POREZNI SUSTAV - skup poreznih oblika koji u svojoj ukupnosti djeluju unutar

postojeeg socio-ekonomskog i politikog sustava ispunjavajui postavljene

mu fiskalne, ekonomske, socijalne i druge ciljeve. Dijelimo ga na:
A) Racionalni - sastoji se od poreznih oblika iji uinci u praktinoj primjeni
potpuno odgovaraju ciljevima koji se primjenom porezna na raznim
podrujima socio-politikih i ekonomskih odnosa i ele postii. Glavni problem
je pronalaenje odgovarajue strukture jednog takvog poreznog sustava
B) Povijesni (historijski) sustav - skup postojeih (nasljeenih) poreznih oblika,
kojima se u danom trenutku obavlja oporezivanje u nekoj dravi.
*Kao osnovno pitanje pri modificiranju strukture povijesnog poreznog sustava
u strukturu racionalnog poreznog sustava, postavlja se pitanje o tome koja je
kombinacija razliitih poreza najprikladnija za najsigurnije postizanje onih
ciljeva porezne politike, ijem se ostvarenju teu u sklopu financijske,
odnosno ire ekonomske politike. Porezna politika moe ili treba dovesti do
izvrenja zadataka na podruju politikog, ekonomskog, socijalnog, kulturnog
i drugog ivota, a prikupljanje financijskih sredstava pritom je oporezivanju
imanentna funkcija, koja omoguuje da se ciljevi porezne politike na eljenim
podruijma i ostvare.
C) Porezni monizam - porezni ''sustav'' tj. nain oporezivanja koji se provodi
primjenom jednog jedinog poreznog oblika
D) Porezni plurizam - porezni sustav (u svim svremenim zemljama) u kojem
postoji vei broj poreznih oblika. Meu njima se razlikuju:
- Osnovni porezni oblici - oni porezi nekog poreznog sustava, koji, s
obzirom na (a) iznos
sredstava koja se njihovom primjenom ubiru kao i
na (b) sudjelovanje tih prihoda u ukupnim
porezima ubranim prihodima,
imaju istaknutu financijsku ulogu, kakva kod drugih poreza nije prisutna
- Dopunski porezi - porezni prihodi koji u nekom poreznom sustavu
sudjeluju sa samo nekoliko
postotaka ili promila, pa stoga uz osnovne
poreze nekog poreznog sustava imaju dopunsku,
subsidijarnu ulogu u
financiranju javnih rashoda