Narrationes Faciles de Mythologia Romana Graecaque compiled by John P. Piazza This is a companion volume to my Narrationes Faciles de Historia Romanorum, Like that compilation, this is intended to provide students with the mythological background of the Romans, in the target language, namely Latin. These readings are arranged by subject, not level of difficulty, except when there are multiple versions of one story. It is my hope that, with the help of these stories, students can begin, in the first year, to read Latin for content and for pleasure. If teachers or students make improvements upon these readings, or create additional ones, please let me know, so that I may add them to this reader. For those interested in the sources of these readings, I have written initials in the bottom comer of the first page of each reading. Here is the key: J Jenny and Scudder. First Year Latin LAR Latin and the Romans LEA. Latin for Americans LWR Living With the Romans OLH Our Latin Heritage UL Using Latin This reader is not meant to replace any textbook, aad is intended to be used freely in accordance with fair academic usage. John Piazza www johnpiazza.net Contents 1. the Gods in General II. Ulysses (Odysseus) and The Odyssey UL. the House of Atreus IV. Jason V. Constellations VI. Various gods and mythological characters, in alphebetical order, Androcles to Theseus. ‘VII. Miscellaneous stories Fables of Aesop Juna the Ant and the Grasshopper King Aeacus ‘Numa and the Magie Shield.Plote of ltalian mojolica with Jupiter, Mercury, Iris, and the rainbow pictured in the decorative enamel that Coats this kind of pottery XXII MESSENGERS OF THE GODS | Antiquitus Jupiter, réx dedrum, dixit, “Dividam orbem? terrirum in tria®? régna. Rex erd caeli terraeque. Jind regina mea erit. In Olympo habitabimus, sed incolae terrae nds? interdum in templis atque in silvis videbunt.” Deinde Juppiter dixit, “Neptanus reget Oceanum et Segptrum non habebit; aquis quae? in Oceanum fluunt. semper tridentem® portabit.” Dénique Jupiter dixit terri in régnd Orct reget.” “Plitd erit réx mortudrum; sub Saepe réx deGrum nfintids ad Plaitdnem, ad Neptinum, | ad régna terrae mittere cupit Haque slim Mercurium Juppiter vocdvit et dixit, “Eris °or’bem terra’rum =the world . tr’a* N. (nom., ace. pl.) + ns lnom, ace. pli we, us * quae F. inom. pli + triden’tem* (ace. sing.) thr pronged spear, trident ye 134Alas habebis—alas in soleis® et alas petasd.° Cadiceus tuus et januas et portas semper aperiet.” Ttaque Mercurius etiam januas sepulchrorum aperit et mortuds ad régnum PlGtdnis dicit. Dum Mercurius petasum gerit, mortlés° niintium dedrum vidére nn possunt. Jano, régina dedram, nfintiam quoque habet. Tris, dea arciis pluvil,° jussa® Jindnis ad mortalés portat. In palla deae multi sunt coldrés.° Cum Tris per caelum volat, multi colorés sub radi | nGintius dedrum. 1s is sdlis Iticent. “sellea, -ee* F., sole, sandal : pe'tasus, i M, hot morta’lés* (nom, acc. pl) mortals. + © ar’es plu’vil (gen. sing] of the rainbow =~ fus’sa_N,, (nom, ace. phi orders col6’rs* (nom, acc. pl) colors An, -ae | F, wing nin‘tia, -ae *pal’la, -ae *per'ta, -ae non‘tius, 10’ceS, -Bre, 1Gx’T *fu’s, -ere, flGx’T ge’rd, -ere, ges’si re’gd, -ere, 18x’ ope’tid, ~ire, -ut etiam dum FUTURE TENSE S$ F., messenger F., cloak, palla; robe F, gate M,, messenger; message, news shine flow wear, carry, conduct direct, rule open alse, even with pres. tense) while IGN OF CONJUGATIONS 111 AND IV __ is-&, followed by the person endings. Before final -t and -nt the -e- is short, and in first person singular -a- occurs instead of ~ Singular Prural i First Person com (shall . Emus we sholl.. Second Person = you will “Bis you will Third Person: =e he will. cent they will | Verbs of -i8 conjugations (II1-i8 and IV) have -i- before the i tense sign: capiam (I shall take); udis (you will hear). 135 i $$$ve XVI THE KINGDOM OF THE DEAD Initio dt in summs Olympo° habitabant; Trtant in terra habitabant. Titani invididsi autem longis bellis pugna- bant et Olympum accupare temptabant, Dénique post mul- ts annds di Olympr Titands superavérunt’ Post victdriam Juppiter in concilid dedrum et dedrum dixit,° “Non jam Titan! terram habébunt; sub terra in Tartard obsctirs semper habitabunt. Ego et terram et caclum habebo.” Neptiind Juppiter dixit, “Tibi, Neptine, régnum aquarum dabo; ta eris rex fluvidrum et Oceant.” Deinde réx dedrum dixit, “To, Plato, er obsetirt; ti régnum mortudrum’ habebis.” Traque Plats est r8x regiSnis® subterraneae; in magna régif habitat, sed regia nOn est pulchra. Canis triceps.° Cerberus, prope januam régiae semper vigilat. Circum régiam sunt silvae dénsae; in silvis umbrae mirae errant, Regnum subterrineum semper obscirum est. Circum Orcum est fluvius Styx, frigidus et obscdirus. Deus Mercurius mortuds! ad ripis fluvis dicit; parva navicula nauta Charon mortuds trans fluvium frigidum portat. Chardn mortuds sine pectinid portare re mortuus! qui? pectniam nOn habet prope ripam fluvit per centum® annés errat. Dénique post centum annds Charén. miseras umbras trans fluvium portabit sine pectin rex Orel sat. Ttaque Sin sum'm® Olym’pS on top of Olympus * su pe ra vé/runt defeated, overcame * dix’i#? soid * regid’nis* (gen. sing.) region, district * ea’nis trivceps nom. sing.) three-headed dog * qui M. Inom. sing, pl) who * een’tum* [indeclin- able) o hundred The decoration on this ancient Greek vose in the Louvre shows Charon landing his boot on the shore in Hades, as he serves os ferryman of the Styx. 4g Loti, a& in English, some odjectives ore used olone ond stond for both noun and ‘odjective. In this story, mortudrum lof the decd), mortuds {ihe deadl, ond mertuus (o deod man! are all adjectives used os nouns. The letter x between two vowels i pronounced with the first vowel. 102 ryQu This bronze statuette of Jupiter is only about three inches high, but it conveys @ feeling of the majesty attributed by the Romans to the deity they worshiped as king ‘of the gods. XII GODS AND GODDESSES OF ROME Prima Romam devs dessque ageSrum et silvarum et aquarum adortbant. Di et_deae Rom&ndrum aris prope vie et in silvis habzbant, Aras quoque in vils vicdrum et in 6ra maritima habebant. Posted multds deds Romani adorabant. Jupiter, réx° dedrum, erat amicus incolarum terrae. Jupiter Rominds saepe juvabat. Habitabat in régia pulchra; 4 régia incolas terrae spectare amabat. °xBx* oom. sing) king 82 SEJing erat régina dedrum. Regina erat superba, sed erat féminis terrae cara. In magnis oppidis® et parvis vicis Jind w Gras habébat, sed in silvis aras non habébat. Deus belli? erat Mars; hasta et gladium porttbat. Mars ; agricultiirae quoque deus erat. Multas aras in oppidis et in agris Italiae habebat. i Minerva, dea belli, sapientiae quoque dea erat. Arae is Minervae erant in oppidis, non in silvis. Diana erat dea benigna; Rominis cara erat. Diana silvas et béstias silvarum amabat. Arae Dianae erant in silvis. Romani deum Neptinum, régem® fluvidrum, adérabant. Neptiinus multis ards in ra maritima habébat. Romani in 20 Oceand n&n saepe ndvigahant, quod tempestatts® timébant. Vesta erat Rominis cara; mults Gras in parvis casts et in magnis villis habebat. In aris Vestae flammae semper ardé- bant.° Vesta erat dea foct. Sop’pi dis (abl. pl) towns * bel/li_ (gen. sing) of war r8’gem occ. sing) king * fem pes #8’t8s* (nom, occ. pl) storms, tempest + rd@’bant used to burn Nouns \t has’ta, -ae | F., speor ‘gia, -ae | F., palace, royol residence sa pien’tia, -ae | F, wisdom a’ger, e’grt | M,, field tami’cus, -i | M, friend de’us, -1 | M, god; nom. pl, di or dei flu’ is, -1 | M, stream, river fo’cus, J | M, hearth, fireploce gla’di us, i | M,, sword vi'eus, -1 | M, villoge verb jv’v6, -Gre | help, oid Conjunetion -que | lottached to word) and SECOND-DECLENSION NOUNS all have geni tive singular ending in -i, but in the nominative some end in -us, others in -um, and a few in -er. i 83WORD MASTERY 3 THE Dropping the final -3 of a Latin verb will often reveal ‘an English verb. err expect8 «= laud3._—=—s moved provided = vex err expect loud move provide vex Some English verbs replace the final -8 with -e. adsrS = acedsé dclGrS—excitS —invits salt adore accuse declare excite invite solute You may find other English verbs by substituting -ate for the final -8 of the Latin verb. agi ogitate alternate donate navigate penetrate alterns dana navigs penetrd When a repeated consonant precedes final -8 in a Latin verb, you may find the corresponding English verb by dropping not only the -8 but also one of the consonants. admits excell expelld occurs permits odmit excel expel occur permit What English verbs come from these Latin verbs? cSnstms comparS —contend5 = scribd lard comminicSs —compell3. cred explord nerd VATE MOON AND THE STARS Duae® puellae, Anna et Tullia, prope fenestram stant, Clara, amita Annae, in camera° sedet. Tul Non vided Itinam. Nibés° Itinam célant. Clara. Nocti in Italia Itina et stellae sunt pulchrae. Sed interdum sunt ntbés in caelé.° (nom) Fy two * in ca’me r& in ithe! room, bedroom inom, ace. pl) F, clouds © im eae’IS in the skyLESSON FORTY-FOUR Reflexive Pronouns and Adjectives When the subject of 2 sentence performs the action upon himself, this is indicated by using in the predicate of the sentence a pronoun which refers to the subject. Such a pronoun is known as a reflexive. In English the re- fiexives are myself, ourselves, yourself, yourselves, himself, herself, ilself, them selves. (As, The Trojans freed themselves. Reflexive pronouns are also ob- jects of prepositions. [As, He brought it back for himself; She was killed by herself; You are fond of yourself.] Possessive adjectives also may be used reflexively. Note the use of reflexive pronouns and adjectives in the story. HOW TH GREAT GODS CAME TO ROME Tullius ubi fabulam seam [2] finivit, “Oportet mé, liberi,” inquit, “vos jam relinquere. Cupis mé [1] vestire! et ad domi- cilium amici.mei Decimi Briti mé recipere.? Decimus enim sibi [1] et amicis suis cénam* magnam paravit atque mé sep- C330] LAR temq dicet ‘Tuli ta, nélia Ego pueri suae liberi Janu Tem bene: est & prim suétt super nomi nibus mei, post Vent nomi deis eoru) D> 3. cén ablat 6. her are v cases refle:f, this refers he re- them- 0 ob- led by used story. veri lomi- enim sep- REFLEXIVE PRONOUNS AND ADJECTIVES temque amicds sécum! esse jussit. Cénam ad vesperem pro- 5 Giicet. Interim vos liberi jam inter vos lidere poteritis.” Tum Tullia, “Nés lidere nobiscum ndn cupimus,” clamat. “Nonne ti, mater, nobis fabulam narrabis?” “Certé,” respondit Cor- nélia. “Dum pater sé vestit, vobis Iiberis fabulam narrabd. Ego mé in hanc cathedram® pinam. Vos omnés, puellae et 10 pueri, in herba® sedéte.” Laeti erant liberi quod fabulas matris suae audire multum amavérunt. “Non sélum Penatés sed etiam deds magnés,” Cornélia liberis dixit, “nds Romani semper habuimus, inter qués sunt Janus, Juppiter, Jéind, Mars, Faunus, Cerés, Flora, et Silvanus. 15 Temporibus maximé antiquis hi praesentés civitati Romanae beneficia certa tribuere potuérunt. “Postquam imperium Romanum per omnem Italiam auctum est et Graecia sub potestate nostra redacta est, civés nostri primum dé deis Graecis cognovérunt. Posted, auctdritate con- 20 suétiidinibusque Graecdrum maximé adducti, deds Graeciae superatae hic Romam tulimus.’ Brevi tempore his deis novis némina Latina dederamus. Itaque dei nostri magni non némi- nibus Graecis sed Romanis semper appellantur. Vos, liberi mei, haec némina bene scitis. Dic mihi ndmina deorum 25 nostrérum, Tullia. ‘Jupiter, Jan, Neptinus, Minerva, Venus, Diana, Vulcanus, Vesta, Mercurius, Cerés.’ Bene némina dicis. Deds magnés semper amabimus et colémus. A deis nds Romani fortiind mala saepe servati sumus. Beneficia edrum, liberi, semper memoria tenéte.” 30 [Notes] 1. vestid, -ire, dress. 2. mé recipere, to betake myself, to go. 3. céna, ae (f.), dinner. 4. séum (remember that cum is attached to the ablative of the personal and reflexive pronouns). 5. cathedra, -ac (f.), chair. 6. herba, -ae (f.), grass. 7. ferd, ferre, tult, latus, bring. RAMMAR NOTES {Reese Pronouns] 1. In Latin the personal pronouns of the first and second persons are used reflexively for myself, ourselves, yourself, and yourselves in all cases except the nominative. Is, ea, and id, however, are never used tefiexively for himself, herself, itself, and themselves. Instead, a special C33r]OBJECTIVE © 7 survey the main «_aies in Roman religion DEI DEAEQUE ROMANORUM Rows multds deds quérum officia erant varia habuérunt, Deos in omnibus locis viderunt—in terra, in agris in framento, in montibus, in silvis, in undis maris, in aqua fluminum, in omni natara. Non omnes parés auctoritate erant, nam magni dei erant et parvi dei, dei deaeque, Inter magnos 5 deds primus auctoritate erat Iuppiter, r8x atque pater dedrum hominumque, qui in cael6 habitabat et fulmine! tento in mand malds terrébat. 1und erat uxor ihteing bolt ovis? et régina deorum, Venus erat pulchra dea amoris. Mars, deus belli, anitive singular of luppiter arma et pugnas et exercitlis’ amabat. Auctor populi Romani vocabatur, et wd fortasse ob hanc* causam Romani semper bella gerébant. Mercurius, celer ‘tom 10 nuntius dedrum, omnés celeritate superabat. Neptiinus erat deus maris, qui srminus, the minor god who, equds in undis regebat. Religui magni dei erant Cerés, dea frumenti, presented by a boundary stone, Miinervé tected property limits dea sapientiae’, Diana, dea silvarum, Vulcanus, deus ignis, Apollé, qui omnia providebat et quem hominés consulbant, Bacchus, deus vini Romani ndomina omnium magnorum deorum et multorum parvorum 15 cogndverant—quod non facile erat, nam magnus erat numerus deorum tiam “terminus® agrorum” deus erat. dearumque. ovo Am Reso NY This frieze in Rome shows a ritual sacrifice, called a lustrum, which was performed after the cénsus was taken (every five years), The lustrum was intended to purify the citizens of their sins, ward off evil, and protect the good. To the left the c&nsor enrolls a line of citizens; in the center stands the pontifex at the altar, and to the right the sacrificial animals, a bull, a sheep, and a pig. The censor’s main fuinction was to count the people and divide them into classes, but the fact that he could deny citizenship or even expel a senator from the Senate for immoral conduct is an indication of just how closely tied together were LFA religion and politics in ancient Rome.OLH The Graeco-Roman Celestial Court ANNA! JOLIA: ANNA! sonra: ANNA! sO ANNA! JOLIA: ANNA? sOLIA: ANNA JULIA: ANNA! Hodié ego tibi fabulas dé deis Graecis narrabd. Post multa proelia Roman! Graecis superivérunt. Rémint fabulas et simu- lacra dedrum Graecérum am&bant; mox deds ipsés adérabant. Quot erant det Graect? Duodecim (Twelve) erant migni det et deae. Jupiter (Jovis Pater) erat pater et dedrum et dearum et réx hominum. Ubi habitabat Juppiter? Is in Olympé altis in montibus régnabat et magnam potesta- tem habébat. Juppiter sibi caelum, terram, régnum omnium de- Grum tenébat. Fulmen erat télum éjus et aquila ef erat sacra. Ea avis (bird) erat signum potestatis jus et posted etiam legio- num RémAnérum. Fratribus suis ac sordribus partés régni sul dedit. Jind, uxor jus, erat régina dedrum et dedrum. Sed Jand erat invida (envious) et multas culpas habébat. Num Romani eam amabant? Eam timébant, sed omnés féminae et virginés eam 6rabant. Erant multa templa Jindnis in Italia et in provincits. Trojanis benigna nén erat, et ego eam nn amd. ‘Té eam amare necesse non est. Pliténem et Neptiinum, fratrés Jovis, amabis. Plitd erat réx Tartari. Dextra (right hand) clavem (key) ten@bat; sinistra (left hand) sceptrum habébat. Pliita semper erat tristis (sad); Iticem non amabat. Car Platé erat tristis? Erat réx mortudrum (dead) et régnum @jus sub terra erat. Préserpina, filia pulchra Cereris, erat uxor éjus, sed per sex s anni cum métre habitabat. Propter multas causis erat tristis Eratne Neptinus frater éjus quoque tristis? Cras ego tibi fabulam dé Neptiin6 narrabs. Unit X XTX SOL MAG: cor? MAGLrA LESSON OBJECTIVES + To lear more abou the travels of Ulyss: + To learn the ablativ absolute constructic [After Ulysses left the land of the Lotus-eaters and the Cyclopes, he encoun- tered the sorceress Circe (Sir’s@).1 S sis relicta, Ulixés ad régnum Acoli, régis ventorum, navigavit, qui U s dedit et dixit: “Malis ventis ligatis, non iam impediéris et in patria tua salutem invenies. Ttaque multés diés' Graeci sine impediment0 et sine cra navigivérunt. —* days Uno vents amicd Seti sunt, reliquis ligatis. Tam Ithacam claré cernunt. Sed 5 * nothing nautae d& saccd cra affecti sunt quod dé ventis qui in sacc6 erant nihil? pape of aperl6, open audiverant. “Praemia et pectinia in saccd sunt,” nauta dixit. “REx Ulixés 4 twenty nautis qui mala sustinugrunt pecuniam dare débet.” Itaque, saccd aperto*, —« gurylochus (Dri’okus) venti expediti Graecos ad régnum Acoli redégérunt. Sed non iam Aeolus —* them auxilium dat, Unam navem* Graeci nunc habent, reliquis amissts. to acc. phn ventds malds in saccd ligat 7 , 7 * alone Nune, impedimentis relictis, ad insulam veniunt quam Circé pulehra 70" 5 . — everything regebat. Viginti® homines, ab Ulixe ad réginam missi, pacem praesidiumque 1, jim Iegum petivérunt, Ab Eurylocho* duce per silvam pedibus ducti sunt ad to him réginam, quae eds’ in animalia* vertit. Eurylochus 5 versus ad navem fagit et Ulixi omnia” dé sociis impeditis nUntiavit, Ulixes 15 In via Tus? in animal non" with this ™ he said commotus cum reliquis auxilium sociis pressis dare maturav Mercurium deum visum cOnsuluit. Mercurius eum!” monuit et herbam ei! dedit. “Hac! herba,” inquit, “vitam tuam servare et milités tuds expedire poteris.” Ulix€s reginam iussit socids in homines vertere. Circe, Ulixis verbis et factis territa, animalia in hominés vertit. Regina, quae non iam 20 inimica fuit, magnam cénam ac cibum bonum paravit; ita concordiam amicitiamque redaxit, Sociis expeditis, annum ibi Ulixés mansit et vitam gratam &git. Tum, a sociis adductus, discessitU.... dux Graecus qui in bellé Troiand pugnaverat, post pacem ad Ithacam, in qua insula habitaverat, properavit. Sed multa mala miser sustinuit L nec salfitem invénit. Cris duris pressus, decem ands in multis terris égit. Post pacem a Trdia cum multis militibus Ulixes migraverat. Ad terram Létophagorum' accessit. Pauci milités Graeci lOtum édérunt® et amavérunt; 5 ' Lotus-eoters nec ducem nec sociés memoria tenuérunt. Ulixés milités ad nav Sredaxit, ate the lotus quas undis commisit. aeetiem an ; oe act oho clipes, round Tum ad Siciliam ventis actus est. In Sicilid habitaverunt Cyclopést, gigantés Gon ply alti et dari qui s ingulds oculds* habuerunt. Légés neque dedrum neque hominum — one eye apiece timuérunt. Ulixés cum paucis militibus in héc® locd friimentum petivit. Magnam 10 * this speluncam’ invénérunt, quae magnam copiam frimenti continuit. Tam venit pee Cyclops appellatus Polyphemus. Oves* in spéluncam egit. Polyphémus Graecds 5/5 nan, no-bo o vidit et clamavit: “A quo locd venitis? Qui homings estis? Quid petitis?” Ulixés —w ate respondit: “Nos Graeci sumus. Ego Ném6? appellor. Auxilium tuum petimus.” — * fellasleep Polyphémus duds hominés cépit et edit"; tam somnum cépit''. Reliquiis * with a stake % tied (perf. passive par Graeci sude” oculum Polyphémi pressérunt, qui clamavit et socids évocavi “Quid est?” rogant. “Quis té vulneravit?” Polyphémus respondit, “Nemo me vulneravit.” Itaque reliqui Cyclops discessérunt. Polyphémus Graecds petivit sed non invénit quod sub ovibus' ligati!® & spélunca excesserant, Liberati ad navés properavérunt atque ibi saliitem invénérunt. 20 Questions 1. How long did it take Ulysses to reach home’ 2. What happened to people who ate the lotus? 3. Who was Polyphemus? 4, Where did he live? 5. What did he do to two of the Greeks? 6, What did the Greeks do to him? 7, How did the Greeks escape from the cave? 8, Why didn’t the other Cyclopes help Polyphemus? 9. Why did Ulysses and his men go in the cave in the first place? OCABULAR Nouns dux, du’cis m. leader, general [diicd} ho’mé, ho’minis m. man, person, human being (homicide, hominid) lex, le’gis flaw (legal, legislature) miles, mi‘litis m. soldier (militant, military) pax, pa’eis f. peace (pacifist, pacify) sa‘liis, salii‘tis f. health, safety (salubrious, salutary)ECTIVES learn more about travels of Ulysses |Tearn the forms of rd declension neuter un, Aw in Insula quam Ciscé rexit Jcto, Ulixes ad Sirenes! vent, Sirenés corpora avium? et capita puellarum habuérunt. Carmina pulchra canébant’, quibus nautae moti navés ad saxa‘ vertébant. Héc* mods vitam amittébant. Sed Ulixés dé Sivénibus 4 Circe* monitus erat. Pericuid proviss, aurts? 5 sociérum céva* clausit sed n6n suds’, lussit mantis!® pedsque suds’ ad ndvem ligari. Hoc mod6 carmina Sirénum clare andivit neque vitam Amisit. - Posted socil Ulixis interfecti sunt, et Ulix€s solus ad insulam parvam Actus est in qua habitabat régina pulchra cui! nomen erat Calypso. Regina ng Ulixem non dimisit. Itaque Ulixés ibi octd annds—longum temporis <. pl ROU ; mn & — ean " y? > 10 spatium—remansit. Sed tum Iuppiter reginam iussit Ulixi navem parare Hoc facto, Ulixés expeditus réginam reliquit. i) Sed navis undis fracta est ad insulam cui" nomen erat Phacacia' Vulneribus impeditus, homd miser vix"* corpus in silvam finitimam ad flumen trahere potuit, ubi somnum' cepit. 1s Interim Nausicaa’, fitia sgis Pha we, cum aliis" puellis carré ad flumen procédebat, quod in flumine vests lavare” cupivit; nam tempus matrimoni Nausicaae aderat. Ubi vestés in flamine lavérunt, labore intermissd, Nausicaa pilam" ad reliquas puellis in drdine iaciebat. Sed puella quaedam" in flamen pilam igcit. Clam@ribus puellarum ab Ulixe on 20 auditis, Ulixés non dubitavit sed pilam ex aqui servavit. Puellae timidae “ fugere incipiunt quod is ob mala atque vulnera quae sustinuerat ndn iam pulcher erat, Sed Nausicaa non territa ante Ulixem stetit et ei” gratias egit Vestibus plicatis, ad oppidum in drdine processérunt. Ulixés ab rége Alcinoo™ acceptus est, cui factis claris notus fuit. Paueds diés Ulixés in 25 Phaeacia mansit. Tum Alcinovs Ulixem ad patriam Ithacam misit. aque post viginti annds Ulixés solus i, fo whom, to which) (Alsin“ous) (a1) ine socits ad patriam venit Ulixe in Ithacd viso, Neptinus navem in qua Ulixés transportétus erat ante portum Phaeaciae in saxum® vertit. Portus insulae hdc’ impedimento clausus est neque posted Alcinous et homings insulae navigare potuérunt, uPA Init ix THE ADVENTURES OF ULYSSES, ROMULUS, REMUS, AND PYRRHUSL¥A LESSON OBJECTIVES * To read about Ulysses’ return to Ithaca and Penelope * To learn the forms of third declension i-stem nouns U lixés, navi et socifs amissis, corpore vulneribus cOnfect6, in patriam pervénerat. Ad finem itineris sed non laborum perpetuorum vénerat, Et civés et hostés crédidérunt' Ulixem ndn iam vivum esse. Primus qui Ulixem vidit sed ndn cogndvit erat pastor’ cuius nomen erat Eumaeus. Ab Eumaed Ulixés non pauca dé uxdre® Penelope et filid 5 Telemach® audivit. Télemachus ab insula tum aberat quod Penelope eum* trans mare ad ultima régna civitatésque* Graeciae miserat, in quibus locis itinera facigbat et Ulixem petebat. Per multds annds nallam famam de Uiixe Penclopé acc&perat. Interim multi ducés régesque, cupiditate” regnt Ulixis adducti, dé montibus Ithacae et € mnsulis fi matrimdnium petébant. Civés hés* hosté: montés redigere ndn poterant. Itaque Pénelopé, capite submiss6, dixit: * him “Ubi vestem quam facid cénfécero, ndn iam dubitabs in matrimonium — * states, city-states ¢ meanwhile * believed ? herdsman @ finibus Ithacae sine auxilid ad wife itimis convénerant et réginam in 10 dari. = 7 by desire (fr) Itaque exspectavérunt. Sed cOnsilium Pénelopae fuit tempus trahere. 15 « those Itaque nocte retexébat? vestem quam multa diligentia texuerat. Post trés* unwove Post trés annés hominés consilium Penelopae cognoverunt, et Penelope vestem conficere coacta est A steadfast Penelope works at her loom while several suitors, dressed as Renaissance dandie express their impatience and dissatisfaction at her progress Above her head is Ulysses’ deadly bow, and outside theannés hominés consi conficere coacta est. is Hoc" tempore Ulixés navi ad insulam Ithacam iinsportatus est, m Pénelopae cognovérunt, et Penelope vestem podem!" esame 20 tempore Télemachus, 4 Minerva monitus, in patriam properavit. Ibi ad mare hers, ie., anyone else ab Ulixe visus atque cognitus est. Ulixés Télemachum ad oppidum antec@dere iussit, Ab Ulixe monitus, Telemachus neque matri neque aliis!* de patre niintiavit, Questions 1, How many allies did Ulysses have when he reached Ithaca? 2. What was the prevailing belief about Ulysses at the time of his arrival? 3. Who was the first to meet him? 4, For what purpose had Telemachus been sent away from Ithaca? 5, What motive did kings and leaders on the island have for seeking the hand of Penelope in marriage? 6, What did local citizens attempt to do about the aggressive steps taken by these suitors? that work? 8, What caused Telemachus to return? 9. Whom did Telemachus meet upon his return? 10. What instructions did Ulysses give his son? What promise did Penelope make to hold them off and how long did Nouns *ei’vis," ef’vis, ci’vium m. of. citizen “fV‘nis, fi’nis, fi’nium m. end; pl. borders, territory *hos’tis, hos’tis, hos‘tium m. enemy, national enemy (usually pl.) differing from inimicus, personal enemy iter, iti‘neris n, journey, route, march *ma‘re, ma’ris, ma’rium n. sea *ySns, mon ‘tis, mon‘tium m. mountain *na‘vis,"" na‘vis, na‘vium f, ship conser he eae pas’tor, pasté‘ris m. herdsman, shepherd of such nouns is akways **ves'tis, ves'tis, ves‘tium f. garment, ‘ed clothes Dlative singular of navis and other masculine and femi (civic, civil) (final, finite) (hostile, hostility) (itinerant, itinerary) (marine, submarine) (mount) (naval, navy) (pastor, pastorale) (vest)LESSON XLVII FINIS LABORUM U lixes, rx fortis Ithacae, ad portas oppidi quod réxerat stabat, a multis civibus visus, sed non cognitus, quod vests sordidas' gerébat. In oppidum itinere facili processit. Multds servos vidit a quibus ndn cognitus est. Canis? tamen Ulixis dominum cogndvit et gaudis? affectus & vitd exeessit, Ubi Ulixés ad réginam adductus est, omnés proci* eum’ hostem appellavérunt et cum discédere iussérunt. Sed tamen Penelope, quae eum non cognoverat, vestibus sordidis permOta eum manére iussit et ef cibum dedit. Penelope vestem con! déligere’. Magnum arcum? ante proc viginti ands tetenderat. Tum nintiavit “Homo qui arcum Ulixis fortis tendere poterit maritus meus erit; maritus novus par Ulixi esse débet. Ita ifts est.” Itaque singuli in Grdine arcum céperunt sed tendere ndn potuérunt quod d ‘cerat et nun tempus aderat quo’ ids erat maritum Oni iussit quem Ulixés clarus ante Ulixi parés non fuérent. Tum Ulixés arcum petivit. Omnés risérunt” LESSON OBJECTIVES ‘* To read the final chap ter of Ulysses’ story * To learn the forms of third declension adjectives 5 * dirty 2 dog * suitors 10 him to him ? at which * to choose a husband * bow "laughed Penelopé arcum Ulixi dari iussit, nam itis erat. Id" quod reliqui non facere 1s" that Canis dominum. cogndvit. A dog joyfully greets his careworn master. Did the sculptor of this relief have in mind the famous scene from the Odyssey, when Odysseus’ favorite hound 3 : a second-century Ao. sarcophagus now in a Naples museum. died upon recognizing his, long-absent master? From uFApoterant—arcum tendere—Ulixi facile erat. Tum in procds arcum tetendit, quos in fugam dedit. Telemachus et Eumacus auxilium ded@runt, Ulixés omnés ports oppidi claudi iusserat, ob quam causam proci ex oppidd ad mont@s fugere non potuérunt. Salute petita, ndn inventa, omnes interfectt (abl.) 20 sunt, Hoc? modé régnum et uxdrem Ulixés recépit et in libertate paceque vitam git. Non iam navibus jtinera trans maria faciebat. Questions 1. Why was Ulysses not recognized when he retumed? 2, Who managed to recognize Ulysses first? 3. Why did Ulysses choose not to reveal his identity immediately? 4, How was the man wearing dirty clothes treated by Penelope? 5, What contest did Penelope propose to determine who woulld be fit to marry her? What would it prove? 6. How well did the suitors meet the challenge? 71. Why did everyone laugh when Ulysses asked for the bow? 8. Why was their laughter out of place? 9. How did Eumaeus and Telemachus help Ulysses? What was the result? 10. How did Ulysses’ dog die? 8, iii‘ris n. right (jury, justice) liber tas," liberti‘tis £. freedom, liberty [liber] u’xor, uxdr‘is £. wife (uxorious) Adjectives ce‘ler, ce'leris, ce‘lere swift, quick (accelerate) facilis, fa’cile easy, doable (facia) for’tis, for’te strong, brave (fort, fortitude) omnis, om‘ne all, every (omnipotent, omniscient) par, pa‘ris (gen.) equal; equal to (+ dat.) (parity, peer) Verb ten“do, ten‘dere, teten “dl, ten‘tus streich (intent, tendon) » All nouns ending in -t&s (nam, sing.) are feminine.LXV ULYSSES’ TRICK Convocati 4 Menelad, multi principés Graeciae convé- nérunt. Jam magnus exercitus® paritus ad urbem Trojam nivigire erat. Aberant autem duo ducés, Ulixés et Achilles. Ulixés uxdrem filiumque relinquere nén désiderabat. s Filius Infans jam erat, Ulixé et dram maritimam arSre inci igitur jlinxit equum bovemque it, Nuntius 2 Menelao missus pris crédidit Ulixem esse insinum. Dénique autem niintius stnsit hoc esse dolum Ulixis, °exercitus {nom sing.) army —_a * chiles betraying his masculine nature by inspecting the peddler’s sword rother than the jewels, is the moin figure in “Achilles of the Court of lycomedes.” This i pointing by Pompeo Giroleme Batoni (1708-1787) is in the Uffizi Gollery, Florence. ve 332Celeriter infantem c8pit et prd animalibus jfinetis posuit. 10 Ulaes, filium suum interficere non desiderdns, puerum vitavit. Tum nfintius sclvit Ulixem sanum esse; Ulixés igitur s® cum cBteris Graects jinxit. Interim mater Achillis, Thetis, quae ftlium bellum gerere non désiderabat, Achillem ad régiam amict misit, ‘Thetis 1s némini dixit s€ filium apud amicum célavisse. Nema seivit illem 2 matre ad régnum Jonginquum missum esse. Ibi Achillés vest@s féminae gerébat et inter feminas familiae régis habitabat. Thetis crédébat juvenem, inter féminas céla- tum, titum esse. 20 Tum multi ad illam régiam vénérunt bellum nintiantés Nalldés autem virds vidérunt. Tamen Ulixés qui iter fécerat dolum latére sénsit. Itaque novum dolum paravit; ubi iterum ad régiam venit, vestem mercataris gerebat. Feminis puellisque gemmas et ss vests pulchras et urn8s aureds ostendit, Gladium pulchrum quoque ostendit, Femints gemmae et vestés gritae erant, sed Achillés gladium statim cepit. Tum Ulixés clamavit, “Achillés es! Cum c@teris ducibus ad urbem Trojam navigare debes!” 5 His verbis Ulixis motus, Achillés libenter arma cépit et 1 cum e6 discessit. Itaque duo principés qui pugnare non désideraverant sé cBterls ducibus jtinxtrunt. m niintiis dolus, -7 | M,, trick, deceit, fraud “bis, bovis | M, ox; F, cow mercator, -Bris | M,, merchant, trader n&md, dat, némini | M. or F, no one tho gen. or abl] vestis, ym) | F., clothing, gorment ostends, -ere, -tondi, -tentum | show, disploy ‘sei, sire, -ivi, -itum | know, understand A PERFECT ACTIVE INFINITIVE consists of u the perfect stem of a verb and the ending I U1 ut Vv se portdvisse monuisse dos ise fo hove carried to have worned to have led to have heard i 333ve a Djerba Island, aff the coost of Tunisio, North Africa, was the home of the lotus- eaters, according 10 Greek historian Herodotus. THE 188 XXXIV LAND OF FORGETFULNESS Graect, postquam Trojam ceperunt, ux6r¥s,° herds, patri- amque iterum vidére désiderabant. Inter primds Ulixts cum sociis suis Gras Trojans reliquit, Prim venti erant secundi; deinde Juppiter magnam tem- pestitem misit et navés° edrum ad insulam longinquam égit. s Ulixés et nautae maritimam ad oram vénécunt. Nauta disit, “Insula pulcherrima est, sed neque oppida neque ca: neque incolis vides.” respondit, “Incolae quidem in ripis fuviSrum sunt. se oppida eSrum in interi6re parte? insulae sunt.” 10 Ulixes trés? virds in partem interiGrem® tmsulae misit. EI virl per silvam prdcessérunt; d@nique in vicum vén@runt. Incolae ejus vict poma mira edtbant. Viri nautds benigné accépérunt et els pdma sua dedérunt. 'UXB'Bs (nom, acc. pl.) wives + n&’v¥s* {nom acc. pl.) ships re* 2 iteridrem into the interior (port! in interi par’te* in the interior (part) + Wes M Inom, occ three * in par’tem“Ea sunt poma loti; magnum dant gaudium.” 1s Nautae poma avid gustaverunt; statim memoriam patriae In terra beata man@re et cibum amoenum edere désiderabant. Interim socit edrum prope Sram maritimam expectabant. Post multts héras Uhxés iterum nautas in partem interidrem 2 insulae misit. Ets dixit, “Petite sociés et eds redicite!”” Et nautae trés socids mox invénérunt, Socit autem neque patriam neque uxdrés neque amicés memoria tenébant. Nautae vi? socids suds ad navés edrum rediixérunt. Ulixés statim ab ed insula navigavit. Post multas horas 2s tr€s nautae memoriam rec&pérunt. Tamen sécrétd saepe dic&bant, “Aliquandd ad Insulam loti reveniémus.” socidrumque misérunt. °vi (abl. sing.) by force beri, rum | M. pl., children po’mum, -i | N., fruit amoe’nus, -a, -um | pleasant *secun’dus, -a, -um | fovorable gus’té, ~are, -a’vi | tose te’ned, -Bre, -vi 0’98, -ere, 8’gi Pi *red0’c5, -ere, -dix’ vere, ~ *relin’qué, -ere, -li’qui *benig’n® fortas’se qui’dem post’quam REFLEXIVE Fémina casam suam amat. Féminae casds suas amant. The possessive modifier suus, ADJECTIVE hold: (with memoria) remember drive, act, do take, get or bring back lead back, bring bock leave, abandon kindly, generously perhops indeed; even (with perfect! after suus, -a, -um casam suam amat. The man likes his (own) house. The women likes her (own) house. The women like their (ownl houses, a, -um (his, her, its, their) is called a reflexive adjective, because it always refers to the 189TRREGULAR SUPERLATIVE FORMS OF ADJECTIVES Some adjectives have an entirely different word for the superlative. These examples of ir- regular superlatives all end in -imus, and have the forms of a -vs adjective. Postve Superiative bonus, -a, -um good optimus, -a, -um best, very good magnus, -a, -um large maximus, -a,-um largest, very large malus, -a, -um bad pessimus, -a,-um worst, very bad multus, -a,-um much, many plGrimus, -a, um most, very many Parvus, a, -um small little minimus, -a, -ym_ smollest, very smal I Translate the English adjectives into Latin, 1 bad « little S 2 best > puerss 7 smallest 7 PUeliae 3 good” a very bad « largest ine » very many vin 5 smallest 1 worst II Translate. Caution: Give special thought to 3, 4, and 6. 1 with the longest spear s ina very deep pond 2 of a very faithful friend 6 on the most sacred altars 3 to the largest town 1 in the newest buildings 4 the smallest house # of the strongest horses XXVIII TOO MUCH WIND Rex Aeolus in parva insula Aeoli& habitabat. Régnum erat parvum, sed Aeolus laetus erat. Réx in patria ventdrum regébat. Venti bon) naut&s juvabant, sed venti mali magnam injtriam facigbant. Aeolus saepe nautas juvare temptabat. Post bellum Trojanum Ulixés et socit ad régnum Aeolt unt. Rex benignus Graects auxilium dedit. ii apud Aeclum mansérunt, Tum Aeols Ulnxes dixit, “Audi mé, Aeole! Laetissimi sumus in insula tua, sedcfrissima, mé in régnd Ithaci ex- mus, m& 10 nune Pénelopé, uxor® m pectat; Telemachus quoque, filius meus caris expectat. Mitte nds ad Ithacam sine moral” Deinde Aeolus Graecis nova et rémds validds dedit. Ulixt autem magnum saccum ventdrum dedit et dixit, “Nalt aperire saccum! Omnés venti praeter Zephyrum in saccé sunt. Multt venti mali sunt, sed Zephyrus ventus benignus 1s est; t8 celeriter ad patriam tuam portabit.” Auxilio Zephyr Ulixts per alts aquas celeriter navigavit. Post multés diés° Graeci laeti Gram Ithacae vidérunt. Nautae mali autem, ubi terram vidérunt, dixérunt, “Ulixés multum aurum in magnd saccd habet. Ulixés sé° somnd dabit. 2 Deinde saccum aperiémus et aurum capiémus.” Dum Ulixés dormit, nautae saccum aperuérunt. Statim omnés® venti mali ex saccd volavérunt. Ulixem ex somnd ex- excitabant, Ulixés citavit sonus ventérum. Jam vent! aqua et nautae ad Insulam Aeoliam iterum vénérunt. 5 Jam autem Aeolus Graecds juvare rectisivit, “Audite ventds,” inguit, “Venti tratissimi sunt. Jind quoque est Iratissima. Discédite statim ab insula mea! V6s° non juva- bs.” . nom, ace. pl) days + 8 Pux’or nom. sing.) wife (occ. sing) himself * — om’n@s inom, ace. pl all + vés loom, ace. pl) you re’mus, -1 | M, oor *sac’eus, -i | M, bag, sack so’cius, -i | M, companion, associate, pariner som’nus, -i | M, sleep ‘ven'tys, -i | M, wind vé'lum, -i | N,, soil ma‘lus, -a, -um | bad, evil, wicked; fas noun! N, evil 'ex’cit6, -Gre, -8’vi | awaken, stir up ‘dB, -ere, -ces’si | go oway, deport *dor’mid, -ire, -i’vi | sleep iG | tong lof time only), for a long time jam | now, already 157be 17 RETURN OF ULYSSES Decem annds Ulixés circum mirds Trojae pugnaverat. Posted decem annds propter tram dedrum in multis terris errare cofctus erat, quamquam dea Athéna promiserat eum ad patriam titum reditirum esse. Dénique autem post multos cists Ulixés ad Ithacam per- vénit. Nemo eum recognovit, quod dea Athéna vests et faciem ejus mltiverat. Om idérunt eum esse mendicum. casam Eumaet, pastoris fidélis, pettvit, sed subits canés feri impetum in cum fécérunt, Magn cum difficultite Pinturicehio (1454-1513) pointed “The Return of Ulysses" in o setting ond with the clothing of the Italin Renoissance. Some of the startled suitors watch Ulysses approaching Penelope at het loom. The ship thot brought Ulysses home can be seen through the window. 386ote REUN Eumacus canés lapidibus reppulit Ulixemque servavit. Celeri- ter eum in casam daxit et ei cibum vinumque dedit. Ulixés, accipitns haec dona, dixit, “Cir es mihi, homini miserd, benignus? Nillam pectiniam habed, sed mihi cibum vinumque dedisti. Dominus twas erit [ratus; t€ culpabit.” 15 Eumaeus autem respondit, “Dominus benignus erat et semper mendicds juvabat; tamen non jam domi adest. Viginti annds dominum nostrum expectimus. Ejus uxor et filius Télemachus crédunt eum ad t&ctum suum reditirum esse.” Tum Ulixés dixit, “Suntne Télemachus et régina in régia?” Eumaeus respondit, “Telemachus Ithacam reliquit; drxit sé patrem suum petitirum esse. Pénelopé Ulixem expectat. Cotsdié in régia texit. Palla fact, conjugem alium accipere cOgétur. Itaque interditi texit; noctii pallam textam retexit, 2 “Cotidié proct hic veniunt et animalia, frimentum, vinum domini mei cSnsimunt, sed mihi pectiniam non dant, Jam Pénelopé territa est, quod proct dicunt Gnum & numera sud brevi tempore eam in mitrimanium ductiram esse.” 18 1ON OF FATHER AND SON ‘Telemachus quidem per omnés urbés Graeciae iter fécerat, sed n&ma pro certd dicere potuerat patrem Ulixem vivere. Denique dea Athena somnis Telemachum dé periculs matris Pénelopae monuerat; itemque dixerat procs malés in animo eum interficere habére. Ita monitus Telemachus ad patriam suam statim redire cSnstituit. Scitns autem procts adventum ejus expectare et ebrum dolés timéns, in portum non intravit. Nave relict, ante primam liicem sdlus ad casam Eure, past6ris fidelis, processit. Hie Eumaeus et mendfous, igne accénso, cibum partbant. Voce hominis audita, Eumaeus ad portam properavit. Ubi Télemachum vidit, magnd cum geudid juvenem nomine appellavit. Télemachus dé mitre et d® procis aique 387dé régns et dé multis rébus alits rogavit, dolébatque quod 1s pater ad Ithacam non redierat. Dénique dixit, “Ego propter suspiciénem procérum in casi tua totum diem manébd; ti, Eumaee, 1 ad téctum meum et dic matri meae mé titum rediisse.” Eumaeus haec omnia fécit. Interim Athéna iterum vestem 2 et faciem Ulixis mitavit. Télemachus quidem clamavit ubi hominem tam mifitatum vidit, “Ti es deus! Ta nds juvare potes! Noli nds relinquere!”” Ulixés filid sud respondit, “Noli timére! Non deus sum; 2s sum pater tuus, qui post multds cistis edi. Tempus est breve; necesse est nds procds interficere et matrem twam Iiberare. Ta, Télemache, ad régiam redi; explora omnia; es fortis! “Paucts horts ego mendicus ad téctum veniam. Tum tibi so signum dabs. Hoc signé visd, 1 sécr8td et porti omnia arma ex atrid. Relinque autem prope portam duo sctita valida, duas hastas, duds gladids; his armis impetum m&cum facere poteris; hodit procss occtdamus!” 19 RECOGNITION OF ULYSSES 388 Ulixés veste iterum mitata, mendicus, ad régiam vénit. Jussi patris Télemachus arma paraverat. Ulixés ipse in atris cum servis mansit, scigns Pénelopam brevi tempore adfutiram esse, Pénelopé, ubi in atrium intravit, omnés servds servasque 5 dimisit praeter nfitricem longaevam, cui dixit, “Cara nitrix, cum omnés servi discesserint, dic ad mé mendicum. Certé iter f€cit in regidnibus ubi conjtinx meus errabat.” Jussi niitricis Ulixés ad réginam appropinquavit. Penelope sine susptcione et dixit, “Nocti et interdid doles quod .o Ulixés, conjiinx amatus meus, a terra Trojana non rediit. Certé in longinquis terris erravistt. Vidistine eum?” Ulixés Pénelopae respondit, “Olim in Créta virum qui auod cum tem tibi rma ida, vere in vore que rik, arte ope uod iit. 1a 1s, 30 10 comitibus Ulixés appellabatur vidi. Vestem purpuream cum fibula aurea gerébat. In. hac fibula erant figirae canis et cervi parvi.” Penelope lacrimans dixit, “Cert® conjugem meum ipsum vidist!. Illam vestem et illam fibulam Ulixi ipsa dedi.” Ulixés respondit, “Scid Ulixem hdc anno ad patriam re- ventfirum esse.” Penelope, magnd gaudid mdta, jussit niitricem pedés mendict lavare. Natrix fida, ubi pedés Ulixis lavare incépit, IGtam cicdtricem recogndvit. Magnopere excitata, parva voce el dixit, “Rediistt, Ulixés.” Ulixés quidem celeriter respondit, “Ita; ego sum Ulixts. Noli autem appellare m@ ndmine med.” Panelopé, quae haec verba non audiverat, dixit, “Cras proct mé conjugem novum deligere cogent. Cras areum Ulixis in atrium portari jubebs. [lle qui arcum tendere potuerit mé in matriménium dicet.” 20 RESCUE OF PENELOPE Postridi etdem proci ad magnum &trium properavérunt. Quisque quidem crédidit Penelopam sé conjugem deléctiram ec. Ulix@s quoque, eandem vestem mendici geréns, aderat. Tum proct dixérunt, “Multds ands, Telemache, patrem tuum expects; propter amdrem patris hondrem tibi récté dedimus, mftremque tuam invitam nfibere non coégimus. Jam autem sctmus prd cert3 Ulixem numquam reventirum es Interim Pénelopé arcum Ulixis et sagittas, arma gravia, in magnum atrium portavii. Tum procis dixit, “Audite m@, proct nobiles. Nintiavistis finum @ numerd vestro conjugem meum futirum esse. Hic est Idem arcus, hae eaedem sagittae quas Ulixés slim portabat. Ile qui hunc arcum tetenderit m@ in matrimdnium dicet.” Quamquam omnes proc temptavérunt, némo arcum ten- dere poterat. 389 20Subité mendicus dixit, “Da mihi arcum!” Sine difficultate arcum tetendit. Deinde magna voce clamavit, “Multa milia passuum nivigavi; jam ego Ulixes ipse adsum!” His verbis auditis, Télemachus arma cépit et patrl auxilium dedit; eddem tempore servi fidt et civés, qui erant, in atrium intravérunt Gcriterque pugnare incépérunt. Panclop® fidélis, omnibus procis interfectis, conjugi magnd gaudié saliitem dedit. eretd arcessItT 21 REVELATION TO ULYSSES 390 Ulixés paucds annds in Ithaca cum uxére filijque mansit. Olim per somnia verba sacerdétis iterum audtvit. “Necesse erit t@ relinquere uxdrem et filium, domum et amicés, et in longinquam terram iter facere. Quamquam ad Ithacam titus reveniés, tamen per ands longds in ill terra longinqua habitabis. “Cum in hane terram perveniés, relinque in lttore navem tuam; porta in umerd tué rémum longum; prdc&de in interi- rem partem terrae. Hic virds inveniés qui nillam scientiam maris habent, qui neque navés neque nautas viderunt, “Long rémd vis6, incolae cdnfisi rogabunt, ‘Quae est 18s nova quam in umerd habs? Estne aratrum? Estne hasta? Estne clava nova?” “His verbis auditis, rémum in terram figés, et in ill locd templum aedificabis. Templo aedificats, incolae tibi dicent, ‘Mané nobiscum; di ad nés té dixérunt; signum in caelo vidimus; verba Graculi audivimus.’ “Din in ila terra manébis et incol&s multas artés docabis, sed ets fabulas marium naviumque non narrabis. Non semper autem in hae terra longinqua habitabis. Multés post annés di t8, jam senem, in Ithacam iterum vocabunt. “Filid Télemach3 et liberis Télemachi v im in mart dabunt. Post mortem ad Insulas be’ portaberis, ubi picem aeternam habebis.” Is, di tibi mortem—The Story of Ulysses — (To be read after Review Lesson 15) 1. ULYSSES STARTS FOR HOME. Urbem Trdiam a Graecis decem annés obsessam esse satis constat; dé hdc enim bello Homérus, maximus poétarum Graecérum, Iliada opus. notissimum scripsit. Trdia tandem per insidias capt, Graedi bell fessi domum redire matdravérunt. Omnibus rébus ad profectidnem paratis navés dédiixérunt, et tempestatem iddneam nacti magné cum gaudié solvérunt. Erat inter Graecds Ulixés quidam, vir summae virtiitis ac pridentiae, quem non niilli dicunt dolum istum excégitasse quo Trdiam captam esse cSnstet. Hic régnum insulae Ithacae obtinuerat, et paulé priusquam ad bellum cum reliquis Graecis profectus est, puellam férmésissimam, némine Pénelopén, in matrimdnium diix- erat. Nunc igitur cum iam decem annés quasi in exsilid cnstimpsisset, magna cupiditate patriae uxdrisque videndae ardébat. 2. THE LAND OF THE LOTUS-EATERS. Postquam Graeci pauca milia passuum a litore Trdiae progressi sunt, tanta tempestas subité coorta est ut niilla navium cursum tenére pos- set, sed aliae aliam in partem disicerentur. Navis autem qua ipse Ulixés vehebatur vi tempestatis ad meridiem délata decimd dié ad litus Africae appulsa est. Ancoris iactis Ulixés cénstituit non nallés é sociis in terram expénere, qui aquam ad navem referrent, et qualis esset natiira eius regidnis cognéscerent. Hi @ nave égressi imperata facere parabant. Sed dum fontem quaerunt, quosdam ex incolis in- vénérunt atque ab eis hospitid accepfi sunt. Accidit autem ut maior pars victiis edrum hominum in mird quédam fracti, quem létum appellabant, cOnsisteret. Quem cum Graeci gustassent, patriae et so- cidrum statim obliti cOnfirmavérunt sé semper in illa terra mansirés, ut duldi illé cibd in perpetuum vescerentur. 1. 1. cOnstat takes indirect statement, urbem .. . esse. 3. insidias refers to the wooden horse. 7. quem, acc. subj. of excogitasse (excdgitavisse) in indirect statement after dicunt, who some (non niilli) say had devised 2.3. aliae aliam in partem, some in one direction, others in another. 11. gustassent = gustavissent. 12. obliti (obliviscor) governs obje: gen. of patriae, sociorum, 10 BE ddpscoy 10 10368 3. FORCIBLE RETURN TO THE SHIP. Ulixés cum ab hora septima ad vesperum exspectasset, veritus né soci sui in periculé versarentur, ndn nullés @ reliquis misit, ut quae causa esset morae cogndscerent. Itaque hi in terram expositi ad vicum qui non longé aberat sé contulérunt; qué cum vénissent, socids suds quasi 5 @brids repperérunt. Tum causam veniendi docuérunt, atque eis per- suadére c6nati sunt ut sécum ad navem redirent. Illi autem resistere ac sé mani défendere coepérunt, saepe clamitantés sé numquam ex illd locd abitirds. Quae cum ita essent, niintii ré infecta ad Ulixem rediérunt. His rébus cognitis ipse cum reliquis qui in nave relicti erant 10 ad eum locum vénit; socids sués friistra hortatus ut sua sponte redi- rent, manibus vinctis invitds ad navem traxit. Tam quam celerrimé ex port solvit. 4, THE CYCLOPS’S CAVE. | Totam noctem rémis contendérunt, et postridié ad igndtam terram navem appulérunt. Tum, quod nattiram eius regidnis ignorabat, ipse Ulixés cum duodecim sociis in terram égressus locum explorare con- | stituit, Exploratorés paulum a litore progressi ad spéluncam ingentem 5 pervénérunt, quam incoli sénsérunt; eius enim introitum et natura loci et mani minitum esse animadvertérunt. Etsi intellegebant sé non sine periculé hoc factiirds, tamen spéluncam intravérunt; quod cum | fecissent, magnam copiam lactis in vasis ingentibus conditam invé- nérunt, Dum mirantur quis in ea séde habitaret, sonitum terribilem 10 audivérunt, et oculis ad dstium tortis ménstrum horribile vidérunt, hamana quidem specié et figtira, sed ingenti magnitudine corporis. Cum autem animadvertissent ménstrum unum modo oculum habére in media fronte positum, intelléxérunt hunc esse unum ex Cyclépibus, dé quibus iam audiverant. 5. TWO COMPANIONS ARE EATEN. Cyclépés autem pastdrés erant, qui insulam Siciliam praecipuéque montem Aetnam incolébant; ibi enim Volcanus, praeses fabrérum ignisque inventor, cuius servi Cyclopés erant, officinam suam habé- bat. Graeci igitur simul ac ménstrum vidérunt, terrdre paene 5 exanimati in interidrem spéluncae partem refiigérunt, et sé abdere 3. 7. mani, by force. 4. 10. tortis (torques). 5. 4. simul ac, as soon as.act asa ere ex em ant di- ex. am. in- em or on am ve: am nt, ‘is. sre as, ue am. d8- ne mre cénabantur. Polyphémus autem (sic enim Cyclops appellabatur) pecus snum in spéluncam compulit; deinde, cum saxé ingenti dstium ob- strixisset, ignem in media spélunca fécit. Hoc facté omnia oculd per- lastrabat. Cum sénsisset hominés in interidre spéluncae parte esse abdités, magna vice exclamavit: “Qui hominés estis? Mercatorés an latronés?” Tum Ulixés respondit sé neque mercatorés esse neque praedandi causa véenisse, sed Trdid capta domum redeuntés vi tem- pestatum 4 cursii délatds esse. Oravit etiam ut sibi sine inidiria abire licéret. Tum Polyphémus quaesivit ubi esset navis qua vecti essent. Ulixés cum magnopere sibi praecavendum existimaret, respondit na- vem suam in saxa coniectam omniné fractam esse. Ille autem nilld resp6nso dats duo é sociis eius mand corripuit, et membris edrum divulsis carne vesci coepit. 6. THE GREEKS BEGIN TO DESPAIR. Dum haec geruntur, Graecdrum animés tantus terror occupavit ut né vacem quidem édere possent, sed omni spé saliitis déposita praesen- tem mortem exspectarent. At Polyphémus, postquam famés hac tam horribili cena dépulsa est, humi prostratus somn6 sé dedit, Quod cum Vidisset Ulixés, tantam occasiénem rei bene gerendae non omittendam arbitratus, pectus ménstri gladié transfigere voluit. Cum tamen nihil temere agendum existimaret, cénstituit explorare, priusquam hoc fa- ceret, qua ratiéne ex spélunca évadere posset. Cum saxum animad- vertisset qué introitus obstrictus erat, nihil sibi profutirum intelléxit Polyphémum interficere, Tanta enim erat eius saxi magnitiido ut né a decem quidem hominibus amovéri posset. Quae cum ita essent, Ulixés hoc conati déstitit et ad socids rediit; qui cum intelléxissent qué in locé rés esset, nulla spé saliitis oblata dé fortinis suis déspérare coepérunt. [le tamen vehementer eds hortatus est né animds démit- terent; demonstravit sé iam antea é multis et magnis periculis évasisse, neque dubium esse quin in tanto discrimine di auxilium latari essent. 7. ULYSSES FORMS A PLAN. Orta lace Polyphémus iam @ somné excitétus idem quod pridié fecit; nam corteptis dudbus viris carne edrum sine mora vesci coepit. 15. sibi praecavendum (esse), that he ought fo take precautions. 6. 4. prostratus (prosternere). 7. priusquam hoc faceret, before he should do this. 16. neque dubium esse quin, nor was there any doubt that. Neg. expressions of doubt take quin and subjunc. 369 10 15 10370 10 Deinde, cum saxum Amévisset, ipse cum pecore sud ex spélunca progressus est; quod cum Graeci vidérent, magnam in spem venérunt sé paul6 post évasirds. Statim ab hac spé repulsi sunt; nam Polyphé- mus, postquam omnés ovés exigrunt, saxum reposuit. Reliqui omni spé saltitis déposita sé lamentis lacrimisque dédidérunt; Ulixés vérd, qui, ut supra déménstravimus, magni fuit cnsili, etsi intellegébat rem in discrimine esse, tamen ndndum omniné déspérabat. Tandem, cum ditt haec tt animo cogitavisset, hoc cdnsilium cépit. E lignis quae in spélunca reposita erant magnam clavam délégit. Hanc summa cum diligentia praeaciitam fécit; tum, postquam sociis quid fieri vellet os- tendit, reditum Polyphémi exspectabat. 8. NO MAN. Sub vesperum Polyphémus in spéluncam rediit, et e6dem modé quo antea cénavit. Tum Ulixés dtrem vini prompsit, quem forte (id quod ei erat saliiti) sécum attulerat; et postquam magnum poculum vind complévit, monstrum ad bibendum prévocavit. Polyphémus, qui numquam antea vinum gustaverat, poculum statim exhausit; quod cum fécisset, tantam voluptatem percépit ut iterum ac tertium pocu- lum compléri iubéret. Cum quaesivisset qué nomine Ulixés appella- rétur, ille respondit sé Néminem appellati; quod cum audivisset, Po- lyphémus ita locitus est: “Hanc tibi gratiam pro tanto beneficid referam; té postreémum omnium dévorabd.” Hoc cum dixisset, cibi vinique plénus humi recubuit, et brevi tempore somné oppressus est. Tum Ulixés sociis convocatis, “Habémus,” inquit, “quam petivimus facultatem; né tantam occasiénem rei bene gerendae omittamus.” 9. POLYPHEMUS IS BLINDED. Hac Sratione habita extrémam clavam igni calefécit, atque hac oculum Polyphémi dormientis perfédit; quo fact6 omnés in diversas spéluncae pattés sé abdidérunt. At ille hdc dolore oculi € somné excitatus cla- mérem terribilem sustulit, et dum in spélunca errat, Ulixem mani prehendere cOnabatur; cum tamen iam omnind caecus esset, nillo modo id efficere potuit. Interea reliqui Cyclépés clamére auditd un- dique ad spéluncam convénerant; et ad introitum adstantés quid Po- lyphémus ageret quaesivérunt, et quam ob causam tantum clamorem sustulisset. Ille respondit sé graviter vulneratum esse, ac magné do- 8.3. ei... saliiti, double dat., for safety to him. 9. 5. cum, since.lore adfici. Cum posted quaesivissent quis ei vim intulisset, respondit Néminem id fécisse; quibus rébus auditis anus @ Cyclopibus, “At si nemG,” inquit, “t@ vulneravit, ndn dubium est quin consilid dedrum, quibus resistere nec possumus nec volumus, héc supplicid adfectus sis.” Hoc cum dixisset, abigrunt Cyclopés eum in insaniam incidisse arbitrati Archaic Greek Vase painting showing the blinding of Polyphemus by followers of Ulysses 10. ESCAPE FROM THE CAVE. Polyphémus ubi sociés suds abisse sénsit, furdre atque amentia im- pulsus Ulixem iterum quaerere coepit; tandem, cum éstium invénis- set, saxum quo obstriictum erat Amovit, ut pecus in agrés exiret. Tum ipse in introitd cdnsédit; et ut quaeque ovis ad hunc locum vénerat, eius tergum manibus tractabat, né hominés inter ovés exire possent. Quod cum animadvertisset Ulixés, omnem spem saliitis in dolé magis quam in virtiite positam esse intelléxit. Itaque hoc cOnsilium iniit. Primum ex ovibus trés pinguissimas délégit, quas cum inter sé viminibus conidinxisset, iinum ex sociis suis ventribus earum ita sub- i&cit ut omniné latéret; deinde ovés hominem ferentés ad éstium agit. Id accidit quod fore suspicatus erat. Polyphémus enim postquam 10. 4. ut, as. Ut followed by indic. means as. 9. ventribus, dat. with com- pound verb, subiécit, 11. Id. . . erat, That happened which he suspected would happen. fore = futuram esse. 371 10 10372 10 10 terga ovium manibus tractavit, eas praeterire passus est. Ulixés ubi rem tam féliciter @vénisse vidit, omnés socids suds ex drdine eddem mod6 émisit; qué factd ipse novissimus évasit. 11, A PERILOUS DEPARTURE. His rébus ita confectis Ulixés, veritus né Polyphémus dolum cognis- ceret, cum sociis quam celerrimé ad litus contendit; qué cum vénis- sent, ab eis qui navi praesidié relicti erant magna cum laetitia excepti sunt. Hi cum iam diés trés continuds reditum edrum anxid animo. exspectavissent, suspicati (id quidem quod erat) eds in aliquod grave periculum incidisse, ipsi auxiliandi causa égredi parabant. Tum Ulixés n6n satis titum esse arbitratus in ed locd manére, quam celerrimé proficisci constituit. Itaque omnés navem conscendere iussit, et sublatis ancoris paulum 4 litore in altum prdvectus est. Tum magna voce exclamavit: “Tu, Polyphéme, qui itira hospiti violas, itistam et debitam poenam immanititis tuae solvisti.” Hac voce audit Polyphé- mus vehementer comm6tus ad mare sé contulit. Ubi navem paulum 4 litore remotam esse intelléxit, saxum ingéns sublatum in eam partem coniécit unde vocem vénisse sénsit. Graeci autem, etsi non multum. Afuit quin navis edrum mergerétur, tamen null damné accepts cur- sum tenuérunt. 12, AEOLUS’S GIFT OF THE WINDS. Pauca milia passuum ab e6 loco progressus Ulixés ad insulam Aeoliam navem appulit. Haec patria erat ventorum. Hic réx Aeolus vasto antro luctantés ventos tempestatésque sondras imperid premit ac vinclis et carcere frénat. Ibi réx ipse Graecés hospitio accépit, atque eis persuasit ut ad reficiendas virés paucds diés com- morarentur. Septimd dié, cum sé ex laboribus refécissent, Ulixés, né anni tempore & navigatione excliiderétur, sibi proficiscendum statuit. Tum Aeolus, qui sciébat Ulixem cupidissimum esse patriae videndae, ei magnum ditrem dedit, in qué omnés ventds praeter Unum inclii- serat. Favonium modo solverat, quod ille ventus naviganti ab insula Aeolia Ithacam est secundus. Ulixés hoc dénum libenter accépit, et gratis pro tantd beneficid Actis dtrem ad malum adligavit. Omnibus rébus ad profectiénem paratis meridiand feré tempore ex porta solvit. 11, 3. navi praésidi, double dat. 14. etsi . . . mergerétur, although their ship was almost sunk, 12. 3. vastd antro, understand in before vasté. 4. vinclis = vinculis.Ulysses and companions, Roman mosaic from Bardo Museum, Tunis 13, THE WINDS UNLEASHED. Novem diés Graeci secundissim6 vent6 cursum tenuérunt; iamque in cOnspectum patriae suae vénerant, cum Ulixés lassitidine confectus (ipse enim gubernabat) ad quiétem capiendam recubuit. At soci, qui iam did mirabantur quid in ill6 Gtre incliisum esset, cum ducem somn6 oppressum vidérent, tantam occasiénem n6dn omittendam arbitrati sunt; crédébant enim aurum et argentum ibi latére. Itaque spé praedae adducti ditrem sine mora solvérunt; qué facto venti, velut agmine fact6, qua data porta, ruunt et terras turbine perflant. Hic tanta tem- pestas subitd coorta est ut illi cursum tenére ndn possent, sed in eandem partem unde erant profecti referrentur. Ulixes @ somnd ex- citétus qué in locé rés esset statim intelléxit; titrem soliitum, Ithacam post tergum relictam vidit. Tum véro vehementer exarsit socidsque obitirgavit, quod cupiditate pecdiniae adducti spem patriae videndae abiécissent. 13. 8. qua, where. ruunt, perflant, understand venti as subj. 14. abiécissent, subjunc., implied indirect statement. 373 10374 10 14, CIRCE’S ISLE. Brevi spatid intermiss6 Graeci insulae cuidam appropinquavérunt, in qua Circe, filia Sdlis, habitabat. Quo cum Ulixés navem appulisset, in terram friimentandi causa égrediendum esse statuit; nam cogndverat friimentum quod in nave habéret iam déficere. Itaque sociis ad sé convocatis, qué in locd rés esset et quid fieri vellet ostendit. Cum tamen omnés memoria tenérent quam criidéli morte adfecti essent ei qui niper @ nave égressi essent, némé repertus est qui hoc negotium suscipere vellet. Quae cum ita essent, rés in controversiam deducta est. Tandem Ulixés omnium cénsénsii socids in duas partés divisit, quarum alteri Eurylochus, vir summae virtitis, alteri ipse pracesset Tum hi duo inter sé sortiti sunt uter in terram égrederétur. Eurylochd sorte événit ut cum dudbus et viginti sociis rem susciperet. The transformation of the companions of Ulysses by Circe 15. CIRCE’S PALACE. His rébus ita cOnstittitis ei qui sorte ducti erant in interidrem partem insulae profecti sunt. Tantus tamen timor animés edrum occupaverat ut non dubitarent quin ad mortem irent. Vix quidem poterant ei qui in nave relicti erant lacrimas tenére; crédébant enim sé socids suds numquam postea visiirés. Illi autem aliquantum itineris progressi ad villam magnificam pervénérunt, cuius ad dstium cum adissent, can- tum dulcissimum audivérunt, Tanta autem fuit eius vocis dulcéd6 ut nallé mod6 retinéri possent quin ianuam pulsarent. Hoc facto ipsa Circé fords exiit, et summa cum benignitate omnés in hospitium 14. 6, quam, how 8. vellet, clause of characteristic. 10. praeesset, was to command, rel. clause of purpose. 15. 8, retinéri possent quin, could not be restrained from. Quin introduces subjunc. after neg. expressions of hindering.invitavit. Eurylochus insidias sibi comparari suspicatus foris exspec- tare cOnstituit; at reliqui rei novitate adducti villam intravérunt. Cénam omnibus rébus instrictam invénérunt, et iussi dominae libentissimé accubuérunt. At Circé vinum quod servi apposuérurit medicamentd quodam miscuerat; quod cum Graedi bibissent, somo oppressi sunt. 16. ULYSSES DECIDES TO GO TO THE PALACE. Tum Circé, quae artis magicae summam scientiam habébat, virga aureé quam gerébat capita edrum tetigit; quo factd omnés in porcds subit6 conversi sunt. Interea Eurylochus ignarus quid in aedibus ager- étur ad Gstium sedébat. Postquam ad sOlis occésum anxiG animo et sollicits exspectavit, sdlus ad navem regredi constituit. Ed cum vé- nisset, sollicitidine ac timore ita perturbatus fuit ut quae vidisset vix narrare posset. At Ulixés satis intelléxit socids suds in periculo versari, et gladid arrepto Eurylochd imperavit ut sine mora viam ad istam domum démonstraret. Ille tamen multis cum lacrimis Ulixem com- plexus obsecrare coepit né in tantum periculum sé committeret; si quid gravius ei accidisset, omnium saliitem in summé discrimine fu- tiram. Ulixés respondit sé néminem invitum adductirum; illi licere, si mallet, in nave manére; sé ipsum sine Ull6 praesidid rem suscep- tdrum. Hoc cum magna voce dixisset, é nave désiluit et niillé sequente sdlus in viam sé dedit. 17. MERCURY TO THE RESCUE. Aliquantum itineris progressus ad villam magnificam pervénit; quam cum oculis perlistrasset, statim intrare statuit; intellexit enim hanc esse eandem domum dé qua Eurylochus mentidnem fécisset. At cum limen intraret, subitd sé ostendit aduléscens forma pulcherrima au- ream virgam geréns. Hic Ulixem iam domum intrantem mani pre- hendit. “Quo,” inquit, “ruis? Nonne scis hanc esse Circés domum? Hic inclisi sunt amici tui ex himana specié in porcds conversi. Num vis ipse in eandem calamitatem venire?” Ulixes simul atque vocem audivit, deum Mercurium agndvit; niillis tamen precibus ab institito cOnsilid déterréri potuit. Quod cum Mercurius sénsisset, herbam quandam ei dedit, quam contra carmina multum valére dicebat. “Hane cape” inquit, “et cum Circé *@ virga tetigerit, ta gladio déstrictd im- 16. 10. si quid . . . accidisset, if anything serious should happen to him. Acci- disset, subjunc. in indirect statement. 17. 6. Circés, gen. 11. multum valére, was very strong. 375 10 10 10376 15 10 10 petum in eam vidé ut facias.” Priusquam finem loquendi fécit, mor- talés visiis medid sermone reliquit, et procul in tenuem ex oculis évanuit auram 18. ULYSSES TURNS THE TABLES. Brevi intermiss6 spatis Ulixés ad omnia pericula subeunda paratus ianuam pulsavit, et foribus apertis ab ipsa Circ’ benigné exceptus est. Omnia eddem modo atque antead facta sunt. Cénam magnificé instriictam vidit, et accumbere iussus est. Ubi famés cibo dépulsa est, Circé poculum aureum vini plenum Ulixi dedit. Ille etsi suspicabatur venénum sibi paratum esse, tamen paculum exhausit; qud fact Circe caput eius virga tetigit, atque ea verba dixit quibus socids eius antea in porcds converterat. Rés tamen omniné aliter événit atque illa spé- raverat. Tanta enim vis erat eius herbae quam Ulixi Mercurius dederat ut neque venénum neque verba quicquam efficere possent. Ulixés autem, ut erat ei praeceptum, gladié déstricté impetum in eam fécit mortemque minitabatur. Circ8 cum artem suam nihil valére sénsisset, multis cum lacrimis eum obsecrare coepit né sibi vitam adimeret. 19, ALL TURNS OUT WELL. Ulixés ubi sénsit eam timdre perterritam esse, postulavit ut socids suds sine mora in hiimanam speciem restitueret (certior enim factus erat 4 ded Mercurié e6s in porcos conversis esse); nisi id factum eset, sé débita supplicia simptarum ostendit. Circé his rébus graviter com- m6ta sésé ei ad pedés proiécit, et multis cum lacrimis itire itirand6 cOnfirmavit omnia quae ille imperasset sé facttiram. Tum porcés in atrium immitti iussit. Illi dato signo inruérunt. Cum ducem suum agnovissent, magno dolore affecti sunt, quod nillé modo eum dé rébus suis certibrem facere poterant. Circ tamen unguentd quédam corpora edrum Unxit; qué factd sunt omnés statim in himanam spe- ciem restitati. Magnd cum gaudid Ulixés amicés suds agnovit, et niintium ad litus misit, qui reliquis Graecis sociés receptés esse diceret. Illi autem his rébus cognitis celeriter in domum Circés sé contulérunt; qué cum vénissent, tiniversi laetitiae sé dédidérunt. 13. vid@ ut facias, see that you make (subjunc. in substantive clause). 18. 3. eddem modo atque, in ihe same way as. 8. aliter . . . atque, otherwise than. 19. 5. ei, dat. of reference, used rather than gen. eius.20. ULYSSES’S DEPARTURE. Postridié eius diéi Ulixes ex hac insula quam celerrimé discédere in animé habébat. Circé tamen cum id cognGvisset, ab adid ad amorem conversa omnibus precibus eum Grare et obtestari coepit ut paucds digs apud sé morarétur; qua ré impetrata tanta beneficia in eum con- tulit ut facile ei persuadérétur ut dititius manéret. Postquam tétum annum apud Circén consiimpsit, Ulixés magné désiderio patriae suae mOtus est. Itaque sociis ad sé convocatis quid in animo habéret osten- dit. Sed ubi ad litus déscendit, navem suam tempestatibus ita afflictam invénit ut ad navigandum paene inutilis esset. Quo cognitd omnia quae ad navés reficiendas disui erant comparari iussit; qua in ré tantam diligentiam omnés adhibébant ut tertid dié opus perficerent. At Circé ubi omnia ad profectiénem parata vidit, rem aegré tulit, atque Ulixem vehementer obsecravit ut cOnsilio désisteret. Ille tamen, né anni tem- pore 4 navigatidne excliiderétur, matdrandum sibi existimavit, et idd- neam tempestatem nactus navem solvit. Multa quidem pericula Ulixt subeunda erant priusquam in patriam suam perveniret, quae tamen hdc loco perscribere longum est. 20. 6. Circen, Greek acc. form. patriae, obj. gen., for his country. 16. priusquam . . . perveniret, before he would arrive. 377 10 514 ACHILLES DISCOVERS THE PLOT 382, Mane Achillés, qui ndn intellegit Clytemnestram in castra pervénisse, pré tabernaculs Agamemnonis stat. Achillés (magna voce). Ubi est Agamemnon qui exercitiis Graecds agit? Dic ei Achillem pro tabernaculé stare. Omnés sciunt mé ad hoc bel\um 4 Menelaé arcessitum esse. Jam pugnare paratus, exercitus meus propter moram longam graviter dolet. Clytemnestra tabernaculs venit. Achill dit. spectat. ‘Onflsus eam Achill@s. Quem vided? Cert ti femina nobilis es. Clytemnestra. Sum Clytemnestra, conjtnx Agamemnonis. Laeta sum monium dit Achillés. Quid dicis? Ego sum Achilles. Quis dicit me filiam tuam in matrimOniun dicere velle? Numquam hoc dixi! Clytemnestra. Quid? Agamemnon mé jussit ad castra cum fii nostra venire, quod ta eam vis, Achillés. juod tt Iphigeniam, filiam meam, in matri- m&trimdnium dicere bgo filiam tuam numquam arcesstvi. Servus territus ad Clytenmestram currit. Servus. © régina, mala sunt Smina! Agamemnon in animo magnum scelus habet. In animd habet filiam suam occt- dere. Non sdlum dram pardtam et gladium sed etiam sacerdotem vidi. Jam Calchas sacrificium paravit; nunc virl animalia ad dram dicunt. Tum filia quoque sacri- ficabitur. Clytemnestra. Crédo conjugem meum Insinum esse! Quis hoc scelus paravit? Achillés, juva m@! Serva filiam meam! Ab omni periculs Iphigenia defendatur! Achillés (graviter excitatus). © Clytemnestra, ego filiam tuam défendam! Meds milités contra Agamemnonem agam! wo 0s ve 15 SACRIFICE OF IPHIGENIA Adventa €lytemnestrae réx Agamemnon nescivit servum epistulam portantem % custédibus captum esse, Is filiam suam servare destderthat; ndn jam putabat deds per Calcham mortem Iphigeniae jussis Dié sacrificii _milités omnium exercituum Graecdrum in Kitore jussa ducum expectabant. Inter sé dixérunt, “Sacri- ficis dats, dei mittent ventds secundés.” Achill s ad tabernacula redire subitd jussit. Ulixés et Menelaus multum mati sunt, quod Achilles hoe sacrificium non probabat, Clytemnestra, claméribus hominum auditis, sénsit hdram crificit adesse, Agamemndn tdtam noctem doluerat, sed filiam suam @ taberndculd ad dram ditcere parabat. Iphigenta, sine lacrimts, matr! maestae dixit, “Mater amita, pater meus mé sacrificire noluit; injariam non facit; est voluntas dedrum. Non erd igndva; cupi milités nostros fortiina mala dafendi. Veni! Eamus ad dram, sit mors mea! Victdriam habeant Graeci!”” Omnia & sacerdote pardta erant ef puella in ard posita est. Subité magnus clamor auditus est; clarum limen in caels apparuit. Dea Diana aderat. Dea corpi Iphigentac in r& posuit. Grace corpus Iphigent fs autem milités sui Blix Smen cervae pré corpore lamine caeci, hoc es: e crédiderunt. Difna autem virginem, nibe dénsa protéctam, per caelum ad locum longinquum portabat. 16 10 20A FATEFUL MEETING Graect erédidérunt, Iphigenta sacrificat®, animum deorum. mititum esse, Brevi tempore nav@s igitur ad litora Trojac navigaverant. Decem ands ill cum Trojans pugnaverant. Tandem Troja expugnata erat viotOrésque Graeci ad patriam redierant. Agamemnonem, quod imperita divina Evadere temptaverat, di magna cum cridélitate pinivérunt. Rex miser ab uxdre occtsus est, quod Clytemnestra erédidit eum fuisse causam Iphigentae mortis. Deinde Orestés, filius eorum, legibus Fatorum matrem suam ocetdere codctus est. Propter hoc scelus dif erat fnsinus. Dénique sacerd6tés ei dixérunt, “In terra Taurdrum est parva statua Diinae, Naviga ad illam terram. Haec statua capiatur; ea ad templum Apollinis portttur. Hoe facté, iterum eris sanus.” Terra Taurdram longé aberat. Orestts scivit neque s0- rorem vivere suam Iphigentam, a Diand ad hane terram portatam, neque eam jam sacerdotem Ditnae dili esse, Orest#s cum amicd navigivit; dénique post multds menses ‘in portum hujus terrae vénérunt. In locd sécrétd juvenés nayem célavérunt. Duo advenae autem, @ pastdribus capti, ad Iphigentam ducti sunt. Legibus cridélibus terrae omnes advenae dels sacrificabantur. Statim sacerd3s Iphigenia advends sacrificire paravit. Orest@s et socius, caténis vincti, ad dram conducti sunt, Ubi juvenés prope dram stetérunt, Iphigenia Orestem fratrem recognovit. “Nonne es Orestés, frater meus?” quaesivit. “Sum soror tua, Iphigenia, 4 Diana servata, Multa pericula sunt in saeva terrd Taurdrum. Sine mora fugi Orestés, verbis sorbris permdtus, respondit, “Primé necesse est mé capere parvam statuam Dianae prope dram; sine statua non poterimus redire in Graeciam!” mus!” Hac statud capt, Orestés cum sud amicd atque sordre Iphigenta ad navem fugit. Orestés nOn jam Instnus erat. Ventis secundis portat!, ex port Taurérum navigivérunt; brevi tempore ad Graeciam -pervenérunt.. Ibi magn cum gaudid & populd attonits accept sunt. 0 Isas ue 13 UNEXPECTED Servus, porta captus est, uxérem Cly GUESTS epistulam Agamemnonis, 4 custédibus sed Agamemnén hoc nescit. Audiéns igitur temnestram cum filid Iphigenia ad castra appro- pinquire, graviter movétur. Scit sine dubi6 filiam am&tam ad mortem dict. Haque Agamemnén ad fratrem Menelaum s properat. Agamemnén, Heu! Mox uxor mea filiam nostram ad mé dicet. Di puellam juvent! Ego, réx poténs sapitnsque, ad mortem filiam meam mittd! Jam in vine la Iphigenta conjiciétur. Numquam félix laetusgue er. Hane timébam calami Menelaus. Calchas: videbit. Agamemnén. Sed tem, sed Fata m@ regunt. Dic Clytemnestrae Achillem & castris abe: in tabernaculé manebit filiamque tuam non lixés, vir sapigns, voluntitem dedrumn seit. Ego scis hunc virum potentem cum inimicis mets s& junger e. Interim Clytemnestra et Iphigenia, 2 milite ductae, ad Agamemnonem appropinquant. Clytemnestra. Ec memnon, vénimus, Iphige: Iphigenta, pater tuus! Lacta, Aga 8 vides. Propter imperfta tua ad castra pe O pater, iter erat darum. Heu! Ti es maestus! Nonne putas Achillem me in matriménium dicere velle? Puta Achillem esse virum fortem, sapientem, félicem. Felix ers. , uxor ducis clarl. Ta quoque felix sis! Agamemnan. Ita, Achilles vir fortis est. Sed Troja est longinua. Tphige esse Tere. nds non Scid iter esse longum; bene seid omne bellum Ubi est Achillés? Car ad mé non venit? Cur salitat? Agomemnsn. Achillés cum copiis suis in litore nunc est. Mox aderit, Eamus in tabernaculum. Hac dicts, Agamemnon féminds in tabernaculum dicit. 1s Agamemnén (tabernaculum relinquéns). Heu! Jam miser as vivo! Cert portavit. t@ servus meus epistulam ad Clytemnestram non Quid faciam?ve 42 A FALSE LETTER 378 Nox est, et castra Graecdrum, prope urbem Aulidem posita, silent, In tabernaculd Agamemnonis, ducis Graect, Inmen clarum néndum extinctum est, Subité réx ad portam tabernacult venit servumque ad s® vocat. Serves. 0 domine, vocavistine me? Agamemnon. Ita; ego désiderd hanc epistulam ad wxdrem Clytemnestram sine mor portart. Servus. Ego tibi semper fidus sum. Cir, domine, per totam noctem ti numquam dormivisti? Agamemn’n, Magnam causam doloris habed. Venti ad- versi per trés ménsés navés nostras nivigare prohibent. Cotidié sacerdds Calchas mihi nintiat Diainam esse 1ra- tam, magnaque sacrificia postulare. Mea filiam, Iphi- gentam, sacrificdre jussus sum, Servus. Cert® Calchas est vir malus. Iphigenia nobis cirissima est. Agamemnén. Sed Menelaus, frater meus, dixit, “Hc sacri- ficid 4 té factd, vent! secundi nds ad urbem Trojam porta- bunt. Exercitii nostré et auxilis dedrum nds Trdjands superabimus.” Servus. Cir Menelaus filiam suam non dat? TO té tuamque familiam défendere debe: Agamemnén, Di filiam ejus non postulavérunt. Itaque maestus ad uxdrem meam jam mist epistulam in qua scrips, “Achillés filiam nostram, Iphigentam, in matri- ménium dicere désiderat. Mitte eam sine mora ad castra nostra.” Servus. Cir, domine, nune aliam epistulam mitti Agamemnén. Mentem meam mOtavi. Hac in epistula quam tibi d6 scripst, “O conjiinx amata, serva té et filiam nos- tram; periculum est maximum; ten Iphigentam domt. Nalt venire ad hoc locum! Nolt dicere filiam Iphigentam ad castra!” Servus fidus, epistula recepta, & taberndculé in noctem properat. » 2s 0 asve Using an appropriate word from the lettered list, complete each sentence. Then translate. Saepe Phrixus et Hellé, friter sororque, a) agétur crfidéliter 7 b) aguntur Itaque di potentés eds servare in animd —_c) ascendent a, d) cadet Mox liberi, in agro » arietem vide- e) déponétur bunt. f) faciet Ariés eis nillam injiriam 7 g) habent Puer et puella in tergum ejus . h) Dénique Hellé fessa dé tergé arietis__. i) Post multas horas Phrixus in terra j) pone Vox dicet, “____vellus in arbore sacra.” k) portabuntur Change active verbs to passive, and passive to active, in the same person, number, and tense. Translate both forms. aceipiunt augétur agimus vidétis LIX s juvor 6 aperit 7 mUtdmus a regeris N WITH ONE SHOE Per multés annés J Dénique Chirén magister dixit, 9 inveniémini ao servantur 1 moned 12 pints én in schola Centaurdrum manébat. Dlim pater tuus fuit rex Thessaliae. Pelias, frater ejus, autem régnum cépit et patrem tuum in exilium @git. Jam pridem pater tuus est mortuus; Th alia ab avun 15 tud ter Tr. Car in Thessaliam non contendis? Régnum patris recipe!” Interim 6raci ceum gerentem cave Jum régem ita monuit, aa a! “Virum Gnum cal- Brevi tempore Jason, dum iter in Thessaliam facit, ad fiimen latum pervenit. N wam autem pontem vidit Jasén, dum in rip& flfiminis rapidi stat, subité aniculam vidit. Anicula perterrita aquam spiimdsam spectabat. Jas6n benignis verbis aux m dare temptabat. 301 | | |Fresco of Jason appearing before Pelias, his uncle, wearing only one shoe 302 Anicula et dixit, “Débed transire hoc flimen, sed flimen est altum et rapidum,” Jasén respondin, “Ascende in t trnsportaberis.”” In medié flimine Jasén Gnum calceum amisit. Ille, post- quam aniculam in altera rip déposuit, calceum petere incepit. Subitd in aniculac locd dea splendida in ripa stetit. Dea Jasoni attonitd dixit, “Sum Jind, régina debra! Noli petere calceum tuum; procéde sine mora ad régiam avuncult tui. Sta audacter pro solid; postula ab avunculd régnum tuum!” um meum, TQ incolumis Ttaque Jasbn, germs Gnum calceum, ad régiam avunculi processit. Audacter stetit pro solid régis, qui finum pedem nidum jovenis statim vidit. Réx territus in animd yerba Sricult habuit, “Virum Gnum calceam gerentem cave!” 1s 20I Change ali verbs from active to passive and make other neces- sary changes. Translate both versions, 1 Magister Jasonem dé periculd monebit 2 Tuus pater régnum non jam tenet. 3 Tuus avunculus populum jam regit. + Avunculus Jasonem ndn amat. s Vir benignus aniculae auxilium dat. 6 Juvenis aniculam trans flimen portabat. 7 Jason Gnum calceum amittet, » Dea calceum nin petit. » Verba drfcult régem terrent. io Argus navem validam aedificabit. LX 1 A CRUEL PLOT Rex Pelias, qui Jasonem timébat, interficere juvenem in animd habébat. Célavit autem suam invidiam atque laudavit audaciam juvenis, Post multss ménsés fabulam velleris auret nacrdvit Jasont qui invidiam régis sensi Statim Jason dixit, “Sum validus; socii met sunt validi. s Nos navigabimus ad terram Colchidem; capitmus vellus.” Sed Pelias dixit, “Colchis est terra longinqua; nilla navis poterit navigare trains maria periculdsa.” Jasin respondit, “In hdc régnd habitat Argus, qui summam scientiam navium habet. Js aedificabit navem validam.” 10 Brevissimd tempore igitur Argus maximam navem aedi- ficavit. Navis, appellata Arg6, erat longa et angusta, Aedifi- cAta ex rdbore,” navis poterat resistere magnis tempestitibus et altissimis undis. Jason per nintids iter periculGsum ntntiavit. Statim ex 1s omnibus regidnibus Graeciae multt juvenés convénérunt. In hdc numer erant Herculés, Orpheus, Théseus, et multi alit quorum ndmina sunt notissima. °rbur, -oris N., ook wood 304Ttaque navis Arg6 nfvigavit per maria pertculdsa, Nautae navis validae neque tempestités neque undas timébant. Denique Argé ad Symplégadés periculdsas pervénit. Hae erant duo saxa maxima, quae parvo intervallo® in mari nata- bant. $1 quid? in medium spatium vénerat, saxa incrédibils celeritate concurrébant. Jasin autem consilium optimum cépit; non territus erat. Stans in prérd columbam émisit, quae récta vid per medium spatium celeriter volavit et priusquam saxa cOnflixtrunt incolumis évasit. Columba autem caudam amisit. Tum saxa utrimque discessérunt. Saxa cSnfligere non poterant priusquam Argo inter ea navigavit. Sparvé intervalls*...natabant were floating... short distance opart + si quid. = VEnerat if anything hod come caude, -ae | F, toil F., envy, hotred, jealousy F, bow lof @ ship) “spatium, *celeritais, -atis | F., quickness, swiftness N,, space FBctus, -a, -um | stroight *concurrs, fe, -curri, -cursum | run together, dash together "configs, -ere, -flixi, ~ *Bvad8, -ere, -vasi, -vasum | evade, escope jum | strike together, bring together “resist, -ere, ~stiti, — | withstond, resist with dativel “sentib, -Ire, s8nsi, s8nsum | feel, be aware of, sense utrimque | from both sides priusquam | before PERFECT PARTICIPLE agrees in gender, num ber, and case with the noun or pronoun it modifies. Such a participle is declined like bonus, -a, -um. | poriatus, -a,-um carried, having been carried I monitus, -a, -um worned, hoving been warned Il dictus, -a, -um —soid, having been soid IV auditus, -a,-um heord, having been heard 305 ™ 30LXIii JASON'S RETURN Intered comités Jasonis navem custddigbant; anim’ anxid ducem expectabant. Postquam sdl occidit, dé ejus salate desperare incépérunt. Subitd autem, dum ducem petere parant, Idmen clarum cOnspexérunt. Quae causa liminis fuit? Fuit vellus aureum, quod & Jasone reportatum erat, Non jam territl, comités ducem et Médgam magnd cum gaudid rece- pérumt. Sine mor omués niivem cOnscendérunt, ad Graeciam navigavérunt. Tandem, post pliira pertcula, Jason ad Thessaliam pervénit. Statim ad régiam Peliae properavit, qui régnum adhic obting- 10 i bat. Jason vellus aureum m@nstravit et régnum prd s® pos- tulavit, \ Pelias primum. nihil respondit. Dénique dixit, “Relinque mihi paulisper hanc potentiam. Jam aetate cOnfectus sum. i Sine dubia hoc régnum mox a t8 obtingbitur.” 5 Head of Ulysses found in @ cave at Sperlonga, Italy, depicting horror at sight of the monsters Scylla and Charybdis which menaced his ship 314 oe10 Jasin, misericordia métus, respondit, “Retiné régnum usque ad vitae finem tuae.” Post paucts ands Jason régnum Peliae mortuf obtinuit, et did régnabat. Olim sub umbra navis suae, quae in dram subdueta erat, Jasdn senex° dormiébat. At navis, quae adhe 20 ZrBeta steterat, subitd cecidit et Jasonem infélicem oppressit. °senex, gon., senis old, aged; (as noun) old man, old women misericordia, -ae | F., pily aetas, -atis | F., oge “Women, -inis | N,, light *despers, “retined, fe, -Gvi, ~tum | despair re, -vi, -tentum | hold or keep bock, refoin cBnficib, -ere, -F¥ci, -fectunt | finish, accomplish; weoken cBnscend@, -ere, -scendi, -se@nsum | embark, go aboard ship occid’, -ere, fall, fall down; (of sun) set *subdieS, -ere, ~dOxi, -ductum | houl up, drow up adhie | till now interes | meanwhile paulisper | < little while usque ad | (with acc! till at | but yet IN PERFECT SYSTEM IN PASSIVE VOICE AGRE each verb form consists of two separate words sive participle and a form of sum. a perfect pas- Puer dixit, “Monitus sum." The boy said, "I have been warned.” Monitae eratis, puellae! Oppidum monitum erit. The town will have been warned, You had been warned, girls! EMEN?T The participle in a passive verb form agrees with the subject in gender and number and has the appro- priate adjective ending: -vs, -a, -um; -i, -ae, -a. ‘The form of sum used with the participle agrees with the subject in person as well as in number. Its tense varies with the tense of the passive verb; that is, present forms (sum, etc.) occur in perfect passive; imperfect (eram, etc.), in past perfect passive; future (er, etc.), in future perfect pa ive, 315OPTIONAL UNIT A 1 THE PLEIADES Antiquitus septem sordrés erant. Pater erat Atlas; mater, Pleioné. Pulchrae puellae erant; erant nymphae deae Dianae. Olim septem sordrés in silva errtbant. Subitd erant clamorés. Nymphae videbant vénatérem, canis, bestias feris, Orin erat véndtor; béstias agittbat 5 Venator sagittés portibat, quod béstiis fer’s necdre ama- bat. Béstiae territae fugitbant. Territae quoque erant septem puellae; fugere désiderabant. Nymphae autem fugere ndn poterant, quod vénatorem et canés tim@bant. 10 “0 Dima, nds audi! Serva nos!” clamabant puellae. Ex caeld Diana septem nymphas spectabat, Canés et septem seven * sorBr@s_ (nom) sisters. * pater (nom) fother * mater (nom) mother + *elim@r8s [nom] noises vnatérem (occ) hunter * cans loccl dogs * —agitabat wos hunting * ~~ fugiébant were fleeing * ~—fugere flee nds lace) us Delos as it appears from the air 127ORION, THE HUNTER | 128 em quoque spectabat. Climorés audiebat Ditina; puellis territis auditbat. Subita puellae pulchrae et timidae non jam in terra eant. 15 Septem nymphae erant stellae in caelo. Hodié septem stellas nocti spectre possumus. Stellas appellamus Pltiades, quod filiae Pleionés sunt. Pleiades, quod in terr3 vénatorem Cugere déstderavérunt, in cael quoque Orisnem fugere temptant. o 2 Orion vénator deam Dianam amabat, Apollé autem, friter Diénae, Oridnem.ndn amabat. “Orion mé non délectat,” dixit Apollo. “Bonus non e Dignam in matrimdnium dicere ndn poterit.” Olim prope dram maritimam ambulabant Apolld et soror Diana. Deus et dea arciis et sagitt’s portabant. Orion pro- cul in aquis natabat. Subits Apollo dixit, “pect, Diana, saxum in aquis. Longinquum est, sed in saxum sagittam mittere possum. In saxum, quod est longinquum, sagittam mittere ndn potes.” 10 “Mane!” respondit Disma. “Saxum vided. Sagittam in saxum mittere facile possum. Specta!” Statim erat clamor. Non erat saxum in aquis; erat caput Grionis, Sagitta Dianae Orionem necavit. Venator mortuus est, et undae corpus ad Sram maritimam portavérunt. 15 Nune Diana misera lacrimabat. Frater Apolld autem non lacrimabat. Diana erat tata, quod vénitor mortuus erat. Posted Juppiter Oridnem et canés in caeld posuit, Non jam Orion in silvis vénator est; stella in cael6 est. VEnitor [nom hunter + frter (nom! brother + d@lectat pleases * in métriménium dUcere marry * serer {nom sister * ares face.) bows + ~—nat@bat was swimming mittere (io) shoot, send * facile easily + caput (nom) head + mortuus decd * corpus (acc) body + lacri- mabat wos crying + t0ta sole + posuit putrds rdinal ronths, omans nes to July? activ- 23 but some id not type ancers, omed. play- Lak THE GENITIVE AND ABLATIVE OF DESCRIPTION ing games of chance, and conversing with friends were pleasant and cheap forms of amusement. ‘The innumerable small restaurants furnished a place where the middle class and poor might enjoy that form of entertainment so pop- ular then as now, the dinner. For the rich, the formal dinner was a major type of social amusement. It might be held within a beautifully decorated room or outdoors in the garden. It took the place of our balls, card parties, and the like. ‘The dinner began around three or four o’clock in the afternoon and fasted until dark or after. It might ‘be followed at once, or after a slight interval, by a supper, which was actually a drinking party. You will hear more later about the dining room itself, the food served, and the entertainment. The diners reclined on couches and were regularly nine in number, ‘There were three main parts of the dinner: the preliminary hors-d’ceuvres (relishes), the dinner proper (the c&na), and the dessert (secunda ménsa, or second fable). Each part might have several courses, and wine was served. Entertainment was afforded by acrobats, dancing girls, and dramatic recitations, For a sober party, conversation was the finest amusement, LEGACY Have we invented the custom of using the dinner as a form of social entertainment? Where and when do we hold our dinner parties? How do they compare with those of the Romans in size, arrangements, courses, entertainment, and the like? Many of our words connected with food and dining come from Latin, Can you find out the origin of our words kitchen, recipe, restaurant, salad, course, dessert, entrée? ine, menu, Supplementary Story PUNISHMENT OF CASSIOPEIA Salvéte, discipuli] Fabulam dé Perses et morte! Mediisae jam audivistis. Hanc Andronicus paedagogus Tulliae et Tertiae parvae et Marco narrabat. Quid Perseus fecit, postquam in Aethiopiam cum capite? Medisae Gorgonis fagit? Cupitisne audire? Attendite! 5 [230] ———LATIN AND THE ROMANS Post mortem Mediisae Perseus, ut’ diximus, ad rds Aethi- opiae celeriter faigerat quod iram# Polydectis régis timuit neque in insulam Seriphum revenire cupivit. Itinera longa — ita 10 enim poéta antiquus narrat — per Africam fecit. Tandem ad urbem régis Céphei venit. Tlld tempore superbia Cas- siopéiae, maritae Céphel, in- 15 jiirids multas atque dolorem® magnum régi et incolis’ régni praebébat. Nam régina iram nén sdlum dedrum sed etiam dedrum comméverat quod ay haec dixerat “Sum pulchrior quam’ céterae féminae. Sum pulchtior quam Gla’ dea. Sum pulchrior quam nymphae® maris.”” 25 Quod nymphae maris Nep- ‘The god of the sea, “Neptune, besides the sway Of every salt flood and each tind ded mais cae" dit fue- “Aire scree" ton) rant, haec verba réginae neque Neptiind neque céteris deis grata erant. Itaque Neptinus, ira vehementer commétus, 30 cotidié ex mari mOnstrum in agros Céphei misit. Cotidié hoc ménstrum agrds vastabat” et incolas régni interficiébat. [Notes] 1. mors, mortis (.), death. 2. caput, capitis (n.), head, 3. ul (conj.), a8. 4. ira, -ae (J), anger. 5. Cépheus, -i (m.), Cepheus. 6. dolor, -éris (m.), grief, trouble. 7. incola, -ae (m.), inhabitant. 8. pulchrior quam, more beautiful than (nom). 9. allus, -a, -um, any. 10. nympha, -ae ( nymph. 11. cdrus,-a, -um, dear. 12. vést3, ;, ~dlus, lay waste. Can you answer these questions on the story? 1. Can you retell briefly the story of the killing of Medusa? 2. Why did Perseus flee to Ethiopia? 3. Where is Ethiopia? 4. What was going on in the city of King Cepheus? 5. What had caused the trouble? 6. Why was Neptune angry? 7. What punishment had he sent? [240] = y an pa ad in ne T tr w is“Motion picture” of Andromedo's rescue painted by Italian Piero di Cosimo XI CASSIOPEIA AND ANDROMEDA Cassiop@a, régina terrae antiquae, erat superba quod erat pulchra. Andromeda autem, filia ré; superba, Olim régina et filia in dra maritima stabant. Regina aquam quiétam spectabat, “In aqua, filia mea, nymphae pulchrae habitant,” dicit miter, ‘‘sed nymphae sunt invididsae quod tam pulchra sum.” “Specta!” Andromeda climat. “Vide! Nunc aqua non est quitta.” Subits vident Neptinum, r&gem° aquarum. “Femina superba nymphis meis non grata est,” dicit Nepttnus. “‘Nymphae sunt irdtae, et nymphae meae sunt mihi c&rae. Sacrificium® postul6; filiam tuam Andromedam postuld. Mox multa’ aqua erit in terra tua, et in aqua ménstrum? erit. ae pulchra, nn erat °rB’gem acc. sing) king * — sacri f’eium* (acc. sing.) sacrifice * mén’strum* . (nom, acc. sing.) monster in the singular this exiective means "much, 715 10THE 76 Incolae terrae tuam filiam servare non poterunt. Ti es reg) Cassiopéa autem dicit, “Ego” meam filiam servare possum. Nymphis tuis meas dabs° gemmas.”” Nepttinus réginae superbae di tuae ndn sunt gratae.” Incolae Andromedam ad Gram maritimam dicunt, ubi médnstrum puellam necdre poterit. Sed Perseus ex caelo modnstrum et puellam miseram videt. Celeriter dé caelé volat et statim mdnstrum necat. Andromeda erat Itbera, Cassiopéa erat laeta, quod filia libera erat. Posted régina et filia et liberdtor® erant stellae. Nocti in caelé Cassioptam et Andromedam et Perseum vidére possumus. ina, sed filiam tuam servare n6n poteris.” cit, “Nymphis mets gemmae Se’go inom. sing) | * da’b6 | shall give + ibe ra’tor* inom. sing) rescuer, liberator Nouns *nym’pha, -ae | F, nymph “8 gina, -ae | F, queen Adjectives gra’ta | pleasing “W’be ra | free Verbs pos’sum, pos’se | be able, con pos’tu I8, ~dre | demand Adverbs sto’tim | ot once, immediotely tam | so, 10 such a degree Preposition 4d8 | (with abl.) down trom VERB possum is a combination of pot- (base of potis, able) and the verb sum. For ease of pronunciation, pos- is used instead of pot in combining with the + sound, as in pos- sunt. Similarity of forms of sum and possum can easily be seen from the parallel arrangement of their conjugations on page 77. “Lovin words which hove occurred in earlier vocabularies ond appear again with @ new meaning oF function bear the symbol TOANDROCLUS AND THE LION (PART 1) Audivistisne, pueri et puellae, fabulam' dé. Androcld® et ledne?? Olim' dominus Romanus servum bonum possidébat. Servum Androclum appellavit. Dominus autem erat iniquus et servé inimicus. Forte* dominus et servus in Africa habita- bant, ubi dominus pro populé Romano imperium provinciae 5 tenébat. Tum Androclus, quod poenam domini iniqui timébat, ex agris fiigit® et in cavernam’ magnam pervénit. Dominus statim virds per silvas misit et Androclum quaesivit. Servum dit friistra* quaerébant. 10 Dum autem Androclus in caverna manet, subitd led in caver- nam vénit et ad servum appropinquavit. Led pedem® cruen- tum! propter spinam" sustinébat."” ‘Tum Androclus, vir be- nignus, simul atque injtiriam vidit, lenem nén jam timuit et spinam extraxit."* Androclé gratus erat led, quod auxilium viri 15 vitam servavit. Dift led et servus in cavern mansérunt, dum Androclus leénem amicum cirat. Tandem populus Romanus dominum Androcli in Ttaliam revenire jussit.¥ Sed servi domini Androclum quaerere nén désistebant. Tandem Androclum cépérunt et in Italiam ad 20 dominum misérunt. Quid tum événit Exspectate et videte! [Notes] 1. fabula, -ae (f.), story. 2. Androclus, -@ (m.), Androclus, 3. led, -Onis (mt), ion (abl. ledne ; acc. lednem). 4. dlim (adv.), once upon a time. 5. forte, by chance. 6. fugid, -ere, fiigi, flee. 7. caverna, -ae (f.), cave. 8. frastrd (ado.), in vain. 9. pedem, foot (acc.). 10. cruentus, -2, -1um, bloody. LL. spine, -ae (f), thorn, 12. sustined, -ére, -tinui, hold up. 13. extraké, ere, raxi, draw out. 1. juboo, -tre, jussé, order. 15. acenit, happened. Can you answer these questions on the story? 1. Who was Androclus? 2. Who was his master? 3. What hap- pened to him when he ran away? 4. How was he able to help the lion ? 5. What finally happened to Androclus’s master? 6. What happened then to Androclus?THE DEMONSTRATIVE HIC; PLACE TO WHICH LEGACY What kinds of buildings are now used for sports and for outdoor gatherings? Can you find out what models were used for these? Do we ever have the opportunity of seeing living wild animals of various kinds? Where? Can you think of any modern forms of amusement that preserve something of the spirit of the old Roman animal hunts? How do we use the words arena, gladiator, amphitheater? Supplementary Story ANDROCLUS AND THE LION (PART 2) Postquam! servi Androclum cépérunt atque Romam misé- runt, ut diximus, dominus iniquus bunc benigné? non recépit.$ Androclum inter céterds captivds in arénd pugnare jussit.! Romae enim interdum in ladis piblicis viri contra virds, inter dum viri contra bestias’ pugnabant. Fortiina hujus servi miseri 5 Androclt erat cum bestiis pugnare. Mox erat specticulum magnum, Postquam multae pugnae® inter virds et bestids fuérunt et viri multas bestias inter- ‘When men and antmals fought to entertain the crowdling by Booed Bele ett este ot hr The Tiber with Castel Sant’ Angelo, Rome fécérunt,’? Androclus sdlus* sine armis in arénam vénit et im- 10 peratdrem saliitavit. Spectatorés, qui? banc pugnam anam magnd cum gaudid' exspectabant, simul atque captivum vidérunt, “O vir miser!” clamavérunt. “Ubi sunt arma viri? Oportetne hunc captivum sine gladid contendere? Hunc superare non licet.” 15 Subitd ex porta Cirei vénit les magnus. “Quam magnus est led! Quam ferox" bestia!” clamavérunt spectatdrés. Led, autem, simul atque Androclum vidit, trans arénam ad virum celeriter sé mévit,"® quasi statim Androcium interficere in animé habuit. Quid tum led fécit? Exspectite et vidéte. (Nores] 1. postquam (conj.), alter. 2. benigné (ado.), kindly. 3. racipia, ~ere, ~cépl, receive. 4. jubed, ere, jusst, ordex, command. 5. bestia, -ae (7.) wild beast. 6. pugna, -ae (jf), Sght, combat, 7. tulerficid, -ere, -féci, Kill 8. salus, -a, -um, alone. 9. gut, who (nom. pl.). 10. gaudium, gaudt (n.), joy. 11. quam ferox, how fierce! 12. s8 midvil, moved. 13. quasi, as if, ” Can you answer these questions on the story? 1, When Androclus got to Rome, what did his master do with him? 2, Can you tell all that then happened? 3. What were the feelings of the spectators? i7a}urals ar of vatin ma), “hese alish. vition a, in- glad- Avé, Hail, came vays. natch ghtly hree- hun- them cated they gave LAR DEMONSTRATIVE ILLE; EXTENT OF TIME, SPACE After the fights between men, the arena was cleared and the wild beasts were hoisted up in their cages and turned loose. For these hunts, animals of every conceivable variety were brought from all parts of the world, We are told that in one show elephants, tigers, lions, leopards, hyenas, giraffes, wild asses, wild horses, zebras, hip. popotami, and one rhinoceros were provided. Skilled hunters fought these animals with various weapons, and at other times the animals were matched against each other. In these animal fights the greatest cruelty was often manifested, for unarmed criminals ard political prisoners, both men and women, were turned into the arena to face the animals. ‘The shows were paid for by the emperors or by wealthy citizens who wished to win popular favor. The Emperor Augustus exhibited during his reign ten thousand gladiators in eight shows. The combats brought death and suffering to thousands. Yet the gladiator who was successful in his profession enjoyed many rewards. When he finally won his discharge, he might retire or become himself a trainer. LEGACY Several excellent proverbs have come down to us inspired by ex- periences of fighting in battle or in the arena. Learn these. Noli pug- nare dudbus (Two fo one is odds). Dulce et decdrum est pro patrié mori (Ii is sioeet and fitting to die for one’s country). Vivere militare est (Life is a battle). Fortes fortina adjuvat (Fortune favors the brave). Audacia pro miré habétur (4 bold front is a defense). Ante victOriam né cands triumphum (Don’t crow before you are out of the woods). Ask your teacher to translate the exact words of the Latin proverbs for you. Supplementary Story ANDROCLUS AND THE LION (PART 3) Dum Androclus miser stat et timet, led accédebat.’ Sed simul atque propinquus servo miserd est, subito cénstitit. Tum ad Androclum placidé’ accessit. Neque virum vulneravit, sed illfus mani’ lambere’ cupivit. “Spectate!”” clamavérunt spectatdrés. “Ile leo captivum non vulnerat. Illi captivo amicus est. Quam mirum*! Cir led et ille vir amici sunt?” C179]LATIN AND THE ROMANS Tandem Androclus Jeénem cogndvit. “Olim,” inquit, “vitam tuam servavi. Hodié vitam meam servavisti.” LaetT 10 erant et servus et led, quod post moram longam in circo Romaind amicum vidérunt, quod quoque non jam erat pugna inter virum et bestiam. Imperator, quod jam hoc factum® mirum vidit, Androclum ad sé’ vocavit. “Mihi, serve, respondé,” inquit. “Car té led 1s ndn vulneravit? Hoc factum mirum est.” Tum Androclus imperatori et populé Romano fabulam dé ledne® atque cau- sam amicitiae® narravit2" Grata erat fabula populd atque im- perator Androclum captivum liberavit." -Lednem quoque An- drocld dedit, qui postea"* per vias Romae cum ledne saepe 20 ambulabat. Nonne haec fabula mira est? [Notes] 1. accédo, -ere, accesst, approach. 2. placidé (adv.), quietly. 3. illius mands, his hands (object of lambere). 4. lambg, -ere, lambi, Jick. 5. mirus, -a, -tnt, wonderful. 6. factum, -i (n.), happening. 7. sé, himself (acc.). 8. lebne (abl.). 9. amicitia, -ae (f.), friendship. 10. ndrro, tell, relate. 11. [fbera, -dr (ado.), afterwards. ~are, dv, 9, set free. 12. qui, who (nom, sing.). 13, posted “ Answer the following questions on the story: 1, Can you tell the final events in the story about Androclus? 2, What did the people have to say about it all? 3. What did Androclus say to the lion? 4. Do you think this is a wonderful tale? 5. Why? T1805be XXXIX ANDROCLES AND THE LION Androclés erat servus domint Romani in Africa. A domind mal in loca déserta fUgit, ubi in spélunca obsctra latebat. Olim in spéluncam vénit 1e° ferus, qui fugitivum magno- pere terruit. Androclés 1amen sé ndn mévit. Led lenté ad servum appropinquavit et ef mdnstravit pedem,? quem spina longa vulneraverat.? Androclés celeriter spinam removit. Jam led servum benignum amabat; apud amicum mangbat. Di vir et led in spéluncd habitabant. Denique milites? Romani fugitivam procul & spéluncd vidérunt. Androclés sé servare temptavity sed milités eum vulneravérunt. Tum milités servum ad dominum daxérunt. %le3 (nom, sing) lion * pefdem lace, sing) pow * vule nerGverat had wounded * = mi‘lités* (nom. pl.) soldiers This bronze statuette of lions, dating from the second century A.D., wos found in Rome, and is now in the Metropolitan Museum, New York. 214Dominus cum servo in Italiam navigavit. Ile vir dixit, “Cras in aréna béstils té dabd; lednés feri t@ necabunt. Impe- Hitor® ipse aderit.” Androclés sé liberare ndn potuit; postridit militgs eum in 15 arénam daxérunt, Statim Gnus & lednibus® ad servum appro- pinquaviz. Subits autem stetit, ad servum vénit, pedem modnstravit. Non jam led erat ferus; Androclés erat amicus. Erat idem led quécum Androclés tam di in spélunca habi- taverat.” 2 Primd populus iratus erat quod Je3 servum nbn necavit. Sed imperator, whi vérum cognévit, et Androclem et lednem® lberavit Simperd’tor Inom. sing) emperor * O/nus @ leB’nibus one of the lions * habit@/verat had lived * led’nem acc. sing.) ion *spi’na, -ae | F, thom *do’minus, -1 | M,, master *v8'rum, -1 | N., truth appropin’qud, -dre, -Gvi | opprocch Ha'teB, -Bre, -ui | hide, lie hidden “eras | tomorrow magno’pere | greatly, very much DECLENSION OF REFLEXIVE THIRD-PERSON PRONOUN Nom Gen Dat, ‘Ace. Abi sino, Porat /” The reflexive pronoun sometimes appears as a double form (s8s8) in accusative and ablative. — su sibi sé sé REFLEXIVE PRONOUN IN USE Androclés sé liberdre ndn potuit, Androcles could not free himself. The direct object s8 (himself) refers to the same person as the subject Androclés. A pronoun used in this way is called a reflexive pronoun. we = aHOW THE DOLPHIN SAVED THE POET ARION Villa magna Coméliae, matronae Romanae, est in vid Appia? prope urbem.? Secunda, filia Cornéliae, puella pulchra est. Ego® et amicus meus! Pablius Secundam saepe visitamus.* Nunc in via prope villam stamus et exspectimus.* Cum ex- spectamus, Secunda é porta villae ambulat. Secundam specta- mus et, “Quid? portas?” rogdmus. “Violds® et rosis portd,” Secunda respondet.? Tum ro: et violas ostentat. “Quo rosis et violés portas?” rogamus. 10 “Ad poétam,” respondet Secunda. Tum “Car ad poétam,” rogo, “ross portas?” “Ross porto,” Secunda respondet, ‘quod poétas amd. Postae sacri sunt. Nonne fabulam dé poéta Arione™ audire desideras"*?” “Arion est ndtus poéta Graecus. Olim" Arion ad Italiam 15 navigat ubi canti suo" pectiniam multam obtinet.” Jam ad patriam in nave Graeca” revenire'* temptat. Sed nautae pe- ciniam Arionis désiderant.* Cum Arion carmen pulchrum cantat,*® nautae eum in mare jactant.* Sed delphinus quidam? carmen pulchrum Arionis audit.“ Poétam amat. Tum poétam 20 dorsé sud* ad terram portat. Ita delphinus vitam poétae servat.® Nonne poéta sacer" est? Nonne poets récté” amo?” [Notes] 1. Appia, Appian (name of the road). 2. urbent, city (acc.) 3. Ego, I.’ 4. amicus meus, my friend (nom.). 5. visita, ~dre, visit. 6. ex- spect, -are, wait. 7. Quid, what (acc.) 8. viola, violet. 9. respondet, replies. 10. Qua, where? 11. sacré, sacred, holy (describes poetac. The singular is sacer), 12. Arion, Ari/on, the name of the poet. The genitive is Arionis and the ablative Arione. 13, audire dasiderds, you want to hear. 14, Olin, once, 15. cant sud, by his singing. 16. obtinel, he obtains. 17. in ndve Graecd, in a Greek ship. 18, revenire, to return. 19, désiderd, -dre, desire, wish. 20, carmen pulchrum cantat, is singing a beautiful song. 21. eum in mare jactant, throw him into the sea. 22. delphinus quidem, a dolphin, 23, audit, hears. 24. dorsd sud, on his back. 25. ita, thus. 26. servé, -dre, save, 27. r2ct2, rightly. Can you tell how it happened that the teller of the story and his friend were standing on the road; which road it was; what Secunda had when she appeared; and what she was going to do with them? Now tell in your own words the story about the poet Arion. Do you think that poets are really divine? If so, why? LARnple of Aesculapius, with huge stotue of the god, as envisioned by modern ortist Robert Thom. Ploques and symbolic images given by g} ful patients adorn the wall XXV THE FIRST PHYSICIAN Aesculapius, quamquam filius Apollinis erat, in Olympo non habitabat; in terra habitabat. Aesculipius puer in silvis errare amabat; ibi herbas colliggbat et medicinam parabat. Aesculapius viens aegrds medicina clrlre temptBbat. 5 Ex cael5 Apollo filium saepe spectabat. Scientia puert deo medicinae Apollé dixit, “Puer magnam herbarum scientiam habets erit rita erat. medicus primus. Puerum ad scholam Centaurérum duear.” Itaque Apolld Aescultpium ad scholam daxit et magistré 10 dixit, "Magnam intelligentiam, Chi scientiam habet Aesculfpiu mn, et parvam herbarum Accipiésne puerum in schelam?” we 146ny Chirn filium Apollinis libenter accépit. Per paucds annds Aesculapius in schola Centaurdrum manébat. Denique Chiron dixit, “Medicus clarus eris; magnum in 1s Graccifi templum aedificabis. Aegri multis terris ad templum tuum venient.” Ttaque Aesculapius in Graeciam properavit; ibi templum aedificavit. Medicus égregius multés aegrds cirabat; magister quoque erat medicae scientiae. Multi discipult ad medicum clarum venibant. bat, “Boni medict herbs salibrés® cogndscent; medictnam parabunt.”” Posted Aesculapius nn sGlum aegrés ciirabat, sed etiam mortuds ex sepulchris revocabat. 2 Plats iratus ad Olympum properavit ab Orcd; ibi dixit, “Aesculapius ndn sdlum aegrds ciirat, sed etiam vitam mortuis dat. Sum réx mortudrum. Mox in régnd med incolae nn jam erunt.” Jupiter respondit, “Aesculapius dei facit. Scientiam sine sapientia habet. Meis fulminibus? Aesculapium interficiam.” Magister Aesculapius discipulis saepe di magnam injiriam 30 °sald’br8s (nom, acc. pl) healthful + fulmi’nibus (dot, abl. pl) thunderbolts *scien’tia, -ae | F, knowledge, science *me’dicus, x M, doctor, physician 'nus, niam, nallos habébant, s¢ non dolent; Porta ape “In vestra volumus. } bum aquan Senés res ndn habém bi Viarorésé n lere non 4 Statim B et cibum h Labor non cibé instr omnibus p luppiter quod long’ \ sed ibi hos Philémd amantut 4 Interim vini! vider “et dei he | amant. B | mala fact: servabimi procédere ascendere nus alac | “ hospitalit:sroeliis dé & victiriis 2 diversa2 atque qui eds prop- ne tempus temptare ideravit. 3 dedrum, hominum ‘rope mare humilibus tum ad sc@dunt et : “Técum auditisque 5 dei) sé rospitium! or féc&runt istunt. In or Baucis, Itds annds Smperf. tense. Baucis et Philém6n laeti habi- tiverant. Non magnam pecii- niam, nulls agrds, niillds servos habébant, sed condicidne humili non dolent; hi sunt alacrés. Port aperta dei ita dixérunt, “In vestra casi noctem agere volumus. Dabitisne nobis ci- bum aquamque?” Senés respondérunt, “Multa nén habémus, sed ea quae ha bémus alacrés vobis dabimus. Vidtorés? multa nocte itire pel- lere ndn débémus.” Statim Baucis ménsam posuit.s et cibum humilem quem habuit magna cum ciira parabat. Labor ndn magnus est, nam Baucis vérd ménsam multé cibd instruere ndn potuit quod multum non habuit. Mox omnibus paratis deds ad ménsam vocfvit. Tuppiter dixit: “Multa nocte ad vestram casam vénimus4s quod longum tempus in oppido finitimd tadixeramus, sed ibi hospitium! invenire ndn potuimus.” Philémén respondit: “Civés oppidi magnopere ndn amantur quod viatoribus® hospitiumt numquam dant.” Interim vinum! bibunt8, sed semper senés novam cSpiam so vini? vident terrenturque. “Dei sumus,” dixit Iuppiter, “et dei hominés qui auxilium viatdribus® non dant non amant. Hominés qui in oppidé finitimé habitant propter mala facta poenam dabunt, sed vos propter bona vestra servabimini. Ad illum montem altum quem vidétis procédere in animé habémus. Ad ascendere necesse est. Vés vestram casam relinguere et Jupiter. Father of the gods and king of men ummum = montem © travelers. Twine, drink. 449)nodbiscum venire volumus, iti si manébitis nin eritis.” Nunc animus senibus accessit et mox sé revacdvérunt. @Tum Gratidne dei adducti altum montem summa cum difficultdte ascendérunt, nam aduléscentés nén erant. Ubi deis ducibus in summum montem pervénérunt, cSnstitérunt et post sé spectévérunt. Oppidum prope montem ndn iam vident; nunc omnia praeter casam ssedrum sub aqua undique sunt. Edrum casa séla manet. Tum casam suam parvam non iam vident quod mirum in modum A deis potentibus dudbus in templum pulchram versa® est. Tum poténs deus Iuppiter rogat, “Quid vultis? Factis vvestris bonis adductus vobis id quod rogatis dabo." Philémon cum Baucide égit et 4 hac monitus dixit, “Inter mé Baucidemque dé d6nd convénit. Ctram illius templi rogamus.” Posted multds annas hi duo hominés alacrés templum isciirant. Tum non iam videntur, sed fabula pulchra a RomAanis antiquis ndbistraditur. “Duae arborés,” dicunt, “quas prd templo vidére potestis atque quae similés hominibus videntur, Baucis et Philémdn appellantur. Hae arborés sunt monumenta amiris.!0 « Nonne haec fabula ciinctds qui eam audiunt magnopere movébit? Magister vester vobis omnia quae non légistis dé fabula narrabit et ndmina quoque arborum dabit. ‘thas been changed. love. 2 HUMAN RELATIONS OF THE ROMANS a. Are Baucis and Philemon people you would like to know? Give reasons for your answer. 5. What do you think of the attitude of the cityfolk? c. Do we have people like these today? 450 x similis, simile, © omnis, omne, ™ facid, -ere, £6 poténs, (potenti: below) humitis, irumaile alacer, alacris, @ mensa, ménsae arbor, arboris, qa. vérd = The at adverb. 6. factum ¢. tradticé d. multa mean literal e. iter fa (idiom) fe video new meanit a. The fa If the verb make, the partici which was In m. suffix and gratify: gr138 schoo] oF Cenfavcs Magnis in silvis Graeciae habitabant Centauri, qui° capita’ virdrum, sed corpora? equorum habebant. Centaurus égregius erat Chirdn, qui erat magistet magnae scholae. In schola Chirén dé venatione,” dé medicina, dé misica, dB stellis caeléque discipulis multa ménstrabat. Antiquitus, dum régna défendunt, multi réges° filids in scholam Centaurdrum mittébant. Tnterdum filit per multds ands apud Centaurds manébant. Inter discipulés @gregids erant Jasin, Achillés, Herculés, qui in schola Centaurétum arma gerere discébant. Chiron magister bonus erat. Achillgs hasta gladidque bene pugnabat; leetus erat quod Chirén cénsilia belli docebat. “Aliquands,” inquit Achillés, “med pro populd et mea pr patria pugnabd. Magna erit mea gléria et populus mé laudabit.” Jasdn autem bellum nn amabat; magnum régnum cupié, bat, Jason studiis medicinae, mi sé° dedit. Saepe dicebat, “AliquandS magnum régnum__habebi Navigabo multa per pertcula; habebs magnam glériam.” Herculés erat altus et validus; propter magnam vim? alids superdbat puerds. In silvis bestias pertculdsis celeriter aut sagittd aut hasta aut clava interficere poterat. Saepe Chiron dicebat, “Achilles, Jason, Hérculés magnam glériam terra marique° habebunt, sed Herculés sdlus locum inter debs Olympt hababit.” Mox Chiron, Centaurus égregius, quoque locum in caelo habet. Sagittarius est Chiron inter stellas. jicae, stellarum caelique qui M, Inom, sing. pl) who © ¢a’pita* Inom., acc, pl) heads cor’pora* (nom. acc. pl) bodies * vnati6’ne _[abl. sing.) hunt- ng * FBgBs inom, ace. pl kings * 88 ‘acc. sing.) himself loce. sing) force, power, strength * ter’ré mari’que on land ond seo *pa’tria, -ae | F., notive country *disci’pulus, -i | M,, pupil, student, disciple lo’eus, -1| M., place (pl. usually N., lo’ca) magis’ter, -tri | M, master, teacherve 286 Cupid + PoYCAL- Venus, dea invididsissima, erat cridélis in Psychén, quod jilam puellam puleherrimam multt laudabant, qui autem deam non laudabant. Slim Venus Psychae dixit, “Sunt milia séminum in illo acervo; divide ea et récté dispdne ante vesperum®; aliter t& piniam.” Psych@, quod hic labor erat gravissimus, dcerrimé lacri- mabat. Cupidd autem, filius Veneris, plirimis hujus re- gidnis formicis dixit, “Juvate eam in hoc labore.” Mox formicae omnés convén@runt et totum acervum celeriter divistrunt; tum fiigérunt. Venus, ubi s@mina vidit, Irata dixit, “Hoc ipsa nin fécistt; est labor multOrum servorum!” Postridié dea cridélis dixit, “In agra finitimd sunt mille ovés, Portd mihi floccum® edrum vellerum.” Deus fliminum benignus puellam infélicem monuit, “Dif- ficillimum est floccum capere dum ovés in agro stant, Sine periculd autem floceds dé ramis humilibus arborum carpere? poteris dum omnés ovés sé somnd dant.” Hoc mods Psyché floceds capit et ad Venerem portivit. Venus tratior dixit, “Cape hanc urnam et portd ad me aquam fontis parvi dé illé monte alté.” Psyché urnam c@pit et ad montem prdcessit. Saevae ser- pent@s erant in sémitd. Aquila autem urnam cépit et supra capita serpentium volavit. Sine difficultate avis urnam aquae plénam ad Psychén reportavit. Venus, cui Psyché urnam plenam dedit, acerrimé dixit, “Nunc tibi maj6rem labdrem dabo. Sime hance pyxidem® et déscende in Orcum, Dic Préserpinae, ‘Venus paulum® tut fter® iderat.’ Pyxidem aperire ndn débés; sine mord mihi report fficum in pyxide!” Maxima cum difficultate Psyché iter in Orcum fécit. Libenter autem Prdserpina et ficum suum dedit. Sed Psych ciiridsissima in itinere pyxidem aperuit. Statim puella infélix cecidit et jactbat quasi? mortua. Sante vesperum before evening * floecus, -i M, a tuft (of wool) * carpere to pluck * pyxis, -idis F, cosmetic box pavium, i N,alitle * fleus, 1 M,rouge * quasi as if, just as 0mille Denique Cupido Psychén invénit et eam 3 morte servavit. Sed Psfché erat mortalis; Cupid6 désiderabat eam esse im- mortélem. Juppiter igitur Psychae ambrosiam® dedit, quae eam @dit, Posted Psyché pulchra erat immortalis, et Cupido eam in matrimdnium daxit. Sambrosia, -ae* F., food of the gods, ambrosia *aquila, -ae | F, eagle acervus, -i | M, heap, pile ‘modus, -1 | M, way, manner, mode avis, avis (ium) | F., “Fans, fontis (-ium) | M, fountain, spring *mors, mortis (ium) | F., death ovis, ovis (-ium) | F, sheep N,, seed Ny fleece *s8men, vellus, plénus,

You might also like

• The 7 Habits of Highly Effective People: The Infographics Edition

  

  From Everand

  The 7 Habits of Highly Effective People: The Infographics Edition

  Stephen R Covey

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (2475)
• The Art of War: A New Translation

  

  From Everand

  The Art of War: A New Translation

  Sun Tzu

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (3044)
• Never Split the Difference: Negotiating As If Your Life Depended On It

  

  From Everand

  Never Split the Difference: Negotiating As If Your Life Depended On It

  Chris Voss

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (3270)
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  

  From Everand

  The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  Mark Manson

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (5794)
• The Perfect Marriage: A Completely Gripping Psychological Suspense

  

  From Everand

  The Perfect Marriage: A Completely Gripping Psychological Suspense

  Jeneva Rose

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1106)
• The 7 Habits of Highly Effective People

  

  From Everand

  The 7 Habits of Highly Effective People

  Stephen R. Covey

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (353)
• Habit 3 Put First Things First: The Habit of Integrity and Execution

  

  From Everand

  Habit 3 Put First Things First: The Habit of Integrity and Execution

  Stephen R. Covey

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (2506)
• How To Win Friends And Influence People

  

  From Everand

  How To Win Friends And Influence People

  Dale Carnegie

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (6510)
• The Handmaid's Tale

  

  From Everand

  The Handmaid's Tale

  Margaret Atwood

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (13185)
• The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  

  From Everand

  The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  Mark Manson

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (20003)
• Freakonomics Rev Ed

  

  From Everand

  Freakonomics Rev Ed

  Steven D. Levitt

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (7837)
• American Gods [TV Tie-In]: A Novel

  

  From Everand

  American Gods [TV Tie-In]: A Novel

  Neil Gaiman

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (12519)
• The 7 Habits of Highly Effective People

  

  From Everand

  The 7 Habits of Highly Effective People

  Stephen R. Covey

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (2564)
• Pride and Prejudice: Bestsellers and famous Books

  

  From Everand

  Pride and Prejudice: Bestsellers and famous Books

  Jane Austen

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (19653)
• Art of War: The Definitive Interpretation of Sun Tzu's Classic Book of Strategy

  

  From Everand

  Art of War: The Definitive Interpretation of Sun Tzu's Classic Book of Strategy

  Stephen F. Kaufman

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (3321)
• American Gods: The Tenth Anniversary Edition

  

  From Everand

  American Gods: The Tenth Anniversary Edition

  Neil Gaiman

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (12943)
• Habit 6 Synergize: The Habit of Creative Cooperation

  

  From Everand

  Habit 6 Synergize: The Habit of Creative Cooperation

  Stephen R. Covey

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (2499)
• It Ends with Us: A Novel

  

  From Everand

  It Ends with Us: A Novel

  Colleen Hoover

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (5743)
• And Then There Were None

  

  From Everand

  And Then There Were None

  Agatha Christie

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (8929)
• Remarkably Bright Creatures: A Novel

  

  From Everand

  Remarkably Bright Creatures: A Novel

  Shelby Van Pelt

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (5425)
• The Iliad: A New Translation by Caroline Alexander

  

  From Everand

  The Iliad: A New Translation by Caroline Alexander

  Homer

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (5700)
• The Hobbit

  

  From Everand

  The Hobbit

  J. R. R. Tolkien

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (25132)
• Good Omens

  

  From Everand

  Good Omens

  Neil Gaiman

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (12010)
• The Hobbit

  

  From Everand

  The Hobbit

  J. R. R. Tolkien

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (24585)
• Good Omens: A Full Cast Production

  

  From Everand

  Good Omens: A Full Cast Production

  Neil Gaiman

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (10904)
• Wuthering Heights (Seasons Edition -- Winter)

  

  From Everand

  Wuthering Heights (Seasons Edition -- Winter)

  Emily Brontë

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (9486)