Professional Documents
Culture Documents
n sz
slm mrif v mdniyytini yymq iind tbliilrin
lzm qdr svdlnmlr zruridir. Bunun d ruhi v
mnvi chtlri vrdr ki, zn islh v thzib kimi fktrlr
tlb dir. Bur hminin, Qurn, hdis, fiqh v sir lmlrdn
ghlq d dildir. nki tlim-trbiyd mli tbliin v
nfsin tzkiysinin rlu mhmdr. mm dini, zmn uyun
yni mtdlrl yymq n grk din tblitlr bunlrl
d tn lsunlr. limin biddn stnly d burd z ksini
tpr. nki lim zn chltin qrnlndn ils tmkl
cmiyyti d zllt v znlqdn kmilliy v llhn sl
hdfin dru hidyt dir. Lkin bu id ylnz, tvkkl,
tqv, lm, hlm, ml, ils, zn islh tmk, uzqgrnlik,
zhd v dnyy tin tmmk, zmndn brdr lmq,
sy gstrmk, din qyrti kmk, msuliyyt hiss tmk,
vilyt, dzgnlk, mhbbt, sbir tmk, cmt fqt
gstrmk, vqr v mtnt, uc himmtli lmq v s. kimi
mfhumlrl drindn tn ln v lqn bu susiyytlrl
bzmi bir tblii mvffq l bilr. nki lim v
trbiyilrin rftr dinlyicilrd dh sr qyur. n
gr ki, cmt limin szndn nun mllrin v
rftrn diqqt dir. Uzun illr sdq v infq tmyin
fziltlri hqd biz y v rvytlrdn dnn bir
mllimimizin bir gn kd sdq vrdiyini grdm. Bu
hdis is mn nun uzun illr tbliindn dh tsir
qydu. Psilji chtdn mli tbliin dh tsiri
lmsnn sbbi bl izh lunur ki, dinlyici tbliinin
szn zhird qbul ts d, nd bl bir bh yrnr ki,
grsn , z ddiyin ml dir y y?
mm Sdiq () buyurur:
Bizpymbrlr lql z ur v dnclrin uyun
dnrq.3
Htt, zmn v mknn d tblid byk rlu vr. nki
hr szn z yri vr. Kitbn rnc hisssini hzrlmn
iki sbbi vr:
1. Qr hdisi yzmq v yymq;
2. Bzi immlrn hdislrini l gtirmk tin lduun
gr bu ii snldrmq n mtlif mvzulrd hr
BRNC FSL
MCLSLR
Birinci mclis
ZNTRBY V TQV
Hr ks tzkiyyi-nfs tdi nict tpd v hr ks kfr v
gnh btd ziyn grd.1
Hr ks llh drghnd hzr lmqdn qrdu v hvyinfsdn uzq ldu, hqiqtn, nun yri cnntdir.2
Pymbr (s) buyurmudur:
nsn z nfsini sru-sul kms, mmin lmz. Bu srusul grk rikin rik qr v nn qul qr rftrndn tin
lsun.3 Hzrt dydn qlib qytm sgrlr buyurdu:
ms sursi, y: 9-10.
Nzit sursi, y: 40-41.
3
Bihrul-nvr, c. 77, sh. 88.
4
suli-kfi, c. 5, sh. 13.
1
2
[ ]
1
2
lq himmt (istk)
rifin sz
rif ln s mrn qflt v irkbd kirmi bir
nfrdn srudu: Sn byksn, ys sqqln...? Ddi: Mn
sqqlmdn vvl dnyy glmim. rif ddi: Snin
sqqln qrlqdn l dru ynlib. mm sn hl d
irkin lqndn dnmmisn. Vy lsun sn! Qlbin
gnhdn qrlb. Sqqln is sndn snr vcud gldiyi
hld kml ksb tmkd sni qbqlyb, sn is
dyimmisn.
mm Kzim () buyurub:
Tqv
llh Qurnd buyurur:
1
2
10
mm Hsnin () nsihti
11
12
Hqiqi bnd
brhim dnm bir qul lb, vin gtirdi v n ddi: y
qul, n yyirsn? Ddi: Siz n vrsniz. Ddi: N gyirsn?
Ddi: Siz n gyindirsniz. Ddi: Mndn n istyin vr? Ddi:
Mnim istkl n iim vr. Mn snin qulun v idmtinm.
brhim lyrq z-zn ddi: y miskin! mrn byu bl
bndlik tmisn?
Tqvl bn
Tqvl bir bndn srudulr: Ny gr cnvrlr
srnn iin dil lurlr, mm qyunlr ymirlr? nlr
qyunlrl n vtdn dst lublr? bn cvb vrdi: Mn
gnh tmyndn.
13
1
2
14
15
kinci mclis
LM V LMN QYMT
D, y pymbr! lhi! Mnim lmimi rtr.1
llh lm v imn hlinin mqmn (hr iki dnyd) uc
dr.2
mm Sccd () buyurur:
Th sursi, y: 114.
Mcdil sursi, y: 11.
3
Bihrul-nvr, c. 1 sh. 185.
4
suli-kfii, c. 1 sh.33.
1
2
16
17
limlrd ln b islt
Pymbr (s) buyurub:
1
2
18
1
2
19
mscidind nmz qlmq yz min rkt brbrdir. Qyricm mscidind is min rkt svb vr.
n pis v n y insn
mm Sccd () buyurub:
...
llh Dnyl pymbr vhy tdi: Mnim ynmd n
pis v dmn insn limlr zillt gz il bn v n tb
lmyn childir. n y insn hmi limlrl ln v
nlr lg qrr vrn dmdr.1
limlr htirm hqd hdislrd dyiln lu
buyuruqlrn knrnd bir qdr d mlsiz limlrin
mzmmti brd gstrilr vrdr. lbtt, burd
dyilnlr ylnz dini thsili ln ruhnilr id dyil,
mumiyytl, ri vzif v gstrilrdn bri ln hr bir
mslmn iddir.
20
Ylksn
mm Sdiq () buyurur: llh-tl Dvud () bl vhy
tdi:
21
Un brdrl
Bir gn bu Hnif bir yrdn kirdi. Bir un uuq bir
yrdn kmk istdiyini grd. U ddi: zn qru ki,
ylmysn. Uq bu Hnify ddi: y y! Mn
ylmql h n lmz. gr sn ylsn, snin btn
trfdrlrn ylr. bu Hnif un zksn tccb tdi.
22
Musnn () lms
llh Musy () buyurdu: ndiy qdr lis bir ml
tmisn? Ddi: Bli, nmz qlmm, ruc tutmum v zikr
tmim. llh-tl buyurdu: Nmzn Sirt krpsndn
kmyin n bir vsitdir. rucun chnnm ti n
qlndr. Zikrin is cnntd drcni rtrndr. Hzrt Mus
() ld v ddi: lhi! Mn l bir i yrt ki, ylnz snin
n lsun. Buyurdu: Mzlum kmk tmisn, pltrsz
gydirmisn? Susuz su vrmisn? lim hrmt tmisn?
Bunlr lis mllrdir.1
Pymbr (s) buyurub:
23
24
nc mclis
SLMD VLNM
lbtt, suby kiilri v rsiz qdnlr, knizlri v
qullr bir-biri il vlndirin. T ki, mminlr rsnd suby
kii v rsiz qdn qlmsn. Fqirlikdn qrmyn. gr
qdn v kii fqirdirs, llh z ltf il nlr htiycsz
dck. llh-tl bndlrindn brdrdr.1
1
2
25
26
n gzl cq
Pymbr (s) buyurub:
n pis v n y mmt
Pymbr (s) buyurub:
27
Pklqdn bq h n
mm Rz () buyurub:
sn nikh
i lminin fqih v limlrindn ln Kiful-it kimi
mhurlm mrhum ytullh y Cfr Kbir (rh.),
cmt rsnd byk nfuz mlik idi. , bcrd qdr
1
2
28
Fsiq v rbr li
Pymbr (s) buyurmudur:
n y ft
29
mm linin () msibti
Pymbr (s) buyurmudur:
suli-kfi, c. 5, sh. 331.
Zlil-nvr, c. 3, sh. 221.
3
Mstdrkl-vsil, c. 15, sh. 128.
4
Cmil-br, sh. 276.
1
2
30
...
lum, llh sn sbir vrsin, sn v qrdn n
byk svb t tsin. Skit l v lm ki, llh bu byk
msibt gr sn cr vrsin.1 Bq rvyt gr li (),
Hsyn () bb ddi:
y b bdillh, snsn bu mmtin hidi! Bllrnn
mqbilind sbirli v tqvl l. Bundn snr bq
1
31
32
Drdnc mclis
QDININ R QRISIND VZFLR
Qdnlrn rlrinin bynund hquqlr vr. Nc ki,
kiilrin nmlrnn bynund ri hquqlr vrdr. Lkin
kiilrin qdnlrdn stnly vr. llh izztli v hikmt
shibidir.1
Pymbr (s) buyurmudur:
33
1
2
34
Chnnmin srmsi
Pymbr (s) buyurub:
n y qdn
Pymbr (s) buyurub:
35
llhn qzbi
Pymbr (s) buyurub: rindn iczsiz vdn n
qdn rini rz dn v v qydn qdr llhn qzbin
dr lr. Sbbsiz rindn bnmq istyn qdn
cnntin iyi hrmdr. ri rz ln qdn cnntlikdir.
mm Sdiq () buyurub: llh yddi gn rin idmt
dn qdnn zn chnnmin btn qplrn (yddi qp)
blyr v cnntin btn qplrn (skkiz qp) r.3
Pymbr (s) buyurmudur:
36
Qdnlrn cihd
Hzrt li () buyurub:
Mstdrkl-vsil, c. 14, sh. 246.
Mstdrkl-vsil, c. 14, sh. 246.
3
Sfintl-bihr, c. 1, sh. 561.
1
2
37
38
nsnn z qhumlrnn li il lm
Pymbr (s) buyurub:
1
2
39
mm Hsnin () msibti
mm Hsn () vriln zhr kimyvi bir mdd idi ki,
gr nu bdnin zrin tksydilr, hng kimi drisini
dryrd. Bllikl, Hzrtin mdsinin divrlr drnd v
1
2
40
41
Binci mclis
RN RVD QRISIND VZFLR
, llhdr ki, sizi vhid bir vcuddn yrtd. V ndn
qdn mqddr tdi ki, qdnl rm l.1
rf sursi, y: 189.
Nis sursi, y: 19.
3
Bihrul-nvr, c. 76, sh. 11.
1
2
42
43
sir hsn
mm Kzim () buyurub:
Mmin ilsinin istyi il ymk ymlidir. Grk hliyl d nun istyi il ymk ysin.4
Bihrul-nvr, c. 101, sh. 69.
Mnl yhzuruk-fqih, c. 2, sh. 34.
3
Nhcl-fsh, sh. 230.
4
suli-kfi, c. 4, sh. 3.
1
2
44
Kiinin nm n bznmsi
Hdislrin birind dyilir ki, kiinin bznmsi v gzlliyi
qdnn ifftini rtrr.4
mm Sdiq () buyurub: Kiinin brcudur ki, rvdnn
qrnn dyur, gyindir v tlrndn k.5
Nhcl-fsh, sh. 230.
Bihrul-nvr, c. 73, sh. 16.
3
Bihrul-nvr, c. 73, sh. 16.
4
Bihrul-nvr, c. 76, sh. 99.
5
Vsil-i, c. 3, sh. 184.
1
2
45
Min t v gnh
Pymbr (s) buyurmudur:
1
2
46
47
mm Hsynin () msibti
mm Bqir () buyurmudur: Hr ks mm Hsynin ()
msibtin lyrq bir zrr bl gz y tks, llh nun
drylr qdr vsti v ulduzlrn sy qdr gnhlrn (gr
vrs) blyr.3
mm Sccd () dyir: Kuflilr linin () ynn glib
yn ymdndn ikytlnrk ddilr ki, du t, llh
bizim n y gndrsin. mm li () lu Hsyn ()
ddi: Ql, llhdn y dil. mm Hsyn () y
qlrq llh hmd-sn tdikdn v Pymbr (s) slm
Vsil-i, c. 8, sh. 337.
brtli hdislr, sh. 32.
3
Thftul-mclis, sh. 215.
1
2
48
49
ltnc mclis
NSYYT QYDLRI (1)
Hqiqtn, mminlr bir-birinin qrddr. Bs hmi z
din qrdlrnzn rsnd slh yrdn. llhdn qrun
blk rhm lunsnz.1
mm Kzim () buyurub:
[ ]
50
blisin lms
Pymbr (s) buyurub:
51
52
y nifq sbb lr
Pymbr (s) buyurub:
Hmin, sh. 291.
Nvdir, Rvndi, sh. 6.
3
suli-kfi, c. 4, sh. 151. lbtt, mqsd msthb rucdur v bir
d vt myyn lmyn rucu zhrdn qbq mq lr.
1
2
53
mn mhv dn gnh
mm Sdiq () buyurub:
54
mm lninn () lms
55
56
57
mm Sccdn () msibti
Minhl dyir: m hrinin bzrn dil ldum. mm
Zynlbidini () mbrk bynu zncirlnmi hld grdm.
yqlr tt kimi qurumu v qn bynmd. Ynlb
slm vrib ddim: cn, ncsn? Buyurdu: Minhl!
Yzid sir lnn hl nc lr? tm ldrlndn snr bu
qdn v uqlr ymk ymyiblr. Minhl ddi: cn! Bs,
niy rblqdn l msnz? Buyurdu: Minhl! Bu
rbln rty ydur, gn bynumun zncirini qzdrr
v bynumu yndrr. styirm ki, gdib bir qdr klglikd
turum.
Minhl dyir: Hzrtl shbt drkn nm Zynb (h.)
glib buyurdu: y qrdmn ydigr! Qyt, qrurm glib
sn llq vurrlr....2
1
2
58
Yddinci mclis
NSYYT QYDLRI (2)
Siz grk y ilrd v tqvd bir-biriniz kmk
dsiniz. Gnhd v zlmd y. llhdn qrun. llhn
zb iddtlidir.1
mm Bqir () buyurub:
llhn ziyrti
mm Sdiq () buyurub:
Mid sursi, y: 2.
suli-kfi, c. 3 sh. 283.
3
Hmin mnb, sh. 293.
1
2
59
60
mntdrlq
Hzrt li () buyurub:
ynt v dinsiz lm
Pymbr (s) buyurub:
Mn l yhzurul fqih, c. 3, sh. 73.
Thful-uqul, sh. 217.
3
Iqbul-ml, sh. 612.
1
2
61
Mmin hrmt
Pymbr (s) buyurub:
62
Byklr hrmt
Pymbr (s) buyurmudur:
63
Mlyin fryd
mm Sdiq () buyurub: Gc-gndz bir mlk fryd
dir: y llh bndlri! Gnhdn l kin. nki hyvnlr,
krplr v qclr lmsyd, l bir bl nzil lrd ki,
smklriniz bir-birin qrrd.2
Pymbr (s) buyurmudur:
Nvdiri-Rvndi, sh. 7.
Nsyih, sh. 142.
3
Knzul-mml, hdis: 42632.
1
2
64
mm Bqirin () msibti
mm Bqir () Krbl hdissind ts il birg idi. ,
btn msibtlri v sirliyi yndn grm v z d zlm
mruz qlnlrdn biri lmudur. mmn () hdtinin
ncliyi bir qdr d mlum dyildir. Bu i Him ibn bdl
Mlikin gizli pln il hyt kmidir. Bl ki, Zyd ibn
Hsn Himn gstrii il bir tn yhrin zhr srtb nu
mmn hzurun gtirir v nun t minmyini isrr dir.
mm rsiz qlb t minir v bllikl, zhr nun bdnin
kir. Bundn snr mmn budlr zhrdn iir v
gndn snr hid lur.
mm mrnn r stlrnd vsiyyt tmidi ki, nu z
hrm pltr il kfnlsinlr.1 mm bbs mm Hsynin
pk v tik-tik lmu bdni Krbld gn yrd qld.
zmn mm Sccd () Bni-sd qbilsi il birg nu dfn
tmk n hsirdn bq bir y tpmdlr. Hzrtin bdni
qbir qyulnd z qibly trf qyulml idi. mm
tsnn b v bdni rsnd n qdr fsil vr idi. Hzrt
Zynlbidin () n d bilrdi! Hzrt qm-qss ir tsnn
bznn ksilmi dmrlrndn pd.
Dyirlr ki, bir hid ns Mdind Bqi qbiristnlnd
immlrn qbirlrini rqsz, gnbzsiz v qbir dsz grb
dmidir: y Bqi immlr, siz lp qrib v mzlumsunuz!
Bundn snr mn dh hid vldmn qbri stn n bir
gl qycq v n d nu silcym...
65
Skkizinci mclis
SLY-RHM
llhl bld hd vf tmynlr llhn
birldirmy mr tdiyi yi sndrrlr (llh silyi-rhm
mr tmidi, mm nlr bun ml tmirlr). nlr yrd
fsd dirlr. nlr sl ziynkrlrdr.1
Pymbr (s) buyurub:
...
1
2
66
n sn silyi-rhm
mm Rz () buyurub:
67
Yz hidin svb
Pymbr (s) buyurmudur: Hr kim qhumlrn grmk
y ml vrmk n nlr gts, llh n yz hidin
svbn vrr v hr ddmn gr ml dftrin qr min
svb yzlr v qr min gnh pzulr. llh cnntd n
qr min drc vrr. , yz il lis ibdt dn s
kimidir. 2 Hr kim qhumluq hqqn riyt ts, llh
cnntd n min drc vrr ki, hr drcsinin sy yz illik
yldur. Drclr gmdn, qzldn, mirvridn, mkdn,
rizlitdn (qzllr ylmtl-sr rngli qiymtli d),
kfurdn v sir ylrdn tkil lunmudur ki, cnnt nlrl
tikilmidir.3
68
Qr ddmn su-sul
1
2
69
mm Sdiqin () msibti
Bir gc Mnsurun mri il mm Sdiqi () yqyln v
bsz nun hzurun gtirdilr. Mnsur qzbl Hzrt ddi:
y Cfr! Bu yl vtnd utnmrsn, hkimiyyt n
lr v mslmnlr rsnd fitn yrtmq istyirsn?
Snr qlncn qnndn rb mmn bynunu vurmq
istdikd, birdn Pymbri (s) qrsnd grb nu qnn
qydu. kinci df bu ii grmk istdikd yn Pymbri (s)
qrsnd grd. Nhyt, nc df Hzrti ldrmk
fikrind ls d bu idn dnd. Snrlr , mm zhrli
zml hid tdi.1
Hdislrin birind dyilir ki, Mnsur Dvniqinin mri il
mmn vi yndrlndn snr ilrdn biri mmn
hzurun glmidi. , mm qmgin v lr grb bunun
sbbini sruduqd, Hzrt buyurmudu: Ynn zmn
mn vd idim. Birdn ilm qrudn ivn qldrd. nlrn
ddn qrunmq n trf-bu trf qdqlrn grdkd,
bbm Hsyni () trldm. ur gn d nlrn
ymlrin hcum dilrk yndrlmd...2
1
2
70
Dqquzuncu mclis
HD-PYMN
hd vf din, nki hd-pymndn sul luncq.1
Pymbr (s) buyurmudur:
mnt ynt dnin imn v hd vf tmynin is
dini ydur.3
mm Sdiq () buyurub:
sr sursi, y: 34.
suli-kfi, c. 2, sh. 364.
3
Nvdiri-Rvndi, sh. 5.
4
suli-kfi, c. 2, sh. 364.
5
Bihrul-nvr, c. 75, sh. 92.
1
2
71
Vf lglri
mmr Ysir dyir: Mhmmd (s) hl pymbrliy
silmzdn vvl bir mddt cmtn qyunlrn trmq
n shry v d tyin prrd. vtlr mn d bn
idim. Bir gn hd tdik ki, sbh qyunlrmz iki dn
rsndk tl prq. Shri mn gcikdim. Mhmmd (s)
qyunlr hmin yr prm, mm tlm qymmd.
Ddim: Niy qyunlr tlm qymmsn? Buyurdu: Mn
sninl hd-pymn blmdm ki, qyunlr birlikd tl
prq. n gr bl tdim.1
Pymbr (s) bir kii il birlikd idi. Kii hrs gtmk
istdi. Pymbr (s) bir dn ynnd dynb buyurdu: Mn
sni burd gzlyirm. Kiinin gdib-glmsi uzun kdi.
Gnin nuru d birb Pymbrin (s) stn drd.
Shblr ddilr: y llhn Rsulu! Klgy glin ki,
gnin istisindn qrunsnz. Buyurdu: Mn n burd
dyncm vd vrmim.2
1
2
72
sr sursi, y. 34.
Bihrul-nvr, c. 46, sh. 147.
3
Nsyih, sh. 246.
1
2
73
mm Kzimn () msibti
Bu ibr mm Kzimn () ziyrtnmsinddir:
Qrnl v zlmt yr, hm d dry mtmur
dyirlr. Bddd yri iki mtr qzdqd su r. nki Dcl
y rd yrlir. n gr d insn iki mtr yrin ltnd
dustq ls d zindn y v nm lur. mm l bir yrd
dustq idi ki, r hm qrnlq, hm nm v hm d bynund
zncir vr idi. n gr mm dim zbd idi. Hzrt
mrnn rlrnd li () kimi bl buyurdu: lhi! Mn
insnlrdn dymum v yrulmum. nlr d mndn
yrulub. Mni nlrdn l. Nhyt, bir gn drd nfrin
htirmszlql Hzrtin cnzsini l gtirdiyini grdlr.1
74
nuncu mclis
GZ V FFT
y Pymbr! Mmin kiilr d ki, gzlrini hrm
dilmi ylrdn virsinlr (nmhrm bmsnlr), yb
yrlrini (zindn) qrusunlr. Bu nlrn pkl n dh
ydr. bhsiz ki, llh nlrn n tdiklrindn brdrdr!
Mmin qdnlr d d ki, gzlrini (hrm blrdn)
rtsnlr v yb yrlrini (zindn) qrusunlr...1
Gzn ibdti
Pymbr (s) buyurub:
75
Gzn ynti
mm Sdiq () buyurub:
76
Nmuslu lmq
mm Sccd () buyurub:
llh ynnd nu tnmqdn snr n stn y tqv v
ifftdir.4
Bihrul-nvr, c. 101, sh. 37.
Hmin.
3
Miznul-hikmt, c. 5, sh. 237.
4
Thful-qul, sh. 290.
1
2
77
mm Rznn () msibti
lif Mmun mm qlib gl bilmycyini grb nu
zhrlmk qrrn gldi. Bun gr d nu z hzurun
rd. mm nun n dcyini bildiyi n bslt
buyurdu: Mn Mmunun sryn gdirm. gr qydnd
1
78
79
n birinci mclis
TRTNCT GMS
80
Cnntin ylu
Bir nfr Pymbrdn (s) srudu: Cnnt nc dil l
bilrm? Buyurdu: B vtn nmzlrn ql, Rmznd ruc
tut, cnbt qsln unutm v li () v vldlrn sv. Mni
pymbrliy sn llh nd lsun, min rkt nmz qlsn,
min df hcc gtsn, min df mhribd itirk tsn, min
qul zd dib, drd smvi kitb usn, btn
pymbrlrl grb nlrl ibdt tsn v hr bir
pymbrl min mhriby gdib, min hcc v mr tsn
d, gr qlbind li () v vldn mhbbtin lms,
chnnmliklrl birlikd chnnm dil lcqsn. Bu
bri burd lnlr lmynlr tdrsnlr. nki bu sz
Cbril
llh
trfindn
gtirmidir.
81
Syidlr htirm
Pymbr (s) buyurub: Hr kim mnim vldlrm grs
v n hrmt lmti lrq y qlms, mn zlm
tmidir. Mn zlm dns, mnfiqdir. Hr kim mnim
vldm grnd hrmt lmti lrq y qlms, llh
nu l bir bly dr dr ki, drmn lmz. Hr kim
syidlri grnd slvt zikr ts, llh nun itm v grm
qvvsini gclndirr. Mnim vldml rk yyn s
1
2
82
mm Cvdn () msibti
Mtsim v Cfr ilft bni bbsdn lvilr kmsin
dy mml-Fzl ddilr: Sn lif vldsn. Hm grk
sn hrmt tsin. mm Mhmmd ibn li () is lu
Hdinin () nsn (Smn)2 sndn stn bilir. Bundn snr
mml-fzl rini zhrlmk qrrn glir.
Mtsim v Cfr bir qdr zm zhrlyib n
gndrdilr.mml-Fzl d zm rin vrdi. mm nu ydi.
kmdi ki, zhr nun ciyrlrind z tsirini gstrdi v
yv-yv rs iddtlndi. Bu vt mml-Fzl pmn
ldu v ld. mm n buyurdu: Niy lyrsn? Mni
ldrndn snr lmnn fyds ydur. Bu yntin
gr l bir drd mbtl lcqsn ki, lc lmycq.
mmn bu qrn gr, mml-Fzlin gizli zvnd l bir
stlik tpld ki, btn mln nun mlicsi n srf ts
d, fyds lmd. Nhyt , cncql bir vziyytd
dnysn dyidi v Cfr is sr hld quyuy db
ld.3
83
n ikinci mclis
FV V GZT
Ksb v vrl vtnd ksblr z mlndn infq dn,
z qzbini bn v cmtn pisliyini blyn kslr
slhlrdndir v llh slhlri svir.1
mm Sdiq () buyurub:
1
2
84
Blmn svb
mm Kzim () buyurub:
Qr il gnhdn dnmd
Hzrt Yusif () qrdlrnn tdiklrindn pimn
lduqlrn grb, nu quyuy tmlrn, qr il tsndn
uzq qlmsn v uzun illr ziz Misrin zindnnd
ymsn bmyrq, qrdlrn qzblnmdi. N il
nlrl ys d, quyudn dnmd v nlr tn vurmd.
1
2
85
licnblq
Bir cvn lnn gzl bir rvd vr idi. mm iki ildn
snr rvd ik stliyin tutuldu. Yv-yv rvd
stliy gr irkinldi. Cvn ln z-zn ddi: gr
mn ylu tpmsm, mmkndr ki, rvdm clt
ksin. n gr d shr yuudn ylnd zn krlu
vurdu v uc ssl lm bld. Bunun sbbini
srund: Kr lmumddi., iyirmi il rvdnn
nrht lmms n bu vziyytd yd. rvd lndn
snr gzn d.
mm Hdinin () msibti
Mtvkkil mm () incitdi. , mmurlrn mr tdi
ki, gc yrs Hzrtin vin bsqn tsinlr. Mmurlr glib
mm ibdt v Qurn uyn hld grdlr. nlr mm
yqyln Mtvkkilin ynn gtirdilr. , rb iirdi v
utnmdn mm d rb tklif tdi. mm buyurdu: tim v
qnm rbl qrmyb v qrmycq d. mm iyirmi il
Smirr hrind nzrt ltnd yd. Nhyt, Mtmidin
hkimiyytinin rlrnd n gizli vriln zhrin nticsind
hid ldu. Hmin vt lu mm Hsn skridn () bq
nun ynnd h kim y idi. d mm Smirr hrind,
z vind dfn tdi.
mm mm Hdiy () rz dirm: gr sizi mcbur
drk rb mclisin prmdlrs, mzlum v susuz
bbnzn mbrk bn is nizy sncdlr. Qr df
mtlif yncqlrd gzdirndn snr Yzidin mclisin
prdlr. Yzid is sr hld mmn bn qzl tt
qyub, nun ddqlrn ubuql vurm bld...
86
n nc mclis
SVT BTLK NNSDR
llh svdiyin gr y insnlr fqir, sir v
miskin ymk vrirlr.1
y hli-byt () hqddr. nki linin () nm v
vldlr ruc lmlrn bmyrq, gn rdcl iftr vt
qpy gln fqir, sir v miskin ymklrini vrib zlri su
il iftr tdilr.
Pymbr (s) buyurub:
Dhr sursi, y: 8.
Cmil-br, sh. 84.
3
Mstdrkl-vsil, c. 7, sh. 18.
4
Bihrul-nvr, c. 68, sh. 138.
1
2
87
88
rmyn l
Htm Tinin lmndn bir mddt snr gcl y
yd v sl nun qbrini dtd. lu nun cnzsini
qbristn krtmk istdi. nun qbrini nd lindn
bq btn zvlrinin rdyn grd. Bu hdis hmn
hyrn qydu. Nc l bilr ki, nun s li rmsin. ll
bir qcdn bunun sbbini srund ddi: Burd tccbl
bir y ydur. , hmin li il ysullr lu bi
vrmidir.1
mm Sdiq () buyurub:
89
90
n drdnc mclis
MM LNN () MQMI
Sizin vliniz ylnz llh, Rsul, nmz qln mminlr v
ruku hlnd zkt vrnlrdir.1
lu hdislr ssn, bu yd nzrd tutuln s lidir
() v Hzrt rukud z zyn fqir vrrkn nzil
lmudur.
Pymbr (s) buyurub:
Mminin ml
mhbbtdir.2
dftrinin
srlvhsi
liy
()
91
( )
bu Bkrin b
yi dyir:
92
zr () v linin () isi
m dyir: Mdind qr, kr bir knizin cmt su
vrdiyini grdm. dyirdi: linin () dstluunun iftirn
gr iin. Bir mddtdn snr Mkkd gznn ldn
grdm. , yn cmt su vrirdi v dyirdi: linin ()
dstluunun iftirn su iin. sin iftirn ki, llh
nun vsitsi il gzm d., gznn lmsn bl izh
tdi: Bir gn bir kii mn ddi: y kniz! Sn linin ()
dstlrndn dyilsnmi? Ddim: Bli. Ddi: lhi! gr
dru dyirs v lini () drudn svirs, nun gzlrini .
llh nd lsun. Bu dudn snr gzm ld.Bu kiiy
ddim: Sn kimsn? Ddi: Mn zrm v linin ()
ilrindnm.2
Dktr Hsyn Th Misri kr ls d, lim v bir
srlrin mllifi lmudur. Bir gn , tbsi snsnd ddi:
llhn kitb biz bsdir. Bu mrin szdr. , bu szlri
Pymbr (s) vft dnd dmidi.
Bir vt Mhmmd Cvd Mniy n ddi: gr sn
d llhn kitb biz bsdirdyirsns, nd bu yni
tfsir t:
Bu dnyd kr ln irtd d kr lr v (hqq) yldn
dh zr.3
Mstdrkl-vsil, c. 9, sh. 153.
Bihrul-nvr, c. 42, sh. 10.
3
sr sursi, y: 72.
1
2
93
mm li () v kimy lmi
Hzrt Zhrnn (h.) Fizz dl idmtisi (dyilnlr gr
, hind hkmdrlrndn birinin qz lmu v zmn
kimygrliyi yrnmidir) bir gn qrr glir ki, bildiyi fnn
zr linin () zhidn yyn qydy slsn. Bun gr
d bir pr misl myyn bir mddni qrdrb nu qzl
virdi. Hzrt li () Fizznin bu bcrn bynib buyurdu:
gr n filn mddni qtsydn, nun qzl dh kyfiyytli
lrd. Fizz srudu: Mgr siz d bu lmi bilirsinizmi?
Hzrt buyurdu: Mndn lv bu uq d (mm Hsyn ()
ir tdi) nu bilir. Snr mbrk llrini yr qydu v
birdn zin grnd. Fizz qzl kllrinin bir-birinin
knrnd dzldyn grdkd, li () buyurdu: Dzltdiyin
qzllr d nlrn zrin qy. d bl tdi. Birdn yr
1
2
94
95
mm linin () msibti
Hzrt li () yrl hld yt ddy zmn vldlr
bir-bir glib Hzrtin l-yqlrndn prk dyirdilr:
tcn, sni bu hld grmyimiz bizi ymn zr. K, indi
nmz Ftim (h.) s lyd v biz tslli vrydi. K, indi
Mdind bbmz Pymbrin (s) qbri knrnd lydq v
drdimizi n dyydik. h, qrbt lindn, h ytimlik
lindn...
nlrn drdli ivnini kim idirdis, itiyrsz lyrd.
li () is nlr bir-bir qucqlyb dyirdi: Sbirli lun. Mn
sizin bbnz Mhmmd (s) v nnz Ftimnin (h.) ynn
gdirm. Kn gclrin birind yuud Pymbrin (s)
kynyi il zmn tzunu sildiyimi grdm. , mn
buyurdu: y li, sn vzifni yrin ytirdin. Bu yuu lm
dllt dir.2
1
2
96
n binci mclis
SLMD SDQNN FZLT
Sizlrdn birin lm ytimmidn siz vrdiyim
ruzidn llh ylund infq din. Bu vt (lm ytin
zmn) dycksiniz: lhi! lmm bir z tir sl ki,
sdq v hsn dim v slhlrdn lum.1
Pymbr (s) buyurub: Sdq vrmkl ruzinizi tlb
din.2 Hminin buyurub:
Dilnini nmid tmyin, htt kfir ls d.3
mm Sdiq () buyurub:
Dilnini nmid tmyin, htt qyunun ynm drn
d ls vrin. 4
Hzrt li () buyurub:
Ksbl dr lnd, sdq il llhl ticrt din.5
Pymbr (s) buyurub: Yrm urm il d ls, dilnini
lib qytrmyn.6nsn sdq vrnd sdq z shibin
drd sz dyir: Mn fni idim, mni bdi tdin, kiik idim,
Mnfiqun sursi, y: 10.
Nhcl-bl, sh. 494
3
Cmil-br, sh. 84.
4
Nvdiri-rvndi, sh. 4.
5
Bihrul-nvr, c. 96, sh. 133.
6
Cmil-br, sh. 379.
1
2
97
98
Sdqnin nvlri
Mln sdqsi vr, mqmn sdqsi vr, bl ki,
bqlrnn lindn tutsn. Pymbr (s) buyurur: n stn
sdq dil, fikir v ln sdqsidir. Din qrdlrnz dz
ylu gstrmkl sdq vrin. nlr fikirlrinizl hytd
mhkmlndirin. Dilin sdqsi vr, yni fitnni ytrtmq
n susmq v lmin sdqsi vr, nu bqlrn yrtmk.1
Syid
Fzlullh
Rvndinin
Dvt
kitbnd
Pymbrdn (s) bl bir hdis nql lunur: Mslmn ln
sin gndlik sdq vrmsi vcibdir. Bir nfr srudu?
Mgr hr gn bir ii grmk mmkndrm? Buyurdu:
Mslmnn ylunu tmizlmk d sdqdir. Bu iin svb
drd yz Qurn ysinin svbn brbrdir. tmi yn
shibin tdrmq, stnin grn gtmk, nhy z mnkr
(pis ilrdn kindirmk) v slm vrmk sdqdir.2
Pymbr (s) buyurub:
Cmt incitmmyin z bir sdqdir ki, zn hdiyy
dirsn.3
99
100
mm Hsynin () msibti
Mhtm Kninin cvn lu stlnib lmd. , bir
gc yuud Pymbri (s) grd. Hzrt buyurdu: Niy
mnim lum n lmrsn? Ylnz z lun n qmgin
lursn? , sy tdi ki, mm Hsyn () hqd rvz
yzsn. mm yz bilmdi. Sbh gc yn Pymbri (s)
yuud grd. Hzrt buyurdu: Niy szm qulq smrsn?
Ddim: N qdr fikirldim yz bilmdim. Buyurdu: Birinci
misrsn mn dyirm, rdn sn d. misr bu idi: Bu n
hycndr ki, lmi bryb. Bunu itmkl rdn llhn
ltf
il
yzdm.
101
n ltnc mclis
VLDYNN MQMI
Snin llhn mr dir ki, ndn bq h kim ibdt
tmyin v vlidynlriniz ylq din. gr nlrdn biri,
y hr ikisi sizin ynnzd qcls, nlr uf bl dmyin.
nlr fryd tmyin. nlrl y dnn.1
Pymbr (s) buyurub:
sr sursi, y: 23.
Thful-uqul, sh. 44.
3
Gncinyi-cvhir, sh. 117.
4
Nhcul-fsh, sh. 597.
1
2
102
tnn dus
Pymbr (s) buyurub:
Bir bn svb
Pymbr (s) buyurub:
103
104
105
nnn qr
Byk limlrdn biri Zmri (Kf tfsirinin
mllifi) rzm tdiyi sfrlrdn birind brk syuql
zldi. Gcl syuqdn dnduu n yn ksmli
ldulr. Zmri bu hdisnin sbbini bl byn dir: Bu
hdis nmn qrn gr ldu. Mn uqlqd bir sr
tutub yn ip bldm v tklrini yldum. Bu vt qu
limdn d v bir diy dil ldu. mm ynd ip
lduu n dikdn ld qld. Mn ipi mhkm drtdm.
Bun gr d quun y bdnindn yrld. nm bu
hdisni bilnd sbldi v ddi: llh snin yn kssin.
Nc ki, bu dilsiz hyvnn yn bdnindn yrdn.2
106
1
2
107
nsnlrn n ys
Pymbr (s) buyurmudur:
nsnlrn n ys vlidyni lndn snr nlr n
yir ilr grndir.2
1
2
108
n yddinci mclis
DLT V DRLK
Hqiqtn, llh dltli lm, ylq tmyi,
qhumlr (hqqn) vrmyi buyurr, zin tmyi, pis ilr
grmyi v zlm tmyi is qdn dir. (llh) dnb
ibrt lsnz dy, bl yd-nsiht vrir!1
109
mm li () v bytl-ml
linin () qzlrndn biri gn mddtin Qurbn
byrmnd istifd tmk n bytl-mln zindr ibn
Rfdn bir byunb ld. mm li () bunu idnd
qzblndi v qzn ynn rb buyurdu: Mgr btn
mslmn qdnlr bytl-mldn birvuz l bilr? li () n
tz bir zmnd byunbn bytl-ml qytrd v buyurdu:
gr birvuz lmsyd, qzmn llrini ksrdim.1
dlt divr
Hmsin hkimi mr ibn bdlziz bl bir mktub yzd:
hrin divrlr rb lmqddr. nun tmiri n n mr
vrirsiniz?
lif
cvb
vrdi:
1
2
110
t drisi il ibrt
rn h Bhrm vu svirdi. , lqn vziyytindn
brsiz idi. nun ylnz rdudn v sry dimlrindn
bri vr idi. h, mhrib lnd mcbur lub cmtdn
kmk istyirdi. mm cmt nun dvtini syuq qbul
dirdi. , bu hdisdn tsirlndi v z mlubiyytinin
sbbini trd. bilirdi ki, hkimiyytind lu irdlr vr.
Bun gr d cmt dvltl syuq dvrnr. Bhrm bir gn
pltrn dyiib hrdn d. Grd ki, bir kii ymsinin
qrsndn it drisi sb. , bunun sbbini srudu? kii
isrrdn snr cvb vrdi: Mnim qyunlrm vr idi.
nlr bu tlqd tlyrd v bu it nlr qrum hdsin
gtrmd. Mn v srnn bn srn ltmq
istyirdik. Bir gn bn mn qyunlrndn birinin cnvr
ydiyini ddi. Shrisi d bu hdis tkrr lundu. biri gn
d bu hdis tkrr lundu.Mn it bdbin ldum. nu izldik.
Grdk ki, rkk it bir n dii cnvrl dst lub. t
qyunlr urlmqd v ymkd cnvrlr zd burr.
B ddk ki, it hddn rtq timd bizim zrrimiz lub.
n gr d mn d itin bn ksib drisini syrq burdn
sdm. Qy, cmt d bilsin ki, hr kim n tprln
vzifsind ynt ts, nun czs budur!
Bu vt Bhrm b dd ki, bunlrn sbbi nun hddn
rtq trfdklrn tibr tmsinddir. , bundn snr
cmtl grd v nlrn tinliklri il yndn tn ldu.
bildi ki, cmt qnunsuz vrgini vrmdiklri n hbsd
111
mm Hsynin () msibti
Pymbr (s) Hzrt Zhrnn (h.) vin gldi v nun
qp dlnd dyndn grd. Pymbr (s) srudu: Qzm,
niy burd durmusn? rz tdi: Hsn v Hsyn l
gdiblr, ncq hl d qytmyblr. nlr gzlyirm.
Pymbr (s) nlr trm gtdi. nlr Mdinnin
trfnd bir dn ynnd tpd. nlr rd ytmdlr v
bir iln blrnn stnd frlnrd. Pymbr (s) lin d
gtrb, iln tmq istdi. Birdn iln Pymbr (s) ddi:
Slm lsun sn y llhn rsulu! Mni ldrm. Mn snin
vldlrn qruyurm. Snr Pymbr (s) Hsni () s
iynin, Hsyni () is sl iynin ld. Cbril nzil lub
Hsyni () Hzrtdn ld. Bu hdisdn snr nlr fr
dirdilr. mm Hsyn () dyirdi: Mni n stn mlk
iynind dyr.2
mm Pymbr (s) dmliyik ki, Hsni ()
zlmkrlql zhrlyib hid tdilr, snr cnzsini
ldlr! Hsyni d Krbld susuz bn ksdilr,
vldlrn v dstlrn mzlumcsn hid tdilr,
ymlrini yndrdlr! Msum uqlr cnn qurtrmq n
ymlrdn b yqyln tiknl shry splnmidilr...
1
2
112
n skkizinci mclis
MR B MRUF V NHY Z MNKR
nlr kslrdirlr ki, gr nlr yr znd iqtidr
vrsk, nmz qlr, zkt vrr, y i mr dib, pis idn
kindirrlr. lrin qibti llhn linddir.1
y ziz vldm! Nmz ql, ruc tut v mr b mruf v
nhy z mnkr t.2 Bu id ndnlr sni incits, sbir t. Bu
sbir ilrin mr lmtidir.3
Dinsiz mmin
Pymbr (s) buyurub:
113
114
115
1
2
116
Qyk tbib
mr b mruf v nhy z mnkr dn s grk qyk
bir tbib kimi z insni v islmi lq il gnhkrlr rit
qnunlrn riyt tmk rti il y ilr tviq dib v
pisliklrdn kindirsin. Bu hqd Mrhum y Hdi Ncm
bdini misl gtirmk lr. , gc nmz qlmq n
hytin knrndk hvuzdn dstmz lmql mul idi.
Birdn bir sin dmn stndn nun vin urlu dil
lmq istdiyini grd. ru yi grb hycnlnd,
itiyrsz dmdn yld v y snd. y tz nun ynn
glib, ndn srudu: Dysn yn yrlnd. Snr y
runu mlic tdi v n ddi: Slmn mhm dyil.
Indi snin n y-rk gtirim y v gt. runun dstu
nu kd gzlyirdi. Bir zdn dstundn br bilmk
n dmn stn d. yin dstunu mlic v nsiht
tdiyini grd. y b dd ki, nu dstu gzlyir. nu d
ynn rb ddi: Sn d gl dstunl y-rk y. Snr
gdin. y nlr bu ii bir dh tkrr tmmlrini tvsiy
tdi. nlr cltli hld yin vini trk tdilr.
117
118
n dqquzuncu mclis
ZG HQUQU
llh ibdt din v h nyi n rik qmyn. tnnz, ytimlr, uzq qnulr, ylulr
v
qulluqulrnz ylq din. llh udpsndlri v
tkbbrl insnlr svmz.1
mm Rz () buyurub:
119
120
Bhrul-lumun qzbi
Bir gc Syid Bhrul-lum girdlrindn birini rb
brk qzbli hld n ddi: itmim, qnuluunuzd ksb
bir il yyr v n vtdr ki, ymklri ydur. Niy
nlr ytimirsn? ddi: llh nd lsun, bilmirdim. Syid
ddi: Qzblnmyi-min sbbi qnundn brsiz
lmndr. gr bilib kmk tmsydin, kfir sylrdn.3
121
hidin qn v hqqn-ns
mm Bqir () buyurub:
Hc undun tqvs
und Mll-bbs Trbti byk siyytlrdn biri idi.
, dindr bir insn lub. , yyn trlsndn
gtrdy mhsull tmin dirdi. , hqqin-ns
hmiyyt vrirdi. Htt, trln sulynd lrd ki, su isrf
Vsil-i, c. 13, sh. 85.
suli-kfi, c 2, sh. 170.
3
Usuli -kfi c 2, sh. 170.
1
2
122
Yddi hqq
mm Sdiqdn () mslmnlrn bir-birinin bynund
ln hqlrndn srudulr. mm () buyurdu:
Mslmnn bq mslmnn bynund yddi hqq vr.
Hr kim nlr ml tms, llhn vilytindn v ittindn
ric lr. nlr bunlrdr: nlrn n sn zn n
byndiyini nun n bynmkdir, zn rv bilmdiyini
nun n d rv bilmmkdir. Mslmn qrdn
qzblndirm, hmi nu rz t. nu zn hidyti v
gzg bil. gr mslmn qrdn c ls, sn t lm. gr
susuz ls, sn sirb lm. gr pltrsz ls, sn pltrl
lm. gr snin idmtin vrs, mm nunki ydurs,
idmtini n gndr ki, pltrlrn yusun v ymyini
hzrlsn. nun ndn v dvtini qbul t. stlns,
grn gt. Dfnind itirk t. styini dmmi yrin
ytir.3
Zkt-ums
Unudulmu fziltlr, sh. 102.
3
Klimyi-Tyyib, sh. 379.
1
2
123
124
125
126
yirminci mclis
HLL RUZ
llhn vrdiyi hll v pk ruzilrdn yyin. mn
gtirdiyiniz llhdn qrun.1
Pymbr (s) buyurur:
127
128
129
hd d qdr svb
Pymbr (s) buyurub: Hr ks din qrdn bir dirhm
brc vrs, llh hd d qdr n svb vrr. Hr kim
din qrdn brc vrs v brcu vr bilmdiyini grb n
frst vrs, brcunu ln qdr l bil mlklrl nmz qlr.
Hr ks qrdndn brc ists v nun imkn lduu hld
brc vrms, llh cnnti n hrm dr.2 Qiymt gn
kbir gnhlrdn snr n byk gnh bir sin brclu
lmsi v nu qytrm bir yl qymms lcq.3
Rvt kfrdr
Pymbr (s) buyurub:
130
?Ny lzm
Bir kii mm Sdiqdn () nu miz tmyini istdikd,
Hzrt buyurdu:
Cmil-br, sh. 439.
Mstdrkl-vsil, c. 1, sh. 300.
131
1
2
bnn hikmtli sz
Bir lim bnl rstld v ddi: N n lm
yrnmirsn? Ddi: lmlrin lssi b ydir ki, mn nlr
yrnmim. nlr bunlrdr: 1. Yln dnmmq; 2. Hrm
ymmk; 3. Bqlrnn ybini trmmq; 4. llhd ruzi
lduu hld, bnd qpsn gtmmk; 5. ytn
ldnmmq, ys cnntdn uzq drik.3
132
133
134
dnyy
bl
lnlrn
135
Yrin sz
Hzrt s () sfrlrinin birind iki nfrin uc ssl birbirini sydyn grd. , rlrnd slh yrtmq n
nlrn ynn gtdi. Grd nlr bir-birin dyir: Bu yr
mnimdir.nlr hkimliyi snn () hdsin qydulr. s ()
nlr ddi: Siz bl dyirsiniz. mm grk yr n dyir.
Ddilr: Yr n dyir? Buyurdu: Yr dyir ki, nlr hr ikisi
mnimdir. Yni: rd qbir insn zn kck. n gr
d yr stnd dv tmy dymz.
tlq
Dny bir qdn bnzyir ki, dnyprstlr nunl dimi
qd lunublr. mm irt iqlri is nunl mvqqti qd
136
Dny rm qz bnzyir
ki uq bir qzun stnd bir-birlri il dv dirdilr. Hr
biri nun shibi lduunu iddi dirdi. Bu zmn riflrdn biri
nlrn ynndn kirdi. , uqlr ddi: nu sndrn, grn
ii slmdr. gr slm ls, nd dv din. nu
sndrnd qzun iinin rb lduunu grdlr. Bli, dny
d bldir, nki nun irinliklri fnidir. Qiymtsiz bir y
gr insnlrn bir-biri il dv tmlrin dyrmi?
137
138
Qrdn qrd vfs bldir!1
139
140
Tkbbr dn
tmidir.1
mtlq znd
hqrt
hissi
lt yrd lt y
llh-tl Hzrt Musya () vhy tdi: lt yi, lt
yrd qrr vrdim. mm cmt nlr bq yrd trr.
H vt tp bilmyck. Rhtl cnntd qrr vrdim,
mm
cmt
nu
dnyd
trr.
lmi
141
Tkbbrn sbblri
Mmkndr ki, lm, ml, ibdt, nsil, gzllik, srvt,
qdrt, girdlr, trfdrlr, qullr v qhumlr tkbbrly
sbb lsun.
1
2
142
1
2
143
1
2
144
Hsd v stlik
mm li () buyurub:
mm Hsnin () msibti
Mrhum y likbr Tbrizi dyir: Mbrk Rmzn
y idi. Mn Tbrizd miz dirdim. yn rn gn
qlrd. Mn hl d mm Hsndn () dnmmdm.
Hmin gc yuud Hzrt Zhrn (h.) grdm. n slm
vrdim. mm nm mn qmli cvb vrdi. Ddim:
Bibicn, mn bir gnh tmimmi? Buyurdu: Hc y
likbr! Mgr Hsn mnim lum dyil? N n
minbrlrd nu z yd dirsn? , qrib v mzlum lduun
gr bl dirsn?4
mmn rvd Cd, Mviynin thriki il su kuzsin
zhr tkd v mm Hsn () iftr vt nu idi. Zhr
Nhcl-bl, sh. 513.
suli-kfi, c. 2, sh. 307.
3
Bihrul-nvr, c. 69, sh. 127.
4
Qulin-hmdi, c. 2, sh. 94.
1
2
145
146
yirmi nc mclis
TVZKRLIQ
llhn bndlri yr znd tvzkrlql gznlrdir.
Chillr nlr qr dbsizlik dnd slm dyrlr.1
mm Sdiq () buyurur:
147
Byk siyytlr
nsni fzilt v sciyylr bmndn uc mqm shiblri
hmi tvzkr lmu, zlrini diln h vt byk
grmmi v bqlrndn stn bilmmilr. Nc dyrlr,
d st t gyrmz. Bl insnlrn hyt trzi hmy rnk
lmldr.
148
Mn knll sgrm
Bu hqiqi slm srkrdsi hmi iynindn ziyyt
kirdi. n gr d r yk qldr bilmirdi. Bir gn
nbrdk tmzlqlrdn brdr lmq n r gtdi.
nbrn risi Hc mirullh sqql bir kii idi. hid Bkiri
nbr glnd H mirullh skkiz cvn sgrl kmynun
ykn bldrd. Hc mirullh, Bkirini zdn tnmrd.
nun bir trfd durduunu grb ddi: y cvn! Niy
knrd dynb brsn? Gl kmk l. Cbhy glmisn,
grk ilysn. Ydd sl, bu gndn snr v vt lzm
ls, grk bu skkiz nfr kmk dsn. B ddn, y
y? Mhriblr grm bu sgr smimiyytl cvb vrdi:
Bli, gzm st. , yrl iyni il tinlikl d ls,
yklri bltd. Gnrty yn Tyyub sttistikn
vrmk n r gldi. Slmdn snr Hc mirullh n
ddi: Bu gn bir cvn biz yc kmk tdi. mm hns
blkd lduunu bilmirm. styirm gdib, Bsirtiy dyim
ki, nu bizim bly kirtsin. Tyyub srudu: Hns sgri
dyirsn? , Mhdini gstrdi. Tyyub tz gdib yk nun
iynindn ld v nrhtlql Hcy ddi: H bilirsn bu
kimdir? Bu bizim kmndirimizdir. Hc mirullh v sgrlr
149
Hqiqi dli
Bir gn Pymbr (s) bir n nfrin bir sin bn
tpldn grd. Hzrt srudu: Bu s kimdir? Ddilr:
dlidir. Buyurdu: , dli dyil. Blk stdir. nki hqiqi
dli ksdir ki, tkbbrl yl gd v gnh d. Cnnt
gtmk rzusu d ryind l. mm hlbuki, cmt nun
rindn mnd dyil.1
150
Qf sursi, y: 18.
rhi Nhcl-bl, c. 19, sh. 264.
3
Bihrul-nvr, c. 75, sh. 140.
1
2
151
mm Sdiq () buyurub:
y mlin tvsiysi
Hzrt li () buyurub:
152
Y sz v ruzinin rtms
Pymbr (s) buyurub:
153
Bhtn gnh
Pymbr (s) buyurub: Mmin bhtn tnn gnh (
s nu blmyn qdr) blnmz.4
Hzrt dmin () vld idi. , hmi susurdu. Ylnz
zruri hllrd dnrd. Bir gn vldlr n ddilr: N n
siz bizim rmzd z dnb, ncq zruri hllrd shbt
dirsiniz? Buyurdu: nki cnntdn qvulnd mn itb
lundu: y dm! gr dilini bihud szlrdn qrusn, biz
sni bir dh bu cnnt qytrrq.
Hzrt li () buyurub:
154
155
Hmz sursi, y: 1.
suli-kfi, c. 2, sh. 207.
3
Mstdrkul vsil, c. 8, sh. 329.
1
2
156
1
2
157
qiymtli i
Cbril Pymbr (s) rz tdi: gr biz yr znd
ibdt tsydik, ii trk tmzdik: 1. Mslmn su
vrmyi; 2. illilr kmk tmyi; 3. Cmtn gnh v
yiblrini rtmyi.1
Pymbr (s) buyurub: llh v qiymt gnn imn
gtirn s mslmn qrutmmldr. Hr kim z qrdn
bir gnh gr mzmmt ts, hmin s gnh mrtkib
(dr) lmdn dnydn gtmz.2
Pymbr (s) buyurub: Mminin hrmti Kbnin
hrmtindn ytmi df stndr.3
158
briliyin zb
Pymbr (s) buyurub:
159
mm Hsynin () msibti
Bir s mm Sdiqin () idmtin ytidi. mm n
buyurdu: Snin dnn kirtdiyin gc Qdir gcsindn
stndr. Ddi: Ybn Rsulullh! Mn btn gcni
ytmm. mm buyurdu: Sn gc yrs qldn v su idin.
Snr imm Hsynin () susuzluunu trldn. Bunun
fzilti Qdir gcsindn stndr.
bn bbs dyir: Pymbrin (s) idmtin ytidim. Bu
vt Hzrt s dizinin stnd Hsyni (), sl dizind is
lu brhimi turtmudu. Pymbr (s) bzn Hsyni (),
bzn is brhimi prd. Bu vt Cbril nzil ldu v ddi:
llh sn slm gndrir v buyurur: Bunlrdn biri vft
tmlidir. stdiyini s. Pymbr (s) nlr bb, ld v
buyurdu: gr brhim vft ts, ylnz mn qmgin
lcm. mm Hsyn dnydn gts mndn lv
Ftim v li d qmgin lcqlr. n gr d grk Hsyn
s qlsn. ndn gn snr brhim vft tdi.1
mm Hsyn () rnc df ilsi il vidlnd
nlrdn khn kynk istdi ki, pltrnn ltndn gyinsin.
nki hid lndn snr bdni lt lmsn. mm khn
kynyi d mmn bdnindn rtdlr. Hzrtin bn
ksndn snr dmn Zhr blsnn pltrlrn v qlncn
qrt tmk n hcum tdi. Bununl kifytlnmdilr.
mr ibn Sd fryd tdi ki, kim hzrd Hsynin bdninin
stnd t psn? n nfr (Tri ssn, nlr hms
zindn dnyy glnlr idi) bu ii hdsin gtrd. nlr bu
idn snr mkft lmq n ibn Ziydn ynn gtdilr.2
1
2
160
:
:
Qybt v qbir zb
Pymbr (s) buyurub:
1
2
161
162
:
:
163
Qybtin kffrsi
Pymbr (s) buyurub:
Yln
Pymbr (s) buyurub:
164
li sgrin () msibti
mm Hsyn () ymy gldi. li sgr susuz idi.
nsnn d sd y idi. Hzrt su lmq n nunl
dmn trf gtdi. mm Hrml l nin lb li
1
2
165
1
2
166
167
168
169
Dimi hcc
bdullh ibn Mbrk dl bir s lli il rzind iyirmi b
df hcc gtmidir. Sfrlrin birind, ymk n l quu
tmizlyn bir qdnl rstld. nun ynn gdib srudu:
1
2
170
Vy lsun sn!
mm Sdiqin () shblrindn biri Hsyn ibn bul-l
tminn iyirmi b dstu il hcc gtdi. , hr gn z pulu
il bir qyun lb dstlrn hsn dirdi. Hccdn snr
Hsyn Mdind mmn() idmtin ytidi. Hsyn dyir:
mm () slmmn cvbn vrndn snr buyurdu: Vy
lsun sn! Sn mminlri r tdin. Ddim: , mn n
tmim? Buyurdu: itmim ki, sfrd hr gn bir qyun
1
171
mm Hsynin () msibti
Yzidin qunu tuz min nfr idi. nlr mm Hsyn ()
ytmi iki yr vurmudulr. Hzrt bir z istirht tmk
istdi. Birdn dmn mmn () mbrk lnn yrld.
Hzrt istdi ki, kynyini qldrb lnnn qnn silsin. Birdn
bli bir Hzrtin sinsin dydi.
172
kr scdsi
Pymbr (s) sfrlrinin birind dvsin minrkn
qfildn db b df scd tdi. rd lnlr bunun
sbbini srudulr. Hzrt buyurdu: Cbril b yi mn
brhim sursi, y: 7.
Sfintl-bihr, c. 1, sh. 700.
3
suli-kfi, c. 2, sh. 95.
1
2
173
174
mm Sdiq () buyurub:
175
176
177
178
1
2
179
mm Hsynin () msibti
Zlcnh yhri dlm v kkili qn bulnm hld
ymlr trf gldi. Skin t bu hld grnd fryd
kdi: Vy Mhmmd! Vy qrib! Vy Hsyn! Vy
Sccd! Hm ymdn l d v Zlcnh dvry
ldlr. Hr ks bir sz ddi. Biri ddi: y t, n n tm
prdn, mm qytrmdn? Bq birisi ddi: N n
bdnin qnldr. Qrdm n lub? Skin ddi: tm
gdnd susuz idi. Grsn su vrdilr, ys nu susuz hid
tdilr? Bu qdn v uq Hsyni () trrdlr. Birdn
Hzrtin qtlghd uzndn grdlr. imr d nun sinsinin
stnd turrq qlnc Hsynin () bzn qyub istyirdi
Hzrtin bn kssin.
180
tuzuncu mclis
SBRLLRN MQMI (1)
llh v nun pymbrin itt din. Bir-birinizl
kimyin, ys qrub ziflyr v gcdn drsiniz. Sbir
din, nki llh sbir dnlrldir.1
Hzrt li () buyurub:
181
Hzrt li () buyurur:
yyubun () sbiri
yyub () dzlmz bllrn v msibtlrin qrsnd
sbir tdi v llhn imthnndn y d. , llhn tin
imthnlrn dr lmmdn qbq qr il mtlif
nmtlrdn istifd tdi. Hr gn min nfr hsn dirdi.
nun kin shlri qdr idi ki, insnlr v hyvnlr
zd surtd bu trllrdn istifd dirdilr. nun dvlrinin
drd yz bldisi vr idi. Bir gn Cbril nzil ldu v ddi:
y yyub! Nmtinin v rifhnn vt bitdi. ndi tinlik v
imthn vtdr. Hzr l! Hzrt yyub () blnn nzil
lmsn gzlyirdi. Bir gn sbh nmzndn snr bnn
fryd nun diqqtini zn clb tdi. Hzrt yyub ()
srudu: N lub? ddi: Sl glib, btn srlri mhv tdi.
1
2
182
iy t v nqis insn
Bir lim dmidir: gr iy t dl bims, sfry
glmy lyiq dyil. Hminin, nqis insn bllrn v
msibtlrin du il bims, llhn bstn lyiq dyil. n
gr d llhn dstlrnn bls lur. nki hdislrd
dyilir:
1
2
183
brtli hky
mm Sdiq () buyurub: Bir kii Pymbri (s) vin
qnq rd. Pymbr (s) kiinin vin dil lnd bir
tyuq nun diqqtini zn clb tdi. Tyuq divrn stnd
yumurtlmd v yumurt diyirlnib dmk istyirdi ki,
birdn divrd ln mn stnd dynd. v shibi
Pymbr (s) ddi: Yumurtnn snmmsn tccb
dirsiniz? y llhn Rsulu, mn indiy qdr h bir bly
dr lmmm. Bu vt Pymbr (s) vin qytd. nun
ymyindn ymdi v buyurdu: Hr kim bu dnyd bly
dzms, llhn rhmti n mil lmz.2
mm Sdiq () buyurub: gnh ln bndnin y
mli d lmz ki, gnhlrnn kffrsi lsun. llh-tl
bl bir sin gnhlrn blmq ists, nu qm-qssy
dr dr.3
Pymbr (s) buyurub:
184
1
2
185
Hr ksd y ls, dny v irtini qznr: Qzviqdr rz ls, blnn qrsnd sbir ts, tinlikd v
sudlikd dun trk tms.2
Hzrt li () buyurub:
186
187
188
1
2
189
si yrd tnmq
mm Sdiq () buyurub: s hld tnnr: 1.
Sbirqzbli hld; 2. ctmhribd; 3. Hqiqi
qrdlqlzm ln zmnd.3
Hr kimd y ls, , byk insndr. 1. Qzbi
udmq; 2. Bqlrnn gnhlrn blmq; 3. Ml v cn
il mminlr kmk tmk.4
190
Qrib nzir
Mrhum ytullh Burucrdi Burucrd hrind lnd
nzir tmidi ki, gr qzbini cilvly bilmyib bir ksl
cql rftr ts, bir il ruc tutcq. Bir gn lmi mbhis
vt drsi y b dmyn girdi il hirsli rftr tdi v
bunun n bir il ruc tutdu.
1
2
191
tuz nc mclis
TVKKL TKML RMZ
llh tvkkl t. Hqiqtn, llh tvkkl dnlri
svir.1
mm li () buyurub: mnn drd stunu vr: 1. llh
tvkkl tmk; 2. Btn ilri llhn hdsin qymq; 3.
llhn mirlrin tb lmq; 4. llhn qz-qdrin rz
lmq.2
llh-tl Pymbr (s) buyurdu:
192
Qulun tvkkl
Hrun r-Ridin zmnnd brk qtlq ldu. Hrun
cmt lm, nl tmy, musiqi ltlrini sndrm
dvt tdi. Hm clqdn lmmk fikrind ikn bir qulun
dlql rqs tdiyini grdlr. nu lifnin ynn prdlr.
Hrun nun bu hrktinin sbbini srudu. ddi: y
lif! Mnim mn bir nbr buds vr. n gr
rhtm. Hrun z-zn ddi: Mluqun mluq
tvkkl gr, nu nc midvr dib. Gr, llh tvkkl
tmk nc mkllri hll dr.
lbtt, tvkkl lm trk tmk dmk dyil.
Hqiqi kr
Ksb bir kii vrlnn qpsn gdib n ddi: itmim,
nzir tmisn ki, mln llh ylund ksblr vrcksn.
Mn d ksbm. Vrl s ddi: Mn bu nziri kr ksblr
n tmim. Sn is kr dyilsn. Bu zmn kii zn glib
ddi: Hqiqi kr mnm ki, llhn qpsn qyub, snin
qpn glmim. , bu sz dyib gtdi. Vrl bu szdn
nrht ldu v gdib nu tpd. mm n qdr isrr tdis,
ksb ndn pul lmd.1
Dvud () buyurub: li dirsy qdr jdhnn zn
slmq dilnmkdn ydr. Dilndiyin s d vvllr snin
kimi idi.2
1
2
193
ni dn qucnd slyr
slm inqilbndn vvl Tbs hrind b vrn
zlzlnin iddtindn btn binlr udu v minlrl insn
ld. Cmt hr trfdn zrr knlr kmy gldilr. Bu
vt t nsn v btn qhumlrn itirmi lt yl bir qz
yrin ltnd s qlr. ilsdicilr nun ssini idib drd
gndn snr nu bbsnn qucnd yrin ltndn slm
hld rrlr. qz u dyirdi ki, yrin ltnd qldm
mddtd hr gn bir qc kii mn su gtirrdi. Blk kii
llhn mmuru idi.
Vrl bir ilnin drd lu vr idi. nlr bincinin qz
lmsn istyirdilr. nlr bun gr hkim mrcit
tdilr. Htt, rici hkimlrl d mslhtldilr. Btn
hkimlr (dili v rici) prln mliclrin nticsind
krpnin qz lcn dmidilr. Htt prtlr d krpnin
qz lcn gstrmidi. mm uq ln ldu.
194
gr mcz b vrs
Vrl bir sin vld lmurdu. , bun gr lk dili v
rici hkimlr mrcit ts d, fyds lmd. Htt,
hkimlrdn biri dmidi: gr d vld shibi ls d, sn
vld shibi lmycqsn. Snin vldnn lms mcz
lr. s mm Rznn () ziyrtin gtdi v Hzrt
tvssl dib ddi: y mm Rz! Hkim mn dyibdir ki,
mnim vldm lmycq. gr mcz b vrs, bu
mmkndr. ndi glmim ki, siz mcz dsiniz, llh
mn vld vrsin. Bu tvssln v ziyrtin brktil nun
bir n lu v qz ldu.
195
llrin rzusu
Pymbr (s) buyurub:
196
Mminin rfi
mm Sdiq () buyurub:
197
n b bl
Hzrt Ftimyi-Zhr (s) buyurur ki, tmdn nmz qr
sstlk v shlnkrlq dn kii v qdnlr hqd srudum.
Buyurdu: Nmzn qr sstlk v shlnkrlq dni llh
n b bly dr dr: 1. mrnn v ruzisinin brktini
ndn lr; 2. Zhiri slhlr kimi lmz; 3. mllri svbsz
lr; 4. Dus qbul lmz; 5. Slhlrin dusndn
fydlnmz; 6. r v zlil lr; 7. c v susuz cn vrr.
Bl ki, dnynn ylrnn suyu nun susuzluunu ytrtmz;
8. llh bir mlyi qbird nun rhtln lindn lmq n
mmur dr; 9. Qbri dr lr. 10. Qbri qrnlq lr; 11.
llh bir mlk mmur dr ki, nu cmtn gz qbn
Bihrul-nvr, c. 84, sh. 151.
Cmiul-br, sh. 187.
3
Nvdiri-Rvndi, sh. 5.
4
Vsil-i, c. 3, sh. 28.
1
2
198
199
Gnhlrn kffrsi
mm Bqir () buyurub: y gnhlrn kffrsi lr:
1. Qd d hld dstmz lmq; 2. Gc-gndz mscid
gtmk; 3. Cmt nmz. 4 Nmzd tir vurnn hr
rktinin svb min brbr lr.5
Pymbr (s) buyurub: Hr ks hr bir nmzdn snr
ytl-krs us, nunl cnnt rsnd lmdn bq
h n fsil slmz. gr ytmzdn qbq us, llh nu
v qnulrn bllrdn qruyr.6
200
li sgrin () msibti
mm Klsm (Zynb Sur) ddi: Qrdm! Bu krp
gndr ki, susuzdur. Dmndn nun n bir z su ist.
mm Hsyn (), li sgri qucn lb, dmnin qrsn
gtirib nlr buyurdu: Siz mnim qrdlrm, vldlrm
v dstlrm ldrdnz. nlrdn bu krpdn bq h kim
qlmyb. Krp susuzluqdn zn tyuq kimi b-blyr.
Bu msum krpni sizin ynnz gtirdim ki, n su vrsiniz.
y cmt! gr mn rhm tmirsinizs, bu krpy rhm
din. Mgr grmrsnzm ki, susuzluqdn nc zn bblyr?! mmn sz tmm lmm Hrml ibn Khil
sdi, mr Sdin mri il krpnin bzndn bli l
vurdu.3
201
1
2
sr sursi, y: 9.
Cmil-br, sh. 113.
202
203
Qiymt gn kr
Pymbr (s) yn buyurub:
Bismillhn svb
Pymbr (s) buyurub:
204
:
:
ytl-krsnn svb
mm Sdiq () buyurub:
1
2
205
ls sursinin svb
Pymbr (s) buyurub: Hr kim ls sursini
ytmzdn qbq us, llh nun lli illik gnhlrn
blyr.1
mm Bqir () buyurub: Hr kim ytmzdn qbq
msbbht 2 us, mm Zmn () grmmi vft
tmz. gr ls, irtd Pymbrin (s) ynnd lcq.3
Pymbr (s) buyurub:
206
207
r sursi, y: 227.
Vsil-i, c. 15, sh. 162.
3
Mstdrkl-vsil, c. 12, sh. 102.
4
suli-kfi, c. 4, sh. 47.
1
2
208
Cbrilin gl
r-rhmn sursi nzil lnd Pymbr (s) z
shblrin buyurdu: Kim bu surni kfirlrin rsnd
um hzrdr? Bdn chtdn zif v lqby ln
bdrrhmn ibn Msud bun hzr lduunu bildirdi. mm
Pymbr (s) bdn chtdn gcl bir s istyirdi. nki
birdn dmn n hcum ts, mqvimt gstr bilsin.
mm ibn Msud bu i n mnsib dyildi. bn Msud,
Pymbr (s) isrr tdi v Hzrti rz sld. Pymbr (s)
n icz vrdi. , Kbnin knrn, Qury btprstlrinin
cm lduqlr yr gldi v surni um bld. Surni
uyub qurtrmm nu brk dydlr. bn Msud qnl hld
Pymbrin (s) hzurun gldi. Pymbr (s) nu bu hld
grb qmlndi. Bu vt Cbril nzil ldu. Cbril glrd.
Pymbr (s) n buyurdu: Sni d grrm. mm bn
Msud pis vziyytddir. Cbril buyurdu: Glmyimin
sbbi glckd sn kr lcq.
Bu hdisdn bir mddd kdi, snr Bdr dy b
vrdi. bn Msud Pymbrin (s) hzurun ytidi v ddi:
Mn istmirm ki, cihdn fziltindn mhrum lm. ,
Hzrtin iczsi il mhriby gtdi. Bu dyd dmn
mlub ldu. bn Msud mhrib mydnnd gznd birdn
bu Chli qnl hld grd. , bu Chlin sinsi stnd
turdu. bu Chl n ddi: y bn! Uc bir yrd
turmusn. bn Msud ddi: Ylnz slm qlib v ucdr.
ndn stn bir y ydur. bu Chl ddi: Dstun
Mhmmd d ki, mrmn sn nnd nu zm qt
dmn bilirm. Bu qlnc snin nizndn itidir, gtr v
bzmn sndn bm ks ki, bm Mhmmdin
ynn
prnd
209
210
1
2
211
212
Qlbiqrq plkvnik
Bir gn Rz h imldk mlkn b kmk v t
yrmsnd itirk tmk n Qrqn gtmidi. z
sltntin dil lnd iilrin bir nsini tplyb, nlrl
shbt dirdi. Bu vt rdu kmndiri ln bir plkvnik
sndlrl dil ldu. , lzm mlumtlr vrdi. , bu
mlumtlrn snsnd bir pis hdisni d nql tdi. ,
quldurlrn qnqlrl kidiyini v iki- nfrin bu
kimd ldyn br vrdi. h bu brdn brk
qzblnrk nun zn mhkm bir sill vurdu. V nu
qvdu. h, qqrrq ddi: Kpk lu! Bu n br idi
mn vrdin? Yzq plkvnik gnhsz yr vuruldu v
mclisdkilrin qrsnd clt kdi. , nrht hld bir
guy kilib h n dmdi. t yrms b td v h
Qrqndn
qytd.
Yld
h
bir
213
214
215
216
bu Crnnin uuru
Dzmllkd d qznn bu Crn bunu crn dl
bir hrtdn yrnmidir. dyir: Dmq hrinin cm
mscidind hmr bir stunun ynnd turmudum. Grdm,
bir bck istyir ki, stunun hmr dnn st il qlb,
stunun yursndk rn knrnd tursun. Mn gtdiyim
vtdn sbh qdr stunun ynnd turub bu mnzry
tm tmy bldm. , dz yddi yz df yur qls
d, mm yr yl tnd y srb yr drd. Mn
nmz vt dstmz lb nmz qldm. Nmzdn snr
nun mqsdin tb rn knrnd turduunu grdm.3
Hzrt li () buyurub:
217
218
219
mm Kzimn () msibti
mm Kzimn () mqm hzrt Yusifdn () stndr.
nki Yusif () zindnd lnd ylnz rdn mq fikrind
idi. mm imm Kzim () Hrun r-ridin zindnnd
lnd hmi llh kr dirdi ki, llh ibdt tmk n
lvt bir yr tpb. Bmyrq ki, Yusif () z zindn
smidi. mm dustqlrdn biri zd lnd n sifri
dirdi ki, nun d zdlnn fikrind lsun. mm imm
Kzim () bl tmirdi. Hdisd glmidir ki, Hrunun mri il
bir z urm lb gtirdilr. Hrun, ndn iyirmi birini yrb
nlr zhrli iyn btrd. dim ddi: Mus ibn Cfr d
ki, Hrun bunlrdn yyib v bir z d siz gndrib
yysiniz! 2 Nql lunmudur ki, mmn r stlrnd
cmtn gzndn prd smq n hkim gtirdilr. Hkim
srudu: Hlnz ncdir? mm cvb vrmdi. Hkim isrr
dndn snr mm linin iinin srsn n gstrdi. Hkim
Hrunun ynn glib ddi: llh nd lsun, n zhr
1
2
Ty gcsi.
Bihrul-nvr, c. 48, sh. 247.
220
221
llh nc sttrdr?
mm Sdiq () buyurub:
1
2
222
223
Tvbnin rtlri
Hzrt li () buyurub: Hqiqi tvbnin lt rti vr: 1.
tdiyin mlin gr pimn lmq v gnh bir dh
tmmk qrrn glmk; 2. Cmtn hqqn qytrmq.
lm vt grk bynund h kimin hqq lmsn; 3.Trk
tdiyin vcibt yrin ytirmk; 4. Gnhlrdn bdnind
ml gln ti ittl mhv tmk; 5. bdtin ziyytini v
1
224
blisin nd
blis llhn rhmtindn uzqlnd llh ddi:
zmtin nd lsun ki, insn ln qdr gnh svq
dcym. llh-tl d buyurdu: zzt v cllm nd
lsun, tvb qpsn cn n qdr bndmin zn
blmycm!2
Pymbr (s) buyurub: Hr kim lmndn bir il vvl
tvb ts, llh nun tvbsini qbul dr. Snr buyurdu:
Bir il dur. gr bir y qbq tvb ts, llh nu
blyr. Yn d buyurdu: Bir y d dur. Hr kim bir
hft vvl tvb ts, llh tvbsini qbul dr. Pymbr
1
2
225
Hrrn msibti
Bzi hdislrd bl glmidir: mm Hrrn tvbsini
qbul dndn snr Hrr Hzrtdn nun ilsindn zr
istmk n icz ld. mm icz vrdi. Hrr ymnin
ynn glib lr hld ddi: y Pymbrin (s) ilsi,
slm lsun siz. Mn sizin ylunuzu ksn, qlbinizi sndrn
v sizi qrudn sm. ndi pmnm, blnmq midi
il siz pnh gtirmim. Mni blyn. Ftimnin (h.)
ynnd mndn ikyt tmyin. nun qmli szlri
qdnlrd l tsir qydu ki, nlr nl v hu-zr tdilr. Hrr
bu vziyyti grnd ucdn ld v bn trpq tkrk
ddi: K lim-ym ikst lyd, bu ii grmyydim. K
ylunuzu ksmyydim. hli-bytdn bzilri n rk dirk
vrdilr v nun n du tdilr ki, skit lsun.3
Hrr mm ddi: Sizin ylunuzd ilk hid s lmq
istyirm. Blk qiymtd bbn Pymbrl (s) grn
slrdn lm. mm n dy gtmk n icz vrdi.
Hrr vzdilmz bir ctl dyd. Qr trfdn qrdn
dy ldrndn snr hid ldu. Shblr nun
cnzsini mmn hzurun gtirdilr. Hzrt nun znn
qnn silib buyurdu: Sn zdsn. Nc ki, nn sni bl
dlndrb. Sn dny v irtd zdsn.
226
Qrnc mclis
MD
Btn insnlr lm rbtini ddcq v snr hm biz
trf qydcq.1
Pymbr (s) buyurub:
227
Qrib lm
Mhur tiblrdn biri dyib: Bir mclis miz tmk
n dvt lunmudum. Mni r prn src mrql bir
hdis nql tdi. bl syldi: Mnim bir dstum vr idi. Bir
gn brk stlndiyini idib nun grn gtdim. Hln
srudum ddi: Mnim mrm qurtrb. Bu stlik mni
mhv dck. n gr d sizdn hlllq istyirm. Mni
bl. n rk-dirk vrdim v nu hll tdiyimi bildirdim.
nunl udhfizlib tndn dm. Hytd nun hyt
yldnn qnd drdn grdm. ndn srudum ki, bu
qdr qndi nylyirsn? zn d grdn ki, rimin vziyyti
ncdir. nun ymsn midim ydur. Bu qndlri nun
ys mclisi n hzrlyrm,ddi. Bu sz idnd
nrht ldum. Skkiz gndn snr qpsn tnd qpnn
stndki qr pr il rstldm. mm qpn n s
mni tccblndirdi. , mnim dstum idi. mn ddi:
Tccb tm! Sn bizim vdn ndn snr, nmm
qndi drd vt infrkt kirtdi v ld. mm mn
llhn istyi il sldm.
Pymbr (s) bu brd bl buyurub: Hr kim sbh
mrdn sys, lm y tnmmdr.2
llh-tl Qurnd buyurur:
1
2
228
!
:
( )
!
229
230
Mminin
kffrsidir.3
qbir
snts
zy
tdiyi
nmtlrin
Qrib v dh qrib
Bir s mm liy () ddi: Drd sulm vr. Hzrt
buyurdu: Qr suln d ls, sru. Ddi: Vcib ndir,
vcibdn d vcib ndir? Yn ndir v n yn ndir?
Qrib ndir v qribdn d qrib ndir? tin ndir v n
tin ndir? Hzrt cvb vrdi: llh itt tmk vcibdir,
ndn d vcibi gnh trk tmkdir. Qiymt yndr, ndn
d yn lmdr. Dny qribdir, ndn d qribsi
231
Skkiz tlbkr
232
1
2
233
KNC FSL
234
y li! mn lmti vr: Vciblri yrin ytirmy sst ynr, llhn bndlrini msqr dr v
dnr (llhn zikrindn qfildir).1
-2-
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
235
-5-
:
:
:
: :
mld h kim qr mlif lm icz vrilmyib: hd vf tmk vcibdir. str kfir lsun, istr
mslmn. t-n il y rftr tmk vcibdir. str kfir
lsun, istrs d mslmn. mnti shibin tdrmq
vcibdir. str mslmnn ml lsun, istrs d kfirin.
-10-
236
-11-
:
:
237
Vsil-i, c. 5, sh. 372.
Riyzus-slhin, sh. 296.
3
Mhcctul-byz, c. 1, sh. 15.
4
Vsil-i, c. 10, sh. 403.
5
Tuhfl-qul, sh. 44.
1
2
238
:
:
Mn l yhzuruhul-fqih, c. 4, sh. 368.
Mstdrkl-vsil, c. 15, sh. 193.
3
Vsil-i, c. 2, sh. 402.
4
Bihrul-nvr, c. 69, sh. 208.
5
Thzib, c. 2, sh. 297.
1
2
239
:
:
:
:
:
:
:
:
:
)
(
240
241
:
qbul-ml, sh. 610.
Vsilu-i, c. 15, sh. 278.
3
Bihrul-nvr, c. 2, sh. 144.
4
Llil-br, c. 5, sh. 217.
5
rdul-qlub, c. 2, sh. 236.
1
2
242
243
)
:
(:
:
244
:
:
245
:
:
Llil-br, c. 5, sh. 207.
l-Mvizul-ddiyy, sh. 264.
3
l-Mvizul-ddiyy, sh. 264.
4
Tlq sursi, y: 3.
5
l-Mvizul-ddiyy, sh. 221.
1
2
246
Uqlqd
bnzyir.2
yrniln
lm,
dn
stndki
-18-
247
-22-
:
:
:
:
)(
248
-27-
249
250
-40-
1
2
251
) (
1
2
252
253
Mstdrkl-vsil, c. 10, sh. 211.
Bihrul-nvr, c. 96, sh. 225.
3
Bihrul-nvr, c. 68, sh. 184.
4
Mstdrkl-vsil, c. 7, sh. 367.
5
hqqul-hqq, c. 7, sh. 307.
6
Bihrul-nvr, c. 23, sh. 259.
1
2
254
255
:
:
:
:
:
:
rhi Nhcl-bl, c. 10, sh. 211.
Bihrul-nvr, c. 43, sh. 91.
3
Dlilul-immt, sh. 37.
4
Bihrul-nvr, c. 93, sh. 225.
5
Bihrul-nvr, c. 39, sh. 257.
1
2
256
257
-28-
:
:
258
-32-
-36-
259
-37-
nmhrmi
-38-
:
:
260
mm Hsndn () qr hdis
-1-
261
Hmin mnb.
Bihrul-nvr, c. 75, sh. 238.
3
Thful-uqul, sh. 238.
4
Bihrul-nvr, c. 75, sh. 114.
5
Bihrul-nvr, c. 75, sh. 239.
6
Bihrul-nvr, c. 75, sh. 239.
2
262
-11-
(
)
Thful-uqul, sh. 239.
Mcmui-vrrm, c. 2, sh. 114.
3
Bihrul-nvr, c. 75, sh. 111.
4
Mcmuyi-vrrm, c. 2, sh. 114.
5
Mcmuyi-vrrm, c. 2, sh. 114.
6
rhi Nhcl-bl, c. 1, sh. 320.
1
2
263
264
-24-
Qnt, n y srvtdir.5
-30-
265
:
:
266
267
mm Hsyndn () qr hdis
-1-
Kim istyir ki, cli tir dsn v ruzisi lsn, silyirhm tmlidir.6
268
-7-
-11-
269
-13-
: !
270
271
-23-
[ ]
:
:
272
-28-
273
-33-
:
:
274
-40-
275
mm Sccddan () qr hdis
-1-
llh mminin btn gnhlrn blyr, nun dny
v irtd gnhlrn pk dir. mm iki gnh blmr:
1. Tqiyyni trk tmyi; 2. Din qrdlrnn hqlrn zy
tmyi.2
-3-
276
-6-
:
:
:
:
277
Mstdrkl-vsil, c. 9, sh. 113.
Tfsiri-qumi, c. 2, sh. 94.
3
suli-kfi, c. 3, sh. 338.
4
suli-kfi, c. 3, sh. 338.
5
Tuhfl-qul, sh. 285.
6
Tuhfl-qul, sh. 285.
1
2
278
279
-24-
280
:
:
suli-kfi, c. 3, sh. 142.
Mstdrkl-vsil, c. 11, sh. 276.
3
suli-kfi, c. 4, sh. 128.
4
Kmlud-din v itmmun-nimt, sh. 323.
5
suli-kfi, c. 3, sh. 288.
1
2
281
:
:
:
:
:
:
282
mm Bqirdn () qr hdis
-1-
:
:
:
283
-6-
:
:
:
284
-12-
:
:
:
:
:
:
:
Pymbr (s) bl buyurmudur: Mmin hmi qmqssy dr lr. Bun gr d nun gnh qlmz.1
Mstdrkul-vsil, c. 2, sh. 246.
Mstdrkul-vsil, c. 2, sh. 64.
3
suli-kfi, c. 4, sh. 57.
4
suli-kfi, c. 4, sh. 57.
5
suli-kfi, c. 4, sh. 100.
1
2
285
-18-
: :
:
: :
Cm gn gn dh stn sr.
-23-
:
:
286
287
-29-
:
:
Bihrul-nvr, c. 71, sh. 311.
Bihrul-nvr, c. 71, sh. 311.
3
suli-kfi, c. 3, sh. 181.
4
Vsil-i, c. 3, sh. 260.
5
Vsil-i, c. 3, sh. 120.
6
Mstdrkl-vsil, c. 6, sh. 64.
1
2
288
:
:
289
mm Sdiqdn () qr hdis
-1-
:
:
:
:
: :
290
-7-
Svbul-ml v iqbul-ml, sh. 350.
Svbul-ml v iqbul-ml, sh. 521.
3
Svbul-ml v iqbul-ml, sh. 523.
4
qbul-ml, sh. 593.
5
qbul-ml, sh. 536.
6
qbul-ml, sh. 533.
1
2
291
292
-18-
:
:
Tuhful-uqul, sh. 339.
Tuhful-uqul, sh. 334.
3
Tuhful-uqul, sh. 322.
4
Bihrul-nvr, c. 70, sh. 139.
5
suli-kfi, c. 6, sh. 269.
1
2
293
294
:
:
:
:
Tuhful-uqul, sh. 382.
Mn l yhzuruhul-fqih, c. 1, sh. 54.
3
Mstdrkl-vsil, c. 2, sh. 63.
4
Bihrul-nvr, c. 71, sh. 222.
5
Bihrul-nvr, c. 71, sh. 374.
6
Tuhful-uqul, sh. 377.
1
2
295
l vhidi.
Tuhfl-qul, sh. 376.
3
Tuhfl-qul, sh. 376.
4
Bihrul-nvr, c. 64, sh. 237.
5
Bihrul-nvr, c. 64, sh. 411.
6
Svbul-ml, sh. 175.
7
Vsil-i, c. 3, sh. 260.
2
296
mm Kzimdan () qr hdis
-1-
297
-5-
Du din. nki du bln uzqldrr.1
-6-
:
:
298
299
-16-
: :
300
-22-
Mstdrkl-vsil, c. 12, sh. 112.
Mn l yhziruhul-fqih, c. 1, sh. 150.
3
Mstdrkl-vsil, c. 15, sh. 247.
4
Miznul-hikmt, c. 1, sh. 142.
5
Mstdrkl-vsil, c. 12, sh. 19.
1
2
301
-30-
302
qilin ninsi
skutdur.4
tfkkr,
tfkkrn
ninsi
is
-37-
303
304
mm Rzdan () qr hdis
-1-
: :
: :
Vsil-i, c. 27, sh. 141.
Bihrul-nvr, c. 2, sh. 31.
3
Vsil-i, c. 14, sh. 564.
4
Tuhfl-qul, sh. 470.
5
Tuhfl-qul, sh. 470.
1
2
305
:
:
306
-13-
41
307
-18-
Buyurdu:
-20-
Bni-srild 10 il skut tmyni bid symrdlr.5
-24-
suli-kfi, c. 2, sh. 75.
suli-kfi, c. 2, sh. 468.
3
yunu-brir-Rz, c. 2, sh. 677.
4
suli-kfi, c. 2, sh. 428.
5
suli-kfi, c. 2, sh. 503.
1
2
308
Miznul-hikmt, c. 10, sh. 576.
Miznul-hikmt, c. 10, sh. 577.
3
Miznul-hikmt, c. 10, sh. 577.
4
Vsil-i, c. 65, sh. 229.
5
Thzib, c. 2, sh. 33.
6
yunu-brir-Rz, c. 2, sh. 52.
1
2
309
310
-37-
311
mm Cvddan () qr hdis
-1-
312
-5-
:
:
:
-9-
313
-12-
n byk
trmqdr.2
yib
znd
ln
ybi
bqlrnd
-14-
:
: ()
314
-19-
: :
315
-25-
: ( )
316
: :
317
-37-
318
mm Hdidn () qr hdis
-1-
:
:
319
-5-
:
:
:
lmud-din, sh. 312.
Bihrul-nvr, c. 74, sh. 84.
3
Vsil-i, c. 14, sh. 569.
4
Bihrul-nvr, c. 69, sh. 200.
5
Bihrul-nvr, c. 78, sh. 368.
1
2
320
321
-17-
zn mhtrm bil v yltqlq tm ki, yltqlq suiznn4 yrdr. Qrdn tibrl bildikdn snr n yltqlq
tm v y niyytl yn.5
-21-
322
-23-
323
-29-
:
:
:
:
(
)
324
-34-
325
-40-
mm Hsn skridn () qr
hdis
-1-
326
-5-
: :
-11-
327
-12-
Tuhfl-qul, sh. 520.
Bihrul-nvr, c. 78, sh. 374.
3
Hmin mnb.
4
Vsil-i, c. 16, sh. 98.
5
Vsil-i, c. 16, sh. 98.
6
Tuhfl-qul, sh. 520.
7
Tuhfl-qul, sh. 520.
8
Miznul-hikmt, c. 1, sh. 487.
1
2
328
329
-24-
Bihud mbhis tm ki, qiymtdn drsn v (yrliyrsiz) zrft tm ki, bqlrnn sn qr crti rtr.1
-25-
llh ynlmq
mmkndr.3
ylnz
gc
yq
qlmql
-27-
330
-30-
)
(
Bihrul-nvr, c. 95, sh. 348.
Miznul-hikmt, c. 5, sh. 231.
3
Mstdrkl-vsil, c. 9, sh. 238.
4
Bihrul-nvr, c. 71, sh. 325.
1
2
331
Gnhlr
kiik
snmqdn
uzq
lun
ki,
blnmycqdr. Srudulr: Gnh kiik snmq ndir?
332
333
mm Zmndan () qr hdis
-1-
334
Hr kim
mlundur.1
insnlrn
rsnd
335
mnim
dm
ds,
-13-
:
:
336
diriltmy
-19-
Sir v sn-Pivyn, sh. 367.
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 182.
3
Kmld-din, sh. 521.
4
Kmlud-din, c. 2, sh. 484.
5
Kmlud-din, c. 2, sh. 521.
6
Bihrul-nvr, c. 2, sh. 92.
1
2
337
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 179.
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 196.
3
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 196.
4
hticc, c. 2, sh. 474.
5
hticc, c. 2, sh. 474.
6
Kmlud-din, sh. 430.
1
2
338
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 180.
Kmlud-din, sh. 511.
3
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 177.
4
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 179.
5
Bihrul-nvr, c. 53, sh. 179.
6
Bihrul-nvr, c. 52, sh. 51.
1
2
339
340
Mndrict
n sz .................................................................................................................3
BRNC FSL ................................................................................................6
MCLSLR ............................................................................................6
Birinci mclis ......................................................................................................7
ZNTRBY V TQV .............................................................7
Yddi islt, bndliyin ylu .............................................................................8
lq himmt (istk) .........................................................................................9
rifin sz ..........................................................................................................9
Tqv ..................................................................................................................9
Tqv il rici lmi zn tb tmk ........................................................10
mm Hsnin () nsihti ...............................................................................11
llhn hzurund gnh tm! .....................................................................12
Hqiqi bnd ....................................................................................................13
Tqvl bn ...................................................................................................13
Drd y gnhlr silr ..................................................................................13
Sizin dstunuz lql idi! ..........................................................................14
Pymbrin (s) msibti ................................................................................14
kinci mclis .....................................................................................................16
LM V LMN QYMT ...............................................................16
Min cihddn stn .........................................................................................16
ki hdis yrnmk v ltm il ibdt............................................................17
limlrd ln b islt .................................................................................18
Bir st mtli v ytmi il ibdt ................................................................18
limin biddn stnly ...............................................................................19
limlrin irtd fti ................................................................................19
n pis v n y insn ...................................................................................20
mlsiz limin mzmmti .............................................................................20
Dnyprst lim v dinsiz lm ....................................................................21
Ylksn ...........................................................................................................21
limin ts v tbil ssi ................................................................................22
Un brdrl..........................................................................................22
Musnn () lms .......................................................................................23
Hzrt Zhrnn (h.) msibti.......................................................................24
341
nc mclis ..................................................................................................25
SLMD VLNM ..........................................................................25
Dnynn yri drd yddir ........................................................................25
Drd y rhmtin nzil lmsn sbb lr ................................................25
Min qsrd min huri ........................................................................................26
Nikhn trki llh qr bhdir ..............................................................26
n gzl cq ...................................................................................................27
n pis v n y mmt ................................................................................27
Mhbbt mhriyy il dyil ...........................................................................28
lilik dnin rtlri .......................................................................................28
Pklqdn bq h n ...................................................................................28
sn nikh ........................................................................................................28
Fsiq v rbr li ......................................................................................29
Bir il ibdtin svb........................................................................................29
n y ft..................................................................................................29
Ytmi min brkt ..........................................................................................30
mm linin () msibti ................................................................................30
Drdnc mclis ..............................................................................................33
QDININ R QRISIND VZFLR ......................................33
Bir qurtum su il ltm illik gnhn blnms .....................................34
rdn ksmyin gnh ..................................................................................34
Chnnmin srmsi .......................................................................................35
n y qdn..................................................................................................35
Hmil qdn v hid svb ..........................................................................36
Chnnm ti nfri yndrmz .............................................................36
llhn qzbi...................................................................................................36
Qdnn rin scdsi .......................................................................................37
Qdnlrn cihd .............................................................................................37
Qdn rinin mln qrumqd msuldur ....................................................37
Bir gc yq qlmn svb .......................................................................38
rin mln urlmq ....................................................................................39
nsnn z qhumlrnn li il lm ...........................................................39
Ftim (h.) il mhur ln qdnlr ............................................................40
Hr ddm min hid svb .........................................................................40
342
343
344
345
346
347
348
349
350
ytl-krsnn svb.............................................................................205
ls sursinin svb .................................................................................206
Hzrt linin() msibti ..............................................................................206
OTUZ ALTINCI MCLS ...........................................................................208
MLLRN CZSI (1)..................................................................208
Cbrilin gl .............................................................................................209
Zlm ubuu il mkft ..............................................................................210
Bir-birinin rdnc mkft .........................................................................211
Hzrt bbsn () msibti .........................................................................211
OTUZ YEDDNC MCLS ........................................................................212
MLLRN CZSI (2)..................................................................212
Rhimsiz plisin czs ..................................................................................212
Qlbiqrq plkvnik .....................................................................................213
Hzrt Zhrya (h.) tvssl .......................................................................214
OTUZ SKKZNC MCLS....................................................................216
TLMVFFQYYT RMZ ............................................216
lmq qlbnin rmzi .............................................................................216
bu Crnnin uuru ...................................................................................217
Pdh qznn liliyi ....................................................................................218
y nsrinin mvffqiyytinin sirri .......................................................219
Msqr lunn yddi y.............................................................................219
limlrin mvffqiyytlrindki sirr .........................................................220
mm Kzimn () msibti ..........................................................................220
OTUZ DOQQUZUNCU MCLS ...............................................................222
TVB ..................................................................................................222
llh nc sttrdr?..................................................................................222
Slh v fsiqin qibti ..................................................................................224
Tvbnin rtlri ............................................................................................224
btlik v bdbtliyin sbblri ............................................................225
blisin nd ......................................................................................................225
Hrrn msibti ............................................................................................226
QIRXINCI MCLS .....................................................................................227
MD ....................................................................................................227
Qrib lm ....................................................................................................228
351
352