Isa sa mga dahilan ng pagiging tamad ng mga Pilipino na nabanggit ni Rizal
ay ang mainit na klima. Nakakatamad nga naming kumilos at magtrabaho
kapag mainit ang panahon. Ang mainit na klima raw ang dahilan ng katamaran ng mga Pilipino. Sino nga ba ang mas tamad? Ang isang mahirap na empleyado na pumapasok ng alas-otso ng umaga at umuuwi na ng hapon upang magtrabaho para sa kanyang amo o ang kanyang amo na pumapasok ng alas-diyes ng umaga at umaalis na bago mag-tanghali na walang ginawa kundi ang magbasa ng diyaryo habang nakataas pa ang mga paa sa mesa? Ang isang katulong na nagsisilbi sa kanyang amo sa buong araw o ang amo niya na tatanggalin na lang ang sapatos ay ipag-uutos pa sa kanyang katulong? Ayon kay Rizal, ang mga mananakop na rin daw ang mas nagbigay ng pagkakataong maging tamad ang mga Pilipino. Hindi pinapayagan ng mga Kastila na magtrabaho ang mga Pilipino o gawin ang anumang gawain dahil sa Polo y Servicio o sapilitang paggawa. Isa pa ay ang pagsusugal tulad ng pagsasabong. Ang mga Pilipino ay nahilig sa pagsusugal kaya naman sa halip na magtrabaho ay umaasa na lang sila sa suwerte nila sa sugal. Dahil dumarami na naman ang naghihirap na mga Pinoy, muling nabubuhay ang usapin hinggil sa katamaran ng mga Pilipino. Noong taong 2005, nagsagawa ang isang malaking pahayagan ng isang poll survey na sumusuri sa kasipagan ng mga Pinoy. Ayon sa kapuwa Pinoy, talagang tamad ang mga Pilipino at napatutunayan ito sa napakarawal na kalagayan ng nakararami mga taong nasa iskuwater, yaong hindi halos kumakain ng tatlong beses isang araw, at marami pang ibang mga bagay na nagpapatunay diumano ng katamaran nating mga Pilipino. Sa tingin ko, sa panahon natin ngayon, hindi naman talaga tamad ang mga Pilipino. May ilan na kahit hirap na sa buhay ay nagsusumikap pa ring maghanap ng trabaho matutustusan lamang ang kanilang pangangailangan. Marami ang walang trabaho, hindi dahil tamad sila, kundi walang sapat na oportunidad para sa kanila.Dahil dumarami na naman ang naghihirap na mga Pinoy, muling nabubuhay ang usapin hinggil sa katamaran ng mga Pilipino. Noong taong 2005, nagsagawa ang isang malaking pahayagan ng isang poll survey na sumusuri sa kasipagan ng mga Pinoy. Ayon sa kapuwa Pinoy, talagang tamad ang mga Pilipino at napatutunayan ito sa napakarawal na kalagayan ng nakararamimga taong nasa iskuwater, yaong hindi halos kumakain ng tatlong beses isang araw, at marami pang ibang mga bagay na nagpapatunay diumano ng katamaran nating mga Pilipino. Ayon naman sa IBON Foundation, Inc. ang sahod ngayon ng karaniwang
manggagawang Pinoy ay hindi man lamang nakaabot sa kalahati ng tunay na
presyo ng pang-araw-araw na pamumuhay (daily cost of living) sa kasalukuyan. Sa pagtaya ng IBON, nasa P957 ang kailangan ng isang pamilya, araw-araw, para mabuhay sila nang maayos. Ang sweldo ngayon ng Pinoy na trabahador sa MaynilaP404 ang minimum at iyon namag iba, swerteng mataassila yaong nasa call centers at iba pang mga kumpanyang may kakayahang magpasuweldo ng malaki. Ang siste, mataas ang rekisitos para makapasok sa sinasabing sunshine industry ng bansa: kailangang nakapagkolehiyo ka, mahusay sa pagsasalita ng Ingles, at higit sa lahat: kailangang mahusay na maka-quota. Sana maisip natin ang mga bagay na nagpapabulag sa atin. Tandaan, ang pag-asenso ng isang tao ay nakasalaylay sa kanyang sariling mga kamay. Ang pagpapakita at paggawa ng tamang diskarte, mabuting pag-uugali, sipag at tyaga sa buhay ay ang magdadala sa iyong sariling tagumpay.