(a) Apakah maksud nasionalisme ?

- Perasaan cinta akan negara dan bangsa

- Gerakan membebaskan tanah air daripada penjajahan politik, ekonomi dan
kebudayaan asing.
(b) Jelaskan perbezaan antara ciri gerakan nasionalisme tahap pertama dengan
ciri gerakan nasionalisme tahap kedua di Asia Tenggara.
(ii)
Tahap Pertama
-Penentangan bersifat setempat sahaja.
-Gerakan ini dipimpin oleh golongan agama
-Tiada parti politik yang menjadi penggerak.
-Perjuangan berkaitan isu sosial, kebudayaan, agama dan hak peribumi
-Bertujuan menuntut hak dan taraf hidup rakyat tempatan dibaiki.
- Gerakan ini bersifat sederhana dan tidak bersifat politik
Mereka tidak menuntut kemerdekaan segera.
-Cara perjuangan ialah memberikan kesedaran kepada masyarakat.
(ii) Tahap Kedua

Penentangan menyeluruh di seluruh negara.

Gerakan ini dipimpin oleh ahli politik.
Mempunyai parti politik sebagai penggerak.
Isu berkaitan politik dan kemerdekaan tanah air.
Bertujuan menuntut kemerdekaan dan memerintah sendiri.
Gerakan ini bersifat radikal.
Gerakan ini bersifat tindakan politik
Menentang secara tegas atau menggunakan kekerasan.
[2 markah]

(c) Berdasarkan kajian anda terhadap gerakan nasionalisme di Asia Tenggara,

nyatakan sifat yang dimiliki oleh para nasionalis dalam perjuangan mereka.

Berpandangan jauh
Daya kepimpinan yang tinggi
Bijak membuat keputusan
Sabar menghadapi rintangan
Berpengetahuan luas dalam politik
Pandai berhujah
Mana-mana jawapan munasabah
[2 markah]

(d) Pada pandangan anda, apakah faktor yang memainkan peranan ke arah
kejayaan sesuatu perjuangan ?
-Mempunyai matlamat perjuangan yang jelas
-Perpaduan dalam kalangan nasionalis
-Mempunyai perancangan strategi yang berkesan
-Memilki pemimpin yang berwawasan
-Menggunakan kaedah yang sesuai
-Sokongan rakyat terhadap perjuangan
-Mana-mana munasabah

[2 markah]
(e) Pada pandangan anda, mengapakah kesedaran politik di Sabah amat
perlahan berbanding di Sarawak ?

Pertubuhan yang ada berpecah belah

Gerakan politik tidak berkesan

Pertubuhan yang ditubuhkan ialah pertubuhan sosioekonomi.

Gerakan pertubuhan bersifat sederhana.

Sistem perhubungan kurang baik

Kesedaran berpersatuan dalam kalangan masyarakat masih rendah

Masyarakat tertutup

Mana-mana jawapan munasabah

Bantahan tersebut disertai oleh;
i. Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS),
ii. Barisan Pemuda Melayu Sibu (BPM),
iii. Barisan Pemuda Sarawak (BPS)
iv. Persatuan Dayak Sarawak (PDS)
(a) Apakah sebab Vyner Brooke bertindak menyerahkan Sarawak kepada
kerajaan British ?

Beliau telah tua / uzur

Beliau tiada waris yang akan menggantinya.

Anak saudaranya, Anthony Brooke tidak layak mentadbir

Mana-mana jawapan munasabah

[2 markah]
(b) Mengapakah pemimpin tempatan di Sarawak menentang penyerahan
Sarawak kepada kerajaan British ?

Bercanggah dengan Perlembagaan 1941

Brooke tidak berunding dengan pemimpin tempatan

Hanya disokong bukan bumiputera dan pegawai British.

Mana-mana jawapan munasabah

[2 markah]
(c) Nyatakan tindakan penduduk Sarawak menentang penyerahan
Sarawak kepada kerajaan British.

Persatuan menentang penyerahan Sarawak secara terbuka.

Kaum Ibu dalam PKMS berdemonstrasi dan menghantar surat bantahan

kepada kerajaan British.

Kakitangan kerajaan menentang secara terbuka.

Seramai 338 kakitangan awam meletak jawatan sebagai tanda bantahan

terhadap Surat Pekeliling kerajaan British.

Kaum terpelajar dan orang muda Sarawak mengadakan pakatan sulit.

Mereka menubuhkan Rukun Tiga Belas untuk menghadapi tekanan British.

Rosli Dhobi telah membunuh Gabenor Sarawak, Duncan Stewart.

[2 markah]
(d) Berikan dua alasan, mengapakah anda menyokong penentangan
penduduk Sarawak ?

Menghalang Sarawak dijadikan tanah jajahan British

Untuk memerintah sendiri

Vyner Brooke tidak berpegang kepada jajanji

Mempertahankan kedaulatan negeri Sarawak

Menunjukkan perpaduan rakyat Sarawak

Mempertahankan maruah rakyat Sarawak

Mana-mana jawapan munasabah

[factor] Kerajaan Agraria ialah kerajaan yang berasaskan pertanian. Ia

berkembang di lembah sungai. Perkembangannya berkait rapat dengan keluaran
hasil pertanian kerana mempunyai teknologi pertanian.
1. Penduduk Agraria yang ramai penduduk (seperti Sailendra) menghasilkan
beras banyak untuk dibekalkan kepada kerajaan maritim, sebaliknya kerajaan
agraria memerlukan kerajaan maritim untuk mendapatkan barang mewah
China/India seperti tembikar, tekstil, gelas dan manik.
2. Kerajaan agraria membekalkan makanan dan hasil hutan sebagai barang
pertukaran.
3. Kerajaan maritim membina kapal dengan mendapatkan kayu yang baik
daripada tukang kayu agraria (seperti kayu kerajaan Pegu).
4. Gajah yang menjadi kenderaan raja Maritim juga didapati daripada kerajaan
Agraria di Siam.