Professional Documents
Culture Documents
Thng06/2015
Diendantoanhoc.net
Li ni u
Tai lieu nay khong phai la tai lieu chnh thc cua Dien an toan hoc
(VMF) nhng do ca nhan toi la thanh vien cua trang dien an thao luan toan
hoc nay nen toi xin mao muoi ghi xuat x la VMF mong quan tr cua trang
web bo qua yeu to tren.
Hang nam moi giao vien trung hoc pho thong eu lam mot sang kien
kinh nghiem ve lnh vc chuyen mon giang day, tuy nhien lng kien thc ma
thay (co) day cong bo ra nghien cu a phan b bo quen. Hom nay toi co
gang tong hp lai cac sang kien kinh nghiem e a vao chung thanh mot tai
lieu CAC CHUYEN E TOAN PHO THONG. e tien cho viec tong
hp va theo doi, toi chia ra thanh nhieu tap vi o day moi tap tam khoang
50 trang. Ch la viec tong hp noi dung cac sang kien e cho cac ban tham
khao nen co ieu g sai sot mong cac ban bo qua.
Ngi tong hp
CD13
Diendantoanhoc.net
(1 x )e x e x xe x .
* Phn tch: hcsinhvitchunghngscchomiphptnhnguynhm.
* Li gii ng:
x
x
x
x
x
g x dx x 1 e dx xe dx e dx 1 x e c1 e c2
xe x c vic=c1c2.
b,V d 2: Tnh cot xdx
1
cos x
dx
u
du
t
s inx
sin 2 x
dv cos xdx
v s inx
1
s inx.cos x
.s inx
dx 1 I 0 1???
s inx
sin 2 x
* Phn tch: hcsinhvitchunghngscchomiphptnhnguynhm.
* Li gii ng:
d s inx
cos x
I cot xdx
dx
ln s inx c .
sin x
s inx
I
V d 3: tnh I 2x 1 dx
3
2x 1
4
Hcsinhvndngcngthc x n dx
x n 1
c vin1.
n 1
* Li gii ng:
4
2x 1
dt
dt t 4
3
t2x+1=t dt 2dx dx 2x 1 dx t 3 c
c
2
2 8
8
Diendantoanhoc.net
V d 4: tnhtchphn I
dx
x 1
dx
x 1
d(x 1)
x 1
x 1
1
4
1
3
3
x 1
x 1
khngxcnhti x 1 2; 2
khng xc nh ti x 1 2; 2 suy ra hm
khnglintctrn 2; 2 ,dotchphntrnkhngtnti.
b
y=f(x)clintctrnon[a,b]khng?Nucthpdngccphngphpc
hctnhtchphncho,cnnukhngthktlunngaytchphnkhngtnti.
1.4. Sai lm khi bin i hm s
4
V d 5: Tnhtchphn I x2 6x 9dx
0
4
2
I x 6x 9dx
0
(x 3) 2
(x 3) dx (x 3)d(x 3)
2
0
1 9
4
2 2
4
2
I x 6x 9dx (x 3) 2 dx
0
x 3
(x 3) 2
x 3d(x 3) (3 x)d(x 3) (x 3)d(x 3)
2
2
0
0
3
0
4
* Ch i vi hc sinh: 2n f x
b
2n
2n
2 4
9 1
5
2 2
f x (n1,nnguyn)
2n f x dx f x dx ,taphixtduhmsf(x)trnoan[a,b]ridngtnh
a
chtbdugitrtuyti.
1.5. Sai lm khi vn dng phng php i bin
1
V d 6:Tnhtchphn I 1 x2 dx
0
1 cos2t
t sin2t
1 1
I 1 sin t .cos t.dt cos t.dt
.dt (
) sin2
2
2
4 0 2 4
0
0
0
* Nguyn nhn dn n sai lm:hcsinhibinnhngkhngicn.
* Li gii ng:tx=sintsuyradx=cost.dt
icn: x 0 t 0;x 1 t
2
2
1 cos2t
t sin2t 2
I 1 sin2 t .cos t.dt cos2t.dt
.dt (
)
2
2
4
4
0
0
0
0
* Ch i vi hc sinh:
b
tnhtchphnbngcchtx=c.sint(hocx=c.cost)icn,chuynvtnhtchphn
theot.
1
4
x3
V d 7:Tnhtchphn I
2
0 1 x
* Mt hc sinh gii nh sau:
dx
1
1
tx=sintsuyradx=costdt.icn: x 0 t 0;x t arcsin
4
4
arcsin
1
4
arcsin
arcsin
1
4
sin t
3
0 1 cos2t
0 cost cost.dt 0 sin t.dt
nyhcsinhthngrtlngtngvsl,doccemkhngtmracps.
I
sin t
1
4
cost.dt
icn: x 0 t 1;x t
4
4
15
4
(1 t )( tdt)
15
4
(1 t
1
)dt t
3
1
15
4
15 15
15 2 33 15 2
192
4
3
192
3
1
dx
x
2x
2
1
* Mt hc sinh gii nh sau:
V d 8:Tnhtchphn I
Diendantoanhoc.net
1
1
0
dx
dx arctan(x 1) 1 arctan0 arctan(1)
2
2
4
x 2x 2
(x 1) 1
1
1
* Nguyn nhn dn n sai lm:SGKhinhnhkhngcungcpcngthc
1
dx arctanx c
1 x2
* Li gii ng:
0
0
1
1
I 2
dx
dx
x 2x 2
(x 1)2 1
1
1
1
2
4
.(1
tan
t)dt
dt
t
2
0
4
1 tan t
0
0
1
dx ,thtatnhtchphnbng
2
c
x
a
* Ch i vi hc sinh:khigptchphndng I
cchtx=c.tant(hocx=c.cott).Chcngthc 1 tan2 t
1
1
;1 cot 2 t 2 .
2
cos t
sin t
V d 9:Tnhtchphn I xex dx
0
u x
u' 1
*Mt hc sinh gii nh sau: t
x
x
v' e
v e
2
I xe
e dx 2e e
2
0
2e2 e2 1 e2 1
x
x
dv e dx v e
I xe
e dx 2e e
0
2
0
2e2 e2 1 e2 1
x3
S (9 x )dx (9x ) 6
3 1
1
* Nguyn nhn dn n sai lm: hc sinh vn dng sai cng thc tnh din tch hnh
phng.
* Li gii ng:dintchhnhphngcntml
2
Diendantoanhoc.net
38
x3 x3
S 9 x dx 9 x dx 9 x dx (9 x )dx (x 9)dx 9x 9x
3 1 3
3 3
1
1
3
1
3
2.Mt s bi tp tng t
2
x 4
dx
3/ 4
cos x
0
dx
5/ 2
x
3x
2
0
7 / x2
1
2
2 / x x2 1 dx
1
1
2
dx
1/
x3ex x2
3/
dx
x3
1
1
2.dx
x2
6 / 1 sin2xdx
0
3
8/ x3 2x2 x.dx
0
x2 16
dx
x
10 /
4
1
5
2x 2x 3
dx
2
x
1
0
11/
13/
0
1 x2
0
2
x dx
12 /
14 /
1
x3dx
8
1 x
dx
x 1 x2
Diendantoanhoc.net
Mtssailmcahcsinhkhitnhtchphn
2
dx
2
2 (x 1)
Bi 1:Tnhtchphn:I=
2
2
d ( x 1)
1
dx
=
=
2
2
x 1
2 (x 1)
2 ( x 1)
*Sailmthnggp:I=
2
2
1
3
4
3
=- -1=-
*Nguynnhnsailm:
Hmsy=
1
khngxcnhtix=-1 2;2 suyrahmskhnglintctrn
( x 1) 2
2;2 nnkhngsdngccngthcNewtnLeibnitznhcchgiitrn.
*Ligiing
Hmsy=
1
khngxcnhtix=-1 2;2 suyrahmskhnglintctrn
( x 1) 2
2;2 dotchphntrnkhngtnti.
*Chivihcsinh:
b
pdngphngphphctnhtchphnchocnnukhngthktlunngay
tchphnnykhngtnti.
*Mt s bi tp tng t:
Tnhcctchphnsau:
5
dx
1/
.
4
0 (x 4)
1
2
2/ x( x 1) dx .
2
3/
0
1
dx
cos 4 x
x 3 .e x x 2
dx
3
x
1
4/
dx
1 sin x
0
Bi 2:Tnhtchphn:I=
1
2dt
1 t2
;
=
1 t 2 1 sin x (1 t ) 2
dx
2
2dt
=
= 2(t 1) 2 d(t+1)=
+c
2
1 sin x
t 1
(1 t )
x
2
*Sailmthnggp:tt=tg thdx=
dx
=
1 sin x
0
I=
dotg
2
x
tg 1
2
=
tg
tg 0 1
khngxcnhnntchphntrnkhngtnti.
*Nguynnhnsailm:
x
2
x
2
Diendantoanhoc.net
dx
=
1 sin x
0
0
I=
dx
1 cos x
2
x
d
x
2 4
tg 0 =tg tg
2 .
4
2 4
4
2 x
0
cos
2 4
*Chivihcsinh:
iviphngphpibinskhitt=u(x)thu(x)philmthmslintcv
cohmlintctrn a; b .
*Mt s bi tp tng t:
Tnhcctchphnsau:
1/
0
dx
sin x
dx
cos
x
0
2/
Bi 3:TnhI= x 2 6x 9 dx
0
*Sailmthnggp:
4
I= x 2 6x 9 dx=
0
x 32 dx x 3d x 3 x 3
4
2
4
0
1 9
4
2 2
*Nguynnhnsailm:
2
I= x 2 6x 9 dx
0
x 32 dx x 3 d x 3 x 3d x 3 x 3d x 3
=
0
=-
x 3
2
3
0
x 3
4
3
9 1
5 .
2 2
*Chivihcsinh:
2n
f x 2n
f x n 1, n N
phntchIthnhtngccphnkhngchadugitrtuyti.
Mt s bi tp tng t:
2/I= x 3 2 x 2 x dx
0
3/I= x 2
1
2
2 dx
2
x
4/I= tg 2 x cot g 2 x 2 dx
6
0
dx
1 x 2x 2
Bi 4:TnhI=
*Sailmthnggp:
0
I=
d x 1
x 1
Diendantoanhoc.net
*Nguynnhnsailm:
Hcsinhkhnghckhinimarctgxtrongschgiokhoahinthi.
*Ligiing:
tx+1=tgt dx 1 tg 2 t dt
vix=-1tht=0
vix=0tht=
4
KhiI=
1 tg t dt
2
tg t 1
dt t
4
0
*Chivihcsinh:
Cckhinimarcsinx,arctgxkhngtrnhbytrongschgiokhoahinthi.Hc
sinhcthcthymtsbitppdngkhinimnytrongmtschthamkho,v
ccschnyvittheoschgiokhoac(trcnm2000).Tnm2000nnaydocc
khinimnykhngctrongschgiokhoannhcsinhkhngcpdngphng
b
1
dx tadngphngphpibins
2
a 1 x
phpnyna.Vvykhigptchphndng
tt=tgxhoct=cotgx;
b
1
1 x2
dx thtx=sinthocx=cost
*Mt s bi tp tng t:
8
x 2 16
dx
x
1/I=
4
2x 3 2x 3
dx
2/I=
x2 1
0
1
3
3/I=
x 3 dx
1 x8
Bi 5:
1
4
Tnh:I=
0
x3
1 x2
dx
*Suylunsailm:tx=sint,dx=costdt
x3
1 x2
dx
sin 3 t
dt
cos t
icn:vix=0tht=0
1
4
vix= tht=?
*Nguynnhnsailm:
Khigptchphncahmsccha 1 x 2 ththngtx=sintnhngivitch
1
4
phnnysgpkhkhnkhiicncthvix= khngtmcchnhxct=?
*Ligiing:tt= 1 x 2 dt=
1
4
x
1 x2
icn:vix=0tht=1;vix= tht=
dx tdt xdx
15
4
Diendantoanhoc.net
1
4
I=
0
15
4
1 x2
dx =
15
4
1 t tdt 1 t dt t t
t
3
15
4
15 15 15 2 33 15 2
3
4
192
192
3
*Chivihcsinh:Khigptchphncahmsccha 1 x 2 ththngtx
=sinthocgptchphncahmsccha1+x2thtx=tgtnhngcnchn
cncatchphnnucnlgitrlnggiccagccbitthmilmctheo
phngphpnycnnukhngthphinghnphngphpkhc.
*Mt s bi tp tng t:
7
1/tnhI=
x3
1 x2
dx
2/tnhI=
1
dx
x x2 1
x2 1
dx
4
1 1 x
Bi 6:tnhI=
1
1 2
1
2
x
x
dx
*Sailmthngmc:I=
2
1
2
1
1
x
x 2
x2
x
1
1
tt=x+ dt 1 2 dx
x
x
icnvix=-1tht=-2;vix=1tht=2;
2
dt
1
1
=ln
2 2
2 2
ln
2 2
2 2
2 ln
2 2
2 2
2
2
ln
t 2
t 2
2
2
1
1 2
x2 1
x lsaivtrong 1;1 chax=0nnkhngth
*Nguynnhnsailm:
4
1
1 x
x2
2
x
chiactcmuchox=0c
*Ligiing:
xthmsF(x)=
ln
x2 x 2 1
x2 x 2 1
x2 x 2 1
x2 1
(ln 2
) 4
F(x)=
x 1
2 2
x x 2 1
1
x2 1
1
x2 x 2 1 1
1
2 2
dx
DoI=
=
ln
ln
1
4
2
1
x
2
2
x
x
2
1
2
2
2
1
2 2
1
*Chivihcsinh:Khitnhtchphncnchiactcmucahmschoxcn
rngtrongonlytchphnphikhngchaimx=0.
Diendantoanhoc.net
Bi ton 1.
ChomtlcgicuABCDEF.VitccchciA,B,C,D,E,Fvao6th.Ly
ngunhinhaith.Tmxcsutsaochoonthngmccumtlccimc
ghitrn2thl:
a) Cnhcalcgic.
b) ngchocalcgic.
c) ngchoni2nhidincalcgic.
(Bi 8 trang 77 sch i s v gii tch 11)
Phn tch
ycthcoilmtbitonm:mtngscnhvngchocamtlc
gicu.Chngtabitt6imphnbitsaochokhngc3imnothnghng
cthtorac
onthng.
Donugi:
l bin c on thng m cc u mt l cc im c ghi trn hai th l
cnhcalcgic
Bi ton 2.
Xpngunhinbabnnamvbabnnngivosughktheohngngang.
Tmxcsutsaocho:
a) Namnngixenknhau.
Diendantoanhoc.net
b)
Babnnamngicnhnhau.
(Bi 6 trang 76 sch i s v gii tch 11)
Phn tch:
ytuylmtbitonxcsutnhngthcchtnlilmtbitonmtrongt
hp.ltphpcaccbitonthpnhquenthucnhsau:
(1) Cbaonhiucchxp3bnnamv3bnnvo6ghktheohngngang
(ps:
cch).
(2) Cbaonhiucchxp3bnnamv3bnnv6ghktheohngngang,bit
rngnamnngicnhnhau,
(ps:
cch).
(3) Cbaonhiucchxp3bnnamv3bnnv6ghktheohngngang,bit
rngbabnnamngicnhnhau.
(ps:4.
cch)
Nhvybitontrncgiinhsau
Li gii:
Gi lbincXp3hcsinhnamv3hcsinhnvo6ghktheohngngang
mnamvnxenknhau
V lbincXp3hcsinhnamv3hcsinhnvo6ghktheohngngang
m3bnnamngicnhnhau
Tac
Suyra
Nhvyphnlnccbitondng1lccbitonsdngcngthcvkthut
catonthp.iviccbitonnhvythhcsinhchcnphinmvngcng
thcvthpvnhnghaxcsut.
Bncnh,cnhngbitonchcndngphngphplitk.
Bi ton 3.
Gieomtconscxc,cnivngnht.Gisconscxcsuthinmtb
chm.Xtphngtrnh
Tnhxcsutsaochophngtrnhcnghim.
(Bi4trang74sch i s v gii tch 11)
Li gii:
Khiuconscxcsuthinmtbchmlb:
Diendantoanhoc.net
Khnggianmu:
GiAlbinc:Phngtrnhcnghim
Tabitphngtrnh
cnghimkhi
Do
Tuynhin,phngphplitkchchiuqukhisphntcabinclnh.Nus
phntlnthviclitktrnnkhkhnvdxtthiuphnt
Bi ton 4.
Trnmtcivnghnhtrndngquaysscgn36const01n36.
Xcsutbnhxesaukhiquaydngmisunhnhau.Tnhxcsutkhiquay
hailnlintipbnhxedngligias1vs6(kc1v6)tronglnquayuv
dngligias13v36(kc13v36)tronglnquayth2.
Phn tch:Rrngltrongbitonnytakhngthsdngphngphplitkvs
phntcabincltngiln.ytasbiudintphpdidngtnhcht
ctrngtnhton.
GiAlbinccntnhxcsut
C6cchchni,ngvimicchchnic25cchchnj(t13n36c25s)do
theoquytcnhn
Tacngxtmtbitonkhthvsau:
Bi ton 5
Gieomtngtincningchtlintipchonkhilnutinxuthinmt
ngahocc6lnxuthinmtspthdngli.
a) Mtkhnggianmu.
b) Tnhxcsut:
A:Slngieokhngvtquba
B:Slngieolnm
C:Slngieolsu
Phn tch:ivibitonnyrtnhiuhcsinhlngtngkhngbitcchxcnh
khnggianmuvhcsinhvnquenviccbitonchotrcslngieo.Bitonny
trchtphixcnhcslngieo.Giovincthgichohcsinhbngcc
cuhinh:
Diendantoanhoc.net
o Nukhngcgithitc6lnxuthinmtspthdnglithtaphigieo
ngtinbaonhiuln?
o Nukthpvigithitc6lnxuthinmtspthdnglithtaphigieo
ngtintiabaonhiuln?
Ttnhinvicuhiutinhcsinhkhngtharamtconscthvnu
gieo100lnvncthlc100lnuxuthinmtspdovnchathdngli
nhnghcsinhhnhdungradngccphntutin.Vicuhithhaihcsinh
cthtrlicslngieotial6.Thcsinhcthxcnhckhnggian
mu.
Li gii
a) Khnggianmu
b) Tac:
Sauytixintrnhbyphngphpgiimtsbitonbngcchsdngccquy
tctnhxcsuthc.
Dng 2: Bin c i
Trong ton hc, c nhng bi ton khi tnh ton trc tip rt di dng v phc tp.
Khiphngphpgintiplirthiuquvchotacchlmngngn.Phngphp
sdngbincilmtphngphpnhvy
Bi ton 6
Gieongtinxucningcht3ln.Tnhxcsutcaccbinc:
a) BincA:Trong3lngieoctnhtmtlnxuthinmtnga.
b) BincB:Trong3lngieocchaimtsp,nga.
Phn tch:
Hcsinhcthgiiquytbitontheonhhngl:tnht1lnxuthinmt
ngathc3khnngcthxyral:1lnxuthinmtnga,hailnxuthinmt
nga,balnxuthinmtnga.
Dovyhcsinhsgiibitonnhsau:
Suyra
Diendantoanhoc.net
Tuynhinlmnhvydivrtdbquntrnghp.Tuynhinnurng
bincicabincAlbinc :Khngclnnoxuthinmtnga.Do
bitonnyscgiinhsau:
Li gii
Khnggianmu
a) TacbincicabincAlbinc:
:Khngclnnoxuthinmtnga
Vtac
b) Tngttac:
Bi ton 7.
Gieongunhinmtconscsccningchthailn.Tnhxcsutcacc
bincsau:
a) BincA:Tronghailngieotnhtmtlnxuthinmtmtchm
b) BincB:Tronghailngieotngschmtronghailngieolmtsnh
hn11
Phn tch:ivibitonnydngphngphpsdngbincilphngphp
tiubilnutnhtrctiptaphixtrtnhiutrnghp
o ivibincA
Mtmtchmxuthinlnthnht
Mtmtchmxuthinlnthhai
Hailngieouxuthinmtmtchm(khnngnylinmtrongc
haikhnngtrn)
o ivibincB.Tngstronghailngieolmtsnhhn11tclc10
khnngxyra:1,2,,10
Li gii:
Khnggianmu
a) Tacbinci
b) Tac:
Diendantoanhoc.net
Phngphpsdngbincilmtphngphphay,tuynhinvndng
cphngphpnyhcsinhcnnmchaiyut:
o Nhn dng loi ton: Cc bi ton c cm t c t nht, ti thiu, tt
choctnhchn,l,vnghim,cnghim,nutnhkiubgnhnthta
dngbinci
o Xcnhttmnhphnhvphptonlyphnbcamttphptrnh
xcnhsaibinci.
Dng 3: Cc bi ton s sng quy tc cng, quy tc nhn
Bi ton 8.
Gieongthihaiconscsc.Tnhxcsutsaocho:
a) Haiconscscuxuthinmtchn.
b) Tchschmtrn2conscsclschn.
Phn tch:
a) i vi bi ton ny phn ln hc sinh u gii bng cch m s phn t ca
binc.hcsinhtrungbnhthnglitk phntvmtrctip.Ttnhinlcch
giinyrtdivcthlmstphntdntigiisai.Hcsinhkhhnthsdng
tnhtonmsphntnhsau:
Tac
Chn lbincHaiconscscuxuthinmtchn
Do
C3cchchn
chn
Tithyrngylmtligiihpl,tuynhinbitonnycthcgii
quytmtcchnginhnkhitasdngquytcxcsut.Chonngiovincth
gim,dndthcsinhitigiibitontheonhhngnynhsau:
GiAlbincConscscthnhtxuthinmtchn
Diendantoanhoc.net
BlbincConscscthhaixuthinmtchn
XlbincHaiconscscuxuthinmtchn
Thyrng v lhaibincclpv
(Trong 6 mt th c 3 mt chn)
Dovytac:
b) Gi lbincTchschmtrn2conscsclschn
C3khnngxyratchschmtrnconscsclschn:
Conscscthnhtxuthinmtchn,conscscthhaixuthinmtl.
Conscscthnhtxuthinmtl,conscscthhaixuthinmtchn.
Chaiconscsccngxuthinmtchn.
Vtac
Tchschmtrn2conscsclslchc1khnnglchaicon
scscuxuthinmtl.
Nhvymtlnnatalithyuthcabinci.
Tac
v , clpnntac:
Vdo
Bitontrntasdngquytcnhnxcsut.Munsdngcquytcnhnphi
khngnhchaibinclclp.Vyhaibincthngclptrongccphp
thno?Ttnhinytikhngthnuttcmcharamtstrnghpquen
thuc
o
Gieohaingtinhocgieongtinhailnthbincxyratrong
lngieonyclpvibincxyratronglngieokia.Tngtivicon
scsc.
o
Chaicihmngbng.Lytmihmramtqubngthbin
clyrabngcahmnysclpvibinclyrabnghmkia.Tng
tivibitonlybi,lycu...
Chrng:NuAvBclpth v ; vB;Av cngclp
Diendantoanhoc.net
Cnggingnhquytccngvquytcnhntrongtonthp,ivibinc
xyrakhnngnyhockhnngkiathtasdngquytccngxcsut.Cn
vibincthchinlientiphaihnhngthtadngquytcnhn
Bi ton 9.
Tronghmc10chitit,trongc2chitithng.Tmxcsutkhilyngu
nhin6chititthckhngqu1chitithng.
Phn tch:Trong6chititthckhngqu1chitithngnghalkhngcchititno
hnghoccmtchitithng.Bitonnykhngthgiitheodng1mphisdng
phptnhxcsut.ylbitondngquytccngxcsut
Li gii
Gi lbincTrong6chititlyrakhngcchititnohng
lbinctrong6chititlyrac1chitithng
lbincTrong6chititlyrackhngqu1chitithng
Khi
.Do
xungkhcnhaunn
Scchlyra6chititt10chititl
C8chititkhngbhngnn
Scchly5chititt8chititbhngl
Scchly1chititt2chitithngl
Theoquytcnhntac
Dovytac:
Bi ton 10
Chaihpcngchaccqucu.Hpthnhtc7qucu,5qucuxanh.
Hpthhaic6qucu,4qucuxanh.Tmihplyrangunhin1qu
cu.
a) Tnhxcsut2quculyracngmu.
Diendantoanhoc.net
b) Tnhxcsut2quculyracngmu.
Phn tch:Bitonnyvncthgiitheodng1,tuynhinvicgiirtdidngv
phctp.Nusdngphihpquytccngvquytcnhnthvicgiiquytbiton
trnnnginhnrtnhiu.
Li gii
a) Gi:
AlbincQuculyrathpthnhtmu
BlbincQuculyrathpthhaimu
XlbincHaiquculyracngmu
Tac
MtkhcAvBclpnn
b) Gi:
YlbincHaiquculyracngmuxanh
ZlbincHaiquculyracngmu
Tac
Mtkhc v clpnn
Thyrng
nn
Nhngbitonsdngquytccngxcsutvquytcnhnxcsutlccbiton
luntnhcxcsutcabinccs(ccbinccntnhxcsutbiudinquacc
bincny).Chngtaccxcsutsau:
o Khigieomtngtinxucni,ngchtth
Xcsutxuthinmtspl
Xcsutxuthinmtngal
o Khigieomtconscsccningchtth
Xcsutxuthintngmtl
Xcsutxuthinmtcschmlchn:
Diendantoanhoc.net
Xcsutxuthinmtschmll:
Xcsutxuthinmtschmlschiahtcho3:
iviccphpthkhcthtutheotngbitontastnhcxcsut
ny.Vcngcnhiubitonchotrctipxcsut.Bitonsaulmtvd
Bi ton 11
C2lhng.Ngitalyngunhintmilhngmtsnphm.Xcsutc
snphmchtlngtttnglhnglnltl
.Hytnhxcsut:
a) Trong2snphmlyractnhtmtsnphmcchtlngtt.
b) Trong2snphmlyracng1snphmcchtlngtt.
Phn tch:ylbitonchotrcxcsutnnchcchntaphisdngphpton
tnhxcsutgiiquyt.BinccsslLy csnphmtttlhngth
nhtvLycsnphmtttlhngthhai
Li gii:
Gi Lycsnphmtttlhngthnht
Lycsnphmtttlhngthhai
Khitac:
a) Gi lbincTrong2snphmlyractnhtmtsnphmcchtlng
tt.
Suyra
Dobabinc
lclpnntac
b) Gi lbincTrong2snphmlyracngmtsnphmcchtlng
tt.
Suyra
Do
Diendantoanhoc.net
Bi ton 12
Mtphngclphaihthngchungbongphngchy,mththngbo
khithykhivmththngbokhithylaxuthin.Quathcnghimthyrngxc
sutchungbokhil
,chungbolal
vc2chungbol
.Tnh
xcsutkhichahontnhtmttrong2chungsbo.
Phn tch:Binccntnhxcsutlchungbokhibohohonhocchungbo
labolas bo hohon.Do biton ny chcchnldngquy tccng. Tuy
nhinhaibinccslikhngxungkhc.Trongtrnghpnytaphisdngquy
tccngmrng
Li gii
Gi lbincChungbokhithykhi
lbincChungbokhithyla
lbinctnhtmttronghaichngbokhihahon
Theogithitbitontac
Dotac:
BI TP NGH
1/Tcbi52con,rtngunhin3con.Tnhxcsut
a/Ctnhtmtcont
b/CngmtconK
c/C3concskhcnhauuthuctphp{2,3,10}
2/Trongmtchichpc5bngtrng,6bngxanh,7bnglyngunhin4
qubng.Tmxcsutc4qubngc3mu.
3/Gieongunhinconscsccningcht2ln:Tnhxcsutcaccbin
c:
a/A:Ctnhtmtmtl
b/B:Cmtmtchnvmtmtl
c/C:Tngschmhaimtlmtschn
4/Gieongunhinmtconscsccningcht3ln,tnhxcsut:
a/Ctnhtmtlnxuthinmt6chm
b/Tngccschmtrn3mtlsl
6/Mtmybayc5ngc,trongc3ngccnhphiv2ngc
cnhtri.Mingccnhphicxcsutbhngl0,1,cnmingccnh
tricxcsuthngl0,05.Ccngchotngclpvinhau.Tnhxcsut
mybaythchinchuynbauantontrongcctrnghpsau:
a/Mybaybaycnuctnhthaingclmvic
b/Mybaybaycnuctnhtmingctrnmicnhlmvic
Diendantoanhoc.net
7/Mtbithitrcnghimgm12cuhi.Micuhic5cutrli,trong
chcmtcung.Micutrlingc4im,micutrlisaibtr1im
.Mthcsinhkmlmbibngcchchnhhomtcutrli.Tnhxcsut:
a/Hcsinhc13im
b/Hcsinhcimm
8/Trongmtlphcc6bngn,mibongxcsutbchyl0,25.Lphc
cnhsngnuctnht5bngn.Tnhxcsutlphckhngnhsng
9/Mtontuc4toamtsnga.C4hnhkhchtsngalntu,mi
ngiclpvinhauvchnngunhin1toa.Tnhxcsut1toac3ngi,1toa
cmtngiv2toacnlikhngcai.
10/C30tmthnhst1n30chnngunhinra10tmthtnhxcsut
:
a/Ttc10tmthumangschn
b/Cng5schiahtcho3
vthnim8l
; trng im 9 l
.Xthybnmtvinn.Tm
xcsutxthctnht9im.
Diendantoanhoc.net
ChotamgicABC,chngminhrng:cos2A+cos2B+cos2C .
* Hng gii quyt ca bi ton:sdngccctnhchtcavctvobiton
nythcngthcnocchavectvcchaccsin.Vysltchvhngca
haivect,l:
OA.OB OA OB cos OA, OB , OB.OC OB OC cos OB, OC
OA.OC OA OC cos OA, OC vkhinutagiRlbnknhcang
trnngoitiptamgicABCth R OA OB OC .T,tanghtivicdngtnh
cht1chngminh.Cthnhsau:
* Gii:
GiO,RlnltltmvbnknhngtrnngoitiptamgicABC.
Tac:
2 2 2
(OA OB OC )2 OA OB OC 2(OA.OB OB.OC OC.OA) 0
3R 2
3
3R 2 R (cos 2 A cos 2 B cos 2C ) 0 cos2 A cos2 B cos2C 2
2R
2
2
Suyraiuphichngminh.
V d 2.
ChotamgicABC.Chngminhrng:
6cosA.cosB.cosC cos2A + cos2B + cos2C(1).
* Hng gii quyt bi ton. Tathy trongbiuthccnchngminhxuthntng
ccbnhphng.Vthcthsdngctnhcht1.Nhngbitontrnchngta
cnlu,phixtcctrnghpcatamgicABC.Vbitontrnkhngnil
tamgicnhthno.Cth,talmbitonnynhsau:
* Gii:
NutamgicABCltamgict(cmtgct)th(1)hinnhinngvkhi
vtrim,cnvphidng.
NutamgicABCkhngphiltamgictthtrnmtphngtatccvect
OM , ON , OP saocho:
pdngtnhcht(1),tac:
Diendantoanhoc.net
(OM ON OP) 2 0
2
2
2
1 3
1
3
2
v
a a 1 a
a
. T , ta c th t:
2 2
2
2
1 3 1
3
u a ;
; v a;
, n y s dng tnh cht 2 ta c diu phi chng
2
2
2
2
minh.Cthnhsau:
1
2
* Gii:BT(1) (a ) 2 (
3 2
1
3
) + ( a ) 2 ( ) 2 2
2
2
2
TrongmtphngtoOxyt:
1 3
1
3
u (a ; ) ; v ( a; )
2 2
2
2
2
2
2
1 3
1
3
p dng tnh cht 2, ta c: u v a a u v 2
2 2
2
2
a 2 a 1 a 2 a 1 2 .iuphichngminh.
V d 2.Chngminhrng:
x 2 xy y 2 + y 2 yz z 2 + z 2 zx x 2 3 ( x y z ) vix,y,z>0.
*Hng gii quyt bi ton:Bitonnyvcbnkhngkhcgnhiusovibi
tontrc.Nntalmnhsau:
Gii:TrongmtphngtoOxytat:
y 3
z 3
x 3
u (x ;
y ); v ( y ;
z ); w ( z ;
x);
2 2
2 2
2 2
Ttnhcht u v w u v w tac:
y
2
u v w ( x )2 (
3 2
z
3 2
x
3 2
y) ( y )2 (
z ) ( z )2 (
x)
2
2
2
2
2
Diendantoanhoc.net
u v w
9
3
( x y z ) 2 ( x y z )2 3( x y z ) iuphichngminh
4
4
Theocchnytacthchngminhrtnhanhcccbitonsauy:
V d 3:Chngminhrngvimixtac:
2sin 2 x 4 2sin 2 x 2 2 sin x 5 17
V d 4:Choa,b,c>0vab+bc+ca=abc.Chngminhrng:
b 2 2a 2
c 2 2b 2
a 2 2c 2
+
+
3 .
ab
bc
ca
u.v ab cd u v a 2 c 2 . b 2 d 2 (a 2 c 2 )(b 2 d 2 ) iuphichngminh
x 2 xy y 2 3
cnghim.CMR:xy+yz+zx 8
y 2 yz z 2 16
V d 2.Gis
Gii:
x 3
3
z
x) , v (
z; y )
2 2
2
2
t u ( y ;
pdngtnhcht(3),taciuphichngminh.
V d 3.ChotamgicABC.imMthucmp(ABC).Chngminh:
1
2
1 2
(a + b2 + c2)(pcm)
2
ON 1 v (ON , OP) 2 A
(OP, OM ) 2 B
OP 1
Diendantoanhoc.net
pdngtnhcht(1),tac:
(OM ON OP) 2 0
1 1 1 2 cos(2C ) 2 cos(2 A ) 2 cos(2 B ) 0
3
cos 2 A cos 2 B cos 2C (pcm).
2
V d 2. ChotamgicABCvccsthcx,y,z.Chngminhrng:
1
yz cos 2 A xz cos 2 B xy cos 2C ( x 2 y 2 z 2 )
2
Gii:GisngtrnngoitiptamgicABCctmO,bnknhbng1.
Tac:
( xOA yOB z OC ) 2 ( x 2 y 2 z 2 ) 2( xy cos 2C xz cos 2 B yz cos 2 A) 0
Suyraiuphichngminh.
V d 3.ChotamgicABC.Chngminhrng:
3 cos A 2 cos B 2 3 cos C 4
Gii:Gi e1 ; e2 ; e3 theothtlvectnvcacccnhBC,CA,AB.
Tac:
(2e1 3e2 e 3 ) 2 4 3 1 2( 3 cos A 2 cos B 2 3 cos C ) 0
=> 3 cos A 2 cos B 2 3 cos C 4 (pcm).
Theocchnytacthchngminhccbitonsau:
V d 4.ChotamgicABC.Chngminhrng:
cos A cos B cos C
V d 5.ChotamgicABCvsthcx.Chngminhrng:
cos A x(cos B cos C )
x2
1 .
2
Diendantoanhoc.net
MT S BI TON CC TR HNH HC TO
1 Bi ton 1:
x t
ChohaiimA(1;2),B(0;-1)vngthng(d):
y 2t 1
TmM (d)saocho:
a)(MA+MB)nhnht.
b)|MA-MB|lnnht.
Tronghnhhcphngtabit:
+/NuA,Bnmvhaiphaivi(d)th:
(MA+MB)minM=(AB) (d).
+/NuA,Bnmvmtphaivi(d)vBlimixngcaBqua(d)th:
(MA+MB)minM=(AB) (d).
+/NuA,Bnmvmtphaivi(d)m(AB)ct(d)th:
MA-MB maxM=(AB) (d).
+/NuA,Bnmvhaiphaivi(d)vBlimixngcaBqua(d)m
(AB)ct(d)th: MA-MB maxM=(AB) (d).
Davoktqudbittronghnhhcphngtacthgiicbiton1.Tuynhin
victnhtonkhphctp.Cthl:
+ Nu phng trnh ca (d) c cho di dng tham s th ta buc phi chuyn v
dngtngqutcthkimtracAvBnmmtphahayhaiphaivi(d).
+NuphitmtaimB(trongcua)hocB(trongcub)thvictnhtoncn
khkhnhnna.khcphctnhtrngtrn,xinaramtligiikhcnhsau:
a) VM (d)nnM(t;2t+1).Khitac:
MA MB (t 1) 2 (2t 1) 2 t 2 (2t 2) 2 5t 2 6t 2 5t 2 8t 4
3
1
4
4
5 (t ) 2
(t ) 2
5
25
5
25
3 1
4 2
Xt A '( : ) , B '( : ) , M '(t : 0)
5 5
5 5
KhiMA+MB= 5 (MA+MB).
2
15
15 15
2
M 'B' 2
5 5
5
b/Tngtnhcua)tac:
MA MB 5
3
1
4
4
(t ) 2
(t ) 2
5
25
5
25
3 1
4 2
tngcaligiitrnvndavoktqubittronghnhhcphng.Tuynhin
khithayngthng(d)bngtrcOxkhixtvtrtngicaccimlmcho
phctptrongtnhtongimirtnhiu.
2 Bi ton 2:
4 2 1
; v ng thng (d) c phng
3 3 3
trnhthams:x=t
(d):y=t,t
R
z=1-t
TmM (d)saocho:a)(MA+MB)nhnht.
b) MA-MB lnnht.
Cch gii trong hnh hc khng gian:
+giicu(a)tatmimbiudinBlnhcaBquaphpquayquanhtrc(d)
vigcquaythchhpsaochoA;B;(d)ngphngvA,Bnmvhaiphavi(d)khi
:(MA+MB)minM=(AB) (d).
+giicu(b)tatmimBlnhcaBquaphpquayquanhtrc(d)vigc
quaythchhpsaochoA;B;dngphngvA;Bnmvmtphaivi(d).Khi
nu(AB)ct(d)th: MA-MB maxM=(AB) (d).
Davoktqubittronghnhhckhnggian,tacngcthgiicbiton2.
TuynhinvictmtaimB(trongcua)hocB(trongcub)buctaphithc
hinnhngphptnhphctp.
khcphctnhtrngny,talitiptctngctrongligiicabitp1.
a)VM (d)NnMcta(t;t;1-t)khi:
4
2
4
MA MB (t 1) 2 t 2 (t ) 2 (t ) 2 (t ) 2 ( t ) 2 3t 2 2t 12 3t 2 4t 4
3 A
3
3
y
1
2
2
8
3 (t ) 2 (t )2
3
9
3
9
A'
M'
1 2
2 2 2
Xt: A '( ;
), B '( ;
), M '(t ;0)
3 3
3 3
KhiMA+MB= 3 (MA+MB).
VMchytrntrcOxvA;B
nmvhaiphaivitrcOxnn:
(MA+MB)min(MA+MB)minM=(AB) Ox
B'
B
2
A' M '
1
4
4 4 5
3 M '( ;0) M ( ; ; )
2
9
9 9 9
M ' B ' 2 2
3
Diendantoanhoc.net
1
3
b) Tngtcu(a)c: MA MB 3 (t )2
1 2
)
3 3
t A "( ;
2 2 2
B "( ;
)
3 3
2
2
8
(t ) 2
9
3
9
VMchytrnOxvA;BnmvmtphavitrcOxnn:
MA-MB max MA MB maxM=(AB) 0x
2
M " A"
1
3 M "(0; 0) M (0;0;1)
M "B" 2 2 2
3
Trongligiitrntakhngnhngthayngthng(d)bngtrcOxkhibitvtr
tngicaccimmcnchuynhthngkhngngphnggmhaiimA;Bv
ngthng(d)thnhhthngngphnggmhaiimAvBvtrcOx(trongcu
a) hoc h thng ng phng gm hai im A v B v trc Ox (trong cu b) l
nhngnguynnhncbngiptacmtligiingin.
3 Bi ton 3:
Trong khng gian cho hai im A,B v ng thng (d). Tm im M trn (d) sao
cho tam gic MAB c din tch nh nht.
Phng php gii:
-ViMthuc(d)kMHvunggcviAB.CnhABkhngi.Khidintchtam
gicABMcgitrnhnhtkhidionMHnhnht.
-Trongtrnghpnu(AB)vunggcvi(d)=>Mlgiaoca(d)vmtphngcha
(AB)vvunggcvi(d).
-Nu(AB)v(d)chonhau=>MHlonvunggcchungca(AB)v(d).Biton
quyvtmimMlchnngvunggcchungca(AB)v(d).
Vy bi ton phi thc hin theo cc bc sau:
-imMchnhlchnngvunggcchungcangthng(d)v(AB),trong
Mlimthuc(d).
-Tmvctchphngca( )lngvunggcchungca(AB)v(d).
-Lpphngtrnhmp(P)iqua(AB)vchangvunggcchung.
-TmgiaoimMca(P)v(d).
V d 1 : Trong khng gian cho hai im A(1;-1;0), B(1;0;1) v ng thng (d) c
phngtrnh:x=-1+t
(d)y=1+t
z=-2
TmimMtrn(d)saochotamgicMABcdintchnhnht.
Li gii
Tac: M (d ) .GisN(-1;1;-2) (d).k MH AB
A
1
d
S ABC AB.MH
2
ud (1;1;0) ; AB 0;1;1 ud . AB 1 0
M
AB, ud . AN 6 0 AB, ud , AN khngngphng
H
=>(AB)v(d)chonhau.
Gi( )lngvunggcchungca(AB)v(d)
B
Diendantoanhoc.net
Mtphng(P)c: n 3; 1; 2 .ngthng(AA1)cxcnhbi:
QuaA(-7;4;4)x=-7+3t
(AA1):(AA1):y=4-t(t R )
Vtcp n 3; 1; 2 z=4-2t
*GiHlhnhchiuvunggccaAln(P).Tac H AA1 P .Thayx,y,zt
phngtrnhthamsca(AA1)vo(P),tac:t=1H(-4;3;2).
VHltrungimcaAA1nntac:A1(-1;2;0).
*Phngtrnhthamscangthng(A1B):
Diendantoanhoc.net
QuaA1(-1;2;0)x=-1-5t
(A1B):(A1B):y=2(t R )
2
13
N ; 2; 2 .
3
3
TaichngminhMA+MBnhnhtkhivchkhiM N.
Thtvy:LyimMbtkthuc(P)tac:
MA MB MA1 MB A1 B NA1 NB .Du=xyrakhivchkhiM N.
13
; 2; 2 thomniukinbira.
3
Vyim M
b) | MA-MB| t gi tr ln nht.
Tac:A,Bcngphaivi(P).
*Phngtrnhthamscangthng(AB):
QuaB(-6;2;3)x=-6+t
(AB):(AB):y=2-2t(t R )
Vtcp AB 1; 2; 1 z=3-t
*GiNlgiaoimca(AB)v(P).tmtocaNtathayx,y,ztphngtrnh
thamsca(AB)voptca(P)tac: t 1 N 5; 0; 2 .
*Taichngminh|MA-MB|lnnhtkhivchkhiM N.
Thtvy:LyimMbtkthuc(P)tac: | MA MB | AB | NA NB |
Du=xyrakhivchkhiM N.
Vyim M 5;0; 2 thomniukinbira.
V d 3:
ChohaiimA(1;1;2),B(2;1;-3)vmtphng(P)cphngtrnh:2x+y-3z-5=0.Tm
Mtrnmtphng(P)saocho:
a)MA+MBtgitrnhnht.
b)|MA-MB|tgitrlnnht.
Li gii:
a) MA+MB t gi tr nh nht
- Xc nh v tr tng i ca hai im ca A,B i vi mt phng (P), ta c :
tA.tB=(2.1+1-3.2-5).(2.2+1-3.(-3)-5)=-72<0=>A,Bkhngcngphaivi(P).
ngthng(AB)cxcnhbi:
QuaA(1;1;2)x=t
(AB):(AA1):y=1(t R )
8
25 6
N ;1; .
17
17 17
* TaichngminhMA+MBnhnhtkhivchkhiM N.
Thtvy:LyimMbtkthuc(P)tac: MA MB AB NA NB
Du=xyrakhivchkhiM N.
25 6
;1; thomniukinbira.
17 17
VyimM
Diendantoanhoc.net
b) |MA-MB| t gi tr ln nht
Tac:A,Bkhcphaivi(P).GiA1limixngviAqua(P).
(AA1):(AA1):y=1+t(t R )
Vtcp
n 2;1; 3 z=2-3t
A
I
H AA1 P .Thayx,y,zt
*GiHlhnhchiuvunggccaAln(P).Tac
B
4
7
23 15 10
VHltrungimcaAA1nntac: A1 ; ;
.
7 7 7
15 11 2
; ; .
7 7 7
phngtrnhthamsca(AA1)vo(P),tac:t= H
*Phngtrnhthamscangthng(A1B):
QuaB(2;1;-3)x=2+9t
M
(A1B):(A1B):y=1+8t(t
R )
P
9 8 11
Vtcp BA1 ; ;
*GiNlgiaoimca(A1B)v(P).tmtocaNtathayx,y,ztphngtrnh
thamsca(A1B)voptca(P)tac: t
9
95 79 78
N ; ; .
7
7 7 7
Taichngminh|MA-MB|lnnhtkhivchkhiM N.
Thtvy:LyimMbtkthuc(P)tac:
| MA MB || MA1 MB | A1 B | NA NB |
Du=xyrakhivchkhiM N.
95 79 78
; ; thomniukinbira.
7 7 7
Vyim M
5 Bi ton 5:
Trong khng gian cho mt phng (P) v hai im A,B c to cho trc .Tm
im M trn mt phng (P) sao cho h thc : P.MA2 Q.MB 2 t gi tr nh nht (Vi
tng cc h s P+Q l mt s dng ).
Phng php gii:
-TmIthomnhthc: P.IA Q.IB 0 .
-Biuthc: P.MA2 Q.MB 2 ( P Q) IM 2 C (Clhngs,P+Qlmtsdng).
Khitng P.MA2 Q.MB 2 tgitrnhnhtkhidiMInhnht M I p .
Bitonquyv:-TmtoimIthomnhthcvct.
-TmtoimMlhnhchiuvunggccaItrn(P)
V d 4 :
ChohaiimA(1;7;1),B 5;5; 3 vmtphng(P):x+2y-2z+1=0.TmMnmtrn
(P)saocho MA2 MB 2 tgitrnhnht.
Li
gii
GisIthomn IA IB 0 =>IltrungimcaAB=>I(3;6;-1).
Diendantoanhoc.net
MA2 MB 2 2 MI 2
AB 2
( MA2 MB 2 ) min M Imin (doABcnh) M I p .
2
nP 1;2; 2 uIM .
x=3+t
KhiIMcphngtrnhthamsl:(MI)y=6+2t
z=-1-2t
MMnmtrnmtphng(P):x+2y-2z+1=0nnMlgiaoimca(P)vng
thngIM.KhitocaMlnghimcahphngtrnhsau:
x=3+t
y=6+2t
z=-1-2t=>t=-2=>M(1;2;3).
x+2y-2z+1=0
VyM(1;2;3)limthomnyucubira.
2.6 Bi tp - p n
Bi 1 : ( 97-Va )
Tm trn trc honh im P sao cho tng cc khong cch t P n hai im
A(1;2)vB(3;4)lnhnht.
Bi 2:TrongmtphngvihtoccvunggcOxy,chongthng(d)c
phngtrnh2x3y+18=0vccimA(2;3),B(-6;0).TmimMtrnng
thng(d)saochoMA+MBnhnht.
Bi 3:TrongmtphngvihtoccvunggcOxy,chongthng(d)c
phngtrnh:x2y+2=0vhaiimA(0;6),B(2;5).Tmtrnngthng(d)imM
saocho:
a)(MA+MB)nhnht.
b)|MA-MB|lnnht.
Bi 4. (C NNG LM - 2000)
TrongmtphngvihtoccvunggcOxy,chohaiimA(1;0),B(2;1)
vngthng(d)cphngtrnh2xy+3=0.TmimMtrnngthng(d)
saochoMA+MBlnhnhtsovimiimcnlitrn(d).VittoimM.
Bi 5.ChohaiimA(1;2;-1),B( 2 2 ;2;-3)vngthng(d)cphngtrnh:
x+y+z-3=0
(d)
y+z-5=0
TmimMtrnngthng(d)saochoMA+MBnhnht.hoctoancapba.com
Bi 6. (HQY-96)
ChohaiimA(1;1;0);B(3;-1;4)vngthng(d):
x 1 y 1 z 2
.Tmim
1
1
2
Mtrnngthng(d)saochotngccdiMA+MBnhnht.
Bi 7. (C SP KONTUM ( KA- 2003))
2x+3y4=0
Chongthng(d):v2imA(1,2,-1);B(7;-2;3)
y+z4=0
Trn(d),tmimIsaochodinggpkhcIABngnnht.
Diendantoanhoc.net
1. Xy dng h ta .
Xy dng h ta hp l l iu rt cn thit cho vic ng dng ca phng
phptatrongvicgiiton.ylbcutincabigii.Ngigiovincn
hngdnkhologiphcsinhnhnracctnhchtcbitcabiton,ych
yulsdngtnhvunggc,xydngmthtamtrnccthamsc
gimmtcchtiunht.
y,taxemxtmtstrnghppdngttphngphpny.
iviccbitoncmttrongcctgicnh:hnhvung,hnhchnht,tam
gicvung.ivicchnhnhvytacthchnhtrctacgcnmtimt
nhvung,chaitrcOxvOycha2cnhtngngcagcvung.Vchnn
vtrncctrcbngdicamttronghaicnhgcvung.Bngcchchnnhvy,
ccthamscgimtiacth.Vdnghnhnycngldngpdngthunli
nhtphngphptatrongmtphngny.
y
B(0;1)
B(0;b)
C(1;1)
D(1;0)
C(0;c)
C(1;b)
D(1;0)
B(1;0)
iviccbitoncchatamgicu,tamgiccn,tamgicthng.Tac
thxydng mthtrcbngcchdavongcao.Cth,tadngngcaot
mtnhbtk(ivitamgiccntanndngngcaotnhcn).Chnng
caokhichnhlgcta,cnhyvngcaovadngnmtrnhaitrcta.
y
B(0; 3)
C(0;h)
A(-1;0)
C(1;0)
A(1-a;0)
B(1;0) x
iviccbitoncchaccngtrnthtacthchngctanmti
tmcangtrnvnvcahtabngbnknhngtrn,mthochaitrc
chabnknh,ngknhcangtrn.
Tuynhin,khipdngthkhngcngnhctrongvicchnhtrcta.Nn
hcsinhlinhhotvtmracchchntiuchobiton.
Mtsbitoncthcnhiuitnghnhhctrn,thtyvogithuyt
tachnhtrctachophhp.
Diendantoanhoc.net
1 b x a y 1 0hay 1 b x ay a (1)
ngthngCC cphngtrnh:
1 a b x 1 a b 1 y 1 0hay a 1 b x a b 1 y 2a (2)
ngthngDDcphngtrnh:
a x 1 b 1 y 0hay ax b 1 y a (3)
Tac(1)+(3)cphngtrnh(2).DoBBvDDctnhauti(xo;yo) th
(xo;yo) cngthaphngtrnhcangthngCC.
Vy3ngthngBB,CCvDDngquy.
Cchchndihnhvungbng1gipgimthiuccthamskhngcnthit,
rtclichovictnhton.
Bi ton 2: Cho ng trn (O) tm O, ng knh AB. C l mt im thay i trn
ng trn (O)sao cho tam gic ABC khng cn ti C. Gi H l chn ng cao ca
tam gic ABC h t C. H HE,HF vung gc vi AC,BC tng ng. Cc ng thng
EF v AB ct nhau ti K . Gi D l giao im ca (O)v ng trn ng knh CH, D
C. Chng minh rng K, D, C thng hng.
Diendantoanhoc.net
Binyhnhvkhrcrivcthtkhinoccbnnghtiphngphpta
mnghticcphngphpkhc.Tuynhin,nubitcchchntrcmtcchkho
lothdngphngphptatagiibitonnymkhngphitnhtonqunhiu.
y ta chn gc ta ti chn ng cao ca tam gic ABC (li dng c
tnhvunggc)vtAB=2,khongcchtchnngcaoHntmOthayity
theovtrcaCvtatHO=a. GiHC=b. Tchngtaxydngcmthtrc
khthunlichobiton.
Ligiicthchobitonnhsau:
DnghtrcOxysaocho:H(0;0), O(0;a), A(-1+a), B(0;1+a) v C(0;b).
Khi b 2 1 a 1 a 1 a 2
2
b b2
Phngtrnhngtrn(I;IC): x y
2
4
2
Phngtrnhngtrn(O;1): x a y 2 1
2
ngthngCDltrcngphngcahaingtrn(I;IC)v(O;1)nnc
phngtrnhl:
b2
b2
2ax a by
1
2ax by b 2 0
4
4
x
y
1 bx a 1 y b a 1
PhngtrnhngthngAC:
a 1 b
PhngtrnhngthngHE: a 1 x by 0
2
b 2 b 1 a
Suyrataim E
;
2
2
SuyraphngtrnhngthngEF:
b
2
b 2 b 1 a b
2
2
2
Diendantoanhoc.net
b 2
;0
SuyratagiaoimKcaEFvABl K
2a
DthytaimKthaphngtrnhngthngCD,suyraKthucCD.
Vy3imK,C,Dthnghng.
Nhnxt:Bi ton trn l bi ton kh hay v c nhiu cch gii. Trong cch gii
bng phng php ta nh trn, nhn xt CD l trc ng phng ca hai ng
trn (O) v (I) l kh quan trng, gip ta gim nhiu trong vic tnh ton. tng ny
cng thng hay c s dng vit phng trnh ng thng qua giao im ca hai
ng trn hay l ng thng i qua hai tip im.
Biton3:ChotamgicABC,ngtrnngknhBCctAB, AClnlttiE vD.
GiF, HlhnhchiucaDvEtrnBC.GiMlgiaoimcaEFvDG.Chng
minhrngAMBC.
bc 2 c c 2 bc
cb 2 b b 2 bc
, 2
; 2
Taim D 2
v E 2
1
c
1
b
1
b
2
2
bc c cb b
;0 , G 2
;0
Suyrataim F 2
c 1 b 1
Diendantoanhoc.net
cb 2 b
y
b2 1
2
PhngtrnhngthngDG: 2
2
bc c cb b c bc
2
c2 1
b 1
c2 1
x
SuyragiaoimcaDGvitrctunglMctungl:
yM
bc bc 1 c b
bc 1 cb
c bc b
2
bc
bc 1
Tathybiuthctrnixngvib, cnugiMlgiaoimcaEFvitrc
tungthMcngctungnhtrn.DoEF,DGctnhautimtimtrntrctung,
hayAMBC.
b.Chngminhngthngiquaimcnh.
Biton4:Cho tam gic ABC vung ti A khng phi vung cn, trn cnh AB v AC
ly M, N sao cho BM=CN. Chng minh rng ng trung trc ca MN lun i qua mt
im c nh.
Ligii.
ChnhtrctaOxysaocho:A(0;0),B(0;b)vC(1;0).
GiM(0;m)limthayitrncnhABvi0<m<b1.
TacBM=CN,suyra:N(1+mb;0)
1 m b m
;
2
2
SuyratrungimPcaMNcta: P
V: MN 1 m b; m
SuyraphngtrnhngtrungtrccaMNl:
1 m b
m
m y 0
2
2
1
2
m x y 1 b 1 b x 1 b 0
2
1 m b x
1 b b 1
;
2
2
Tytathyngthngnyluniquaimcnh I
H(0;m)
D
E
I
A(-1-c;0)
C(0;0) B(1-c;0)
Ligii
ChnhtrctaOxysaochoCtrngvigcta,B(1c;0)vA(1-c;0),dtrng
viOy.
2
ngtrnngknhABcphngtrnh: x c y 2 1
GisH(0;m)(mthayi).
GiIlgiaocaBDv(d).
PhngtrnhngthngAH:
x
y
1 mx 1 c y m 1 c 0
1 c m
PhngtrnhngthngBD(quaBvvunggcAH):
1 c x 1 c my 0
1 c2
Suyrataim I 0;
PhngtrnhngtrnngknhHIcphngtrnh:
2
1 c2 m2 1 c2 m2
2
x y
2
m
2
m
KhiphngtrnhngthngDEltrcngphngcangtrnngknhIH
vngtrnngknhABnncphngtrnh:
2
1 c 2 m2 1 c 2 m2
1 c 2 m2
2
2cx
y 1 c
m
2
m
2m
2
2
1 c m
2cx
y 2 2c 2
m
1 c2
Phngtrnhtrnlunngvimigitrcamkhi: x
; y 0
c
1 c2
;0
VyDEiquaimcnh P
c
c.Bitonqutch.
Diendantoanhoc.net
A(x;y)
K
H
B(-1;0)
I(0;0)
C(1;0)
ChnhtrctaOxycsaochoC(1;0)vB(-1;0).ItrngO.
GisA(x; y)vi x 0; y 0
TatrctmH(xo; yo)lnghimcahphngtrnh:
AH .BC 0 xo x
1 x2
H x;
BH . AC 0 x 1 x 1 yo y 0
GiK(xo; yo)lgiaoimcadvAI,khitaKlnghimcahphng
trnh:
xo 1
y
y K 1;
x
yo x xo
TheogithitthIH//KCsuyra IH , KC cngphng,do:
y
1 x2
x2 y 2
x2
0
1
x
y
1
2
x2 y 2
1 cnh.
VyAdingtrn E :
1
2
Sauychngtaxtmtbitonmrttbncthnghtiphngphpta
khibtugiibitonny.
Biton7: Cho gc Ixy v im P nm bn trong gc. ng trn thay i qua I v P
ct hai tia Ix, Iy ln lt ti A, B. Tm qu tch trng tm G ca tam gic IAB.
Vibitonny,khngkhdonqutchlmtngthng,mnul
qutchlmtngthngthhontoncthttingiibngphngphpta.
Viccnlildmlmvlmticng.
Ligii
Diendantoanhoc.net
TadnghtrctaOxyviOylngtrungtrccaIPvI(-1; 0),P(1;0).
C(0;a)vD(0;b) (b<0)lgiaoimcangtrungtrcIPvhaitia
Ix,Iy.
GiK(0;m)ltmngtrnthayiquaIvP.
x y
1 y ax a
1 a
Phngtrnhngthng(ID): y bx b
Phngtrnhng(IC):
Phngtrnhngtrn(K,KI):
2
x 2 y m m 2 1 x 2 y 2 2my 1 0
TagiaoimAcaICv(K,KI)lnghimcah
y ax a
v x 1
2
2
x
2
my
2ma 1 a 2 a 2ma 2
;
Suyrataim A
2
2
1
a
1
2mb 1 b 2 b 2ma 2
Tngttactaim B
;
2
2
1
b
1
TtactaimGtrngtmcatamgicIABl
1 2 1
1 2 a
b
xG 3 3 a 2 1 b 2 1 3 1 a 2 1 b 2 m
(*)
2
1
1
2
ab
1
1
y
2
G
2
2
3 a 1 b 1
3 a 1 b 1
TtathyGlunchytrnngthngcphngtrnhthamslphng
trnh(*).
Diendantoanhoc.net
x A 1
a
M:
xB 1 m 1
b
Do qu tch G l on thng thuc ng thng c phng trnh (*) vi
1 1
m ;
a b
Biton8:Cho gc Oxy vung ti O. M l im bn trong gc sao cho khong cch t
M n Ox, Oy ln lt l 3 v 4. Tm im A trn Ox, B trn Oy sao cho AB qua M v OA
+ OB l nh nht.
Ligii
XthtrctaOxyviOlgcta;Ox, Oyltrchonhvtrctung.Khi
:M(3,4).
Gis:A(a;0)vB(0;b).
KhiphngtrnhngthngAB:
x y
1
a b
3 4
1
a b
3 4
Tac: OA OB a b a b
a b
ABquaM(3;4)nntac:
32
Du=xyrakhivchkhi:
b 3
a
2 a 3 4 3
3
4
1 b 2 3 4
a b
VyA, BlhaiimthucOx, Oysaocho OA 3 4 3 v OB 2 3 4 .
Diendantoanhoc.net