bkmf ug{ gldNg], /fxbfgL P]g cGtu{tsf] s;"/ g}
!% sf] s;"/ u/]sf] egL ;f]xL bkmfcg';f/ gePsf] tyf pk/f]Qm s;"/df cfk\mgf] s'g} ;+nUgtf
?=!),))). h/Ljfgf / /fxbfgL P]g, @)@$ sf] g/x]sf] cj:yf /x]sf]n] k'g/fj]bg cbfntsf]
bkmf % sf] s;"/df ;f]xL bkmfadf]lhd @# lbg km};nf pN6L u/L ;kmfO kfpg' kg]{ eGg] lhsL/
s}b / ?=%)). h/Ljfgf x'g] ;hfo 7x/ u/L lnPsf] kfOG5 .
sLt]{ tkm{sf] bfjL gk'Ug] Pjd\ k|ltjfbLx
%= k'g/fj]bs k|ltjfbL b'ua{ xfb'/ a:g]t
klkndfg zfSo / z]/axfb'/ v8\sfn] ;Dk"0f{ afUn' lhNnf xl/rf}/ uf=lj=;=j8f g+=+ ( df
cleof]u bfjLaf6 ;kmfO kfpg] 7xofO{ km};nf :yfoL 3/af; eO{ sf7df8f}s
F f] ;'Gwf/fdf xf]6n
u/]sf] b]lvof] .
Joj;fo ub}{ cfPsf JolQm x'g\ eGg] s'/f lghs}
#= z'?sf] pQm km};nf s]xL pN6L u/L aofgaf6 b]lvG5 . lgh k|ltjfbLn] clwsf/k|fKt
k|ltjfbL b'ua{ xfb'/ a:g]tnfO{ gful/stf P]g, clwsf/L;dIf u/]sf] aofgdf dn]lzofdf /x]sf
@)@) sf] bkmf !% adf]lhd ?=!),))). h/Ljfgf afUn's} s'naxfb'/ vqLn] lghsf] gfdsf]
/ 5 dlxgf s}b, /fxbfgL P]g, @)@$ sf] bkmf % gful/stf / /fxbfgL cfjZos k/]sf]n] agfO{
adf]lhd ?=%)). h/Ljfgf / 5 dlxgf s}b tyf lbg'kof] egL k6s k6s kmf]g u/]sf], hfkfgdf
;/sf/L sfuh sLt]{ u/]tkm{ sLt]{ sfuhsf /x]sL lghsL lbbL hd'gfn] klg efOsf] /fxbfgL
dxnsf] !@ g+= adf]lhd yk Ps jif{ s}b x'g] / gful/stf agfO{ lbg'kof] egL kmf]g u/]sL,
3=
899
900
901
902
903
904
905
906
&
907
c=j+= !& g+= sf] /f]xaf6 ljrf/ ug{] clGtd eP/ a;]sf] 5 . ljkIfL ljz]Zj/n]
cj:yf g} gx'g] .
km};nfdf pNn]v ePsf] lhNnf ;Kt/L, df}hf
-k|s/0f g+=&_ en'jf, eujfgk'/sf] ;f=ls=g+= ! sf] )!!!
sf] 3/ ;d]t km};nfdf lsQf g+= e'nn] ls=g+= #
lgj]bssf tkm{af6M ljfg clwjQmf ;'/G] b| v8\sf g+= x'gk' g{d
] f lsQf g+= ! n]lvg uPsf]n] km};nf
ljkIfL tkm{af6M ljfg clwjQmf ;'/z
] s'df/ sfsL{ ;+zf]wg ul/kfpFm egL b]=g+= !&*% sf] c+z
cjnlDa ghL/M
d'2fdf lbPsf] lgj]bgdf ;Kt/L lhNnf cbfntaf6
;Da4 sfg"gM
k|df0f a'emL @)^&.$.@* df pQm hUufsf] lsQf
c=j+= !& g+=
g+= ;+zf]wg u/L lbg] u/L ;f] d'2fdf xfdLnfO{
lhNnf cbfnt lgodfjnL, @)%@ sf] ga'emL cfb]z ePsf] /x]5 . c+z d'2fsf] xfdL
lgod %!, %@-!_
klg kIf e} xfdLaf6 c+z gkfpg] 7x/L clGtd
km};nf ePsf] / afh] dw's/ d+8/sf] gfpFsf]
cfb]z
pQm ;f=ls=g+= # df xfdL lgj]bssf] 3/ a;f]jf;
Gof=bfdf]b/k|;fb zdf{M g]kfnsf] cGtl/d ePsf] / ljkIfLsf] tfobftLdf ;f] hUuf pNn]v
;+ljwfg, @)^# sf] wf/f #@ / !)&-@_ adf]lhd geO{ ls=g+= ! pNn]v ePsf] x'bF f tfobftL adf]lhd
o;} cbfntsf] If]qflwsf/leqsf] eO{ k]z x'g km};nf ePsf] cj:yf;Dd xfdLn] ;f] km};nfpk/
cfPsf] k|:t't lgj]bgsf] ;+lIfKt tYo / 7x/ k'g/fj]bg ug'k{ g{] cj:yf g} ljBdfg lyPg .
o; k|sf/ 5M
o;/L ;fljs lsQf g+= # / tfobftL /
dw's/sf] b'O{ 5f]/f h]7f :j= a}/;', sfG5f km};nfaf6 kfpFb} gkfPsf] hUuf ljkIfL ljz]Zj/
:j= xl/nfn x'g\ . a}/;'sf tLg 5f]/f xfdL / ldgLb]jL ;d]tsf] x'g] u/L ;fdfGo q'l6sf]
lgj]bsx xf}+ . xl/nfnsf] b'O{ 5f]/f h]7f u0f]zL, cfwf/df ul/Psf] km};nf ;+zf]wg j]/Ltsf] x'bF f
sfG5f ljz]Zj/ x'g\ . u0f]zLsf] kTgL ldgLb]jL ab/ ul/kfpFm egL k'g/fjb]g cbfnt /fhlj/fhdf
ofbj x'g\ . ;Kt/L lhNnf cbfntdf xl/nfnsf] lgj]bg lbPsf]df ljkIfL g+= # n] ufpF ljsf;
xfFufsf] ldgLb]jLn] b]=g+= !(!! sf] c+z btf{ ;ldltaf6 $ lsNnf ;d]t a'emL @)^&.$.@*
d'2f! / ljkIfL ljz]Zj/n] b]=g+= !&*% sf] c+z sf] km};nf ;+zf]wg cfb]z lhNnf cbfnt
btf{ d'2f! u/L b'O{ d'2f xfdL lgj]bsxnfO{ lgodfjnL, @)%@ sf] lgod %@-@_ adf]lhd
k|ltjfbL agfO{ d'2f bfo/ ug'{ ePsf]df Ps} c+z d'2fsf] cleGg c ePsf]n] pQm cfb]znfO{
nufjdf /xL b'j} d'2fdf ljkIfLxsf] lktf, d'ns
' L P]g c=j+= sf] !& g+= sf] /f]xdf x]g{ gldNg]
;;'/f / xfd|f lktfx cl3 g} 3/;f/ d} 5'l x'bF f pQm cfb]z ab/ u/fpg cGo pkrf/sf]
;s]sf]n] xfdLaf6 tfobftL glng], ljkIfL ljz]Zj/ cj:yf /xL g} /x]sf]n] pQm lhNnf cbfntsf]
ldgLb]jL xl/nfnsf] xfFufsf] x'bF f lghaf6 tfobftL cfb]z kl/jt{g ug{ ldn]g egL ldlt @)^&.!).@&
dfu eO{ b'j} d'2fdf ljkIfLxaf6 tfotfbL cfO{ df cfb]z ePsf] x'bF f km};nfadf]lhd c+z 5'6o\ fpg]
tfobftL adf]lhdsf] ;f=ls=g+= ! ;d]tsf] hUuf qmddf j]/Lt;Fu ljkIfL g+= @ n] u/]sf] cfb]z
ljz]Zj/n] / ldgLb]jLn] kfpg], t/ xfdL lgj]bssf] ab/ ug'k{ g{d
] f ;b/ u/]sf] x'bF f / ljkIfLxsf]
lktf s} kfnfdf 5'L leGg ePsf] x'bF f lghn] cfb]z clGtd eO{ s'g} j}slNks pkrf/sf] cj:yf
xfdLaf6 c+z gkfpg] u/L @)^^.!.@$ df ;Kt/L gePsf]n] g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf]
lhNnf cbfntaf6 b'j} d'2f Ps} lbg km};nf eO{ wf/f !#, !(, !@ -#_ sf] -_ / -r_ adf]lhdsf]
908
909
910
911
**$! - 8\o;
' km\6 cf]e/l;h g]kfn k|f=ln=lj=/fh:j cg';Gwfg ljefu ;d]t
&
lg0f{o g+= **$!
;jf{R] r cbfnt, ;+oQ
' m Ohnf;
dfggLo GofofwLz >L bfdf]b/k|;fb zdf{
dfggLo GofofwLz >L e/t/fh pk|t] L
;+jt\ @)^$ ;fnsf] WO!)!)
cfb]z ldltM @)^(.@.@#.#
ljifoM pTk|i] f0fldl>t k/dfb]z ;d]t .
lgj] b sM sf7df8f} F lhNnf, sf7df8f+ }
dxfgu/kflnsf j8f g+= !) afg]Zj/
l:yt 8\ o ' ; km\ 6 cf] e /l;h g] k fn
k|f=ln=sf] tkm{af6 P]=sf] clwsf/k|fKt
wgs'df/ /fO{
lj?4
ljkIfLM /fh:j cg';Gwfg ljefu ;d]t
d"No clej[l4 s/ P]g, @)%@ sf] cg';r
" L
! sf] ;d" x & n] d' b | 0 f e} ; s] s f]
-Printed_ lstfjnfO{ ;d]6s
] f] b]lvPklg
Online ;]jfdfkm{t\ sf/f]jf/ x'g] E-book
nfO{ ;d]6s
] f] b]lvg gcfPsf]n] E-book
sf] laqmL sf/f]jf/nfO{ d"No clej[l4 s/
5"6 x'g] sf/f]jf/ dfGg gldNg] .
-k|s/0f g+=@_
s/;DaGwL k|rlnt g]kfn sfg"gadf]lhd
g]kfn ;/sf/sf] lg0f{ocg'k s/
913
cfb]z
Gof=bfdf]b/k|;fb zdf{M g]kfnsf] cGtl/d
;+ljwfg, @)^# sf] wf/f #@ / !)&-@_ adf]lhd
kg{ cfPsf] k|:t't lgj]bg ;DaGwL ;+lIfKt tYo
/ cfb]z o; k|sf/ 5M
lgj]bs 8\o;
' km\6 cf]e/l;h g]kfn k|f=ln=,
sDkgL P]g, @)%# adf]lhd ;DalGwt lgsfosf]
:jLs[lt lnO{ ljb]zL nufgL tyf k|ljlw x:tfGt/0f
P]g, @)$( sf] ;Dk"0f{ k|lqmof k"/f u/L pBf]u
ljefusf] ;xdltsf cfwf/df ljb]zL nufgLdf
:yflkt sDkgL xf] . of] sDkgLn] g]kfndf
OG6/g]6dfkm{t\ sDKo'6/ lzIff sfo{qmdx
;~rfng ug's
{ f] ;fy} OG6/g]6dfkm{t\ sDKo'6/
lzIff sfo{ q mdx ;~rfng ug' { s f] ;fy}
OG6/g]6dfkm{t\ ljleGg z}lIfs ;fdu|L lstfjx
-Online Books_ laqmL ug{] sf/f]jf/ ub{} cfPsf]
lyof] . lghLIf]qaf6 ljZjJofkL ?kdf k|rlnt
OG6/g]6 lzIff Pj+ 1fg ;DaGwL sfo{qmd ;~rfng
u/L g]kfndf Software education, Software
Industry sf nflu rflxg] hgzlQmnfO{ k|lzIf0f
k|bfg ug{,] Educational website dfkm{t\ z}lIfs
;]jf k|bfg ug{,] ljBfyL{xnfO{ 3/df g} a;L
sDKo'6/ tfnLd lbg] h:tf ;]jf k|bfg ug{] o;sf]
p2]Zo xf] . of] sDkgLn] g]kfnL gful/snfO{
/f]huf/L k|bfg u/L /fi6sf] /fh:jdf oyf]lrt
of]ubfg ub{} cfPsf] 5 . g]kfnsf] sDkgL sfg"g,
/fh:j ;DaGwL sfg"gx, ljb]zL nufgL tyf
k|ljlw x:tfGt/0f P]g Pj+ cf}Bf]lus Joj;fo
P]gsf] kfngf ub{} pQm P]gxn] tf]ss
] f] st{Jo /
bfloTjsf] clwgdf /xL k|:t't sDkgLn] cfkm\gf]
sf/f]jf/ ;~rfng u/]sf] 5 . o; sDkgLn] tTsfn
g]kfndf w]/} k|rngdf g/x]sf] Educational
Website, Software Education h:tf k|ljlw g]kfn
leq\ofO{ hgtfnfO{ ;/n ;'ud ;]jf pknAw
u/fPsf] 5 . g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^#
sf] wf/f #%-!@_ df ljb]zL k"h
F L / k|ljlwnfO{
914
**$! - 8\o;
' km\6 cf]e/l;h g]kfn k|f=ln=lj=/fh:j cg';Gwfg ljefu ;d]t
915
**$! - 8\o;
' km\6 cf]e/l;h g]kfn k|f=ln=lj=/fh:j cg';Gwfg ljefu ;d]t
917
918
**$! - 8\o;
' km\6 cf]e/l;h g]kfn k|f=ln=lj=/fh:j cg';Gwfg ljefu ;d]t
919
-$_
-%_
920
**$! - 8\o;
' km\6 cf]e/l;h g]kfn k|f=ln=lj=/fh:j cg';Gwfg ljefu ;d]t
921
**$! - 8\o;
' km\6 cf]e/l;h g]kfn k|f=ln=lj=/fh:j cg';Gwfg ljefu ;d]t
923
lgj]bs tkm{af6M
ljkIfL tkm{af6M ljfg pkGofoflwjQmf >L
/]jtL/fh lqkf7L
cjnlDat ghL/M
;Da4 sfg"gM
k'g/fj]bs cbfnt lgodfjnL, @)$*
lghfdtL ;]jf P]g, @)$( sf] bkmf
/lhi6f/sf] cg'kl:yltdf ;f]xL cbfntsf]
@$s
pk/lhi6f/n] /lhi6f/sf] lgldQ eO{
/lhi6f/n] ug'k{ g{] ;a} sfd, st{Jo ug'k{ g{]
cfb]z
/ ;f] qmddf /lhi6f/nfO{ k|fKt ;a}
Gof=bfdf]b/k|;fb zdf{M g]kfnsf] cGtl/d
clwsf/sf] k|of]u ;d]t ug{;Sg] .
;+ljwfg, @)^# sf] wf/f #@ / !)&-@_ adf]lhd
-k|s/0f g+=%_ bfo/ x'g cfPsf] k|:t't lgj]bgsf] ;+lIfKt tYo
sfo{ ; Dkfbg d" N ofg kmf/fdsf] / 7x/ o; k|sf/ 5M
lgb{l] zsfsf] bkmf ( / !! df c 36fpg
lhNnf lzIff sfof{no bfr'n
{ fdf g]kfn
;lsg] Joj:yf eP klg s'g} sd{rf/Lsf] k|zf;g ;]jf k|zf;g ;d"xsf] /f=k=cg+=+ k|yd
sfo{;Dkfbg d"Nofgjfkt c k|bfg >]0fLsf] Ps kb sfo{Ifdtfsf] d"Nofgaf6 kbk"lt{
ubf{ ;f]sf] sf/0f pNn]v gu/]sf] cj:yfdf ug{ k|ltzt lgwf{/0f e} cfPcg';f/ ;f] kbk"lt{
TolQs} cfwf/df Psk6s k|fKt u/]sf] ug{ a9'jf ;ldltsf] ;lrjfnon] ;"rgf k|sfzg
c 36\g] jf cGoyf x'g] cj:yf gx'g] . u/]sf]df ;f] kbdf b/vf:t k]z ug{ of]Uo ePsf]
-k|s/0f g+=&_ gftfn] d}n] b/vf:t k]z u/]sf] lyPF . a9'jf
;DalGwt ;'kl/j]Ifs, k'g/fjnf]sgstf{ ;ldltsf] d] / f] cf=j= @)%*)%( sf]
/ k'g/fjnf]sg ;ldltn] s'g} sd{rf/LnfO{ sfo{;Dkfbsf] d"Nofg g} gu/L To;jfkt c
924
925
sfof{no, bfr'n
{ fn] vl/bf/ kb\d/fh hf]zL /
vl/bf/ x/sl;Fx s'jF /sf] hDdf k|fKtf a/fa/
b]lvPaf6 lghxsf] vl/bf/ kbdf lgo'lQm
ldltnfO{ cfwf/ dfgL cyf{t\ kbd/fh hf]zL
ldlt @)#%.&.% sf] / vl/bf/ x/sl;Fx s'jF /
ldlt @)#$.!!.@# sf] vl/bf/ b]lvFbf h]i7 vl/bf/
x/sl;Fx s'jF /nfO{ gf=;'= kbdf a9'jf u/L lhNnf
lzIff sfof{no, bfr'n
{ fdf kb:yfkg u/]sf] ldlt
@)^#.*.@) sf] lg0f{o ldn]s} b]lvFbf kl/jt{g
ug{' k/]g . ldlt @)^*.*.@) sf] a9'jf lg0f{o
ab/ ul/kfpFm eGg] ph"/ bfjL k'Ug ;Sb}g egL
ldlt @)^#.!@.!* df o; cbfntsf tTsfnLg
lgldQ /lhi6f/n] u/]sf] lg0f{on] ljkIfL kb\d/fh
hf]zLsf] xs xgg gePsf]n] k|:t't l/6 lgj]bg
vf/] h ul/kfpF m eGg] k' g /fj] b g cbfnt,
dx]Gb|gu/sf] /lhi6f/sf] ldlt @)^$.#.!& sf]
lnlvt hjfkm .
k|=lh=c= nf]s/fh /]UdLsf] cWoIftfdf
a;]sf] a9'jf ;ldltsf] a}7sn] (#=%) c
k|fKt ug{] x/sl;Fx s'Fj/nfO{ ldlt @)^#.*.@(
df a9'jf ug{] lg0f{o u/]sf] lyof] . ;f] lg0f{opk/
kb\d/fh hf]zLsf] ph"/ kbf{ k'g/fj]bg cbfntsf
/lhi6f/n] @)^#.*.@( sf] a9'jf l;kmfl/zsf]
lg0f{o ab/ u/L k'gM lg0f{o ug{ k7fPsf] lyof] .
;f]xL a9'jfdf ldlt @)^#.*.@) df a9'jf
;ldltsf] a}7s a;L sf=;=d"= df sf/0f glbO{
(% k|ltzteGbf a9L c lbPsf] l:yltdf c
sf ug{ kg{] gkg{] :ki6 sfg"gL Joj:yf
gePsf]df klxn] c sf u/]sf] gldn]sf] egL
k'g/fj]bg cbfntsf /lhi6f/af6 lg0f{o ePsf]
cfwf/df c sf gu/L k|fKt csf] d"Nofg
u/L lg0f{o u/]sf] xf] . o;/L sfg"gadf]lhd
d"Nofg ubf{ kb\d/fh hf]zLsf] / x/sl;Fx
s'jF /sf] (%=%) c e} a/fa/ c k|fKt ePsf]n]
;dfg c k|fKt u/]sf] cj:yfdf lghfdtL
;]jf lgodfjnL, @)%) sf] lgod && adf]lhd
h]i7tfsf] cfwf/df a9'jf x'g] egL Joj:yf
927
928
929
931
&
932
933
934
935
937
938
939
&
940
941
942
943
944
945
&
947
948
949
Jojxf/ k|df0faf6 c+za08f ePsf] dflgg k|df0fsf] cefjdf c+z 5'lPsf] lg/k]If k|df0fsf]]
c+za08fsf] #) g+= n] lgDg k"jf{j:yf ljBdfg ?kdf lng ldNg] x'bF g} .
/xg' kg]{ dfg]sf] 5M
(= jfbL k|ltjfbLaLr crn ;DklQ
g/du/d ldnfO{ ljeflht ePsf] b]lvg'kg]{
-!_ ;a} c+lzof/aLr 3/;f/df crn ;DklQsf] klxnf] / clgjfo{ zt{ tL lnvtn] k'li6 ub}{gg\,
g/du/d ldnfO{ ljefhg ePsf] 5,
g t oL lnvt ;DklQ lnP kfPsf] bflvn
-@_ tL ljeflht ;DklQ ;DalGwt c+lzof/n] vf/]h ePsf cfwf/ g} dflgg ;Sb5g\ . 5'f
lnO{ kfO{ lghsf gfddf btf{ bflvn vf/]h 5'} ef]u laqmL Jojxf/nfO{ klg e"ld;DaGwL
ePsf] 5,
cg';"rL / dtbftf gfdfjnLn] k'li6 ub}{g .
-#_ a08fadf]lhd bflvn vf/]h ePsf] 5}g s;sf] gfddf s] slt crn ;DklQ 5 eGg]
eg] klg cfgf] efudf k/]sf] ;DklQ 5'f5'} s'/f btf{ ;|]:tfn] k|dfl0ft ug]{ xf] . ef]u, laqmL
ef]u laqmL Jojxf/ ePsf] 5 .
/ Jojxf/nfO{ ;'lglZrt\ / lglj{jfb lnvt
;d]tn] k'li6 ug]{ xf] . c+za08fsf] #) g+=df
&= pk/f]Qm cGt/\j:t'sf] ljBdfgtf /x]sf] jl0f{t cGt/\j:t'sf] ljBdfgtfdf e"ld;DaGwL
k|df0f ef/ h;n] Jojxf/ k|df0faf6 a08f ePsf] P]g cGtu{tsf cg';"rL / dtbftf gfdfjnL
5 eGg] lhsL/ lnPsf] x'G5 p;}df g} /xG5 . h:tf cfwf/ Jojxf/ k|df0faf6 c+za08f ePsf]
k|df0f P]g, @)#! sf] bkmf @&-@_ n] c+z dfu dflgg k'li6 ug]{ ;xk|df0f x'g ;Sb5g\ . d"n
ug]{ jfbLnfO{ ;f] lbO{ jf a'emfO{ ;lsPsf] 5 eGg] k|df0fsf] cefjdf ;xk|df0fn] lg0ff{os :yfg
s'/f k|ltjfbLn] k|dfl0ft ug]{ ef/ jxg ug'k{ b{5 lng ;Sb}gg\ . k|df0fxsf] z[\vnfdf ;+slnt
eg] ;f]xL P]gsf] bkmf @* n] klg Jojxf/ ;a} k|df0fsf] ;dfg e"ldsf x'Fb}g . d'2fdf 7x/
k|df0ff/f c+z lbOPsf cGt/j:t'sf] ljBdfgtfdf ug'{kg]{ s'/fnfO{ k|dfl0ft jf v08g ug{]{ s'/f
cbfntnfO{ ljZjf; lbnfpg rfxg] kIfn] g} k|df0f x'g] k|df0f P]g, @)#! sf] bkmf # f/f
k|df0f ef/ jxg ug'k{ g]{ x'G5 .
clelglZrt\ 5 . s' g } k| d f0fn] d' 2 fdf
*= k|:t't ljjfbdf k|ltjfbLn] k|df0f Gofostf{ n fO{ lglZrt\ cjwf/0ff agfpg
lbPsf] e"ld;DaGwL P]gadf]lhd df]xLn] eg'k{ g]{ c;+lbUw e"ldsf v]Nb5 eg] s'g} k|df0f Goflos
cg';r
" L kmf/fd tyf df]xLsf] nut c+za08fsf] wf/0ff agfpg TolQ a9L ;Gt'li6 lbg g;Sg]
k|of]hgsf] nflu el/g] ge} pQm P]gsf] p2]Zo / k|s[ltsf] x'G5 . oxL cfwf/df d"n k|df0f /
nIo sfof{Gjog ug{ el/g] xf] . e"ld;DaGwL ;xk|df0fsf] lje]b ul/g' kg]{ x'G5 . Jojxf/
Joj:yfkgsf] k|of]hgsf] nflu th'd
{ f ul/Psf] k|df0faf6 c+za08f eP gePsf] lgisif{ lgsfNg'
tyf pQm P]gsf] sfof{Gjogfy{ ;Dkfbg ul/Psf kbf{ bQf{ ;|]:tf, clen]v, kf/Lt lnvt / ef]u
s'/fxn] ;f]nfO{ ;dy{g ug]{ cGo 7f]; k|df0fsf laqmL Jojxf/ :yflkt ug]{ k|s[ltsf ;fj{hlgs
cefjdf c+lzof/sf] c+z xsnfO{ k|lts"n c;/ lgsfosf clen]v h:tf s'/f d"n k|df0f x'g\
kfg{ ;Sg] b]lvFbg} . To:t} lgjf{rg k|0ffnLnfO{ eg] oL s'/fnfO{ k/f]If ?kdf ;dy{g ug]{
;'Jol:yt ug{ tof/ ul/Psf] dtbftf gfdfjnL ;xk|df0f x'g\ . lnvt k|df0fsf] juL{s/0f ubf{
lgjf{rg;DaGwL sfo{;uF ;DalGwt b]lvPsf] x'bF f tL s'g sfg"g cGtu{t s] k|of]hgsf nflu v8f
km/s p2]Zo / sfo{sf] nflu tof/ ul/Psf ePsf x'g egL x]l/g' kg]{ x'G5 . cGofGo
To:tf lnvt tyf el/Psf kmf/fdnfO{ cGo k|of]hgsf nflu v8f ePsf s'/fn] c+za08fsf]
950
&
951
952
953
954
955
&
956
957
958
959
960
961
963
964
965
967
968
&
969
971
973
974
975
&
976
cfb]z
Gof=tflx/ cnL cG;f/LM g]kfnsf] cGtl/d
;+ljwfg, @)^# sf] wf/f #@ tyf !)&-@_ adf]lhd
o; cbfntsf] c;fwf/0f clwsf/ cGtu{t bfo/
x'g cfPsf] k|:t't l/6 lgj]bgsf] ;+lIfKt tYo
Pj+ cfb]z ljj/0f o; k|sf/ 5 M
xfdL lgj]bsx dfgj clwsf/, ;dfgtf
/ l;dfGtLs[t ju{ Pj+ If]qsf gful/sxsf] xs
clwsf/ ;+/If0fsf ;fy} cGo ;fj{hlgs ;/f]sf/sf
laifoxdf jsfnt ub}{ cfO/x]sf 5f}+ . o;}aLr
gofF z}lIfs aif{;uF } b]ze/sf lghL ljBfnoxn]
lzIff P]g, lgodfjnL / k|rlnt sfg"gljk/Lt
ljBfnoaf6} k':tsx laqmL lat/0f u/L
cleefjs / laBfyL{xnfO{ cgfjZos bafa
lbO{ dx+uf] z'Ns ltg{ afWo agfPsf] / z}lIfs
;fdu|Lx ;d]t v/Lb ug{ afWo agfPsf] eGg]
ut xKtfb]lv g]kfnsf k|foMh;f] /fli6o b}lgsx
/ 6]lnlehg nufotsf ;~rf/ dfWoddf nuftf/
;dfrf/x k| s flzt ePsf 5g\ . t;y{
;fj{hlgs ;/f]sf/sf] of] dxTjk"0f{ laifodf of]
l/6 lgj]bg ug{] xsb}of xfdLnfO{ /x]sf] 5 .
ljkIfL lghL tyf cfjf;Lo ljBfnoxn]
;/sf/L, dfkb08 / ;/sf/n] agfPsf] gLlt
lgodljk/Lt z'Nsx p7fO/x]sf 5g\ eg] ;/sf/L
cg'dlt a]u/ cfk"mv'zL kf7\oqmd lgwf{/0f ug]{ /
cfk"mv'zL k|sfzg u/L s'g} dfkb08 a]u/ k':tssf]
d"No /fVg] tyf k':tssf] u'0f:t/ / z}lIfs
kf7\o\ qmdsf] u'0f:t/ a]u/ rsf]{ k':ts d"No
lgwf{/0f u/L cleefjs / laBfyL{nfO{ v/Lb ug{
afWo agfPsf 5g\ . csf]t{ km{ k'/fgf] z}lIfs ;qdf
k|sfzg ul/Psf] / ;f]xL ;dodf lgwf{/0f ul/Psf]
z"Nsdf :6Ls 6fF;L / gofF z'Ns ;d]t /fvL
k' : tsx laqmL ljt/0f eO/x] s f 5g\ .
ljkIfLxn] ;+ljwfg, sfg"g tyf lgoddf pNn]v
ePadf]lhdsf] sfo{ gu/L ;+ljwfg k|bQ lzIffsf]
xs pkef]u ug{sf nflu lgMz'Ns k7g kf7g
x' g ] hg;+ V ofsf] cg' k ftdf ;fj{ h lgs
977
978
979
ljBfno
kl/;/leq} a f6} laBfyL{ ,
cleefjsxnfO{ k':ts lng afWo gug{ gu/fpg
sfg"gadf]lhdsf] cfjZos Joj:yf ug',{ u/fpg'
egL ljkIfL lzIff ljefusf] dxflgb]z
{ s / ljkIfL
lzIff dGqfnosf] gfddf ;jf]{Rr cbfnt
lgodfjnL, @)$( sf] lgod $! adf]lhd of]
cGtl/d cfb]z hf/L ul/Psf] 5 .
pk/f]Qm cg';f/sf] cfb]z / Aoj:yf
sfof{Gjog ug{ u/fpgsf ;fy} lhNnf lzIff
sfof{nox nufot cfgf ;DalGwt sfof{no
/ lgsfoxaf6 k|efjsf/L cg'udgsf] Joj:yf
;d]t ldnfO{ cg'udg ;DaGwdf ul/g] Joj:yf
/ cg'udgsf] k|ltj]bg o; l/6 lgj]bgsf] clGtd
lg0f{o gx'bF f;Dd k|To]s dlxgfsf] & ut] leq
o; cbfntdf k7fpg] ;d]t ug'{ egL ljkIfL
agfOPsf k|wfgdGqLsf] sfof{no, lzIff dGqfno,
kf7\oqmd ljsf; s]Gb| / lghL tyf cfjf;Lo
ljBfno cu{gfOh]zg g]kfn -KofA;g_, /fli6o
lghL tyf cfjfzLo ljBfno Pzf]l;P;g g]kfn
-PgKofA;g_ sf] gfddf ;d]t cfb]z hf/L
ul/lbPsf] 5 . o;sf] hfgsf/L ljkIfLxnfO{
lbg' eGg] o; cbfntsf] @)^*.!.!% sf] cfb]z .
cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f !@ sf]
pkwf/f -#_ sf] b]xfo -r_ sf] k|of]hgfy{ lghL
ljBfno :yfkgf ug{ gkfpg] eGg] x'bF g} . o;/L
:yfkgf ePsf lghL ljBfnoxn] g]kfnsf]
cGtl/d ;+ljwfg, @)^#, lzIff P]g, @)@* /
lzIff lgodfjnL, @)%( sf] kfngf eg] ug'k{ g]{
x'G5 . sf]xL s;}n] ;f] ljk/Lt x'g] u/L sfo{
u/]df sfg"gdf lgwf{l/t k|lqmof / sfo{lalwsf]
canDag u/L ;f] ug]{, u/fpg] JolQm jf
ljBfnonfO{ lzIff P]g, @)@* Pj+ lgodfjnL,
@)%( adf]lhd clVtof/L k|fKt lgsfo jf
kbflwsf/Laf6 sf/jfxL x'g] s'/fdf g]kfn ;/sf/
k|lta4 /x]sf] Joxf]/f ;DdfgLt cbfntnfO{
cjut u/fpFb5' . k|:t't l/6 lgj]bgdf ljkIfL
lgj]bsn] s'g} cd's ljBfnon] laBdfg g]kfn
980
981
982
983
984
985
986
987
2=
988
989
990
991
&=
**%) - /d]z dxtf] k|lti7fg ;d]t lj=;+ljwfg ;ef, ;+;bLo Joj:yf dGqfno ;d]t
993
994
**%) - /d]z dxtf] k|lti7fg ;d]t lj=;+ljwfg ;ef, ;+;bLo Joj:yf dGqfno ;d]t
995
**%) - /d]z dxtf] k|lti7fg ;d]t lj=;+ljwfg ;ef, ;+;bLo Joj:yf dGqfno ;d]t
997
998
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
&
1007
km};nf
Gof=;'zLnf sfsL{M Gofo k|zf;g P]g,
@)$* sf] bkmf ( adf]lhd o; cbfntsf]
clwsf/If]q leq kg]{ k|:t't d'2fsf] ;+lIfKt tYo
Pj+ 7x/ o; k|sf/ 5 M
k|ltjfbL nf]Ug], h]7fh' tyf ;f}tf ;d]tn]
dnfO{ vfg nfpg glbO{ c+z ;d]t 5'6\ofO{
lbPsf gx'bF f s'n ^ v08sf] ! v08 c+z kfpFm
eGg] ;d]t Joxf]/fsf] d'Vo lkm/fb bfjL .
bfh' af;'bj] n] d;Fu c+zd'2f u/L ldlt
@)$#.!@.!^ sf] ldnfkqn] 5'L leGg e};s]sf]
x'bF f lghnfO{ k|ltjfbL agfO{ c+lzof/ b]vfPsf]
jfbL bfjL em"7f x'bF f vf/]h ul/kfpFm eGg] ;d]t
Joxf]/fsf] k|ltjfbL hub]j ;fxsf] d'Vo k|ltpQ/
lhsL/ .
bfjLadf]lhd c+z 5'6o\ fO{ lnPdf d]/f]
d~h"/L 5 eGg] ;d]t Joxf]/fsf] k|ltjfbL af;'bj]
;fxsf] d'Vo k|ltpQ/ lhsL/ .
jfbL c+lzof/ ePsf]df k|ltjfbLx
;fljt e} /x]sf, h]7fh' af;'bj] / nf]Ug]aLr c+z
d'2f rnL ldnfkqaf6 leGb} a;]sf] b]lvFbf leGb}
/x]sf af;'bj] c+lzof/ b]lvg gcfO{ jfbL Pj+
k|ltjfbL hub]j dfq c+lzof/ b]lvFbf jfbLn]
k|ltjfbLxaf6 ^ v08sf] ! v08 c+z kfpg]
7x5{ eGg] ;d]t Joxf]/fsf] k;f{ lhNnf cbfntsf]
ldlt @)$^.!!.!* sf] km};nf .
pQm )$^.!!.!* sf] km};nfadf]lhd
k|ltjfbLxn] k]z u/]sf] tfobftLdf plNnlvt
;DklQsf] ^ v08sf] ! v08 kfpg' kg]d
{ f km};nf
tof/ x'bF fsf avt e"na; ls=g+= (* sf] )
!%) hUufdWo] klt hub]jn] aLraf6 c+zefu
kfpg] )!!) hUuf dWo] ^ v08sf] ! v08
klZrd tkm{af6 )!^.. dfq c+z kfpg] pNn]v
x'g uPsf] / ;f]xLadf]lhd d jfbLn] a08f 5'6o\ fO{
lnPsf] pQm hUuf d]/f gfpFdf bf=vf= gx'bF }
ljkIfL kltn] c?nfO{ xs x:tfGt/0f u/L lbPsf]n]
b'lift btf{ ab/ u/L d]/f gfpFdf btf{ ul/kfpFm
1008
1009
1010
@=
1011
1012
1014
1015
1016
1017
1018
1019
&
1020