Professional Documents
Culture Documents
Kin thc ha hc c bn
t
CuO + H2
Cu + H2O
80g
2g
40g
1g => CuO = 40
2Al + 3/2O2
Al2O3
54g
48g
9g
8g
=> Al = 9
Fe + 2HCl
FeCl2 + H2
56g
2g
28g
1g => Fe = 28
(28 phn kl Fe thay th 1 phn kl H, trong HCl, nn ng lng ca Fe trong phn
ng ny l 28)
Na + CH3COOH
CH3COONa + 1/2H2
23g
1g
=> Na = 23
ng lng gam ca mt cht l khi lng tnh bng gam ca cht m c s ch bng
s ch ng lng ca n. y l khi lng tnh bng gam ca cht c th phn ng hay
thay th va vi 1 gam H hay 8 gam O.
Nh vy khi nim ng lng vi ng lng gam cng ging nh khi nim nguyn t
lng, phn t lng vi nguyn t gam, phn t gam. V do 1 ng lng gam mt cht
c th thay th hay phn ng va vi 1 mol H (1 nguyn t gam H) hay 0,5 mol O (0,5
nguyn t gam O).
Th d:
H = 1 => ng lng gam ca H (lgH) = 1 gam
O = 8 => lgO = 8 g (8 g O phn ng va vi 1 g H. Hay 1 lg O phn ng va
vi 1 lg H. Hay 0,5 mol O phn ng va vi 1 mol H)
Al = 9 => lgAl = 9 g (9 g Al phn ng va vi 1 g H hay 8 g O. Hay 1 lg Al
phn ng va vi 1 lg H hay 1 lg O. Hay 1 lg Al phn
ng va vi 1 mol H hay 0,5 mol O)
CuO = 40 => lgCuO = 40 g (40 g CuO phn ng va vi 1 g H. Hay 1 lg CuO
phn ng va vi 1 lg H)
S lin h gia ng lng vi khi lng nguyn t, khi lng phn t (S lin h
gia ng lng gam vi khi lng mol nguyn t, khi lng mol phn t)
A =
MA
nA
Kin thc ha hc c bn
M Fe 56
=
= 28 (ng lng ca st (II) bng 28; ng lng gam ca Fe(II) bng
nFe
2
28 g)
Fe(III) =
Fe 56
=
= 18,67 (ng lng ca st (III) bng 18,67; lgFe(III) = 18,67 g)
nFe
3
H2SO4 + 2KOH
K2SO4 + 2H2O
1 mol
2 mol
2 lg
2 lg
M H 2 SO4 98
=
= 49 (1 mol H2SO4 trong phn ng ny c cha 2 lg H2SO4)
H 2 SO4 =
nH 2 SO4
2
M KOH 56
=
= 56 (1 mol KOH c cha 1 lg KOH)
nKOH
1
Nh vy theo phn ng trn 1 mol H2SO4 phn ng va vi 2 mol KOH; 2 lg H2SO4
phn ng va vi 2 lg KOH
KOH =
H2SO4 + KOH
KHSO4 + H2O
1 mol
1 mol
1 lg
1 lg
M
98
H 2 SO4 = H 2 SO4 =
= 98 (1 mol H2SO4 trong phn ng ny c cha 1 lg H2SO4)
nH 2 SO4
1
M KOH 56
=
= 56 (1 mol KOH c cha 1 lg KOH)
nKOH
1
Nh vy theo phn ng trn 1 mol H2SO4 phn ng va vi 1 mol KOH; 1 lg H2SO4
phn ng va vi 1 lg KOH
KOH =
Kin thc ha hc c bn
+7
+2
+2
+3
Cht oxi ha
2 mol
10 lg
Cht kh
10 mol
10 lg
Mi trng
+7
+2
-
KMnO4 + 5e
+2
2+
+3
Fe
- 1e
+2
2Na2S2O3 +
+2,5
I2
-1
Na2S4O6
+ 2NaI
+2,5
-
2S - 1e
2S
-1
-
I2 + 2e
2I (1 phn t I2 nhn 2 in t)
M
158
Na2S2O3 = Na 2 S 2 O3 =
= 158 (1 mol Na2S2O3 cha 1 ng lng gam Na2S2O3)
nNa 2 S 2 O3
1
M I2
I2 =
I2
+3
254
= 127 (1 mol I2 cha 2 ng lng gam I2)
2
-1
+2
2FeCl3 + 2KI
2FeCl2 + I2 + 2KCl
2 mol
2 lg
2 mol
2 lg
+3
+2
3+
Fe
+ 1e
-1
-
- 1e
I
(1 phn t KI cho 1 in t)
M FeCl3 162,5
FeCl3 =
=
= 162,5 (1 mol FeCl3 cha 1 ng lng gam oxi ha FeCl3)
nFeCl 3
1
KI =
M KI 166
=
= 166
nKI
1
Kin thc ha hc c bn
BaCl2(dd) + K2SO4(dd)
BaSO4 + 2KCl(dd)
1 mol
2 lg
1 mol
2 lg
208
= 104 (phn t BaCl2 c cha 2 in tch dng, cng nh 2 in tch
nBaCl 2
2
m, tham gia trao i. Ba2+ 2Cl-, 1 mol BaCl2 c cha 2 ng lng gam BaCl2)
M K 2 SO4 174
K2SO4 =
=
= 87 (1 phn t K2SO4 cha 2 in tch dng, cng nh 2 in tch
2
nK 2 SO4
m, tham gia trao i. 2K+ SO42-, 1 mol K2SO4 c cha 2 ng lng gam K2SO4)
BaCl2 =
M BaCl 2
Al2O3 + 3H2SO4
Al2(SO4)3 + 3H2O
1 mol
6 lg
3 mol
6 lg
Al2O3 =
M Al 2 O3
H2SO4 =
M H 2 SO4
102
= 17 (2Al3+ 3O2-, 1 mol Al2O3 cha 6 ng lng gam Al2O3)
6
98
= 49 (2H+ SO42-, 1 mol H2SO4 cha 2 ng lng gam H2SO4)
2
n Al 2 O3
nH 2 SO4
Qua cc th d trn, ta nhn thy hai cht A, B tham gia phn ng va vi nhau th c cha
s ng lng (hay s ng lng gam) bng nhau. y chnh l ni dung ca nh lut
ng lng.
nh lut ng lng: Cc cht phn ng, thay th, kt hp va vi nhau th c cha s
ng lng bng nhau.
Nu VA lt dung dch cht tan A c nng ng lng CA (trong 1 lt dung dch ny c
cha CA ng lng gam A) phn ng va vi VB lt dung dch cht tan B c nng
ng lng CB (trong 1 lt dung dch ny c cha CB ng lng gam B) th theo nh lut
ng lng, s ng lng gam ca A v B trong hai th tch trn bng nhau:
CAVA = CBVB
Trong cng thc trn, CA, CB biu din bng nng ng lng (N, nguyn chun,
normality, biu th s ng lng gam cht tan c trong 1 lt dung dch, lg/L). Cn VA, VB
biu din bng bt c n v th tch no cng c, min l phi cng mt n v th tch.
Cng thc ny thng dng trong s nh phn, xc nh nng ca mt dung dch khi
bit nng ca dung dch ca cht phn ng vi n v bit th tch cc dung dch phn ng
va (trong 4 s hng, bit c 3 s hng kia th s tnh c s hng cn li).
Nm na ca nh lut ng lng l: nu l phn ng oxi ha kh, khi hai cht kh v cht
oxi ha phn ng va vi nhau th s mol in t m cht kh cho bng vi s mol in t
m cht oxi ha nhn. Nu l phn ng trung ha gia mt axit vi mt baz, khi trung ha
va th s mol ion H+ ca axit bng s mol ion OH- ca baz (kt hp va to cht
khng in ly H2O). Nu l phn ng trao i gia cc mui, baz, axit khi thay th (phn
ng) va th s mol in tch dng ca ion dng bng s mol in tch m ca ion m
(kt hp va to ra phn t trung ha in tch, kt hp va to ra cht kt ta,
trm hin, cht d bay hi, cht khng in ly hay cht in ly yu hn).
Kin thc ha hc c bn
Th d1:
Cn dng 8 mL dung dch NaOH 0,1N trung ha va 10 mL dung dch HCl. Xc nh
nng ca dung dch HCl. (Bit s trung ha va nh s i mu ca cht ch th mu
phenolptalein. Phenolptalein trong mi trng axit khng mu, 1 git d dung dch NaOH sau
khi trung ha ht HCl, lm cho mi trng c tnh kim, pH > 8, lm cho phenolptalein trong
mi trng ny c mu tm sen nht. Git d dd NaOH c coi l sai s ca php th tch
nh phn).
Khi trung ha va : CHClVHCl = CNaOHVNaOH
C
V
0,1N .8mL
=> CHCl = NaOH NaOH =
= 0,08 N
VHCl
10mL
(dd HCl 0,08 N hay dd HCl 0,08 M, v 1 mol HCl cha 1 lg HCl)
Th d 2:
Cn dng 12 ml dung dch Na2S2O3 0,1N phn ng va 10 mL dung dch I2. Xc nh
nng ca dung dch I2. (Bit phn ng va cn c vo s mt mu vng ca dung dch
I2 hay s mt mu xanh dng ca h tinh bt trong dung dch I2. Cn d I2 th do hin din
h tinh bt nn dung dch cn mu xanh, va ht I2 th dung dch mt mu xanh dng)
Theo nh lut ng lng, khi phn ng va :
CI 2 VI 2 = C Na 2 S 2 O3 VNa2 S 2 O3
12mL.0,1N
= 0,12 N
VI 2
10mL
(dd I2 0,12 N hay dd I2 0,06M, v 1 mol I2 c cha 2 lg cht oxi ha I2, 1 phn t I2 nhn
2 in t to 2 ion I-)
=> CI 2 =
C Na2 S 2 O3VNa 2 S 2 O3
Th d 3:
Khi cho t t dung dch KMnO4 0,1 N vo 10 mL dung dch FeSO4 trong mi trng axit
H2SO4. Thy khi nh n 9 mL dung dch KMnO4 th lng KMnO4 cho xung khng b mt
mu tm na. Xc nh nng ca dung dch FeSO4. V hy cho bit trong 9 mL dung dch
KMnO4 phn ng c cha bao nhiu mol KMnO4?
Khi phn ng va :
CFeSO4 VFeSO4 = CKMnO4 VKMnO4
0,1N .9mL
= 0,09 N
VFeSO4
10mL
(dd FeSO4 0,09N hay dd FeSO4 0,09 M. V 1 phn t FeSO4 cho 1 in t to
Fe2(SO4)3, hay 1 mol FeSO4 c cha 1 lg kh FeSO4)
=> CFeSO4 =
C KMnO4 VKMnO4
Kin thc ha hc c bn
bng s mol hay s ng lng gam cht tan c trong dung dch trc khi pha
long. Vt, Vs l th tch ca dung dch trc v sau khi pha long (tnh cng mt n
v th tch). Ct, Cs l nng mol/L hay lg/L ca dung dch trc v sau khi pha
long. Nu l nh phn th C bt buc phi l nng lg/L. Cn pha long dung
dch th C dng nng mol/L hay lg/L u c.
Th d:
Cn dng bao nhiu th tch dung dch NaOH 0,15M pha thnh 100 mL dung dch
NaOH 0,1M?
CtVt = CsVs => Vt = CsVs/Ct => Vt = 0,1Mx100mL/0,15M = 66,67 mL dd NaOH
0,15M. Ly 66,67 mL dd NaOH 0,15M cho vo bnh nh mc 100 mL, sau cho t
nc ct vo bnh nh mc cho 100 mL, s thu c 100 mL dd NaOH 0,1M
Cn ly bao nhiu th tch dung dch KMnO4 1N pha thnh 250 mL dung dch
KMnO4 0,05N?
CtVt = CsVs => Vt = CsVs/Ct => Vt = 0,05Nx250mL/1N = 12,5 mL dd KMnO4 1 N
-
Kin thc ha hc c bn
Khi ni dung dch m khng ni g khc th hiu l dung dch lng v dung mi l nc. V
tht ra c dung dch kh, dung dch rn v nhiu dung mi khc. Th d hn hp gm hai kh
N2 v O2 l mt dung dch kh. Hp kim vng vi bc l mt dung dch rn.
Th d: Dung dch NaCl: cht tan l NaCl, dung mi l H2O. Dung dch H2SO4: cht tan l
H2SO4, dung mi l nc. Nc ng: dung dch saccaroz (saccarose, saccharose, sucrose,
C12H22O11): cht tan l ng saccaroz, dung mi l nc.
Dung dch bo ha cht tan A (Saturated solution) l dung dch ha tan ti a cht tan A
mt nhit xc nh. Vi dung dch bo ha A nu khi thm A vo na, th A s khng
ha tan vo dung dch m s tch khi dung dch (A s kt ta tch khi dung dch, nu A l
cht tan rn) hoc phn lp tch khi dung dch (nu A l cht tan lng)
Th d: 25C, 100 gam H2O ha tan c ti a 35,7 gam NaCl, nh vy dung dch gm
35,7 gam NaCl trong 100 gam H2O 25C l dung dch bo ha NaCl.
20C 100 gam H2O ha tan c ti a 197 gam saccaroz (cn 100C th 100 gam H2O
ha tan c ti a 487 gam saccaroz). Nh vy dung dch gm 100 gam nc ha tan 197
gam ng (saccaroz) 20C l mt dung dch bo ha saccaroz.
Dung dch cha bo ha cht tan A (Unsaturated solution) l dung dch cn ha tan c
thm cht tan A. Th d dung dch gm 100 gam nc ha tan 15 gam NaCl 25C l dung
dch cha bo ha NaCl, dung dch ny c th ha tan thm NaCl.
Dung dch qu bo ha cht tan A (Supersaturated solution) l dung dch cha cht tan A
vt qu nng bo ha nhit xc nh.
Kin thc ha hc c bn
Nng dung dch l i lng cho bit mc m c ca dung dch, nng ca dung
dch c biu th mt lng xc nh cht tan c trong lng xc nh dung dch hay dung
mi.
-
Nng phn trm khi lng (Percent composition by mass, Percent by mass,
Weight percent, %): biu th s phn khi lng cht tan c trong mt lng 100
phn khi lng dung dch. Nu n v khi lng l gam th nng phn trm
biu th s gam cht tan c trong 100 gam dung dch.
Th d: dung dch NaCl 15%: c 15 gam NaCl trong 100 gam dung dch (nu khng
ni g thm, th hiu l c mt cht tan NaCl v dung mi l nc), do c 100 g
15 g = 85 g dung mi H2O trong 100 gam dung dch ny.
-
Nng mol/lt (Nng mol, Nng phn t gam/lt, Molarity, k hiu M): biu
th s mol cht tan c trong 1 lt dung dch.
Th d: dung dch H2SO4 3M: c 3 mol H2SO4 trong 1 lt dung dch ny.
-
Th d: dung dch H2SO4 2N: c 2 ng lng gam H2SO4 trong 1 lt dung dch.
-
Nng molan (Molality, k hiu m): biu th s mol cht tan c trong 1000 gam
dung mi.
Th d: dung dch C2H4(OH)2 1,5m: c 1,5 mol C2H4(OH)2 (etylenglicol) trong 1000
gam dung mi (H2O)
-
Phn mol (Phn mol, Phn s mol, Mole fraction, x): biu th s mol cht tan c
trong 1 mol dung dch.
Th d: dung dch NaCl c phn mol NaCl 0,1 ngha l c 0,1 mol NaCl trong 1 mol
dung dch. Nu khng c cht tan no khc th 1 mol dung dch ny cha 0,1 mol
NaCl v 0,9 mol dung mi H2O.
Tng qut, phn mol ca cu t i c trong mt dung dch hay mt hn hp l t s
gia s mol ca cu t i vi tng s mol cc cu t c trong dung dch hay hn hp.
xi =
0 xi 1
x1 + x2 + x3 + ... =
ni
n
= i
n1 + n2 + n3 + ... ni
10
Kin thc ha hc c bn
n1 + n2 + n3 + ...
=
1 + n2 + n3 + ...
x = n
i
=1
n
n
=1
62 g
62
= mol H2SO4
98 g / mol 98
100 g
100
0,1
=
mL dd =
L dd.
1,52 g / mL 1,52
1,52
62
mol
98
Nng mol/L =
= 9,6163 mol/L 9,616 mol/L (dd H2SO4 9,616 M)
0,1
L
1,52
1 phn t H2SO4 c cha 2 ion H+, nn 1 mol H2SO4 c cha 2 lg H2SO4, do nng
lg/L ca dung dch l: 9,616 mol/L (2 lg/mol) = 19,232 lg/L = 19,232 N
(dd H2SO4 19,232 N)
100 g dd 62 g cht tan = 38 g dm (H2O)
62
38 g dm
mol H2SO4
98
1000 g dm
?
62
x1000
98
Nng molan l:
= 16,64876 16,649 m (dd H2SO4 16,649 m)
38
62
38
mol H2SO4;
mol H2O
98
18
Phn mol ca cht tan H2SO4 trong dung dch ny l:
62
98 = 0,23 (phn mol ca H2SO4 l 0,23; phn mol ca dung mi H2O l 0,77)
xH2SO4 =
62 38
+
98 18
11
Kin thc ha hc c bn
?
13,8 x1000
Nng molan ca dung dch l:
= 20,615 (dd NH3 20,615 m)
669,4
669,4
mol H2O
18
Nc t nhin (sng, sui, ao, h, bin, ging,..) dn in l do trong c hin din nhiu
ion nh Ca2+, Mg2+, Na+, Fe2+, HCO3-, Cl-, SO42-, Br-,...Tuy nhin nc tht tinh khit (chng
ct nhiu ln) vn dn in, mc d rt yu. iu ny chng t trong nc nguyn cht cng
c ion, l ion H+ (hay H3O+) v ion OH- do nc t phn ly ra. Tch s nng mol/L ca
hai ion H+ v OH- trong nc nguyn cht (hay trong bt c dung dch no c nc, nh
dung dch axit, dung dch baz, dung dch mui,...) bng hng s, bng 10-14 25C. i
lng ny c gi l tch ion ca nc (KW).
12
Kin thc ha hc c bn
H2O
H+ + OH-
KW = [H+][OH-] = 10-14
( 25C)
[H+]: nng ion H+, biu din s mol ion H+ c trong 1 lt dung dch (hay 1 lt H2O)
[OH-]: nng ion OH-, biu din s mol ion OH- c trong 1 lt dung dch (hay 1 lt H2O)
Trong thc t s phn ly ion ca nc khng ng k, tnh ra trung bnh khong 555 triu
phn t H2O mi c 1 phn t H2O phn ly ion. Do nc c coi l mt cht khng in
ly.
Vi nc nguyn cht hay mt dung dch trung tnh (trung ha, khng c tnh axit, cng
khng c tnh baz), th s ion H+ bng s ion OH- hay nng mol/L ca hai ion ny trong
nc hay trong dung dch trung tnh bng nhau, [H+] = [OH-]
T: KW = [H+][OH-] = 10-14 => [H+]2 = [OH-]2 = 10-14
=> [H+] = [OH-] = 10-7 mol ion/L
Vi nng ion H+, ion OH- qu nh nh trn khng thng dng (kh tng tng, kh hiu,
khng i chng) nn ngi ta a ra nh ngha pH nh sau biu th nng ion H+, ion
OH- ca cc dung dch axit, baz rt long:
pH = log
1
= log[ H + ]
[H + ]
Ngc vi cc cch biu din nng khc, y dung dch c nng ion H+ ln th c tr
s pH thp v ngc li, nng ion H+ thp th c tr s pH cao. Ngha l tr s pH t l
nghch vi nng ion H+. Dung dch cng c tnh axit th c tr s pH cng thp, dung dch
cng c tnh baz th tr s pH cng cao.
Nhc li: log1 = 0
(log cn k hiu l lg)
log 10 = 1
log(a.b.c) = loga + logb + logc
a
log( ) = loga logb
b
logan = nloga
loga = logb => a = b
a > b => loga > logb
loga > 0 nu a >1
loga < 0 nu a < 1
-
Vi nc nguyn cht (H2O) hay dung dch trung tnh (trung ha)
[H+] = [OH-] = 10-7 M => pH = -log[H+] = -log10-7 = -(-7)log10 = 7(1) = 7
Nh vy vi nc nguyn cht hay dung dch trung tnh th c pH = 7
13
Kin thc ha hc c bn
Vi dung dch axit (acid) hay c tnh axit (nh dung dch mui b thy phn, nh
NH4Cl)
=> [H+] > [OH-]
=> [H+] > 10-7 M
1
1
< 7
=>
+
[ H ] 10
1
1
=> log( + ) < log( 7 )
[H ]
10
-7
=> pH < log1 - log10 = 0 (-7)log10 = 7(1) = 7
=> pH < 7
Nh vy vi dung dch axit hay c tnh axit th c tr s pH < 7
Vi dung dch baz hay c tnh baz (nh dung dch mui CH3COONa b thy
phn)
=> [OH-] > [H+]
=> [OH-] > 10-7M
1014 1014
<
=> [H+] =
[OH ] 10 7
=> [H+] < 10-7 M
1
1
=>
> 7
+
[ H ] 10
1
1
=> log( + ) > log( 7 )
[H ]
10
=> pH > log1 - log10-7 = 0 (-7).log10 = 7
=> pH > 7
Nh vy dung dch baz hay c tnh baz c pH > 7
Thng thang pH p dng cho cc dung dch axit (acid), baz (baz, base) long, thng c
[H+] 1 mol ion/L, cng nh [OH-] 1 mol ion/L, nn pH cc dung dch ny bin thin t 0
n 14. Trn l thuyt, c pH < 0 (pH m) cng nh pH > 14, nhng y l cc dung dch
axit, baz c nng khng long, nn ngi ta khng dng i lng pH na biu th
nng ion H+ cng nh OH- ca cc dung dch ny.
0
14
|
dd axit
H2O
pH
dd baz
xc nh pH ca mt dung dch ngi ta dng pH k (hay pH met) hay dng giy o pH.
Giy o pH l loi giy c tm cht ch th mu thch hp, ty theo nng ca ion H+, OH(tr s pH) m n c mu khc nhau, dng giy ny nhng vo dung dch cn o pH ri so
snh mu vi bng mu chun xem mu ca giy o tip vi mu no v nh vy cho ta
bit c khong chng tr s pH ca dung dch. Do giy o pH ch gip ta d on
khong chng pH ca dung dch ch khng cho tr s chnh xc. Mun c tr s pH chnh xc
ca dung dch, ta phi cn dng pH k.
14
Kin thc ha hc c bn
Di y l tr s pH ca mt s dung dch:
dung dch HCl 10M c pH = -1
dung dch HCl 1M c pH = 0
dd axit trong bnh acqui (dd H2SO4) c pH khong 0,5
dch v (nc trong bao t, dd HCl) c pH khong 1,5 2,0
nc chanh (cha acid citric) c pH khong 2,4
nc cocacola c pH khong 2,5
dm n (dd CH3COOH) c pH khong 2,9
nc cam vt hay nc to (bom) p c pH khong 3,5
nc c chua c pH khong 4,0
bia c pH khong 4,5
ma axit c pH < 5
c ph c pH khong 5,0
nc tr (ch) c pH khong 5,5
nc tiu (nc i) c pH khong 6,0
sa c pH khong 6,5
nc nguyn cht c pH = 7
nc bt (nc ming) ngi c pH khong 6,5 7,4
mu c pH khong 7,34 7,45
nc bin c pH khong 7,7 8,3
x phng (x bng) c pH khong 9,0 10,0
dung dch amoniac lau vt dng trong nh c pH khong 11,5
nc ty o qun c pH khong 12,5
nc vi qut tng c pH khong 12,7
dung dch kim dng trong nh ( ty du m l nu, bn cu tiu,...) (household lye, dd
gm NaOH- Na2CO3) c pH khong 13,5
dung dch NaOH 1M c pH = 14
dung dch NaOH 2M c pH = 14,3
(Ch yu tham kho ca trang web: http://en.wikipedia.org/wiki/PH)
T:
pH = -log[H+]
=> log[H+] = -pH
=> log[H+] = -pH.log10 = log10-pH
=>
[H+] = 10-pH
1
= -log[OH-]
[OH ]
[OH-]: nng ca ion OH- trong dung dch, biu din s mol ion OH- c trong 1 lt dung
dch.
pOH v nng OH- t l nghch nhau, [OH-] th pOH
v ngc li, [OH-] th pOH
15
Kin thc ha hc c bn
Tng t, nu bit pOH ca mt dung dch ta s tnh c nng OH- ca dung dch ny
bng cng thc:
[OH-] = 10-pOH
Th d: Dung dch B c pOH = 12 => nng ion OH- ca dung dch B l:
[OH-] = 10-pOH = 10-12 M
T:
=>
=>
[H+][[OH-] = 10-14
-log[H ] log[OH-] = -log10-14
pH + pOH = -(-14) log10 = 14.(1) = 14
=>
pH + pOH = 14
Kin thc ha hc c bn
16
Hoc nu khng tnh pOH bng cng thc pOH = -log[OH-], th t nng ion OH-, p dng
biu thc KW = [H+][OH-], ta tnh c [H+] ca dung dch ri tnh pH bng cng thc
pH = -log[H-].
1014
1014
=
[OH ] 0,01
17
Kin thc ha hc c bn
Ch l vi dung dch axit hay baz yu, tnh c pH, ngoi nng mol/L ca dung
dch, cn phi bit in ly () hoc hng s phn ly ion Ka, Kb, th mi bit c nng
ca ion H+, OH- trong dung dch v do mi tnh c pH ca cc dung dch loi ny.
Nng mol/L u bi cho l nng cho cho axit hay baz vo dung dch lc u (trc
khi phn ly thnh ion trong dung dch). in ly () (hay phn trm phn ly ion) c ngha
c 1 mol cht in ly cho vo dung dch lc u th c mol cht in ly ny phn ly thnh
ion thc s t mc cn bng.
Axit yu AH c s phn ly mt phn thnh ion trong dung dch s cn bng ion (cn bng
gia dng ion v dng phn t trong dung dch)
AH
A-
H+
pH = -log(C)
Ka = (
18
Kin thc ha hc c bn
x 1,34.103
=
= 1,34.10 2 = 1,34%
C
0,1
( in ly theo nh ngha l t s gia s phn t cht in ly thc s phn ly thnh ion vi s phn t cht
in ly em ha tan trong dung dch lc u)
Th d 4:
Tnh pH dung dch NH3 0,1M. Cho bit NH3 c in ly 1,34% trong dung dch ny (
25C).
Tnh pH dung dch NH3 0,1M. Bit NH3 c hng s phn ly ion Kb = 1,8.10-5 ( 25C).
1 lt dd t = 0:
t
:
NH3 + H2O
C mol c
C mol phn ly
NH4+
0
C
+ OH0
C to
=> [OH-]cb = C mol ion/L => pOH = -log[OH-] => pOH = -logC
Th: C = 0,1 M = 10-1; = 1,34% = 1,34.10-2 => pOH = -log(1,34.10-2.10-1) = 2,87
M: pH + pOH = 14 => pH = 14 pOH = 14 2,87 = 11,13
1 lt dd t = 0:
t
:
NH3 + H2O
C mol c
x mol phn ly
[ NH 4+ ][OH ]
NH4+
0
x
+ OH0
x to
x.x
x2
=
= 1,8.10-5
[ NH 3 ]
Cx Cx
Kb c tr s kh nh, s phn ly ion khng ng k => x << C => C x C
x2
x2
x2
= 1,8.10 5
= 1,8.10-5 =>
1,8.10-5 . Th C = 0,1 M =>
T:
0,1
Cx
C
2
-6
-3
=> x = 1,8.10 => x = 1,34.10 M.
=>
[OH-] = x = 1,34.10-3 M
Kb = (
)cb =
x 1,34.103
=
= 1,34.10-2 = 1,34/100 = 1,34%)
C
0,1
Th d 5:
Tnh pH ca dung dch H2SO4 0,05M trong hai trng hp:
- Coi H2SO4 phn ly hon ton to 2 H+, SO42- Chc axit th nht mnh (phn ly hon ton to H+, HSO4-), chc axit th nh c
mnh trung bnh, c hng s phn ly ion Ka2 = 10-2.
19
Kin thc ha hc c bn
1 lt dd:
2H+ + SO42H2SO4
0,05 mol
=> 0,1 mol
=> [H+] = 0,1 mol ion/L => pH = -log[H+] = -log0,1 = -log10-1 = -(-1)log10 = 1
1 lt dd:
H2SO4
H+
+
HSO40,05 mol
=> 0,05 mol
0,05 mol
HSO4H+
+
SO42x mol phn ly => x mol
x
[ H + ][ SO42 ]
( x + 0,05)( x)
= 10-2 => x2 + 0,05x = 0,05.10-2 - 10-2x
[ HSO ]
0,05 x
=> x2 + 0,06x - 5.10-4 = 0
=> x = 7,4.10-3
x = -0,0674 < 0: loi
[H+] = x + 0,05 = 7,4.10-3 + 0,05 = 0,0574 M => pH = -log[H+] = -log0,0574 = 1,24
Ka2 =
Cch tnh trng hp sau chnh xc hn so vi trng hp trc. Cch sau cho thy pH dung dch c tr s cao
hn (1,24 so vi 1) l do t phn ly H+ hn.