NUI RN RI VOI

Enhydris bocourti (Jan, 1865)

Sau rn c, ra, trn, c su, ba ba... n lt rn ri voi c t
chc nui dng thng phm rm r ti ng bng sng Cu
Long... Rn ri voi khng nhng c ti th ti th trng ni a
rt mnh m cn c xut khu qua mt s nc Chu , c bit
l Trung Quc. Da rn ang l ngun nguyn liu rt him cc n
v thu mua xut khu, cn tht rn th lun l mn n c sn gi
cao, c chung.
Sau y l k thut nui rn ri voi.
1. Chn con ging
- Chn loi con ging nh, mi c 50 con/kg, c nhiu v rt r
vo thng 3- m lch.
- Chn rn ng c v khng so vt, c bit l nhng con b gy
xung sng phi loi b.
2. Xy b:
- Nui trong b xi mng tht ra khng tt bng nui trong ao,
mung vun.
- Din tch ao nn o t 10 n 100m2 su 1,3-1,5 m. Thnh b
su 07- 0,8m. Phn cn ca b t l chui kh hoc bo lc bnh
cho rn tr, phn su thng vi h thng cp thot nuc. Din tch
th bo lc bnh chim 4/5 din tch mt ao.
- Lp bn y ao dy 10-20 cm.
- Tm chn bng thot nuc t cch y ao 0,3 m.
3. Thc n:
- Rn ri voi thch n nht l cc loi c khng vy hoc vy nh.
C bnh qun 3-4 kg thc n rn tng trng 1 kg.

- Lung thc n hng ngy khong 3-4% trng lung rn trong ao.
C 2 ngy cho rn n 1 ln.
4. Chm sc:
- Rn ging mi mang v chm sc ring, mt 30 con/m2.
- Nn nui lun con trong ao tn dng thc n tha, bt nhim
v lun cn l ngun thc n thm ca rn.
- Khi rn ln dn cn lm gim mt l tung l 5-10 con/m2.
- Khong 2 tun thay 2/3 mc nuc trong ao.
- Rn sp lt da c th mu vy trng v mt c.
- Rn bing n hoc b bnh th dng thuc kch thch tng trung
nhu Pecomex, Vitamin C. . .
5. Phng v tr bnh rn:
- Rn c th b xy xt hoc l ming do vi khun tn cng. Dng
Streptomycine pha vi nuc ct bi vo vt thung cho rn. X l
ngun nuc bng mui.
- Rn b ung rut snh bng, b n dng Sulfa Guanidin tn vo
ni kh ri cho rn n.
- Rn b nm ming dng Mycostatine s dng theo hung dn trn
nhn thuc.
6. Thu hoch:
Ty theo ngui nui, c th thu hoch t 6 thng n 1 nm tui,
rn 6 thng tui t trng lung rn loi 1 (500g/con tr ln) th
thu hoch tt. Khi thu hoch, rn ci li cho gy ging.
LAN UYN

Nui rn ri voi
V Sc Trng ni ti chuyn lm n bc t l b con ch my ng ch vung
tm. Tuy nhin, c mt ngi tch khi phong tro ny nhng vn thu bc t
d ch c 2.000m2 t l anh L Hng Minh p 3, x Thanh Ph,
huyn M Xuyn (tnh Sc Trng). Nh ven quc l 1, on t Sc Trng
v C Mau (gn cu Nhu Gia), anh c li th trong vic nui dng, kinh
doanh rn ri voi, c ging. Pha sau qun nh ba gian vch g mi tn y l
mt nng tri lm n bi bn v b th ca mt t ph. Vn l thng binh
4/4, tr v i thng vi mnh t nho nh c x ha gi (2.000m2), anh
lao vo trng la, nui c, nui cua, nui tm, nui heo th no anh cng
lm. t t nn anh ly "chn nui lm im ta", hy vng mi v li chng 57 triu ng l qu ri.
Nm 1996, chy theo phong tro nui trn ni bn con ging, nhng khi s
trn ln hn 1.400kg, gi tr tm tnh khong 150 triu ng (tnh theo gia
1trn ni 00.000 - 120.000/kg, trn c 60.000-80.000/kg), th gi trn rt
xung cn 20.000/kg. Trn con bn khng ai mua! Sau 1 nm nui trn, nm
1997 anh quyt nh bung con trn khi vn ling chng cn c bao nhiu.
Anh ngh ti vic nui rn nhng c ra ch la rn, mua t t ln ti 1.200kg
ging, 2 tun sau, 80% rn cht yu ln hi Nm u tin, anh thu c 80
triu ng v chn li khong 450kg cho tip v sau. Nm 1999, ln
u tin anh tm c mi xut khu sang Trung Quc thu v 100 triu ng.
C tin, anh u t chung tri, to dng thnh khong 1.750m2 v xy 16
b lm ni cho rn sinh sn. T nm 2000 n nay, n rn ri voi ca anh
cung cp ging cho ngi nui rn t Cn Th, ng Thp, An Giang, Tr
Vinh Nm 2000, hiu qu t nui rn bn con ging, bn rn la v xut
khu - anh thu c hn 358 triu ng, tr chi ph li cn 261 triu ng.
Nm 2001, thu nhp c nm hn 564 triu ng, tr chi ph li cn hn 358
triu ng. Nm 2002, hn 616 triu ng, li thun hn 385 triu ng.
T cch lm nng tri ca anh, 20 h dn Thnh Ph bt u nui rn, qui
m 700-1.000 con/h. Mt s h bt u b qua giai on nui trong khp, lu
m xy chung nui cng nghip. "Rn ri voi l loi d , mt nm sinh sn
mt k vo u ma ma. Loi ny th thai trc, t p trng trong bng v
7 thng sau . Mt con rn ci nng 1,5kg c th 25-30 con, con c
300gr cng bt u 2-3 con. Gi con ging 1-2 tun tui 6.000-8.000/con.
C 8kg c tr vn cho 1kg rn. Trong 7 thng cn 20 tn c cho n rn
20.000 con. Nu tnh rn 1kg, li 100.000/con (theo thi gi 250.000/kg).
Cng c th thu hoch ri v, xut 4-5 k/nm. Bn c theo thi gi, ch

khng nht thit thu hoch theo 1 k/nm" Anh Minh cho bit. Hin nay, anh
Minh xy h, nui cng nghip v nng tng n 20.000 rn ni (3.500
kg). Nhu cu th trng cn ln lm
Web An Giang, 26/7/2004 - Theo NNVN

i hc ngh nui rn vi voi

Sc Trng, t qung nm 2001 n nay, ci tn "tri rn Nm Minh" hay
"vua rn Nm Minh" c nhiu ngi bit n. Trong ci thi "cm gia cm
v l mm long mng", ng anh r v a em ca ti V Thanh-Hu Giang
quyt nh s chuyn qua nui rn ri voi! Ti vn bit ng t lu v gh
nhiu ln (ch yu l nhu rn) nn t nguyn lm hng dn vin...
Nhp mn
C trang tri rn rng hn na cng t hin gi ch mt mnh ng trng coi
v hai con trai u ang hc i hc. Mi hn 8 gi sng nhng cuc tr
chuyn ca chng ti vi ng lun b gin on v nhng c in thoi hi
thm v rn ging v k thut nui rn. By gi ang ma by rn di ao
ng dc, bt cp.
ng bo: "T rm thng 7 n rm thng 8, ngy xa ng b mnh ku bng
ma rn hi. Nhng m trng sng ti n b dc b tng qun vi nhau c
ni, c ni...". L rn ri voi ch n duy nht nhng loi c no khng c vy.
n rn con sau khi , n c tr con v nng nc, hoc nhi cn nh.
By rn ni di ao ca ng hin nay khong 3.000 con. ng tnh trung bnh
mi con mt la 25 con thi (thc t c th ln ti 27-28 con) th tng n
rn ging sau khi dng, nui, tr rn con yu v cht, ng c chc chn
80.000 con ging trong tay... vy m n thi im ny s n t hng
ln ti con s trn 2 triu. ng ci... "Nghe in thoi phn ln l t chi
t hng rn ging l chnh...".
Theo ng, mt tri rn, hoc ch l mt ao nui rn phi m bo t nht 3
iu kin! Th nht l phi ging vi iu kin t nhin, cng nhiu cng tt.
Th hai l mc nc trong ao nn ch dao ng t 7 n 1m v phi th
thm lc bnh hoc trng thm rau ng chim 2/3 din tch v phi phn b
u. Th ba l trong khu vc nui cn phi c nhng b t rng cho m
rn "diu hnh" lc cn v trn lnh khi nhit xung thp.

T 25 C xung ti 20 C, n s bt u v chu k "ng ng", lm bing

hot ng khng n. Ti 18 C th cht". C 3 anh em chng ti mi hiu
thm c mt iu l rn ri voi cn c chuyn li hang, lm bng trong b
t khi tri tr lnh (tt nhin l t nhng ci hc, ci hang ca l cua hoc l
chut lm sn, rn ri voi pht trin ra cho rng thm)...
Rn ri voi cng rt s gi la nn nhng m rau ng, lc bnh phn tn u
trong ao hay trn b cng l nhng ch "trn gi" cho m rn v cng l ch
trnh nng. Phi bng phng v nu chng tp trung ng qu cht thi s
lm bn mi trng, s mc bnh ngay, nht l bnh v da khin chng
khng lt c.
Ngoi ra, rn ri voi cn s c nc r t tng xi-mng mi, k nc ging c
cha nhiu kim loi nh st, km. Xy b tng, xy ao khng ch dn
sch v ty ra k bng nc phn chua ch cn mt m ma, by rn ln
ra cht. Hai st th ca rn ri voi l rn trun v ln. Khi ln cn nh th rn
ri voi n ln, nhng khi ln ln v v hang th ngc li, c bit l l rn
con l mt mn khoi khu ca l ln.
Bc t cho ngi nui rn
Nh mt nh "rn ri voi hc"... Nm Minh khng nh "ch c khu vc Sc
Trng v ng bng sng Cu Long l ph hp cho con rn ri voi pht trin".
Ngh nui rn thch hp vi iu kin eo hp ca ngi ngho, theo ng
Minh, t l tng trng ca rn ri voi theo mc 1- 6 (1kg rn ri voi cn 6kg
thc n). 6kg c tp mua ht c 40.000, 1kg rn bn trung bnh 300.000
ng sau 6 thng. 10 con rn cho 10kg... n t nui heo v nhn nh hn
nhiu.
Bui hc ngh ca chng ti kt thc bng bn tng kt nm 2005 ca ng
Nm Minh: "3.000 con rn sinh sn trong v trc, ti c 70.000 rn con. Bn
15.000 ng/con cng c hn mt t ng. 5 tn rn thng phm vi gi
trung bnh 300 ngn ng/kg rn loi 1 (trn 500 gr/con) c thm 1,5 t ng.
Nh vy l trm trm 2 t ng trn tng din tch nui rn ca ti cha ti 2
cng t. Tin li th c chia 6/4".
Vi mc thu nhp nh trn, trang tri nui rn ri voi ca Nm Minh c xem
khng c i th t Sc Trng. Ni v th trng tiu th rn ri voi, ng
Nm Minh khng nh: "Rn ri voi hin nay c tiu th mnh nht l Trung
Quc. Gn nh ton b lng rn thng phm ca ti u c cc
thng li tn Lng Sn vo mua, vn chuyn sang Trung Quc bn. H lun
t hng vi s lng ln, nhng mnh khng ngun hng cung. Bi

vy, cc h mua rn ging ca ti v nui, khi mun bn rn tht ti s thu

mua li vi gi tho thun".
ng vn l mt y s t nhng nm 1980. Chnh t vn kin thc ny v qua
qu trnh nui rn ri voi gn chc nm nay, ng tch cp kin thc kha kh v
tp tnh cng nh qu trnh sinh trng ca loi rn ny. ng va ci va
ni vi ng anh r ca ti: "Thng 7, thng 8 bt cp, ti thng 4 nm sau
mi bt u c rn ging. Nu cc ch mun nui th hy v chun b ao v
tri nui, ging th chc chn l khng c, ch c cch l bt rn ni v nui,
sau khi chung tri chun b xong".
Nim tin vo ngh nui rn ca chng ti cng c cng c khi trc khi
chng ti ra v, ng "bt m" l ang xy dng 1 trang tri mi khu vc Cy
Mt-cch hn 1 km vi din tch hn 5ha v khu tri ny nm trong din
gii ta nay mai xy dng cu Nhu Gia.
Chi cc Kim lm Sc Trng cng phi hp vi ng ng k chnh thc
vic cung cp rn ri voi thng phm ra ton cu. ng d tnh s nui thm
nhng ng vt hoang d c th ca t Nam B nh k , le le...
ng Nm Minh hin c hai ngi con ang hc ngnh nui trng thu sn
ca Trng i hc Cn Th. Vi s u t bi bn v sc ngi, sc ca...
tri rn Nm Minh chc chn s khng dng li con s li by - tm trm
triu hng nm nh hin nay...
Tienphong - ST, 14/09/2006

Vi iu cn bit khi nui rn ri voi

Rn ri voi l vt d nui. Con ging hin ch ti khng cung cp. Nhu cu
b con cn n thng 12 nm nay l 10 triu con ging, m kh nng ti ch
cung ng chng 250.000 - 300.000 con. By thng ri chng mi mt
ln. bn rn ng thi im nn nui t thng 5 m lch.
Vn u t cho mt ao rn khng nhiu tin. Nhng ao khng nn qu 2000
m vung mt nc, mt nui c th t 10-185cn/ m vung. C mun tng
trng 1kg tht rn, chng ta cn 10 kg thc n. Rn ri voi con sinh ra3-4 gi
t bit tm thc n. Lc nh, rn n c tr, nhi, c cht , lc ln ln n
tt hn. Rn ny cng thuc loi n tp.

Cch chm sc rn ri voi tht s cng khng c g phin phc, cha bao gi
thy rn b dch, ch xut hin nm, n khi nc qu d. Chng ta c gng
gi ngun nc sch. Ao (h) nui rn xy m xung 1m, cao ln khi mt
t 1,2m; bm ra cho sch, ng xi mng xy dng ha trong nc
nui. Nu ch nui c cng ra - vo sng nc sch th tin, nu khng, tt
hn ht, mt thng thay nc 1 ln. Thng b con hay hi lm sao phn
bit rn ri voi v rn ri c.
Rn ri c lng en sm, bng trng, hai bn c hai dy nt en chy dc theo
bng di 30-40cm. Tht rn ri c ngi tiu dng cho l t dinh dng, tanh,
lt; ch bn trong nc 1 con 600g bn 70.000 - 80.000 ng.
Rn ri c bt mt thi gian khng xut hng c, mi y Trung Quc, i
Loan, an Mch, Nht Bn "n" hng li. H dng da rn ri c lm giy,
dp, bp, dy nt, cn rn ri voi h n tht.
Rn ri voi tht thm, nhiu dinh dng, di chng 20cm, bng mu vng, trn
lng vng sm, c mt vn ngang di bng sm vng hn mu bng. Bnh
qun 1kg rn ri voi con khong 10.000 ng; rn ri c chng 5.000 - 6.000
ng l cao.
Vi nhng ngi mi nui rn ri voi ln u, nn nui ch c nc ra vo
hoc t cng dn nc t sng nc sch vo ao nui. Mc nc ao nui
khi nc ln ch chng 1m, nc rng cn 6-7 tn l tt nht. Khng phi
thay nc. Xung quanh ao, trng rau c cho rn np nng, ng rn t
vo mt ni (th d: mi mt khi nc c ti 10 kg rn t vo) v ch khc
trng, nng th d nhim...
L Hng Minh - KHPT, 28/1/2005