Professional Documents
Culture Documents
Binh Thu Yeu Luoc
Binh Thu Yeu Luoc
www.vietnamvanhien.org
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.info
www.vietnamvanhien.com
Binh Th Yu Lc
N Dung
* Li N u
THIN-TNG
GIN-M
TUYN TNG
MNH TUNG
TNG-O
GIN-LUYN
QUN-L
THUNG PHT
MC-H
BINH-C
HIU-LNH
www.vietnamvanhien.net
Li ni u.
Vic binh l vic sng cht ca nhn-dn, l vic cn mt ca quc-gia nn bt c
triu-nh no, chnh-ph no, cng u phi lu tm n binh-hc. Bi l y, cc
v-quan thi xa u phi thi v-thut v chu kho-hch v binh-th.
Nhng cc binh-th li c rt nbiu th. Phn Ngh-vn-Ch trong Hn- th c
chp rng : Nhim-honh chia cc binh-th ra lm 4 lo :
1.Binh Quyn Mu,
2.Binh Hnh-th.
3.Binh m Dng
4.Binh K-xo.
Nu im qua cc binh-th tr danh ca Trung-quc trong cc i th v i Tamhong c cc sch:
Hunh Binh Php
c-K-Kinh ca Phong-Hu
Trong i Chu c son cc sch:
Thi-Cng Binh-php ca L-Vng
Lc-Thao ca Triu-nh Chu
Chu-Cng T-M-Php
T-M Binh-php ca in-Nhng-T (nuc T)
Tn-T Binh-php ca triu-nh Ng
Ng-T Binh-php ca triu-nh Ngy
Ut-Liu-T Binh-php ca Ut-liu (hc tr ca Qu Cc T)
Trong i Hn c:
T-th ca Hunh-thch-cng
Tm-th ca Khng-minh
Vo i ng c:
Thi-Bch m-Kinh ca L Thuyn
L-V-Cng Vn-i ca triu-nh ng,
Nu ch xt ring cc binh-th cn thy c ngy nay cng c ti 53 nh:
-13 nh v Quyn Mu
-11 nh v Hnh Th
-16 nh v m-dung
2 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng
www.vietnamvanhien.net
-13 nh v K Xo
Xem trn th hiu rng binh-hc su rng nh rng, nh bin, lm sao cc vquan c th c ht cc binh-th c.
Bi th, cc i sau c son nhng b binh th tng-hp thng c gi l V
Kinh.
Trong i Tng c cc b:
V Kinh Tng-Yu (40 quyn) ca nhm Tng-Cng-Lng
H Kim-Kinh (20 quyn) ca Ha ng
B-Lun (l quyn) ca H-Kh-Phi
M-Cn-Thp-Lun (l quyn) ca Tn-Kh-Tt
V-Kinh Tht-Th gm c 7 sch tuyn-nh l:
1.Thi-Cng Binh-php
2.Lc-Thao
3.T-M php
4.Tn-T
5.Ng-T
6.Ut-Liu-T
7.L-V-Cng Vn-i
Trong i Minh c cc b :
V-Kinh Khai-Tng (14 quyn) ca Hunh-Hin-Thn
V-Kinh T-Ngh (7 quyn) ;
V Bin (12 quyn) ca ng-Thun-Ch
V-B Ch (240 quyn) ca Mao-Nguyn-Nghi
V-B Tm-Lc (7 quyn) ca Thi-Vnh-, vn vn.
Cc binh th son ra thc l nhiu, khng k xit! Nhng t i Minh tr v sau
binh-hc ca Trung quc c v suy-i nn cc binh-th son ra v sau t c
ngi i nhc nh.
Trong d-vng, nc Vit-nam tri qua nhiu cuc chin tranh. Cc triu i ln
nh inh, L, L, Trn, L, Nguyn u c xy-dng v gi-gn bng chincng nn khng th xao-lng ngh v. V chu nh hng ca vn-minh Trungquc, cc v tng Vit Nam t phi c nhng binh th ca Trung-quc iu y
cng hp l, v cc binh-th y rt c gi-tr, khng phi ring i vi -ng, m
cn i vi th gii na. Th hi cc binh-gia u-ty ngy nay, ai m khng bit
uy-danh ca SUN TZE tc l Tn-T?
Ngoi ra, cc triu-nh Vit Nam cng c san-nh v-kinh ring cho cc
tng s hc tp. Nu ch k nhng b ni ting nht th i Trn c b Vn-Kip
www.vietnamvanhien.net
Tng B-Truyn v b Binh-Th Yu-Lc ca Hng-o Vng Trn-QucTun, i Nguyn c b H-Trng Xu-c ca Lc-Kh Hu o-Duy-T.
Vn-Kip Tng B-Truyn l mt binh-th rt qu, thuc loi m-dng hc,
khng th ph-thng ra ngoi dn chng, vy ta khng th bn-lun iu g. NhnHu-Vng Trn-khnh-D ta sch y, vit nh sau:
Phm dng binh gii th khng cn by trn, by trn gii th khng cn nh,
nh gii th khng thua, kho thua th khng mt.
Ngi Quc cng ca chng ta (tc l Vng Hng-o) xem ho ca cc
nh m son thnh mt b sch, tuy ch chn ly cc ch tinh-vi nhng sao lc
y- cc ch ct-yu, loi b cc ch vn vt, rt ly cc ch thc-dng, u ly
nm hnh tng ng chn cung thay nhau, phi-hp cng mm, xoay-chuyn tunhon, l-lng bt ng, v thn-st tht-diu {tri, trng v 5 sao kim, mc, thy,
ha, th), hng-thn c-tng, tam ct ng-hung u ch by r rng
Sch y dng ba i trm nh trm thng, cho nn ng thi c th lm
rng-ng qun Hung-n (Mng-c) pha bc, lm cho nc Lm-p pha ty
phi khip uy, nn sch ny c bin-chp lm ca gia~truyn khng c php
tit l ra ngoi.
C li di-chc (ca Vng Hng-o) dn rng : V sau con chu, bi-thn hc
c b thut nay phi thi hnh cho sng sut khng c by trn m-mui h
.
Li c di-vn (ca Vng) dy rng : nu khng tun li dy..th s chiu vi taing hon-nn cho ti con chu, l bi tit l thin-c vy
Xem li dn ca Vng, ta hiu rng Vn-Kip Tng B-Truyn l sch thuc
loi m-dng-hc ch dnh ring cho cc bc qun-su cha truyn con ni m
gi nc. Thm na, danh-t Vn-Kip Tng t r -ch ca Vng mun lp mt
tng-phi v hc ti Vn-kip v Vn-Kip Tng B-Truyn chnh l binh-ph bittruyn ca mn-phi.
Tri vi b sch b truyn ni trn, b Binh-th Yu-Lc l mt v-kinh thng
thng c th ph-bin trong gii tng-s. Trong bi hch rn dy cc t-tng,
Vng h chng ni Cc ngi nu chuyn tp sch ny, nghe li dy bo ca
ta, l l duyn thy-tr kip xa; cn nu khinh b sch ny, tri li dy bo
ca ta, t l mi cu-th kip trc! hay sao?
Ti sao cc b V-kinh ca triu Tng rt c thng-dng m Vng li cn son
ra b Binh-Th Yu-Lc?
Hoc Vng thy cc v-kinh ca Trung-quc khng c y nn Vng
mun thm vo nhng kinh-nghim ca mnh chng?
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
Sau bao cuc chin tranh tn-ph, dn Vit li sinh-si ny-n, bnh-trng thm,
li cng lm cho th-gii bit r mnh hn v sp bc vo giai-on xy-dng
mt nn vn-minh lnh-mnh truyn-b khp th gii.
Vi mt nh-mnh khc thng nh th, dn Vit phi rt sc mnh t mnh, do
phi c mt nn v-hc t-cng v mt nn vn hc t ch.
Ngy nay trong lc nhn-dn ang tranh-u giang-sn c c-lp v thngnht, vic binh-hc t ra cn-thit hn bao gi ht. Vy n lc nn ngh ti
vic san-nh mt v-kinh hp-thi cho qun-lc Vit-nam, thu tm mi kinthc xa nay. dn ng cho cc nh binh-hc tng-lai, ti ngh rng vic
tham-kho cc binh-th thi trc cha hn l hon-ton li-thi v v-ch.
Ti vn l ngi tn hc nhng ng trc sch c ca t tin, chng dm ch-bai
v khinh thng bi ngh rng : Du hay du d, y l di-th ca t-tin. Nh
t-tin ca chng ta dng nc v gi nc, va nh mi c chng ta ngy
nay.
Chng ta nn trn trng gi n nh ca bu quc truyn vy.
i vi ti vic phin dch sch Binh Th Yu Lc ny ca Vng Hng-o
chng nhng lm sng li mt thi d-vng xa-xm, by gi nhn-dn Vit-nam b
li-cun vo mt cuc t chin vi qun Mng-c, m cn nhc li cho chng ta
nh li mt ng li tu-tp b b qun t lu: l Thnh o.
Bi th u sch ti c vit bi tiu s v c ca Vng c-th-ha nn
thnh-o ca nho-hc -ng . V bi ny, ti khng c may-mn tham-kho
c nhiu sch m ch c qua-loa vi on trong ba b sch l b i-Vit SK ca Ng-S-Lin, b Khm nh Vit-S Thng Gim Cung Mc v b LchTriu Hin-Chng Loi-Ch (phn Nhn-Vt Ch) ca Phan-Huy-Ch Nhng v
truyn ca Vng, hai b sau khng chp chi-tit no khc b trc, thnh-th rt
cuc ti ch s-dng b th nht m thi. Ti thnh-thc nhn rng l mt
khuyt-im ln v xin dnh vic thm cu cho cc s gia.
lm bi ta cho b sch ny, ti c chp nguyn-vn bi hch ca Vng v
a ra mt bn dch tuy khng hay bng cc bn dch vn-hoa bit nhng st
ngha hn qu v c gi xem i-chiu vi Hn-vn. B sch dch ny s
khng hon thnh c nu khng c s tr-lc ca cu Thiu-tng M NguynLng Long Hoa kim-im gim bn Hn-vn, v Dt-S Nguyn-PhcHi Long-Khnh nhun-nh gim bn dch. Vy ti xin ghi ni y li cm-t
i vi hai tin-sinh, va l thy hay va l bn qu.
Ti vn l ngi tn-hc khng thuc s kinh, li khng thng binh lc, nn vic
phin-dch khng th trnh khi c nhiu sai-lm. Vy ti xin nhn li trc v
thnh-thc mong qu v c gi b-th li ch-gio.
www.vietnamvanhien.net
p Ty Nh, X Ph Nhun,
Qun Tn Bnh, Tnh Gia nh,
Mi Su Thng Ging K Du. (1969)
L XUN MAI
knh
QUYN TH NHT
TNG TRI
1. PHP B-MT XEM SC TRI V SC MY TRONG TIT NGUYN
N
Tit Nguyn-n, ng thng ging, ngy mng mt, gi t ln lu b mt xem bn
phng.
Nu thy khi my mu vng thi nm y thc la trng ma ln.
Nu thy kh my mu trng th c vic binh-bin xy ra, nu ch c mt vng my
hin ra mt mnh hng no th hng y c nn ao-binh.
Nu thn bn phng khng thy my m ch thy hai mu trng lin nhau, th
mu tng trng cho mu, mu trng tng-trng cho cht kim (gm, ao) hai
mu y hin ra hng no th hng y s dy lon.
Mu xanh l im c nn gi bo, mu en l im c nn ma lt ; nc no c
im y th phi phng-b
2. PHP XEM KH HU BN MA :
NGY LP-XUN : Vo gi dn, gi mo, nu hng ng c my trng hin
ra nh l tri thng binh-kh xung, x no c im y th s sinh lon ln.
Nu my c hnh-ng nh thanh kim treo ngc, u trn bng, u di nhn,
th x y s cht ht, l im xu. My y cao th nn cn chm, my y
thp th nn cht mau n. Trong mi trng-hp u phi ly trm php ton
thm vo bit chnh-xc hn.
NGY LP-H : Vo gi t, gi ng, nu thy hng nam c my nh l
binh tri by vic chin-tranh, hoc ging nh cha do, c hnh dng nh khn tay
mu hng th hng y c vic ao-binh xy ra trong nm y, khng i ti nm
sau.
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
Nguyt thc xy ra vo nhng ngy gip, t, bnh, inh, mu, k th s c vic aobinh.
Nguyt-thc xy ra vo nhng ngy canh, tn, nhm, qu th khng nn tnh ti
vic binh.
13. BI TH MT TRNG LC NG :
Trng lc gia tri, cha chng hay
Hu-cung say m may nng phi,
Ba tun cha ti binh lin dy
m dng sai lc khin vong nguy.
14. PHP B-MT XEM TRNG :
Mt trng mi mc ma i v hng bc gi l cung ging th c k m-mu
vo thnh khuy ri.
Nu mt trng mi mc m c m my en chn ngang nh ch nht th trong
ngy y c ma.
Mt trng mi mc m c m my en gia c dng nh cm th th:
- nu vo ngy gip t s c hi v hng ng;
- nu vo ngy bnh inh s c hi v hng nam;
- nu vo ngy mu k s c hi v nc trung-ung;
- nu vo ngy canh tn s c hi v hng ty;
- nu vo ngy nhm qu s c hi v hng bc.
Trong mt trng c sao lt vo s thua qun, cht tng.
C my trng nh rn rt xuyn qua mt trng th s c tng cht, qun thua.
15. PHP B-MT XEM TRNG TRN KHUYT :
Mt trng ging nh trn nhng chng phi trn, ging nh khuyt nhng chng
phi khuyt, ln m chng ln, t c gian-thn mu phn.
Mt trng ging nh trn m chng phi trn, b trn v b di u b khuyt,
mc ti Ph-tang, ln ti Ph-tang, l im lon-thn lm cho nc nh bivong.
16. PHP XEM CC LOI NGUYT-THC :
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
Nu c sao (nh) m thy n c sc trng th s c vic binh-ao xy ra trong aphn ca n ; nu sao y c nh-sng nh gai nhn thi x nh b qun tan, tng
cht, b gic ln t, ot p, thin-h lon ln.
H hng ngy thy sao y trn tri, khng ng vo gi khc no c, th sao y gi
l sao khch.
25. PHP B MT XEM SAO CHI :
Ngy xa kinh ca h S ni rng : Sao Tu gi l sao chi, hoc di vi thc,
hoc di mt trm thc, sao y hin ra t c dy binh.
Khi nh Vua sp gp tai-ha m sao chi hin ra, nu sao y ch v hng no th
nh thng v hng y, ch vo ta th ta gp im xu, ch vo ngi th ngi
chu tht-bi, u phi phn-bit ia-phn m on.
Sao chi di ba trng th vic xu ko di mt nm, di bn trng tr ln th vic
xu ko di ba nm, di mt trm nm mi trng tr ln th vic xu ko di by
nm.
Sao chi hin ra t l nc ch chu vic binh-bin. Sao chi ln th tai-ha ln,
sao chi nh th tai-ha nh , ui sao chi m cong ging nh l c th nh Vua
p gic bnh-nh bn phng.
26. PHP XEM CHUNG NM SAO :
1) Sao Tu Tinh c ngha l hng ng, l ma xun, l hnh mc, l c nhn
trong nm c thng ca con ngi (nhn, ngha, l tr, tn), l v mt trong nm
vic (mo, ngn, th, thnh, t). c nhn m thiu st, v mt m h hng, thi
tit ma xun m b tri ngc, kh mc m b tn thng, t s thy s trng pht.
Sao Tu-Tinh l ch u tin ca phc may.
V ma xun, c gi l Nhip-;
V ma h, c gi l Trng-Hoa;
V ma thu, c gi l ng-Tinh;
V ma ng, c gi l K-Tinh.
Sao Tu-Tinh tng trng cho bc c c, mun c thm nhun s sng sut
ca ngi y. Bc Vua ca loi ngi m c c t l Tu-Tinh ti lui cng thi
vi nh Vua, nc y c phc may, khng th nh nc y c. Bc cha
loi ngi m khng c c, ham thch vic chin tranh, th Tu tinh cng theo
m m ti, i mu lm cho tc v b t hm tht thng; nu nhn tai ng
xy ra th nc nh s gp vic xu (*), iu y ch v trong nm y, ng cc
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
phn.
Treo kim bn tri, y tng qun,
i ra nht nh dy ao binh,
Ban ngy sao hin, binh nn tin,
Thy ni no, y gic sanh!
- Th ba : Thng-Ngn-Tinh : Kh ca n hp thnh mt ng m xuyn qua
mnh n v chui qua thng.
Sao cp mt ng ng ging thng,
Xuyn hn qua sao tht l thng,
Hin ra khng qu ba tun nht,
Binh dy ng thi khp bn phng.
- Th t : Trng-Cung-Tinh : N di mt ng nh hnh cung ging.
Hnh sao trng ging chic cung ging
Ch tng ti lui phi hiu thng
Sao hin trc nh binh dy ng,
Hng binh nh trc mi thnh cng!
- Th nm : Thn-Xoa-Tinh : Trn c ba ng, di c mt ng.
Thy c Thn-Xoa tht t khi,
Gp thi sao hin, ch thin di,
Hin ra khng qu trm ngy chn,
Mu chy trn tr, nc lon ly!
- Th su : Trng-Canh-Tinh : C hnh nh si t thng xung, c kh trng.
Mt ln kh trng ging ng thng,
Sao hin ni no, y nhiu nhng,
Gia ngy sao hin nh my la,
Nc phi kinh hong chu ha ng.
- Th by : Phao-Ging-Tinh : C m my ging nh u ngi.
Hnh my trng chng khc u lu,
Sao hin ni no cha phi su,
Hin ra chng i qua hai thng,
Ma qu hi ngi, mu nhiu.
- Th tm : m-K-Tinh : Ging nh my, di nh l c trng ra.
Sao yu xut hin tri c ra,
Bin i man di quy nhiu ta,
Hin ra chng qu ba tun nht,
Thy cht y ng, ngi thi tha.
30.- PHP XEM SAO YU QUI HIN RA BAN NGY :
www.vietnamvanhien.net
Sao hin ra ban ngy, hnh ging nh cy ci, ch v vic c ao binh v mu.
Nu ban ngy c hai sao hin ra th thin h s i i.
Nu ba sao hin ra th r di (pha ng) v r ch (pha bc) xm phm bin gii.
Bn sao hin ra th vua ti m mu dy lon.
Nm sao hin ra th nc ngoi xm ot nc trung ng.
Mt sao hin ra vo thng tm ban ngy th nn phng nga k gian t mu s.
Nu sao xt mt bn th ch v vic c nh ln, mu. Nu sao quay ui li,
xt xung mt bn th ch v vic mt nc.
31. PHP XEM TNG TRI KHI HNH QUN :
A. Mt l khi gp tri t ti tm, sng m m mt, gi tung ct bi, c x
khng thy r, ching trng nghe khng c, th khng th xut binh. Nu c gic
tha lc ti tm y ko k binh kiu dng, di qun n nh ta th ta t phi dn
d i ba phen, c thc ba qun, gi k dinh trn, khng cho lon ng, ch dng
cc vt ngn chn, bia, phn n tn v bn ti, dng cung mnh n cng
ngi np m bn gic. Ta ch n khi gic gii i th tha dp bn ch ti tm
hn lon, ta xua s tt mnh dn ln i ra mt sau qun ch chn ngang ng
rt lui cng cc ch him yu, by gi ta nh th c th bt c chng.
B. Mt l khi gp tri t ma gi ti tm,, sng m m mt tt c bn pha,
th khng th tin binh, cng khng th di tri, vy nn gi k dinh tri, phng
nga s tt bin lon hoc gic ngoi ti nh.
C. Mt l khi gp gi to, mua ln, lnh nhiu, nng gt, khng th ra binh nh
dp, vy nn v v gip qun s, gi vng dinh tri, tt nhin gic cng khng
th ra binh. Nu binh ta i ng m thnh lnh gp gic th nn lp gp dinh trn
ch khi tri ti v ch lc th gic suy gim. By gi ta gng thm phng sch
hay, xt thi tri, thm d ch s h ca ch.
D. Mt l gp khi tuyt m mt, trong vng trm bc khng thy ngi nga,
trong trng hp y thng thng gic t k binh np ni him i ch nh
ta vo lc v . Nu ta ra qun i ng vi gic th chng s gi v thua chy
mong rng ta ui theo dn d ta vo ch chng ang phc binh. Theo cch t
nhin, ta trc ht nn chn nm by t tng, vi mi i tnh k, ch khi gic
ti bn pha t hu trc sau, cho qun n dn d ta, hoc dng qun tnh k by
trn th xng vo nh ta, tc thi t ng sau qun ta, ta khin hai vin tng i
ra, gp k di chuyn v ng bin vi nhau, em ngi nga i vng quanh, tm
ng v ca nga gic, ri d xem c phc binh hay khng ti cc ni him i
trn ng v y. Nu ta c tc thi chia binh ra hai ba nhm, thay phin nhau m
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
khi th thi khi thi ngh, by gi phi s gia ng c phc binh nh, vy nn
phng.
L. Mt l gi p vo mt ngi th khng nn tn binh. Nu khi pht binh i trn
ng th gp gi thun thi, khi i c na ng hoc tr v th gp gi nghch
thi, by gi nn lp inh tri ngay ti . Nu c tin binh, t s gp phc binh.
Nu gp gic phi nh, m c gi nghch khng phn ln nh th khng nn giao
chin m nn gi vng.V o tri cha thun nn phi th.
M. Mt l khi mi pht binh, gi ma chng c, i c na ng, bng c
nh ln, v c ma to gi ln, th nn chn gp ch lp dinh tri gi vng m
ch nn tin binh. Nu c i ti t c huyt chin.
N. Mt l qun ang i trn ng hay ang ng dinh tri ng ni, m gp
ma to gi ln, tuyt ri sng m, ti tm m mt th khng nn tin binh dp
gic. Nn v v s tt gi vng l hn ht.
O. Mt l qun ang ng dinh tri ti ng ni, ch c im tri l sc my,
mng tri, sao bng sa xung, t ct thay i, chim bay, th chy, c ging
vt l chy vo dinh trn cn qun lnh, th nn bi tm hiu.
32.- PHP XEM SNG RI ON THI TRI :
H v thng ba ma h, dng-kh ti m bng nhin sng ri xung lp p lm
cho u cnh cy m t, t s c binh dy ln t phng bc, n ly nc, ph
thnh. Ch nn phng b vc binh. Ngy xa, hin thn Tru Din nc Yn b
giam trong ngc, tri bn ging sng vo thng ba th khng ti mt tun, c binh
dy phng bc.
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
CHN TNG
39.- XT TNG:
Mun bit ngui nn xt tm chng c sau ny:
1) Th nht l hi h, buc h phi tr li d xem kin thc tng tn ca h.
2) Th hai l ly li gn hi h xem ti ng bin ca h.
3) Th ba l dng gin ip d xt h xem lng thnh thc ca h.
4) Th t l buc h ging gii r rng xem c ca h.
5) Th nm l dng tin ca m sai khin h xem tnh lim khit ca h.
33 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
tng, trc ht phi bit xt tng. Ba vic hiu bit y em li quyn nng thn
diu cho tng sy, cho nn khng th khng xem xt cn thn. Php khin tng,
dng binh nh th y ri sao?
Tuy nhin theo Tn Ng th phi lo nh thnh, cn theo li Mnh T, Tun T th
cha c. V sao ni th? p rng : K hoch cn bn mt nn mi dng Tn
Ng, ch l ba ru dng o gt nc nh. Bn ngoi d c, bn trong o
gt th c mt nc ch cn king chn m mong ch.
45.- CHIN LC :
Vic ct yu trong khi nh gic l trc ht xem xt ti nng ca tng ch, ty
theo hnh th m dng c quyn, t l khng mt nhc m c thnh cng.
Tng ch ngu ngc m li tin ngi th ta c th ha hn dn d.
Tng ch tham lam m khng cu danh th ta c th dng tin m hi l.
Nu tng ch nh d v mu, th ta c th lm cho phi vt v, khn n.
Bn ch trn giu m kiu cng, di ngho m on hn th ta dng mo ly gin.
Bn ch ti lui ng vc, dn chng khng bit trng cy vo u, th ta lm cho
chng rng ng ri ui nh chng.
Bn ch s tt khinh tng sy m c bng mun tr v, th ta ngn chn li i d,
m thng li i kh ri n nh th cm bt c.
Bn ch ng ti d ng lui kh th ta vi chng n m nh, bn ch
ng ti kh ng lui d, th ta n gn chng m nh.
ch ng qun ch m thp, nc khng c ch chy thng, tri ma dm lu
ngy th ta c th khi nc chy vo chng b cht ui.
ch ng qun chn ng hoang, lau c um tm, khi c gi mnh ta dng la
t chng cht chy.
ch ng qun lu ngy mt ch, tng s bing nhc, qun y khng phng b,
ta c th n np m nh p.
46.- CC HNG TNG SY :
Tng sy c nhiu hng :
- C tng nho nh
- C tng mnh dn
- C tng khn lanh
- C tng ti gii.
Tng nho nh th c mu tr
Tng mnh dn th nh mnh
Tng khn lanh th bit ng bin
Tng ti gii th c nhiu kh nng.
36 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
qun hy lo ch ng.
Ri cm cn ba a li ba cho tng m ni rng: T y cho ti vc thm,
tng qun hy lo ch ng.
Tng nhn ba ru ly t m tr li Vua : H thn nghe rng vic nc khng th
theo ngoi, tr qun khng th theo trong. Hai lng khng th th vua, ch kh chia
la khng th ng ph vi ch qun. Thn chu mnh, cm ru ba, khng dm
sng m tr v. Mong Vua ban cho thn mt li ni trao mnh, nu Vua khng
chu thn khng dm lm tng.
Lm nh th th trn khng c tri. di khng c t, trc mt khng c ch,
sau lng khng c Vua.
52.- DNG TNG :
i sau dng ngi khng c nh th. Ngh bn mt ngi m phn thi hnh v
mt ngi khc. Nh th ngi ngh bn khng bit s kh khn ca ngi thi
hnh m ch ni l thuyt cao siu. Ngi thi hnh mun tun th ca ngi ngh
bn nhng khng hp vi thi c. Thm ch c khi mt ngi thi hnh m c ti
my chc ngi ngh bn. gia k hin v ngi gian ln ln, k thng v
ngi ght u theo ring ca mnh m ni. K thng tuy t mu nhng cng
ph hi mong cho thnh. K ght tuy mu hay nhng tm nhiu cnh khuy ri.
Khng bit liu lng ch yu hay mnh nh th no m c cho rng nh t th
thng t, nh nhiu th thng ln. Khng hi thi th kh d nh th no m thy
qun ngh ngi th buc ti tr hon, thy qun gi vng th buc ti bing nhc.
K thi hnh lic tri, nhn phi, mun nh hay gi, ti hay lui, u khng t ch
c.
n khi c mi c xe nguyn nhung cha kp i m quan trn ban lnh ri rt,
mnh lnh trong qun nh m bn o gm ngi cao ti lm rn, vic em s
tt ra m nh hay em tng ra m nh u do bn ngh bn xng tt c.
Cc i ng, Tng, Minh u tht bi v nn ni trn, i Tng vp nng m
i Minh li cng nng hn na.
K lun vic i Tng ni rng : Nu ch bn sung m thnh cng, th ai bn t m
r vic, l k sng sut trong thin h. Khng cht v tay gic cp m cht v
tay ngi nh, khng cht ni bin cng m cht v k can gin ngi cao, iu
t hi y sinh ra do nhng ngi ch lo lm m khng chu lun bn. Tri li i
vi nhng k ch bn sung m khng lm th h c bn lun phn vn nh t v
khng th g ri. Xt li vic xa nay, Hn Tuyn s dng Triu Sung Quc, l
bit php dng tng vy.
O LM TNG
39 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng
www.vietnamvanhien.net
53.- CN MT :
Bin ng l ngun gc ca k chnh, gp vic chng h mi, dng binh chng ni
nng. Cho nn khi c vic, khng g hn c trc, khi ng khng g hn kn
lng, khi dng khng g hn bt ng, khi lp mu khng g bng ng cho ai bit.
54.- H THC :
K thng trc th trc ht t ra mnh yu hn ch cho nn s s ch bng na m
sc nh gp bi ch.
Cho nn cha thy thng m nh, du ng qun cng s tht bi. K nh gii
yn th khng ln xn, thy thng c th dy binh nh, thy khng thng
c th dng li.
Ngy xa k gii dng binh trong lng mun nh th nhng t ra ngoi rng mnh
khng mun nh th, khin cho ch ng rng mnh khng mun nh th, thi
hnh mun ca mnh ng nh th, l php vi diu, ph qun, bt tng,
hng thnh, phc p. By gi nu mun chng phi th, th lm ra v mun nh
th, khin cho ch ng rng mnh mun nh th, m thi hnh mun ring ca
mnh, l php vi diu ph qun, bt tng, hng thnh, phc p. Cho nn
vic by ra ngoi l nh. Cho nn lm ra cho ngi thy, nhng khng c y, th
trong nh li c nh hin ra. Hai gng cng treo soi nhau, su kn li cng su
kn.
ch sp t mu k m ta ph hoi c, ch toan ot li ta m ta ngn chn
c, t l c tr ca ch phi tht bi. Chng gi v khu chc ta nh p ta, ta
ph c. Chng gi ph trng, ta ph c. Chng gi nh, ta ph lc lng
ca chng. Chng dn d la di ta, ta ph hng mu m ca chng. Hoc ta dng
cch gi tr ph chng, hoc ta dng cch tn thc ph chng. H th khng
thc, gi tr th khng to cng. Thc th khng h, thnh vic th c kt qu.
Vn hnh t khng c, lay chuyn mi u ng yn. Su kn ti tm. ch
mun lm nhng chng lo toan c. ch mun mu nhng chng c tm tr
lm vic y, l s thn diu ca cch bin ha h khng vy.
55.- X TH :
B mnh bo n Cha m khng khin c s tt ng lng cng cht, nh th
chng phi l tng gii thnh cng. Cng s tt n ung m v sau qun lc i
kht trn nga. Cng s tt hng bng lc m v sau qun vic xng pha nguy
him. Cng s tt thc ng nhng v sau qun vic nh dp gian lao. Lo iu lo
ca s tt, cng chu iu kh ca s tt, nhng v sau qun vt thng tn bn.
www.vietnamvanhien.net
Vic xong th tnh phi trn. Cho nn chin u l iu trng yu, chu thng
tch cht chc l phn s, xng pha gm do, tranh i trc ngi l nhim v,
nhng nu khng bit ng li th l vic nguy him. K qun mnh hon
cnh nguy him m li vui v c, k y s n vt c nh n ko.
56.- CHIN LC :
em binh uy hip ch m thin h khng bit, ch ng ch m thin h khng dm
ca, nh vo ch m thin h khng th gi, trn gi ch m thin h khng dm
nh, chy vo ch m thin h khng th chng c, ri b ch m thin h s
khng n. Ta trn nhip ch no th th uy ch y khin cho ch cha dng
binh m s ta. n khi dng binh m ch khng chng ni ta th bi chng
mt ln s ta ri nn ngn nm chng cng s s ti ca ta.
57.- TH CH NG :
Ti lui nh gi u do ni ta, l c c nh thng. Do ta th ta ch ng c
ch, do ch th b ch ch ng. Ta mun ch ng ch m du ch khng mun
cng khng cng li c, l do ta sp t khin cho phi c nh th.
58.- TNH T NHIN :
T tnh th chng c g m chng cha ng. Quen lm mt vic lu ngy t l
em dng c t nhin. Cho nn k gii dng binh th chng thy g ngoi vic
binh, chng lun m g ngoi mu lc, chng tr ch no m khng bin ha xen
trn. l khi thy vic bin xy ti th chng cn ch an bi bn tnh ton so o
trong mi vic kinh dinh chng c iu g m khng ho hp, n tha. Tri t
nhin m vn hnh, t t nhin m ngng t. Vic binh thi hnh t nhin cho nn
chng bao gi m khng thng.
59.- THNH O :
Dng mu tr hng phc thin h m thin h chu khut phc mu tr ca mnh
th mu tr y cng cha phi l ti thng. Dng hnh php ch ng thin h, m
thin-h chu theo hnh php th hnh php y cng chng c g hay. Di mu tr
hay hnh php u chng phi l iu hay nht trong nhng iu hay. Ngy xa
Thnh V gi th m chng vy thnh, chng nh ly chng by trn, l nh
nng nu ch h khng v da vo ch t oi.
Un c trong th khng tranh m c vy. Su xa trong sch, tang tnh tang... (*)
(*) Nguyn vn trong bn scan, c l do thiu st trong vic in n ...
60.- TIT CH :
Ngy xa, Vua ng Thi Tn hi L Tnh rng:
41 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
Th nht: kh c
Th nh: ia c
Th ba: s c
Th t: lc c
Qun du c ba cnh, ng ti trm vn, mi vic sp by to hay nh u do mt
ngi: l kh c.
ng s cht hp, him tr, ni cao bt nghn, mt ngi trn gi c th ngn
chn mt ngn ngi khng qua c, l a c.
Kho sp t vic gin ip khin khinh binh lui ti phn tn kp ni, khin cho
vua ti on nhau, trn di li cho nhau, gi l s c.
Bit r bn iu y, c th lm tng sy c.
(*)
65.- NGHIM CHNH:
Ching trng phi lm cho tai khip uy
C x phi lm cho mt khip uy
Cm lnh, hnh pht phi lm cho tm khip uy
m thanh lm cho tai khip uy th khng th khng trong tro.
Mu sc lm cho mt khip uy th khng th khng sng.
Hnh php lm cho lng khip uy th khng th khng nghim.
Ba iu y m khng hn hoi ng n th du c nc cng s b ch nh bi.
Cho nn mi ni rng: Tng vy tay v pha no, th khng th khng i theo
pha y, tng ch tay vo ni no th khng th khng ti ni y m cht.
66.- UY QUYN V TI C:
K lm tng, tri khng ch ng c, t khng ch ng c, ngi khng ch
ng c, khng th chc gin, khng th dng ca ci mua chuc. Lng nng
gin, tai ic mt m, ly ba ci y dn dt ngi, iu y thc l kh.
67.- X TH:
Cc iu gian lao ca qun i, tng sy phi nm tri trc . Tri nng khng
che lng, tri lnh khng mc o cu dy, gp ch ng kh th xung i chn;
ging nc trong qun o xong, tng mi c ung nc; cm ca lnh nu
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
Li c ni: Thi tri chng bng t li, t li chng bng ngi ha. Cc thnh
xa ch bit thn trng nhn s m thi.
75.- T QUC TRN HT:
Ngy chu mnh tng lin qun nh, ko qun ng tri th qun ngi thn, cm
di nh trng th qun mnh.
76.- PHNG NGA:
Khi Ng Khi ra trn, hai bn t hu dng kim. Khi ni rng: Tng ch trng
coi c trng, gp nguy nan th quyt nh, lo iu khin ba qun, l vic ca
tng. Ch cm mt thanh kim, u phi l vic ca tng.
Cho nn k bit o t trc ht phi lo liu, chng chu tht bi v s khng bit
ngn nga. iu xu l ch k c cng nh d tin ln cu nh. Qun ch lo
liu ngn nga ta, ta ti th b ch ch ng. Cho nn binh php ni rng: Cu c
m theo, thy c th gip vo nn ch nhn chng dm chng c, nu xc phm th
b nh tan.
77.- MU TR:
Li ni ba bi, khng cn thn th s phm thng khng th ngn nga. Nc
lt, sm st c th lm cho ba qun lon lc. By gi phi dng mu tr tr yn,
dp lon. Tho lun ti miu ng tm k hay. Lun vic trao mnh thm
long trng. Lun cch khc phc gian nan thm sc bn. Nh th c th nh
thng nc ch v hng phc h.
78.- CHM NGN:
Vic binh c nm iu cn nh:
- Lm tng th qun nh
- Xng pha nguy him th qun ngi thn
- nh ch th qun mnh
- Quyt cht th c sng
- Thng gp l h sch
*
**
Trm ngi mang kh gii c th hm trn;
Ngn ngi mang kh gii c th bt ch git tng;
Mun ngi mang kh gii c th honh hnh gia thin h.
47 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng
www.vietnamvanhien.net
*
**
Chuyn nht t thng;
Ly tn t bi;
Trn dy kn th vng chc;
Tin phong tha th thng sut;
Lnh s ch hn s tng mnh th bi.
S d bit thng bi l nh so snh tng nh vi qun ch. Tng nh v qun
ch cng ging nh cn v qu cn vy.
Yn tnh th tr.
D gp th lon.
79.- SU C:
Ngi xa ui gic khng qu trm bc, treo c x khng qu hai x (*), l
by t c l. Khng dn k yu vo th cng v thng xt ngi k b thng
tch v bnh tt, l by t c nhn. Thnh thc t by ra, l lm sng t c
tn. Ginh nhau iu ngha m chng ginh nhau iu li, l by t c ngha.
Li c th ci o ra, l by t lng dng cm. Bit u bit ui, l by t tr
tu. em su c ra m khuyn dy cho hp thi lm ging mi cho dn chng,
l php chnh tr ca ngi xa.
(*) X: ba mi dm.
80.- TRIU NH V QUN NG:
Thi xa nhng k dung tng trong triu nh khng c vo qun ng, nhng k
dung tng trong qun ng khng c vo triu nh. Nhng k dung tng trong
qun ng c vo triu nh th c hnh ca nhn dn b h hoi. Nu nhng k
dung tng trong triu nh c vo qun ng th qun ng s yu t.
Cho nn trong nc, ngn ng vn nh v n ha, ti triu mi ngi u cung
knh khim tn, lo sa mnh i x vi mi ngi. Mi ngi khng c triu
th khng ti, khng c hi th khng ni, kh ti d lui.
Trong qun l khng chin vng vng, trong hng ng thi ua hng hi. Mc qun
phc, mang gip tr th khng ly, ngi trn binh xa th khng lm l, canh gi
trn thnh th khng b chy, gp cnh nguy nan th khng t ra yu hn.
Cho nn nghi l v qun php l b ngoi v b trong, vn v v l tay mt v tay
tri.
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
iu ha.
Th t thun li l thnh cao, b dc, nc rng ngn dm, ca , ng hp,
ng i khc khuu nh rut d.
Th ngi l cha thnh, tng hin, ba qun gi l, s tt tun mnh, lng thc
v gip tr y , chc chn.
Tng gii th nhn thi tri, dng th t, da vo li ngi, cho nn hng vo
ni no ch cng khng nh li c, l nh hon ton vy.
88.- NM TI V MI LI:
Tng c nm ti v mi li.
- Nm ti y l dng, tr, nhn, tn, trung.
Dng th khng cho ai xc phm mnh.
Tr th khng ri lon.
Nhn th thng dn.
Tn th khng la di.
Trung th khng hai lng.
- Mi li l:
Dng cm m khinh cht.
Lm gp rt m lng nn nng.
Tham lam m mong li.
Nhn i m bt nhn.
C mu tr nhng lng khip s.
Tn thc nhng hay tin ngi.
C tnh lim khit nhng chng thng ngi.
C mu tr nhng lng tr bing.
C tnh cng ngh nhng cy mnh.
C tnh nhu nhc m thch dng ngi.
Dng cm m khinh cht th c tr nn hung d.
Lm gp m lng nn nng th c th b lm chm tr.
Tham lam m mong li th c th hi l (t lt).
Nhn i m bt nhn th c th khuy nhc.
C mu tr nhng lng khip s th c th dn vo ch cng qun.
Tn thc m hay tin ngi th c th b la di.
Lim khit m khng thng ngi th c th b khinh ln.
C mu tr nhng lng tr bing th c th b nh p.
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
C ba ng li:
- Th nht l cng vic;
- Th hai l th lc;
- Th ba l tnh cm.
C hi ca cng vic xy ti m khng ng bin c, l khng c tr thc.
C hi ca th lc chuyn ti m khng mu c l khng c ti nng.
C hi ca tnh cm pht sinh m khng thi hnh c l khng mnh dn.
Ngi tng gii t nhn c hi m xp t thng trn.
103.- L LI:
Khi ra qun, phi c l li. Mt l li th phi gp vic bt li. L li c 15 th l:
Th nht: Bit lo liu, ngha l rnh r v vic gin ip
Th hai: Bit ni, ngha l gi gn li ni
Th ba: Mnh dn, ngha l nh vi s ng m khng nhiu lon
Th t: Lim khit, ngha l thy li m vn ngh n iu ngha
Th nm: Cng bng, ngha l thng pht u nhau
Th su: Nhn nhn, ngha l gii chu iu xu
Th by: Khoan hng, ngha l dung np ngi
Th tm: Tn thc, ngha l nhn li mt cch kh khn
Th chn: Cung knh, ngha l gi l i vi cc bc hin ti
Th mi: Sng sut, ngha l khng dung np cc iu sai lm
Th mi mt: Cn thn, ngha l khng lm iu tri l
Th mi hai: Nhn i, ngha l gii nui dng s tt
Th mi ba: Trung ngha, ngha l liu thn v nc
Th mi bn: Gi phn, ngha l bit dng, bit
Th mi lm: C mu tr, ngha l t lo cho mnh ri sau lo cho ngi
104.- TNG L GC:
V li nc ly binh lm gc, binh ly tng l gc, s tt ly tng lm ch. Bi
th mun c binh mnh nh thng hoc gi vng th trc ht phi bit dng
tng, tm c ngi ph t ri sau mi c th th uy gia thin h, lm cho mi
r bn phng phi ti hng phc, l gc ln ca k c nc.
105.- PHNG TH V TN CNG:
Tng ch bit dng php chnh m khng dng php k, l tng phng th.
www.vietnamvanhien.net
Tng ch bit dng php k m khng dng php chnh, l tng chuyn v
chin u (tn cng).
Tng chuyn v k hay chuyn v chnh u c th gip nc c c.
106.- QUAN ST:
Khi dy binh, lp dinh, nh trn, hy xem c x lay ng th no, lng nghe ting
ching trng, tnh ton ngy gi xem im tt xu, ty theo cch chuyn vn
ca nm hnh, ty theo s ra vo ca thn v, ty c ng bin m dng binh.
107.- THIN TNG:
Nu c bc thin tng th qun ch khng bit qun ta t u m ti, thc ging
nh thn linh dng binh. Qun ta khng bit tng y lm g. Tng y ng hay
tnh u c tit phng hng, nm s thng bi trong tay, thy trc lng d
ca tri t qu thn nn c th lm cho binh s yn lng.
108.- TNG CM NM HT THY:
Trong bin gii, vic ca trm h u giao cho tng.
Ngoi bin gii, vic ca nc ngoi cng giao cho tng.
109.- KHNG CN DNG BINH:
Ngn ng ni rng:
Tng vn, tng v hiu rnh vic nc th khng cn dng binh.
110.- I TNG:
Bit mm, bit cng; ti hoa m mnh dn; dng cm m mu cao; trn nn c th
vn chuyn; quay v m ngay thng; thng hiu khp mun loi m lng mun
gip thin h; ngi thng tho cc iu trn c th gi l bc i tng.
111.- NC MNH HAY YU TU THUC VO TNG SU:
Cho nn ni rng: tng sy l ngi gip nc, gip chu o th nc mnh, gip
s h th nc yu. Dng tng t phi xem dng mo, xt thn kh bit lng d
nh th no.
t lm vua cng do ni tng, chn ngi hin ti trao quyn bnh, ct nhc
m chng nghi ng, tng sy t bn trong phi ng bin cho ngay thng, bn
ngoi phi x s phi thun mnh. ng bin ngay thng th qun k nghim minh,
x s thun mnh th b ti gi trn trinh tit, dy binh chng ch h ch l nn
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
- Th nht: Uy tng.
- Th hai: Cng tng.
- Th ba: Mnh tng.
- Th t: Lng tng.
115.- A TNG:
Hng a tng c cc c im sau ny: n ni no th quan st a l k cng,
ni m xa gn, rng hp, kh d nh th no, rng r tha dy nh th no, khe
lch su cn nh th no. Nu xem tng y ch huy, th khi chin thng, trc v
sau khng tr ngi, tri v phi khng ngng tr, lnh b v lnh k i li tin li,
qua v kch dng rt thch hp, qun lnh ti lui rt thun tnh, ngi v nga
khng bao gi b cng khn, cng hay th u c tin li, hnh qun th kim
c vng nhiu c nc, ngi v nga khi b i kht, du c ri vo t cht
cng sng st, gp t nghch th dng thun, gp t thun th dng nghch, khng
cn chn t kh hay t d u c th yn n hnh ng v sau, hnh ng ri
th quyt thng l hng a tng.
116.- NHN TNG:
Hng nhn tng c cc c im sau ny: Khng tham tin ca, lm vic c tit
, chng m tu sc, gi mnh theo l, em lng trung th b trn, cng chia x
vui bun vi s tt, ot ca ci ca ch m khng dnh ring, bt c n b
con gi m khng gi ring, dng mu m bit dung ha, nghi ng m quyt on,
dng cm m khng xc phm ai, nhn i m khng b lut, trng pht ti nh, tha
th li ln, khi pht ti khng cha k thn thuc, khi thng cng khng cha k
th ch, gip ngi gi nua, v v tr th u, an i k s st, lm vui lng k lo
bun, phn xt k tha kin, t co k nhng lm, tr dp bn gic cp, c ch k
cng ho, che ch k yu ui, sai khin k dng cm, tr git k ngang dc, c
k n hng phc th cho lm li chc c, ai mt th tr li cho h, ui b k vong
bn, ban tc cho k theo mnh, kim ch k hung bo, gn gi k mu tr, la xa
k dm pha, c thnh m khng cn nh, c t m khng cn gi, gp ch
cn hp th ch xem cch chng bin ha, gp ch di tr th theo mnh m hnh
ng, gp cnh nghch th xem xt, gp cnh thun th tin nh, l hng nhn
tng.
117.- THN TNG:
Hng thn tng c cc c im sau ny: Ly tri t by, ly t bin ha,
ly ngi s dng, ly ba tng kim cc vic y, gi l thn tng.
118.- CNG TNG:
www.vietnamvanhien.net
Hng cng tng c cc c im sau ny: Khi hnh binh khng cn xt thin
thi a li, dng ngi khng cn bit l mnh dn hay nht s, nghe c ch th
i ngay t khng ng lo, khi c ai tri lnh, khng cn bit l ti to hay ti nh, u
dng hnh php xt x, ai nghe tng y u s hi, ai chng li th quyt ph,
l hng cng tng.
119.- MNH TNG:
Hng mnh tng c cc c im sau ny: Khng cn bit qun i nhiu hay t,
khng cn bit ch mnh hay yu, ba qun u tun lnh rm rp, qun c th bin
ha hng mun ngn cch khc nhau theo ngn tay ch huy, ra qun bt ng, c
ng thn diu, mt nga mt kim c th xung phong i trc, khin qun ch
khng kp xoay tr, phi s m trnh xa, l hng mnh tng.
120.- LNG TNG:
Hng lng tng c cc c im sau ny: Bn ngoi th uy nghim, bn trong th
d tn, gia th mnh m, gm kim tt c ba tng mo y, l hng lng
tng.
121.- CCH DNG CC LOI TNG:
Tng l ngi m nc nh sai dng.
Nc c thin tng, th c th chng c vi qun ch lm tri o tri.
Nc c a tng, th c th chng c vi qun ch lm tri o t.
Nc c nhn tng, th c th chng c vi qun ch lm tri o ngi.
Nc c thn tng, th c th chng c vi mi ch th trong thin h, mi
ln dy binh khng h tnh ton sai lm.
Uy tng c th gip thin tng, cng tng c th gip a tng, mnh tng
c th gip nhn tng, lng tng c th che ch cho bn phng.
Tuy ni l mnh tng, cng tng nhng c th hnh ng mau l, c vic.
Nn cc hng tng sy khng th dng ring mt mt. Nh trn l th ca tng.
122.- C HNH CA TNG SY:
Hnh ca ngi tng l khng lu luyn v con t rng mnh liu thn v
nc. V mnh ca Vua, tng khng dm khinh l nghi t rng mnh tha thit
c trng dng. Khi tng ngoi, c th c lc khng tun lnh Vua, m ch
rng lm li cho nc nh, i vi mnh th trong sch, i vi k s th qu trng.
Bi th cho nn nu tng sy khng nghe li khuyn can th cc anh hng s ln
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
- Hoc ly tin ca, vi la khch ng: Hunh Thch Cng ni rng: c tin
ca m em phn pht cho mi ngi th qun s s liu mnh quyt cht. L Mc
i Tng cng lm ging nh th.
127.- MI HAI CCH CHC THNG:
Bc vua ca loi ngi bit php chc thng, cho nn c th gm kim vic rng
ln thng nht ch , v th uy gia thin h theo mi hai cch sau ny:
Th nht l lin hnh (hnh php lin i) ngha l nhng k gi gn i ng s
cng chu mt ti nh nhau.
Th hai l a cm (t cm i li) ngha l ngn cm vic i ng lng bt k
gian t bn ngoi t nhp vo.
Th ba l ton qun (bo ton qun i) c ngha l cc th lnh nng ta vo
nhau, ba v nm ging nhau lin kt vi nhau.
Th t l khai ti (m ca) ngha l chia t lm gii hn, mi ngi phi gi
vng, liu cht lm trn chc v.
Th nm l phn hn (chia gii hn) ngha l tri v phi ngn nhau, trc v sau
ch nhau, qun ng vng quanh gi chc, n hoc ngn.
Th su l hiu bit (s hiu phn bit) ngha l qun ng trc sp t tin
ti, khc vi qun ng sau, khng c tranh nhau i trc hoc leo tro mt th
t.
Th by l ng chng (nm chng) ngha l sng t hng li, u ui khng
lon.
Th tm l ton khc (cong queo ht thy) ngha l khc chit theo nhau, u chia,
thnh nhiu b phn.
Th chn l kim c (ching trng) ngha l ct nhc k c cng, trng dng k c
c.
Th mi l trn xa (xe trn) ngha l cm mu lin tip nhau, che mt ngi li.
Th mi mt l t s (qun s liu cht) l nhng k ti tr trong ba qun, ci
chin xa, tung honh trc sau, dng mo l ch ng qun ch.
Th mi hai l lc tt (lnh mnh) ngha l coi sc mi ch khng lay chuyn.
www.vietnamvanhien.net
Dy qun s cho thnh thc mi hai php trn, ai tri lnh khng c tha th.
c nh th th: c th lm binh yu tr nn mnh, lm cha thp hn tr nn tn
qu, lm mnh lnh yu t tr nn mnh m, lm dn chng xa la tr nn thn
yu, lm cho khi ng nhn dn tr nn yn tr, c th gi gn t ai rng ln,
chin xa khng bao gi b nguy khn, ch cn dng o gip bng t m khng cn
rn gip st, th m cng lm cho thin h phi phc uy ca mnh vy.
128.- CHUYN, PHP, THNH, O:
Qun i p dng php lut cho mnh, gi l chuyn; buc ngi di phi s php
lut th gi l php. Dng binh khng v vic nh, chin u khng v li nh, gi
l thnh; hnh ng kn o, lng l gi l o.
129.- CH KH:
Tng l ch, ba qun l kh. Kh th d ng m kh ch ng.
Nu tng trn gi ch ng c kh th nhng k s hi s yn nh, s phn trc
s c dp yn, qun ch du ng ti trm vn cng s b nh ui.
Ch ngay thng m mu thng nht, kh pht ra m lng dng cm tng gp bi, th
chc thng.
130.- LI KHUYN:
Thy h th tin, thy thc th dng. Chng thy ba qun ng o m khinh ch.
Chng thy vic nhn mnh lm trng m quyt cht, chng thy mnh tn qu m
khinh r ngi, chng v thin kin ca ring mnh m hnh ng tri ngc vi
qun chng, chng nghe li bin thuyt m cho l ng hn, qun s cha ngi th
mnh ch nn ngi, qun s cha n th mnh ch nn n, khi nng rt u phi nh
nhau, c nh th th qun s s liu mnh quyt cht.
131.- GI B MT:
Vic ca mt ngi ch tit l cho hai ngi bit. Ngy mai phi i ni no,
ngy nay ch tit l ra. Phi ko qun mt cch kn o, lng l, v cn thn ng
cho gin ip hay bit g. iu b mt trong cng vic ch tit l ra li ni.
iu b mt trong li ni ch tit l ra dng mt. iu b mt trong dng mt
ch tit l ra tinh thn. iu b mt trong tinh thn, ch tit l ra mng
m. C hnh ng nhng giu kn manh mi, c s dng nhng phi kn ming.
Nhng iu ni c cng khng hi v ni cho bit t ra thnh tn. C iu vn
chng b mt, m lm ra v b mt.
132.- VIC CA TNG SY:
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
trc)*.
* on ny do ngi i sau thm vo, nhc ti lon "kiu binh" thi Trnh Khi.
164.- S KH:
Trao kim dy binh, git tru b i qun s, an i v khch l s tt th s kh s
tng gp bi. Nn trng thng cng lao gi gn bin gii.
165.- GHI CHP CNG LAO NH NHT:
Nghe gic xm phm bin gii, bn gian bn m mu lm lon. Bc nhn thn
phng mnh ra qun chnh n vng quc, bo tn vng nghip, lp cng
trng ln lao. Binh php ni rng: cng lao nh nht m khng c ghi chp th
chng nn thng cng lao ngoi bin gii.
166.- MIN L NGHI CHO QUN S:
Trong qun th rng sc m tin ln, trong hng ng th thi ua ly thnh qu.
Mang gip tr th khng ly, ngi binh xa th khng lm l. Nn vic th chng
sai chch, gp cnh nguy nan chng sn lng. Cho nn l nghi v php tc l b
ngoi v b trong, vn v v l tay phi tay tri.
167.- TIP N B TRN:
Nu b trn i kiu m n, th o ti con l phi git tru b, rt ru m i
ng trm quan, h dm vin c c gic m thiu l vi bc vua, cha hay sao?
168.- TR NI, O NG:
Lnh n tri ca i tng tr sau tng v li s mt ngy th cha m v con cng
mang ti nh nhau. Lnh trn v nh mt ngy m cha m v con chng bt np
hay khng bo co th mang ti nh nhau.
169.- B RI NG NG:
Ham nh m qun c tng sy v li s hay l tng sy v li s b ri qun
lnh m chy trn mt mnh th phi em chm ht.
Li s trc b lnh mnh m chy, li s sau chm c li s trc v gi lnh li
th c trng thng.
170.- LIN I TRCH NHIM:
www.vietnamvanhien.net
Ba qun ang nh ln, nu i tng cht m c trn 500 qun theo li s khng
chu liu cht nh li qun ch th phi chm ht, cc qun lnh theo hu gn i
tng gia trn cng phi cht chm. Ngoi ra cc s tt c cng trng phi b
ging xung mt cp, s tt khng c cng trng th phi i lnh th ba nm.
Trong mt ng c ngi tht lc hay cht m khng ly c thy, th mi ngi
trong ng u mt ht cng trng, nu tm c thy th x ti ht thy.
171.- BA THNG LI:
Nay dng php lut trng tr s b trn, ngn nga s gim qun s, l thng
li th nht v vic binh.
Thp v ng ni lin nhau. Khi chin u, lnh v li s cu nhau, l thng li
th hai ca vic binh.
Tng gi uy v, lnh gi tit , hiu lnh tnh thc, nh hoc gi u thnh
cng, l thng li th ba ca vic binh.
172.- LNH NGN CM QUN S:
Nghe rng ngi xa tr qun, khi tri ma, trong qun c ngi ly ca dn mt
ci nn che u th ngi y phi b chm u rao cho mi ngi bit.
Hung l cht ph cy ci, dm nt rung nng ca dn, ph hy nh ca ca
dn, gian dm, trm cp, cht u ca binh s cht (?), git con trai ca gic, lm
nhc v ca gic, thm ch git thng dn ba bi ri cht u bo l u gic,
nh th l tri chng dung, php vua chng tha. Ai mang ti y th s b xt x
theo qun php.
173.- THNG NGI NH, PHT NGI LN:
Tng ly vic git ngi ln lm uy, thng ngi nh lm sng sut. Bi v git
ngi ang a v qu trng, l hnh php cc nghim vy. Thng cho k
chn tru, gi nga, l s tng thng thng sut ti ngi di. Do m
tng su xy dng c uy tn cho mnh.
174.- DNG NGI:
Lnh cha thn thit vi mnh m pht chng th chng khng phc, nu chng
khng phc th kh dng. Khi lnh thn thit vi mnh m s trng pht khng
thi hnh th cng khng dng c. Cho nn ly vn m sai khin chng, ly v m
sa tr chng, l php dng ngi. Mnh lnh m mnh t thi hnh ri em ra
dy dn th dn s phc, mnh lnh m mnh t thi hnh ri em ban b cho dn th
s c hp .
www.vietnamvanhien.net
MC H
175.- CHN LA NHN VIN CHO MC PH (B T LNH):
Chn hai ngi cho vic thin vn: Xem sao, xem lch, xt phong th, kh hu,
chn ngy gi, quan st cc vic thin tai qui d.
Chn hai ngi coi vic a li: xt hnh th t ai li hi, xa gn, kh d.
Chn hai ngi coi vic coi vic binh php: ging lun binh php, luyn tp vic
binh.
Chn hai ngi coi vic th ton (k ton): ghi chp lng hng, qun s, kh
gii.
Chn hai y s: iu tr quan nhn.
Chn ba du s (ip vin hay thm t): lm vic gin ip, tun thm.
Chn bn ngi coi vic th t (cng vn): son tho cc t, trt, chng, s,
vit cc bi tu, biu.
176.- DNG PHP K (TRI VI PHP CHNH):
Cm qun mi vn, bit bao nhiu l s tt phi cht v xng pha nguy him, cho
nn khng th dng php k.
em qun i ng ngn dm, gp bit bao nhiu l gin ip ti ngh thn diu
nn cng khng th dng php k.
Ta xem cc nh chuyn dng php k, h mu k lp sn ri th thnh cng, cn
nu gp nh bt ng th phi tht bi, thc c trng hp nh th.
H chng phi qun cm t chng gip tng sy, gin ip chng c tng
thng cng khai! n hu cm ng c lng ngi, ngha kh kt thnh,
th m thng phi lo s khng rng c, hung h l tng sy chng tng tri
gian lao, hung h l lng hng khng sn sng, by gi gp lc cn kp, nhy
mt cn cha kp, du c dng php k, u c th mnh t dng c hay sao?
177.- DNG NHN TI:
Bc vng gi c nhiu ngi lm tay chn, tai mt, bc i tng c lm k lm
www.vietnamvanhien.net
vy cnh gip rp. Cho nn qun i dng nhn ti ging nh triu nh.
C hng tr s (k s c mu tr) coi vic tham mu, vic tn hoch, vic mu lc,
dng ngay di trng quyt nh vic qun c.
C hng dng s (k s mnh dn) nh l kiu tng, kin tng, mnh tng
chuyn lo vic quyt chin, xung t, dn qun m ng cc vic nguy him
trc mi ngi.
C hng thn s (k s thn cn) nh l t tng, c tng, nha tng, ct hu
gn hai bn mnh, tuyn b mnh lnh, nm gi c quyn.
C hng thc s (k s bit rng) hiu trn nghi, bit bin ha xem cnh tr, thm d
my, nc, gi, ma, xt t ai, thy r ch tnh, bit c iu su kn, nh
nht, quyt nh vic qun ti, lui, ngng ngh.
C hng vn s (k s vn hc) thng sut vic xa nay, hiu r dch l, gi gn
nghi tit, son tho cc t hch s, t, chng
C hng thut s (k s bit php thut) thng tho cc vic thn linh, m dng,
ngy gi tt xu, bi ton, php thut, lm li cho mnh, tn hi cho ch.
C hng s s (k s coi v ton s), coi s sch k ton, qun s, vic b dng,
thng thng, qun nhu
C hng k s (k s kho lo) nh kim khch, cm t, gii vic trm cp, gii
vic du thuyt, gin ip, ra vo thnh ly ca ch mt cch d dng
C hng ngh s (k s c ngh ring) lo v tin ca, kh c, o ho rnh, tu b vt
h hng, sng ch cc my mc l lng
Ngoi ra, mi ngi u c bit ti, th d nh ci a, nhy ma, chi mng, ca
ht, nu nng, gi dng, chy nhanh
178.- TR V LC:
Tri sinh ra ngi, nu kh t ti trung h th sinh ra tr tu, nu kh tan ra bn tay
chn th mc mc. Mc mc th c nhiu sc. K tr th yu t. Nhng k tr dng
kim ton trn i khng c nhiu. Cho nn ai hn c mt trm ngi th
ng u mt trm ngi, ai hn c mt ngn ngi th ng u mt ngn
ngi. Hn mt ngn ngi th thnh mt qun. Ai c ti ng bin vi thi c, c
th ng u vi mt cuc tn cng th sc lm trng qun (cm u mt
qun). Qun c lc b c n, sai khin tng qun t mong dng ly mt mnh,
cho nn nu gii dng nhn ti th k tr t cng c th lm i tng.
www.vietnamvanhien.net
BINH C
179.- CNG DNG CA MI VT:
Mc, di dng lm t
Ba, ru, dao, ca dng lm cy g
Th rn dng lm kim cht
Tru nga dng chuyn vn
G ch dng d xt
Th may dng may o trn
Thuc men dng cha bnh
Chng gai phng lt ng by gic
Giy da phng chy gp
Lng kh phng thiu thc n
180.- PHP D BT NGA GIC:
Ngy xa i Hu ng, S T Minh lm phn. Hn c ngn nga hay, mi ngy
em ra sng H Ch m tm ra, lm tun hon nh th t rng mnh c nhiu
nga.
L Quang Bt khin tm trong nm qun trm nga c, nh vo u chng
trong thnh, ch khi nga gic n sng H Ch, th cho nga ca mnh i ra ht.
n nga h mi khng thi. Nga gic nghe ting h bn bi qua sng i ht vo
trong thnh.
182.- HA TIN:
Ha tin c th rt mnh, qun ch s n hn l cung n. Nu ch hay, mi chic
c th bn xa su by trm bc. Phi nn thuc sng chng ba vn ci mi dng
c, u trn dng cht mi la chng hai phn mi.
Gp trng hp ha tin qu mnh m bum chiu qu mng, ha tin bn vo th
xuyn lt qua m i lun thnh th khng chy c. Nu s i xuyn qua lun,
th cch ming chng hai ba tc, ta gn mt ch thp bng tre chn n li. Ch
tre v st tip nhau, ngi ta dng giy vn v sn mt lp sn cho kn. Di lp
sn c th dng linh hoa ngn m thp. phung nam ngi ta dng ti ba
trm chic cho vo mt ng, gi l oa phong hay ha lung. Dng chn chic th gi
l cu lung ng. Th nh gi l dng tin.
C th ngi trn nga m phng ha tin.
www.vietnamvanhien.net
HIU LNH
184.- QUN LNH:
Mt khi hiu lnh c pht ra, ba qun u chn ng s st.
Nghe trng th tin, nghe ching th dng.
Nghe sng bn th ng dy, nghe chung nh th n.
Nghe nh phu th rng sc, thy vy c th chy mau.
Gp ma khng np, gp nng khng ci gip.
Mt khng bung v kh.
Thy nguy nan khng tr lui.
Gp tin ca khng ly.
Hm thnh khng git ba bi.
C cng trng khng khoe khoang.
Dong rui th lng l.
B nh cng khng rng ng. B chn p cng khng s hi.
B nh p khng b chy, b nh ct ngang m khng phn tn.
gi l binh nghim chnh.
185.- VIC QUY:
Thnh hin khng thy sai quy th min li, binh php khng thy sai quy th
ghi cng. Cho nn k gii dng binh th thi hnh di tr tri ngc, dy nghch ly
by.
Tri lun hnh theo thi, qu thn mn thi m hnh ng, mng m cng theo
thi m hin ra, cc vt l cng theo thi m sinh ra, cu ca dao, li sm cng theo
thi m ni, mi vic sp t cng theo thi m chia ring, ting li cng theo thi
m pht biu.
Khuyn khch lng qun, ngn tr kh th ca ch, khin ngi khng th liu
lng. Lun chuyn tr b iu quy ri li dng iu quy. V li iu h quy,
ngay thng nh cy vo n th khng , d di mn dng n th thng c d.
186.- DNG PH N:
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.net
Ht.
Ngun: vnthuquan.net
Email: thuky@vietnamvanhien.net
Nhm mng Vit Nam Vn Hin l ni lu tr v ph bin nhng bin kho, sng tc
v kin ca qu nhn s, thi-vn s v c gi nhm hai mc ch: (1) Bo tn di sn
vn ha ca Vit tc. (2) Thp sng nim tin Din Hng v np sng Vn Hin hu phc
hi nn "An Lc & T Ch" ngn i ca Vit tc
www.vietnamvanhien.net