Professional Documents
Culture Documents
Cm bin quang
2.1. Tnh cht v n v o nh sng
2.1.1. Tnh cht ca nh sng
Nh chng ta bit, nh sng va c tnh cht sng va c tnh cht ht.
nh sng l mt dng ca sng in t, vng nh sng nhn thy c bc sng
t 0,4 - 0,75 m. Trn hnh 2.1 biu din ph nh sng v s phn chia thnh cc di
tm lam
lc
0,750
0,650
0,575
0,590
0,490
vng
cc tm
0,455
0,395
mu ca ph.
da cam
hng ngoi
(m)
0,4 0,75 1,2
cc tm
h.n.ngn
0,1
trng thy
0,01
10
30
hng ngoi
100
h. ngoi xa
c
n
v
.
Trong l tn s nh sng.
Tnh cht ht ca nh sng th hin qua s tng tc ca nh sng vi vt cht.
nh sng gm cc ht nh gi l photon, mi ht mang mt nng lng nht nh,
W = h
(2.1)
dQ
dt
(2.2)
- Cng nh sng (I): l lung nng lng pht ra theo mt hng cho trc ng
vi mt n v gc khi, tnh bng oat/steriadian.
I=
d
d
(2.3)
dI
dA n
(2.4)
d
dA
(2.5)
V()
1
0,5
(m)
0
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
max
lumen
V = 680 V( )
1
d ( )
d lumen
d
n v th gic
n v nng lng
lumen(lm)
oat(W)
Cng
cadela(cd)
oat/sr(W/sr)
chi
cadela/m2 (cd/m2)
oat/sr.m2 (W/sr.m2)
ri
oat/m2 (W/m2)
Nng lng
lumen.s (lm.s)
jun (j)
- in t
h
+ l trng
+ l trng
chiu sng
V
A
L
Vng dn
Wd
Vng ho tr
- 27 -
qWd
a = exp
kT
(2.6)
dn 0
=0
dt
a a 2 a.N d
n0 =
+
+
2.r 4 r 2
r
Suy ra:
1/ 2
(2.7)
(2.8)
Trong l linh ng ca in t.
Khi nhit tng, linh ng ca in t gim, nhng s tng mt in t
t do do s kch thch nhit ln hn nhiu nn nh hng ca n l nhn t quyt
nh i vi dn.
Khi chiu sng, cc photon s ion ho cc nguyn t donor, gii phng ra cc
in t. Tuy nhin khng phi tt c cc photon p ti b mt vt liu u gii
phng in t, mt s b phn x ngay b mt, mt s b hp th v chuyn nng
lng cho in t di dng nhit nng, ch phn cn li mi tham gia vo gii
phng in t. Do vy, s in t (g) c gii phng do b chiu sng trong mt
giy ng vi mt n v th tch vt liu, xc nh bi cng thc:
g=
G
1 (1 R )
=
.
V A.L
h
(2.9)
Trong :
G - s in t c gii phng trong th tch V trong thi gian mt giy.
V=A.L, vi A, L l din tch mt cnh v chiu rng tm bn dn (hnh 2.4).
- 28 -
- hiu sut lng t (s in t hoc l trng trung bnh c gii phng khi
mt photon b hp th).
R - l h s phn x ca b mt vt liu.
- bc sng nh sng.
- thng lng nh sng.
h - hng s Planck.
Phng trnh ng hc ca ti hp trong trng hp ny c dng:
dn
= a (N d n ) + g r.n 2
dt
Thng thng bc x chiu ti ln s in t c gii phng ln hn
rt nhiu so vi in t c gii phng do nhit:
g >> a (N d n ) v n>>n0
1/ 2
(2.10)
(2.11)
2.2.2. T bo quang dn
a) Vt liu ch to
T bo quang dn c ch to cc bn dn a tinh th ng nht hoc n tinh
th, bn dn ring hoc bn dn pha tp.
- a tinh th:
- n tinh th:
- 29 -
CdS
CdSe
CdTe
PbS
PbSe
PbTe
Ge
Si
GeCu
SnIn
AsIn
CdHg
0,6
0,2
4 5
10
20
30
, m
b) Cc c trng
- in tr : Gi tr in tr ti RC0 ca cc quang in tr ph thuc rt ln vo hnh
dng hnh hc, kch thc, nhit v bn cht ho l ca vt liu ch to. Cc cht
PbS, CdS, CdSe c in tr ti rt ln ( t 104 - 109 25oC), trong khi SbIn,
SbAs, CdHgTe c in tr ti tng i nh ( t 10 - 103 25oC). in tr Rc
ca cm bin gim rt nhanh khi ri tng ln. Trn hnh 2.6 l mt v d v s
thay i ca in tr cm bin theo ri sng.
in tr ()
106
106
104
102
0,1
10
100
1000
ri sng (lx)
- 30 -
Rc =
R co R cp
(2.12)
R co + R cp
Trong :
Rco - in tr trong ti.
Rcp - in tr khi chiu sng: R cp = a .
a - h s ph thuc vo bn cht vt liu, nhit , ph bc x.
- h s c gi tr t 0,5 - 1.
Thng thng Rcp <<Rc0, nn c th coi Rc=Rcp. Cng thc (2.12) cho thy s
ph thuc ca in tr ca t bo quang dn vo thng lng nh sng l khng
tuyn tnh, tuy nhin c th tuyn tnh ha bng cch s dng mt in tr mc song
song vi t bo quang dn. Mt khc, nhy nhit ca t bo quang dn ph thuc
vo nhit , khi ri cng ln nhy nhit cng nh.
G c = G co + G cp
(2.1)
Trong :
- Gco l dn trong ti:
Gco = 1/Rco.
I = VG co + VG cp = I 0 + I P
Trong iu kin s dng thng thng I0<<IP, do dng quang in ca t bo
quang dn xc nh bi biu thc:
IP =
(2.15)
(2.16)
I
V
= 1
(2.17)
V nhy:
10
5
0,5
0,1
-150
-100
-50
0
50
Nhit (oC)
nhy tng i
100
50
30
10
10
5
1
10-1
5
10-2
1
1
10-3
300
Bc sng (m)
a)
400
500
Nhit vt en tuyt i (K)
b)
S ( ) =
I
( )
(2.28)
- 32 -
ca n gim ng k, cho dng in chy qua ln, c s dng trc tip hoc
qua khuch i ng m rle (hnh 2.9).
-
thnh xung in. Cc xung nh sng ngt qung c th hin qua xung in, trn
c s c th lp cc mch m vt hoc o tc quay ca a.
+
2.2.3. Photoiot
a) Cu to v nguyn l hot ng
Ir
Vng ngho
+
N
Vb
Hnh 2.10 S chuyn tip P - N v hiu ng quang in trong vng ngho
kT
= 26 mV 300K), chiu cao hng ro th
q
+
N
b) Ch hot ng
- Ch quang dn:
-40
Thng lng
Vd
+
ES
Rm
VR
-30
-20
ES
-10
0
20
50W
100W
40
150W
60
200W
a)
b)
Ir
- 35 -
(2.40)
q(1 R )
0 exp( X )
hc
(2.41)
qV
Khi in p ngc Vd ln, thnh phn exp d 0, ta c:
kT
IR = I0 + IP
E = VR VD
Trong VR = R m I r cho php v ng thng ti (hnh 2.11b).
Dng in chy trong mch:
Ir =
E
V
+
Rm Rm
qV
I 0 exp d + I 0 + I p = 0
kT
Rt ra:
Vb =
I
kT
log 1 + P
q
I0
I
kT
log 1 + P
q
I0
- 36 -
kT I P
.
q I0
I
kT
log P
q
I0
0,4
0,2
0
0,1
10
100
Thng lung, mW
20
10
0,1
0,2
Thng lng, mW
- 37 -
I P q(1 R )exp( X )
=
hc
Vi s.
nhy ph ph thuc vo , hiu sut lng t , h s phn x R v h s
hp th .
S() 1,0
S(P)
0,6
0,4
0,2
0,1
0,04
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
(m)
0,4
T2
0,3
T1
0,2
0,1
T2>T1
0
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0
(m)
- 38 -
1 dI P
.
I P dT
c gi tr khong0,1%/oC.
d) S ng dng photodiot
ES
CP1
R2
R1
Rm
Ir
V0
R1
Rm
ES
R2
R1+R2
C2
V0
b)
a)
Hnh 2.17 S mch o dng ngc trong ch quang dn
in tr ca iot nh v bng
R1 + R 2
K
trong K l h s khuch i tn s lm
+ t nhiu.
+ Thi gian hi p ln.
+ Di thng nh.
+ Nhy cm vi nhit ch logarit.
S tuyn tnh (hnh 2.18a): o dng ngn mch Isc.
Trong ch ny:
V0 = R m .I sc
R2
Rm
_
IOC
+
_
Vco
R1
V0
V0
R1=Rm
b)
a)
2.2.4. Phototranzito
a) Cu to v nguyn l hot ng
|
+
a)
b)
c)
- 40 -
C
B
E
q(1 R )exp(X )
0
hc
Khi nhn c thng lng 0, iot baz-colect sinh ra dng quang in Ip,
dng ny gy nn trong phototranzito mt dng I cp = ( + 1)I p , trong gi tr ca
Icp c rt ra t cng thc ca Ip:
I cp =
( + 1)q(1 R )exp( X )
hc
- 41 -
I c
ph thuc vo 0.
0
S() 100
S(p)
(%) 80
60
40
20
0,4
0,6
0,8
1,0
(m)
- 42 -
I c (t ) = I c 0 + S.1 (t )
2.2.5. Phototranzito hiu ng trng
a)
b)
VP - in p tht knh.
Khi b chiu sng, chuyn tip P-N hot ng nh mt photodiot cho dng ngc:
I r = I0 + I P
Eg - th phn cc ca cng.
Phototranzito hiu ng trng c ng dng nhiu trong vic iu khin in
p bng nh sng.
2.3. Cm bin quang in pht x
2.3.1. Hiu ng quang in pht x
- 44 -
K
A
A
K
S tng ng v s thay i ca dng anot Ia ph thuc vo in th anot catot Vak biu din trn hnh 2.25.
Ia (A)
A
Ia
4,75 mW
4
E
3
2,37 mW
2
0,95 mW
Rm
1
0
a)
20
40
b)
60
80
100
120
Vak (V)
- 45 -
=
dVak
2.10-2 lm
1,5.10-2 lm
10-2 lm
0,5.10-2 lm
20
40
60
80
100
nhy tng i
Ia (A)
8
6
4
2
0
120
20
40
60
Vak (V)
80
Vak (V)
1
2
- 47 -
- 48 -