Professional Documents
Culture Documents
Thanh Hang1
Thanh Hang1
HCM
KHOA CNG NGH HA HC
ii
LI CM N
ii
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Phn anh gia:
Tng hp kt qua:...........................................................................................................
Th.S. L Thanh Tm
iii
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Phn anh gia:
Tng hp kt qua:...........................................................................................................
iv
MC LC
LI CM N..........................................................................................................ii
NHN XT CA GING VIN HNG DN.................................................iii
NHN XT CA GING VIN PHN BIN....................................................iv
MC LC................................................................................................................ v
DANH MC BNG BIU...................................................................................vii
DANH MC HNH NH......................................................................................ix
LI M U..........................................................................................................x
CHNG 1: TNG QUAN V CC DUNG MI D BAY HI.....................1
1.1. Tng quan v dung mi..................................................................................1
1.1.1. Khai nim dung mi................................................................................1
1.1.2. Tinh cht vt ly cua dung mi hu c.....................................................1
1.1.3.Tinh cht hoa hc cua dung mi..............................................................2
1.1.4. Cac chi tiu anh gia cht lng dung mi hu c.................................2
1.1.6. Ngun phat sinh nhim VOCs..............................................................3
1.1.7. c tinh cua cac dung mi hu c d bay hi........................................3
1.2. Tng quan v sc ky khi.................................................................................3
1.2.1. Gii thiu v sc ky khi...........................................................................3
1.2.2. Thit b trong sc ky khi..........................................................................4
1.2.3. K thut tim mu Headspace.................................................................5
CHNG 2: GII THIU V BAO B V MC IN.......................................10
2.1. Gii thiu v bao bi......................................................................................10
2.1.1. nh ngha.............................................................................................10
2.1.2. Chc nng cng ngh va tiu dng.......................................................10
2.1.3. Mt s loai mang bao bi thng dung.....................................................10
2.1.3.2. Polyethylen (PE)................................................................................10
2.1.4. Bao bi thc phm..................................................................................10
2.2. Gii thiu mc in..........................................................................................11
vi
vii
viii
ix
DANH MC HNH NH
LI M U
Bao bi la mt loai san phm cng nghip c bit c dng bao goi va cha
ng, nhm bao v gia tr s dung cua hang hoa, tao iu kin thun li cho vic vn
chuyn, xp d, bao quan, tiu dng san phm. Bao bi ngay cang tr nn ph bin va c
ng dung trong mi lnh vc i sng, san xut va tiu dng
Trong san xut bao bi cng nghip, vt liu c trang mc in ma thng cha nhiu
cht co hai, cac dung mi hu c d bay hi. Do vy vic xac nh va kim soat lng
dung mi d bay hi trong bao bi gi vai tro rt quan trng, c bit trong lnh vc thc
phm.
2
Da theo cach phn loai nay, dung mi c chia thanh hai nhom: dung mi co
ngun gc du khoang va dung mi co ngun gc t thc vt, ng vt (hay con gi la
dung mi sinh hc)
1.1.2. Tnh cht vt l ca dung mi hu c.
Tinh cht vt ly cua dung mi la mt yu t quan trng khi la chn dung mi trong
cac ng dung. Trc tin, dung mi phai trang thai long di ap sut va nhit ma no
c s dung.
Cac tinh cht nhit ng cua dung mi nh: mt , ap sut bay hi, nhit tr va sc
cng b mt, nht, kha nng khch tan, kha nng dn nhit. Tinh dn in, tinh cht
quang hc, t tinh va momen lng cc, hng s in mi.
Ngoai ra, cac c im va phn t cua dung mi nh: kich thc, b mt, th tich cua
phn t dung mi cung c khao sat.
1.1.3.Tnh cht ho hc ca dung mi.
Tinh tr v mt hoa hc la iu kin tin quyt s dung mt cht long nh dung
mi. Hydrocacbon day bo va day thm la nhng cht hoa hc tr va thoa man iu kin
nay. Alcol la cht bn vng v mt hoa hc nhng lai phan ng vi kim loai kim, kim loai
kim th va nhm tao mui.
Este va xeton la nhng cht hoa hc kha bn vng trong iu kin binh thng.
1.1.4. Cc ch tiu nh gi cht lng dung mi hu c.
1.1.4.1. tan trong nc.(ASTM D1722).
Chi tiu nay xac nh tan cua dung mi trong nc. Mu o c pha loang 10
ln vi nc va hn hp nay c kim nh vn uc. Nu mu khng xut hin im vn
uc thi mu c anh gia la qua th nghim.
1.1.4.2. Ch s Kauri butanol. (ASTM D1133).
Php o gia tr Kauri butanol la php o im vn uc anh gia manh cua
dung mi hydrocacbon. Gia tr Kauri butanol cua mt dung mi th hin lng ti a
dung mi co th thm vao mt dung dch nha Kauri (mt loai nha copal) trong ru
butylic ma khng gy ra vn uc. Nha Kauri tan ngay vao ru butylic nhng khng tan
trong dung mi hydrocacbon, dung dch nha s chi tn tai trong mt gii han pha loang.
1.1.4.3. nht
3
nht la tinh cht cua mt cht long, c xem la ma sat ni tai cua cht long va
can tr s chay cua cht long.
Nguyn nhn gy ra nht la do ai lc c hc gia cac hat cu tao cac cht long.
nht ng hc la t s gia nht ng lc va t trng cua no (ca hai c xac nh
cng nhit va ap sut).
1.1.4.4. Tnh n mn
Th nghim n mon tm ng c s dung xac nh kha nng n mon tm ng
cua dung mi. Th nghim nay nhm anh gia s co mt cua axit trong dung mi sinh hc.
1.1.5. ng dng
Dung mi hu c c s dung rng rai hoa tan va phn tan cht bo, trong du,
sap, bt mau, sn du, cao su va cac cht khac.
Thng c s dung trong sn,vecni, sn mai, sap, cht anh bong san nha va giay,
keo, nhin liu, cht chng ng, ty du m, lam sach va cac lam kh mc in. Cac san
phm dc phm va thuc tr su, cht bao quan, quy trinh phong thi nghim
1.1.6. Ngun pht sinh nhim VOCs
Ngun phat sinh nhim VOCs do t khng trit xng du, cac dung mi hu c
t bay hi, bay hi cua xng du va hoa cht ri vai. Nhin chung, xng va sn la hai th
phat xa VOCs nhiu nht. Chung it gy c man tinh ma chu yu gy c cp tinh nh
chong mt, say nn, sng mt, co git, ngat vim phi. Chi mt s it cht co kha nng gy
c man tinh nh ung th mau, bnh thn kinh.
Ngoai ra, cac san phm m phm, du mo, nha, keo dan cng nghip, thuc tr su
va cng ngh in cung la nhng ngun phat sinh dung mi hu c d bay hi d9o61i vi
mi trng
1.1.7. c tnh ca cc dung mi hu c d bay hi
1.1.7.1. Con ng xm nhp dung mi vo
Hu ht cac dung mi hu c bay hi nhit thng va c hp thu qua da,
phi va mt
1.1.7.2. nh hng mt s dung mi hu c d bay hi trong bao b
Hp cht VOCs hin din trong cac bao bi nha co th anh hng sc khoe con
ngi.
4
Ethylbenzene la mt hoa cht tng hp quan trng c san xut vi s lng
ln nh la mt tin cht styrene va polystyrene. No c hp thu qua da, phi va ng
tiu hoa va gy kich thich mt, da va nim mac. Ethylbenzene la cht gy ung
th c bit n da trn cac nghin cu trn ng vt nhng bng chng khng y u
ngi. IARC phn loai ethylbenzen nh cht gy ung th nhom 2B
1.2. Tng quan v sc k kh
1.2.1. Gii thiu v sc k kh
Sc ky khi c dng phn tich cac cht tng i d bay hi (t s 3500C) va bn
nhit. Pha ng la khi mang, cac khi nay gn nh tr nhit ct sc ky nh He, N 2, Ar,
N2
Pha tnh la cac cht bn nhit khng bc hi nhit ct sc ky. Trong sc ky khi
thi pha tnh ong vai tro chinh trong vic tao nn tng tac cn thit cu t c tach ra
khoi nhau. S thay i pha tnh hoc cac thng s lam vic s anh hng n lc tng tac
gy nn s tach
1.2.2. Thit b trong sc k kh
5
Khi He la khi tr hoa hc rt thich hp cho sc ky khi nhit cao, khi s dung
detector ion hoa bng tia phong xa phai la khi khng co hoat tinh hoa hc c dng cho
sc ky nhit cao.
Khi N2 khng nguy him, gia r va d dang lam tinh khit nn N2 s dung rt nhiu
trong sc ky khi
1.2.2.2. Ct sc k
Ngi ta chia ct sc ky khi lam 2 loai ct tach:
Ct nhi co chiu dai L: 0.53m, ng kinh trong 24mm bng thuy tinh hay kim
loai (inox) hoc thm teflon, bn trong ct c nhi y vi hat rn tinh cu, din tich
ring > 1m2/g (dp = 100-120mesh = 150-250m). Hat c phu mt lp cht long kho bay
hi. Hiu nng ct cang ln khi ng kinh dp cang nho
Ct m (ct mao quan) thng c lam bng fused silica co tinh bn v mt vt ly
va tr v mt hoa hc, vi ng kinh trong 0.1-0.53mm, ct mao quan co chiu dai 1230/60/100m. Ct mao quan chia lam 3 loai ct: ct WCOT, ct PLOT, ct SCOT
6
injector cho ct nhi va in jector cho ct mao quan. trong mi nhom lai chia thanh nhiu
loai khac nhau tu thuc muc ich phn tich, loai mu va th tich mu tim
1.2.3. K thut tim mu Headspace
Headspace la khng gian khi trn mu trong mt l sc ky. Cac thanh phn mu d
bay hi khuch tan vao giai oan khi, tao thanh khi Headspace. Phn tich headspace la
phn tich cac thanh phn co mt trong khi o.
1.2.3.1. ng dng
Phn tich ham lng hp cht hu c d bay hi (VOCs) trong cht long, rn bng
cach gia nhit nhit thp. Trong cng nghip, k thut tim mu Headspace thng
c dng trong phn tich d lng dung mi trong cac san phm in, nha, keo dan
1.2.3.2. Nguyn tc
Trc khi tim mu long hoc rn c cho vao mt ng ng mu kin, mu thng
chim di 50% th tich ng va ng thng co th tich 10 hoc 20mL. ng ng mu
c t trong mt lo gia nhit co th kim soat nhit chinh xac ti hn 1 0C hoc tt
hn. Sau o, ng c gi nhit gia nhit trong mt thi gian nht nh, sau o phn
hi c hut ra va tim mu vao cng tim mu. Co th tim mu bng tay vi syring khi
hoc tim mu t ng bng h thng chuyn dung.
Nhit lo gia nhit thng khoang 35-2000C
1.2.3.3. Phng php chit Headspace
Mt tinh nng quan trng cua phn tich VOCs la trong nhiu trng hp cht phn
tich la ln u tin chuyn sang pha khi hi va sau o c phn tich bi mt thit b. Sc
ky khi (GC) la phng phap cng cu c la chn cho vic tach va phn tich cac hp
cht d bay hi.
Tuy nhin, vic phn tich tr nn kho khn khi cac cht phn tich b hoa tan hay hp
phu trong mt mu phc tap nh m phm, polyme, dc phm hay nguyn vt liu. Yu
cu trich xut cac cht phn tich va xac nh chinh xac khi lng hoc nng cua chung
Cac phng phap chit Headspce bao gm: chit Headspace tnh (SHE), chit
Headspace ng (purge & trap), chit vi pha rn (SPME), chit sut mang va chit cht
long. S la chn cua k thut phu thuc vao loai mu, thng tin yu cu (v s lng
hoc cht lng), nhay, cn t ng hoa va gia thanh.
Phng phap chit Headspace tnh (SHE)
7
Phng phap chit Headspace tnh con c gi la chit cn bng Headspace. y la
mt trong nhng k thut ph bin nht cho cac phn tich nh tinh va nh lng cua cac
hp cht hu c d bay hi t nhiu mu.
Phn tich Headspace tnh bao gm hai giai oan. u tin, mu long hay rn c
a vao mt ng kin th tich 10 hoc 20mL c iu khin nhit khng i cho n
khi at trang thai cn bng gia hai pha. Sau o, phn phn c cua pha khi trong l theo
dong khi mang vao ct va c phn tich theo cach thng thng.
Vic chuyn mu vao ct co th c thc hin bng mt s cach: bng tay nh s
dung ng tim kin khi, hoc t ng bng cach ap lc ln l mu va kim soat thi gian
hoc lng pha khi cua headspace vao ct.
8
K thut headspace ng chu yu la phng phap chit khi lin tuc va phn bit
thanh phn mu d bay hi t nn bi mt dong lin tuc cua khi tr phia trn mu long hay
rn hoc bng s suc khi qua thuy tinh kt dinh mt l cao qua mu long, tt nht la qua
dung dch nc. K thut nay c gi la lam sach va by (P&T). B mt tip xuc ln cn
thit chuyn nhanh chong lng t nn mu (nc) lam sach khi va cac a thuy tinh
cho ra cac bong bong khi nho.
tng c ban cua P&T la tach hoan toan hi cn phn tich t mu sn sang
phn tich nh lng trong khi chit cui cng. Nh vy qua trinh chit trit theo cp s
nhn va do o mt mt thi gian. Cac hi c lam sach phai co mt trong khi chit loang
va tp trung trong mt cai by. iu nay co th la mt cai by lanh, hp kin vi vt liu
hp phu c s dung ma t o cac hp cht b gi lai thoat ra nh giai hp nhit va
chuyn vao ct bi dong khi mang.
Tc cao cn thit at c chit hoan toan t mu trong thi gian ngn nht.
iu nay oi hoi mt cai by u kha nng tranh chc thung trong thi gian chit. Qua la
mt cai by nh vy co chung kich thc cua mt ct ngn va chp nhn t l dong chay
so sanh, vi du 20-40mL/phut cho hp phu va giai hp. Tenax, mt polymer xp la vt
liu hp phu ph bin. No la cht hp phu yu, c bit la cn phai bao quan tranh s
pha huy cua cac hp cht bay hi. Lng b pha huy c phat hin bi Kroupaetal trong
khoang nhit t 100C n 1700C.
S bao quan cn thit nu cai by nhi vi nhiu cht giai hp khac nhau trong nhom
cng gc vi tinh hp phu tng dn, tao thanh chng trinh hp phu cac cht d bay hi
ni cac hp cht d bay hi nht b hp phu cui cng vao vt liu hp phu vao vt liu
manh nht va kt thuc qua trinh a hp thu. Cac hp cht b gi lai sau o b kh bi nhit
va quay lai ct mao dn nhng thng b gi lai tp trung trong mt cai by nhit thp
9
1.2.3.4. Phng php chit vi pha rn (SPME)
Vic chuyn mu vao ct co th c thc hin bng tay hoc t ng bng cach ap
lc ln l mu va kim soat thi gian hoc lng pha khi cua headspace vao ct. Thay vi
chuyn trc tip phn khi headspace vao ct, k thut mi bao gm vic thm cac by hp
phu.
1.2.3.5. Detector
Mt s detector s dung trong sc ky khi:
Detector ion hoa ngn la (FID)
Detector cng kt in t (ECD)
Detector dn nhit (TCD)
Detector quang hoa ngn la FPD
10
11
La mt loai nha olefin khac. No cng hn PE, co chu cng gian tt hn va trong
sut hn. Gia tr cua tinh thm hi m thp. Do kt tinh cao, nhit lam mm khoang
150oC nn no c s dung thanh cng khi tit trng cac san phm y khoa trong ni hp
2.1.4. Bao b thc phm
Bao bi thc phm ong mt vai tro quan trng thuc y an toan vn chuyn, phn
phi va lu tr thc phm. Bao bi lam cho thc n tin li hn cho vic bao am an toan
v sinh thc phm, thay i hoa sinh va thi gian s dung cac loai thc phm ong goi dai
hn. Trong xa hi hin ai, vt liu ong goi cung c s dung cho vic chun b thc
phm va thc phm ong goi c t trong lo nng, lo vi song, va thm chi ca trong
nc si. Kt qua la, ong goi s tr thanh mt yu t khng th thiu trong lnh vc thc
phm.
2.2. Gii thiu mc in
2.2.1. Khi nim
Mc in la mt cht mau c pha ch t nhiu thanh phn khac nhau dng tao ra
s tng phan v mau sc trn vt liu in qua khun in, no phai ph hp vi phng phap
in va tinh cht cua vt liu in.
2.2.2. Cu to, phn loi
Mc in offset la mt hn hp long quanh dang huyn ph, mn. Thanh phn cu tao
gm co: hat mau (pigment), cht lin kt, phu gia.
2.2.2.1. Pigment
Pigment la cac cht mau tao ra mau sc cho cho mc in, nu khng co pigment thi
khng tao ra mc in, mau cua pigment la mau cua mc. Pigment la nhng hp cht hu c
hoc v c co mau, co cng thc hoa hc khac nhau va chung co c im chung la khng
thm nc, khng tan trong nc, cn, kich thc siu mn (trong in offset ng kinh hat
pigment nho hn 1mm), ng thi pigment hu nh khng tan trong dung mi hu c,
khng co ai lc vi vt liu, vi cac nguyn vt liu san xut mc. Pigment quyt nh cac
tinh cht quang hc va bn mau cua mc in.
2.2.2.2. Cht lin kt
Cht lin kt la cac cht long t nhin hoc tng hp co tinh nht dinh, co kha nng
dan thanh mang mong trn b mt vt liu in va bam dinh chc vao o. Thanh phn cua
12
cht lin kt bao gm: cht tao mang (amino formandehit, phenol formandehit, du thc
vt, bitum, xenlc), dung mi hu c hoa tan cht tao mang (ru, cn, du khoang).
2.2.2.3. Cht ph gia
Cac cht phu gia: la cac cht cho thm vao mc lam tng tinh in cua mc
nh: lam tng- giam tc kh, tng hay giam bam dinh cua mc, tng hay giam kha
nng ngm cua mc trn b mt vt liu.
Thanh phn cac cht phu gia bao gm:
-
Cht du kh: cac mui kim loai nh Co, Mg, cac loai du lam thay i dinh.
Cac cht ngm: neocan... lam tng ngm cua mc.
Cac cht du m: lam tng bam dinh, bong cua mc
Cac cht phu gia c s dung phu thuc vao c trng cua tng qua trinh in.
La chn mc in ty thuc vao phng phap in, thit b in, tinh cht b mt vt liu
Pigment
12 15
Nha va amin
15 25
Cn
25
Phu gia
6 10
Nc
45 65
13
3.1. Phm vi nghin cu
Pham vi nghin cu bao gm phng phap phat trin , phng phap xac nh va
phng phap ap dung th nghim mu. Cht phn tich c quan tm la cac dung mi
hu c d bay hi VOCs cu th la toluene, ethylbenzene, iso propylbenzene va npropylbenzene.
3.2. Phng php p dng
Phng phap rt n gian va d dang thc hin nh phng phap hoa tan va
phng phap hoa tan kt tua. Polymer c hoa tan trong dung mi hu c ph hp nh
dimethylformamide (DMF), dimethylacetamide (DMA), hoc dichloromethane (DCM).
Mt phn dung dch mu c tim trc tip vao GC-FID bng cach s dung ct mao dn
va chng trinh nhit thich hp. Trong phng phap hoa tan kt tua, methanol c thm
vao kt tua cac polymer, va mt lng nho cht b m t c tim vao GC.
3.3. nh gi k thut chun b mu
Vic chit cac hp cht d bay hi thng c thc hin bng cach s dung
Headspace (purge&trap), hoc k thut lam sach va by. Trong khi i vi mt hp cht
d bay hi va khng bay hi, chit long-long (LLE) va chit pha rn (SPE) thng c s
dung. Mt s k thut chit c in nh: chit Soxhlet va chit siu m vn con c s
dung. Tt ca nhng k thut co hiu qua, nhng co nhng han ch.
3.4. Cht phn tch v ha cht
Cac
dung
mi
bay
hi
la
chn
cho
nghin
cu
nay:
14
Bang 3.1 Danh muc cht phn tich va ni chun
Cht phn tich
Cng thc
Toluene
C6H5CH3
92
(99.9%)
Nhan hiu
Sigma-Aldrich
(Germany)
Ethylbenzene
C6H5CH2CH3
(99.8%)
Iso-Propylbenzene
106
C6H5CH(CH3)2
120
(99.9%)
n-Propylbenzene
C6H5CH2CH2CH3
120
(99.9%)
1,4diethylbenzene
(ISTD) (99.9%)
C6H4(CH2CH3)2
134
Sigma-Aldrich
(Germany)
Sigma-Aldrich
(Germany)
Kanto Chemical
(Japan)
Sigma-Aldrich
(Germany)
15
Hoa cht
Cng thc
Phn loai
Tinh khit
Nhan hiu
99.8%
CH2Cl2
Methanol
Potassium
chloride
CH3OH
HPLG
99.99%
Thuc th
99.5%
KCl
Fisher Scientific
(UK)
Scharlau Chemie
(Spain)
3.5. Thit b
Sc ky khi Shimadzu (Kyoto, Japan) GC-17A detector ion hoa ngn la (GCFID) b tim mu t ng Shimadzu AOC-20i.
Cac d liu sc ky a c phn tich va x ly bng chng trinh Shimadzu Class-VP
Nicolet 5700 (USA)
Fourier chuyn
ti
quang
ph
hng
ngoai (FT-
16
Dung dch hiu chun nng t 0,4-80g/mL c chun b bng cach pha loang
dung dch chun th hai trong DCM va thm 1 ml dung dch ISTD nng 100g/mL
(tng ng vi 10g/mL) cho mi cp cua dung dch tiu chun.
3.6.2. Chun b mu- k thut ha tan
Mu hang hoa bao bi thc phm Polystyrene thu c t cac siu th. Cac mu
ly khng tip xuc vi thc phm.
Mu c ng nht va xac nhn la vt liu ong goi polystyrene bng FT-IR trc
khi kim nghim. Mu c t trc tip trn ca s ATR va a c qut trong khoang
bc song 4000 cm-1 n 400 cm-1. Cac ph hng ngoai thu c c mu c vi th
vin FT- IR (HR Hummel Polymer va phu gia, Th vin mu Hummel Polymer) xac
nhn cac loai polymer cac vt liu ong goi
3.6.3. iu kin sc k kh
Phn tich sc ky khi c thc hin vi h thng sc ky khi u do FID. H thng
GC-FID c trang b vi ct mao dn DB-WAX (30 m; ng kinh 0,25mm vi day
mang 0,25m ).
Nhit bung tim va detector tng ng 220 0C va 2600C. Nhit ct c gi
400C trong vong 3 phut, sau o tng 100C/phut n 120C va tip tuc tng ln n 2500C
400C /phut, nhit c gi 2500C trong 5 phut.
Khi mang heli co tinh khit 99.99%, tip tuc tinh ch bng cach i qua thit b
lam sach khi ry phn t 5A va oxy hp phu khi lc.
u vao c hoat ng trong chng chinh chia dong vi t l chia dong 10:1, tc
chia dong 10 ml/phut.
3.6.4. Phn tch v nh lng
Mu polystyrene sau khi chit c t trong ngn ly mu t ng va 1L dch
chit c tim trc tip vao GC thng qua tim mu t ng. Cac hp cht th nghim a
c xac nh bng cach so sanh thi gian lu (RT) so vi cac cht tiu chun.
nh lng xac nh lin quan n vic s dung 5 im trn ng cong ni
chun va khoang chun dao ng t 0,4-80g/mL. ng cong hiu chun c hin th
trn biu bng cach v t l din tich peak cao nht (din tich peak mu /din tich peak
1,4 diethylbenzene)
so vi t
l nng
(nng
cht
phn
tich
/nng
17
1,4 diethylbenzene) bng cach s dung chng trinh Shimadzu Class VP. Mt ng
cong hiu chun mi c tao ra cho mi l mu phn tich
Da trn ng cong hiu chun, nng cht phn tich (g/mL) a thu c. Vi
vy, nng thc cua cht phn tich trong mu (g/g) c tinh theo cng thc:
C ( g / g )
C ( g / ml )
V (ml )
m( g )
18
Bang 3.3.Chun b dung dch hiu chun cho th nghim di chuyn
Hp cht
Mc 2
Mc 3
900
4.5
22.5
67.5
300
1.5
7.5
22.5
100
0.5
7.5
7.5
100
0.5
2.5
7.5
200
5.0
5.0
5.0
Toluene
Ethylbenzene
iso-Propylbenzene
n-Propylbenzene
1,4-diethylbenzene
Bang 3.3 cho thy nng cua mi hp cht th nghim va ISTD cho dung dch
chun gc va phu. Hiu chun bng 10 ml nc tinh khit kh ion hoa vi 10mL lng
khac nhau dung dch chun phu va ISTD, cac dung dch nay a c s dung hiu
chun
3.7.2. Dng thc phm v iu kin ty ra
Nc c chn lam dung dch ra giai ai din cho nhom thc phm co
pH =4,5 va cao hn. Dung dch ty ra c chun b bng cach nung nong nc tinh
khit kh ion hoa bng cach s dung b nhit cn thit cho vic nghin cu dch
chuyn.
Th nghim dch chuyn c thc hin 3 nhit khac nhau: 240C (nhit
phong thi nghim), 600C va 800C va thi gian u 30 phut. Lo khng khi nong c s dung
duy tri nhit 600C va 800C.
Cac iu kin lc c s dung hoc nhit phong trong 30 phut, hoc duy tri
nhit cua dung dch ra giai s dung va gi trong 30 phut.
3.7.3. Chun b mu
19
Dung tich cua mi mu (C) c xac nh bng cach lam y cac mu th bng
nc ln n 1cm vanh anh du t phia trn cng cua mi mu nh hinh. Nc sau o
c chuyn vao xi lanh o dung tich cua mi mu th nghim.
Hinh 3.1. Cc polystyrene vi vach anh du1 cm
20
Si quang c giai hp nhit voi tim 2200C trong vong 3 phut va bt u phn
tich. Cac cht phn tich c tach ra bng ct mao quan va xac nh bng detector FID.
Hiu chun bng phng phap ni chun bng cach s dung 3 mc ng cong hiu
chun. Si blank a c a vao luc bt u chay va kt thuc cua tng l am
bao khng co hiu ng b nh
3.7.7. Ti u ha cc tham s SPME
Khi lng mu, cng elutropic, nhit va thi gian chit, tc khuy, anh
hng ham lng mui va thi gian giai hp a c nghin cu co c cac iu kin
ti u cho hiu qua chit tt nht.
Bang 3.4.anh gia cac thng s SPME
Thng s SPME
Bin s
Pham vi
Th tich (mL)
5, 10, 15
Methanol (%)
0.1, 0.5, 1, 5, 15
Chit xut
Nhit (0C)
Chit xut
Lng mui ra
Khuy trn mu
Tc khuy (RPM)
Giai hp
Lng mu
Cng
elutropic
21
sung c thc hin cho mi mu va nng bao gm cac nng d kin cua mu va
khac nhau trong pham vi cua phng phap.
c im c xac minh bng cach iu chinh mt ng thng gia nng thm
vao (v) va thu hi (r) nng trong ng hi quy:
r a b
LOQ xb1 10 S b1
3S a
b
22
LOQ
10 S a
b
Nu gia tr trung binh o lng xQL khng khac nhau t cac gii han nh lng
LOQ a bit
LOQ xQL
10
S QL
: LOQ c chp nhn
n
23
Cac phng trinh sau y c s dung tinh toan lp lai.
q
Sr
w
i 1
2
i
2n
lp lai r 2.8S r
3.9. Phn tch d liu
Microsoft excell (2003) a c la chn lu tr, hin th d liu va thc hin cac
tinh toan thng k vi cac tich hp chc nng thng k.
24
4.1. Phng php pht trin xc nh hp cht hu c d bay hi trong bao b thc
phm bng phng php ha tan
4.1.1. Xc nh cc vt liu bao b
Co nhiu loai khac nhau cua vt liu ong goi c s dung cho cac ng dung thc
phm. Rt kho phn bit cac loai vt liu da trn cac quan sat vt ly bao bi. Ngoai ra,
khng phai tt ca cac goi thc phm thng mai co cha ma cu th xac nh, ma nay
thng c in hoc dp ni tai c s cua cac hp polystyrene hoc cho cac muc ich tai
ch.
Bang 3.5. Bc song ring trong mu polystyrene
Nhom chc
Bc song (cm-1)
-CH2-
2919 2921
-CH-
2848 2850
C=C
Peaks 1451, 1492 va 1601 cm-1 c trng cho lin kt C=C. Peak nm trong khoang
bc song 2919 - 2921 cm-1 lin kt CH2, trong khi peak 2848 - 2850 cm -1 do lin kt
CH. Cac quang ph hng ngoai cua cac mu c so sanh vi quang ph c xy dng
trong th vin FTIR xac nh polystyrene trong cac mu.
25
(a)
(b)
Hinh 3.2. Ph FTIR cua PS bowl (a) va PS container (b)
4.1.2. Kim tra vt liu
Kim tra vt liu c s dung xac nh VOCs con lai hin din trong cac san
phm thc phm ong goi thanh phm. Trong nghin cu nay, cht phn tich c la
chn cu th la toluene, ethylbenzene, iso-propylbenzene va n-propylbenzene.
4.1.2.1. Chun b mu
Cn c vao phng phap hoa tan, mt cach n gian va hiu qua phn lp va xac
nh toluene, ethylbenzene,
bao
bi thc
phm polystyrene.
Dung dch mu thu c bng cach s dung ba k thut phn tich bng GCFID trong 6 ln lp lai va kt qua c hin th trong hinh 4.1.
26
s cht
phn
tich a b
tua. Bc ly
tm trong T3 tip tuc lam giam hiu qua chit la s giam cht phn tich xay ra trong qua
trinh chuyn dung dch mu t ng kinh vao ng ly tm.
Bang 4.1: So sanh hiu qua chit i vi nhng k thut chit khac nhau
Cht phn tich
T2
T3
Toluene
100
64
59
Ethylbenzene
100
56
54
iso-Propylbenzene
100
54
53
n-Propylbenzene
100
84
77
4.1.2.2. iu kin sc k
Cac thng s GC a c ti u hoa tach cac cht phn tich vi nhay tt hn.
ra giai 4 cht phn tich la toluene, ethylbenzene, iso-propylbenzene, n-propylbenzene
va cui cng 1,4 diethylbenzene (ISTD). Tt ca cac cht phn tich c tach ra trong
vong 13 phut va tng thi gian thc hin cho mi ln chay la 19,25 min.
27
Hinh 4.2. GC-FID tach cht phn tich 10g/mL trn mt ct DB-WAX, 30m, ID
0,25mm, day 0,25m. Peaks: 1 = Toluene, 2 = ethylbenzene, 3 = iso-propylbenzene, 4 =
n-Propylbenzene, 5 = 1,4-Diethylbenzene (ISTD)
4.1.2.3. Phng php nh lng
1,4diethylbenzene c s dung nh cht ni chun tng t nh cac cht phn
tich, hp cht nay a c th nghim cng vi cac cht phn tich trong iu kin chit va
tach nh nhau, cht ni chun c tach ra t cac cht phn tich.
28
Bang 4.2. Nng cht phn tich trong cac mu thu c bng phng phap ni chun
(ISTD) va thm chun (SA)
Nng trung binh, mg/kg (p=2)
N
Toluene
Ethylbenzene
isopropylbenzene
n-propylbenzene
ISTD
SA
ISTD
SA
ISTD
SA
ISTD
SA
26.34*
37.51*
55.11
76.41
45.26*
55.02*
31.49*
44.43*
139.54*
128.80*
82.93
77.98
27.06*
23.91*
13.46
9.43
23.72
22.40
54.55
49.50
9.18
9.81
26.40*
26.71*
27.58
24.78
21.58*
20.04*
14.36
15.77
8.49
10.58
47.46
56.07
41.32
47.79
8.06
9.15
25.54*
22.49*
32.97*
26.82*
119.73
119.93
30.47*
26.82*
28.80*
27.07*
20.37*
25.71*
14.72
23.05
21.65*
26.05*
21.50*
26.11*
19.56*
19.12*
33.68
35.36
9.37
10.00
23.83*
22.59*
17.66*
17.57*
247.14
275.04
35.50
31.34
26.03
20.80
10
20.75*
17.53*
61.11
58.82
14.23
17.55
24.11*
24.95
Bng cach s dung phng phap ni chun, anh hng cua s thay i cac li khng
kim soat ngu nhin co th c sa cha khng ging nh cac phng phap thm chun,
do o giup cai thin chinh xac cua cac phn tich nh lng.
cac
mu bao
bi polystyrene.
Cac thi
nghim c
trng
da
29
Bang 4.3: Nng thu hi t 10 loai mu
Mu
n=10
Nng
thm, mg/k
Ethyl
iso-Propyl
n-Propyl
benzene
benzene
benzene
Toluene
Thia kem
19.98
20.50
22.54
20.83
22.17
Hp sushi
19.99
18.47
20.93
18.52
19.25
Da nho
20.00
20.75
15.41
16.41
17.50
Da
199.80
232.23
219.30
225.57
231.57
Thia o
200.00
188.01
187.47
183.49
192.87
Hp son
399.52
373.65
380.71
386.93
392.42
Thia
399.60
362.84
366.04
369.06
368.56
Na
399.76
431.96
440.25
427.62
425.60
Ly kem
400.00
362.77
357.17
358.54
377.05
Da EPS
999.50
1118.73
1125.84
1122.85
1117.49
mu trng. Mc
nng
cho mi hp
cht va
s ln
lp
lai
cac
o c thc hin bng cach s dung cac phng phap khac nhau
Mc g/mL, n
lp lai, p
Gia tr o, np
0, 0.4
10
20
php
30
Xac nh blank
Hi quy tuyn tinh
0, 0.4
0.2, 0.4, 0.6, 0.8, 1.0,
2.0, 4.0
10
20
10
70
% RSD
S/N=3
S/N=10
Blank
Toluene
16
43
49
163
Ethylbenzene
15
44
44
146
iso-Propylbenzene
15
37
45
151
n-Propylbenzene
14
25
41
136
Cach tip cn nay c ng dung rng rai trong sc ky khi do d dang thc hin.
Trong nghin cu nay 10 s c lp cua mu trng vi dung dch chun mc 0.4g/mL
c phn tich ring bit vao nhng ngay khac nhau. lch chun tng i trong
10 php o dao ng t 25% n 44% cho 4 hp cht th nghim khac nhau.
Xac nh Blank
Xac nh blank c thc hin bng cach phn tich 10 mu c lp khoang trng,
nng trung binh va lch chun cua cac kt qua trng c tinh toan.
Bang 4.6. Nng trung binh va lch chun cua mu blank thu c bng cach s dung
phng phap xac nh blank
Blank p=10
Hp cht
Nng xbi ,
g/mL
Toluene
0.05
lch chun S bi
0.02
31
Ethylbenzene
0.05
0.02
iso-Propylbenzene
0.06
0.02
n-Propylbenzene
0.05
0.01
Bang 4.7. Cac thng s cua hi quy binh phng nho nht cua 4 hp cht th nghim 7
nng khac nhau
Hp cht
H s tng quan, r
H s goc, b
Y-chn, a
S yo
S res
Toluene
0.992
798
18
16
91
Ethylbenzene
0.990
804
17
18
102
iso-propylbenzene
0.994
804
15
13
78
n-propylbenzene
0.992
787
36
15
89
n=7, p=10
32
Hinh 4.3. Biu lng d cho (a) Toluene, (b) ethylbenzene; (c) iso-Propylbenzene va
(d) n-Propylbenzene vi gii han t (0.05, np-2) S res
33
iso-Propyl
n-Propyl
Total
benzene
benzene
benzene
VOCs
<LOQ
10 - 190
<LOQ - 25
<LOQ - 22
250 - 1156
<LOQ - 35
19 - 314
<LOQ - 56
<LOQ - 43
86 - 1905
<LOQ
11 - 209
<LOQ - 21
<LOQ - 17
400 - 2156
chai sa
<LOQ
<LOQ - 91
<LOQ - 33
<LOQ - 21
63 - 552
Hp thc
<LOQ - 88
<LOQ - 872
<LOQ - 45
<LOQ - 30
161 - 1600
Mu
Bat mi n
lin
Toluene
dng 1
ln dao
ko
dng
dao ko
34
n
%Thu hi
89- 112%
87-104%
87-106%
84-124%
4.2. p dng SPME trong nghin cu s chuyn dch VOCs trong bao b thc phm
Polystyrene
Ti u hoa chng trinh GC va thc hin chit dung dch chun trong dung dch
nc bng SPME va tim vao GC-FID
4.2.1. iu kin thit b
Tim chia dong theo t l 10:1 a c ap dung sau khi tim 0,5phut cho cac
peak nhn. Bng cach s dung cng mt chng trinh GC nh i vi vt liu kim
tra, chit SPME cho thy kha nng tach tt hn.
HS-SPME khng co peak dung mi trong sc ph. Cac peak ra sc nt va thi gian
phn tich la khoang 12 phut. rut ngn thi gian phn tich trong khi vn duy tri cac
thng s tach nh cac th nghim vt liu, ct chng trinh nhit lo a c rut ngn 3
phut va do o tng thi gian chay mt phn tich a c giam xung con 16,75 phut.
Hinh 4.4. HS-SPME method. Peak: 1 = Toluene (45 ppb); 2 = Ethylbenzene (15 ppb); 3 =
iso-Propylbenzene (5 ppb); 4 = n-Propylbenzene (5 ppb); 5 = 1,4-Diethylbezene (ISTD, 5
ppb)
4.2.2. LOD v LOQ
Gii han phat hin va nh lng c c tinh theo phng phap o tin hiu nhiu.
Cac thng s nay c tinh toan nh nng ti thiu ma tao ra mt tin hiu peak it nht
la 3ln (LOD) va hn 10ln (LOQ) so vi tin hiu nhiu lin k. Xac nh c thc hin
35
bng cach tinh trung binh t l tin hiu nhiu (S/N) t chay lp lai 10 ln mu trng vao
cac ngay khac nhau cng vi mt hn hp tiu chun nng thp.
Bang 4.9. D liu cho mi hp cht th nghim da trn tin hiu nhiu
Trung binh (chiu cao peak), p=10
Hp cht
LOD
LOQ
(ng/mL)
(ng/mL)
304
2.66
4.43
176
294
0.78
1.63
26
168
281
0.40
0.67
20
193
321
0.28
0.47
Blank
% RSD
S/N=3
S/N=5
Toluene
61
24
182
Ethylbenzene
59
23
iso-Propylbenzene
56
n-Propylbenzene
64
loat
nng dung
dch
chun trong
nc kh
ion
hoa,
khoang tuyn tinh c xac nh cho mi cht phn tich. Mi dung dch c phn
tich HS-SPME 3ln, cac gia tr hi quy tuyn tinh cho toluene, ethylbenzene, isopropylbenzene va n-propylbenzene at c.
36
37
Hinh 4.5. Biu tuyn tinh cht phn tich (a) Toluene, (b) ethylbenzene, (c) isoPropylbenzene; (d) n-Propylbenzene va vi gii han t (0.05, np-2), S res
Khoang tuyn tinh khac nhau gia cac cht phn tich khac nhau bng cach s
dung chit SPME. Kt
qua cho
tinh tt cho
mi cht
phn
tuyn tinh
(ng/mL)
H s tng
y- qua
quan, r
gc
Styrene
1 - 20
y=66.590x+0.0613
0.9883
Toluene
4.5 - 90
y=26.3901x+0.0654
0.9937
Ethylbenzene
1.5 - 30
y=63.0701x+0.0681
0.9957
iso-Propylbenzene
0.5 - 10
y=110.5050x+0.0212
0.9974
38
n-Propylbenzene
0.5 - 10
y=131.6803x+0.0393
0.9971
4.2.4. chnh xc
chinh xac phng phap c anh gia bng cach kim tra nng mc thp,
trung binh va cao trong pham vi tuyn tinh trong dung dch nc
Bang 4.11. Mc nng khac nhau ap dung th nghim chinh xac
Mc
Nng (ng/mL)
Toluene
Ethylbenzene
iso-propylbenzene
n-propylbenzene
Thp
4.5
1.5
0.5
0.5
TB
45
15
Cao
90
30
10
10
Chit thu hi cac cht phn tich c tinh toan tng ng bng cach thm vao hn
hp tiu chun vi cac mu blank. Thu hi tt thu c inh trung binh va cao trong khi
inh thp, thu hi trong khoang t 60-78%
chinh xac c cai thin nh mc tng nng toluene va ethylbenzene. Cac gia
tr RSD thp hn khoang 15% va vi ngoai l cua n-propylbenzene 20,08% inh thp.
Noi chung, nhng kt qua nay cho thy hiu qua cua phng phap phat trin trong thi han
khai thac phuc hi cung nh chinh xac.
39
Bang 4.12. anh gia chinh xac phng phap chit thu hi, p = 3
Spiked level
Cht phn tich
% Thu hi
% RSD
4.5
78
12.45
22.5
116
7.69
67.5
102
1.39
1.5
61
11.63
15
101
9.56
30
89
2.42
0.5
62
6.45
105
11.20
10
84
13.59
0.5
71
20.08
2.5
107
2.16
7.5
100
7.31
(ng/mL)
Toluene
Ethylbenzene
iso-Propylbenzene
n-Propylbenzene
KT LUN
40
Toluene, ethylbenzene, iso-propylbenzene, n-propylbenzene trong bao bi thc phm
polystyrene a c xac nh bng sc ky khi u do ion hoa ngn la. Nghin cu nay
chng minh tinh kha thi cua vic s dung k thut giai th tim trc tip cho vic phn tich
cac hp cht VOCs trong bao bi thc phm polystyrene.
KIN NGH
41
M rng danh sach cac hp cht th nghim va cac mu c kim tra. Nghin cu
cac VOCs khac va cac loai bao bi nh polycarbonate, PE, PP, ... GC-MS xut cho
nghin cu hp cht VOCs va xac nh cac hp cht khac trong vt liu ong goi. HSSPME la mt cng cu manh phn tich ham lng vt, co th tng hiu sut cua phng
phap nay bng cach t ng hoa cac thit b SPME vi GC-FID
42
[1].
[2].
[3].
Marsin Sanagi, M., and Lu, Susie Ling, and Zalilah Nasir, and Wan Aini Wan
Ibrahim, and Ahmedy Abu Naim, Determination of Residual Volatile Organic
Compounds Migrated from Polystyrene Food Packaging into Food Simulant by
Headspace Solid Phase Microextraction-Gas Chromatography. Malaysian Journal
of Analytical Sciences, 12 (3). pp. 542-551. ISSN 13942506, 2008.
[4].
Lu, Susie Ling, Gas chromatographic determination of styrene and other volatile
organic compounds in polystyrene food packaging. Masters thesis, Universiti
Teknologi Malaysia, Faculty of Science, 2008.
[5].
[6].
[7]. Bruno Kolb and Leslie S. Ettre A, Static HeadspaceGas Chromatography: Theory
and Practic, 2006.
[8 ]
http://www.astm.org/Standards/F1884.htm
43
44