You are on page 1of 75
TTT TTS TET BQ GIAO DUC VA DAO TAO TRUONG DAI HQC CAN THO: KHOA CONG NGHE LUAN VAN TOT NGHIEP DAI HOC. THIET KE XUONG PHU TRO: THIET KE THIET BI CHINH CUM NUGC KHU KHOANG SINH VIEN THYC HIEN Ding Hoang Tuoi ‘MSSV: 2082204 Nganh: Cong nghé héa hge - K34 CAN BO HUONG DAN ‘Ths.VU BA MINH LOI CAM ON é tdi duge thue hign voi hai giai doan thai gian: thoi gian thye t€p thye 16 tai nha may Dam Pha Mf (2 tudn), thoi gian cdn lai dé tinh toan va viét bai. Do dé tai tuong déi méi va ft tai ligu tham khao nén viéc thu hién dé tai d6i lic gap nhiéu kh6 khin nhung nhé sur gidp d6 tin tinh ciia quy thay c6, quy anh chi nha may Dam Pha Mf tryc tiép huéng dan, ban bé gidp d6 trong suét thai gian thyc hién ma dé thi da hodn thanh ding nhue lich dy kién, ‘TOi chan thanh géi li cam on dén thay Va Ba Minh cia trudng dai hoc Bach Khoa Thanh phé HCM, truc tiép giéi thigu, huéng dan va chinh sita dé tai trong suét thoi gian thuc hién. Xin chan thanh géi Idi cdm on dén thay Trin Nam Nghiép khoa Cong nghé ciia truéng dai hoe Can Tho, déng huéng dan dé tai trong suét théi gian thyc hién, Dac bit gai loi cam on dén thay Vinh & TT. Kiém Nghi¢m Nhiét doi TP HCM, da dan thoi gian huéng din trong lic vige tinh todn d8 ti gdp kho khan nat. Cam on cé Nhi khoa Khoa Hoe, truéng dai hoc Can Tho da tin tinh gidp dé {inh ton xir IY Cam on thay Nguyén Vigt Bach khoa Cong Nghé, truémg dai hoe Can Tho da tan tinh gitip dé cung cp tai ligu, Cam on ede ban l6p Cong Ngh¢ Héa Hoc K34 da gitip d6, déng vien to nhiéu diéu kién thudn Ioi dé t6i c6 thé hoan thanh tét dé tai dung thdi han. M6t lan nita xin cdm on chan thanh dén quy thay c6, ban bé da tan tinh gitp 4. Chic thay cé nhiéu site khée, céng tic tét! Chic cac ban Cong Nghé Héa K34 hoan thanh tét lun van, dat két qua tot trong khéa hgc nay! Xin chan thanh cam on! SVTH: Ding Hoang Tuoi iv LOI MO DAU ‘Thiét ké luén luén 1a dé tai hap dan va ciing JA thir thach ban dau khi muén trang bi kién thie vimg ving bude vao tuong lai ca sinh vién khdi nganh ki thuat. ‘Thiét ké thiét bi chinh cua hé théng nuéc khir khodng 1a mét phan nho trong thiét ké day chuyén céng nghiép n6i chung, nhung né khéng that su dé dang véi mét sinh vién cdn non kém kién thie chuyén nganh lan kién thire thuc té nhy téi. Don nhan dé tai véi hao himg duge tim hiéu thém nhiéu kién thire méi, cling c6 kién thite chuyén nganh lin trao déi kién thire thye té, 161 nhiét tinh tim hiéu khi 6 dip tham quan tai nha may, cé ging suu tim tai ligu dé phuc vu cho vige tinh toan, nhung kha ning c6 han ti khéng thé dat duge hét tham vong cia minh 1a Lam sao thuyét minh cn ké nhimg qua tinh cOng nghé hay giai thich sé méi dua trén m@t vai thong duge ¢6 dinh lay tir nha may Dam Phi MY, nhim mye dich so sdnh véi céc sé ligu hoat d6ng thyc té tai nha may dé rit ra kinh nghiém, sai x6t trong qua trinh tinh todn, dat biét 1a thay duge sur khée biét gitta tinh todn thiét ké ly thuyét so véi thiét Ké thye tién, ‘Tai ligu tinh todn thiét ké 1a khong that su day du cing cac théng sé ma nha may cung cp chua that su cu thé va hop ly, nén viée xir ly sé ligu that su khé khin, vide tinh toén 1a qué trinh chdp va nhiéu kién thire hn tap nén viée sai x6t trong qué trinh tinh toan 1a khéng thé tranh khéi. Mét thuc té khéng thé pha nhan 1a viée vn hanh nha méy la mét thye té kién thite rat khée bigt so véi kién thite hoe duge tir sich vo, cling véi vige nh’ may sir dung cde cOng nghé do Iuéng tién tién ma kién thite sich vé chua moi thic mic cia minh vé thiét bi. Dé tai dimg lai 6 viée tinh toan dura ra cdc théng thé tinh duge hodc rat phite tap nén rat khé dua vao khao sat trong dé tai. Vi vay, cé nhiéu con sé duoc chon theo ude lyong, theo kinh nghiém...lam cho su sai sé 1a khong nhé dan dén su so sinh gitta cdc théng sé thiét ké va cdc théng s6 nha may c6 sy chénh léch In. Rat mong sy déng g6p ¥ kién tir quy thay cé va cdc ban dé dé tai that su hon chinh, xin chin thank cém on! SVTH: Ding Hoang Tuoi iv DINH NGHIA-THUAT NGU-TU VIET TAT Nuéc khir khoang [A nude d4 duoc xir ly, loai bé phan 1én cdc ion kim loai, phi kim thudng cé trong nude dat dén cac chi tigu ky thuat cho viéc sin xudt hoi nude. Nuéc thé 1a nuéc céng nghiép. Nude ngung céng nghé 1a nude thu duge sau khi ngung ty hoi tir cdc qué trinh cong nghé eta céc xuéng cong nghé. Nuée ngung hoi l& nude thu duoc tir qué trinh ngung tu truc tiép hoi nuéc. Nuée ngung tuabin 1a nude thu duge tir cac tua bin hoi mréc. ‘Tai sinh 1a qué trinh khdi phuc kha nang trao déi ion cia hat nhya trao déi ion bing Axit va bazo. BY viét tit cia tir bed volume: IBV = Im® dung dich trén 1m? nhya. KXD: khong xée dinh, BTU Viet tit ca tir British thermal unit: don vi nhigt Anh. MBP viét tit cia tr Mixed bed package: cum tai sinh ting hén hop. SVTH: Ding Hoang Tuoi iv MUC LUC LOI CAM ON... LOIMG DAU... DINH NGHIA — THUAT NGU - TU viET TAT. MUC LUC. iv DANH MUC HINH. viii DANH MUC BANG... . CHUONG I: GIGI THIEU CHUNG VE NHA MAY. 1 Téng quan vé nha may Dam Phi M§............... 1.1 Lich sir nha may 1.2 Nguyén ligu ding trong nha méy. 2 1.3 Céc logi héa chat ding trong nha méy. 2 1.4 So dé céng nghé cia nha may. wd 1.5 San phdm chinh ciia nha méy. wd 2 Téng quan xuéng phy tro ciia nha may Dam Phi M9. 4 2.1 Xuéng phy trg cung cap cc nguén phy trg. 4 2.2 Cac hé thong trong xuéng phy trg. 5 2.3 Céc té hop tuabin khi. 5 5 3.1 Muc dich 6 3.2 M6 ta hé thong, 6 3.3 Nguyén ly hoat dng 7 3.3.1 Thiét bi trao 461 fom......eseceecseeeeseetessseeeeeeeseeeeteeeeee 27 3.3.2 Thiét bi xir ly tinh ding binh trao 8 8 3.3.3 M6 ta dong cOng nghé. 3.3.4 Tién hanh t4i sinh 9 CHUONG II: GIGI THIEU CHUNG VE LY THUYET NGUYEN LIEU VA CONG NGHE. - 10 SVTH: Ding Hoang Tuoi iv 1 Ly thuyét co sé. 10 1.1 Nude va cdc thanh phan cia nude .... 1.2 Mét sé img dung cia nude... A 1.2.1 Ung dung déng lye 12 1.2.2 Ung dung truyén dan nhiét 12 1.2.3 Ung dung lam tée nan lanh, 12 1.2.4 Ung dung lam sach 1.2.5 Ung dung lam nguyén ligu 1.2.6 Ung dung lam dung méi .. 13 1.3 Céc chi tiéu cht ung nude khir khoing 13 1.3.1 D6 pH 1B 1.3.2 Dd cimg cba nude ld 1.3.3 DO KigM scsineeennnnetnnenenennenenenneieneeseenenenenel’S 1.3.4 Téc hai cita tap cl 1.4 Chat trao déi ion. 16 1.4.1 Phan loai 16 1.4.2 Hat nhya trao dai ion... a 1.4.2.1 Khai niém chung..oosssennnnnnnnnnnnnnnnnnel 1.4.2.2 Hat nha trao d6i ion duong. 18 1.4.2.3 Hat nhwa trao d6i ion am. 18 1.4.2.4 Tinh chat vat ly ciia hat nhya trao déi ion. 19 1.4.2.5 Tinh chat hod hoe cla hat nhya tra0 dOi iON... eese sneered D 1.4.2.6 Dac tinh trao déi ion ciia hat nhya trao d6i ion... 1.4.2.7 Cac nhan t6 anh huéng dén téc 46 trao déi ion. 2B 1.5 Tai sinh hat nha trao doi ion. 28 1.5.1 Phuong thite tai sinh 29 1.5.1.1 Téi sinh thuan dong 1.5.1.2 Tai sinh nguge dM gerne SVTH: Ding Hoang Tuoi iv 1.5.1.3 Ching logi va d6 thuan ciia hod chat tai sinh, 30 1.6 Xit ly ban dau nhya méi. 1.7 Phuc héi nhya nhiém ban... 1.7.1 Phuc héi nha trao déi ion duong 1.7.2 Phuc héi nhua trao déi ion am 35 1.8 Thiét bj trao déi ion. 35 1.8.1 Nguyén tic thiét ké. 1.8.2 Cc loai thiét bi trao ddi ion théng dung. 1.8.2.1 Loai ting nhwa cé dinh (fixed bed).... 36 1.8.2.2 Loai ting dong 39 1.8.2.3 Loai tang sdi. 42 1.8.2.4 Loai thing khudy........... CHUONG II: TINH TOAN THIET KE. 1 Co sé thiét ké, 45 1.1 Cc céng thite chuyén déi don vi. 4S 1.1.1 COng théte quy déi tir ham Iugng mgCaCO; sang mg/l. 45 1.1.2 Cong thie chuyén tir him lwgng ppm sang mgCaCOyMl.........00-45 1.2 Cfc thong sé duge chon dé thiét ké hé théng. AS 2 Tinh toan, 50 2.1 Binh trao doi cation. 50 2.1.1 Tinh chiéu cao ctia nhya trong binh. 50 2.1.2 Tinh thé tich cia nhya chita trong binh.. 2.1.3 Tinh kha ning xtr ly nude ca binh 2.1.4 Tinh théi gian lam vige ctta nha trong binh. 2.2 Binh trao déi anion. 51 2.2.1 Tinh chiéu cao nhya trong binh. 51 2.2.2 Tinh thé tich nhya chifa trong binh. 51 2.2.3 Tinh kha nang xit ly made cia binh, 52 SVTH: Ding Hoang Tuoi iv 2.2.4 Tinh théi gian lam viée cla nhya trong binh. 52 2.3 Binh trao déi tang hén hop. 2.3.1 Tinh thé tich ca hai loai nhya trong ting hén hop. 2.3.2 Tinh kha ning xtr ly nude cia nhya trao déi ting hén hop... 2.3.3 Tinh théi gian 1am viéc binh trao déi ion ting hdn hop. 53 2.4 Tai sinh 55 2.4.1 Tai sinh binh cation. 2.4.1.1 Tinh luong axit H)SO, can sir dung dé tai sinh. 2.4.1.2 Tinh théi gian ti sinh binh cation. 2.4.1.3 Tinh Iuong axit can sir dung trong thuc té. 56 2.4.1.4 Thai gian tai sinh thye té cia binh cation, 57 2.4.2 Téi sinh binh anion 2.4.2.1 Théi gian tai sinh ly thuyét 2.4.2.2 Théi gian tai sinh thy t 2.4.3 Tai sinh binh trao déi ting hén hop. 60 2.4.3.1 Tinh tai sinh tang nhya cation 60. 2.4.3.2 Tinh tai sinh tang trao d6i anion... CHUONG IV: KET LUAN VA KIEN NGHI.... 63 1 Kétluan.... 63 2 Kién nghi 64 TAL LIEU THAM KHAO. 64 SVTH: Ding Hoang Tuoi iv DANH MUC HINH Hinh 1.1: So dé khéi nha may Dam Phi M§. Hinh 1,2: So d8 céng nghé nha may Bam Phi MJ... ‘Hinh 1.3: Xwéng phu trg cua nha may Dam Pha Mf.. 4 Hinh 1.4: Hé théng nuéc khir khodng ca nha may Dam Pha MJ. 6 Hinh 1.5: Nguyén tic hoat dng cia binh trao déi ion. 7 Hinh 2.1: So dé nhanh phan loai chat trao déi ion. 16 Hinh 2.2: Hat nhya trao d0i ion... sees 17 ‘Hinh 2.3: Su thay déi tinh chit ota mude ra... 21 Hinh 2.4: Minh hga tinh chat nuéc ra. 22 Hinh 2.5: Cac bude trao doi khuéch tan 24 Hinh 2.6: So dé nhanh phan loai phuong thitc van hanh trao déi ion. 28 Hinh 2.7: Huéng dong chay trong phuong phap tai sinh thudin ddng................29 ‘Hinh 2.8: Céng nghé tai sinh chy nguoc ting cé dinh.............0ccceees 30 Hinh 2.9: Céng nghé tai sinh ting néi 30 Hinh 2.10: Quan hé gitta ti 1é tiéu héa mu6i an va trinh dé tai sinh, 32 Hinh 2.11: Quan hé gitta ndng 46 chat tai sinh va dung lugng trao d6i eta nhya...33, Hinh 2.12: Loai thiét bi ting nhya cé dinh...... ‘Hinh 2.13: Thiét bi trao déi ion cia nha may Dam Pha M§.... Hinh 2.14: M6 hinh thiét bi loai ting déng. 40 Hin 2.15: Loai ting dng Asahi Al Hinh 2.16: Logi tang sdi Cloete — Streat.... Hinh 2.17: Thiét bi trao di ion loai thing khud: SVTH: Ding Hoang Tuoi iv Bang 1: Cée logi héa chat ding trong nha may Dam Ph M§.... Bang 2: So sinh hai logi héa chat trong tai sinh nhya ion duon; DANH MUC BANG Bang 3.1: Thong sé chi tiéu nude nap vao binh trao déi cation Bang 3.2: Thong sé chi tiéu nuée nap vao binh trao déi anion 46 Bang 3.3: Théng s6 chi tiéu cdc loai thanh phan khac trong nude nap. 46 Bang 3.4: Tinh chat nuéc dau vao binh trao déi tang hén hop. Bang 3.5: Tinh chat mudc khir khodng........0...cc.cccccceesseseeeeeeees 47 Bang 3.6: Thong sé hat nhya cia hing Rohm and Hass ding trong thiét ké........48 Bang 3.7: Tai sinh hai bude. 55 Bang 3.8: Thong s6 ding t4i sinh binh anion. 57 Bang 3.9: So sénh thiét bj trao déi ion cla nha may Dam Pha Mf va thiét ké Bang 3.10: Théng sé tai sinh ting nhva cation. 60 Bang 3.11: Théng sé tai sinh ting nhwa anion....... 61 Bang 3.12: So sanh thiét bi trao déi ting hén hop cia nha may Dam Phu M¥ va thiét ké... SVTH: Ding Hoang Tuoi iv SVTH: Ding Hoing Tuoi SVTH: Ding Hoing Tuoi “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng CHUONG I: GIOI THIEU CHUNG VE NHA MAY 1 Téng quan vé nha may Dam Phi Sy ra déi cia nha may Dam Pha MY 1A mét bude tién quan trong trong Tinh vue c6ng nghiép ciia nude ta, Vigt Nam la nude c6 truyén thong néng nghiép, hang nam ta sit dung sé Iuong dam rat lon dé phuc vu néng nghiép, sy ra di cia mot nha may dam giai quyét ginh nang rat Ion vé viée nhap khdu dam ctia quéc gia, nén sy ra ddi cia Dam Phi My khong chi la gidi han 6 bude tién cong nghiép ma n6 cdn 1a tién bd cng nghiép héa néng nghigp nude nha. no ave HO URE ROL HO DONG BAO BAI DAU XB TAI xUONG Ge) DIEM TAP TAUNG KHINHA MAY ae, COSY COKHAN CAP Hancernntes PESTA oie ante oe (yet Ta uk Here pen eras mt NGUdC VOI SaEU GUaiwOWe clo BEN CAS DEM TAP THONG (Goh eo rch ti iu ni my Bam Pi M5) Hinh 1.1: So dé khdi nha may Dam Pha My 1.1 Lich sir nha may Nha mdy Dam Phi MY toa lac tai khu cng nghigp Pha My J, huyén Tan ‘Thanh, tinh Ba Ria-Ving Tau. Chi dau tu: tong céng ty dau khi Viét Nam. Nha thau: Technip Italia va Samsung innering Han Quéc. SVTH: Dang Hoang Tuoi 1 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng ‘Tong von dau tu: 450 trigu USD. Sir dung céng nghé: Dan Mach va Italia. Khai cong xay dung nhd may: 3/2001 Ngy nin khi vao nba méy: 24/12/2003. Ngay ra san pham ammoniac dau tién: 4/2004. Ngay ra sin pham uré dau tién: 4/6/2004. Nady ban giao sin xudt cho chit dau tw: 21/9/2004, Ngay khénh thanh nha may: 15/12/2004, 1.2 Nguyén ligu ding trong nha may Khi thién nhién: CH, CHy, CsHs, C.Hho. Khi déng hanh mé Bach Hé, khi thién nhién tir bén tring Nam Cén Son va ce bé khdc thude thém luc dia phia nam. Luong khi tiéu thu: 450x10° Nm‘/nam. Dic tinh va thanh phan khi: nhiét 46 tir 18 én 36°C, 4p sudt 40 bar, trong long phn tir 18,68 g/mol, nhiét tri 42,85 MJ/m* hay 40613,4 BTU/m*. Thanh phan C)(83.31%), C2(14,56%), Cs(1,59%), iC4(0,107%), nC4(0,109%). 1.3 Cac loai héa chit ding trong nha may Bang 1: Céc logi héa chat ding trong nha may Bam Pha My stT ‘Héa chat Mue dich sir dung 1 Dung dich MDEA Khir CO. 2 Dung dich antiform Kiém soat lrong bot 3 No(mua bé sung) Trao déi, bit kin 4 Oxygen Scavenger Loai bé O,, thy déng héa kim loai 5 HLSO, 98% ‘Téi sinh nhwa, bé sung dung dich carbamat 6 NaOH ‘Tai sinh nhya SVTH: Dang Hoang Tuoi 2 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 7 MD4100 Ue ché an mon. 8 Atiscaling Chéng céu can trong nudc lam mat 9 Nhva trao di ion Khir khodng made 10 Photphat natri Diéu chinh pH. 11 | Alkslin NA 880 hose Kiém héa va tee ché an mon. triac 1800 iét Khudn trong qué ti « muéie the YD Javen Dig Khun trong qua tinh xi 1 nude tho va nude song am mat (Bang I dee tich 1210 lieu nha my Bam Phi Mi) 1.480 a5 cong ngh@ cia nha may So dé céng nghé cia nha may Dam Pha MJ duoc thiét ké nhu sau: 1% (Bi dee i $00 1:50 D0 CONG NGHE CUA NHA MAY ravryetin ok elu nha may Bam Phi 65) sirg\ ue trina tates nti jaca pane aot] ie sarc tent nin Hinh 1.2: So d6 cong nghé nha may Dam Phé My SVTH: Dang Hoang Tuoi ‘Thidt ké thidt bj chinh cum nur Rhie Rhodnge 1.5 San phdm chinh cia nha may NH: 1350 tin/ngay (cOng nghé Haldor Topsoe - Dan Mach). UREA: 2200 tin/ngay (céng nghé Snamprogetti - Italia). DIEN: 21MWH. 2 Téng quat xwéng phy try cia nha may Dam Pha My Xudng phy tro 18 mot trong ba xuéng cdng nghé chinh cia nhd may Dam Phi MJ. Tai day, xuéng sin xudt ra cdc nguén nguyén ligu cin thiét cung cdp cho hai xuéng amoniac va ure hoat déng én dinh. Xuéng phu tro cé dic trumg riéng vé cOng nghé, thigt XUONG PHU TRO (Win doe eich si ew nh méy Dam Phi M5) Hinh 1.3: xuéng phy trg cia nha may Dam Phi My 2.1 Xwéng phy trg cung cAp cde ngudn phy tre 1. Nude khir khoding, 2. Nude sinh hoat SVTH: Ding Hoding Tuoi 4 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Nuc lam mat |. Nude chita chay . Khi nén va khi digu khién Khi nite ware 6. 7. Khf nhién ligu 8. Dign va hoi 2.2 Cac hé théng trong xwéng phu tre Hé théng dude dét va ban chita amoniac Hé théng lam lanh nuéc tudn hoan 3600m'/h Hé théng san xudt nude khir khodng cdng sudt 150m‘; H6 thong san xuat khi Ny cong suat 190Nm° khf N> va 50 lit khi N> long/h ‘Hé théng xir ly nude thai gom: Hé théng xir ly nude nhiém dau cong suat 20m°/h Hé théng xi ly nude nhiém amoniac céng sudt Sm‘) Hé théng xir ly nude sinh hoat céng sudt 50m‘h. 2.3 Cac té hgp tuabin khi May phat dign (gastubine) cong suat 21MW/h_ Hé théng san xuat hoi nude 40 bar céng suat 40 va 140Uh May phat dign (diezen) du phdng céng suat 650 va 450kW Tram bom nudc séng lam mat gsm 2 bom céng sudt 4100m‘hh. 3 Hé thong sn xuat nwéc khir khoang ‘Hé théng nude khit khodng JA m6t trong nhimg hé théng chinh cua xuéng phu trg, né cung cdp nude chi yéu phuc vy 1d hoi cia xuéng va mét phan cho viée mit, SVTH: Dang Hoang Tuoi 5 ‘Thidt ké thidt bj chinh cum nur Rhie Rhodnge (Hin dhege hyp tre tidp te nha’ may Bam Phi MY) Hinh 1.4: Hé théng nue khir khodng ciia nha may Dam Pha My 3.1 Muc dich Hé théng nuéc khir khodng bao gém nhimg thiét bi dé xir ly nude thé va muée ngung céng nghé tir nha may dé san xuat nude khit khoang ding cho cde muc dich khac nhau trong nha may nhu nude sach kim mat, nude cap 1d hai... 3.2 M6 ta hé thong Phan xuéng khir khoang gim 3 day chuyén, Méi day chuyén gdm thiét bi trao adi cation, thiét bi khtr khi, thiét bj trao ddi anion, thiét bi trao déi ting hon hop. é théng tai sinh, cdc bom chuyén va mét bé trung hda. Hé théng nay duge thiét ké cho nhiéu loai nude nap. Nuée nap vao dé sin xudt nude khir ion 14 nude tho tir bin nude thé va dong hoa trdn gitta made cong nghé da qua xit ly tre vé tir xudng urea va nuéc ngung di tach tré vé tt xuéng amoniac. Nude nap dé san xuat nude Khir khodng 1a nude trn gitra nuée da khit ion, nude ngung tir xuéng urea va nuéc ngung tubine tré vé tt xuéng amoniac. va mi SVTH: Ding Hoding Tuoi 6 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 3.3 Nguyén If hoat dong 3.3.1 Thiét bj trao dai ion Nuéc khir khodng Ii nude di duge loai bé hau nhw hoan toan cdc chat ign ly cia nude nap dau vao. Nudéc nap di qua lép nhya trao 44i cation cé chira nhom W’, tat cd cdc ion duong trong nude sé bi trao adi véi ion H*. Nude ra khéi binh cation sé 6 tinh acid va duge dua 1ép nhya trao déi anion ¢6 chita nhém OH, t cdc ion Am trong nude sé bj trao doi véi ion OH Industnal Water NY lca [HOOs WACO] © i ig S00 S00 | ves fF na for |_y ao | Noy | coum NO; (CO: vasa 0; SiO, SO, Irae er A ote Wer (even Ota Water (Hin aoe ich ei nha my Bam Phi MD) Hinh 1.5: Nguyén tac hoat dong eta thiét bj trao déi ion Phwong trinh phan ing Binh cation R--SOsH), + Ca(HCOs), > R(-SO),Ca + — 2H,CO, R(-SOsH); + MgSO; —» R(-SO;)Mg + H,SO, R-SO3H + NaCl — R-SO;Na +HCl SVTH: Dang Hoang Tuoi 7 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Binh anion RGENOH), + H:SO, > REN)SO, + 21,0 R=NOH + HCI > R=NCI + HO R=NOH + H,CO; - R=NHCO, + HO R=NOH + HSi0; + R=NHSiO; + HO 3.3.2 Thiét bj xie ly tinh diing binh trao déi hon hop Céng nghé nay ddi héi chuyén nhya trao déi cation va nhya trao déi anion vio cling mot binh trao ddi va trén lan ching lai véi nhau, sau d6 cho nude khit khodng di qua dé san xudt mét loai nude cé dé khir khodng rat cao (46 dan dign rit thap). Uu diém cita céng nghé nay 1a c6 thé dat duge chat lugng nuée khir khoéng rat cao, rat it cht dign ly cdn Igi trong nude va van hanh khé dé dang. Céc loai nhya trao déi cation dang H* va trao déi anion dang OH duge tron. Jn véi nhau trong mOt binh kin, sau dé cho mot dong nude di qua dé tao ra hang ngan Lan trao déi ion Lin uot xudt hién. Qué trinh nay mang lai két qua gidng nhu khi cho nude duoc lan lugt di qua rat nhieu cap binh trao déi anion-cation riéng biét, va c6 higu qua rat lim dé loai bo mt cdch higu qua cdc chat dign ly trong nude. Dé tai sinh ting hén hop (MBP), cdc hat nhya dau tién phai duge phan loai bing duémg mira ngugc do tinh chat khdc biét vé ty trong cla ching. Céc hat nhya trao déi anion cé ty trong khoang (1,1) sé nim lai & lop trén trong khi cdc hat nhwa trao déi cation cé ty trong lén hon (1,3) sé nim 6 lép dudi. Dung dich NaOH néng d6 khoang 5% duge dua qua lp nhya trao déi cation va dung dich acid HpSO, néng d6 khoang 5% duge dura qua lp nhya trao déi anion. Sau khi tai sinh, mi lép nhya déu duge lim xép trudéc khi ching duge trén ln lai voi nhau ‘Thiét bi khir khodng kiéu ting hén hop rat thuéng duge sir dung nhu thiét bi xir ly tinh trong hé théng kit khoang nhiéu ting trao déi. 3.3.3 Mo ta dong cong nghé Nude ngung cdng nghé da tich tro vé tir phn xuéng Amonia, nude ngung cong nghé tré vé ti phan xuéng Urea va nude thé bd sung duge ngp vao cdng doan Khir ion, nhigt d6 cia hén hop nude nap nay 1a 41°C. SVTH: Dang Hoang Tuoi 8 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng NaSO; duge thém vio trong nuéec thé truée khi tron lin véi nuée ngung dé oai bé Iugng clo tyr do cdn Iai trong mang nuée céng nghiép thanh phé. Nude ngung mang hoi tro vé tir phn xuéng Urea va nude ngumg tuabin tri vé tir 10-E4001 va 10-E1022 duoc nap truc tiép vao binh trao déi ting hén hop théng qua bén nude khir ion Deionized Water Tank (30-TK1001), bén nay hoat déng nhu mét bin dém cho hé théng. Nude ngung tuabin trade khi dua vao bén duge lam ngudi xuéng 45°C bang thiét bj trao déi nhigt 30-E1001 Céng doan khir ion bao gdm 3 chuyén (2 hoat dong va 1 dy phong hode tai sinh). Mi chuyén c6 kha nang xtr ly 1& 150m*/h/chuyén va c6 thé dap img duge nhu cdu vé nuéc khtr khoang cia toan nha méy ngay ca trong tring hop nude ngung tuabin bi nhiém ban do nude séng lam mat nén khéng dugc dua héi lu tro va Céng doan khir ion duge thiét ké dé 06 thé xir ly cd dng made thd khong tron hay hén hop nude thé va nhiéu dong nude ngung khac nhau, Céng doan xi ly tinh bing ting hén hop duge thiét ké dé xt ly nude sin pham cia céng doan khir ion va céc loai nuéc ngung tré vé tix hai phan xuéng Urea, Amonia. Ba chuyén thiét bi trao déi ting hén hop (2 hoat déng va mét dur phong/tai sinh) duge thiét ké véi céng xuat chudn 1a 200m*/h/chuyén, 3.3.4 Tién hanh tai sinh ‘Tu déng, khi dén thoi diém cai dat trude cla qué trinh hoat dong Tu dong, khi chat lwong nude vi pham gid tri chudn cho truéc (46 din dign ao). Khi nguéi van hanh quyét dinh, Cée thiét bj phan tich d6 din duge cai dat tai ddu ra cha 2B3T va MBP dé kiém tra cht lwong nude sin pham. Nude khit ion duge dua téi bén nude khit ion Deionized Water Tank (30- TK1001) 66 dung tich thiét ké/lam vige 1 500/450m’, Ban nay duge sit dung nhu 6 dém gitta céng doan khir ion va thiét bj xir ly tinh, Cée bom nurse Khir ion Deionized Water Pumps (30-P1001 A hode B) sé bom nude khir ion vao thiét bj xir IY tinh, SVTH: Dang Hoang Tuoi 9 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Nuée khir khoang duge dua dén bon nuée khir khong 30-TK1002 c6 dung tich thiét ké/lam vige 9000/8000m’. Thé tich nay twong img véi 24 gid cung img cho nhu cdu nude khit khodng cba nha may. Cac bom nude khir khong Demineralized Water Pumps (30-P1002 A hode B) sé chuyén nude khir khodng toi thiét bi khir khi Deaerator (10-PK8004), thiét bi tap trung nuéc ngung mang hoi Steam Condensate Accumulator (20-V1010) va. binh gian né Expansion Vessel (30-V3001). Nude rira, nude ding ti sinh hé théng c6 nhiém hod chat sé duge xt If tai bé trung hoa Neutralization Pit. Nude khéng bi nhiém hod chit sé dugc dua truc tiép dén bé chita cia thap Jam mét ma khéng qua xir ly trong Neutralization Pit. Trong qué trinh Khéi dong hé théng, nude thai khong nhiém NH; sé duge dura dén Cooling Tower Basin (30-BA3001) sau khi trung hoa. Su trung hoa duge tién hanh ty dong bang acid H,SO, va NaOH tuy theo 46 pH cia nude cin xir lj. Trong khi hoat déng binh thudmg, nude thai nhiém amonia sé dugc dua dén bé can bing Equalization Pit (40-BA2001) dé loai bé ammonia. CHUONG II: GIOI THIEU CHUNG VE LY THUYET NGUY! 1L§ thuyét co sé IN LIEU VA CONG NGHE 1.1 Nude va cdc thanh phan cia nuée Phan tir nude HO do hai nguyén tir Hydro (H) va m6t nguyén tir Oxy (0) ign két céng hod tri voi nhau dva trén cap electron ding chung. Phan tt HO duge bidu & dang don gian lién két céng hoa tri nhw sau: H oO : H hoae H = 0 H Cée phar ic Ive hod hoc nhu lién két hydro, lién két tinh dién...tgo thanh pha long 6 diéu tir nude lai lign két véi nhau bing ign thurémg nhu ta da biét. diéu kign thurang, nuéc tinh khiét s6i & 100°C, hod rin 6 0°C. Nude 1a chat long khéng mau, khéng mii, khong vi. 6 4 °C, nude c6 khéi Iugng riéng 1én nhat. SVTH: Dang Hoang Tuoi 10 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Nhiét dung riéng cia nude 1én nhat trong cdc vat chat ran long. Vi vay khi nhigt 46 clia nude ting hoj mét dic diém 6 nhi gidm thi Ivgng nhiét tod ra hay thu vao cing lén nbit. Day 1a img dung cia nuée. Nutée cé tinh phin ly yéu tgo thinh céc ion Ht va ion OH”, Nude 1a dung moi trung tinh (pH = 7) 06 kha nang hoa tan rat nhiéu cdc hoa chat khac nhau va Ja thanh phan co ban cia co thé séng. Nuée trong ty nhién tén tai & ca ba pha, duéi dang cde dung dich véi nhié loai tap chat khdc nhau (céc mudi kim loai, cdc hop chat keo tu, cdc hop chat hiw ca, céc vi sinh vat, tao...) voi ham Iugng khéng giéng nhau va chiém trén 70% dign. tich bé mit trai dat: pha rin (bang 6 cc ving lanh, 6n adi), Pha long (bién, ao, hd, s6ng sudi, mach ngdm...), pha hoi (bay lo img trong khéng khi, may...). Trong céng nghiép nudc dugc str dung 6 ca dang thd (kh6ng qua xir ly) va. cd dang da qua xit ly cde cdp d6 Khde nhau tuy theo mye dich va qué trinh cng nghé. Nude s6ng, bién thiét bi trao d4i nhiét. Sau khi qua xir ly so bé bing lang, loc, trao déi ion, chung cat... 4é thu duge mde thé ding lam ngudn lanh trong cOng nghiép, nudc udng, nude khir khoang ding cho 1d hoi, nude nguyén cl ‘Nude nguyén chat duge sir dung lam dung méi, chat chuan, ding trong céng nghigp duge. Nude khit khodng ding dé sin xudt hoi nude, Hoi nude duge sit dung nhw mét ngudn dong lye dé lam quay cde tuabin hoi, chung theo hoi nude (tripping), 1am nguyén ligu cho cdc phan img hod hoc... Nude céng nghiép sir dung lam nguén nhiét néng, lanh...trong cae thiét bi trao déi nhiét. Nuéc céng nghiép cdn lam nguyén ligu cho céc qué trinh xir ly nude dé thu nude khir khoang, nude nguyén chat, Nude cimg 1a nude c6 tap chit 14 cdc mudi hoa tan cla kim loai Canxi (Ca), Magie (Mg) & dang ion Ca" , Mg”*. G ndng dé cao, cic mudi kim loai nay hoa tan kém hon va két tia trén bé mat thiét bi trayén dan, thiét bi ton chita sé gay tic nghén cac duéng éng, gidm kha ning truyén din nhiét cia thiét bi, lam giam ning suat va ldu dai sé gay hu hong thiét bj nghiém trong. Do vay van dé xir ly nude trong céng nghiép lun duge dat ra va nghién citu tir lau. G quy mé céng nghiép, ngudi ta ding hat nhya trao déi ion duong ROH dé trao déi loai bé cae ion duong Ca”, Mg™... Nude da khir cdc ion dong Ca”, Mg** (hoac cdn, nhung 6 néng 6 rit thdp) duoc goi 1A mde mém. SVTH: Dang Hoang Tuoi " “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Ngoai ra, trong muée céng nghigp cing thudng cé Clo ty do Ch, ion CI (trong hod chat khir trang nuéc) gay an mon thiét bi kim loai rat manh. Do vay ngudi ta cing phai logi bé ching trong mde. Clo ty do Cly dirge khir thanh ion 4m CI trong nude bing Na)SO3. Trong cac day chuyén céng nghiép, cdc ion am duge Joai bé bing nhya trao déi ion am ROH. ‘Nha may Dam Pha Mj 1a mét dac trumg vé sir dung nude & tit cd cdc dang néu tren, 1.2 Mét sé tng dung cia nuée 1.2.1 Ung dung déng luc Nude duge sir dung nhur mt nguén déng lye tir xa xa trong lich sir 48 1am quay guéng nuéc van chuyén nude tuéi tigu cho déng rudng. Khi xa hi phat trién, nude ding dé quay cac tuabin phat dign trong cdc nha méy thuy dign. Hign nay nhiéu quéc gia van dang tiép tuc xay dyng nhiéu nha may ign vi nhiing loi fch lau dai va Joi ich moi trang... Hién nay, nude duge xir ly khir khodng 8 san xudt hoi nude. Hoi nude cing ding 48 quay cdc tuabin nhung cho nhiéu muc dich khdc nhau nhu lam nguén déng Tuc din d6ng may phat dign, may nén khi hay bom...trong cong nghiép. 1.2.2 Ung dung truyén dan nhigt Do nhigt dung riéng 1én - hrgng nhiét tod ra/thu vao dé lam cho nude gidm/ting thém 1°C — nén nuéc duge ding lam chat truyén din nhiét trong céng nghiép. Dac bidt, hoi nude c6 ap sudt cing cao thi mhiét 6 cing cao. Day 1 mot trong nhiing tinh chat c6 img dung kinh té nhat cua nude. Negudi ta ding hoi nuée Ap sudt cao dé 1am ngudn nhigt trong cdc thiét bi trao d6i nhiét, trong cae thiét bi phan img... Vige khéng ché nguon nhiét hoi nude rat dé dang bang sy thay d6i dp suat cia hoi nuéc, Néu khong sir dung hoi nude thi Kh6ng biét khoa hoc img dung hign nay cdn dang 6 giai doan nao trong lich sit 1.2.3 Ung dung lam téc nhan lanh Ngoi ding fam téc nhan néng thi nude cdn duge ding 1am téc nhan lanh nhu dé lay nhiét trong cdc thiét bj trao déi nhiét. 1.2.4 Ung dung lam sach im trén bé mat ¢: Nude ding dé hoa tan, x6i rita chat ban c thiét bi, vat dung rit higu qua ngay ca trong ddi séng thudng nhat nhu ching ta da biét. SVTH: Dang Hoang Tuoi 2 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 1.2.5 Ung dung lam nguyén ligu Nude va hoi nude duge ding lam nguyén ligu trong hod hoc. nhiéu cdc phan ing ‘Trong céng nghiép dam, nude ding lam ngudén cdp Hydro dé sin xudt NHy Tam thinh phan chinh cia dam (NH,);,CO. 1.2.6 Ung dung lam dung mdi Nude 1a chat dé dang hoa tan nhiéu chat khée nhau nén duge sit dyng lam dung mdi rat tt trong céng nghiép hod chat, cong nghiép dugc. Trong céng nghiép tuyén khodng, nude sir dung dé dung méi tuyén (thanh loc) durge nhiéu loai khodng chat. 1.3 Céc chi tigu chit lrgng nude khir khoang 1.3.1 Dé pH D6 pH IA mot chi tiéu quan trong, né biéu thj tinh chat axit hode tin kiém nude, Nude nguyén chit c6 tinh trung hoa, trong nude d6 chi e6 khoang mot phan mudi trigu phan tir dc phan ly thanh ion H* va OH. ct ‘Trong nude nguyén chit & 22°C, néng dé cdc ion H* va OH nu sau: [H'] = [OH] = 107 gf ‘D6 pH dinh nghia (tinh bang) am logarit co sé 10 cia néng 46 ion H” nh sau: pH = -Ig(H"] Vay véi nude nguyén chit thi: pH = -Ig(H"] = -Ig(10” ]= +7 Dya vao d6 pH ngudi ta phan nude ra cée loai nhur sau: Nude e6 pH <5,5 1A mude o6 tinh chat axit manh. Nude c6 pH = 5,5 + 6,5 IA nude cé tinh chit axit yéu. Nude e6 pH = 6,5 7,5 1A made trung tinh. Nuée c6 pH = 7,5 = 8,5 18 nude cé tinh chat kiém yéu. Nude c6 pH > 8,5 1a nude cé tinh chat kiém manh. SVTH: Dang Hoang Tuoi 13 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Tuy theo d6 pH ma cdc axit lin trong nuée cé cae cap phan ly khéc nhau. ‘Thi dy véi axit siliexic H.SiOs, Khi pH < 7 hau nhur khOng phan ly thanh ion, khi 7 < pH < 11, chi phan ly 6 cdp thir nhat theo phyong trinh phan img: H,SiO, H+ HSiO; Khi pH > 11 cé phan ly cap tht 2: HSi0O,¢ ~~ -H’ +Si0,” Déi véi axit cacbonic, khi pH < 4,3, axit khong phan ly, Khi pH = 8,3 + 8,4 th) phan ly toan bé theo cp thir nhat: H,CO;o HY +HCOy Khi pH > 12 thi phan ly hoan toan theo cp thir 2: HCOs — H* + CO: Tuy theo cap phan ly cia axit trong nude cé pH khac nhau cé thé gidp ta Khdo sét qua trinh hinh thanh eu cn trong 1d hoi, vi ede ion dong c6 thé lien két véi céc ion kim loai hinh thanh céc chat c6 d6 hod tan khéc nhau. Vi du, trong nude c6 pH = 8,3 + 8,4, c6 chita nhiéu ion HCO; thi khé déng céu cn trong thiét bi do khi d6 s8 tao ra Ca(HCOs)>, Mg(HCO,), dé hoa tan. Nguge lai khi pH > 12 thi lai tao thanh CaCOs, MgCO; khé hoa tan bam trén bé mit thiét bi, 1.3.2 Dé cing ciia née D6 cimg cia nude biéu thi néng 46 cdc ion Ca va Mg™ c6 trong nude va cing [A kha nang bam cau cAn trén bé mat thiét bi truyén nhiét, thuéng do bing 46 cimg Dite hoe d6 cimg miligam duong wong. D6 cimg Dite : 1°H = 10 mg CaOiiit. D6 cimg miligam duong Ivgng: Imgdl/lit = 20,04 mgCa”*fit, Imgdlit = 12,16mg Mg” */lit Dua theo 9 cimg c6 thé chia nude thinh céc loai nhur sau! Nude rit mém, d6 cimg < 4°H Nude mém, dé cimg =4 + 8°H Nude binh thudng, d6 cimg = 8 + 16 °H Nude cimg, d6 cimg = 16 + 30°H Nude rt cimg, 46 cimg > 30°H SVTH: Dang Hoang Tuoi 14 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng § ctg cdn chia thanh d6 cig tam thi va d6 ctmg vinh ciru. D6 etmg tam thdi 18 d9 cig cia nude gim cd Ca(HCOs)2 va Mg(HCOs)2. D6 cimg tam thai c6 thé khir duge bang nhiét 4. 6 cimg vinh ctu khong khir dugc bing nhiét 46. Téng dé cimg tam thdi va d9 cimg vinh ciru goi 1A d6 cimg todn phan. 1.3.3 BO kiém D6 kiém biéu thi tong ham lugng HCO;, CO,” , OH’ va géc mudi clia cae axit yéu khac. Tuy theo thanh phn, cé thé chia ra thanh d6 kiém bicacbonat (c6 gée HCO), cacbonat (c6 ge CO;*), hydrat (c6 géc OH), photphat (c6 gdc PO,*), silicat (6 géc SiO;)... Dd kiém cé anh huéng xau dén chat lugng cia hoi va tudi tho cdc thiét bi, bé mat truyén nhiét. 1.3.4 Téc hai cia tap chdt Céc tap chat khi nh O2, CO;, H2S...trong nuée, hoi nuée sé tao thinh cdc axit, géc axit gay n mdn hod hgc va an mon dién hod cdc bé mat kim loai. Thudng phai khir bot céc chat khi bing céch gia nbiét theo nguyén ly, nhigt d6 cing cao thi kha nang hod tan céc kh cing gidm. do vay khi gia nhiét nude trong bd khit khé thi cée chit khi tach ra khdi nude va duge thai ra ngod Céc tap chat rin thi cé thé tach ra thanh céu cin bam vao cdc bé mit truyén nhigt nhu céc bd ham néng nude, éng sinh hoi, bd qua nhiét...gay gidm hi trao déi mhiét va qué nhiét cuc bé trong thiét bj, gidm tudi tho cia thiét bj rat nhanh chong. suat Sé di céc tap chat téch ra duge, mot mit vi nhiét 49 ting cao thi d6 hoa tan mét sé mudi trong nude giam xudng, mat khdc khi van hanh, nude ding di xuat hoi lign tuc bay hoi, 1am cho néng dé tap chat tang dan (do tich lu), khi néng 46 tap chat vugt qua néng d6 bao hoa thi tach ra, tao thanh céu cn trén bé mat thiét bj. Ngoai ra do téc dung nhigt, nhiéu tap chat bj bién déi tao thanh chat khé hoa tan, dng céu lén bé mat thiét bi, ct ‘Ngudi ta cing phan ra hai loai céu can: Céu cin so cp va céu can thir cap. Céu cin so cp 14 céu cin sinh ra lap tire bam ngay vao bé mit thiét bi. C: cn nay kh6 xir ly loai bé khéi bé mat thiét bi. Céu cin thir cdp 1A céu cn do tich ty Iai rdi mdi bém 1én bé mat thiét bj. Cau 1é xir Ly hon céu can so cap, Cu cfn cling thuong mang dign tich va gay An mon dién hod cue bd tao thanh céc vét lm, hé siu, nhiing ké nitt trén dudng Sng, thiét bi, SVTH: Dang Hoang Tuoi 15 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 1.4 Chat trao di ion 1.4.1 Phin logi Dua vao nguén géc va tinh chat cé thé phin loai céc chat trao déi ion nhu sau! TThign nhign — hai Ine sa chit ve ( han tgo~ Zoli ting hop crit tno} Chit eacbon~ than sunfonie ‘Tinh axt man ~ gbe - SOsH L Dang sen cationic chit hu ok “Tinh axit yu ~ ge - COOH Dang | (-N (CH:)s)OH Tinh kiém manh Dang Il {-N (CH2)}OH. Dany Nova ting hop annie CHOW ‘Tinh kiém yéu: (NHJOH, (= NHJOH Hojic (= NH)OH Dang khir- vat itu Dang khie Dang oxi hoa ki (Uo ug rich it iu nh my Dam Pi Hinh 2.1: So dé nhanh phan loai chat trao déi ion ‘Thai ky dau, phat hign va tmg dung ky thuat trao dai ion, ngudi ta méi chi c6 Joai chat trao déi ion v6 co thién nhién, nhu “hai luc sa” (Zeolit), vi loai chat trao d6i nay khong thé ding trong méi truémg axit, va lai dung lwong trao ddi ion cia no tuong déi thdp, cho nén da thay thé bing chit trao déi ion nhAn tao, dac biét 1a ché tao thinh céng nhya trao déi ion, lam cho ching loai nhya trao ddi ion khong ngimg tang thém va duge img dung ngay cang rong rai. ‘Trong céc chat trao déi ion duge phan loai nhu 6 trén thi ta c6 thé xép thanh hai loai co ban: Nhya trao ddi cation chi giit lai cc ion duong trong nude. SVTH: Dang Hoang Tuoi 16 ‘Thiet ké thidt bj chinh cum mnie hie Khodng Nhya trao déi anion chi git lai cde ion 4m trong nuée. Ngodi ra, cde logi nhya c6 tic dung trao dbi dic bigt chi gitt Iai chon Ige mot vai ion. 1.4.2 Hat nhwa trao déi ion 1.4.2.1 Khai nigm chung Nhya trao déi ion duge diéu ché bang cde phan img polyme hay copolyme hod duéi dang cdc hat hinh cau 06 dudng kinh khoang 0,5 mm dé tang dign tich be ‘mat tiép xtc trong qué trinh xr ly nude. (Hin da trich te da chi www xychemicas.com vn) Hinh 2.2: Hat nhya trao déi ion Hat nhya trao doi ion 1a hgp chat hitu co cao phan tir gém hai phan: Phan mét la khung hitu co cao phan tir c6 cau tric khong gian va phan hai I géc ion trao 46i. Géc ion trao déi lai do 2 thanh phan nhé hon cdu thanh, mét phan gin chat vao khung himu co cao phan tir tao thanh mét ion cé dinh (am ho&c duong) va mét phan 1a ion inh hoat, hoat déng cé dign tich nguge déu (duong hogc am). Phan ion linh hoat chinh 1a phan cé thé trao déi ion. SVTH: Diing Hoding Tuoi 7 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Dé cho ngan gon m6t cach gan ding, ta 06 thé coi hat nhya trao déi ion c6 hai thanh phan 1a ion trao déi (H* hodc OH) gin trén thanh phan géc polyme (R- hoac R’-). Hat nhya trao déi ion cé phan ion linh hoat 1a ion H* goi la hat nhya trao déi ion duong hay Cationit (Cation Resin). Hat nhva trao déi ion 4m OH’ goi 1a hat nhya trao déi ion 4m hay Anionit (Anion Resin). 6 ion linh hoat 1a 1.4.2.2 Hat nhwa trao déi ion dong Hat nhya trao déi ion duong ding trong nha may Dam Phi My 1a hgp chat hizu co tng hop ¢6 tén thong mai Rohm & Haas — Amberlite 120 Na véi thanh phan chit yéu 1a géc Hydrocacbon (viét rit gon 1a géc R- ) lién két yéu véi ion H". Hat nhya trao déi ion duong thuéng dugc ky hiéu trong céng thitc hod hoc 1a RH hoac R-H. ‘Trong dung dich c6 pH cao, lién két yéu cia ion H* trong hat nhwa sé bi phan ly tgo thinh céc ion H* va gée R- mang dign tich am, Trong nuée c6 cde ion dong Ca", Mg” ....8é tao lién két mai véi géc R- mang dién tich 4m. Nhu vay cc hat nhva da “gitt” cic ion duong Ca”, Mg” ...1a thanh phan co ban lam cimg nude. ‘Dé ting dién tich tiép xic gitta hat nhya hitu co véi nude ngudi ta hat nhva trao déi ion voi kich thuéc nhé phi hgp ma van dim bao hiéu si suat thich hop. 1.4.2.3 Hat nhya trao déi ion am Hat nhya trao ddi ion 4m ding trong nha may Dam Pha My 1a hop chat how co téng hop c6 tén throng mai Rohm & Haas — Amberlite 910 Cl vai thanh phan chu yéu 1a géc Hydrocacbon (viét rit gon 1a géc R’-) lién két yéu vi ion OH’. Hat ion 4m thuémg duge ky hiéu trong céng thitc hod hoc Ia: R’OH hoac Trong dung dich c6 pH thap, lién két yéu ca ion H’ trong hat nhya sé bj phan ly tao thanh céc ion OH’ va géc R’- mang dién tich duong. Trong nude ¢6 cae ion CI’, SO,*, S03", HCO;’, HSiOs, CO5”...sé tao lién két mdi véi géc R- mang dign tich duong. Nhu vay, céc hat nhya da “gid” cdc ion CI, SO., SO;*, HCOs, HSiOs, CO,*...1a thanh phan tap chat co ban trong nude. ‘Trong thyc té, cdc ion HCOs, CO,” t6n tai trong nude voi nong dé rat thap. ‘Trong dung dich, cdc ion HCOs, COs” thudng phan ly nhur sau: HCO; + Ht > H,0 + COot SVTH: Dang Hoang Tuoi 18 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng co; + 2Ht — HO + = COT Khf CO) duge day ra khéi nude bang thiét bj khir khi true khi dua vao thiét bj trao déi ion 4m dé gidm tiéu hao nang lye trao ddi cua ion am. Day ciing 1a ly do ngwéi ta thiét ké hé théng thiét bi khir khoang nuéc nhu sau: thiét bi trao déi ion duong, thiét bi khir khi, cudi cing 1a thiét bi trao déi ion am. 1.4.2.4 Tinh chat vat ly cua hat nhya trao di ion Hinh dang bén ngoai: Hat nhya trao adi ion trong cOng nghiép cé dang cu ({rén 90%) dudmg kinh khoang 0.5mm, khOng mau, Hé sé ngam nude: Hé sé ngam nude phan nh hé sé khe ho mao quan cha 6 ng§m nude cang lén thi hé s6 lién két trong hat nhya cang nho, Trong qué trinh sir dung, néu hé s6 nay thay doi thi ndi lén hat nhya cé thé bj hu hong. nhya, Hg H6 s6 truong nd: Nhya trao déi ion ngim trong nude sé truong né. DO truong no cé lién quan dén a6 bén lién két gitta khung hitu co va céc nhém hoat déng, dung lugng trao di, néng 46 chat dién gidi, dic tinh trao d4i ion. Hat nhya cé hé sé truong né 1én thudng dé nit va, hu hong. Tinh chiu mai mon: Tinh chiu mai mon phan nh cuéng d6 co gidi cha hat nhua, Trong qué tinh str dung, céc hat nhya va cham vao nhau gay bao mdn, nit vé. Day a chi tidu quan trong cia hat nhya. ‘Tinh hoa tan: Khung cao phan tir dan bi lio hod, hod tan trong nude dudi dang keo. Do vay tinh hoa tan phan anh tudi tho cia hat nhua. ‘Tinh chiu nhiét: Hat nhya trao déi ion duong cé thé lam viée trong méi truéng nude dén 100°C. Hat nhya trao déi ion am cé thé chiu duge nhiét d6 dén 80°C. ‘Tinh dan dign: Hat nhya trao déi ion khé khéng dan dién, 1.4.2.5 Tinh chat hod hoc ctta hat nhya trao déi ion ‘Tinh axit - kiém: Hat nhya trong nuéc phan ly yéu lam cho nude cé tinh axit hoe tinh kiém, Tinh 6n djnh hoa hgc: Tinh 6n dinh hod hoc phan anh kha nang 6xy hod va qué trinh ldo hod phan khung cao phan tir. Cée hat nhya khée nhau thi 06 tinh én dinh hod hoc khéc nhau. SVTH: Dang Hoang Tuoi 19 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng ‘Tinh phan img thugn nghjch: Phan img trao déi ion c6 tinh chat thuan nghich, day Ia tinh chat hoa hoe rat quan trong dé t4i sinh hat nhya trao déi ion. ‘Tinh chat chon loc: Nhya trao déi ion c6 di lye khde nhau véi cdc ion khic nhau, do vay né c6 “wu tién thir ty” cho cic ion trao déi. Dung lvong trao déi ion: Dung lwgng trao déi ion phan anh kha nang trao d6i duge khéi lugng ion 1a bao nhiéu. Day 1a chi tiéu quan trong hang dau cia hat nha. Dung lugng trao déi hoan toan (hay dung lugng trao ddi ly thuyét — trao déi trong diéu kién thi nghiém) 1a kha nang trao déi hoan toin phin ion linh hoat cia hat nhya, Dung long trao déi lam viéc 14 dung lwong trao déi thuc té trong qua trinh Jam viée, chju anh huéng cia diéu kign lam viée thyc té. Céc diéu kign thyc hu: ham long cée mudi hoa tan trong nuée, thanh phan cdc mudi d6, chiéu day cia lép nhya, van te nude van han, nhigt 46 nude, phuong thite téi sinh, ching logi hod chat tai sinh, 6 thuan cia hod chat tai sinh, ndng 46 dung dich tai sinh, van téc, nhiét 46 tai sinh. cé anh huéng truc tiép dén dung hong trao dé hat nhya. lam viée cia 1.4.2.6 Dic tinh trao dé ion cia hat nhwa trao déi ion Nhya trao déi ion [H*] axit manh C4e nhém R-H cia nhya trao déi ion dong (Cationit) manh déu 6 kha nang trao déi twong déi manh véi moi nhém cation ¢6 trong nude, e6 thé khir due 6 cimg 6 trong nude déng thdi lam giam d6 kiém ctia nude. Nuéc ra khoi ct trao déi ion duong sé c6 tinh axit. Thay ddi tinh chat cia nwée ra Khi trong nude thién nhién c6 céc ion Ca’*, Mg”, Na* di qua lop nhya cationit R-H thi thir ty chon loc cia nhya cationit d6i véi cdc ion trong nude 1 Ca™* > Mg” > Na‘, Nghia 1a khi nude di qua lép hat nhya thi hat nha sé wu tin git Ca®* trude, sau dé téi Mg™* va Na*. Vi vay thir tu cdc ion trong nuéc ra sé 1a H*, Na‘, Mg™, Ca°*. Thir ty nay khéng phu thuéc vio néng dé tuong déi cia cdc ion nay trong nuée dau vao. SVTH: Dang Hoang Tuoi 20 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Na Dp cir, DG axit man Bp axt Dp kiém (inh age tric 0 iu nh my Bam Phi MS) Hinh 2.3: Sy thay déi tinh chat ciia nude ra Khi nude di qua l6p nhya, eéc ion dong trong nude bi nhya git Iai va dng thdi nhya giai phong H* Theo tinh chon loc cia hat nhya, truéc khi hat nhya bj bao hoa ion Na’, cic ion H* dugc giai phéng ra sé trung hoa cdc ion 4m (OH, HCO;, CO,”...) am giam 46 kiém cia nude (pH gidm xudng). Do céc phan img trao déi khong xay ra tire thi, nén ndng d6 ion Na* sé bat dau xudt hign (diém a) va tang dan Ién (do hat nhya chon loc kém véi Na‘) , tuong img 46 axit giam manh (pH lai bat dau ting lén). Khi ndng 46 Na* tuong duong véi lugng axit manh, nude ra c6 46 pH trung tinh (diém b). Khi nude ra cé ndng d9 ion cé tinh kiém (pH > 7) vi H’ sinh ra khong dit trung hoa dé kiém cia nuéc. Dé kiém ciia mudc ra ting cho téi khi bing voi dé kiém cla nude vao thi nghia I hat nhya khéng cdn gidi phéng H* nita, Toan b6 hat nhya da chuyén sang dang Ry-Ca, Ry-Mg, R-Na, Na* én hon nita thi nuée ra s Khi nude ra bat dau xuat hign cdc ion Mg™* va sau 46 1a Ca” (diém d trén biéu dd), néng 46 Na* giam dan dén khi nudc ra hoan toan giéng nuéc vao thi hat nhva hét kha nang trao déi ion. SVTH: Dang Hoang Tuoi 24 ‘Thidt ké thidt bj chinh cum nur Rhie Rhodnge Nhu vay: Diém a 1a diém cudi cia qué trinh khir mudi higu qua. d Ja diém cudi cia qué trinh trao déi ion khir d6 cimg cia hat nhya. Nuge cung Thiet bj phan ung * trao déiion Hat nha da trao déi ion - . Hat nhya trao Hat nhua doiion 1 phan trao doiion Nuoc mem (Unk do rich da chi wow osychmical.com.rn) Hinh 2.4: minh hoa tinh chat nude ra ‘Trao aéi ion kiém manh (anionit manh) ‘Thir ty chon loc eiia nhya anionit R-OH déi véi céc anion trong nude 1A S0,? > NO; > Cl > HCO; > HSiO,. Kha ning trao déi HSiO; cia anionit 18 kém nat, vi vay trong nude ra thudng ¢6 mot long nhé ion HSiO; va tinh kiém yéu. ‘Nang cao kha niing khtt Silic (Si) HSiO;' 1A mt trong cée nguyén nhan chi yéu gay nén cde van dé céu cin trong hé théng hoi nude sit dung nude khit khofng. Do vay ngudi ta thudng coi sir SVTH: Ding Hoding Tuoi 22 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng xuat a ion HSiO; 1a béo higu sy két thie qué trinh trao déi anion. Hay 1a lop nha da hét kha nang trao ddi. Nhung vi ly do kinh té ma ngwdi ta chap nhan nude ra c6 néng d6 ion HSiO; nhat dinh va sau dé sé duge tiép tuc xir ly dé gidm di tac hai cua ion HSiO; trong nude. Dé nang cao higu qua khir HSiOs, yéu cau phai c6 nhya anionit manh, chat Iugng nuéc vao c6 pH thdp va nang cao higu qua qua trinh tai sinh hat nhua. ‘Yéu clu chit lgng nwée vaio Khi nus vao 6 d6 pH thap (tinh axit cao), cde hgp chat Silic sé tn tai & dang ion HSiO; do phan img trao déi sau: R-OH + HSiO; + RHSiO; + oH” Do dé khi nuée c6 d6 pH thap thi can bang phan ig c6 Igi nghiéng vé phia hap thy HSiO; Ngoai ra gidm thap cde néng dé ciia cdc ion khdc trong nuée ciing lm thuan Igi cho qué trinh khir Silic. Do tinh chon loc cia anionit nén thuc té chi cé ndng 46 cua ion HCO, 1a anh huéng true tiép (xét 6 khia canh néng dé cdc ion) dén higu qua khir Silic nén nguéi ta thuéng khir ion HCO; trudéc bing thiét bi duéi khi CO, (Degasifier) dat truée thiét bi khir Anion. ‘Yéu cAu déi véi diéu kign tai sinh # Cc chat ding dé tai sinh phai 1a kiém manh. Phai ding du hoa chat mét Iuong nhat dinh nhung phai khdng ché ndng 46 dich tai sink. Nang cao nhiét 46 tai sinh va ting théi gian tiép xac. Nang cao 46 thudn ciia chit tai sinh. 1.4.2.7 Céc nhan t6 anh huéng dén toc d6 trao déi ion Can bang trao déi ion dat duge trong mot s6 diéu kign cu thé, Trong thye té, ngudi ta mong muén thiét bi trao d4i ion cé thé vin hanh dudi hu téc mude cao cho nén thdi gian phan img 1A c6 han, khdng thé khdng xét dén téc 46 trao ddi ion dat dén trang thai cin bang. Vi vay, nghién cifu cdc nhan té anh huéng dén téc 46 trao 444i ion cé y nghia thuc tién rat quan trong. Qué trinh trao déi ion 1a qué trinh trao déi giita cdc ion trong nude va thé trao déi trong cde nhya trao déi ion, Gée c6 thé trao déi cia nhya phan bé khéng theo qui tac trong mdi hat, né khong chi 6 bé mat cua hat nhya, ma sé lén nim bén trong hat nhua. Cho nén qué trinh trao déi ion tuong déi phite tap, vi né SVTH: Dang Hoang Tuoi 23 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng khéng don thuan chi Ia van dé trao déi vj tri gitta cdc ion, cdn c6 qué trinh ion trong nuée khuéch tin vio bén trong ‘Téc d6 cia ban thin phan img héa hoc trao déi ion phy thude vio phan img gitta cdc ion, néi chung rit nhanh. Cho nén théng thwdng néi téc dé trao ddi ion khéng phai chi phan img héa hoc nay, con néi téi téc dé thay déi cia néng trong dung dich nude (tire 1& qué trinh dng luc hoc cia n6). N6i chung, qué trinh trao déi ion cé thé phan ra 5 bude. Duéi day 1A vi du: Nhva cationit tinh axit manh dang HR tién hanh trao déi Na+ trong nuée. 1. Trwéc tién, Na+ trong nuéc khuéch tin trong nude dén mang nude tiép gidp o bé mat nhya, dan dan khuéch tin qua mang nay, nhu (1). Ion 6 thé rao i one chit tra dt ee \ sin sr i ne (Hin ag rich et i nha may Bam Pi MP) Hinh 2.5: Cae bude trao d6i khuéch tan 2. Na® di vao céc 16 lign két bén trong hat nhya, tién hanh khuéch tan nhe 2), 3. Na® véi géc trao déi bén trong nhya tiép xiic, roi voi H' c6 kha nang trao di trén géc trao d4i, nhu (3), 4. Ht bi trao én trong nya, nhu (4), tach ra, khuéch tin bé mit nhya gitta cic 16 mat lién két 5. H’ bj trao déi tach ra, khuéch tan théng qua mang nuéc tiép gidp bé mat hat nhya di vao trong dung dich mud, nhu (5). ic ion, rit nhanh, Bude thir (3) nhw trén thue vé phan img hoa hoe gitta cho nén toan bé qua trinh trao déi ion chu yéu quyét dinh bai qua trinh khuéch tén. SVTH: Dang Hoang Tuoi 24 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Buse thir (1) va bude thir (5) ion khuéch tan trong dung nude(chil yé Ja khud it giéng nhau, bing duong Iuong, cé thé xem cing mét loai: khuéch tan mang, tén trong mang nude) cé tinh trao déi cl Cing Iy lum nhu vay, bude thie @) va (4) cing 6 thé coi cing mét loai Khuéch tan trong 15 Iuéi lign két é bén trong hat nhya: khuéch tan bén trong hat hode khuéch tan ndi, Van dé cac diéu kign van hanh c6 anh hudng dén téc d6 trao déi tuy da cé nhidu céng trinh nghién ciru, nhumg cdn chwa hoan toan 1 rang. Du6i day néu len mét s6 nhan t6 anh hudng dén téc dé trao déi ion. Nhom trao di cia nhua Ta da biét, tc 46 phan img héa hoc giita cdc ion rt nhanh, n6 khéng phai 1a giai doan quyét dinh anh hudng dén téc dg trao déi ion. Cho nén, néi chung géc trao déi cia nhya khde nhau khéng anh huéng dén t6c d6 trao déi. Vi dy: nhya cationit dang sunfonic khong ké I né trang thai HR hodc NaR hoac thai khdc, déi v6i tc d6 trao déi gitta céc ion déu rat nhanh, su khdc biét nay cting rat nho. Quan hé gitra hinh thai cita géc trao déi va téc dé trao déi. ‘Théi gian can thiét Ti trong biéu kién Phan ting . 5 dat dén 90% can bing (g/ml) RSO3H + KOH 2 phit 0.435 RSO,Na + CaCl, 2 phat 0.500 RCOOH + KOH Tngay 0.400 RCOONa + CaCl, 2 phit 0.300 Nhung d6i véi chat trao di ion c6 thé hinh thanh chat dién gidi yéu tinh trang sé khéc, t6c d6 trao déi dang HR va dang mudi giéng nhu vay sé khac biét rat Jén. Téc 46 phan img trao ddi cia nhya trao déi cé nhém cacboxyl dang HR trong bang dac biét cham, vi duéng kinh cia mit 18 trong hat cia né tuong déi nhé, quan hé téc dé khuéch tén néi cia ion, tién hanh trong mat 16 rat chim. Dé giai thicl diém nay, c6 thé do ti trong biéu kién cia né rit xa ti trong biéu kién cia nhwa trao Gi c6 nhém cacboxyl & dang mudi. SVTH: Dang Hoang Tuoi 25 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Nong 46 dung dich Su chénh léch nng d6 1a dng lye qua trinh khuyéch tan. Khi ndng 46 ion linh déng trong nude > 0,003 mol/l, téc 46 khuyéch tin mang cua ion rat lén, su khuyéch tn trong hat nhya tré thanh téc 46 khuyéch tan chung ctia qué trinh trao déi ion. Qué trinh nay xay ra khi t4i sinh hat nhwa. Khi ndng 46 ion Tinh dong trong mrée < 0,003 mol/l, tée 4} khuyéch tan mang nho. Khi dé téc 46 khuyéch tan nay tre thanh téc 46 Khuyéch tén chung cia qué trinh trao déi ion. Qué trinh san xuat nude khir khodng thuge dang nay. Nang 46 ion trong dung dich cing anh huong dén 46 truong cia hat nha va téc 46 khuyéch tan mao quan. Luu tée dung dich N6i chung, Iuu te dung dich khong anh hudng dén cua ion, 6 khuyéch tin mang Nhigt 49 dung Nhiét d6 cao thi téc 46 khuyéch tan mang va mao quan cao. Théng thuéng, nhiét dd dung dich gid khoang 20 + 40 °C. Nhiét 46 khéng duoc cao qua gidi han cho phép ciia hat nhya, khéng thip qua lam giam téc d6 khuyéch tin cia ion. ‘D6 lién két cia khung nhya trao déi ion D6 lien két cia hat nhua én thi dudng kinh mao quan thudmg nhd, lam giém t6c dé trao déi ion. Duwéng kinh hat nha Duéng kinh hat nhya cdng nhé thi tng dign tich bé mat tiép xtc gitta hat nhya va dung dich cang cao, chiéu dai éng mao quan giam, do d6 tang 46 trao déi ion manh, Nhung dung kinh hat nhya khong thé qué nhé vi sé lam tng nhya va khi vin hanh thi dé bi ria tri, hat nhya thodt ra ngodi ing tr lye ela Kich thée mao quan Nhya cé mao quan kich thuée lén thuéng ding dé xir ly nude c6 nhiéu Khong hitu co. Thuong 1 hat nhya duge ting hgp bing phuong phép tring hop. Nhya cé mao quan kich thude nhé thudng ding dé xir ly nude c6 nhidu Khong v6 co. Thuong la hat nhya durge tng hop bing phuong phép tring ngung. SVTH: Dang Hoang Tuoi 26 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng N6i chung nhya cé mao quan Ién thi téc d6 khuyéch tin mao quan cao, tang t6c dé trao dai ion. Ban chat ciia ion Ban chat cia ion déi véi téc d6 khuéch tan ndi cé anh hudng tuong déi lon. Ban kinh ion hydrat cing lén, khuéch tan néi cing cham, sé dién tich cia ion cang nhiéu, khuéch tan ngi cang cham. Cn ctr vao két qua thye nghiém, ctr ting thém vao cation mdt dign tich, te 46 khuéch tn ctia n6 sé gidm chim khoang 1/10 véi lac ban dau, Hign tugng cic nhan té anh hudng dén téc d6 trao déi cia anionit hoan toin giéng cationit. Déi voi nhya anionit, van 42 khuéch tin mang hign nay méi nghién ciu duge rit it. Nhung do duge trong dung dich rit long, déi véi nhwa tinh kigm manh, khuéch tan mang Ja chi yéu, trong dung dich dac khuyéch tan bén trong hat (khuyéch tan néi) 18 chit yeu, ‘D6 lién két cia nhya va dién tich cita ion d4i v6i anh hudng téc 46 khuéch t4n bén trong hat nhya cua anion so voi anh hudng cia cation nhd hon nhiéu; néu anion tang thém méi dién tich, dén véi mite d6 anh huéng dén téc d6 khuéch cha nd, chi bing 1/2 hodc 1/3 cia cation. Khi d6 lién két cha nhva tir 5% ting thém dén 15%, téc 46 khuéch tan ndi cia cation héa tr] 1 giém thép khoang 1/10 so véi con tée d Khuéch tan ndi cia anion héa tri 1 chi gidm thdp 1/2. Nha dang 1 d6 khuéch tan ndi cia nd so véi nhya thong thudng nhanh hon bi in ndi Nude sau khi qua keo tu va loc xir ly, tuy c6 thé khir di vat huyén phi va vat chat keo trong né, nhung d6 cimg chwa thay déi, 46 kiém van cdn tuong déi cao, tire 14 46 cimg dur lai trong nuéc da qua héa mém xu ly trréc so voi yéu cu vé 46 cimg cia nudéc bé sung cho 1d hoi cdn cao gap nhiéu lin. Cho nén nudéc nay khong thé ding lam nude cap bé sung cho 1d hoi, phai tiép tue bude xt ly hoa mém méi ding duge. Hién nay, phuong phap ding réng rai nhat dé xir ly héa mém nude 1a trao déi ion. Ld hoi thdp 4p c6 thé ding xir ly trao déi ion natri (NaR). Ld hoi trang Ap va cao 4p c6 thé ding xtr ly trao déi ion NaR hai cdp; c6 khi ngoai phan hoa mém ra, cdn can giam thip 46 kiém cita nude (6 day goi 1a khir kiém), cé thé ding phuong phap xi ly nuéc trao déi ion HR, NaR. Cac phuong phap trao déi ion 46, sé duge gidi thigu trong phan nay. Ngoii ra, ty thudc vao sy phat trién cla ky thuat trao déi ion, hién nay 06 1d hoi cao ép va trung dp, thm chi c6 cd mot s6 10 hoi thdp ép da dung phuong phép héa sach nude triét dé, tire 1a phuong phdp khir mudi héa hoe trao déi anion va cation. SVTH: Dang Hoang Tuoi 27 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng ‘Theo sy bé tri lap dat trao déi ion khéc nhau, phuong thite van hanh trao déi ion cé thé phan ra may loai nhu sau: . thé ‘Trang thai tinh ‘Thap don Trao déi ion Kiéu thap 06 dinh ~ Thap lép song song Trang thai dong \ Thép hon hop cr T ip di dong Kiéu thap lign tue 4 ( Thap hu déng (Pik eg ih i eu hd may Bam Phi 89) Hinh 2.6: So dé nhanh phan logi phuong théte van hanh trao déi ion Phuong thite trao d4i trang thai tinh 1A cho chat trao di ion va nude tiép xtc trong mét théi gian (c6 khi tién hanh khudy) tién hanh trao déi ion, sau dé dem nuéc va chat trao déi ion phan ly ra. Cho nén, phuong thirc van hanh ciia né phai cd théi gian ngimg. Nén phwong thitc loai nay khéng cé gid tri thuc dung trong céng nghiép, chi thich hgp str dung dé nghién ciru tinh nang cia chat trao déi ion trong phong thuc nghiém. Trao d6i ion trong trang thdi déng IA chi nude tién hanh trao ddi ion duéi trang thai hru d6ng, day 1a phuong phép thuong ding trong cong nghiép. 1.5 Tai sinh hat nhya trao déi ion Phan img trao déi ion 1a phan img thuan nghich. Khi khir ion trong nuéc, cdc ion bi nhya hap thy. Nguge lai, khi tai sinh, cdc ion nay bi dung dich tai sinh lay di Khoi hat nhya. Vi thé khi van hanh hé thong, hat nhya sé suy giém kha nang trao déi ion dén mire cho bat dau cho ra nuée dat tiéu chuan giéi han. Khi dé ta phai tai sinh 48 phuc hdi kha nang trao déi ion cho hat nhwa. Day 1a bude quan trong trong céng nghé xir ly nudc bing phong php trao déi ion str dung hat nha. ‘Téi sinh tt hay x4u khéng nhing anh huéng truc tiép én dung hong trao at lvgng nuéc san pham va higu qua kinh té trong san xuat. déi Rim vige cia ion, cl SVTH: Dang Hoang Tuoi 28 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 1.5.1 Phuong thite tai sinh ‘Ngudi ta phan chia phyong thitc ti sinh theo huéng dong chay cia dich tdi sinh thugn dong va tai sinh nguge dong. sinh: 1.5.1.1 T4i sinh thudn dong Khi ham lugng muéi khodng trong nuéc khéng Ién, d6 cimg cua muée khong cao thi ngwai ta thuéng ding phuong thie tai sinh thuan dong. Tai sinh thudn dong 1a phuong thie ti sinh cho dung dich tai sinh di cing hung véi huéng dong chay ciia nude khi sin xuét, Thong thurdmg, dong chay di tir trén xuéng. Phuong php don gian va higu qua kinh té, k¥ thuat cao. Nye ‘yd yy! yy! (inh de tich 0 eu nk my Bam Phi MI) Hinh 2.7: Huéng dong chay trong phuong phap tai sinh thugn dong 1.5.1.2 Tai sinh nguge dong TAi sinh nguge dong 1 phuong thite tai sinh ma dung dich tai sinh di nguge huéng véi huéng dong chay cia nude vio trong san xudt. Trong san xuat, thong thudng nude di tir én xung, khi t4i sinh, dung dich tai sinh di tir dudi len, khi d6 goi 1A cong nghé tai sinh chay nguge ting cé dinh. Khi sin xudt, nude chay tir duéi én, khi t4i sinh, dung dich tai sinh di tir trén xudng thi goi 1A cong nghé ting néi. Kf thuat tai sinh nguge dong duge img dung rong rai, mé rong pham vi thich img cia trao déi ion véi ham lugng ion cao ca nude cap, nang cao chat lugng nuée san pham, gidm tiéu hao hod chat. SVTH: Dang Hoang Tuoi 29 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng yu HM ye Mh ovina dong chiy ca mie sin sade retin dng chy ck dich i sinh Hinh 2.8: Cong nghé tai sinh chay nguge ting 6 dinh 1/ Wal [iy A Ta yd (inh de tich 0 eu nk my Bam Phi MI) Hinh 2.9: C6ng nghé tai sinh ting n¢ 1.5.1.3 Ching loai va d6 thudn cia hoa chat tai sinh Ching loai cia hoa chat true tiép anh huéng dén higu qua tai sinh va gid thanh t4i sinh So sdnh hai hod chat ding trong t4i sinh hat nhya trao déi ion duong: Axit Clohydric HCI va Axit Sulphuric. Xem bang dudi day: SVTH: Dang Hoang Tuoi 30 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Bang 2: So sénh hai héa chat ding trong t4i sinh nhya ion duong Théng sé so sanh HCl H,SO, Gid thanh, Cao Thap Higu qua tai sinh Cao Thap Tao mudi khé xit ly Khong C6: CaSO, Phuong thite 0 thé Khé khan khi ding Dé dang phuong thite chay nguge 4p dung tai sinh tir duéi len Tinh an mon thiét bi Cao Thip Van chuyén, bao quan. Kho Dé Xu ly sit (Fe) Duge Khong (Bing? dee chu nhd my Bom Phi M5) ‘D6 thuan cia dich tai sinh cao, ham lwgng tap chat it, d6 t4i sinh cla hat 46 thuan chat tai sinh trong phuong phap tai sinh nguoc déi vi hat nhwa trao déi ion am 1én hon déi ‘véi hat nhwa trao déi ion duong. nhya cao, chat lugng nuée san pham tai sinh tét. Anh huéng Luong ding chit tai sinh ‘Luong chat tai sinh nhiéu hay ft anh hung tryc tiép dén dung lugng trao déi Jam viée cia nhya sau tdi sinh va gid thanh nuéc sin pham. Phai can bing gitra higu qua tai sinh va higu qua kinh té li quan dén tigu hao hod chit tai sinh. tinh chat ciia hat nhya trao d6i Luong ding chat tai sinh cing lin quan dé ion. N6i chung nhya loai manh Iuong ding chit tai sinh cao hon véi logi hat nhya yeu, Diéu nay duge giai thich nhu sau: Vi phan img trao déi ion 1a thudn nghich, nén ion hit bam trén chat trao 46i mat higu Iyc, hoan toan 06 thé thay thé bang ion trong chat tai sinh, Hon nita, trao 446i durge tién hanh theo dong Iugng. Theo ly ludn, mOt duong lugng gam chat tai sinh di khdi phuc dung long trao déi cia mét duong ong gam chat trao déi Nhung thyc té, phan (mg tai sinh nhiéu nhat chi c6 thé tién hanh dén trang thai cin SVTH: Dang Hoang Tuoi 31 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng bing hod hoe, cho nén khi chi ding Ivong chit tai sinh ly luan dé tai sinh, khdng thé khdi phuc hoan toan dung lugng trao déi cia chat trao déi. Nén trong sin xuat, Iwong ding chit tai sinh théng thuéng vuot qué tri sé tinh toan. Déi vdi binh trao d6i NaR tai sinh théng thudng, ti Ié tiéu hao thyc té cia chat tai sinh tir 2,0-3,5 lan trj sé tinh toan, Quan hé gitta ti 1é tiéu hao mudi an véi trinh dé tai sinh trong binh trao di tdi sinh thudn dong, hinh (2.10), 100; 80} 60} 40) 20} 0 100 200~—«300S400.—SS—«S00 Ti 16 tiéu hao (g/dlg) Hinh 2.10: Quan hé gia ti Ig tigu hao mudi an va trinh d6 tai sinh Duong nhién, ting thém ti 1é tiéu hao chit tai sinh, c6 thé nang cao trinh d6- tdi sinh ca chat trao déi, nhumg khi ti 1¢ tiéu hao sau khi tng dén m6t mite d6 nhat dinh nhu & diém 150g/dlg trong hinh, lai lién tyc tang thém, trinh d6 tai sinh nang cao duge rat it, cho nén, ding ti 1é tigu hao qué cao sé khéng kinh té. Khi img dung thuc té, phai can cir vao tinh trang cu thé trong san xuat, d6i voi yéu cdu chai va hé théng xir ly nude, théng qua thi nghiém didu chinh, xdc dinh ti 1é tigu hao tét hat. it nude el D6i vai chat trao déi ion HR, néu 1a loai tinh axit manh, lugng ding chat tai sinh bang 2-5 lan lugng tinh todn; néu loai tinh axit yéu thi 1én hon lugng tinh todn chit ft Téi sinh thugn chiéu tiéu hao long chat ding ti sinh 1én hon tai sinh nguge chiéu. ‘N6i chung ding Iugng chat t4i sinh cao thi nang cao higu qua kh Silic Nong d@ dich tai sinh Khi ding cing mét hrgng chat t4i sinh nhat dinh, néng d6 dich t4i sinh (+ mot pham vi nhdt dinh) cing ln thi d6 tdi sinh nhya sau t4i sinh cing cao. Nhung SVTH: Dang Hoang Tuoi 32 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng néng 6 dich tai sinh qué cao lam cho thé tich dich tdi sinh gidm, dign tich tiép xe bé mat cia hat nhya véi dich tai sinh gidm, nhya khong dé tiép xitc déu voi dich tai sinh va di thoi gian lwu can thiét, Khi ndng d6 dat dén mét sé tri s6 nado dé, trinh 46 khéi phuc dung lugng trao 46i cua chat trao déi sau khi tai sinh, c6 thé dat dén mét tri s6 cao nhit. Vi du ding dung dich NaCl cé néng d9 khée nhau di hiém tdi sinh di (khi thi nghiém luu tc tai sinh S, = 3, wu téc trao d4i S, = 60, 46 cig nude nguén = 2 mgdl/l. S, - biéu th luu téc khéng gian); két qua nhu hinh (2.11). Tu dd thi nay ta c6 thé biét, khi néng 46 dung dich 1a 10% thi dung lugng trao déi 1én nhat. véi nhya cationit 200 7 [|—J ;—] | -—~ 1000, -— | ~~ —oS 1100 Dung luong trao déi (dlg/m*) 3 | g 75 10 2515 Nang 46 dung dich tai sinh (%) Hinh 2.11: Quan hé gidta néng d6 chat tai sinh va dung lwgng trao déi cua nhya Néng d6 dung dich tai sinh qua cao cing khéng thich hop vi khéng nhimg do thé tich cua dung dich tai sinh nh6, phan img trao déi khéng déng déu ma thudng c6 hign tugng nhém trao déi bi nén ép tuong déi nghiém trong, lam giam higu qua tai sinh, Dé khéng ché hop ly néng d9 dung dich tai sinh trong sén xuat 06 thé ding dung dich tai sinh truée loaing sau dac dan. Trude tién dem 30% ting long mudi an méi lin ding tai sinh pha thanh dung dich néng a6 4-5% cp vao binh trao adi, lay mang di phan lon Ca™* va Mg”* trao ddi ra; sau 46 dem 70% mudi n cdn lai pha thanh dung dich dac (6-7%) tiép tuc tai sinh, thuc tign da chimg minh, higu qua xtr Ty nude twong déi t6t.Néng dé dung dich tai sinh, tinh dé tdi sinh va hod trj eda ion bj chat trao d6i hap phy cing c6 quan hé. Néu ding chat tai sinh hod trj 1 dé tai sinh SVTH: Dang Hoang Tuoi 33 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng ion hod tri 1, anh huéng cua néng 46 dung dich tai sinh n6i chung tuong di nho. Khi ding chat tai sinh hod tri 1, tai sinh ion hod tri 2, nang cao néng 46 dung dich tai sinh c6 anh huéng déi voi su nang cao higu sudt th twong déi ro rét. ‘Tai sinh thudn dong thuéng ding dich tai sinh ndng d6 cao hon Khi ding tai sinh ngugc dong. Nhigt a9 djeh tai sinh Nhiét d6 dich tai sinh cao thi te d6 khuyéch tn mao quan va khuyéch tan mang cao, tng higu qua ti sinh. Nhung nhiét d6 tai sinh khong duge cao hon nhiét 46 cho phép cia hat nhya, trinh anh huéng tuéi tho hat nhya, ‘Téi sinh hat nhya trao déi ion duong manh ding axit Clohydric thi khong cin gia nhiét khi tai sinh. V6i tai sinh hat nhya trao déi ion am manh ding NaOH, nhiét d9 khong anh hudng 16 rét. Luu téc dich tai sinh Luu téc dich tai sinh anh hudng dén théi gian tiép xtc cia chat tai sinh va hat nhya. Thong thudng luu tc dich t4i sinh khoang tir 4~ 8 m/h. 1.6 Xirly ban dau nhya méi ‘Trong nhwa trao déi ion thuémg cé mét lrong nhé hop chit cao phan tir c6 phan tir long thép va don thé khdng tham gia cde phan ig polyme hog. Cho nén khi méi lan dau tiép xtc véi cdc dung dich nudéc, axit, kiém... ching sé chuyén vao dung dich, anh huéng xau dén chat long nuéc san phim, Khi déng géi, van chuyén cing cé thé lam hat nhya bi nhiém cac tap chat v6 co cho nén nha méi trong cOng nghé khir khodng nuéc can phai xit ly tude khi sit dung dé nang cao hoat tinh, tinh én dinh va d6 sach cia hat nhya, Ce bude xt ly: - Ngdm nhya méi trong dung dich NaCl 10% trong thai gian 24 gid. ~ Rita sach dén khi nude nia khéng cdn mau ving. = Rita lai dé kh sach min nh va tap chat co gidi lin trong nhya. - Nhya trao déi ion dirong ngam trong dung dich NaOH 2% trong 2.+4 gid. Ngdm nhya trao déi ion 4m trong dung dich HC] 5% trong 2 + 4 gid. = Rita sach cho dén khi nude rira 1a trung tinh. - Thue hign lai bude 4 va bude 5. SVTH: Dang Hoang Tuoi 34 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng ~ Dua vao san xudt hode dir phong. 1.7 Phuc hai nhwa bj nhiém ban Hat nhya thudng bj hai loai nhiém ban: - Nhiém ban bé mat do hinh thanh cdc két tia dang mang méng hoic cin méng trén bé mat hat nhya. Céc két ta chi yéu do cde huyén phii hitu co va chat vo co trong nuée mang vao Nhiém ban bén trong hat nhya do cdc chat hia co va v6 co ngam vao ben trong edu tric cita hat nhvra, ‘Thudng hat nhya trao déi ion duong bi nhiém ban do cdc chat v6 co. Hat nhya trao d6i ion am nhiém ban do céc chat hitu co. Khi bj nhiém ban, hat nha chuyén sang mau t6i, ting thé tich, gidm dung Iugng trao déi ion, tiéu hao nhiéu hoa chat dé tai sinh, tiéu hao nhiéu nude rita, gidm chat Iugng nude san phim, do dé can xir ly, phyc héi hat nhya, 1.7.1 Phuc héi nhwa trao déi ion dong Ding khéng khi nén dé théi cdc chat ling dong trén bé mat hat nha. Ding axit dé nia cdc chat ling dong khéng théi dugc bing khéng khi nén. Khi bi nhiém ban chat hiru co nhu dau, mé...thi dung NaOH dé ngam ria hu khi xit ly hat nhya méi, 1.7.2 Phuc hoi nhuea trao déi ion dm Ding khéng khf nén dé théi cdc chat ling dong trén bé mit hat nhya. Dang nude cé tinh kiém ngam nita chit him co. Bj nhiém ban sat thi ding axit clohydric dé ngam rita nhua xir ly hat nhya méi Bj nhiém bn silic thi dung kiém néng dé rir. nhung nhiét 46 khéng duge cao qua giéi han cho phép cia hat nhya dé trénh gidm tuéi tho hat nha, 1.8 Thiét bj trao déi ion 1.8.1 Nguyén tae thiét ké Yéu t6 quan trong trong thiét ké phn xuéng trao déi ion 1a cdu hinh cla hat nhya khi né twong téc voi dung dich, Trude day, ting nhya 6 dinh duge xem 1a tot nhat, bay gid ta cé thé Iva chon cdc céng nghé hién dai hon nhu: giita ting tinh, ting dém dng, ting s6i va thing c6 khudy tron. Luong chat rin lo img trong dich SVTH: Dang Hoang Tuoi 35 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng cap vao 06 thé quyét dinh cdc kha nang chya chon. nhya tang dém hoat dong nhu mét bé loc higu qua, né nhanh chéng bi tit khi c6 chat rin lo limg, trong khi dé tang s6i c6 thé hoat déng khi néng d6 chat rin min lén dén vai tram phan trigu. thang quay cé thé hoat déng véi hrgng bin chita 20% chat rin trong 46, khéng cé hat nao 16n hon hat nhya. Quy mé phan xuéng cing 1a mét yéu t cin xem xeét khi thiét ké. Véi quy mé rat nhd, ¢6 thé thiét ké loai tng o6 dinh voi hé sé an toan cao dé don van hanh, khéng phat sinh nhicu thict bj khac. Ngoai ra, sir dung trao d6i ion dong lién tuc cé thé gidm dang ké chi phi dau tu véi cdc phan xuéng lén. ian trong, ic yéu té trén két hop véi téc 46 dong chay cao trong ting dém cé thé ting téc 46 phan img. Noi chung cdc dung dich loang, trong duoc xtr ly vdi ting cé dinh hode ting dém déng, cdc chat long duc hodc bin quing thudng duge xit ly bai thing quay hoc tang sdi, 1.8.2 Céc logi thiét bj trao doi ion thong dung 1.8.2.1 Loai ting nha ed dinh (fixed bed) Loai ting cé dinh don gian nhdt dugc thé hién trén hinh, dugc sit dung trong mét sé nha may nude hién dai. Thing duge thiét ké cé hai dau hinh dia, chiu ap ha c6 thém céc cita cng tac. Vat ligu 1a cdc loai thép véi lop 1ét cao su hode nhua. CO thé ché tao bing thing cé kich thuée nhé bang vat ligu composite. Chiéu cao cla tang nhya it khi 1én hon Im, nhung phai dé phan trén ké tir bé mat trén cla lop nhya khoang 1m dé nhya gian no trong qué trinh si lam sach can ban. SVTH: Dang Hoang Tuoi 36 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng (Minh de tich ie “Bai ing ve iu rao dt ion") Hinh 2.12: loai thit bj tang nhya cé dinh A. nap liga: B Ding this C. dng din mudi chy nga; D. bay tdch dmg ngeochay tran; F: dng rita: mabe dart G. dng gép: H. dng x mba: £18 quan sit 18 x mde: K. moi dt dang cu do ip Huéng chuyén déng cia dung dich thudng Ia tir trén xudng, nhya 1a mdt ting dém, gitta cac hat khéng c6 su chuyén ddng tong déi. Tang nhya duge dé bing nhiéu cach khac nhau. Cach don gian nhit 1a 45 day cat vao phan day cia thing céc éng phan phéi duoc chén trong lép cdc nay. Cach khdc 1a ding tim sin cé duc 15, cdc chén phan phéi duge lap chat vao day. Véi cau tao nay, toan b6 ap lye sé tic d6ng tip trung vao ting nhya trong qua trinh chay. SVTH: Dang Hoang Tuoi 37 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng (inh hoe bap trac tip inhi may Dam Phi 5) Hinh 2.13: thiét bi trao déi ion cia nha may Dam Pha M¥ ‘Tai sinh nhya cé thé thc hign trong cing thing nay, thyc hign dong tir trén xudng véi ciing hé phan phdi nay. Tuy nhién, higu qua sé cao khi ding dong tai sinh nguge chiéu. Dong téc nhan giai hap tir duéi di lén xuyén qua tang nhva, ting nhya dug gitt khéng dugc sdi lén. Nhiéu cach dé gitt ting nha khéng s6i lén 1a sir dung éng thu cé nhiéu 18 dat ngay dat ngay sat trén bé mat ting nhya va thay cao su vao phia duéi hoac trén tang hoi chat long di nguge lén trén. chon vao trong nhya dé tranh sy chuyén déng khi Trong qué trinh lam vige, bé mat tn eta nhya hoat ding nhw lép boc higu qua v6i cde hat min trong dong cp vao. Cn thiét phai rra nguge hod lam s6i ting nhya bing nude sach 48 téch ede chdt rin nay thai ra ngodi cudi mot chu ki lim viéc. Sir dung hé phan phdi dong 6 day va dng thu 6 nap trén thing, Mét ky thudt thong thudng ding dé lam sach nude Ia sir dung tang hon hop cia nhya trao déi cation va anion, thudng thi hai ting cation va anion tach riéng nhau ra. Str dung c6t nhya hén hop nhu thé 6 thé dat duge d6 tap chat rat thap. Vige t4i sinh céc 091 nhya nay thye hign véi céc logi nhya trao déi cation va anion c6 khdi luong riéng khac nhau. Sau khi ting nhya duge lam s6i lén bing nude, nhya SVTH: Dang Hoang Tuoi 38 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng anion sé hinh thanh mét lp riéng biét trén mat nhya cation. Hai lép duge ling xudng va duge tai sinh lan lugt qua cdc bude: Trude tién, dung dich kigm duge cho chay tir tn xudng tir hé théng phan phéi duoc dat ngay sat trén ting nha va duge lay ra bing éng phan phdi dat gin bé mit phan chia cita hai l6p. ‘Tiép dén, rita nhanh dé Jogi kiém va téc nhan tai sinh acid duge cho vao tai 6p phan chia va lay ra 6 duéi tang nhya. ‘Tang nhya duge khudy tron bang khéng khi sau khi rira sach acid thira. CAn it nhdt hai ting nhya cé dinh dé hoat d6ng lam sach nude duge lién t nhung thuémg duge ding trong qué trinh thu héi. Diéu nay cho phép 4p sudt ting luén 6 duéi mite cho phép, méi ting hoat déng t6i da truéc khi tai sinh. Qué trinh duge diéu khién ty déng qua nhiéu chu ki lam vige va khong ché t6c d6 dong ca yao & m6t téc dé tinh toan truée. Can dén 6 van ty dong dong mé dé diéu khién hoan toan hoat ddng ciia mot binh. 1.8.2.2 Loai ting déng Loai hoat déng ban lién tuc duge sir dung 1a thing cé ting dém, déng, nguoc chiéu. Thiy lye dugc ding 4é chuyén ting, piston hodc bom ding dé van chuyén nuéc, Nhiéu thiét ké khéc nhau duge dé nghj nhung chi cé hai loai tro thanh thuong pham: ki thugt Higgins va cua Porter. Chu ki Higgins duge phat trién béi LR Higgins va Roberts & Oak Ridge vio nim 1954, duge m6 ta trén hinh (2.14). SVTH: Dang Hoang Tuoi 39 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Hat min, bi Nae ding meee Nua lam vie Nuc Nude Cae eu Siechuyén wha Hap phe Dd khdng in rap ‘Sin phim Seria git onde ria <— Nee id hp (inh cee eich 8 “bai ging ve tig rae dion”) Hinh 2.14: M6 hinh thiét bj loai ting dong Hinh thé hién so dé ciia thiét ké véi phan trich hoac xi ly, chat long chinh duge tir trén xudng. Phi dung kinh Ién, tao thanh mét vong lam viéc lién tuc, nha chuyén dng ting dan trong suét qué trinh trao déi. Nhu vay sé hinh thinh mét dong cdc hat nhwa: tach, rita ngugc, tai sinh, rita va lai tach. Trong qua trinh lam viéc binh thuéng, nhya sé hinh thanh nhu mét lép dém khi & giai doan tach va tai sinh cdc van A, B, C, D sé diéu khién dé hoat dng nay déc lap véi cdc céng doan khac. Trong khi nhya chuyén déng, dong chat Jong bén ngoai bj chin Iai, cde van A, C, D mé ra cho phép nhya chuyén déng nay duge néi voi mét éng SVTH: Dang Hoang Tuoi 40 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng nhanh dan do nude chiém ché. Khi van A, C, D déng bin nhya duge rita nguge khi mé van B dé cé thé ling trong phan rung. M6ét ¥ tuéng do R. Porter dua ra vao nim 1956 theo thiét ké cia Asahi. Y tuéng nay duge eng ty phat trién dé thu hoi Cu trong dong thai cia eng nghé sin ® (Hd oe ich ie “ai png vt rao ion") Hinh 2.15: loar tang ding Asahi A. bin hd ph B. Bink pC. nach mug dar la: D. nati rang wo phi ron dnb lew th ra ngs bang van mot chi: E.dong new chiy ton: F nap eu: G. dong Shonen Phin chiét hay xir ly gdm ting dém véi ddng chay tir dudi len, né sé day ting nhya Ién phia trén cia thing trong qué trinh lam vige, Cudi mét chu Ki Im vie, dong cp duoc tit di va nhwa lai roi xudng day thing, kéo nhua da duge tai sinh vao trén dinh thép nhé van mét chiéu. Khi dong cdp vao bit dau tré lai, phan nhwa phia twén hg phan phi dong lai bj day len phia trén, phin dudi bj day ra phia dudi, ra khdi thing, chuyén lén dinh cia cét - tai day né bi lam séi lén min, Nhya ling xuéng phia day cila c6t rita nguge dé cap vao thing t4i sinh — hoat dong giéng nhw e6t trich, tach cdc hat ho SVTH: Dang Hoang Tuoi 4 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Ca hai logi thiét bj nay 1am vige binh thuéng véi tang nhya dém méng hon tang nhya binh thing. 1.8.2.3 Loai ting s6i ‘Tang nhya séi thuémg duoc sit dung dé rita nguoc trong qua trinh trao déi ion. Tang séi nhu 1a mét phuong phap tiép xtc hat rin vdi long dugc 4p dung tr nhimg nam 40, 50. Khi céc hat s6i lén, khéi lugng riéng ca cde hat chi lén hon khéi Iugng rigng cua chat long mot ti sé KhOng tao ra ede bot khi lén 06 cde de tung soi voi khi. Tuy nin, xay ra hign twong s6i hdc nh vin chuyén cia hat va gidn cua ting nhya, Mét vai thiét ké khdc sir dung tang s6i dé ting tiép xtc giita long va nhya duge trinh bay trén céc tap chi va da trién khai trong phdng thf nghiém dang pilot. M6t van dé chinh cia cdc ¥ tuéng nay 1a nhya chuyén d6ng nguge dong vai chat Jong, theo cach nay cé thé khéng ché téc d6 dong nhya va nhya trong ting. Thuan Igi cita ting s6i 1a ting khéng loc cdc hat nhya nhé min nhung cho phép né ra theo dong san phim léng. Cing nhu, khi khéng tich lity trong ting s6i. Mét thudn Igi khdc 1a 4p sui in ting dém 1a c6 thé bé qua, nhung diéu nay khéng ding khi str dung van téc Jong nhé hon nhiéu — 1am cho phn xuéng phai lén hon. ‘Thiét ké dau tién trén nguyén ly ting si dé tiép xie nhya véi dung dich duge Dorr Company dé nghi. Dung m6t edt chita nhigu Khay, trén d6 nhya sé s6i lén. Chat léng di ti dudi Ién qua lop nhva, nhya bi kéo di qua cdc ting, cp vio khay phfa trén nhé mét bom tia chat long (chay bing nuéc san phim). Van chuyén nhua tir c6t trich ly dén tai sinh bang bom tia chat long. M6t nguyén tac hoat dong khde duge Cloete va Streat; George cing déng nghiép cia phong mé dja chat USA dé nghj, Ki thuat nay dya trén nguyén tc chia c&t dong léng theo chu ki nhé mét loat ting s6i, cho phép tang nhya dong lai trén cdc khay, Toan bé lugng trong e6t duge chay bang trong lye hodc bom nguge chiéu khoang vai trim mm; cdch van hanh nay lam cho mét phin nhya ting duge van chuyén déng théi xuéng ting phia dudi. Khi dong chay tir duéi lén duge bit dau tro Jai, loat ting s6i dugc tai thiét lap. Cé nhiéu ¥ tuéng khée duge dua ra, vi du nhu dé nghi cia Mc Neill va déng nghiép khi str dung xung thdp dé tao ra dong chay nguge, va Levin (1995, Vign thiy luyén quée gia & Johannesburg, Nam Phi) dé nghj dong chat léng dimg dé tao dong nhya nguge chiéu bing sa ling. Nguyén ly cia Cloete ~ Streat durge mé ta nhur sau: SVTH: Dang Hoang Tuoi 42 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng (Chae ng dn tap Cor dp pu Gap ew Dong dio chu Nhe chigu tt pha gi hép (Wink ag riche “bs ging vit tra don) ‘Hinh 2.16: loai ting s6i Cloete-Streat 1.8.2.4 Logi thing khuay Phan img cia nhya voi dung dich trong mét cdi céc e6 khuay tron hay duge thyc hign trong phong thi nghiém dé khdo sat dng hoc cia phan img. Khi 4p dung trén quy m6 cia mét nha méy sé gap cdc ric réi sau: - Kbudy véi van tdc vita phai dé tranh mai mon nhya - Binh trong day chuyén phai c6 higu suat chuyén héa cao ~ Nong d6 nhya trong huyén phi phai thap. V6i ki thuat nay, tg dung chinh IA trong hé ma dong long cp vao chita chat rin nhé min c6 thé 1am tit tang cé dinh hay 6 thé day nhya ndi ra khdi ting soi do khdi long riéng hay 49 nhot cia chat long. Cong nghé nay dugc sit dung dé thu hoi uranium tir quing cé thanh phan khodng sét cao. Cac khodng nay tao ra mét khdi nhao lam chi phf loc cao Ién va vi vay nay sinh ra bai todn tach kim loai hda tan trac tiép tir dich ri. Cac nha may & MT trong nhiing nim 50 goi hoat déng trén nguyén ly nay la kiéu nhya trong bin, Phuong phap khuay tron c6 1é don gin nhat 1a suc khi vio day binh tron, SVTH: Dang Hoang Tuoi 43 ‘Thidt ké thidt bj chinh cum nur Rhie Rhodnge Bini hing ht Hap hu ban \Y dong ra da ige bin Khodng > cn Lee bin thodng trong nude nap (Win dgetrich “ging vi iu tan dion" inh 2.17: Thiét bi trao déi ion logi thing khudy ‘Nha may Dam Phi MJ chon thiét bj loi tang nhya 6 dinh cho qua trinh xit ly nude Khir khoang ciia nha méy. Muc dich so sanh véi cde théng s6 hoat dong hién tai cia nha may dam Pha Mf, tdi chon thiét bi ting nhwa cé dinh dé tinh toan thiét ké. SVTH: Ding Hoding Tuoi 44 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng CHUONG III 1Co sé thiét ké Céc théng sé Ia chon ban dau cho hé théng xir ly nude khir khoang ding nude nap 1a loai nude hén hgp gém: nuéc dé thi, nuée ngung céng nghé da duge xt ly tt phan xudng ure, nude ngung cng nghé da durge xir ly tir phn xuéng NHs. 1.1 Cac céng thire chuyén adi don vi 1.11 Cong thite quy aéi tie ham long mgCaCO, sang mg/l Ham Ivong mg/l = ham wong mgCaCO,*(khéi hong phn tir ion/ sé oxi hoay/50 Trong dé: 50 = khdi hong phan tir CaCO/2 1.1.2 Cong thite chuyén tit ham long ppm sang mgCaCOy/l 1dH = 17ppm = 17,86mgCaCOs/L Trong d6, dH 1a d6 cimg Due 1.2 Cac thong sé duge chon dé thiét ké hé thong Cf théng sé ban dau ding cho thiét ké duge chon theo bang duéi day: Bang 3.1: Thong sé chi tiéu nude nap vao binh trao d4i cation - Tén chi tiéu Don vjtinh | Sau khi chim dinh long st thiét ké dau vao (mgCaCOy)) (mgCaCOy) 1 Canxi 10,43 10,43 2 Magie 4,38 4,38 3 Natri 0,74 091 4 NH, 4,89 4,89 ‘Téng ion duong 20,44 20,61 (Wing dre rich rt liu nh may Dam Phi MS) SVTH: Dang Hoang Tuoi 45 Thiet ké shidt bj chinh cum munéec Khie Khodng Bang 3.2: Thong s6 chi tiu nuéc nap vao binh trao déi anion srr Tén chi tigu Don yj tinh | Sau khi cham djnh lgng thiét ké dau vao (mgCaCOyl) (mgCaCOy) 1 cr 881 8,98 2 S0,? 2,16 2,33 3 NO; 0.15 0,15; 4 SiO, 3,05 3,05 5 Alkalinity 871 8,54 (Bing hee rick et ligu nha my Bam Phi M3) Bang 3.3: Thong sé chi tiéu cia cdc loai thanh phan khac trong nude nap . Don vitinh | Sau khi chim djnh lrgng sTT thanh phan khée (mgCaCoy) (mgCaCOy) 1 CO, 3,78 2 Sit 0.19 3 Clo ur do 0,120 0 4 pH 78 5 Téng rin hda tan 28,5 6 Téng rin lo himg 05 (Wing dr rich rt ligu nhi may Dam Phi MS) SVTH: Dang Hoang Tuoi 46 Thiet ké shidt bj chinh cum munéec Khie Khodng Bang 3.4: Tinh chat nude dau vao binh trao déi tang hon hop STT | Tén chi tiéu thiét ké nwée dau vao Don vj tinh (mg/l) 1 Tang trao déi cation Fe 0,06 ure 1,86 NH, 193 Nat 0.015 2 ‘Tang trao déi anion cr 0,35 so,’ 0,274 No; 0,125 sio, 0,96 (ing he tich tig nhi my Dam Phi MS) Bang 3.5: Tinh chat nude khir khoang Don vj tinh sTT Tén goi (theo ppm) 1 NH, 3 2 ure 3 3 cr <0,1 4 SiO» <0,02 SVTH: Dang Hoang Tuoi 47 Thiet ké shidt bj chinh cum munéec Khie Khodng (ing echt tiga nhi my Dam Pai 5) Bang 3.6: Thong s6 hat nhya cua hang Rohm and Haas ding trong thiét ké Nhya cation AMBERLITE IR120 Na Hinh thite Hat cau mau hé phach C4u tao phan tir sulfonate Dung lugng trao di toan phan >= 2eg/l D6 im 45-50% ‘Trong lugng van chuyén 840g/1 Kich thude trung binh 0,6-0,8mm Heé sé déng déu 19 Ham Irong hat nhé hon 0,3mm <=2% Nhiét d6 lam vige 135°C ‘Téc dg dong chay khi Lim 5-40BV/h Chit tai sinh HCI H,S0, NaCl Nong d6 tai sinh 5-8% 0,7-6% 10% Thai gian tip xtc tdi thiéu 30 phit Rita chim 2BV Ria nhanh 48BV (Bang hee tit lip te ede thing vb ita hat naa ly te da chi website: hip www rohmbaas com/ioneschange) SVTH: Dang Hoang Tuoi 48 Thiet ké shidt bj chinh cum munéec Khie Khodng Nhya anion AMBERLITE IRA910 Cl Hinh thie Hat trdn duc, mau ving nhat Céu tao phan tir -N*(CH,),C,H,OH Dung hong trao déi toan phan >= leq/l 6 im 54-61% Khéi lugng riéng trong déi 1,08-1,12 Trong hrgng van chuyén 700g/1 Kich thude trang binh 0,53-0,8mm Hé sé déng déu 19 Ham luong hat nhé hon 0,3mm <=2,5% Ham lwong hat thé 1én hon 1,18mm Nbigt d6 lam vie 35°C Téc d6 dong chay khi lam vige 5-40BVhh Chat tai sinh ‘aOH Néng 46 tai sinh 25% Thai gian tiép xac t6i thigu 30 phat Rira chim 2BV Ria nhanh 48BV (Bing dee thi lp tebe thing sb cia hat nae ly te da chi website: hupl/ www. rohmhaas.comMionexchange) SVTH: Dang Hoang Tuoi 49 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 2 Tinh toan 2.1 Binh trao ddi cation $6 ligu ban dau cia binh: chiéu cao 2600mm, dung kinh 2000mm, lép cao su day 3mm, v6 binh day 3mm, chon chiéu cao tir day binh dén phan nhya 1a 15% chiéu cao binh, chon khoang khéng trong né ctia nhya 1a 1000mm. 2.1.1 Tinh chiéu cao ciia nhwa trong binh Chiéu cao bén trong cia binh: 2600-3x2~3%2 =2588mm Chiéu cao cia nhya trong binh 1a: 2588-1000-15% x 2600 = 198mm 2.1.2 Tinh thé tich ctia nhuea chita trong binh ‘Dudng kinh trong cita binh 12: 2000-32 =1994mm Ban kinh trong cia binh Ta 997mm ‘Thé tich cia nhya chita trong binh: V, = 1,198%3,14 x (0,997)? = 3,739m* Vay sé lit nhya cn ding 1a 3739 lit nhya. 2.1.3 Tinh khé nding xié Ij ede cia binh Chon téc a6 dong chay khi lam viée 1 40BV/h (IBV= 1m’ dung dich/Im’ nha). Vay kha nang xir ly nude ca binh khodng 150 m'/h. 2.1.4 Tinh thdi gian lam vige cia nha trong binh Ham hrong ion quy déi vé mg/l va mol/l Ham heong Fe"* : 019x283 = 71510%mg/1 =13%10-* mol Ham long Ca": 10, 43x20 472mg Ht =1,043% 10" mol/l Ham Igng Mg"* 4382 =, OSmg /1 = 0,44% 10 mol/1 Ham Iugng Na’ : oar. 042mg /1=18,3%10 mol Ham luong NH3(NH,,) as9xi8 =1,J6mg 11 =98%10 mol/L Ham hrgng rin hda tan(NasCOs): 2853 =13,L Img /1 = 570% 10 mol/L SVTH: Dang Hoang Tuoi 50 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng ‘Tong ham hugng ion trao di 1a 836x10°% mol /1 Ta cé, dung lugng trao déi toan phan cia hat nhya duge chon 1a 2eq = 2mol/I Suy ra, sé mét khéi nude phai qua mét lit nhya 1a: 2 83610 = 2303lit = 2,393) Dung hong trao déi toan phan cia 3739 lit nhua [A 7478 mol/l. khéi nude chay qua cét nhya dé hat nhya mat kha ning trao di 1852598 2947? 6 gid dé 8947m’ nude chay qua c6t nhya 1 a 9,6h a 36 =2,5 ngay dém. Chon chu ki lam viée Vay sé ngay dé nhwa lam viée cua hat nhya [a 2,5 ngiy dém, Do trong qué trinh tinh todn, ta bé qua cdc ham luong chit r tan, ham hrong chat hiru co trong nude nap nén hon so vi tinh toan. lo himg, hoa ngay lam viée cua hat c6 thé thép 2.2 Binh trao dai anion Chon sé ligu ban dau cia binh: chiéu cao binh 3000mm, duéng kinh binh, 2000mm, 1ép cao su day 3mm, vé binh day 3mm, chon chiéu cao tir déy binh dén phan nhya 1A 15% chiéu cao binh, chon khoang khéng truong no cia nhya 1A 1000mm. 2.2.1 Tinh chiéu cao nhua trong binh Chiéu cao bén trong ciia binh: 3000-3 2-3x2= 2988mm Chiéu cao ciia nhya trong binh 1a: 2988-1000 — 15% x 3000 = 1538mm_ 2.2.2 Tinh thé tich nhya chita trong binh Dudmg kinh trong ciia binh 1a: 2000-3 Ban kinh trong ciia binh 12 997mm. ‘Thé tich cia nhya chita trong binh: V, = 1,538 «3,14 (0,997)? = 4.8m? Vay, s6 lit nhya can ding 1a 4800 Ift nhya. SVTH: Dang Hoang Tuoi 51 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 2.2.3 Tinh khé nang xi ly nude cia binh Chon t5c d6 dong chay khi Ram vige 18 30BV/h. Vay, kha ning xir ly mide cia binh khong 144m*/h. 2.2.4 Tinh thai gian lam vige cia nhwa trong binh Ham hwgng ion quy déi tir mgCaCO; vé mg/ va mol/l. 3: Ham hrgng CI’: 8.98% Ang 11 = 6,4 x10 g /1 = 01810" mol /L 50 Ham long SO,” + 2.33.48 < 2,24mg /1-=0,023%10° mol/L 50 4 2 5 Ham long NOs : 0,75% 57 =0:98mg/1 =15%10 *mol/t Ham long Silica (HSiO;) : 3,05% 2 = 4,697mg /1 = 61x10 mol / 7 Ham hong kiém (OH): 84x .9mg 11 =1,71x10 mol ft Vay, tong ham lugng ion 4m dau vao I 4,51x10“ mol/I Ta c6, dung lugng trao déi toan phan cia hat nhya duge chon 1 Jeg =Imol /I Suy ra, s6 mét khéi nuée phai qua mot lit nhya 1a: 1 = 2217 3lit = 2,217m* 431x107 Dung luong trao déi toan phan cia 4800 lit nhya anion 14 4800 mol. $6 khéi nude chay qua cOt nhya dé hat nhya mat kha nang trao ddi 1 4800%2,217 = 10641,6m" 1 $6 git dé 10641,6 m’ nude chay qua o6t nhura la 126416 =74h Vay, sé ngay dé nhwa lam viée Ia ae 3,1 ngay dém. Chon chu ki lam viée ctia hat nhya 1a 3 ngay dém. Do trong qui trinh tinh togn, ta bé qua cdc him lugng chat ion am khée hda tan trong qué trinh trao déi nén sé ngay lam viée cia hat nhya cé thé thap hon so V6i tinh todn, SVTH: Dang Hoang Tuoi 52 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 2.3 Binh trao ddi tang hon hop Chon s6 ligu ban dau cia binh: chiéu cao binh 2500mm, dudng kinh binh, 2400mm, 1ép cao su day 3mm, vé binh diy 3mm, chon chiéu cao tir day binh dén phan nhya 1a 15% chiéu cao binh, chon khong khéng truong no cia nhya 1A 1000mm. 2.3.1 Tinh thé ich ctia hai logi nhya trong tang hon hop Chiéu cao bén trong cia binh: 2500 ~ 3x 2-32 = 2488mm Chiéu cao cia nhya trong binh 1a: 2488 ~ 1000 ~ 15% x 2500 =1113mm Dudng kinh trong cita binh 1a: 2400 - 3x 2 = 2394mm Ban kinh trong cua binh 1a 197mm ‘Thé tich cia nhya chita trong binh: V, = 1,113%3,14% (1,197)? = Sm? Vay s6 lit nhya can ding 1a 5000 lit nhya. Binh trao déi tang hén hop chita hai loai ion 4m va duong nén sé lit nhya cia hai loai durge chon Ia bing nhau va bing 2500 lit. 2.3.2 Tinh kha nang xié by nude ctia nhya trao déi tang hén hop Chon tc d6 dong chay khi lam viée la 40BV/h Vay kha nang xt ly nude tia binh khoang 200 ms 2.3.3 Tinh thai gian lam vigc binh trao déi ion tang hén hop ‘TAng nhwa cation Ham hrong Fe™ : 0,06-0 = 0,06mg /1 = 1,07 x10 mol /I Ham luong ure(NH,CO*) : 186-1 =0,86mg /1 = 54x10 mol/1 Ham rong NH (NH,*) : 1,93— 1,134 = 0,8mg /1 = 44x10°mol/1 Ham lugng Na": 0.015-0,0074 = 0,0076mg /1 = 0.33%10" mol/l Vay, tong ham long ion dau vao 14 99,4x10% mol /I Ta cé, dung hong trao ddi toan phan cia hat nhua duge chon 1a 2eq = 2mol/I Suy ra, s6 mét ki nuée phai qua c6t nhya 1a 2 —*__ = 2012it = 20,121m* 99,410" SVTH: Dang Hoang Tuoi 53 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Dung lugng trao déi toan phan cia 2500 lit nhya 1a 5000 mol/L. 86 khéi nude chay qua c6t nhya dé hat nhya mat kha nang trao déi 1 5000%55,866 _ 5999 53 sé gia " Sonaas é 50302,5 m’ nude chay qua c6t nhya 1a = 251,5h 2515 vay sé ngay dé nhva lam viée 1a 5g 7105 ngay dém. Chon chu ki lam viée clia tang nhya cation la 10 ngay dém. Do trong qué trinh tinh todn, ta bo qua cc ham Iugng chat rin Io limg, hoa tan, ham Iugng chat hitu co trong nude nap nén sé ngay lam viée ciia hat c6 thé thap hon so véi tinh to: Tang nhya anion Ham hong CI : 0,35 - 0,0355 = 0,315mg /1 =887%10¢ mol /1 Ham lugng SO,” : 0,274-0 = 0,274mg /1 = 2,85%10 * mol /1 Ham lrgng NOs : 0,125~0=0,125mg//1 = 2,02x10- mot /1 Ham long Silica (HSiO5) : 0,96 0,002 = 0,958mg /1 =34%10° mol /1 Vay, tong ham lugng ion 4m dau vao 1 47,74 «10° mol /1 Ta cé, dung lugng trao déi toan phan ciia hat nhya duge chon 1a: eq = mol/l Suy ra, sé mét khéi nude phai qua cét nhya la: Dung lugng trao déi toan phan cia 2500 lit nhya anion 14 2500 mol/l. Sé khéi nude ‘ay qua cOt nhya dé hat nhya mat kha nang trao ddi 1A 250020, 1 52375m* 92375 86 gid dé 52375m* nude chay qua c6t nhya Ia ae = 262h Vay, sé ngay 48 nhya lam vige 1 2-109 ngay dém. Chon chu kd lam vige ca tng nhya anion 1a 10 ngay dém: SVTH: Dang Hoang Tuoi 54 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Do trong qué trinh tinh to4n, ta bé qua cde ham Iugng chat ion 4m khaée hoa tan trong qué trinh trao ddi nén sé ngay lam viée cia hat nhya cé thé thip hon so V6i tinh todn, Vay, chon théi gian lam viée cia binh trao déi ion ting hén hop 1a 10 ngay dém. 2.4 Tai sinh 2.4.1 Tai sinh binh cation 2.4.1.1 Tinh luong axit HoSO, dn sir dung dé tai sinh $6 mol H,SO, can sit dung 1a: Ny so, =S*M yp tyes * aixn, te te t hsctco, =4,934x10 mol 5% Mans 7% Moco, Khdi lugng axit can ding Ia: my,s0, = 4,934 x10 x98x 8947 = 447,35kg Bang 3.7: Tai sinh hai bude Li xit chié a k Lurgng axit chiem trong Nang do % Lamu the m'/m?.h tng long axit cin ding Vey 1.6% 8 2 4% 4 (ing deg shit lip te inh my Dam Phi MS) Nhu vay, hong tai sinh buéc mét bing budc hai va bing 223,675kg. 2.4.1.2 Tinh thai gian tai sinh binh cation Lugng dung dich can dua vao tai sinh trong bude mot Ia: 223,675 5100 x 100 = 13980lft = 13,98m" Ta cé, luu téc cita dung dich tai sinh la 8m*/m*.h, Dign tich mat cit cita cbt nhya Ia 0,997? x3,14 = 312m? 13,98 1 Suy ra, thi gian ti sinh buée mot la x = 0,56 = 32 Luu luong cn dua vao tai sinh trong bude hai Ia: SVTH: Dang Hoang Tuoi 55 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 223,675 100 = 5592lit = 5,59m* m,, = ™x100= 4 ‘Thoi gian tai sinh cla buéc hai 1a: Ta cé, luu t5c ciia dung dich tai sinh 1A 4m*/m’.h. Dign tich mat cat cla c6t nhya 1a 0,997? 3,14 = 59 3124 12m? Suy ra, thoi gian ti sinh a =0.45h = 27° Vay tng théi gian dé tai sinh binh trao déi cation 1a 59 phut. ‘Tuy nhién, phan img tai sinh nhiéu nhdt chi cé thé tién hanh dén trang thai tai sinh ly thuyét 4é tai sinh, khéng thé phuc héi hoan toan dung long trao déi cita chat trao adi. Nén trong san xuat, Ingng chat tai sinh théng thudng vugt qua tri sé tinh todn ly thuyét. Déi voi chat trao déi HR, néu 1a m6t axit manh, lugng chat ding tai sinh thuéng ding gap 2-5 lan so véi tinh toan ly thuyét. DOi véi chat trao déi NaR, lugng chat tai sinh thudng ding gap 2-3,5 lan so véi tinh toan ly thuyét. cin bing héa hoe, cho nén khi chi ding luong Luong chat ding tai sinh thu té d4i véi chat trao déi HR trong tinh toan nay dugc lay gap 2 lan so véi tinh toan ly thuyét. 2.4.1.3 Tinh long axit cin sir dung trong thuc té hong axit can diing la: mys, = 447,352 = 894,7kg Luong axit cin ding cho mdi buée tai sinh la: 447,35kg. 2.4.1.4 Thoi gian tai sinh thuc té cia binh cation Lugng dung dich can dura vao t4i sinh trong bude mot I: 447,35 a= 100= L6 1,6 m, x 100 = 27959,41i1 = 27,959m* Thai gian tai sinh cla bude mét Ia: Ta cé, luu t5c ciia dung dich tai sinh IA 8m°/m".h. Dign tich mat edt ca cOt nha 1A 0,997? «3,14 = 312m? 27,9591 Suy ra, thoi gian ti sinh a 12h = 67 312 8 Luu luong cin dua vao tai sinh trong bude hai a: SVTH: Dang Hoang Tuoi 56 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 447,35 4 my, =x 100= 100 = 1118340 = 11,834" ‘Thi gian tai sinh cla budc hai 1a: Ta cé, luu t5c ciia dung dich tai sinh 1A 4m*/m’.h. Dign tich mat cat cla c6t nhya 1a 0,997? x3,14 = 312m? Suy ra, thoi gian ti sinh a 0,95h =57 324 Vay, thai gian ding dé t4i sinh trén thyc té 1a 124 phut, 2.4.2 Téi sinh binh anion $6 mol NaOH can ding 1a: Megan = Mey 2% Meo: + Myo, + ys, Mog = 4: 74x10" mol! Khdi long xitt can ding 1a: my, co, = 4,74 10 x 40x 10641,6 = 201.8ke Bang 3.8: Théng sé ding tai sinh binh anion Luong NaOH can ding é tai sinh ly thuyét va Nang 46, % ‘Luu téc, m'/m?.h thy té, kg. 201,8kg 5 4 403,6kg 5 4 (ing tip lie nhd may Dam Ph 5) 2.4.2.1 Théi gian tai sinh ly thuyét Luong dung dich can dua vao tai sinh Ia: 2018 +100 = 5.100 = 40361 = 4,036m* ‘Thoi gian ti sinh 1a: Ta cé, luu téc ciia dung dich ti sinh 18 4m°/m".h. Dign tich mat edt cia cOt nha 1a 0,997? «3,14 = 312m? SVTH: Dang Hoang Tuoi 57 Thiet ké shidt bj chinh cum munéec Khie Khodng 4,036. 1 =032h =19 Suy ra, thoi gian tdi sinh 1a ¥ 8 312 “4 Vay, théi gian tai sinh ly thuyét 18 19 phit. 2.4.2.1 Thai gian tai sinh thye te Luong NaOH can ding 1a 403,6kg in dua vio tai sinh [a 403.6 5 Lugng dung dich 100 = 8072Iit = 8,072m* ‘Thoi gian ti sinh Ba Ta cé, lau téc cita dung dich tai sinh 1a 4m*/m?.h, Dign tich mat edt cua ot nhya 1A 0,997? 3,14 = 312m? $07? 1 o.65h =39 32 4 Suy ra, thoi gian tai sinh 1a Vay, thai gian tdi sinh thye té 1a 39 phi. Tong thdi gian tai sinh cho binh trao déi ion 1a 124 + 39= 163 phiit. Tir nhing s6 ligu da tinh duge, ta cd bang so sénh cho hai thong s6 cia nha cia tinh toan thiét ké nhw sau: Bang 3.9: So s4nh thiét bj trao déi ion cia nha may Dam Pha MJ va thiét ké ‘Thiét bj trao adi cation Nha may og Tén chi tiéu Don vi Thiét ké Dam Phi MF Kich thude thiét bi 1 a. Dung kinh m 2 2 b. Chiéu cao 2.6 26 2 Thé tich nha Itt 3960 3739 3 Nang lve xtr ly nuée m/h 150 150 SVTH: Dang Hoang Tuoi 58 Thiet ké shidt bj chinh cum munéec Khie Khodng 4 Chu Ki Lam vige h 12 596 Liu hrong nude qua 1 5 e m 3600 8947 thiét bi 6 Kidu ii sinh Nguge chigu— | Nguge chigu— hai buée hai buée 7 Khéi lugng tai sinh kg 396 894,7 . ya Bude 1:8 Bude 1:8 8 Lau tc tai sinh m/m?h Bude 2:4 Bude 2:4 . Bude 1:16 | Bude 1:16 9 Ning dé tai sinh % Bude 2:4 Bude 2:4 10 Thoi gian tai sinh phiit KXD 124 ‘Thiét bi trao déi anion Kich thude thiét bj 1 a. Dudng kinh m 2 2 b. Chiéu cao 3 3 2 ‘Thé tich nhya lt 4800 4800 3 Nang lye xit ly nuée mh 150 144 4 Chu ki im vige h 12 14 Lamu lugng nuée qua ; 5 . m 3600 10641,6 thidt bj 6 Kiéu tai sinh Neuge chiéu Neuge chiéu 7 Khéi lugng t4i sinh kg 480 403,6 8 Lun t6c tai sinh mim 4 4 SVTH: Dang Hoang Tuoi 59 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng 9 Nong dé tdi sinh % 5 5 ian tdi sinh phiit KxD 39 ‘Téng thoi gian ti sinh Z 1 hit 150 163, cia thiét bj trao ddi ion |? (ing tit lp tcc tng tinh dre vo thong 26 cia nh my Dom Pi MS) 2.4.3 Tai sinh binh trao aéi ting hén hop 2.4.3.1 Tinh tai sinh tang nhya cation 86 mol HO, can ding Ia: Myasoy = 2M ge EMM FLX gy FEN Mg ogy = 51X10 mol 1 is, = BM PD Maae by Mons +P c0 Khéi hrong can ding thu té 1a: ‘My,s0, = 51x10 x 98x 50302500% 2 = 502824e = 502,8ke Bang 3.10: Théng sé tai sinh ting nhya cation Khéi hrong 32 Nong 4}, % Luu tée, m’/m?.h axit cin ding, kg 502.8 4 5 (Bing dee tit lip dea vt tng 86 hat nba) Luong dung dich can dua jo tai sin la: 5028 may > 100= x 100 =12570lft =12,57m? ‘Thai gian tai sinh Bs Ta cé, luu téc cita dung dich tai sinh 18 8m°/m*h. Dién tich mat ct cia ct nhwa la 1,197? «3,14 = 4,499m* Suy ra, thai gian tai sinh 1a 1257. 4,499 SVTH: Dang Hoang Tuoi 60 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng Vay, théi gian ti sinh thyc té 1a 36 phit. 2.4.3.2 Tinh tai sinh tang trao déi anion $6 mol NaOH can ding 1a: S,L<10° mol it Myson = Moy *2*Mso9- + Mos + Masi; hrong can ding thuc té Myson = 51*10 x 40 x 52375000x 2 = 213690¢ = 213,69kg Bang 3.11: Théng sé tai sinh ting nhya trao déi anion Khéi rong » gaa . Nang 49, % Liu téc, m'/m?.h NaOH can ding, kg 213,69 5 3 (Bing de Kp dea vi tng v3 hat wa) Luong dung dich can dua vao tai sinh Ia: Pe 190 = 2126? 100 = 427416 = 4.274 as ‘Thoi gian tai sinh I: Ta c6, luu téc cita dung dich tai sinh la 3m*/m2.h, Dign tich mat cat ca c6t nhwa la 1,197* «3,14 = 4,499m* 4274 1 0,32h = 19 Suy ra, thoi gian tai sinh Ia ¥ 8 4.499 °3 Vay, théi gian tai sinh thuc té 1a 19 phit. gu cia nha may Dam Pha Mf véi tinh toan thiét ké cha thiét bj trao déi ting hén hop: SVTH: Dang Hoang Tuoi 61 Thiet ké shidt bj chinh cum munéec Khie Khodng Bang 3.12: So sanh thiét bj trao déi tang hén hgp cia nha may Dam Pha M§ va thiét ké Thiét bi trao déi tang hin hop Nha may Dam sIT ‘Tén chi tié Bon vi Thiét ké ’n chi tiéu vi Phi Mi i Kich thude thiét bj 1 a. Dudng kinh, m 24 24 b. Chiéu cao 25 25 Nhya cation: 2650 | Nhya cation: 2500 2 ‘The tich nhya lit Nhva anion: 2650 | Nhva anion: 2500 3 | Nang luc xi ly nuée | m'/h 200 200 4 Chu Ki lam vige h 120 251,5 5 | Luu lugng qua thiét bj | m* 24000 50302,5 6 | Phuong phdp tai sinh Neuge chiéu Neuge chiéu ‘ H)SO,: 265 H,SO4: 502.8 7 Khéi lvong tai sinh kg NaOH: 265 NaOH: 213,69 . HSO,: 4 HsSO.: 4 8 Nong dé tai sinh % NaOH: 5 < oa H,SO.: 5 9 Luu toc tai sinh m/m*h KXD NaOH: 3 10 Théi gian tai sinh phit 120 55 (ing dege shit lip teething tinh dupe va ede thong sé cia nh my Dam Phi Mf) SVTH: Dang Hoang Tuoi 62 “Thiet kd hid bj chink cum nutic Khe Bhodng CHUONG IV: KET LUAN VA KIEN NGHI 1Kéluan Nuée khir khodng 14 nguyén ligu quan trong trong Tinh vuc céng nghiép néi chung va nha may Dam Pha MY néi riéng. Qua tim quan trong 46, ta thdy duge ring vige thiét ké day chuyén xir ly nuéc khir khodng 1a rat thiét thyc. Dé tai tinh ton dua trén cdc sé ligu thu thap duge tir nha m4y Dam Pha MY va mét sé nguén ligu khac, dic biét s6 ligu vé hat nhwa trao déi ion lay tir nha san xudt chua cé su nhit tri vé cdc théng sé ky thuat cia hat nhya va céc phuong phap tinh dua trén ly thuyét da hoc duge nén ngoai nhimg mit tich cuc cia dé tai van cdn nhimg han ché nhat dinh, Qua thai gian thye hign dé tai, ti c6 co hdi hoc héi duge nhiéu kién thite thuc té lain kién thite sich vo chua duge tiép cin & tring lép. Toi hiéu duge cée nguyén ly van hanh, céc yéu t6 anh huéng dén day chuyén céng nghé, nhimg diéu kién khic khe déi v6i nuéc khir khoang phuc vu cng nghiép, kha nang trao déi ion cia nhya va nhu can st dung nhu thé nado dé dat duge chat lugng nuée hgp ly. Dic biét, t6i hoc duge nhimg kinh nghiém tir céng nghé, thiét bi, cde phuong phap xir ly thye tin gitp t6i cé nhiéu kién thire méi hon. Nhu da trinh bay 6 trén, dé tai thiét ké cdm nhiéu han ché nhat dinh: - $6 ligu nha méy cung cp chua that su tring khép véi sé ligu van hanh. - Théng sé kf thuat cia hat nhwa chwa that su trang khop. - Khoang ding du lugng héa chat ding dé tai sinh duge chon ngau nhién. - Céng thite tinh toan duge tinh theo ly thuyét chua duge kiém tra so sénh thye 18, - Théng sé chi tigu nuéc dau vao dau ra khéng cé dinh ma dao déng trong khoang nhat dinh. - Viéc tinh toan dung lvong trao doi hat nhwa chi dimg lai 6 mite so b6, chua cu thé nén sai sé dung lugng trao déi 1a kha lén. Kiém tra tinh toan d6 dan dign chua thyc hién duge, ‘Tir nhiig han ché nhat dinh 46 ma dé tai chi dimg lai 6 mite 46 tim hiéu, hoc hai, trao thite chuyén nganh, kién thite thuc tién dé phan nao so sinh véi qué trinh van hanb ciia nha may tir dé nit ra thiéu sot cin hoc hdi, bd sung. SVTH: Dang Hoang Tuoi 63

You might also like