Professional Documents
Culture Documents
A Escultura Da Acrópolis
A Escultura Da Acrópolis
A Arqueoloxa
escultura
da
Acrpole
Luca Alonso, Borja Arias Mas, Lorena Ares,
Alejandro Barreiro Franco , Mara Barreiro Lpez,
Eloy Aragunde
NDICE
Introducin escultura da
Acrpole.............................................................................................1
O
Partenn...........................................................................................................
.........................3
O
Erecteion..........................................................................................................
..........................6
Atenea
Promacos..........................................................................................................
................7
Atenea
Nik..................................................................................................................
.................7
A Acrpole na
actualidade.......................................................................................................
.....8
O Partenn
Alrededor del 450 a.C , esta obra de arte fue iniciada por Pericles como
agradecimiento a los dioses por su victoria contra los persas. Los famosos
arquitectos Ilktino y Kallikrates, bajo la supervisin del gran escultor Fidias,
llevaron a cabo un proyecto destinado a embellecer la ciudad de Atenas, de
manera que despuntase su posicin hegemnica entre los dems estados
griegos. Esta empresa fue el Partenn; su construccin se inici en el 447, y
se finaliz aproximadamente en el 432 a.C. Se erigi en la Acrpolis,
tambin conocida como Crecopia, situada sobre una cima a 156 metros
sobre el nivel del mar. El templo, incluyendo las tejas de que lo cubran,
estn realizadas con un refinado mrmol blanco extrado del monte
Pentlico y transportado posteriormente hasta la Acrpolis. Con 695m de
largo por 30,9 de ancho, y unas columnas de 104m de altura, est dedicado
a la diosa Atenea. El Partenn, tras conservar su carcter religioso durante
los siglos siguientes, ser convertido posteriormente el iglesia bizantina,
iglesia latina, mezquita musulmana, polvorn turco es uno de los
elementos ms representativos del mundo clsico y de la cultura
griega.Antes de entrar en detalles, es necesario mencionar la magnfica
decoracin esculpida polcroma de la Acrpolis, siendo el rojo y el azul los
colores dominantes. El Partenn recibi los relieves ms importantes, obra
de Fidias y de sus alumnos. No se sabe con exactitud que partes fueron
decoradas primero; los temas bordados en las diferentes partes del edificio
se pueden reunir bajo tres rbricas correspondientes a tres tipos de soporte
distinto.
Frontn
El primero de ellos es el Frontn, parte superior del entablamento, cuya
decoracin evoca mitos propiamente atenienses: por una parte, el
nacimiento de Atenea, y la disputa entre Poseidn y Atenea por la posesin
del tica.
La escultura del frontn oriental, representa el nacimiento de la diosa
Atenea, que segn el mito sali de la cabeza de Zeus completamente
armada. Las figuras se organizan alrededor de Zeus, en el centro,
entronizado, de frente y algo desviado hacia su derecha; junto a l, Hera y
Atenea, los cuales no se conservan en la actualidad. El nacimiento se centra
en un momento concreto del da,el amanecer, sugerido por la posicin de
las divinidades astrales , Helios y Selene, en los extremos del frontn: Helios
emerge del mar con los caballos, mientras que Selene se sumerge; aparece
representada en su carro tirado por dos caballos, uno de los cuales aqu
contemplamos.
Mtopas
A decoracin escultrica do Partenn crese que comezou polas
mtopas. Estas estn cubertas por uns altorrelevos que narran no mrmore
guerras mticas que ensalzan a virtude e o herosmo do pobo grego e que
funcionaban como metfora da vitoria sobre la barbarie, sendo os temas
utilizados a Centauromaquia (lado sur), a Guerra de Troia (norte), a
Amazonomaquia (oeste) e a Xigantomaquia (este).
Tradicionalmente se lle atribua a Fidias a autora das mtopas, pero
actualmente -e debido a que non podemos sinalar unha completa unidade
no estilo das mesmas- considrase por gran parte dos estudosos do
Partenn que dbese man de diversos artistas que formaron parte do
obradoiro de Fidias, correspondendo a este a supervisin xeral do proxecto e
pode que tamn a participacin directa nalgunha delas (anda que o debate
sobre este tema contina aberto na actualidade).
Haba un total de 92 mtopas: 32 nos lados norte e sur, e 14 nos
lados leste e oeste. A pesar do lamentable estado de conservacin da
maiora das mtopas, algunhas correron mellor sorte y conservamos 18 das
32 do lado sur, onde se representa a Centauromaquia, as como algns
fragmentos a maiores doutras. A gran maiora das mtopas foron destrudas
por fanticos cristins consideralas, como ocorra con todo o referente
mitoloxa grecorromana, un culto pagn. Destas 18 mtopas
conservadas temos unha no Museo da Acrpolis (Atenas), 15 no Museo
Britnico (Londres), unha no Museo do Louvre (Pars), e finalmente outra
conservada in situ no lado sur del Partenn.
Cabe comentar que nas escenas da Centauromaquia, que
representan a loita entre lapitas y centauros (e na cal, dacordo coa mitoloxa
grega, resultan vencedores os lapitas), se pretende resaltar o difcil que
resultou a contenda, posto que en moitas das mtopas parecen resultar
vitoriosos os centauros, e incluso nunha delas aparece representado un
lapita morto (mentras que ningn centauro aparece deste modo).
O Erecteion
Datado entre o 421 e o 405 a.C. a ltima obra realizada na Acrpole.
Asntase nun lugar sagrado, o solar deba permanecer intacto polo seu
simbolismo relixioso. Esta a razn de que o edificio se adapte s
irregularidades do terreo, dndolle unha forma peculiar.
Presenta das zonas diferenciadas que se adican a distintos cultos: a parte
oriental, a mis alta a Atenea, mentres que a mis baixa a Poseidn.
Segundo a lenda Zeus prometeu tica a aquel Deus que conseguira un ben
maior. A disputa entre Poseidn e Atenea foi encarnizada. Poseidn cravou
un tridente nunha rocha e fixo brotar auga salgada; Atenea plantou un
olivo. Como cultura mediterrnea produtora de aceite Atenea quedou
vencedora e o nome da polis Atenas foi adoptado na sa honra.
As tumbas de Crope e Erecteo, ancestrais e venerados reis de Atenas
presentan o combate entre ambos deuses.
Menesicles o posible responsable do Erecteion, xa se enfrontou a un reto
similar cando Fidias lle encargou o proxecto dos propileos, o monumental
acceso acrpole. Sau airoso de ambos grazas a innovadores
plantexamentos que se atreveron a romper co concepto de unidade sen
renunciar ao de simetra.
Esculturas.
Na cella principal (ou naos) do templo, cuxo prtico abre ao leste, est
precedida por un pronaos hexstilo. Ten forma rectangular e estaba adicada
a Atenea Polas. Dita estatua estaba feita de madeira de oliva (policromada).
Dicase que a estatua fora un regalo de Zeus que caera di ceo e estaba
consagrado por Crope. Esta estatua era a principal imaxe de culto en
Atenas. Ante esta estatua arda permanentemente prendida a chama
eterna nunha lmpada de aceite de ouro con forma de palmeira.
Nesta cella tamn se gardaban trofeos e tesouros conseguidos nas guerras
Mdicas, entre eles a espada de Mardonio.
Dende a tribuna das Caritides poda observarse o Partenn. Nesta tribuna
encntrase a escaleira que se dirixe tumba de Crope. O prtico consta de
seis figuras policromadas con forma de muller (caritides) de 23 metros de
altura e feitas de mrmore Branco. Algunhas teoras din que son obras de
Alcmenes mentres que outras din que son do seu contemporneo
Calamacos. As caritides son mulleres de Caria (Laconia), cidade do
Peloponeso, preto de Esparta, que colaborou cos persas invasores. En
represalia os atenienses tomaron a cidade e os seus habitantes vendidos
como escravos. As caritides simbolizan mulleres Caria escravizados e
forzados a soportar o peso do templo. Inicos vestidos de desgaste e
cargando unha cesta na sa cabeza que funciona como capital e contribe
arquitectura cargas efectivamente distribur. Para todas as mans estn falta,
presmese que a esquerda suxeitara probablemente roupa ben e nada
daqueles usados na adoracin.
Actualmente todas son copias, cinco das orixinais estn no Museo da
Acrpole e a sexta no Museo Britnico (Londres)
Atena Nik
O templo de Atenea Nik una pequena capela situada nun torren a carn
dos Propileos, sendo una das primeiras construcin coa que nos
encontramos subindo Acropolis
No interior do templo de Atenea Nik haba un xoanon, dicir, una imaxe de
madeira, da deusa Atenea, na personificacin de deusa alada (Nik)
smbolo das vitorias navais, pero coas s cortadas, para que nunca puidera
irse da cidade. Os frontns estaban dedicados deusa.
Tia un friso corrido cunha decoracin mitolxica alusiva s Guerras
Mdicas, que representan a loita dos atenienses contra os persas, axudados
a conseguir a vitoria polos deuses Zeus, Atenea e Poseidn. O estilo co que
est realizado propio da escola de Fidias.
As mesmo o bastin sobre o que se ergue o templo tamn estaba decorado
con releves. Destaca o releve de Atenea collndose a sandalia, gran obra
daquel perodo. a nica imaxe do templo que nos queda onde se
representa deusa que est dedicado.
A Acrpole na actualidade
Ao longo dos sculos, o Partenn sufriu varias transformacins que foron
deteriorando o edificio os trancos e barrancos. Entre 1208 e 1258, dentro do
Partenn abrigou unha igrexa bizantina, e en 1458 foi transformado nunha
mesquita.
En 1687 el foi usado polos turcos como plvora, explosivos e voltiles sufriu
Partenn paga as consecuencias. Mis tarde, entre 1801 e 1803, os
britnicos saquearon gran parte dos detalles decorativos do Partenn. Lonxe
de ser devoltos aos seus lextimos propietarios, estas pezas anda estn
expostos en museos como o Museo Britnico, en Londres.
Despois de tantos avatares diferentes, non era sobre a acumulacin de
infortunios que poden afectar a construcin do Partenn e en 1894 foi
afectado por un dos maiores terremotos da historia de Grecia.
Actualmente o traballo de conservacin anda en curso na construcin e
reconstrucin do Partenn. rodeado por pluma e contencins, pero todo
isto non suficiente para ofuscar a maxia do edificio impresionante.
Os datos mis significativos das restauracins levadas a cabo a partir do
sculo XX dentro da Acrpole comezaron coa proposta de Nikolaus Balanos
en 1921, para a reconstrucin das columnas do Partenn. Isto durou at
1933.
No Erecteion, ente os anos 1979 e 87 comezaron a colocarse amarguras de
titanio e copias de partes arquitectnicas que se conservaban no Museo
Britnico, substitundose tamn por copias as caritides e trasladndose ao
Museo da Acrpole. Tamn se est a levar a cabo unha nova anastilosis das
columnas do Partenn, e dicir, recupranse columnas desplomadas e
reorganzanse en distintos puntos coa axuda de elementos dispersos.
Mediante esta tcnica estase a substitur os tambores empregados por
Balanos por outros de mrmore pentlico e realzase a montaxe e
desmontaxe de grandes bloques pertencentes ao templo que se foron
recuperando e clasificando.