ÑeÀ cÖÔng MoÂn ThueÁ

ÑEÀ CÖÔNG MOÂN THUEÁ
GV phuï traùch: TS. Ung Thò Minh Leä

----------------------------
MỤC TIÊU HỌC TẬP MÔN THUẾ: Sau khi học môn Thuế, SV có thể:
1. Hiểu biết đúng và có hệ thống những vấn đề lý luận tổng quan về thuế
và hệ thống thuế Việt Nam (Mục tiêu nhận thức)
2. Tính đúng, đủ thuế phải nộp trong từng tình huống kinh doanh cụ thể;
kê khai thuế theo các biểu mẫu qui định (Mục tiêu kỹ năng)
3. Chấp hành tốt Luật Thuế và góp phần hoàn thiện chính sách thuế Việt
Nam (Mục tiêu thái độ ứng xử)
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO:
1. Đề cương baøi giaûng moân thueá cuûa GV, các phụ
lục và bài tập thuế (tài liệu photocopy của GV)
2. Giaùo trình Thueá cuûa ÑH Kinh Teá TP.HCM
(2009)
3. Caùc baøi ñoïc theâm: Thueá Pigou, Thueá Tobin
4. Public Finance (Harvey S. Rosen) – Bản dịch của Khoa
TCNN-Trường ĐH Kinh Tế TP.HCM
5. Taøi lieäu veà thueá Vieät Nam treân
www.mof.gov.vn
PHÖÔNG PHAÙP DAÏY, HOÏC, & KIEÅM TRA – ÑAÙNH
GIAÙ:
1. Giaùo vieân giôùi thieäu caùc noäi dung cô baûn
và hướng dẫn (đề cương, tài liệu tham khảo, …) SV tự nghiên cứu.
2. Sinh vieân ñoïc taøi lieäu và tự nghiên cứu theo hướng
dẫn, gợi ý của GV;
3. Caùc nhoùm sv chuaån bò caùc baøi thuyeát trình,
baøi taäp nhóm.
4. Điểm bài tập nhóm (thang điểm 10)
5. Điểm kieåm tra giöõa kyø (kiểm tra cá nhân, vieát &
coù söû duïng taøi lieäu, thang điểm 10)
6. Kieåm tra cuoái moân hoïc (kiểm tra cá nhân): vieát &
coù söû duïng taøi lieäu (thang điểm 10)
1
7. Toång ñieåm moân thueá = 20% x điểm bài tập nhóm
+ 30% x ñieåm kiểm tra giöõa kyø + 70% x ñieåm
kiểm tra cuoái kyø
NOÄI DUNG MOÂN HOÏC
CHÖÔNG I: TỔNG QUAN VỀ THUEÁ TRONG NEÀN KINH TEÁ
THÒ TRÖÔØNG (6 tieát)
I.1 KHIEÁM KHUYEÁT CUÛA THÒ TRÖÔØNG VAØ SÖÏ
CAN THIEÄP CUÛA CHÍNH PHUÛ
 Khoâng theå cung caáp toái öu caùc haøng hoùa, dòch vuï
coâng
 Khoâng theå ngaên ngöøa ngoaïi taùc tieâu cöïc
 Khoâng theå choáng ñoäc quyeàn moät caùch höõu hieäu
 Khoâng phaân phoái thu nhaäp cho taát caû moïi ngöôøi
 Cung caáp thoâng tin khoâng ñaày ñuû, chi phí cao
Do nhöõng khieám khuyeát keå treân cuûa heä thoáng
thò tröôøng tö nhaân maø nhaø nöôùc phaûi can thieäp
vaøo caùc hoaït ñoäng kinh teá vaø xaõ hoäi.
Nhaø nöôùc coù theå can thieäp ñeå ñieàu chænh haønh vi
cuûa daân cö, töø ñoù ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng kinh
teá – xaõ hoäi baèng nhieàu coâng cuï: nhöõng qui ñònh
haønh chính, giaùo duïc – tuyeân truyeàn, caùc chính saùch
kinh teá – xaõ hoäi, … Trong ñoù, taøi chính coâng laø moät
coâng cuï can thieäp raát höõu hieäu. Taøi Chính Coâng:
veà cô baûn laø toång theå caùc hoaït ñoäng thu, chi cuûa
nhaø nöôùc vaø aûnh höôûng cuûa chuùng ñeán quaù trình
phaân boå nguoàn löïc vaø phaân phoái thu nhaäp. Taøi
chính coâng coù ba chöùc naêng cô baûn:
- Phaân boå nguoàn löïc
- Phaân phoái thu nhaäp
- OÅn ñònh kinh teá – xaõ hoäi
3 chöùc naêng naøy ñöôïc thöïc hieän qua hai hoaït
ñoäng cô baûn:
- Thu (chuû yeáu laø thueá).
- Chi, goàm chi tieâu thöôøng xuyeân vaø ñaàu tö.
Vai troø cuûa taøi chính coâng laø tìm ra nguoàn löïc vaø
söû duïng nguoàn löïc ñoù cho khu vöïc coâng moät caùch
hôïp lyù.
2
I.2 THUEÁ
I.2.1 Toång quan
1. Nguoàn goác kinh teá & chính trò cuûa thueá
2. Ñònh nghóa thueá
Phaân bieät thu thueá vôùi caùc khoaûn thu khaùc
cuûa nhaø nöôùc
Phaân bieät taùc duïng ñieàu chænh baèng coâng cuï
thueá vaø ñieàu chænh baèng caùc coâng cuï khaùc
Tính phaùp lyù cuûa thueá
I.2.2 Tieâu chuaån ñaùnh giaù moät heä thoáng
thueá
1. Coâng baèng
2. Hieäu quaû
3. OÅn ñònh vaø linh hoaït:
4. Ñôn giaûn, minh baïch, vaø nhaát quaùn:
5. Chi phí haønh thu thaáp (bao goàm caû chi phí
quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc vaø chi phí chaáp haønh
cuûa ngöôøi daân)
6. Phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá
Trong thöïc teá, caùc tieâu chuaån treân thöôøng
coù maâu thuaån. Söï löïa choïn ñeå saép ñaët caùc
tieâu chuaån theo moät thöù töï öu tieân naøo ñoù
thöôøng laø moät söï ñaùnh ñoåi.
I.2.3 Moät soá yeáu toá cô baûn cuûa thueá
1. Ñoái töôïng tính thueá
2. Ñoái töôïng noäp thueá
Ngöôøi noäp thueá vaø ngöôøi chòu thueá.
3. Thueá suaát
Thueá suaát ñôn vò,
Thueá suaát tæ leä coá ñònh,
Thueá suaát luõy tieán (goàm thueá suaát luõy tieán
toaøn phaàn vaø thueá suaát luõy tieán töøng phaàn).
Moãi loaïi thueá suaát coù nhöõng öu, nhöôïc ñieåm
rieâng vaø ñöôïc choïn tuøy theo muïc tieâu cuûa töøng
loaïi thueá vôùi ñoái töôïng tính thueá thích hôïp.
3
Ñöôøng cong Laffer: moái quan heä giöõa thueá suaát
vaø soá thu
4. Giaûm thueá vaø mieãn thueá
5. Thuû tuïc haønh thu,
I.2.4 Taùc ñoäng kinh teá cuûa thueá
 Taùc ñoäng ñeán giaù caû vaø cung – caàu haøng
hoùa
 Taùc ñoäng ñeán phaân phoái laïi thu nhaäp
I.2.5 Heä thoáng thueá Vieät Nam hieän haønh
1. Thueá söû duïng ñaát noâng nghieäp
2. Thueá taøi nguyeân
3. Thueá nhaø, ñaát
4. Thueá nhaäp khaåu, thueá xuaát khaåu
5. Thueá tieâu thuï ñaëc bieät
6. Thueá giaù trò gia taêng
7. Thueá thu nhaäp doanh nghieäp
8. Thueá thu nhaäp caù nhaân
I.2.6 Caûi caùch thueá Vieät Nam thôøi gian qua
vaø xu höôùng
1. Giai ñoaïn tröôùc naêm 1990. Thueá phuïc vuï
coâng cuoäc giaûi phoùng, thoáng nhaát ñaát nöôùc vaø
caûi taïo xaõ hoäi chuû nghóa.
2. Giai ñoaïn 1990-1998. Caûi caùch thueá
böôùc moät nhaèm muïc tieâu xaây döïng heä thoáng
thueá phuïc vuï ñoåi môùi kinh teá.
3. Giai ñoaïn 1999-2004. Caûi caùch thueá
böôùc hai nhaèm muïc tieâu ñaåy maïnh caûi caùch kinh
teá vaø thuùc ñaåy quaù trình hoäi nhaäp.
4. Giai ñoaïn 2005 đến nay. Caûi caùch thueá
böôùc ba nhaèm muïc tieâu tieáp tuïc hoaøn thieän heä
thoáng thueá vaø coâng taùc quaûn lyù thueá.
CHÖÔNG II - THUEÁ NHAÄP KHAÅU, THUEÁ XUAÁT
KHAÅU
(4 tieát lyù thuyeát + 4 tieát baøi taäp)
II.1. KHAÙI NIEÄM VAØ MUÏC TIEÂU CUÛA TNK - TXK
II.2. PHAÏM VI NGÖÔØI NOÄP THUEÁ VAØ HAØNG HOÙA
CHÒU THUEÁ
II.3. PHÖÔNG PHAÙP TÍNH THUEÁ
4
(1) Soá löôïng haøng hoùa thöïc teá XK, NK töøng laàn ñöôïc
theå hieän treân tôø khai haøng hoùa XK, NK coù Haûi Quan
xaùc nhaän
(2) Giaù tính thueá
-
Giaù tính TXK: ñoái vôùi haøng hoùa XK theo Hôïp
ñoàng mua baùn haøng hoùa, giaù tính TXK laø giaù baùn
haøng hoùa taïi cöûa khaåu xuaát (FOB – free on board),
töùc laø giaù baùn khoâng bao goàm phí vaän taûi (F) vaø
phí baûo hieåm (I) töø cöûa khaåu ñi tôùi cöûa khaåu ñeán.
- Giaù tính TNK: giaù mua haøng hoùa taïi cöûa khaåu
ñeán. Giaù tính TNK ñöôïc aùp duïng theo Thông tư
40/2008/TT-BTC ngày 21 tháng 5 năm 2008 (theo nguyeân taéc
cuûa Hieäp Ñònh thöïc hieän Ñieàu 7 Hieäp Ñònh
Chung veà Thueá Quan vaø Thöông Maïi)
(3) Thueá suaát
- Thueá suaát TXK:
Thueá suaát TNK goàm ba loaïi:
o Thueá suaát öu ñaõi
o Thueá suaát thoâng thöôøng
o Thueá suaát öu ñaõi ñaëc bieät
Ngoaøi ba loaïi treân, coøn coù thueá nhaäp khaåu
boå sung nhaèm:
- Choáng phaân bieät ñoái xöû haøng Vieät Nam (thueá
ñoái khaùng);
- Choáng baùn phaù giaù vaøo Vieät Nam;
- Choáng baùn phaù giaù vaøo Vieät Nam vôùi söï trôï
caáp cuûa chính phuû.
II.4 MIEÃN, GIAÛM, VAØ HOAØN THUEÁ
II.5 THUÛ TUÏC HAÛI QUAN VAØ CHÖÙNG TÖØ CAÀN THIEÁT
ÑEÅ TÍNH TXK, TNK
II.6. THÔØI HAÏN NOÄP THUEÁ
CHÖÔNG III THUEÁ TIEÂU THUÏ ÑAËC BIEÄT
(3 tieát lý thuyết, 3 tieát baøi taäp)
III.1. KHAÙI NIEÄM VAØ MUÏC TIEÂU
III.2 ÑOÁI TÖÔÏNG NOÄP T.TTÑB
5
III.3 PHÖÔNG PHAÙP TÍNH T.TTÑB
1. Tính T.TTÑB cho haøng hoùa NK
2. Tính T.TTÑB cho haøng hoùa, dòch vuï saûn
xuaát trong nöôùc
III.4 KHAÁU TRÖØ, MIEÃN, GIAÛM, VAØ HOAØN T.TTÑB
CHÖÔNG IV THUEÁ GIAÙ TRÒ GIA TAÊNG

IV.1. KHAÙI NIEÄM VAØ MUÏC TIEÂU
IV.2 ÑOÁI TÖÔÏNG NOÄP T.GTGT
IV.3 PHÖÔNG PHAÙP TÍNH T.GTGT
1. Tính T.GTGT haøng hoùa NK
2. Tính T.GTGT haøng thaùng
o Phöông phaùp khaáu tröø thueá
o Phöông phaùp tröïc tieáp
3. Phaân bieät 2 tröôøng hôïp: khoâng chòu T.GTGT vaø
chòu T.GTGTvôùi thueá suaát 0%
III.4 KHAÁU TRÖØ, MIEÃN, GIAÛM, VAØ HOAØN T.GTGT
III.5 THUEÁ GTGT AÙP DUÏNG ÑOÁI VÔÙI NHAØ THAÀU
NÖÔÙC NGOAØI
CHÖÔNG V THUEÁ THU NHAÄP DOANH NGHIEÄP
V.1 KHAÙI NIEÄM VAØ MUÏC TIEÂU
V.2 ÑOÁI TÖÔÏNG NOÄP T.TNDN
V.3 PHÖÔNG PHAÙP TÍNH T.TNDN
1. Doanh thu
2. Chi phí sxkd hôïp lyù
3. Thu nhaäp khaùc
4. Tính T.TNDN ñoái vôùi thu nhaäp do chuyeån
nhöôïng quyeàn söû duïng ñaát
5. Tính Thueá TNDN ñoái vôùi nhaø thaàu nöôùc
ngoaøi
CHÖÔNG VI THUEÁ THU NHAÄP CAÙ NHAÂN
VI.1 Khaùi nieäm vaø muïc tieâu
6
VI.2 Ñoái töôïng noäp T.TNCN
IV.3 Thu nhaäp chòu thueá
VI.3 Phöông phaùp tính T.TNCN
1. Tính Thueá ñoái vôùi caù nhaân cö truù
2. Tính Thueá ñoái vôùi caù nhaân khoâng cö truù
CHÖÔNG VII - THUEÁ VAØ CAÙC KHOAÛN THU ÑOÁI VÔÙI
TAØI NGUYEÂN & ÑAÁT ÑAI
VII.1. Thueá söû duïng ñaát noâng nghieäp
VII.3 Thueá taøi nguyeân
-------------------------------------------
CAÂU HOÛI OÂN TAÄP – PHUÏ LUÏC – BAØI TAÄP
CHƯƠNG 1- TỔNG QUAN VỀ THUẾ
1. Ñieàu kieän toàn taïi cuûa thueá ?
2. Baûn chaát cuûa thueá? Phaân bieät thueá vôùi caùc
khoaûn thu (bắt buộc) khaùc cuûa nhaø nöôùc? Taïi sao thueá laø nguoàn
thu cô baûn cuûa haàu heát caùc nhaø nöôùc hieän nay?
3. Phaân bieät taùc duïng ñieàu chænh cuûa thueá vôùi
caùc coâng cuï ñieàu chænh khaùc (meänh leänh haønh chính, giaùo
duïc/tuyeân truyeàn, …) cuûa nhaø nöôùc?
4. Phaân bieät Thueá Giaùn Thu vaø Thueá Tröïc Thu?
5. Phaân bieät caùc loaïi thueá suaát ? Öu ñieåm/nhöôïc
ñieåm cuûa töøng loaïi thueá suaát? cô sôû khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa
thueá suaát luõy tieán?
6. Giaûi thích caùc tieâu chuaån cô baûn cuûa thueá?
7. Phaân tích caùc taùc duïng kinh teá vaø xaõ hoäi
cuûa thueá?
Heä thoáng thueá Vieät Nam hieän haønh

Nhóm thuế tài nguyên Nhóm thuế hàng hóa Nhóm thuế thu nhập
9. Thueá SD ñaát 12. Thueá NK,
15. Thueá TN doanh
noâng nghieäp thueá XK
nghieäp
10. Thueá taøi 13. Thueá
nguyeân tieâu thuï ñaëc 16. Thueá thu nhập cá
11. Thueá nhaø, ñaát bieät nhân
7
14. Thueá GTGT
8
SÔ ÑOÀ: CAÙC HOAÏT ÑOÄNG SXKD VAØ THUEÁ VIEÄT NAM
TÖÔNG ÖÙNG
9
10
CHƯƠNG 2 – THUẾ XUẤT KHẨU, THUẾ NHẬP KHẨU
Phụ lục 1 - TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ ĐỐI VỚI HÀNG HOÁ NHẬP KHẨU
(Thông tư 40/2008/TT-BTC ngày 21 tháng 5 năm 2008).
I. XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ THEO TRỊ GIÁ GIAO DỊCH.
Trị giá tính thuế của hàng hoá NK trước hết phải được xác định theo trị giá giao dịch.
Trị giá giao dịch là giá mà người mua thực tế đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán cho người
bán để mua hàng hoá NK, sau khi đã được điều chỉnh theo quy định tại mục VII Phụ lục này.
Giá thực tế đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán được xác định bằng tổng số tiền mà người
mua đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán, trực tiếp hoặc gián tiếp cho người bán để mua
hàng hoá NK.
1. Trị giá giao dịch được áp dụng nếu thỏa mãn đủ các điều kiện sau:
a) Người mua không bị hạn chế quyền định đoạt hoặc sử dụng hàng hoá sau khi NK, trừ
các hạn chế dưới đây:
a.1) Hạn chế do pháp luật VN quy định, như: Các quy định về việc hàng hoá NK phải
dán nhãn mác bằng tiếng Việt, hàng hoá NK có điều kiện, hoặc hàng hoá phải chịu một
hình thức kiểm tra trước khi được thông quan,...
a.2) Hạn chế về nơi tiêu thụ hàng hoá; hoặc
a.3) Hạn chế khác không ảnh hưởng đến trị giá của hàng hoá.
Những hạn chế này là một hoặc nhiều yếu tố có liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến hàng
hoá NK, nhưng không làm tăng hoặc giảm giá thực thanh toán cho hàng hoá đó.
Ví dụ: Người bán yêu cầu người mua không được bán hoặc trưng bày hàng hoá NK trước
khi giới thiệu hàng hoá này ra thị trường.
b) Giá cả hoặc việc bán hàng không phụ thuộc vào những điều kiện hay các khoản thanh
toán mà vì chúng không xác định được trị giá của hàng hoá cần xác định trị giá tính thuế.
Ví dụ:
- Người bán định giá hàng hoá NK với điều kiện là người mua cũng sẽ mua một số
lượng nhất định các hàng hoá khác nữa.
- Giá cả của hàng hoá NK phụ thuộc vào giá của hàng hoá khác mà người NK sẽ bán lại
cho người XK.
- Giá cả của hàng hoá NK được xây dựng trên cơ sở một hình thức thanh toán không liên
quan trực tiếp tới hàng hoá NK, như: hàng hoá NK là hàng bán thành phẩm do người bán
11
cung cấp cho người mua với điều kiện là người bán sẽ nhận lại một số lượng thành phẩm
nhất định làm từ các hàng hoá NK bán thành phẩm đó.
Trường hợp việc mua bán hàng hoá hay giá cả của hàng hoá phụ thuộc vào một hay một
số điều kiện, nhưng người mua có tài liệu khách quan, hợp lệ để xác định mức độ ảnh
hưởng bằng tiền của sự phụ thuộc đó thì vẫn được xem là đã đáp ứng điều kiện này; khi
xác định trị giá tính thuế phải cộng khoản tiền được giảm do ảnh hưởng của sự phụ thuộc
đó vào trị giá giao dịch.
c) Sau khi bán lại, chuyển nhượng hoặc sử dụng hàng hoá NK, người mua không phải trả
thêm bất kỳ khoản tiền nào từ số tiền thu được do việc định đoạt hàng hoá NK mang lại,
không kể khoản phải cộng quy định tại điểm e khoản 2 mục VII Phụ lục này.
d) Người mua và người bán không có mối quan hệ đặc biệt hoặc nếu có thì mối quan hệ
đặc biệt đó không ảnh hưởng đến trị giá giao dịch. Việc xem xét ảnh hưởng của mối quan
hệ đặc biệt đến trị giá giao dịch được hướng dẫn tại khoản 3 mục này.
2. Trị giá giao dịch bao gồm các khoản sau đây:
a) Giá mua ghi trên hoá đơn:
Trường hợp giá mua ghi trên hoá đơn có bao gồm các khoản giảm giá cho lô hàng NK thì
các khoản này được trừ ra để xác định trị giá tính thuế, với điều kiện việc giảm giá được
lập thành văn bản trước khi xếp hàng lên phương tiện vận chuyển và có số liệu, chứng từ
hợp pháp, hợp lệ để tách khoản giảm giá này ra khỏi giá hoá đơn và các chứng từ đó phải
nộp cùng với tờ khai hải quan.
Các loại giảm giá bao gồm:
- Giảm giá theo cấp độ thương mại của giao dịch mua bán hàng hoá;
- Giảm giá theo số lượng hàng hoá mua bán;
- Giảm giá theo hình thức và thời gian thanh toán;
Khoản giảm giá được chấp nhận trừ ra khi xác định trị giá tính thuế với điều kiện các
khoản giảm giá phải phù hợp với thông lệ thương mại quốc tế.
Trường hợp hàng hoá có khoản giảm giá theo hợp đồng, được NK theo nhiều chuyến
(nhiều tờ khai) khác nhau, thì khoản giảm giá chỉ được xem xét, chấp nhận sau khi doanh
nghiệp nộp bản kê khai và các tài liệu, hồ sơ chứng minh đã hoàn thành việc NK và thanh
toán cho toàn bộ hợp đồng. Cơ quan hải quan nơi doanh nghiệp mở tờ khai hải quan có
trách nhiệm kiểm tra các chứng từ, hồ sơ, tài liệu có liên quan do doanh nghiệp nộp, chứng
minh khoản giảm giá đã được thực hiện.
b) Các khoản điều chỉnh theo hướng dẫn tại mục VII Phụ lục này.
c) Các khoản tiền người mua phải trả nhưng chưa tính vào giá mua ghi trên hoá đơn:
12
- Tiền trả trước, tiền ứng trước, tiền đặt cọc cho việc sản xuất, mua bán, vận tải, bảo hiểm
hàng hoá.
- Các khoản thanh toán gián tiếp cho người bán như khoản tiền mà người mua trả cho
người thứ ba theo yêu cầu của người bán; khoản tiền được thanh toán bằng cách cấn trừ
nợ.
3. Xác định ảnh hưởng của mối quan hệ đặc biệt đến trị giá giao dịch:
a) Trong trường hợp người mua và người bán có mối quan hệ đặc biệt nhưng không ảnh
hưởng đến trị giá giao dịch thì người khai hải quan phải khai báo về việc này và xác định
trị giá tính thuế theo trị giá giao dịch.
b) Trên cơ sở những thông tin có sẵn, trường hợp cơ quan hải quan có nghi ngờ cho rằng
mối quan hệ đặc biệt có ảnh hưởng đến trị giá giao dịch thì phải thông báo ngay bằng văn
bản cho người khai hải quan biết căn cứ nghi ngờ.
c) Cơ quan hải quan phải tạo điều kiện để người khai hải quan giải trình và cung cấp thêm
thông tin có liên quan nhằm làm rõ mối quan hệ đặc biệt giữa người mua và người bán
không ảnh hưởng đến trị giá giao dịch của hàng hoá NK nêu tại điểm d khoản này.
Nếu quá 30 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được thông báo của cơ quan hải quan mà người
khai hải quan không giải trình và cung cấp thêm thông tin có liên quan thì cơ quan hải quan
thực hiện xác định trị giá tính thuế cho lô hàng NK theo nguyên tắc và phương pháp xác
định trị giá tính thuế quy định từ mục I đến mục VI Phụ lục này.
d) Mối quan hệ đặc biệt giữa người mua và người bán không ảnh hưởng đến trị giá giao
dịch nếu thoả mãn một trong hai điều kiện sau:
d.1) Mặc dù có mối quan hệ đặc biệt nhưng giao dịch mua bán đó được tiến hành như
giao dịch mua bán với những người mua không có quan hệ đặc biệt:
- Ví dụ 1:
+ Giá mua bán hàng hoá NK được đàm phán và thống nhất trong hợp đồng thương mại
theo cách thức phù hợp với thông lệ đàm phán, thoả thuận giá cả thông thường của
ngành hàng đó hoặc theo cách mà người bán đưa ra giá mua bán hàng hoá cho những
người mua không có quan hệ đặc biệt khác.
+ Giá mua bán hàng hoá NK bao gồm cả chi phí và lợi nhuận chung, tương ứng với chi
phí và lợi nhuận chung của việc bán hàng hoá cùng phẩm cấp hay cùng chủng loại.
Cơ quan hải quan phải tiến hành kiểm tra cách thức mà người mua và người bán tổ
chức mối quan hệ mua bán và cách thức đàm phán để đạt được mức giá khai báo, từ đó
đưa ra kết luận là trị giá khai báo có bị ảnh hưởng bởi mối quan hệ đặc biệt hay không.
13
d.2) Hoặc trị giá giao dịch đó xấp xỉ với một trong những trị giá dưới đây của lô hàng
được XK đến VN trong cùng ngày hoặc trong khoảng thời gian 60 ngày (ngày theo lịch)
trước và 60 ngày sau ngày XK lô hàng đang được xác định trị giá tính thuế:
- Trị giá tính thuế được xác định theo trị giá giao dịch của hàng hoá NK giống hệt hay
tương tự được bán cho người NK khác không có mối quan hệ đặc biệt với người XK
(người bán);
- Trị giá tính thuế của hàng hoá NK giống hệt hay tương tự được xác định theo trị giá
khấu trừ quy định tại mục IV Phụ lục này;
- Trị giá tính thuế của hàng hoá NK giống hệt hay tương tự được xác định theo trị giá
tính toán quy định tại mục V Phụ lục này.
d.3) Những trị giá tính thuế trên đây chỉ nhằm mục đích so sánh và phải điều chỉnh trị giá
tính thuế của hàng hoá NK giống hệt, hàng hoá NK tương tự về cùng điều kiện với hàng
hoá NK đang chứng minh:
- Điều chỉnh về cùng điều kiện mua bán: Việc điều chỉnh trị giá tính thuế của hàng hoá
NK giống hệt, tương tự về cùng điều kiện mua bán với lô hàng đang chứng minh được
thực hiện theo hướng dẫn tại điểm b khoản 2 mục III Phụ lục này.
- Điều chỉnh các khoản phải cộng, phải trừ theo hướng dẫn tại mục VII Phụ lục này.
4. Xác định trị giá tính thuế cho hàng hóa NK là “phương tiện trung gian” có chứa “phần
mềm” dùng cho các thiết bị xử lý dữ liệu:
a) Trị giá tính thuế của hàng hoá NK là phương tiện trung gian có chứa phần mềm, là trị giá
thực tế đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán cho phương tiện trung gian đó, không bao gồm
trị giá của phần mềm mà nó chứa đựng, với điều kiện trên hóa đơn trị giá của phần mềm
được tách riêng với trị giá của phương tiện trung gian.
Trị giá tính thuế của phương tiện trung gian bao gồm giá mua ghi trên hóa đơn và chi phí
để ghi hoặc cài đặt phần mềm vào phương tiện trung gian.
“Phần mềm” trong quy định này là các dữ liệu, chương trình hoặc hướng dẫn được thể
hiện dưới dạng các lệnh, các mã, lược đồ hoặc bất kỳ dạng nào khác mà khi chuyển tải vào
một thiết bị xử lý dữ liệu thì có khả năng làm thiết bị đó thực hiện được một công việc hoặc
đạt được một kết quả cụ thể (ví dụ: chương trình phần mềm, các chỉ dẫn mô tả chương
trình thông tin số hoá). Các sản phẩm âm thanh, hình ảnh phim truyện hoặc hình ảnh video
không được coi là phần mềm theo quy định này.
“Phương tiện trung gian” được hiểu là đĩa mềm, đĩa CD, băng từ, thẻ từ hoặc bất kỳ vật thể
nào lưu giữ được thông tin, được sử dụng như một phương tiện lưu giữ tạm thời hoặc để
chuyển tải phần mềm. Để sử dụng, phần mềm sẽ phải được chuyển, cài đặt hoặc tích hợp
vào thiết bị xử lý dữ liệu.
14
“Phương tiện trung gian” ở đây không bao gồm các mạch tích hợp, vi mạch, bán dẫn và các
thiết bị tương tự hoặc các bộ phận gắn vào các bảng mạch hoặc thiết bị đó.
b) Không áp dụng quy định tại điểm a khoản này khi xác định trị giá tính thuế cho các
phương tiện, máy móc, thiết bị có chứa phần mềm NK, nếu thuộc một trong các trường hợp
sau:
- Phần mềm được ghi, cài đặt hoặc tích hợp trong các hàng hóa NK không phải “phương
tiện trung gian” hoặc trong phần cứng của các máy móc, thiết bị.
- Trị giá thực thanh toán cho phần mềm NK là một trong các khoản phải cộng quy định
tại mục VII Phụ lục này.
5. Chứng từ phải nộp:
- Hồ sơ hải quan theo quy định;
- Các chứng từ khác có liên quan đến việc xác định trị giá tính thuế.
II. XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ THEO TRỊ GIÁ GIAO DỊCH CỦA HÀNG HOÁ
NHẬP KHẨU GIỐNG HỆT (1)
Nếu không xác định được trị giá tính thuế theo trị giá giao dịch hướng dẫn tại mục I Phụ lục
này thì trị giá tính thuế của hàng hoá NK được xác định theo trị giá giao dịch của hàng hoá
NK giống hệt. (Phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá giao dịch của hàng hoá NK
giống hệt được thực hiện như hướng dẫn tại mục III Phần này, trong đó cụm từ “hàng hoá
NK tương tự” được thay thế bằng cụm từ “hàng hoá NK giống hệt”).
III. XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ THEO TRỊ GIÁ GIAO DỊCH CỦA HÀNG HOÁ
NHẬP KHẨU TƯƠNG TỰ (2)
1()
“Hàng hoá NK giống hệt” là những hàng hoá NK giống nhau về mọi phương diện, bao gồm:
- Đặc điểm vật chất như bề mặt sản phẩm, vật liệu cấu thành, phương pháp chế tạo, chức năng, mục
đích sử dụng, tính chất cơ, lý, hoá…;
- Chất lượng sản phẩm;
- Danh tiếng của nhãn hiệu sản phẩm;
- Được sản xuất ở cùng một nước, bởi cùng một nhà sản xuất hoặc nhà sản xuất được uỷ quyền.
Những hàng hoá NK về cơ bản đáp ứng các điều kiện là hàng hoá NK giống hệt nhưng có những
khác biệt không đáng kể về bề ngoài như màu sắc, kích cỡ, kiểu dáng mà không làm ảnh hưởng đến
giá trị của hàng hoá thì vẫn được coi là hàng hoá NK giống hệt.
Những hàng hoá NK không được coi là giống hệt nếu như trong quá trình sản xuất ra một trong
những hàng hoá đó có sử dụng các thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công, kế hoạch triển khai, thiết kế mỹ
thuật, bản vẽ thiết kế, các sơ đồ, phác đồ hay các sản phẩm dịch vụ tương tự được làm ra ở VN do
người mua cung cấp miễn phí cho người bán.
2()
“Hàng hoá NK tương tự” là những hàng hoá mặc dù không giống nhau về mọi phương diện nhưng
có các đặc trưng cơ bản giống nhau, bao gồm:
- Được làm từ các nguyên liệu, vật liệu tương đương, có cùng phương pháp chế tạo;
15
1. Xác định trị giá tính thuế:
Nếu không xác định được trị giá tính thuế theo các phương pháp hướng dẫn tại mục I &
II Phụ lục này thì trị giá tính thuế của hàng hoá NK được xác định theo trị giá giao dịch của
hàng hoá NK tương tự, với điều kiện hàng hoá NK tương tự đã được cơ quan hải quan chấp
nhận xác định trị giá tính thuế theo trị giá giao dịch, và có cùng các điều kiện mua bán, điều
kiện về thời gian XK với hàng hoá NK đang xác định trị giá tính thuế theo hướng dẫn tại
khoản 2 mục này.
Trường hợp không tìm được lô hàng NK tương tự có cùng điều kiện mua bán với lô hàng
NK đang được xác định trị giá tính thuế thì lựa chọn lô hàng NK tương tự khác về điều kiện
mua bán, nhưng phải được điều chỉnh về cùng điều kiện mua bán.
2. Điều kiện lựa chọn lô hàng NK tương tự:
a) Điều kiện về thời gian XK: Lô hàng NK tương tự phải được XK đến VN vào cùng ngày
hoặc trong khoảng thời gian 60 ngày trước và 60 ngày sau ngày XK với hàng hoá NK đang
được xác định trị giá tính thuế.
b) Điều kiện mua bán:
b.1) Điều kiện về cấp độ thương mại và số lượng:
b.1.1) Lô hàng NK tương tự phải có cùng điều kiện về cấp độ thương mại và số lượng
với lô hàng NK đang được xác định trị giá tính thuế.
b.1.2) Nếu không tìm được lô hàng NK nêu tại tiết b.1.1 thì lựa chọn lô hàng NK có
cùng cấp độ thương mại nhưng khác nhau về số lượng, sau đó điều chỉnh trị giá giao
dịch của hàng hoá NK tương tự về cùng số lượng với lô hàng đang xác định trị giá
tính thuế.
b.1.3) Nếu không tìm được lô hàng NK nêu tại tiết b.1.1 và b.1.2 thì lựa chọn lô hàng
NK khác nhau về cấp độ thương mại nhưng cùng số lượng, sau đó điều chỉnh trị giá
giao dịch của lô hàng NK tương tự về cùng cấp độ thương mại với lô hàng đang xác
định trị giá tính thuế.
- Có cùng chức năng, mục đích sử dụng;

- Chất lượng sản phẩm tương đương nhau;
- Có thể hoán đổi cho nhau trong giao dịch thương mại, tức là người mua chấp nhận thay thế hàng
hoá này cho hàng hoá kia;
- Được sản xuất ở cùng một nước, bởi cùng một nhà sản xuất hoặc nhà sản xuất khác được uỷ quyền,
được NK vào VN.
Những hàng hoá NK không được coi là tương tự nếu như trong quá trình sản xuất ra một trong
những hàng hoá đó có sử dụng các thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công, thiết kế mỹ thuật, kế hoạch
triển khai, bản vẽ thiết kế, các sơ đồ, phác đồ hay các sản phẩm dịch vụ tương tự được làm ra ở VN
do người mua cung cấp miễn phí hoặc giảm giá cho người bán.
16
b.1.4) Nếu không tìm được lô hàng NK nêu tại tiết b.1.1, b.1.2, b.1.3 thì lựa chọn lô
hàng NK khác nhau cả về cấp độ thương mại và số lượng, sau đó điều chỉnh trị giá
giao dịch của lô hàng NK tương tự về cùng cấp độ thương mại và số lượng với lô
hàng đang xác định trị giá tính thuế.
b.2) Điều kiện về quãng đường và phương thức vận tải, bảo hiểm:
Lô hàng NK tương tự có cùng quãng đường và phương thức vận tải, hoặc đã được
điều chỉnh về cùng quãng đường và phương thức vận tải với lô hàng đang xác định trị
giá.
Nếu có sự chênh lệch đáng kể về phí bảo hiểm thì điều chỉnh về cùng điều kiện bảo
hiểm với lô hàng đang xác định trị giá tính thuế.
c) Khi áp dụng phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá giao dịch của hàng hoá
NK tương tự, nếu không tìm được hàng hoá NK tương tự được sản xuất bởi cùng một
người sản xuất hoặc người sản xuất khác được uỷ quyền thì mới xét đến hàng hoá được sản
xuất bởi người sản xuất khác và phải có cùng xuất xứ.
d) Khi xác định trị giá tính thuế theo phương pháp này mà xác định được từ hai trị giá giao
dịch của hàng hoá NK tương tự trở lên thì sau khi đã điều chỉnh về cùng điều kiện mua bán
với lô hàng đang xác định trị giá tính thuế, trị giá tính thuế là trị giá giao dịch thấp nhất.
Nếu trong thời gian làm thủ tục hải quan mà không đủ thông tin lựa chọn hàng NK giống
hệt hoặc tương tự với hàng hoá NK đang xác định trị giá tính thuế thì không xác định trị giá
tính thuế cho hàng hoá NK theo hướng dẫn tại mục II hoặc mục III Phụ lục này mà phải
chuyển sang phương pháp tiếp theo.
3. Chứng từ, tài liệu phải nộp:
a) Đối với người khai hải quan khi áp dụng phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị
giá giao dịch của hàng hoá NK tương tự, ngoài hồ sơ hải quan theo quy định, người khai
hải quan phải nộp cho cơ quan hải quan bản sao có xác nhận sao y bản chính của doanh
nghiệp các tài liệu sau:
- Tờ khai hải quan và tờ khai trị giá của hàng hoá NK tương tự;
- Hợp đồng vận tải của hàng hoá NK tương tự (nếu có sự điều chỉnh chi phí này);
- Hợp đồng bảo hiểm của hàng hoá NK tương tự (nếu có sự điều chỉnh chi phí này);
- Hợp đồng thương mại, hoá đơn thương mại của hàng hoá NK tương tự, các bảng giá
bán hàng XK của nhà sản xuất hoặc người bán hàng ở nước ngoài (nếu có sự điều chỉnh
về số lượng, cấp độ thương mại);
- Các hồ sơ, chứng từ hợp pháp, hợp lệ khác cần thiết và liên quan đến việc xác định trị
giá tính thuế (nếu cần thiết).
17
b) Đối với cơ quan hải quan khi áp dụng phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá
giao dịch của hàng hoá NK tương tự phải căn cứ vào các thông tin có sẵn tại cơ quan hải
quan nơi xác định trị giá tính thuế và các tài liệu, chứng từ do người khai hải quan cung cấp
để xác định trị giá tính thuế.
IV. XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ THEO TRỊ GIÁ KHẤU TRỪ
1. Xác định trị giá tính thuế:
Nếu không xác định được trị giá tính thuế theo các phương pháp hướng dẫn từ mục I đến
mục III Phụ lục này thì trị giá tính thuế của hàng hoá NK được xác định theo trị giá khấu trừ,
căn cứ vào đơn giá bán hàng hoá NK, hàng hoá NK giống hệt hoặc hàng hoá NK tương tự
trên thị trường nội địa VN và trừ (-) các chi phí hợp lý, lợi nhuận thu được sau khi bán hàng
NK.
Không áp dụng phương pháp này nếu hàng hóa được lựa chọn để xác định đơn giá bán
thuộc một trong các trường hợp sau:
- Chưa được bán trên thị trường nội địa VN hoặc việc bán hàng chưa được hạch toán trên
chứng từ, sổ sách kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán VN;
- Có liên quan đến khoản trợ giúp do bất kỳ người nào cung cấp, nêu tại tiết d.1 điểm d
khoản 2 mục VII Phụ lục này.
2. Điều kiện lựa chọn đơn giá bán trên thị trường VN:
a) Đơn giá bán trên thị trường VN phải là đơn giá bán của hàng hoá NK đang được xác
định trị giá tính thuế, hàng hoá NK giống hệt hoặc hàng hoá NK tương tự, được bán
nguyên trạng như khi NK.
b) Đơn giá bán được lựa chọn là đơn giá tương ứng với lượng hàng hoá được bán ra với số
lượng luỹ kế lớn nhất ở mức đủ để hình thành đơn giá; hàng hoá được bán ra ngay sau khi
NK, nhưng không quá 90 ngày sau ngày NK của hàng hoá đang được xác định trị giá tính
thuế; người mua hàng trong nước và người bán không có mối quan hệ đặc biệt.
Ví dụ 2: Lô hàng A nhập khẩu vào ngày 1/1/2008 phải xác định trị giá tính thuế theo
phương pháp khấu trừ. Mặt hàng A giống hệt với mặt hàng nhập khẩu trước đó và được
bán cho nhiều người mua trong nước theo các mức giá và thời điểm khác nhau như sau:
Đơn giá Số lượng/lần bán Thời gian bán Số luỹ kế

50 chiếc 25/01/2008
900 đồng/chiếc 30 chiếc 28/01/2008 100 chiếc
20 chiếc 03/3/2008
18
800 đồng/chiếc 200 chiếc 20/1/2008 450 chiếc
250 chiếc 12/2/2008
Tổng cộng: 550 chiếc
Trong ví dụ trên, đơn giá bán được lựa chọn để khấu trừ là 800 đồng/chiếc, tương ứng
với số lượng bán ra lớn nhất (450 chiếc), ở mức đủ để hình thành đơn giá. Đơn giá này
thỏa mãn các điều kiện về lựa chọn đơn giá bán, đó là:
- Có số lượng lũy kế lớn nhất (450 chiếc).
- Thời gian bán là trong vòng 90 ngày kể từ ngày NK.
3. Nguyên tắc khấu trừ:
Việc xác định các khoản khấu trừ phải dựa trên cơ sở các số liệu kế toán, chứng từ hợp
pháp, hợp lệ có sẵn và được ghi chép, phản ánh theo các quy định, chuẩn mực của kế toán
VN.
Các khoản được khấu trừ phải là những khoản được phép hạch toán vào chi phí hợp lý,
hợp lệ của doanh nghiệp theo pháp luật về kế toán VN.
4. Các khoản được khấu trừ khỏi đơn giá bán hàng:
Các khoản được khấu trừ khỏi đơn giá bán hàng là những chi phí hợp lý và lợi nhuận thu
được sau khi bán hàng trên thị trường VN, gồm các khoản sau:
a) Chi phí vận chuyển, phí bảo hiểm và chi phí cho các hoạt động khác liên quan đến việc
vận chuyển hàng hoá sau khi NK, cụ thể:
a.1) Chi phí vận chuyển, phí bảo hiểm và các chi phí khác liên quan đến việc vận chuyển
hàng hoá phát sinh từ cửa khẩu nhập đầu tiên đến kho hàng của người NK hoặc địa điểm
giao hàng trong nội địa VN;
a.2) Chi phí vận chuyển, phí bảo hiểm và các chi phí khác liên quan đến việc vận chuyển
từ kho hàng của người NK trong nội địa VN đến địa điểm bán hàng, nếu người NK phải
chịu các khoản chi phí này.
b) Các khoản thuế, phí và lệ phí phải nộp tại VN khi NK và bán hàng hoá NK trên thị
trường nội địa VN.
c) Hoa hồng hoặc chi phí chung và lợi nhuận liên quan đến các hoạt động bán hàng hoá NK
tại VN.
c.1) Trường hợp người NK là đại lý bán hàng cho thương nhân nước ngoài thì khấu trừ
khoản hoa hồng. Nếu trong khoản hoa hồng đã bao gồm các chi phí nêu tại điểm a và b
khoản này thì không được khấu trừ thêm các khoản chi phí này.
19
c.2) Trường hợp NK theo phương thức mua đứt bán đoạn thì khấu trừ các khoản chi phí
chung và lợi nhuận: Chi phí chung và lợi nhuận phải được xem xét một cách tổng thể khi
xác định trị giá khấu trừ.Việc xác định và phân bổ chi phí chung và lợi nhuận cho lô hàng
NK phải được thực hiện theo các quy định và chuẩn mực kế toán VN.
Chi phí chung bao gồm các chi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp phục vụ cho việc NK và
bán hàng hoá trên thị trường nội địa, như: chi phí về tiếp thị hàng hoá, chi phí về lưu giữ
và bảo quản hàng hoá trước khi bán hàng, chi phí về các hoạt động quản lý phục vụ cho
việc NK và bán hàng,...
Căn cứ để xác định các khoản khấu trừ là số liệu được ghi chép và phản ánh trên chứng
từ, sổ sách kế toán của người NK, phù hợp với quy định, chuẩn mực của kế toán VN. Số
liệu này phải tương ứng với những số liệu thu được từ những hoạt động mua bán hàng
hoá NK cùng phẩm cấp hoặc cùng chủng loại (3) tại VN.
5. Đối với hàng hoá được bán không còn nguyên trạng như khi NK:
a) Trường hợp không tìm được đơn giá bán của hàng hoá được bán nguyên trạng như khi
NK thì lấy đơn giá bán hàng hoá NK đã qua quá trình gia công, chế biến thêm ở trong nước
và trừ đi các chi phí gia công, chế biến làm tăng thêm giá trị của hàng hoá, với điều kiện có
thể định lượng được các chi phí gia tăng do quá trình gia công, chế biến thêm ở trong nước
và các chi phí đã nêu tại khoản 4 mục này. Trường hợp không tách được các chi phí gia
tăng này khỏi giá bán, thì không áp dụng được phương pháp xác định trị giá tính thuế theo
trị giá khấu trừ, và phải chuyển sang phương pháp tiếp theo.
b) Trường hợp sau khi gia công, chế biến mà hàng hoá NK vẫn giữ nguyên được đặc điểm,
tính chất, công dụng như khi NK, nhưng chỉ còn là một bộ phận của hàng hoá được bán ra
trên thị trường trong nước thì không được áp dụng trị giá khấu trừ để xác định trị giá tính
thuế cho hàng hoá NK.
c) Nếu sau khi gia công, chế biến mà hàng hoá NK bị thay đổi đặc điểm, tính chất, công
dụng và không còn nhận biết được hàng hoá NK ban đầu thì không được áp dụng phương
pháp này.
3()
"Hàng hoá NK cùng phẩm cấp hay cùng chủng loại" là những hàng hoá nằm trong cùng một nhóm
hoặc một tập hợp nhóm hàng hoá do cùng một ngành hay một lĩnh vực cụ thể sản xuất ra, bao gồm
hàng hoá NK giống hệt và hàng hoá NK tương tự.
Ví dụ: Chủng loại thép xây dựng như thép trơn tròn, thép xoắn, thép hình (chữ U, I, V…) do ngành
sản xuất thép sản xuất ra, là những hàng hoá cùng chủng loại.
- Trong phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá khấu trừ “hàng hoá NK cùng phẩm cấp hay
cùng chủng loại” là hàng hoá NK từ tất cả các nước vào VN, không phân biệt xuất xứ.
- Trong phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá tính toán “hàng hoá NK cùng phẩm cấp
hay cùng chủng loại” phải là những hàng hoá NK có cùng xuất xứ với hàng hoá đang xác định trị giá
tính thuế.
20
Người khai hải quan hoặc người NK phải nộp bản sao có xác nhận sao y bản chính của
doanh nghiệp các chứng từ sau đây cùng với hồ sơ làm thủ tục hải quan:
a) Hoá đơn bán hàng do Bộ Tài chính phát hành hoặc cho phép sử dụng.
b) Hợp đồng đại lý bán hàng nếu người NK là đại lý bán hàng của người XK. Hợp đồng
này phải quy định cụ thể khoản hoa hồng mà người đại lý được hưởng, các loại chi phí mà
đại lý phải trả.
c) Bản giải trình về doanh thu bán hàng và các khoản chi phí nêu tại khoản 4 mục này.
d) Tờ khai hải quan và tờ khai trị giá của lô hàng được lựa chọn để khấu trừ.
đ) Các tài liệu cần thiết khác để kiểm tra, xác định trị giá tính thuế theo yêu cầu của hải
quan.
V. XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ THEO TRỊ GIÁ TÍNH TOÁN
1. Nếu không xác định được trị giá tính thuế theo các phương pháp quy định từ mục I đến
mục IV Phụ lục này thì trị giá tính thuế của hàng hoá NK được xác định theo trị giá tính toán.
Trị giá tính toán của hàng hoá NK bao gồm các khoản sau:
a) Chi phí trực tiếp để sản xuất ra hàng hoá NK: Giá thành hoặc trị giá của nguyên vật liệu,
chi phí của quá trình sản xuất hoặc quá trình gia công khác được sử dụng vào sản xuất hàng
NK. Chi phí này bao hàm cả các khoản chi phí sau:
- Chi phí quy định tại điểm a, b, c khoản 2 mục VII Phụ lục này;
- Trị giá của các khoản trợ giúp theo hướng dẫn tại tiết d.1 điểm d khoản 2 mục VII Phụ
lục này.
Chỉ tính vào trị giá tính thuế trị giá của các sản phẩm trợ giúp quy định tại tiết d.1.4 điểm
d khoản 2 mục VII được thực hiện ở VN nếu người SX chịu chi phí cho các sản phẩm trợ
giúp đó.
b) Chi phí chung và lợi nhuận phát sinh trong hoạt động bán hàng hoá cùng phẩm cấp hoặc
cùng chủng loại với hàng hoá NK đang xác định trị giá, được sản xuất ở nước XK để bán
hàng đến VN. Khoản lợi nhuận và chi phí chung phải được xem xét một cách tổng thể khi
xác định trị giá tính toán.
Chi phí chung bao gồm tất cả các chi phí trực tiếp hay gián tiếp của quá trình sản xuất và
bán để XK hàng hoá, nhưng chưa được tính toán theo hướng dẫn nêu tại điểm a khoản này.
c) Các chi phí vận chuyển, bảo hiểm và các chi phí có liên quan đến việc vận chuyển hàng
hoá NK theo hướng dẫn tại điểm g và h khoản 2 mục VII Phụ lục này.
2. Căn cứ để xác định trị giá tính toán:
21
Là số liệu được ghi chép và phản ánh trên chứng từ, sổ sách kế toán của người sản xuất
trừ khi các số liệu này không phù hợp các số liệu thu thập được tại VN. Số liệu này phải
tương ứng với những số liệu thu được từ những hoạt động sản xuất, mua bán hàng hoá NK
cùng phẩm cấp hoặc cùng chủng loại do người sản xuất tại nước XK sản xuất ra để XK đến
VN.
Người khai hải quan hoặc người NK phải nộp bản sao có xác nhận sao y bản chính của
các tài liệu, chứng từ sau, đồng thời xuất trình bản gốc để đối chiếu:
a) Bản giải trình của người SX về các chi phí nêu tại điểm a và b khoản 1 mục này, kèm
theo bản sao có xác nhận của người SX về các chứng từ, số liệu kế toán phù hợp với bản
giải trình;
b) Hoá đơn bán hàng của người sản xuất;
c) Chứng từ về các chi phí nêu tại điểm c khoản 1 mục này.
Trường hợp không có đầy đủ các chứng từ nêu trên thì không xác định trị giá tính thuế theo
hướng dẫn tại mục này và chuyển sang phương pháp tiếp theo.
VI. XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ THEO PHƯƠNG PHÁP SUY LUẬN
1. Nếu không xác định được trị giá tính thuế theo các phương pháp hướng dẫn từ mục I đến
mục V Phụ lục này thì trị giá tính thuế được xác định theo phương pháp suy luận, căn cứ vào
các tài liệu, số liệu khách quan, có sẵn tại thời điểm xác định trị giá tính thuế.
Trị giá tính thuế theo phương pháp suy luận được xác định bằng cách áp dụng tuần tự và
linh hoạt các phương pháp xác định trị giá tính thuế hướng dẫn từ mục I đến mục V Phụ lục
này và dừng ngay tại phương pháp xác định được trị giá tính thuế, với điều kiện việc áp dụng
như vậy phù hợp với các quy định tại khoản 2 mục này.
2. Khi xác định trị giá tính thuế theo phương pháp này, người khai hải quan và cơ quan hải
quan không được sử dụng các trị giá dưới đây để xác định trị giá tính thuế:
a) Giá bán trên thị trường nội địa của mặt hàng cùng loại được sản xuất tại VN.
b) Giá bán hàng hoá ở thị trường nội địa nước XK.
c) Giá bán hàng hoá để XK đến nước khác.
d) Chi phí SX hàng hoá, trừ các chi phí SX hàng hoá được sử dụng trong phương pháp tính
toán.
đ) Trị giá tính thuế tối thiểu.
e) Các loại giá áp đặt hoặc giả định.
g) Sử dụng trị giá cao hơn trong hai trị giá thay thế để làm trị giá tính thuế.
22
3. Một số ví dụ vận dụng linh hoạt các phương pháp xác định trị giá tính thuế:
a) Vận dụng phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá giao dịch của hàng hoá NK
giống hệt hoặc hàng hoá NK tương tự.
a.1) Nếu không có hàng hoá NK giống hệt hoặc hàng hoá NK tương tự được XK đến VN
vào cùng ngày hoặc trong khoảng thời gian 60 ngày trước và 60 ngày sau ngày XK của lô
hàng NK đang được xác định trị giá tính thuế thì lựa chọn những hàng hoá NK giống hệt
hoặc hàng hoá NK tương tự được XK trong khoảng thời gian dài hơn, nhưng không quá
90 ngày trước và 90 ngày sau ngày XK của lô hàng đang được xác định trị giá tính thuế.
a.2) Nếu không có hàng hoá NK giống hệt hoặc hàng hoá NK tương tự có cùng xuất xứ
thì lựa chọn hàng hoá NK không cùng xuất xứ nhưng vẫn thoả mãn các điều kiện khác về
hàng hoá NK giống hệt, hàng hoá NK tương tự.
b) Vận dụng phương pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá khấu trừ bằng một trong các
cách sau đây:
b.1) Trong vòng 90 ngày kể từ ngày NK mà không xác định được đơn giá dùng để khấu
trừ thì lựa chọn đơn giá được bán ra với số lượng lũy kế lớn nhất trong vòng 120 ngày kể
từ ngày NK của lô hàng được lựa chọn để khấu trừ.
b.2) Nếu không có đơn giá bán lại của chính hàng hoá NK hoặc hàng hoá NK giống hệt
hay hàng hoá NK tương tự cho người không có quan hệ đặc biệt với người NK thì lựa
chọn đơn giá bán lại hàng hoá cho người mua có quan hệ đặc biệt, với điều kiện mối
quan hệ đặc biệt không ảnh hưởng đến giá cả trong giao dịch mua bán.
c) Trị giá tính thuế của hàng hoá NK được xác định bằng trị giá tính thuế của hàng hoá
NK giống hệt đã được xác định theo trị giá khấu trừ hoặc trị giá tính toán.
d) Trị giá tính thuế của hàng hoá NK được xác định bằng trị giá tính thuế của hàng hoá
NK tương tự đã được xác định theo trị giá khấu trừ hoặc trị giá tính toán.
4. Ngoài các ví dụ nêu tại khoản 3 mục này, việc vận dụng linh hoạt các phương pháp xác
định trị giá tính thuế có thể dựa vào cơ sở dữ liệu giá, các tài liệu khách quan hợp pháp hợp
lệ, nhưng không được vi phạm quy định tại khoản 2 mục này.
VII. CÁC KHOẢN ĐIỀU CHỈNH
1. Nguyên tắc điều chỉnh.
a) Đối với các khoản phải cộng, chỉ điều chỉnh khi có các điều kiện sau:
- Các khoản này do người mua thanh toán và chưa được tính trong giá thực tế đã trả
hay sẽ phải trả.
- Khoản phải cộng phải liên quan trực tiếp đến hàng hoá NK.
23
- Trường hợp lô hàng NK có các khoản phải cộng nhưng không có các số liệu khách
quan để xác định trị giá tính thuế thì không xác định theo trị giá giao dịch và phải
chuyển sang phương pháp tiếp theo.
b) Đối với các khoản được trừ, chỉ điều chỉnh khi có các số liệu, chứng từ hợp pháp, hợp lệ
để tách khỏi giá bán và có sẵn tại thời điểm xác định trị giá tính thuế.
2. Các khoản phải cộng:
a) Tiền hoa hồng và phí môi giới, trừ hoa hồng mua hàng. Trường hợp các chi phí này bao
gồm các khoản thuế phải nộp ở VN thì không phải cộng các khoản thuế đó vào trị giá tính
thuế của hàng hoá NK.
b) Chi phí bao bì được coi là đồng nhất với hàng hoá NK, bao gồm: giá mua bao bì, các chi
phí khác liên quan đến việc mua bán và vận tải bao bì đến nơi đóng gói, bảo quản hàng
hoá.
Các loại container, thùng chứa, giá đỡ được sử dụng như một phương tiện để đóng gói
phục vụ chuyên chở hàng hoá, và sử dụng nhiều lần thì không được coi là bao bì gắn liền
với hàng hoá nên không phải là khoản phải cộng về chi phí bao bì gắn liền với hàng hoá.
c) Chi phí đóng gói hàng hoá, bao gồm các khoản sau đây:
c.1) Chi phí về vật liệu đóng gói bao gồm giá mua vật liệu đóng gói và các chi phí khác
liên quan đến việc mua bán và vận chuyển vật liệu đóng gói đến địa điểm thực hiện việc
đóng gói.
c.2) Chi phí về nhân công đóng gói, bao gồm tiền thuê nhân công và các chi phí liên quan
đến việc thuê nhân công đóng gói hàng hoá đang được xác định trị giá tính thuế.
Trường hợp người mua phải chịu các chi phí về ăn ở, đi lại cho công nhân trong thời gian
thực hiện việc đóng gói thì các chi phí này cũng thuộc về chi phí nhân công đóng gói.
d) Trị giá của hàng hoá, dịch vụ do người mua cung cấp cung cấp miễn phí hoặc giảm giá,
được chuyển trực tiếp hoặc gián tiếp cho người sản xuất hoặc người bán hàng, để sản xuất
và bán hàng hoá XK đến VN (sau đây gọi là trị giá của khoản trợ giúp).
d.1) Các khoản trợ giúp bao gồm:
d.1.1) Nguyên liệu, bộ phận cấu thành, phụ tùng và các sản phẩm tương tự hợp thành,
được đưa vào hàng hoá NK.
d.1.2) Nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu tiêu hao trong quá trình sx hàng hoá NK.
d.1.3) Công cụ, dụng cụ, khuôn rập, khuôn đúc, khuôn mẫu và các sản phẩm tương tự
được sử dụng để sản xuất hàng hoá NK.
24
d.1.4) Bản vẽ thiết kế, bản vẽ kỹ thuật, thiết kế mỹ thuật, kế hoạch triển khai, thiết kế
thi công, thiết kế mẫu, sơ đồ, phác thảo và các sản phẩm dịch vụ tương tự được làm ra
ở nước ngoài và cần thiết cho quá trình sản xuất hàng hoá NK.
d.2) Xác định trị giá của khoản trợ giúp:
- Nếu hàng hoá, dịch vụ trợ giúp được mua của một người không có quan hệ đặc biệt
để cung cấp cho người bán thì trị giá của khoản trợ giúp là giá mua hàng hoá, dịch vụ
trợ giúp đó.
- Nếu hàng hoá, dịch vụ trợ giúp do người NK hoặc người có quan hệ đặc biệt với
người NK sản xuất để cung cấp cho người bán thì trị giá của khoản trợ giúp là giá
thành sản xuất hàng hoá, dịch vụ trợ giúp đó.
- Nếu các hàng hoá, dịch vụ trợ giúp được làm ra bởi cơ sở sản xuất của người mua
đặt ở nước ngoài nhưng không có tài liệu, chứng từ để hạch toán riêng cho hàng hoá,
dịch vụ trợ giúp đó thì trị giá của khoản trợ giúp được xác định bằng cách phân bổ
tổng chi phí sx trong cùng kỳ của cơ sở đó cho lượng hàng hoá, dịch vụ trợ giúp được
sản xuất ra.
- Khoản trợ giúp do người mua thuê hoặc mượn thì trị giá của khoản trợ giúp là chi
phí thuê, mượn.
- Khoản trợ giúp là hàng hoá đã qua sử dụng thì trị giá của khoản trợ giúp là giá trị
còn lại của hàng hoá đó.
- Hàng hoá trợ giúp được người mua gia công, chế biến trước khi chuyển cho người
bán để sử dụng vào sản xuất hàng hoá NK thì phải cộng thêm phần giá trị tăng thêm
do gia công, chế biến vào trị giá của khoản trợ giúp.
- Khoản trợ giúp được người mua bán giảm giá cho người XK thì phải cộng thêm
phần trị giá được giảm vào trị giá tính thuế.
- Trường hợp sau khi sản xuất ra hàng hoá NK còn thu được nguyên, vật liệu thừa,
phế liệu từ các hàng hoá trợ giúp thì phần trị giá thu hồi được từ nguyên vật liệu thừa
và phế liệu này được trừ ra khỏi trị giá của khoản trợ giúp, nếu có số liệu thể hiện trị
giá của phế liệu hoặc nguyên, vật liệu thừa.
Trị giá các khoản trợ giúp được xác định bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc
mua bán, vận tải, bảo hiểm đến nơi sản xuất ra hàng hoá NK.
d.3) Phân bổ trị giá khoản trợ giúp cho hàng hoá NK.
d.3.1) Nguyên tắc phân bổ trị giá khoản trợ giúp.
- Trị giá các khoản trợ giúp phải được phân bổ hết cho hàng hoá NK;
- Việc phân bổ phải lập thành các chứng từ hợp pháp, hợp lệ về việc phân bổ;
25
- Việc phân bổ phải tuân thủ các quy định, chuẩn mực kế toán của VN.
d.3.2) Phương pháp phân bổ trị giá khoản trợ giúp:
Người khai hải quan tự phân bổ các khoản trợ giúp cho hàng hoá NK theo một trong
các phương pháp sau:
- Phân bổ cho số hàng hoá NK trong chuyến hàng NK đầu tiên;
- Phân bổ theo số lượng đơn vị hàng hóa đã được sản xuất tính đến thời điểm NK
chuyến hàng đầu tiên;
- Phân bổ cho toàn bộ sản phẩm dự kiến được sản xuất ra theo thoả thuận mua bán
giữa người mua và người bán (hoặc người sản xuất);
- Phân bổ theo nguyên tắc giảm dần hay tăng dần;
- Ngoài các phương pháp trên, người mua có thể sử dụng các phương pháp phân bổ
khác, với điều kiện phải tuân thủ các quy định của pháp luật về chế độ kế toán và
phải được lập thành chứng từ.
đ) Tiền bản quyền, phí giấy phép:
đ.1) Tiền bản quyền, phí giấy phép chỉ phải cộng vào giá thực tế đã thanh toán hoặc sẽ
phải thanh toán cho hàng hoá NK nếu đáp ứng các điều kiện sau:
đ.1.1) Tiền bản quyền hoặc phí giấy phép phải được trả cho việc sử dụng các quyền
sở hữu trí tuệ, liên quan trực tiếp đến hàng hoá NK đang được xác định trị giá.
Trường hợp tiền bản quyền hoặc phí giấy phép phải trả không liên quan trực tiếp đến
hàng hoá NK thì không phải cộng vào khi xác định trị giá tính thuế.
Ví dụ 3: Một người NK trả tiền bản quyền để được sử dụng quy trình sản xuất vải in
hoa mờ cho người giữ bản quyền về quy trình đó. Sau đó, người này NK thiết bị máy
móc dùng để sản xuất ra loại vải đó từ một người XK khác (không phải là người giữ
bản quyền). Khoản tiền bản quyền này không phải cộng vào trị giá giao dịch của hàng
hoá NK vì khoản thanh toán này chỉ trả cho việc sử dụng quy trình SX, chứ không
phải trả cho bản thân hàng hoá NK là máy móc thiết bị.
đ.1.2) Tiền bản quyền và phí giấy phép phải do người mua trả trực tiếp hay gián tiếp.
Việc trả tiền bản quyền và phí giấy phép phải là một điều kiện của việc mua bán hàng
hoá NK. Người mua hàng đồng ý trả tiền bản quyền, phí giấy phép như một phần
trong hoạt động mua bán nhằm mục đích mua được hàng hoá NK.
Người khai hải quan phải nộp cho cơ quan hải quan bản sao có đóng dấu sao y bản
chính chứng từ, tài liệu thể hiện việc trả tiền bản quyền, phí giấy phép và văn bản cấp
phép do người giữ bản quyền hoặc người giữ quyền cấp phép phát hành.
26
đ.1.3) Tiền bản quyền và phí giấy phép chưa được tính trong giá bán của hàng hoá
đang được xác định trị giá tính thuế.
đ.2) Tiền bản quyền, phí giấy phép không phải cộng vào trị giá tính thuế trong các trường
hợp:
đ.2.1) Các khoản tiền người mua phải trả cho quyền tái sản xuất hàng hoá NK hoặc
sao chép các tác phẩm nghệ thuật tại VN.
đ.2.2) Các khoản tiền người mua phải trả cho quyền phân phối hoặc bán lại hàng hoá
NK, nếu việc thanh toán này không phải là một điều kiện của việc bán hàng hoá NK.
Trường hợp các khoản tiền trả cho quyền tái SX, quyền phân phối hoặc bán lại hàng
hoá NK đã được tính trong giá bán hàng thì không được trừ ra khỏi trị giá tính thuế
của hàng hoá NK.
đ.2.3) Trường hợp tiền bản quyền và phí giấy phép được tính một phần vào hàng hoá
NK, một phần căn cứ vào các yếu tố không liên quan đến hàng hoá NK mà không
phân định, tách biệt giữa hai yếu tố này hoặc không phân tách được đâu là tiền bản
quyền theo thoả thuận tài chính giữa người mua và người bán thì không phải cộng
tiền bản quyền và phí giấy phép vào trị giá tính thuế.
đ.3) Căn cứ xác định tiền bản quyền, phí giấy phép:
đ.3.1) Căn cứ xác định tiền bản quyền, phí giấy phép là các chứng từ thanh toán tiền
bản quyền, phí giấy phép hoặc các chứng từ hợp pháp, hợp lệ khác thể hiện nghĩa vụ
thanh toán các khoản này.
đ.3.2) Trường hợp tiền bản quyền, phí giấy phép không xác định được tại thời điểm
NK do phụ thuộc vào doanh thu bán hàng sau NK hay lý do khác được quy định cụ
thể tại hợp đồng mua bán hàng hóa hoặc văn bản thỏa thuận riêng về tiền bản quyền,
thì người khai hải quan phải khai báo và cam kết bằng văn bản về việc khai báo bổ
sung các chi phí này, để xác định trị giá tính thuế đầy đủ của lô hàng và thực hiện
nghĩa vụ nộp thuế.
e) Các khoản tiền mà người NK phải trả từ số tiền thu được sau khi bán lại, định đoạt, sử
dụng hàng hoá NK được chuyển cho người bán dưới mọi hình thức.
Ví dụ 4: Người NK phải trả khoản tiền theo một tỷ lệ nhất định tính trên doanh thu bán
hàng, tiền cho thuê hàng hoá sau khi NK.
Trường hợp tại thời điểm NK chưa xác định được khoản phải cộng này, do phụ thuộc vào
doanh thu bán hàng sau NK hay lý do khác được quy định cụ thể tại hợp đồng mua bán
hàng hóa hoặc văn bản thỏa thuận riêng, thì người khai hải quan phải khai báo và cam kết
bằng văn bản về việc khai báo bổ sung về các chi phí này, để xác định trị giá tính thuế đầy
đủ của lô hàng và thực hiện nghĩa vụ nộp thuế.
27
g) Chi phí vận chuyển và mọi chi phí khác có liên quan trực tiếp đến vận chuyển hàng NK
đến địa điểm NK, như: chi phí bốc, dỡ, xếp và chuyển hàng, phụ phí tàu già, chi phí thuê
các loại container, thùng chứa, giá đỡ được sử dụng như một phương tiện để đóng gói phục
vụ chuyên chở hàng hoá, và sử dụng nhiều lần. Trị giá của khoản điều chỉnh này được xác
định trên cơ sở hợp đồng vận chuyển hoặc các chứng từ, tài liệu liên quan đến vận chuyển
hàng hoá.
g.1) Trường hợp lô hàng có nhiều loại hàng hoá khác nhau nhưng chứng từ vận chuyển
không ghi chi tiết cho từng loại hàng hoá thì người khai hải quan tự phân bổ các chi phí
này cho từng loại hàng hoá bằng cách sử dụng các phương pháp phân chia theo thứ tự ưu
tiên:
- Phân bổ trên cơ sở biểu giá vận chuyển của người vận chuyển hàng hoá;
- Phân bổ theo trọng lượng hoặc thể tích của hàng hoá;
- Phân bổ theo tỷ lệ trị giá mua của từng loại hàng hoá trên tổng trị giá lô hàng.
g.2) Trường hợp giá mua chưa bao gồm chi phí vận chuyển nhưng người mua không có
chứng từ, hoặc chứng từ này không hợp pháp, hợp lệ thì không được áp dụng phương
pháp xác định trị giá tính thuế theo trị giá giao dịch.
h) Chi phí bảo hiểm hàng hoá đến địa điểm NK.
h.1) Trường hợp người NK không mua bảo hiểm cho hàng hoá thì không phải cộng thêm
chi phí này vào trị giá tính thuế.
h.2) Phí bảo hiểm mua cho cả lô hàng gồm nhiều loại hàng hoá khác nhau, nhưng chưa
được ghi chi tiết cho từng loại hàng hóa, thì phân bổ theo trị giá của từng loại hàng hoá.
Các chi phí nêu tại điểm g và h khoản này nếu đã bao gồm thuế giá trị gia tăng phải nộp ở
VN thì không phải cộng khoản thuế này vào trị giá tính thuế.
3. Các khoản được trừ:
Nếu các khoản sau đây đã nằm trong trị giá giao dịch và có các số liệu khách quan dựa
trên các tài liệu, chứng từ hợp pháp, hợp lệ có sẵn tại thời điểm xác định trị giá tính thuế thì
được trừ ra khi xác định trị giá tính thuế:
a) Chi phí cho những hoạt động phát sinh sau khi NK hàng hoá, bao gồm các chi phí về xây
dựng, kiến trúc, lắp đặt, bảo dưỡng hoặc trợ giúp kỹ thuật, tư vấn kỹ thuật, chi phí giám sát
và các chi phí tương tự.
b) Chi phí vận chuyển, bảo hiểm trong nội địa VN. Trường hợp các chi phí này liên quan
đến nhiều loại hàng hoá khác nhau thì phải phân bổ cho hàng hoá cần xác định trị giá tính
thuế theo nguyên tắc nêu tại điểm g và h khoản 2 mục này.
28
c) Các khoản thuế, phí, lệ phí phải nộp ở VN đã nằm trong giá mua hàng NK. Trường hợp
các khoản phí, lệ phí liên quan đến nhiều loại hàng hoá khác nhau mà không xác định trực
tiếp được cho từng loại hàng hoá thì phân bổ theo tỷ lệ trị giá mua của từng loại hàng hoá
trên tổng trị giá lô hàng.
d) Các chi phí do người mua chịu, liên quan đến tiếp thị hàng hoá NK, bao gồm:
- Chi phí nghiên cứu, điều tra thị trường về sản phẩm sắp NK;
- Chi phí quảng cáo nhãn hiệu, thương hiệu hàng NK;
- Chi phí liên quan đến việc trưng bày, giới thiệu sản phẩm mới NK;
- Chi phí tham gia hội chợ, triển lãm thương mại về sản phẩm mới;
- Chi phí kiểm tra số lượng, chất lượng hàng trước khi NK. Trường hợp các chi phí
này là thoả thuận giữa người mua, người bán và là một phần trong giá thực tế đã
thanh toán hay sẽ phải thanh toán do người mua trả cho người bán thì sẽ không được
trừ ra khỏi trị giá giao dịch.
- Chi phí mở L/C để thanh toán cho lô hàng NK, nếu chi phí này do người mua trả
cho ngân hàng đại diện cho người mua thực hiện việc thanh toán tiền hàng.
đ) Tiền lãi phải trả liên quan đến việc trả tiền mua hàng hoá NK, với điều kiện:
- Tiền lãi phải trả phải được thể hiện dưới dạng văn bản và được phân biệt ra khỏi giá
đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán;
- Trong trường hợp được yêu cầu, người mua chứng minh được là trị giá khai báo
chính là giá đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán và lãi suất phải trả phù hợp với lãi
suất tín dụng thông thường áp dụng tại thời điểm và tại nước mà thoả thuận tài chính
được thực hiện.
Ví dụ 5: Người mua A ký hợp đồng với người bán B để mua một lô hàng tủ lạnh.
Các điều khoản của hợp đồng chỉ ra rằng:
+ Nếu người mua thanh toán tiền hàng trong thời hạn 2 tuần kể từ ngày phát hành hóa
đơn thương mại thì trị giá hàng hóa là 9700 USD.
+ Nếu người mua thanh toán tiền hàng sau hai tuần kể từ ngày phát hành hóa đơn
thương mại thì trị giá hàng hóa phải thanh toán là 10.000 USD (= 9700 USD + 300
USD).
Hóa đơn thương mại do người mua xuất trình khi làm thủ tục hải quan thể hiện trị giá
lô hàng là 9700 USD.
29
Qua kiểm tra hồ sơ NK, hải quan thấy rằng người mua đã thanh toán sau hai tuần kể
từ ngày phát hành hóa đơn vì vậy trị giá thực tế đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán
là 10.000 USD.
Như vậy, trong trường hợp này, mặc dù hóa đơn thương mại thể hiện trị giá lô hàng =
9700 USD nhưng trị giá mà người mua thực tế đã thanh toán cho người bán là 10.000
USD.
Trị giá tính thuế = trị giá thực tế đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán = 10.000USD
VIII. XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ ĐỐI VỚI HÀNG HOÁ NHẬP KHẨU TRONG
MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP RIÊNG
1. Đối với hàng hoá NK đã được miễn thuế, xét miễn thuế nhưng sau đó sử dụng vào
mục đích khác với mục đích đã được miễn thuế, xét miễn thuế thì phải kê khai nộp thuế.
Trong đó, trị giá tính thuế NK được xác định trên cơ sở giá trị sử dụng còn lại của hàng
hoá, tính theo thời gian sử dụng và lưu lại tại VN (tính từ thời điểm NK theo tờ khai hải
quan đến thời điểm tính lại thuế) và được xác định cụ thể như sau:
Thời gian sử dụng và lưu lại Trị giá tính thuế NK = (%) trị giá khai
tại VN = t báo tại thời điểm đăng ký tờ khai hải
quan ban đầu
t < 6 tháng (được tính tròn 183 ngày) 90%
6 tháng < t < 1 năm (được tính tròn 365 ngày) 80%
1 năm < t < 2 năm 70%
2 năm < t < 3 năm 60%
3 năm < t < 5 năm 50%
5 năm < t < 7 năm 40%
7 năm < t < 9 năm 30%
9 năm < t < 10 năm 15%
10 năm < t 0%
- Riêng đối với hàng hoá là xe ô tô NK đã được miễn thuế, nhưng sau đó sử dụng vào
mục đích khác với mục đích đã được miễn thuế; khi làm thủ tục chuyển nhượng, nếu mức
giá khai báo tại thời điểm NK được miễn thuế thấp hơn mức giá của hàng NK giống hệt
hoặc tương tự trong hệ thống cơ sở dữ liệu giá tại thời điểm chuyển nhượng, thì lấy mức
giá trong hệ thống cơ sở dữ liệu giá tại thời điểm chuyển nhượng và tỷ lệ quy định trên
đây để làm cơ sở xác định giá tính thuế.
2. Đối với phế liệu thu được trong quá trình sản xuất hàng gia công cho phía nước ngoài mà
bên thuê gia công bán lại cho phía VN, thì trị giá tính thuế được xác định như sau:
30
+ Trường hợp có hợp đồng mua bán hàng hóa thì áp dụng các nguyên tắc và phương
pháp xác định trị giá tính thuế quy định từ mục I đến mục VI Phụ lục này để xác định trị
giá tính thuế.
+ Trường hợp không có hợp đồng mua bán thì trị giá tính thuế được xác định như quy
định tại khoản 7 mục này.
3. Đối với hàng hoá NK là hàng đi thuê mượn thì trị giá tính thuế là giá thực trả theo hợp
đồng đã ký với nước ngoài, phù hợp với các chứng từ hợp pháp hợp lệ có liên quan đến việc
đi thuê mượn hàng hoá.
4. Đối với hàng hoá NK là hàng đem ra nước ngoài sửa chữa thì trị giá tính thuế là chi phí
thực trả theo hợp đồng ký kết với phía nước ngoài, phù hợp với các chứng từ hợp pháp, hợp
lệ liên quan đến việc sửa chữa hàng hoá.
5. Hàng bảo hành: Trường hợp hàng hoá NK có bao gồm hàng hoá bảo hành, theo hợp đồng
mua bán (kể cả trường hợp hàng gửi sau), thì trị giá tính thuế là trị giá thực trả cho hàng hoá
NK bao gồm cả trị giá của hàng hoá bảo hành. Trị giá, số lượng của hàng hoá bảo hành, điều
kiện và thời hạn bảo hành phải được quy định cụ thể trên hợp đồng.
6. Hàng khuyến mại: Trường hợp hàng hoá NK có bao gồm hàng hoá khuyến mại theo hợp
đồng mua bán hàng hoá (kể cả trường hợp gửi sau), thì trị giá tính thuế được xác định như
sau:
a) Trường hợp trị giá hàng khuyến mại được quy định cụ thể trên hợp đồng mua bán,
nhưng không quá 10% trị giá hàng NK, thì trị giá tính thuế của hàng hoá NK (bao gồm cả
hàng khuyến mại) là trị giá thực trả cho toàn bộ lô hàng NK;
b) Trường hợp trị giá hàng khuyến mại không tách được khỏi trị giá hàng hoá NK hoặc
vượt quá 10% trị giá hàng NK, thì trị giá tính thuế cho toàn bộ lô hàng NK (trị giá tính thuế
của hàng hoá NK và trị giá tính thuế của hàng hoá khuyến mại) không được xác định theo
trị giá giao dịch và phải chuyển sang phương pháp tiếp theo.
7. Hàng hoá NK không có hợp đồng mua bán hàng hóa, như: Hàng hoá mua bán trao đổi của
cư dân biên giới; hàng hoá NK của hành khách nhập cảnh, trong và ngoài tiêu chuẩn miễn
thuế; hàng hoá là quà biếu, quà tặng, trong và ngoài định mức miễn thuế; hàng NK của các
doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bưu chính, dịch vụ phát chuyển nhanh; và các loại hình khác
không có hợp đồng mua bán hàng hóa, thì trị giá tính thuế được xác định như sau:
a) Trường hợp hàng hoá đơn lẻ:
- Đối với mặt hàng ô tô, xe gắn máy hoặc hàng hoá đơn lẻ là máy móc, thiết bị có trị giá
từ 50 triệu đồng trở lên theo cơ sở dữ liệu giá: thì trị giá tính thuế do cơ quan hải quan
xác định theo các nguyên tắc và phương pháp xác định trị giá tính thuế quy định từ mục I
đến mục VI Phụ lục này, trên cơ sở dữ liệu giá tại thời điểm xác định trị giá.
31
- Đối với hàng hoá đơn lẻ khác: trị giá tính thuế là trị giá khai báo.
b) Trường hợp không phải là hàng đơn lẻ:
- Nếu tổng trị giá lô hàng theo khai báo từ 5 triệu đồng trở xuống, thì trị giá tính thuế là
trị giá khai báo.
- Nếu tổng trị giá lô hàng theo khai báo trên 5 triệu đồng (kể cả trường hợp tổ chức, cá
nhân VN thu mua hàng bên kia biên giới NK về VN; hàng hoá của hành khách xuất nhập
cảnh gửi cùng hoặc không cùng chuyến; hàng hoá là quà biếu, quà tặng...), thì trị giá tính
thuế do cơ quan hải quan xác định theo các nguyên tắc và phương pháp xác định trị giá
tính thuế quy định từ mục I đến mục VI Phụ lục này, trên cơ sở dữ liệu giá tại thời điểm
xác định trị giá.
8. Các trường hợp đặc thù khác:
a) Hàng hoá NK thừa so với hợp đồng mua bán hàng hoá đã ký với phía nước ngoài:
a.1) Hàng NK thừa là hàng giống hệt hoặc tương tự với hàng hoá NK ghi trên hợp đồng:
Trị giá tính thuế của hàng NK thừa được xác định theo phương pháp xác định trị giá tính
thuế của số hàng hoá NK ghi trên hợp đồng.
a.2) Hàng NK thừa là hàng hoá khác với hàng hoá NK ghi trên hợp đồng, nếu được phép
NK thì trị giá tính thuế được xác định trên nguyên tắc áp dụng tuần tự các phương pháp
xác định trị giá tính thuế theo hướng dẫn từ mục II đến mục VI Phụ lục này, không xác
định theo phương pháp trị giá giao dịch.
b) Hàng hoá NK chưa phù hợp so với hợp đồng mua bán hàng hoá đã ký với phía nước
ngoài:
b.1) Hàng hoá NK chưa phù hợp về qui cách, nếu được phép NK, thì trị giá tính thuế là
trị giá thực thanh toán cho hàng hoá NK. Hàng hoá chưa phù hợp về quy cách được hiểu
là hàng thực nhập có những khác biệt về mầu sắc, kích cỡ, kiểu dáng so với mô tả trong
hợp đồng mua bán và những khác biệt đó không làm ảnh hưởng đến giá thực tế phải trả.
b.2) Hàng hoá NK không đúng với hợp đồng mua bán, nếu được phép NK, thì trị giá tính
thuế được xác định trên nguyên tắc áp dụng tuần tự các phương pháp xác định trị giá tính
thuế quy định mục II đến mục VI Phụ lục này, không xác định theo phương pháp I.
c) Hàng hoá NK bị hư hỏng, tổn thất hoặc mất mát có lý do xác đáng trong quá trình vận
chuyển, bốc xếp:
c.1) Đối với số hàng hoá không bị hư hỏng, tổn thất hoặc mất mát, thì trị giá tính thuế là
trị giá thực trả cho hàng hoá NK (phần không bị hư hỏng, tổn thất, mất mát).
32
c.2) Đối với phần hàng hoá bị hư hỏng, tổn thất thì trị giá tính thuế được tính theo trị giá
tính thuế của số hàng NK còn nguyên vẹn và được giảm phù hợp với mức độ tổn thất, hư
hỏng hoặc mất mát, phù hợp với kết quả giám định và hồ sơ có liên quan.
d) Hàng hoá NK để bù đắp cho các tổn thất nêu tại điểm c khoản này, thì trị giá tính thuế
được xác định theo hướng dẫn từ mục I đến mục VI Phụ lục này.
đ) Hàng NK thực tế có sự chênh lệch về số lượng so với hoá đơn thương mại do tính chất
của hàng hoá, phù hợp với điều kiện giao hàng và điều kiện thanh toán trong hợp đồng
mua bán thì số tiền thuế NK được xác định như sau:
đ.1) Về xác định số lượng hàng thực xuất, thực nhập: Khi đã thực hiện giám định thì căn
cứ kết quả giám định để xác định lượng hàng thực xuất, thực nhập.
đ.2) Khi xác định trị giá tính thuế phải căn cứ vào hoá đơn thương mại và hợp đồng mua
bán (điều kiện giao hàng, tỷ lệ dung sai, đặc tính tự nhiên của hàng hoá và điều kiện
thanh toán). Trị giá tính thuế không được thấp hơn trị giá thực thanh toán ghi trên hoá
đơn thương mại và các chứng từ có liên quan.
đ.3) Một số ví dụ cụ thể:
Ví dụ 6:
Doanh nghiệp NK sợi thuốc lá theo hợp đồng, số lượng 1000 tấn, đơn giá 100 USD/tấn,
thuỷ phần ± 2%. Hoá đơn thương mại ghi = 1000 x 100 USD, trị giá thanh toán là 100
000 USD.
- Lượng hàng thực nhập trong phạm vi dung sai theo hợp đồng: Khi NK cơ quan hải quan
kiểm tra qua cân lượng là 1020 tấn hoặc 980 tấn thì trị giá thanh toán để tính thuế là 100
000 USD.
- Lượng hàng thực nhập ngoài phạm vi dung sai theo hợp đồng: Nếu lượng kiểm tra là
1200 tấn thì xác định lượng hàng hoá thực nhập là 1200 tấn và trị giá tính thuế được xác
định như sau: 1000 x 100 USD + 176 x 100 USD (lượng hàng hoá để xác định trị giá tính
thuế là 1176 tấn = 1200 tấn – 1200 tấn x 2%).
Trường hợp lượng thực nhập (900 tấn) ít hơn lượng hàng hoá ghi trên hoá đơn thương
mại, hoá đơn thương mại được phát hành theo hàng thực giao thì trị giá tính thuế là trị giá
thanh toán ghi trên hoá đơn thương mại.
--------------------------------------
1. Veõ ñoà thò cung - caàu haøng hoùa vaø giaûi thích aûnh
höôûng cuûa thueá nhaäp khaåu ñeán giaù caû haøng hoùa.
2. Thu thaäp soá lieäu ñeå giaûi thích vò trí/ vai troø cuûa thueá
nhaäp khaåu trong toång thu NSNN? Tìm ví duï chöùng minh taùc
duïng ñieàu chænh nhaäp khaåu cuûa thueá NK?
33
3. Laøm caùc baøi taäp 1, 2, 3, 4
BAØI TẬP 1:
Cty thöông maïi AAA coù quan heä mua baùn vôùi Cty Cadbury AÁn Ñoä
nhö sau:
 Xuaát khaåu caùc loaïi traùi caây: 55 taán, 3.000.000 ñ/taán (FOB).
 Xuaát khaåu caùc loaïi chai thuûy tinh: 5.000.000 chai (xuaát theo
giaù mua chai coäng chi phí vaän taûi, baûo hieåm, vaø caùc chi phí
khaùc coù lieân quan ñeán khi haøng ra caûng) 12.000 ñ/chai (CIF),
I&F = 15% CIF (xuaát chai ñeå mua röôïu hoa quaû cuûa Cadbury
AÁn Ñoä)
 Nhaäp khaåu röôïu hoa quaû: 1.200.000 chai, giaù ghi treân hoùa
ñôn 72.200 ñ/chai (FOB), I&F = 15% CIF. Trong ñoù, chöa keå tieàn
chai.
Tính caùc khoaûn thueá Cty AAA phaûi noäp?
(cho thuế suất giaû ñònh: TXK 1%, TNK rượu 65%, TTTĐB rượu 30%, TGTGT 10%)
BAØI GIAÛI 1: Cty thöông maïi AAA phaûi noäp caùc khoaûn thueá:
1. TXK (traùi caây) = ....................... ....................... ....................... .......................
= ....................... ....................... ....................... .......................
2. TXK (chai) = ....................... ....................... ....................... .......................
= ....................... ....................... ....................... .......................
3. TNK (röôïu)= Soá löôïng röôïu NK x giaù tính TNK (1 chai röôïu) x
thueá suaát TNK
• Soá löôïng röôïu NK = ....................... ....................... ....................... .......................
• Giaù tính TNK (1 chai röôïu) =

....................... ....................... ....................... .......................
• thueá suaát TNK = ....................... ....................... ....................... .......................
4. TTTÑB (röôïu) = ....................... ....................... ....................... .......................
= ....................... ....................... ....................... .......................
5. TGTGT (röôïu) = ....................... ....................... ....................... .......................
34
= ....................... ....................... ....................... .......................
BAØI TẬP 2: Trò giaù tính thueá cuûa H2NK (taïm goïi laø loâ haøng A)
ñöôïc xaùc ñònh caên cöù vaøo trò giaù giao dòch cuûa H2NK gioáng
heät/töông töï (taïm goïi laø loâ haøng B), vôùi ñieàu kieän:
- Loâ haøng B ñaõ ñöôïc Haûi Quan chaáp nhaän trò giaù giao dòch.
- Loâ haøng B cuøng ñiều kiện thôøi gian XK, vaø cuøng ñieàu kieän mua
baùn nhö loâ haøng A
Choïn loâ haøng B nhö sau:
1.Ñieàu kieän veà thôøi gian xuaát khaåu: Loâ haøng B ñöôïc xuaát
khaåu ñeán Vieät Nam cuøng ngaøy hoaëc trong voøng 60 ngaøy tröôùc
vaø 60 ngaøy sau ngaøy loâ haøng A ñöôïc XK (4) ñeán VN, nhöng khoâng
ñöôïc sau ngaøy ñaêng kyù tôø khai Haûi Quan cuûa loâ haøng A taïi VN.
Ví duï 1: 2/2/2008 1/4/2008 30/5/2008
2/6/2008
__________________________________________________________
XKB XK A XK B
HQA
____
Thời gian XK loâ haøng B được chọn _____
Ví duï 2: 2/2/2008 1/4/2008 25/5/2008 30/5/2008

_________________________________________________________
XKB XKA HQA XKB
Thời gian XK loâ haøng B được chọn (töø ngaøy 2/2/2008
ñeán 25/5/2008)
2. Ñieàu kieän veà caáp ñoä thöông maïi vaø soá löôïng: Loâ haøng B
phaûi coù cuøng caáp ñoä thöông maïi (nhaø NK baùn buoân, nhaø NK
baùn leû, nhaø NK sử dụng), cuøng soá löôïng vôùi loâ haøng A.
2.1 Neáu khoâng tìm ñöôïc loâ haøng B coù cuøng caáp ñoä thöông maïi
vaø soá löôïng thì choïn loâ haøng B coù cuøng caáp ñoä thöông maïi
nhöng khaùc soá löôïng vôùi loâ haøng A; sau ñoù ñieàu chænh trò giaù
giao dòch cuûa loâ haøng B:
Ví duï 3: Loâ haøng A: nhaø NK baùn leû ñöôïc höôûng chieát khaáu theo
soá löôïng; soá löôïng NK: 300 saûn phaåm; ñôn giaù 50 ñoàng/ saûn
phaåm (khoâng ñuû ñieàu kieän xaùc ñònh trò giaù giao dòch); Loâ haøng
B: nhaø NK baùn leû ñöôïc höôûng chieát khaáu theo soá löôïng; soá
4()
Ngaøy xuaát khaåu laø ngaøy xeáp haøng leân phöông tieân vaän taûi theo
vaän ñôn
35
löôïng NK: 700 saûn phaåm; ñôn giaù sau khi chieát khaáu: 49
ñoàng/saûn phaåm (trò giaù giao dòch ñöôïc coâng nhaän)
Chính saùch chieát khaáu theo soá löôïng cuûa nhaø xuaát khaåu:
- Baùn töø 1 - 200 sp: giaù baùn = giaù nieâm yeát = 70
ñoàng/sp
- Baùn töø 201 - 500 sp: giaù baùn = 90% giaù nieâm
yeát = 63 ñoàng/sp
- Baùn töø 501 – 1.000 sp: giaù baùn = 70% giaù nieâm
- Baùn treân 1.000 sp: giaù baùn = 60% giaù nieâm yeát
= 42 ñoàng/sp
Nhö vaäy trò giaù tính thueá cuûa loâ haøng A laø:
……………………………………
Neáu loâ haøng A khoâng ñöôïc höôûng chieát khaáu soá löôïng thì trò
giaù tính thueá cuûa loâ haøng A laø: ……………………………………
2.2 Neáu khoâng tìm ñöôïc loâ haøng B coù cuøng caáp ñoä thöông maïi
vaø soá löôïng, vaø cuõng khoâng tìm ñöôïc loâ haøng B coù cuøng caáp
ñoä thöông maïi nhöng khaùc soá löôïng vôùi loâ haøng A thì choïn loâ
haøng B coù cuøng soá löôïng nhöng khaùc caáp ñoä thöông maïi vôùi loâ
haøng A.
Ví duï 4:
Loâ haøng A:
- nhaø nhaäp khaåu baùn buoân;
- ñöôïc höôûng chieát khaáu theo caáp ñoä thöông maïi;
- ñôn giaù 400 trieäu ñoàng/taán (khoâng ñuû ñieàu kieän xaùc
ñònh trò giaù giao dòch)
Loâ haøng B:
- nhaø nhaäp khaåu baùn leû;
- ñôn giaù: 500 trieäu ñoàng/ taán (trò giaù giao dòch ñaõ ñöôïc
coâng nhaän)
Chính saùch chieát khaáu theo caáp ñoä thöông maïi cuûa nhaø xuaát
khaåu:
- Baùn cho nhaø baùn buoân vôùi giaù : 90 % giaù nieâm yeát
- Baùn cho nhaø baùn leû ñuùng giaù nieâm yeát: 500 trieäu ñ/taán
36
Nhö vaäy đơn giaù tính thueá cuûa loâ haøng A laø:
………………………………………
Neáu loâ haøng A khoâng ñöôïc höôûng chieát khaáu thì trò giaù tính
thueá laø: …………………
1.3 Neáu khoâng tìm ñöôïc loâ haøng B cuøng caáp
ñoä thöông maïi vaø soá löôïng, vaø cuõng khoâng tìm ñöôïc loâ haøng B
hoaëc cuøng caáp ñoä thöông maïi, hoaëc cuøng soá löôïng vôùi loâ
haøng A thì choïn loâ haøng B khoâng cuøng caáp ñoä thöông maïi cuõng
khoâng cuøng soá löôïng vôùi loâ haøng A
Ví duï 5: Loâ haøng A: nhaø NK baùn buoân; soá löôïng NK: 900 saûn
phaåm; ñöôïc höôûng chieát khaáu theo soá löôïng; ñôn giaù 55 ñoàng/
sp (khoâng ñuû ñieàu kieän xaùc ñònh trò giaù giao dòch); Loâ haøng B:
nhaø NK baùn leû; soá löôïng NK: 500 saûn phaåm; ñöôïc höôûng chieát
khaáu theo soá löôïng; ñôn giaù sau khi chieát khaáu: 90 ñoàng/sp (trò
giaù giao dòch ñöôïc coâng nhaän)
 Chính saùch chieát khaáu theo soá löôïng cuûa nhaø xuaát khaåu:
- Baùn töø 1 - 200 sp: giaù baùn = giaù nieâm yeát
= 100 ñoàng/sp
- Baùn töø 201 - 500 sp: giaù baùn = 90% giaù nieâm
- Baùn töø 501 – 1.000 sp: giaù baùn = 70% giaù nieâm yeát =
70 ñoàng/sp
- Baùn treân 1.000 sp: giaù baùn = 60% giaù nieâm
 Chính saùch chieát khaáu theo caáp ñoä thöông maïi cuûa nhaø xuaát
khaåu:
- Baùn cho nhaø baùn buoân vôùi giaù : 90 % giaù nieâm yeát
- Baùn cho nhaø baùn leû ñuùng giaù nieâm yeát
 Nếu người mua vừa mua với số lượng lớn vừa mua để bán buôn thì nhà XK sẽ
bán với giá được chiết khầu 2 lần. Ví dụ: NK với số lượng 220 sản phẩm để bán
buôn thì giá mua là : 100 đ/sp x 90% x 90%.
Nhö vaäy trò giaù tính thueá cuûa loâ haøng A =
………………………………………
BAØI TẬP 3: H2NK vaøo ngaøy 28/01/2008 goàm 7.500 ñôn vò saûn
phaåm. H2NK này giống hệt với H2NK trước đó được baùn cho nhieàu ngöôøi mua
nhö sau:
37
Ngaøy Soá löôïng baùn luõy keá Ñôn giaù (1000 Giaù ñöôïc choïn?
(ñôn vò sp) ñ) (*)
28/01/08 200 760
28/02/08 700 770
29/ 3/08 800 780
20/ 4/08 400 1.050
27/ 4/08 600 1.000
30/ 4/08 1.000 750
(*) Giá bán hàng hóa NK trên thị trường VN làm cơ sở xác định “Trị giá khấu trừ”
BAØI TẬP 4: Cty XNK Rosevina nhaäp khaåu haøng hoùa vaøo ngaøy
18/4/2007 goàm 10.000 ñôn vò saûn phaåm cuûa Cty Roseko (ôû Haøn
quoác). Ñôn giaù treân hoùa ñôn laø 700.000 ñ (CIF) khoâng ñöôïc coâng
nhaän laø trò giaù giao dòch cuûa haøng hoùa nhaäp khaåu (do ngöôøi
nhaäp khaåu vaø ngöôøi xuaát khaåu coù quan heä ñaêc bieät). Trò giaù
cuûa haøng hoùa NK ñöôïc xaùc ñònh theo phöông phaùp trò giaù khaáu
tröø. Nhaø NK baùn H2NK cho nhieàu ngöôøi mua (không có quan hệ đặc biệt)
nhö sau:
Ngaøy Ñôn giaù (1000 ñ) Soá löôïng baùn luõy keá (ñôn vò
sp)
20/4/07 1.760 200
22/4/07 1.770 1700
30/4/07 1.750 2800
10/5/07 1.755 2800
17/6/07 1.650 1600
25/7/07 1720 1.000
Chi phí vaø lôïi nhuaän cuûa H2NK ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo caùc chöùng
töø hôïp phaùp laø 50% giaù baùn thaáp nhaát. H2NK coù thueá suaát TNK
10% vaø T.GTGT 10%. Cty Rosevina phaûi noäp thueá?
BAØI GIAÛI 4
………………………………….………………………………………………………………………………..
………………………………….……………………………………………………………………………….
………………………………….………………………………………………………………………………..
………………………………….……………………………………………………………………………….
CHƯƠNG 3 – THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

1. Taïi sao phaûi thu thueá TTÑB ñoàng thôøi vôùi thueá GTGT?
38
2. Taïi sao noùi thueá TTÑB goùp phaàn thöïc hieän coâng baèng
xaõ hoäi?
3. Thu thaäp soá lieäu ñeå giaûi thích vò trí/ vai troø cuûa thueá
TTÑB trong toång thu NSNN?
4. Laøm caùc baøi taäp 5, 6, 7, 8, 9
5. Sinh viên thu thập và nghiên cứu các mẫu biểu sau đây:
 Tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt
 Bảng kê hóa đơn hàng hóa, dịch vụ bán ra
 Bảng kê hóa đơn hàng hóa xuất khẩu, ủy thác xuất
 khẩu và hàng hóa bán cho cơ sở xuất khẩu để xuất khẩu
 Bảng kê thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ
 Bảng kê khai rượu tiêu thụ trong kỳ
 Bảng kê khai bia chai tiêu thụ trong kỳ
PHUÏ LUÏC 3 - BIỂU THUẾ SUẤT THUẾ TTĐB
STT Hàng hoá, dịch vụ Thuế suất (%)
I Hàng hoá
1 Thuốc lá điếu, xì gà, và chế phẩm khác từ cây thuốc là 65
2 Rượu 20, 30, 65
3 Bia 30, 40,75
4 Ô tô
a) Ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống 45, 50, 60
b) Ô tô từ 10 đến 16 chỗ ngồi 30
c) Ô tô từ 16 đến dưới 24 chỗ ngồi (Bao gồm cả xe thiết kế
15
vừa chở người vừa chở hàng và các loại xe lam)
d) Ôtô chạy xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượng sinh 70% thuế suất áp
học (tỉ trọng xăng sử dụng xăng < 70% năng lượng sử dụng) dụng cho ôtô
cùng loại nêu trên
(4a, 4b, 4c)
e) Ôtô chạy bằng năng lượng sinh học 50% thuế suất áp
dụng cho ôtô
cùng loại nêu trên
(4a, 4b, 4c)
5 Môtô 2 bánh, 3 bánh trên 125 cm3 20
6 Tàu bay 30
7 Du thuyền 30
8 Xăng các loại, naptha, condensate, chế phẩm tái hợp
(reformade component) và các chế phẩm khác dùng để pha 10
chế xăng
6 Điều hoà nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống 15
39
7 Bài lá 40
8 Vàng mã, hàng mã 70
II Dịch vụ
1 Kinh doanh vũ trường 40
2 Kinh doanh mát-xa, karaoke 30
3 Kinh doanh casino, trò chơi bằng máy jackpot 25
4 Kinh doanh giải trí có đặt cược 25
5 Kinh doanh đặt cược 30
4 Kinh doanh golf: bán thẻ hội viên, vé chơi gôn 10
5 Kinh doanh sổ xố 15
BAØI TAÄP 5
1/. Cty sx röôïu ABC coù caùc hoaït ñoäng SXKD nhö sau: mua röôu ñeá
cuûa Cty sx röôu Chôï Lôùn: 10.000lít, 2.200ñ/lít pha cheá thaønh
100.000chai röôïu thuoác ABC; mua 6.000 chai röôïu traùi caây nhaäp
khaåu cuûa Cty XNK, 85.200ñ/chai. Cty ABC baùn cho nhaø haøng Phong
Lan 30.000 chai röôïu thuoác ABC: 80.000ñ/chai, vaø 4.000 chai röôïu
traùi caây nhaäp khaåu: 94.500ñ/chai. Cho bieát thueá suaát T.TTÑB
röôïu ñeá laø 65%, röôïu traùi caây 20%, röôïu thuoác 20%, TNK röôïu
65%. Caùc khoaûn T.TTÑB Cty ABC phaûi noäp laø:
 Thueá TTÑB (röôïu ñeá) = ……………………………….
 Thueá TTÑB (röôïu thuoác) = ……………………………….
 Thueá TTÑB (röôïu traùi caây) = ……………………………….
2/. Nhaø haøng Kinh Ñoâ kinh doanh caùc loaïi thöùc aên, nöôùc uoáng,
vaø dòch vụ vũ trường. Thaùng 01/2008, nhaø haøng naøy coù doanh thu
baùn thöùc aên laø 200tr.ñ, doanh thu röôïu 250tr.ñ (thueá suaát T.TTÑB
cuûa röôïu 65%), doanh thu bia 350tr.ñ (thueá suaát T.TTÑB cuûa bia
75%), doanh thu vuõ trường 300tr.ñ (thueá suaát T.TTÑB cuûa dòch vuï
vuõ trường 40%). Caùc haøng hoùa noùi treân ñeàu coù thueá suaát
T.GTGT 10%. Nhaø haøng Kinh Ñoâ phaûi noäp T.TTÑB thaùng 1/2008 laø:
(Anh/Chò haõy ghi Ñ vaøo ô vuông cuối caâu traû lôøi ñuùng)
a. 250tr.ñ x 65% + 350 tr.ñ x 75% + 300 tr.ñ x 40%

1 + 10%
b. 250tr.ñ x 65% + 350 tr.ñ x 75% + 300 tr.ñ x 40%
1+ 65% 1 + 75% 1 + 40%
c. 300tr.ñ x 40%
1 + 40%
40
d. 250tr.ñ x 65% + 350 tr.ñ x 75% + 300 tr.ñ x 40%
e. Caùc caâu a, b, c, d ñeàu sai
BAØI TAÄP 6 Nhaø haøng Hoa Hoàng coù doanh soá baùn thaùng
8/2007 nhö sau:
1. Baùn caùc loaïi thöùc aên do nhaø haøng cheá bieán: 522 trieäu ñ
2. Baùn röôïu: caùc loaïi röôïu nhaäp khaåu: 2.212 chai, giaù baùn: 1,1
trieäu ñ/chai; röôïu traùi caây (mua của Cty chế biến nông sản): 616 chai,
giaù baùn 75.000 ñ/chai
3. Baùn bia: 3.510 thuøng (24 lon/thuøng), giaù baùn: 11.000 ñ/lon
4. Caùc loaïi nöôùc ngoït: 160 thuøng (24 lon/thuøng), giaù baùn:
6.500 ñ/lon
5.Doanh thu dòch vuï karaoke 280 trieäu ñ , massage 220 trieäu ñ,
vuõ trường: 680 trieäu ñ
Yeâu caàu: Anh/Chò haõy tính thueá TTÑB nhaø haøng Hoa Hoàng phaûi
noäp.
Cho bieát thueá suaát: T.TTÑB röôïu maïnh: 65%, T.TTÑB röôïu traùi
caây: 20%, T.TTÑB bia: 75% ...
BAØI GIAÛI 6
……………………..………………………………………………………………….
……………………..…………………………………………………………………
BAØI TAÄP 7: Cty A sx ôtô 4 và xuất khaåu: 100 chiếc, FOB = 500 triệuñ/
chiếc, I&F = 12% CIF. Cty A phaûi noäp thueá:
Thueá xuất khẩu = … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Thueá TTĐB = … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
(cho biết thuế suất TXK ôtô 4 là 2%, TTTĐB ôtô 4 là 50%)
BAØI TAÄP 8: Cty Mêkông sx ôtô 4 chỗ và bán như sau:
o Bán cho một Cty ở khu chế xuất Linh Trung: 4 chiếc, giá bán: 600 triệu
đồng/chiếc. Cty Mêkông phải nộp thuế:
Thueá xuất khẩu = … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Thueá TTĐB = … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
41
o Cty Mêkông bán cho một Cty thương mại trong nước 10 chiếc, 700
triệuđ/chiếc. Cty Mêkông phải nộp thuế:
Thueá xuất khẩu = … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Thueá TTĐB = … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
BAØI TAÄP 9: Cty XNK Ban Mai nhập khẩu 10.000 chai rượu, giá nhập khẩu = CIF =
50.000đ/chai, I&F = 10% CIF. Sau đó, Cty Ban Mai bán rượu nhập khẩu này như sau:
 Bán cho các siêu thị 6.800 chai, giá bán = 88.000 đồng/chai
 Bán cho các nhà hàng 1.200 chai, giá bán = 89.600 đồng/chai
Anh/Chị tính các khoản thuế Cty Ban Mai phải nộp? (cho biết thuế suất: thuế TTĐB rượu
65%, thuế NK rượu 65%, thuế GTGT rượu 10%)
…………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………….
CHÖÔNG IV - THUEÁ GIAÙ TRÒ GIA TAÊNG

(tham khảo Thông tư 129/2008/TT-BTC ngày 26/12/2008)
1. Taïi sao noùi thueá GTGT goùp phaàn haïn cheá
thaát thu thueá?
2. Söu taàm ít nhaát 2 baøi baùo veà thöïc traïng thueá
GTGT cuûa VN (trong khoaûng năm 1999 ñeán 2004) vaø phaùt bieåu
yù kieán rieâng cuûa baïn veà vaán ñeà ñöôïc neâu trong baøi baùo
ñoù?
3. Phaân nhoùm vaø neâu ñaëc ñieåm cuûa nhöõng
haøng hoùa/dòch vuï khoâng thuoäc dieän chòu thueá GTGT hieän
haønh cuûa VN?
4. Thu thaäp caùc loaïi hoùa ñôn (HÑ.GTGT, HÑBH, …),
caùc baûng/bieåu maãu keâ khai Thueá GTGT haøng thaùng cuøng
caùc baûng keâ keøm theo.
5. Thu thaäp soá lieäu ñeå giaûi thích vò trí/ vai troø
cuûa thueá GTGT trong toång thu NSNN
6. Laøm baøi taäp 10, 11, 12, 13.
PHỤ LỤC 4
Đối tượng không chịu Thuế GTGT:
1. Sản phẩm trồng trọt (bao gồm cả sản phẩm rừng trồng), chăn nuôi, thuỷ sản, hải sản
nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông
thường của tổ chức, cá nhân tự SX, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu.
42
Các sản phẩm mới qua sơ chế thông thường là sản phẩm mới được làm sạch, phơi, sấy
khô, bóc vỏ, tách hạt, cắt lát, ướp muối, bảo quản lạnh và các hình thức bảo quản thông
thường khác.
Ví dụ 1: phơi, sấy khô, bóc vỏ, tách hạt, cắt lát các sản phẩm trồng trọt; làm sạch, phơi,
sấy khô, ướp muối, ướp đá các sản phẩm thuỷ sản, hải sản nuôi trồng, đánh bắt khác.
2. Sản phẩm là giống vật nuôi, giống cây trồng, bao gồm trứng giống, con giống, cây
giống, hạt giống, tinh dịch, phôi, vật liệu di truyền ở các khâu nuôi trồng, nhập khẩu và kinh
doanh thương mại. Sản phẩm giống vật nuôi, giống cây trồng thuộc đối tượng không chịu
thuế GTGT là sản phẩm do các cơ sở nhập khẩu, kinh doanh thương mại có giấy đăng ký
kinh doanh giống vật nuôi, giống cây trồng do cơ quan quản lý nhà nước cấp. Đối với sản
phẩm là giống vật nuôi, giống cây trồng thuộc loại nhà nước ban hành tiêu chuẩn, chất
lượng phải đáp ứng các điều kiện do nhà nước quy định.
3. Tưới, tiêu nước; cày, bừa đất; nạo vét kênh, mương nội đồng phục vụ SX nông
nghiệp; dịch vụ thu hoạch sản phẩm nông nghiệp.
4. Sản phẩm muối được SX từ nước biển, muối mỏ tự nhiên, muối tinh, muối i-ốt, mà
thành phần chính có công thức hóa học là NaCl.
5. Nhà ở thuộc sở hữu nhà nước do Nhà nước bán cho người đang thuê.
6. Chuyển quyền sử dụng đất.
7. Bảo hiểm nhân thọ bao gồm cả bảo hiểm sức khoẻ, bảo hiểm tai nạn con người trong
gói bảo hiểm nhân thọ; bảo hiểm người học và các dịch vụ bảo hiểm con người như bảo
hiểm tai nạn thuỷ thủ, thuyền viên, bảo hiểm tai nạn con người (bao gồm cả bảo hiểm tai
nạn, sinh mạng, kết hợp nằm viện), bảo hiểm tai nạn hành khách, bảo hiểm khách du lịch,
bảo hiểm tai nạn lái - phụ xe và người ngồi trên xe, bảo hiểm cho người đình sản, bảo hiểm
trợ cấp nằm viện phẫu thuật, bảo hiểm sinh mạng cá nhân, bảo hiểm người sử dụng điện
và các bảo hiểm khác liên quan đến con người; bảo hiểm vật nuôi, bảo hiểm cây trồng và
các dịch vụ bảo hiểm nông nghiệp khác; Tái bảo hiểm.
8. Dịch vụ tài chính:
a) Dịch vụ cấp tín dụng gồm các hình thức: cho vay; chiết khấu và tái chiết khấu công cụ
chuyển nhượng và các giấy tờ có giá khác; bảo lãnh; cho thuê tài chính và các hình thức
cấp tín dụng khác theo quy định của pháp luật do các tổ chức tài chính, tín dụng tại Việt
Nam cung ứng.
b) Kinh doanh chứng khoán bao gồm: môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo
lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán, lưu ký chứng khoán, quản lý quỹ
đầu tư chứng khoán, quản lý danh mục đầu tư chứng khoán, dịch vụ tổ chức thị trường của
các sở hoặc trung tâm giao dịch chứng khoán, các hoạt động kinh doanh khác theo quy
định của pháp luật về chứng khoán.
Dịch vụ tổ chức thị trường của các sở hoặc trung tâm giao dịch chứng khoán bao gồm:
chấp thuận niêm yết, quản lý niêm yết, quản lý giao dịch, quản lý thành viên giao dịch, cung
43
cấp thông tin liên quan tới công tác quản lý niêm yết, quản lý giao dịch và các dịch vụ liên
quan khác.
c) Chuyển nhượng vốn bao gồm việc chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ số vốn đã
đầu tư, kể cả trường hợp bán doanh nghiệp cho doanh nghiệp khác để SX kinh doanh,
chuyển nhượng chứng khoán và các hình thức chuyển nhượng vốn khác theo quy định của
pháp luật.
d) Dịch vụ tài chính phái sinh bao gồm hoán đổi lãi suất, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng
tương lai, quyền chọn mua, bán ngoại tệ và các dịch vụ tài chính phái sinh khác theo quy
định của pháp luật.
9. Dịch vụ y tế, dịch vụ thú y, bao gồm dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, phòng bệnh cho
người và vật nuôi, dịch vụ sinh đẻ có kế hoạch, dịch vụ điều dưỡng sức khoẻ, phục hồi
chức năng cho người bệnh. Dịch vụ y tế bao gồm cả vận chuyển người bệnh, dịch vụ cho
thuê phòng bệnh, giường bệnh của các cơ sở y tế; xét nghiệm, chiếu, chụp, máu và chế
phẩm máu dùng cho người bệnh.
10. Dịch vụ bưu chính, viễn thông công ích và Internet phổ cập theo chương trình của
Chính phủ; Dịch vụ bưu chính, viễn thông từ nước ngoài vào Việt Nam (chiều đến).
11. Dịch vụ phục vụ công cộng về vệ sinh, thoát nước đường phố và khu dân cư; duy trì
vườn thú, vườn hoa, công viên, cây xanh đường phố, chiếu sáng công cộng; dịch vụ tang
lễ. Các dịch vụ nêu tại điểm này không phân biệt nguồn kinh phí chi trả. Cụ thể:
a) Dịch vụ phục vụ công cộng về vệ sinh, thoát nước đường phố và khu dân cư bao gồm
các hoạt động thu, dọn, xử lý rác và chất phế thải; thoát nước, xử lý nước thải. Trường hợp
cơ sở kinh doanh thực hiện các dịch vụ về vệ sinh, thoát nước cho các tổ chức, cá nhân,
như: lau dọn, vệ sinh văn phòng thì dịch vụ này thuộc đối tượng chịu thuế GTGT.
b) Duy trì vườn thú, vườn hoa, công viên, cây xanh đường phố bao gồm hoạt động quản
lý, trồng cây, chăm sóc cây, bảo vệ chim, thú ở các công viên, vườn thú, khu vực công
cộng, vườn quốc gia.
c) Chiếu sáng công cộng bao gồm chiếu sáng đường phố, ngõ, xóm trong khu dân cư,
vườn hoa, công viên.
d) Dịch vụ tang lễ của các cơ sở có chức năng kinh doanh dịch vụ tang lễ bao gồm các
hoạt động cho thuê nhà tang lễ, xe ô tô phục vụ tang lễ, mai táng, hoả táng, cải táng.
12. Duy tu, sửa chữa, xây dựng bằng nguồn vốn đóng góp của nhân dân, vốn viện trợ
nhân đạo đối với các công trình văn hóa, nghệ thuật, công trình phục vụ công cộng, cơ sở
hạ tầng và nhà ở cho đối tượng chính sách xã hội.
Trường hợp có sử dụng nguồn vốn khác ngoài vốn đóng góp của nhân dân (bao gồm cả
vốn đóng góp, tài trợ của tổ chức, cá nhân), vốn viện trợ nhân đạo mà nguồn vốn khác không
vượt quá 50% tổng số nguồn vốn sử dụng cho công trình thì đối tượng không chịu thuế là
toàn bộ giá trị công trình.
44
Đối tượng chính sách xã hội bao gồm: người có công theo quy định của pháp luật về
người có công; đối tượng bảo trợ xã hội hưởng trợ cấp từ NSNN; người thuộc hộ nghèo,
cận nghèo và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
13. Dạy học, dạy nghề theo quy định của pháp luật bao gồm cả dạy ngoại ngữ, tin học;
dạy múa, hát, hội họa, nhạc, kịch, xiếc, thể dục, thể thao; nuôi dạy trẻ và dạy các nghề khác
nhằm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ văn hoá, kiến thức chuyên môn nghề nghiệp.
Trường hợp các cơ sở dạy học các cấp từ mầm non đến trung học phổ thông có thu tiền
ăn thì tiền ăn cũng thuộc đối tượng không chịu thuế.
14. Phát sóng truyền thanh, truyền hình bằng nguồn vốn NSNN.
15. Xuất bản, nhập khẩu, phát hành báo, tạp chí, bản tin chuyên ngành, sách chính trị,
sách giáo khoa, giáo trình, sách văn bản pháp luật, sách khoa học-kỹ thuật, sách in bằng
chữ dân tộc thiểu số và tranh, ảnh, áp phích tuyên truyền cổ động, kể cả dưới dạng băng
hoặc đĩa ghi tiếng, ghi hình, dữ liệu điện tử; in tiền.
Báo, tạp chí, bản tin chuyên ngành, bao gồm cả hoạt động truyền trang báo, tạp chí, bản
tin chuyên ngành.
Sách chính trị là sách tuyên truyền đường lối chính trị của Đảng và Nhà nước phục vụ
nhiệm vụ chính trị theo chuyên đề, chủ đề, phục vụ các ngày kỷ niệm, ngày truyền thống
của các tổ chức, các cấp, các ngành, địa phương; các loại sách thống kê, tuyên truyền
phong trào người tốt việc tốt; sách in các bài phát biểu, nghiên cứu lý luận của lãnh đạo
Đảng và Nhà nước.
Sách giáo khoa (kể cả dưới dạng băng hoặc đĩa ghi tiếng, ghi hình, dữ liệu điện tử) là
sách dùng để giảng dạy và học tập trong tất cả các cấp từ mầm non đến phổ thông trung
học (bao gồm cả sách tham khảo dùng cho giáo viên và học sinh phù hợp với nội dung
chương trình giáo dục).
Giáo trình là sách dùng để giảng dạy và học tập trong các trường đại học, cao đẳng,
trung học chuyên nghiệp và dạy nghề.
Sách văn bản pháp luật là sách in các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước.
Sách khoa học kỹ thuật là sách dùng để giới thiệu, hướng dẫn những kiến thức khoa học,
kỹ thuật có quan hệ trực tiếp đến SX và các ngành khoa học, kỹ thuật.
Sách in bằng chữ dân tộc thiểu số bao gồm cả sách in song ngữ chữ phổ thông và chữ
dân tộc thiểu số.
Tranh, ảnh, áp phích tuyên truyền cổ động là tranh, ảnh, áp phích, các loại tờ rơi, tờ gấp
phục vụ cho mục đích tuyên truyền, cổ động, khẩu hiệu, ảnh lãnh tụ, Đảng kỳ, Quốc kỳ,
Đoàn kỳ, Đội kỳ.
Băng, đĩa âm thanh hoặc ghi hình, ghi nội dung các loại báo, tạp chí, bản tin chuyên
ngành, sách nêu tại điểm này.
45
16. Vận chuyển hành khách công cộng bằng xe buýt, xe điện là vận chuyển hành khách
công cộng bằng xe buýt, xe điện theo các tuyến trong nội tỉnh, trong đô thị và các tuyến lân
cận ngoại tỉnh theo quy định của Bộ Giao thông vận tải.
17. Hàng hoá thuộc loại trong nước chưa SX được nhập khẩu trong các trường hợp sau:
a) Máy móc, thiết bị, vật tư nhập khẩu để sử dụng trực tiếp cho hoạt động nghiên cứu
khoa học, phát triển công nghệ;
b) Máy móc, thiết bị, phụ tùng thay thế, phương tiện vận tải chuyên dùng và vật tư cần
nhập khẩu để tiến hành hoạt động tìm kiếm thăm dò, phát triển mỏ dầu, khí đốt.
c) Tàu bay (kể cả động cơ tàu bay), dàn khoan, tàu thuỷ nhập khẩu tạo TSCĐ của doanh
nghiệp, thuê của nước ngoài sử dụng cho SX, kinh doanh và để cho thuê.
Để xác định hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT ở khâu nhập khẩu quy định
tại điểm này, người nhập khẩu phải xuất trình cho cơ quan hải quan các hồ sơ theo hướng
dẫn của Bộ Tài chính về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất khẩu, thuế
nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu.
Danh mục máy móc, thiết bị, vật tư thuộc loại trong nước đã SX được để làm cơ sở phân
biệt với loại trong nước chưa SX được cần nhập khẩu sử dụng trực tiếp cho hoạt động
nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; Danh mục máy móc, thiết bị, phụ tùng thay
thế, phương tiện vận tải chuyên dùng và vật tư thuộc loại trong nước đã SX được làm cơ
sở phân biệt với loại trong nước chưa SX được cần nhập khẩu để tiến hành hoạt động tìm
kiếm thăm dò, phát triển mỏ dầu, khí đốt; Danh mục tàu bay, dàn khoan, tàu thuỷ thuộc loại
trong nước đã SX được làm cơ sở phân biệt với loại trong nước chưa SX được cần nhập
khẩu tạo TSCĐ của doanh nghiệp, thuê của nước ngoài sử dụng cho SX, kinh doanh và để
cho thuê do Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành.
18. Vũ khí, khí tài chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh.
a) Vũ khí, khí tài chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh thuộc đối tượng không chịu
thuế hướng dẫn tại điểm này theo Danh mục vũ khí, khí tài chuyên dùng phục vụ quốc
phòng, an ninh do Bộ Tài chính thống nhất với Bộ Quốc phòng và Bộ Công an ban hành.
Vũ khí, khí tài thuộc diện không chịu thuế GTGT theo hướng dẫn tại điểm này phải là các
sản phẩm hoàn chỉnh, đồng bộ hoặc các bộ phận, linh kiện, bao bì chuyên dùng để lắp ráp,
bảo quản sản phẩm hoàn chỉnh. Trường hợp vũ khí, khí tài chuyên dùng phục vụ quốc
phòng, an ninh phải sửa chữa thì dịch vụ sửa chữa vũ khí, khí tài do các doanh nghiệp của
Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện thuộc diện không chịu thuế GTGT.
b) Vũ khí, khí tài (kể cả vật tư, máy móc, thiết bị, phụ tùng) chuyên dùng phục vụ cho
quốc phòng, an ninh nhập khẩu thuộc diện được miễn thuế nhập khẩu theo quy định của
Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hoặc nhập khẩu theo hạn ngạch hàng năm được Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.
46
Hồ sơ, thủ tục đối với vũ khí, khí tài nhập khẩu không phải chịu thuế GTGT ở khâu nhập
khẩu theo hướng dẫn của Bộ Tài chính về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan;
thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu.
19. Hàng nhập khẩu và hàng hoá, dịch vụ bán cho các tổ chức, cá nhân để viện trợ nhân
đạo, viện trợ không hoàn lại trong các trường hợp sau:
a) Hàng hoá nhập khẩu trong trường hợp viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại và
phải được Bộ Tài chính xác nhận;
b) Quà tặng cho cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức
chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp, đơn vị vũ trang
nhân dân thực hiện theo quy định của pháp luật về quà biếu, quà tặng;
c) Quà biếu, quà tặng cho cá nhân tại Việt Nam thực hiện theo quy định của pháp luật về
quà biếu, quà tặng;
d) Đồ dùng của tổ chức, cá nhân nước ngoài theo tiêu chuẩn miễn trừ ngoại giao theo
quy định của pháp luật về miễn trừ ngoại giao; hàng là đồ dùng của người Việt Nam định cư
ở nước ngoài khi về nước mang theo;
đ) Hàng mang theo người trong tiêu chuẩn hành lý miễn thuế;
Mức hàng hoá nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT ở khâu nhập khẩu theo
mức miễn thuế nhập khẩu quy định tại Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và các văn bản
hướng dẫn thi hành.
Hàng hoá nhập khẩu của tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng miễn trừ ngoại giao theo
Pháp lệnh miễn trừ ngoại giao thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT. Trường hợp đối
tượng miễn trừ ngoại giao mua hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam có thuế GTGT sẽ được hoàn
thuế theo hướng dẫn tại Điểm 7 Phần C Thông tư này. Đối tượng, hàng hóa, thủ tục hồ sơ
để được hưởng ưu đãi miễn trừ thuế GTGT hướng dẫn tại điểm này thực hiện theo hướng
dẫn của Bộ Tài chính về thực hiện hoàn thuế GTGT đối với cơ quan đại diện ngoại giao, cơ
quan lãnh sự và cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam.
Hồ sơ, thủ tục xử lý hàng nhập khẩu không phải chịu thuế GTGT ở khâu nhập khẩu theo
hướng dẫn của Bộ Tài chính về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất
khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu.
e) Hàng hoá, dịch vụ bán cho tổ chức, cá nhân nước ngoài, tổ chức quốc tế để viện trợ
nhân đạo, viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam.
Thủ tục để các tổ chức quốc tế, người nước ngoài mua hàng hoá, dịch vụ tại Việt Nam để
viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam không chịu thuế GTGT: các tổ
chức quốc tế, người nước ngoài phải có văn bản gửi cho cơ sở bán hàng, trong đó ghi rõ
tên tổ chức quốc tế, người nước ngoài mua hàng hoá, dịch vụ để viện trợ nhân đạo, viện
trợ không hoàn lại cho Việt Nam, số lượng hoặc giá trị loại hàng mua; xác nhận của Bộ Tài
chính về khoản viện trợ này.
47
Khi bán hàng, cơ sở kinh doanh phải lập hoá đơn theo đúng hướng dẫn tại Mục IV, Phần
B Thông tư này, trên hoá đơn ghi rõ là hàng bán cho tổ chức, cá nhân nước ngoài, tổ chức
quốc tế để viện trợ không hoàn lại, viện trợ nhân đạo không tính thuế GTGT và lưu giữ văn
bản của tổ chức quốc tế hoặc của cơ quan đại diện của Việt Nam để làm căn cứ kê khai
thuế.
20. Hàng hóa chuyển khẩu, quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam; hàng tạm nhập khẩu, tái
xuất khẩu; hàng tạm xuất khẩu, tái nhập khẩu; nguyên liệu nhập khẩu để SX, gia công hàng
hoá xuất khẩu theo hợp đồng SX, gia công xuất khẩu ký kết với bên nước ngoài;
Hàng hoá, dịch vụ được mua bán giữa nước ngoài với các khu phi thuế quan và giữa các
khu phi thuế quan với nhau.
Khu phi thuế quan bao gồm: khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, khu bảo
thuế, kho ngoại quan, khu kinh tế thương mại đặc biệt, khu thương mại - công nghiệp và
các khu vực kinh tế khác được thành lập và được hưởng các ưu đãi về thuế như khu phi
thuế quan theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Quan hệ mua bán trao đổi hàng hoá
giữa các khu này với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu.
Hồ sơ, thủ tục để xác định và xử lý không thu thuế GTGT trong các trường hợp này thực
hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế
xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu.
21. Chuyển giao công nghệ theo quy định của Luật chuyển giao công nghệ; chuyển
nhượng quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ. Trường hợp hợp đồng
chuyển giao công nghệ, chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ có kèm theo chuyển giao máy
móc, thiết bị thì đối tượng không chịu thuế GTGT tính trên phần giá trị công nghệ, quyền sở
hữu trí tuệ chuyển giao, chuyển nhượng; trường hợp không tách riêng được thì thuế GTGT
được tính trên cả phần giá trị công nghệ, quyền sở hữu trí tuệ chuyển giao, chuyển nhượng
cùng với máy móc, thiết bị.
Phần mềm máy tính bao gồm sản phẩm phần mềm và dịch vụ phần mềm theo quy định
của pháp luật.
22. Vàng nhập khẩu dạng thỏi, miếng và các loại vàng chưa được chế tác thành sản
phẩm mỹ nghệ, đồ trang sức hay sản phẩm khác.
Vàng dạng thỏi, miếng và các loại vàng chưa chế tác được xác định theo quy định của
pháp luật về quản lý, kinh doanh vàng.
23. Sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác chưa chế biến.
Tài nguyên, khoáng sản khai thác chưa chế biến là những tài nguyên, khoáng sản chưa
được chế biến thành sản phẩm khác, bao gồm cả khoáng sản đã qua sàng, tuyển, xử lý
nâng cao hàm lượng, hoặc tài nguyên đã qua công đoạn cắt, xẻ.
24. Sản phẩm nhân tạo dùng để thay thế cho bộ phận cơ thể của người bệnh, bao gồm
cả sản phẩm là bộ phận cấy ghép lâu dài trong cơ thể người; nạng, xe lăn và dụng cụ
chuyên dùng khác dùng cho người tàn tật.
48
25. Hàng hóa, dịch vụ của cá nhân kinh doanh có mức thu nhập bình quân tháng thấp
hơn mức lương tối thiểu chung áp dụng đối với tổ chức, doanh nghiệp trong nước theo quy
định của Chính phủ về mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm việc ở công ty,
doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại, hộ gia đình, cá nhân và các tổ chức khác
của Việt Nam có thuê mướn lao động.
26. Các hàng hóa, dịch vụ sau:
a) Hàng hoá bán miễn thuế ở các cửa hàng bán hàng miễn thuế theo quy định của Thủ
tướng Chính phủ.
b) Hàng dự trữ quốc gia do cơ quan dự trữ quốc gia bán ra.
c) Các hoạt động có thu phí, lệ phí của Nhà nước theo pháp luật về phí và lệ phí.
d) Rà phá bom mìn, vật nổ do các đơn vị quốc phòng thực hiện đối với các công trình
được đầu tư bằng nguồn vốn NSNN.
Hàng hóa thuộc diện không chịu thuế GTGT khâu nhập khẩu theo quy định nếu thay đổi
mục đích sử dụng phải kê khai, nộp thuế GTGT khâu nhập khẩu theo quy định với cơ quan
hải quan nơi đăng ký tờ khai hải quan. Thời điểm tính thuế GTGT từ thời điểm chuyển mục
đích sử dụng. Tổ chức, cá nhân bán hàng hoá ra thị trường nội địa phải kê khai, nộp thuế
GTGT với cơ quan thuế trực tiếp quản lý theo quy định.
----------------------------------------
PHỤ LỤC 5
BIỂU TỶ LỆ GIÁ TRỊ GIA TĂNG (%) TRÊN DOANH THU
Áp dụng tính thuế GTGT đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo
phương pháp khoán
Ban hành kèm theo quyết định số: 16333 /CT-QĐ (Cục Thuế TP.HCM) ngày 30 tháng 12 năm 2008
Tỉ lệ GTGT/DT
STT Ngành nghề
Quận Huyện
I Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; khai khoáng; công nghiệp
chế biến, chế tạo; sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng,
25 20
hơi nước và điều hòa không khí; cung cấp nước; hoạt động quản lý
và xử lý rác thải, nước thải.
Riêng "sửa chữa, bảo dưỡng máy móc thiết bị và sản phẩm kim loại
đúc sẳn" trong nhóm 331 của nhóm " Công nghiệp chế biến và chế 28 23
tạo"; hoạt động gia công.
II Xây dựng
1 Có báo thầu NVL 28 23
2 Không bao thầu NVL 38 31
49
III Bán buôn, bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ
khác
1.a Bán buôn 5 3
1.b Bán lẻ 8 6
2.a Bán vàng bạc, đá quý, 2 2
2.b Xe hai bánh gắn máy (gồm cả xe đạp điện) 3 3
3 Riêng hoạt động "bảo dưỡng, sửa chữa ô tô, xe máy và xe có động
28 23
cơ khác"
4 Môi giới, đấu giá 38 33
5 Đại lý hưởng hoa hồng 38 33
IV Vận tải kho bãi
1 Vận tải hành khách 25 20
2 Vận tải hàng hóa 23 18
3 Riêng "Kho bãi và các hoạt động hỗ trợ cho vận tải" 38 33
V Dịch vụ ăn uống 33 23
VI Dịch vụ lưu trú và dịch vụ khác
1 Dịch vụ lưu trú
a Cho thuê nhà làm văn phòng, cửa hàng; cho người nước ngoài thuê
nhà; cho các đối tượng khác thuê nhà để ở; cho thuê máy móc, thiết 38 33
bị.
b Cho học sinh, sinh viên, công nhân khu lao động thuê nhà; kinh
30 25
doanh nhà trọ.
c Kinh doanh khách sạn, nhà nghỉ. 38 33
2 Dịch vụ cầm đồ 38 33
3 Dịch vụ khác 33 28
Ghi chú:
- Đối với trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân nhiều ngành nghề thì áp dụng theo tỉ lệ của
hoạt động chính. Trường hợp không xác định được riêng biệt từng hoạt động thì áp dụng tỉ
lệ ngành nghề cao nhất.
BAØI TAÄP 10 : Tính thueá haøng hoùa nhaäp khaåu:

Caùc loaïi haøng hoùa trong baøi tập naøy ñeàu coù thueá suaát TNK = r1,
neáu chòu T.TTÑB thì thueá suaát T.TTÑB = r2, neáu chòu T.GTGT thì
thueá suaát T.GTGT = r3
1/. Cty A nhaäp khaåu rượu: 120.000chai, FOB = 22.000ñ/chai, I&F =
12%CIF. Cty A phaûi noäp thueá:
• Thueá … =…
50
• Thueá … =…
• Thueá … =…
2/. Cty B nhaäp khaåu 200.000 hoäp baùnh , CIF 22.500ñ/hoäp, I&f =
10%CIF. Cty B phaûi noäp thueá:
• Thueá … =…
• Thueá … =…
• Thueá … =…
3/. Cty C nhaäp khaåu muoái aên: 150 taán, 810.000ñ/taán (CIF), trong
ñoù, I&F = 10% FOB. Cty C phaûi noäp thueá:
• Thueá … =…
• Thueá … =…
• Thueá … =…
BAØI TAÄP 11 Trong 1 thaùng, Cty Hoøa Bình coù caùc hoaït ñoäng
kinh doanh nhö sau:
1/. Mua, baùn haøng hoùa trong nöôùc ñöôïc theå hieän qua caùc hoùa
ñôn sau ñaây:
HOÙA ÑÔN GTGT HOÙA ÑÔN GTGT HOÙA ÑÔN GTGT
Ngöôøi baùn: Cty Ngöôøi baùn: Cty Hoøa Ngöôøi baùn: Cty
Hoøa Bình Bình Anh Ñaøo
Ngöôøi mua: Cty An Ngöôøi mua: Cty Ngöôøi mua: Cty
Ñoâng Ñakao Hoøa Bình
Giaù chöa coù T.GTGT Giaù chöa coù T.GTGT Giaù chöa coù T.GTGT
500 trñ 640 trñ 400 trñ
T.GTGT (10%) T.GTGT (10%) 64 T.GTGT (10%) 40
50 trñ trñ trñ
Giaù thanh toaùn Giaù thanh toaùn Giaù thanh toaùn
550 trñ 704 trñ 440 trñ
Ngöôøi baùn: Cty Ngöôøi baùn: Cty Ngöôøi baùn: Cty
Hoøa Bình Nhaø beø Beán Thaønh
Ngöôøi mua: Cty Ngöôøi mua: Cty Hoøa Ngöôøi mua: Cty Hoøa
Taân Ñònh Bình Bình
Giaù chöa coù T.GTGT Giaù chöa coù T.GTGT Giaù chöa coùT.GTG
320 trñ 60 trñ 1.200 trrñ
T.GTGT (10%) T.GTGT (10%) T.GTGT (10%) 120
32 trñ 6 trñ trrñ
51
352 trñ 66 trñ 1.320 trrñ
Ngöôøi baùn: Cty Ngöôøi baùn: Cty
Ngöôøi baùn: Cty
Thò Ngheø Hoøa Bình Hoøa Bình
Ngöôøi mua: Cty Ngöôøi mua: Cty
Ngöôøi mua: Cty Gia
Hoøa Bình Chôï Lôùn Ñònh
Giaù chöa coù T.GTGT Giaù chöa coù T.GTGT Giaù chöa coù T.GTGT
800 trñ 1.100trñ 1.620 trñ
T.GTGT (10%) T.GTGT (10%)
T.GTGT (5%)
80 trñ 110 trñ 81trñ
880 trñ 1210 trñ 1.701 trñ
HOÙA ÑÔN BAÙN HOÙA ÑÔN BAÙN HOÙA ÑÔN GTGT
HAØNG HAØNG Ngöôøi baùn: Cty
Hoøa Bình
Ngöôøi baùn: Cô sôû sx Ngöôøi baùn: Cô sôû sx Ngöôøi mua: Cty
Hoa Mai Boâng Sen Baûy Hieàn
Ngöôøi mua: Cty Ngöôøi mua: Cty Giaù chöa coù T.GTG
Hoøa Bình Hoøa Bình ………
T.GTGT (10%) .
Giaù thanh toaùn Giaù thanh toaùn ………
120 trñ 210 trñ Giaù thanh toaùn
220 trñ
2/. Xuaát khaåu: (I&F cuûa haøng hoùa xuaát khaåu = 10%FOB)
1.1 Röôïu traùi caây: 200.000 lít, FOB = 56.200 ñoàng/lít
1.2 Vaûi thoå caåm: 150.000 meùt, CIF = 89.600 ñoàng/meùt
3/. Nhaäp khaåu: (I&F cuûa haøng hoùa nhaäp khaåu = 10%CIF)
2.1 Ñoà chôi treû con: 400.000 boä, FOB = 48.200 ñoàng/boä
2.2 Bia lon: 600.000 lon, CIF = 2.420 ñoàng/lon
Yeâu caàu: Thueá suaát: TXK caùc maët haøng ñeàu laø 1%, TGTGT
caùc maët haøng ñeàu laø 10%, TTTÑB röôïu traùi caây 30%, TTTÑB bia
75%, TNK ñoà chôi treû con 20%, TNK bia lon 40% (bieát raèng Cty ñaõ
noäp ñuû caùc khoaûn thueá ôû khaâu XK, NK).
BAØI GIAÛI 11 Cty Hoøa Bình phaûi noäp thueá nhö sau:
1. Caùc khoaûn thueá phaûi noäp khi XK:
• …………
• …………
2. Caùc khoaûn thueá phaûi noäp khi NK:

• …………
• …………
52
• ………
• …………
• …………
3. TGTGT (thaùng) = TGTGT ñaàu ra/thaùng - TGTGT ñaàu

vaøo/thaùng
…………….……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
53
BAØI TAÄP 12
1/. Cty sx oâtoâ Cöûu Long coù caùc hoaït ñoäng kinh doanh
nhö sau:
1.1 Nhaäp khaåu theùp: CIF = 6.600 trieäu ñ, trong ñoù I&F = 440 trieäu
ñ. Cty Cöûu Long duøng toaøn boä theùp NK naøy sx ñöôïc 100 chieác
khung oâtoâ 12 choã roài tieâu thuï nhö sau:
 Baùn cho Cty sx oâtoâ Hoàng Haø 20 chieác, 120 trieäu ñ/chieác (Giaù
chöa coù T.GTGT)
 80 chieác khung coøn laïi, Cty Cöûu Long laép raùp thaønh 80
chieác oâtoâ 12 choã hoaøn chænh vaø tieâu thuï nhö sau:
- Baùn cho Cty thöông maïi Beán Thaønh 30 chieác,
giaù baùn (chöa keå TGTGT) = 900 trieäu ñ/chieác
- Xuaát khaåu 25 chieác, CIF = 980 trieäu ñ/chieác,
trong ñoù I&F = 10% CIF
1.2 Nhaäp khaåu 200 chieác oâtoâ 4 choã, FOB = 600 trieäu ñ/chieác, I&F
= 15% FOB; Cty Cöûu Long baùn 120 chieác oâtoâ nhaäp khaåu naøy cho
Cty Thöông maïi An Ñoâng vôùi giaù 1.800 trieäu ñ/chieác.
2/. Cty sx oâtoâ Hoàng Haø duøng caùc khung oâtoâ 12 choã ñaõ mua
noùi treân laép raùp thaønh oâtoâ 12 choã hoaøn chænh vaø xuaát khaåu
taát caû vôùi giaù 880 trieäu ñ/chieác (FOB)
3/. Cty thöông maïi Beán Thaønh XK 20 chiếc ôtô đã mua của Cty Cửu Long,
giá XK = FOB = 910 triệu đ/chiếc.
Yeâu caàu: Anh/Chò haõy tính caùc khoaûn thueá: TNK, TXK, TTTÑB (hàng
hóa NK và hàng hóa sx trong nước), và TGTGT (hàng hóa NK) maø caùc Cty noùi
treân (Cty Cöûu Long, Cty Hoàng Haø, Cty thöông maïi Beán Thaønh, vaø
Cty Thöông maïi An Ñoâng) phaûi noäp, vaø TNK caùc Cty noùi treân
ñöôïc hoaøn laïi (neáu coù)
Cho bieát thueá suaát: TXK oâtoâ: 1%, TNK theùp: 5%, TNK oâtoâ:
83%, T.TTÑB oâtoâ 12 choã: 30%, T.TTÑB oâtoâ 4 choã: 50%, TGTGT
10%
BAØI GIAÛI 12
……………..……………………………………………………………..
…………….……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
54
…………….……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
…………….……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
…………….……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
…………….……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
…………….……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
……………..……………………………………………………………..
BAØI TAÄP 13 Cty cheá bieán thöïc phaåm saûn xuaát caùc maët
haøng: ñöôøng, muoái ioát, nöôùc chaám, vaø röôïu coù tình hình sxkd
thaùng 2/2007 cuûa Cty nhö sau:
1. Nhaäp khaàu caùc loaïi höông lieäu ñeå sx röôïu: 500tr.ñ (CIF)
2. Mua trong nöôùc:
 Hoùa chaát (cuûa Cty hoùa chaát thöïc phaåm) ñeå taåy traéng
ñöôøng, HÑGTGT nhö sau:
Giaù chöa keå TGTGT 90tr.ñ
Thueá GTGT (5%) 4,5tr.ñ
Giaù thanh toaùn 94,5tr.ñ
 Höông lieäu (cuûa Cty hoùa chaát thöïc phaåm) ñeå pha cheá caùc
loïai nöôùc chaám, HÑGTGT:
Giaù chöa keå TGTGT = 120tr.ñ
Thueá GTGT (10%) = 12tr.ñ
Giaù thanh toaùn = 132tr.ñ
 Caùc loaïi bao bì vôùi caùc loaïi hoùa ñôn nhö sau:
• Bao bì cho ñöôøng, giaù mua theo HÑBH: 100tr.ñ
• Hoäp giaáy cho muoái, HÑGTGT:
Giaù chöa keå TGTGT = 100.000hoäp x 20ñ/hoäp = 2.000.000ñ
Thueá GTGT (10%) = 200.000ñ
55
Giaù thanh toaùn = 2.200.000ñ
• Chai ñöïng röôïu: 100.000chai x 1.200ñ/chai = 120.000.000ñ
(HÑBH)
• Chai ñöïng nöôùc chaám 200.00chai x 200ñ/chai = 40.000.000ñ
(HÑBH)
 Mua mía cuûa noâng daân: 800tr.ñ (theo baûng keâ)
 Mua muoái cuûa nhöõng ngöôøi laøm ruoäng muoái: 930tr.ñ
(theo baûng keâ)
 Traû tieàn ñieän, ñieän thoaïi vaø mua vaên phoøng phaåm
caùc HÑGTGT ñaày ñuû, treân ñoù coù thueá GTGT toång coäng laø
14tr.ñ
3. Tieâu thuï haøng hoùa:
 Xuaát khaåu:
• 10.000 chai nöôùc chaám, 20.000ñ/chai (CIF)
• 100.000 hoäp muoái ioât, 2.000ñ/hoäp (FOB)
 Baùn trong nöôùc (giaù chöa keå thueá GTGT) :
• 1200 chai röôïu, 40.000ñ/chai
• 5.000 hoäp muoái iot, 1.200ñ/hoäp
• 10.000 chai nöôùc chaám, 5.00ñ/chai
Yeâu caàu : Tính caùc khoaûn thueá Cty cheá bieán thöïc phaåm
phaûi noäp : TNK, TXK, T.TTÑB, T.GTGT (Cho bieát : I&F cuûa haøng
hoùa XK, NK ñeàu laø 10%FOB ; Thueá suaát : höông lieäu 6%, TXK caùc
maët haøng 1%, T.TTÑB röôïu 20%, T.GTGT cuûa caùc maët haøng chòu
T.GTGT 10%, rieâng T.GTGT caùc maët haøng chòu T.GTGT xuaát khaåu
0%)
BAØI GIAÛI 13
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
56
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
CHÖÔNG V - THUEÁ THU NHAÄP DOANH NGHIEÄP

(Tham khảo Thông tư 130/2008/TT-BTC ngày 26/12/2008)
1. Thu thaäp soá lieäu ñeå giaûi thích vò trí/vai troø cuûa thueá
TNDN trong toång thu NSNN?
2. Chi phí hợp lý để tính thuế TNDN phải thỏa mãn những điều kiện gì? Cho
ví dụ? Phaân bieät chi phí thöïc teá trong moät naêm cuûa doanh
nghieäp, hoaëc cô sôû kinh doanh vôùi chi phí hôïp lyù ñeå tính
thueá TNDN/naêm? Cho ví dụ?
3. Laøm caùc baøi taäp 14 – 20
PHỤ LỤC 6
BIỂU TỶ LỆ (%) ẤN ĐỊNH THU NHẬP CHỊU THUẾ TRÊN DOANH THU
ÁP DỤNG ĐỐI VỚI CÁ NHÂN KINH DOANH
(Ban hành kèm theo quyết định số: 16334 /QĐ-CT ngày 30 tháng 12 năm 2008
Tỉ lệ TN chịu
STT Ngành nghề thuế
Quận Huyện
Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản khai khoáng; công nghiệp chế biến, chế
1
tạo; sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa 10 8
không khí; cung cấp nước; hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải.
Riêng:
23 19
- Hoạt động gia công, sửa chữa, bảo dưỡng và lắp đặt máy móc và thiết bị.
2 Xây dựng:
Trong đó:
- Xây dựng có bao thầu NVL. 10 8
- Xây dựng không bao thầu NVL 18 16
57
3
Bán buôn, bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác.
Trong đó:
- Bán buôn. 4 2
- Bán lẻ hàng hóa. 7 5
- Bán vàng bạc, đá quý. 0.5 0.5
- Xe hai bánh gắn máy (bao gồm cả xe đạp điện). 2 2
- Đại lý hưởng hoa hồng. 35 31
- Sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác. 25 21
4 Vận tải kho bãi
Trong đó:
- Vận tải hành khách. 12 10
- Vận tải hàng hóa. 12 10
- Cho thuê kho bãi và lưu giữ hàng hóa. 28 25
- Hoạt động dịch vụ hỗ trợ vận tải. 33 28
5 Dịch vụ ăn uống.
23 19
Riêng:
- Nhà hàng, quán rượu, bia, quầy bar. 28 21
6 Dịch vụ lưu trú và dịch vụ khác
Trong đó:
- Cho thuê nhà làm văn phòng, cửa hàng; cho người nước ngoài thuê nhà;
35 30
cho các đối tượng khác thuê nhà để ở; kinh doanh khách sạn, nhà nghỉ.
- Cho học sinh, sinh viên, công nhân khu lao động thuê nhà; kinh doanh nhà
28 22
trọ.
- Cho thuê máy móc, thiết bị (không kèm theo người điều khiển); cho thuê
35 30
đồ dùng cá nhân và gia đình, cho thuê tài sản khác.
- Cầm đồ. 36 28
- Dịch vụ khác. 28 25
Ghi chú: Đối với trường hợp kinh doanh nhiều ngành nghề thì áp dụng theo tỉ lệ của hoạt động
chính. Trường hợp các hoạt động điều là hoạt động chính và không xác định được riêng biệt
từng hoạt động thì áp dụng tỉ lệ ngành nghề cao nhất.
BAØI TAÄP 14 Tính nguyeân giaù TSCÑ

Cty deät nhaäp khaåu maùy deät vôùi caùc khoaûn chi phí nhö sau:
• Traû tieàn cho ngöôøi baùn maùy deät: 500tr.ñ (FOB), phí I&F =
12%FOB
58
• Traû tieàn vaän chuyeån maùy deät töø caûng veà Cty 22tr.ñ coù vôùi
HÑ.GTGT nhö sau: Giaù chöa keå T.GTGT = 20tr.ñ ; T.GTGT = 2tr.ñ ; Giaù
thanh toaùn = 22tr.ñ
• Nộp các khoản thuế khi nhập khẩu
Nguyeân giaù cuûa maùy deät = ………………………………………………………..
BAØI TAÄP 15 Tính chi phí hôïp lyù
Cty may Beán Ngheù duøng vaûi vaø caùc loaïi vaät lieäu khaùc ñeå may
aùo sô mi với caùc soá lieäu sau:
 Vaûi toàn kho ñaàu naêm: 220.000meùt, giaù nhaäp kho 38.000ñ/m
 Nhaäp khaåu vaûi: 4.000.000meùt, FOB = 22.000ñ/m, I&F = 10%FOB
(thuieá suaát TNK vaûi 20%, T.GTGT 10%)
 Cty ñaõ söû duïng 2.000.000meùt vaûi may ñöôïc 1.000.000 aùo sô mi
(cho bieát ñònh möùc = 2,05m vaûi/aùo), vaø ñaõ baùn 600.000 aùo.
 Cty khoâng coù aùo sô mi toàn kho ñaàu naêm.
 Giaù xuaát kho vaûi tính theo phöông phaùp bình quaân (WA)
Chi phí vaûi hôïp lyù = …
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..
BAØI TAÄP 16 Cty may Hoøa Bình coù soá lieäu giaû ñònh
naêm 2008 nhö sau:
1. Vaät lieäu chính (caùc loaïi vaûi):
59
1.1 Toàn kho ñaàu naêm:
• Vaûi nhaäp khaåu: 220.000 meùt, giaù nhaäp kho: 22.100 ñ/m
• Vaûi noäi ñòa: 66.000 meùt, giaù nhaäp kho: 18.200 ñ/m
1.2 Mua trong naêm:
• Nhaäp khaåu vaûi: 4.000.000 m, FOB = 12.000 ñ/m, I&F = 12% CIF
• Mua vaûi noäi ñòa: 2.000.000 meùt, vôùi HÑ.GTGT coù ghi nhö sau:
- Giaù chöa keå T.GTGT = 2.000.000 m x 16.000 ñ/m = 32
tæñ
- T.GTGT (10%) = 3,2 tæñ
- Giaù thanh toaùn = 35,2 tæñ
1.3 Ñònh möùc tieâu hao vaûi: 2 meùt vaûi nhaäp khaåu/aùo sô mi; 3
meùt vaûi noäi ñòa/boä quaàn aùo treû con (QATC)
2. Mua caùc loaïi vaät lieäu phuï: 100 trieäu ñ (Hoùa Ñôn BH)
3. Mua caùc loaïi dòch vuï vaø vaên phoøng phaåm: T.GTGT theo caùc
HÑ.GTGT: 100 trñ.
4. Khoái löôïng haøng hoùa sx: 2.000.000 aùo sô mi vaø 600.000 boä
QATC
5. Tieâu thuï thaønh phaåm:
• Xuaát khaåu: 1.200.000 aùo sô mi, CIF = 106.200 ñ/aùo, I&F = 12%
CIF
• Baùn trong nöôùc:
- 600.000 aùo sô mi, 110.000 ñ/aùo (giaù chöa keå T.GTGT)
- 500.000 boä QATC, 120.000 ñ/boä (giaù chöa keå T.GTGT)
6. Chi phí:
• Tieâu hao thöïc teá vaät lieäu chính: 4.200.000 meùt vaûi NK ñeå
may aùo sô mi, vaø söû duïng 1.750.000 meùt vaûi noäi ñòa ñeå may
quaàn aùo treû con.
• Chi phí tieàn löông coâng nhaân sx: Cty chi trả lương đúng ñònh
möùc tieàn löông nhö sau: 20.000 ñ/aùo sô mi, 25.000 ñ/boä QATC.
• Caùc chi phí hôïp lyù coøn laïi (khaáu hao, VL phuï, nhieân
lieäu, baùn haøng, quaûn lyù, … nhöng chöa keå caùc khoaûn thueá
phaûi noäp ôû khaâu tieâu thuï haøng hoùa) chieám 15% doanh thu.
7. Thoâng tin khaùc:
60
• Baùn vaûi vuïn cho Cty sx ñoà chôi Lucky, xuaát HÑ.GTGT
vôùi caùc soá lieäu nhö sau: Giaù chöa keå T.GTGT = 20 trieäu ñ;
T.GTGT (10%) = 2 trieäu ñ; Giaù thanh toaùn = 22 trieäu ñ
• Baùn cho Cty may Saøi Goøn 20.000 m vaûi nhaäp khaåu vôùi
giaù 18.600 ñ/m (giaù chöa keå T.GTGT)
• TN töø kinh doanh sieâu thò quaàn aùo thôøi trang ôû caùc
nöôùc ngoaøi chuyeån veà:
- 500 trieäu ñ (phaûi noäp T.TNCty ôû nöôùc ngoaøi vôùi thueá
suaát 20%)
- 600 trieäu ñ (khoâng phaûi noäp T.TNCty ôû nöôùc ngoaøi)
• Phöông phaùp tính giaù xuaát kho caùc loaïi vaûi: LIFO
• Noäp T.GTGT coøn thieáu cuûa naêm tröôùc: 20 trieäuñ; ñaõ
taïm noäp T.TNDN naêm 2008: 100 trieäu ñ
• Thueá suaát: TNK vaûi 20%, TXK aùo sô mi 1%, T.GTGT caùc
maët haøng 10%, T.TNDN 28%.
Yeâu caàu: Tính T.GTGT vaø T.TNDN Cty may Hoøa Bình phaûi
noäp naêm 2008.
BAØI GIAÛI 16
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
61
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
BAØI TAÄP 17
Nhaø haøng ABC coù caùc soá lieäu kinh doanh giaû ñònh naêm
2008 nhö sau:
1. Haøng hoùa toàn kho ñaàu naêm:
• Röôïu nhaäp khaåu: 106 chai, giaù nhaäp kho 82.500ñ/chai
• Mua trong nöôùc caùc loaïi baùnh keïo: 155 hoäp, giaù nhaäp kho:
22.000ñ/hoäp.
2. Haøng hoùa mua vaøo trong naêm:
 Nhaäp khaåu röôïu:
a. Laàn I: 20.000 chai, CIF = 45.000ñ/chai (FOB =
40.000ñ/chai, I&F = 5.000ñ/chai)
b. Laàn II: 36.000 chai, FOB = 42.200ñ/chai, I&F = 12% FOB
 Mua trong nöôùc (vôùi giaù mua chöa keå T.GTGT theo HÑ.GTGT):
a. Bia chai: 60.000 thuøng (12 chai/thuøng), 48.000ñ/thuøng.
b. Caùc loaïi baùnh keïo: 600 hoäp, 23.500ñ/hoäp.
c. Ñieän, nöôùc, ñieän thoaïi: 62 trieäuñ.
 Mua khoâng coù HÑ.GTGT:
a. Röôïu hoa quaû cuûa moät cô sôû sx thuû coâng: 200 chai,
26.400ñ/chai (coù HÑBH).
b. Caùc loaïi gia vò vaø thöïc phaåm töôi soáng mua cuûa
tieåu thöông ôû caùc chôï (khoâng coù hoùa ñôn, Nhaø haøng
laäp baûng keâ mua vaøo): 2trñ/ngaøy x 360 ngaøy
3. Haøng hoùa toàn kho cuoái naêm:
a. Röôïu nhaäp khaåu: 1.800 chai
b. Caùc loaïi baùnh keïo: 215hoäp
c. Bia chai: 112 thuøng
d. Röôïu hoa quaû: 16 chai
e. Gia vò vaø thöïc phaåm töôi soáng: khoâng ñaùng keå
4. Giaù baùn: (chöa keå T.GTGT)
62
a. Baùn caùc moùn aên do nhaø haøng cheá bieán: 8 trieäuñ/ngaøy
x 360 ngaøy
b. Giaù baùn caùc loaïi haøng hoùa mua beân ngoaøi: röôïu
NK 180.000ñ/chai, röôïu hoa quaû 70.000ñ/chai, bia: 8.000ñ/chai,
baùnh keïo: 50.000ñ/hoäp.
c. Doanh thu dòch vuï karaoke: 655trieäuñ.
5. Nhöõng thoâng tin khaùc:
a. Phöông phaùp tính giaù xuaát kho caùc loaïi haøng hoùa: FIFO
b. Chi phí tieàn löông hôïp lyù = 10% doanh soá baùn
c. Caùc chi phí hôïp lyù khaùc (chöa keå chi phí mua haøng
hoùa baùn ra vaø caùc khoaûn thueá ñöôïc keå vaøo chi phí, tröø
thueá moân baøi) = 15% doanh soá baùn.
d. Laõi tieàn göûi ngaân haøng: 11 trieäuñ
e. Thueá suaát: TNK röôïu 65%; T.TTÑB röôïu NK 75%, röôïu
hoa quaû 20%, bia chai 75%, karaoke 25%; T.GTGT caùc loaïi
haøng hoùa vaø dòch vuï keå treân ñeàu laø 10%; T.TNDN 28%
Yeâu caàu: Tính caùc khoaûn thueá nhaø haøng ABC phaûi noäp:
TNK, T.TTÑB, TGTGT, vaø T.TNDN
BAØI GIAÛI 17
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
63
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
BAØI TAÄP 18 Taïi doanh nghieäp XYZ trong naêm 2008 coù caùc
soá lieäu sau :
1. Mua haøng hoùa, dòch vuï :
- Mua vaät lieäu chính X laø 40.000kg, coù hoùa ñôn GTGT vôùi giaù
chöa TGTGT laø 19.000ñ/kg
- Haøng hoùa khaùc mua vaøo phuïc vuï kinh doanh, coù hoùa ñôn
GTGT vôùi giaù chöa TGTGT laø 300tr.ñ
2. Trong naêm, doanh nghieäp XYZ sx ñöôïc 90.000 sp A vaø tieâu thuï
nhö sau :
• Xuaát khaåu ra nöôùc ngoaøi 10.000sp theo giaù CIF quy thaønh
tieàn Vieät Nam laø 27.040ñ/sp. Phí vaän taûi baûo hieåm chieám 3%
FOB
• Baùn cho Cty thöông maïi 20.000sp, giaù baùn 25.000ñ/sp (giaù
chöa thueá).
• Baùn cho doanh nghieäp thuoäc khu cheá xuaát 14.000sp, giaù
baùn 26.000ñ/sp
• Thöôûng cho coâng nhaân vieân laø 2000sp
• Giao cho ñaïi lyù 35.000sp, giaù ñaïi lyù baùn ra chöa thueá GTGT
27.000ñ/sp. Hoa hoàng ñaïi lyù laø 6% treân giaù baùn chöa thueá
64
3. Chi phí sx phaùt sinh trong naêm:
- Giaù thaønh sx cuûa sp A baèng 50% giaù baùn chöa TGTGT cho
Cty thöông maïi
- Chi phí baùn haøng (chưa kể hoa hoàng cho ñaïi lyù, phí VT & BH hàng
hoá XK) vaø quaûn lyù DN trong naêm baèng 45% giaù thaønh sx cuûa
soá sp A baùn ñöôïc trong naêm
- Trong naêm, doanh nghieäp coù hai hoùa ñôn GTGT khoâng ñöôïc
khaáu tröø TGTGT ñaàu vaøo laø 15tr đ (ñaây laø 2 hoùa ñôn mua vaät
lieäu X, phaùt hieän khoâng ñöôïc khaáu tröø TGTGT sau khi ñaõ tính
giaù thaønh sx nhö treân)
- Thueá moân baøi: 3tr đ, Thueá nhaø ñaát: 5tr đ, ñaõ noäp ñuû TXK.
4. Cho biết:
• Thueá suaát: TXK (A) laø 2%; TGTGT (A) laø 10%; TTNDN 28%
• VL chính, haøng hoùa, dòch vuï ñeàu coù thueá suaát GTGT laø 10%
• Ñaïi lyù chæ tieâu thuï ñöôïc 95% sp ñöôïc giao
• DN aùp duïng thueá GTGT theo pp khaáu tröø
• Không có tồn kho vật liệu X.
• DN coù toàn kho ñaàu naêm laø 5000sp (A) vôùi giaù thaønh xuaát
kho laø 65tr ñoàng.
• DN aùp duïng pp xuaát kho thaønh phaåm: FIFO.
Yeâu caàu: Haõy tính TGTGT vaø TTNDN phaûi noäp trong naêm
cuûa doanh nghieäp XYZ.
65
BAØI TAÄP 19 Cty thöông maïi Kim Cương coù soá lieäu kinh doanh
trong naêm 2008:
Hàng hoá A Hàng hoá B Hàng hoá C

1/. Tồn kho đầu năm 5000 sp, giá nhập 4000 sp, giaù 2000 sp, giaù
kho = 21.000 ñ/sp nhaäp kho: nhaäp kho:
20.500 ñ/sp 31.000ñ/ sp
2/. Mua trong năm 16.000 sp, 8.000 sp (nhập 6.000 sp (nhập
(giaù mua chöa 20.000ñ/sp khẩu), CIF = khẩu), CIF =
TGTGT) 18.000ñ/sp 22.000ñ/sp
3/. Tiêu thụ trong năm
 Xuất khẩu 4.000 sp, giaù
XK = FOB =
30.000ñ/ sp
 Bán cho Cty 5000 sp, 3000 sp, 4000 sp,
X (giaù 39.000ñ/sp 40.000ñ/sp 60.000ñ/sp
baùn chöa
coù
T.GTGT)
 Bieáu 1.000 sp 200 sp
taëng
 Baùn leû 8.000 sp, 6.000 sp, 3.000 sp,
(giaù baùn 44.000ñ/sp 41.000ñ/sp 62.000ñ/sp
chöa coù
T.GTGT)
Các thông tin khác:
 Chi phí hôïp lyù ôû khaâu baùn haøng vaø quaûn lyù (chöa keå
thueá xuaát khaåu, thueá nhaäp khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät)
laø 380 trieäu ñoàng
 Chi uûng hoä ñòa phöông: 30 trieäu ñoàng
 Cty Kim Cương baùn pheá lieäu vaø xuaát HÑGTGT nhö sau:
Giaù chöa keå TGTGT = ……………….
TGTGT (10%) = ……………….
Giaù coù TGTGT = 15,4 trieäu ñoàng
 Cty Kim Cương ñöôïc boài thöôøng theo hôïp ñoàng kinh teá 30
trieäu ñoàng
66
 Cty Kim Cương boài thöôøng do vi phaïm hôïp ñoàng kinh teá 20
trieäu ñoàng
 TGTGT cuûa caùc dòch vuï mua vaøo (ñieän, nöôùc v.v…) ñöôïc
khaáu tröø 8 trieäu ñoàng
 Phöông phaùp xaùc ñònh giaù xuaát kho: FIFO
Thueá suaát coù lieân quan nhö sau: TXK (A): 2%; TGTGT (A), (B), (C),
pheá lieäu: 10%; TNK (B): 10%; TNK (C): 20%; TTTÑB (C): 20%; TTNDN:
28%
Yeâu caàu: Tính caùc khoaûn thueá năm 2007 Cty Kim Cương noùi
treân phaûi noäp?
BAØI TAÄP 20: Cty chế biến thöïc phaåm coù soá lieäu kinh doanh caû
naêm 2007 nhö sau:
 Baùn 170.000sp cho DN cheá xuaát, giaù baùn (chöa TGTGT)

200.000ñ/sp
 Xuaát khẩu ra nöôùc ngoaøi 130.000sp, CIF = 244.800ñ/sp; phí baûo
hieåm vaø vaän chuyeån quoác teá ñöôïc tính baèng 2% FOB
 Nhaäp khaåu 20 tyû ñoàng vaät lieäu ñeå gia coâng cho nöôùc ngoaøi.
Coâng vieäc hoaøn thaønh 100% vaø toaøn boä thaønh phaåm ñaõ xuaát
traû. Cty ñöôïc höôûng tieàn gia coâng 4 tyû ñoàng.
 Nhaän XK uûy thaùc haøng hoá: 12 tyû ñoàng, hoa hoàng = 3% giaù trò
loâ haøng.
 Laøm ñaïi lyù tieâu thuï haøng cho moät coâng ty nöôùc ngoaøi. Toång
giaù trò haøng hoùa nhaäp khaåu theo ñieàu kieän CIF laø 40 tyû ñoàng.
Toång giaù haøng baùn theo ñuùng quy ñònh laø 50 tyû ñoàng, hoa
hoàng = 6% giaù baùn
 Baùn cho coâng ty maïi noäi ñòa 300.000 sp, giaù baùn chöa TGTGT =
210.000ñ/sp
 Toång chi phí caû naêm = 142 tyû ñ
Trong đó: - chöa keå TXK
- TGTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø caû năm = 8,1 tỉ đồng
- Các chi phí còn lại đều là chi phí hợp lý
 Thu nhaäp khaùc:
+ Laõi tieàn göûi 340 trieäu ñoàng
+ Chuyeån nhöôïng taøi saûn 280 trieäu ñoàng
+ Thu nhaäp do goùp voán lieân doanh 6.880 trieäu ñoàng
67
+ Thu nhaäp töø hoaït ñoäng kinh doanh ôû nöôùc ngoaøi chuyeån
veà VN bao goàm: 1.600 trieäu ñoàng (ñaõ tröø thueá thu nhaäp
noäp ôû baûn xöù vôùi thueá suaát 20%); 800 trieäu ñoàng (khoâng
phaûi noäp thueá thu nhaäp ôû nöôùc ngoaøi)
YEÂU CAÀU: Tính TTNDN? (Cho Thueá suaát TXK 4%, TGTGT 10%,
TTNDN 28%)
68
CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM
(Choïn caâu traû lôøi ñuùng: a/b/c/d)
1. Theo Luaät Thueá TTÑB cuûa Vieät Nam hieän haønh, moät Cty
thöông maïi baùn nhoùm haøng hoùa naøo sau ñaây phaûi noäp
TTTÑB:
a. Baùn haøng hoùa nhaäp khaåu, goàm: oâtoâ döôùi 24 choã, Röôïu,
Bia.
b. Baùn haøng hoùa mua trong nöôùc, goàm: oâtoâ döôùi 24 choã, Röôïu,
Bia.
c. Caû 2 caâu a, b treân ñeàu sai.
d. Caû 2 caâu a, b treân ñeàu ñuùng.
2. Thueá GTGT ñöôïc aùp duïng thay cho Thueá Doanh Thu taïi Vieät Nam
töø:
a. Ngaøy 01/01/1999 c. Ngaøy 01/7/2000
b. Ngaøy 01/01/2000 d. Ngaøy 01/01/2002.
3 . Theo Luaät Thueá XK, Thueá NK Vieät Nam hieän haønh, giaù tính Thueá
Xuaát Khaåu laø:
a. Giaù baùn haøng hoùa taïi cöûa khaåu xuaát
b. Giaù thaønh saûn xuaát cuûa haøng hoùa xuaát khaåu
c. Giaù baùn haøng hoùa taïi nôi giao haøng
d. Giaù baùn bình quaân treân thò tröôøng Vieät Nam cuûa haøng
hoùa xuaát khaåu
4. Choïn nhoùm ñöôïc saép xeáp theo thöù töï töø thaáp ñeán cao
caùc möùc ñoä lieân keát kinh teá giöõa caùc quoác gia:
a. Lieân minh kinh teá  Lieân minh thueá quan  Khu vöïc maäu
dòch töï do
b. Khu vöïc maäu dòch töï do  Lieân minh thueá quan  Thò
tröôøng chung
c. Lieân minh kinh teá  Lieân minh thueá quan  Thò tröôøng
chung
d. Thò tröôøng chung  Lieân minh thueá quan  Lieân minh kinh
teá
5. Trong thaùng 9/2005, doanh nghieäp cho thueâ maùy moùc thieát
bò vôùi hôïp ñoàng cho thueâ thời hạn 2 naêm, tieàn cho thueâ laø 5
trieäu/thaùng (chöa coù thueá GTGT, thuế suất TGTGT dịch vụ cho thuê:
10%). Beân ñi thueâ ñaõ traû tröôùc 3 thaùng (tháng 9, 10, và 11/2005).
Doanh nghieäp sẽ keâ khai một khoản thueá GTGT đầu ra tháng 9/2005 nhö
sau:
a. 15 trieäu x 10% c. 5 trieäu x 10%
b. 120 trieäu x 10% d. 60 trieäu x 10%
69
6. Trong phöông phaùp “Trò giaù khaáu tröø” xaùc ñònh giaù tính
thueá haøng hoùa nhaäp khaåu theo GATT, ñôn giaù baùn haøng
nhaäp khaåu taïi Vieät Nam laø:
a. Ñôn giaù baùn vôùi soá löôïng lôùn nhaát
b. Ñôn giaù baùn lôùn nhaát trong voøng 90 ngaøy keå töø
ngaøy nhaäp khaåu
c. Ñôn giaù baùn vôùi soá löôïng lôùn nhaát trong voøng 90
ngaøy keå töø ngaøy nhaäp khaåu
d. Ñôn giaù baùn vôùi soá löôïng > 10% löôïng haøng hoùa
nhaäp khaåu trong voøng 90 ngaøy keå töø ngaøy nhaäp khaåu.
e. Caùc caâu: a, b, c, d treân ñaây ñeàu sai.
7. OÂng A (ngöôøi VN) truùng thöôûng trong moät laàn xoå soá
khuyeán maõi cuûa Ngaân Haøng Thöông Maïi XYZ ñöôïc moät chieác
oâtoâ 4 choã trò giaù 300 trieäu ñoàng. OÂng A phaûi noäp thueá nhö
sau:
a. Thueá TNCN = 300 trieäu ñoàng x 10%
b. Thueá TTÑB = [300 trieäu ñoàng : (1 + 50%)] x 50%
c. Hai caâu a vaø b neâu treân ñeàu ñuùng
d. Hai caâu a vaø b neâu treân ñeàu sai
8. Theo caùc luaät thueá VN hieän haønh, doanh nghieäp/caù nhaân
NK haøng hoùa phaûi noäp thueá:
a. Thueá Nhaäp Khaåu.
b. Thueá Nhaäp Khaåu, Thueá Tieâu Thuï Ñaëc Bieät, vaø
Thueá Giaù Trò Gia Taêng.
c. Thueá Nhaäp Khaåu vaø Thueá Giaù Trò Gia Taêng.
d. Caâu a, b, c ñeàu coù theå ñuùng tuøy maët haøng nhaäp
khaåu.
9. Theo caùc luaät thueá Vieät Nam hieän haønh, doanh nghieäp/caù
nhaân coù thu nhaäp do chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng ñaát
phaûi noäp thueá:
a. Doanh nghieäp noäp Thueá TNDN, caù nhaân noäp Thueá Thu
Nhaäp caù nhaân (T.TNCN)
b. Doanh nghieäp noäp T.TNDN, caù nhaân noäp Thueá Chuyeån
Quyeàn Söû Duïng Ñaát (T.CQSDÑ)
c. Doanh nghieäp noäp T.CQSDÑ, caù nhaân noäp T.TNCN
d. Doanh nghieäp vaø caù nhaân ñeàu phaûi noäp T.CQSDÑ
10. Theo Luaät Thueá Giaù Trò Gia Taêng (T.GTGT) hieän haønh cuûa
Vieät Nam, T.GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø theo nguyeân taéc:
a. Khaáu tröø T.GTGT ñaàu vaøo cuûa haøng hoùa ñaõ baùn
70
b. Khaáu tröø T.GTGT ñaàu vaøo cuûa haøng hoùa, dòch vuï ñaõ
söû duïng.
c. Tuøy töøng tröôøng hôïp maø khaáu tröø theo moät trong 2
caùch treân
d. Caùc caâu a, b, c ñeàu sai
11. Theo Luaät Thueá Tieâu Thuï Ñaëc Bieät (T.TTÑB) hieän haønh
cuûa Vieät Nam, caùc doanh nghieäp thöông maïi khoâng phaûi noäp
T.TTÑB:
a. Ñuùng b. Sai
12. Trích moät soá chi phí thöïc teá trong naêm 2005 cuûa DN, goàm:
chi phí vaät lieäu tương ứng với số sản phẩm tieâu thuï laøø 205 trieäu
ñoàng, vöôït ñònh möùc 5%; chi phí quaûng caùo coù hoùa ñôn laø
480 trieäu ñoàng, vöôït ñònh möùc 14% . Vaäy chi phí vaät lieäu hôïp
lyù và chi phí quaûng caùo hôïp lyù ñeå tính thuế TNDN:
a. 205 trieäu ñoàng/1,05 + 480 trieäu /1,14
b. 205 trieäu ñoàng x 0,95 + 480 trieäu ñoàng/1,14
c. 205 tr ñoàng /1,05 + 480 tr ñoàng x 0.1/0,14
d. 205 tr ñoàng x 0,95 + 480 tr ñoàng x 0.1/0,14
13. Theo Luaät Thueá GTGT hieän haønh cuûa Vieät Nam, caùc ñoái
töôïng noäp T.GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø ñöôïc khaáu tröø
T.GTGT ñaàu vaøo haøng thaùng laø:
a. Toaøn boä soá T.GTGT treân hoùa ñôn GTGT mua
haøng hoùa, dòch vuï trong thaùng
b. Toaøn boä soá T.GTGT theo chöùng töø noäp T.GTGT
trong thaùng cuûa haøng hoùa NK
c. Caû hai tröôøng hôïp a, b neâu treân ñeàu ñuùng
d. Caû hai tröôøng hôïp a, b neâu treân ñeàu sai
14. Theo Luaät Thueá GTGT hieän haønh cuûa Vieät Nam, caùc Cty
Xuaát Nhaäp Khaåu luoân coù T.GTGT ñaàu ra haøng thaùng baèng 0.
71
a. Ñuùng b. Sai
15. Cty Xuaát Nhaäp Khaåu D xuaát khaåu haøng thuû coâng myõ
ngheä: 200.000 hoäp, CIF = 132.000 ñ/hoäp, I&F = 10% x FOB. Thueá
suaát TXK haøng thuû coâng myõ ngheä laø 1%. Cty D phaûi noäp TXK
nhö sau :
a. TXK = 200.000 x 132.000 ñ x 1,1 x 1%
b. TXK = 200.000 x 132.000 ñ : 1,1 x 1%
c. TXK = 200.000 x 132.000 ñ : 0,9 x 1%
d. Caû 3 caâu a, b, vaø c neâu treân ñeàu sai
16. Haøng hoaù nhaäp khaåu trong tröôøng hôïp naøo sau ñaây
khoâng thuoäc dieän chòu thueá theo Luaät thueá XK, thueá NK VN
hieän haønh:
a. Coâng ty Coca-Cola taïi Vieät Nam nhaäp khaåu höông lieäu töø
Singapore ñeå saûn xuaát nöôùc giaûi khaùt Coca-Cola.
b. Doanh nghieäp X trong khu cheá xuaát VN baùn höông lieäu cho
coâng ty Coca-Cola VN.
c. Doanh nghieäp X trong khu cheá xuaát Vieät Nam nhaäp khaåu
höông lieäu töø Singapore.
17. Theo Luaät T.GTGT hieän haønh cuûa VN, nhöõng haøng
hoùa/dòch vuï khoâng chòu T.GTGT:
a. Khoâng chòu T.GTGT ôû khaâu NK vaø khoâng chòu T.GTGT ôû
khaâu mua-baùn trong nöôùc
b. Khoâng chòu T.GTGT ôû khaâu xuaát khaåu
c. Chæ khoâng chòu T.GTGT ôû khaâu mua-baùn trong nöôùc, vaãn
chòu T.GTGT ôû khaâu NK.
d. Caû 2 caâu a vaø b neâu treân ñaàu ñuùng
72
CHƯƠNG 6 - THUEÁ THU NHAÄP CAÙ NHAÂN
(Bổ sung cho giáo trình Thuế 2008)
I/. LYÙ LUAÄN TOÅNG QUAN VEÀ THUEÁ THU

NHAÄP CAÙ NHAÂN
1/. KHAÙI NIEÄM
Thueá Thu Nhaäp Caù Nhaân (Thueá TNCN, personal income
tax, individual income tax) laø moät loaïi thueá tröïc thu – thuế
ñöôïc tính treân thu nhaäp cuûa caù nhaân, caù nhaân coù
nghóa vuï noäp thueá cuõng chính laø ngöôøi thöïc söï gaùnh
chòu thueá.
Ñeán nay, Thueá TNCN laø moät loaïi thueá phoå bieán taïi
caùc nöôùc theo cô cheá thò tröôøng.(5) Thueá TNCN khoâng
chæ laø coâng cuï höõu hieäu ñieàu tieát thu nhaäp vaø goùp
phaàn thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi maø coøn laø coâng
cuï quan troïng trong thu ngaân saùch nhaø nöôùc (NSNN).
Vöông Quoác Anh laø quoác gia ñaàu tieân aùp duïng Thueá
TNCN (1798)(6). Sau ñoù, loaïi thueá naøy nhanh choùng ñöôïc
aùp duïng taïi nhieàu nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån khaùc:
Hoa Kyø (1861)(7), Nhaät Baûn (1887), Phaùp (1914), Canada
(1917), Ñan maïch (1942) …
2/. VAI TROØ CUÛA THUEÁ THU NHAÄP CAÙ NHAÂN
Thueá TNCN – coâng cuï taùi phaân phoái thu nhaäp,
2.1.
goùp phaàn höõu hieäu thöïc hieän coâng baèng xaõ
hoäi.
5()
Ñeán nay, vaãn coù moät soá ít quốc gia khoâng ñaùnh thueá TNCN, nhö:
Andorra, Anguilla, Bahamas, Bahrain, Bermuda, Brunei, British Virgin Islands,
Burundi, Cayman, Islands, Kuwait, Monaco, Oman, Qatar, Saudi Arabia, Saint
Kitts and Nevis, Somalia, United Arab Emirates, Vanuatu.
6()
Ñöôïc chính thöùc ban haønh naêm 1842
7()
Ñöôïc baét ñaàu naêm 1861, qua nhieàu laàn aùp duïng vaø baõi boû vì ñöôïc
cho laø vi hieán. Đến naêm 1913, Thueá TNCN Lieân Bang Hoa Kyø chính thöùc
ñöôïc ban haønh vaø aùp dụng đến nay.
73
- Trong neàn kinh teá thò tröôøng, thu nhaäp cuûa caù
nhaân laø bieåu hieän taäp trung nhaát khaû naêng noäp
thueá cuûa hoï. Thueá TNCN, ñöôïc tính treân thu nhaäp caù
nhaân, do vaäy, laø caùch huy ñoäng nguoàn thu NSNN một
caùch coâng baèng nhaát.
- Thuế TNCN góp phần san sẻ thu nhập giữa các tầng lớp dân cư, thực
hiện công bằng xã hội. Phaân phoái thu nhaäp theo cô cheá thò
tröôøng taát yeáu daãn ñeán söï phaân hoùa thu nhaäp. Thu
nhaäp cuûa moãi ngöôøi trong cô cheá ñoù, một caùch soøng
phaúng, tuøy thuoäc vaøo nhöõng gì moãi ngöôøi “mang ñeán”
thò tröôøng, ñoù laø lao ñoäng (thôøi gian, naêng suaát, kyõ
naêng, kinh nghieäm, tri thöùc, söï saùng taïo, …), taøi saûn
(baèng tieàn vaø hieän vaät), thaäm chí coøn laø söï daán
thaân, söï maïo hieåm, … Taát caû nhöõng yeáu toá ñoù, một
phaàn lôùn laø do noã löïc cuûa caù nhaân. Tuy nhieân, vì
nhieàu lyù do (söùc khoûe, ñieàu kieän töï nhieân, ñieàu kieän
xaõ hoäi, vaø nhieàu lyù do ngaãu nhieân khaùc) một soá
ngöôøi khoâng theå coù nhöõng yeáu toá nhö treân ñeå ñoùng
goùp cho xaõ hoäi, neân khoâng coù hoặc coù raát ít thu nhaäp
giaønh cho hoï. Nhaø nöôùc, thoâng qua thueá TNCN, thu
thueá tröïc tieáp töø ngöôøi coù thu nhaäp cao ñeå chaêm lo
cho nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp thaáp baèng caùc chöông
trình phuùc lôïi: trôï caáp tröïc tieáp cho nhöõng ngöôøi coù thu
nhaäp thaáp, chaêm soùc y teá, giaùo duïc, ñaøo taïo, vaên
hoùa – ngheä thuaät,… Do vaäy, ñaùnh thueá TNCN, thaäm chí
laø ñaùnh thueá cao, cùng với thực thi caùc chính saùch an sinh
xaõ hoäi thieát thöïc, sẽ thöïc söï coù yù nghóa san sẻ thu nhập
giữa các tầng lớp dân cư, thực hiện công bằng xã hội.
2.2. Thueá TNCN – coâng cuï quan troïng trong thu
ngaân saùch nhaø nöôùc
74
Moät soá nhaø nghieân cöùu ñaõ toång hôïp moái lieân heä
giöõa chính saùch thueá vaø caùc giai ñoaïn phaùt trieån kinh
teá quoác gia nhö sau:
Caùc giai ñoaïn phaùt Thueá giöõ vai troø chuû
trieån kinh teá yeáu
Giai ñoaïn môùi môû cöûa Thueá nhaäp khaåu, thueá
neàn kinh teá xuaát khaåu
Giai ñoaïn coâng nghieäp - Caùc loaïi thueá
hoùa, hieän ñaïi hoùa giaùn thu treân thò tröôøng
noäi ñòa (nhö thueá giaù trò
gia taêng, thueá baùn leû, …)
Giai ñoaïn phaùt trieån vaø - Caùc loaïi thueá thu
hoäi nhaäp nhaäp, quan troïng nhaát laø
thueá TNCN
Nhu caàu chi tieâu ngaân saùch nhaø nöôùc ngaøy caøng
cao nhöng cuøng vôùi quaù trình töï do hoùa thương maïi toaøn
caàu thì nguoàn thu töø thueá quan ngaøy caøng thu heïp,
caùc loaïi thueá haøng hoùa treân thò tröôøng noäi ñòa cuõng
coù giôùi haïn, do ñoù thueá TNCN ngaøy caøng giöõ vò trí
quan trọng trong thu ngaân saùch nhaø nöôùc. Ñaëc bieät, taïi
caùc nöôùc phaùt trieån: (i) ngöôøi daân coù thu nhaäp cao, (ii)
Luaät Thueá TNCN chi tieát vaø hôïp lyù, vaø (iii) nhaø nöôùc
coù cô cheá quaûn lyù thueá chaët cheû neân thueá TNCN laø
nguoàn thu quan troïng nhaát cuûa hoï (treân 50% thu NSNN
haøng name).
2.3. Thueá TNCN – coâng cuï ñieàu tieát vó moâ cuûa
nhaø nöôùc.
Thu nhaäp taêng thì chi tieâu taêng nhöng höõu duïng bieân
thu nhaäp giaûm daàn neân söï ñieàu tieát thu nhaäp thoâng
qua thueá TNCN (ñoàng thôøi vôùi caùc chöông trình phuùc lôïi
xaõ hoäi vaø ñaàu tö thieát thöïc cuûa nhaø nöôùc) goùp
phaàn khuyeán khích tieâu duøng vaø ñaàu tö. Tuy nhieân,
caùc chính phuû khoâng phaûi luoân troâng caäy vaøo vieäc
75
ñaùnh thueá TNCN ñeå kích thích toång caàu, tuøy theo ñieàu
kieän kinh teá - xaõ hoäi cuï theå maø caùc nhaø laäp chính
saùch xaùc ñònh möùc thueá suaát thích hôïp ñeå lôïi duïng
taùc ñoäng kích thích kinh teá cuûa thueá TNCN. Trong nhieàu
tröôøng hôïp, vai troø ñieàu chænh toång caàu coøn quan
troïng hôn vai troø phaân phoái thu nhaäp coâng baèng cuûa
thueá TNCN.
II/. CÔ SÔÛ XAÂY DÖÏNG CHÍNH SAÙCH THUEÁ
THU NHAÄP CAÙ NHAÂN
1/. XAÙC ÑÒNH ÑOÁI TÖÔÏNG NOÄP THUEÁ
- Veà nguyeân taéc, moïi caù nhaân sinh soáng treâân
laõnh thoå moät quoác gia naøo ñoù, thuï höôûng haøng hoùa
vaø dòch vuï coâng do nhaø nöôùc cung caáp, vaø coù thu
nhaäp ñeàu laø ñoái töôïng noäp thueá TNCN taïi quoác gia
ñoù. Tuy nhieân, cuøng vôùi quaù trình toaøn caàu hoùa kinh
teá vaø môû roäng giao löu quoác teá treân nhieàu lónh vöïc,
moãi caù nhaân coù theå sinh soáng vaø laøm vieäc ôû nhieàu
quoác gia neân phaûi coù nhöõng tieâu chí ñeå xaùc ñònh cuï
theå ñoái töôïng noäp thueá, nhö: quoác tòch, cö truù, hay
khoâng cö truù.
Ví duï:
Theo Luaät thueá TNCN Thaùi Lan, caù nhaân coù maët
treân laõnh thoå cuûa Thaùi töø 180 ngaøy trôû leân trong
naêm tính thueá ñöôïc xem laø ñoái töôïng cö truù trong
naêm ñoù. Nhöõng caù nhaân naøy phaûi noäp thueá TNCN
treân thu nhaäp taïi Thaùi Lan vaø caû thu nhaäp ôû nöôùc
khaùc. Nhöõng caù nhaân khaùc, khoâng phaûi laø ñoái
töôïng cö truù, phaûi noäp thueá TNCN treân phaàn thu
nhaäp taïi Thaùi Lan.
Theo Luaät thueá TNCN cuûa Trung Quoác, caù nhaân sinh
soáng taïi Trung Quoác töø một naêm trôû leân ñöôïc xem
76
laø ñoái töôïng cö truù. Nhöõng caù nhaân naøy phaûi noäp
thueá TNCN treân thu nhaäp taïi Trung Quoác vaø caû thu
nhaäp ôû nöôùc khaùc. Nhöõng caù nhaân khaùc, khoâng
phaûi laø ñoái töôïng cö truù, phaûi noäp thueá TNCN treân
phaàn thu nhaäp taïi Trung Quoác.
Theo Phaùp leänh Thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu
nhaäp cao (ban haønh thaùng 12/1990) cuûa Vieät Nam,
ñoái töôïng noäp thueá ñöôïc phaân bieät theo tieâu chí
quoác tòch vaø caû tieâu chí cö truù.
- Ñoái töôïng noäp thueá TNCN (coøn goïi laø ñôn vò noäp
thueá) coù theå laø caù nhaân, cuõng coù theå laø moät hoä
gia ñình. Theo Luaät Thueá TNCN cuûa nhieàu quoác gia, ñoái
töôïng noäp thueá laø töøng caù nhaân, vôùi ñoái töôïng tính
thueá laø thu nhaäp cuûa moãi caù nhaân. Caùch xaùc ñònh
naøy ñôn giaûn veà maët haønh thu. Moät soá nöôùc, ñoái
töôïng noäp thueá ñöôïc qui ñònh laø töøng hoä gia ñình, vôùi
thu nhaäp tính thueá laø thu nhaäp töøng hoä gia ñình - coù
tính ñeán thu nhaäp bình quaân moãi ngöôøi trong gia ñình
ñoù. Caùch xaùc ñònh naøy khoâng ñôn giaûn veà maët haønh
thu nhöng coù theå coâng baèng, hôïp lyù hôn caùch ôû treân.
2/. XAÙC ÑÒNH THU NHAÄP CHÒU THUEÁ VAØ THU
NHAÄP KHOÂNG CHÒU THUEÁ
Xaùc ñònh ñuùng thu nhaäp chòu thueá, moät maët, baûo
ñaûm cho vieäc khai thaùc nguoàn thu ñaày ñuû vaø hôïp lyù,
maët khaùc, coøn baûo ñaûm söï coâng baèng trong ñaùnh
thueá TNCN. Noùi chung, moïi khoaûn thu nhaäp hôïp phaùp
cuûa caù nhaân ñeàu coù theå laø ñoái töôïng chòu thueá
TNCN. Coù nhieàu quan ñieåm, tieâu chí khaùc nhau ñeå xaùc
ñònh thu nhaäp chòu thueá tuøy theo nguoàn goác, tính chaát
cuûa töøng loaïi thu nhaäp, vaø tính khaû thi trong haønh thu.
Tuy nhieân, ñeán nay, vieäc xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá
thöôøng döïa treân moät soá nguyeân taéc phoå bieán:
77
a. Thu nhaäp chòu thueá laø thu nhaäp hôïp phaùp cuûa caù
nhaân khoâng phaân bieät nguoàn phaùt sinh thu nhaäp:
- Thu nhaäp trong nöôùc hay thu nhaäp töø
nöôùc ngoaøi;
- Thu nhaäp töø lao ñoäng (tieàn löông,
tieàn coâng, tieàn thöôûng), thu nhaäp töø kinh doanh,
thu nhaäp töø ñaàu tö, thu nhaäp ñöôïc taëng hoaëc
töø thöøa keá (8);
- Thu nhaäp thöôøng xuyeân hay thu nhaäp
baát thöôøng mang tính ngaãu nhieân (truùng soá,
ñaùnh baïc);
- Thu nhaäp baèng tieàn vaø thu nhaäp
baèng hieän vaät coù theå qui thaønh tieàn.
b. Thu nhaäp chòu thueá phaûi phaûn aûnh ñuùng khaû
naêng noäp thueá cuûa ñoái töôïng noäp thueá. Do vaäy, thu
nhaäp chòu thueá khoâng phaûi laø toaøn boä thu nhaäp cuûa
caù nhaân maø laø thu nhaäp sau khi ñaõ tröø caùc chi phí
lieân quan ñeán vieäc taïo ra thu nhaäp, tröø caùc khoaûn chi
cho cuoäc soáng bình thöôøng cuûa caù nhaân noäp thueá vaø
nhöõng ngöôøi soáng phuï thuoäc vaøo hoï.
- Möùc loaïi tröø phuï thuoäc vaøo thu nhaäp, vaøo
chi phí, vaø möùc soáng daân cö ôû moãi quoác gia
trong töøng thôøi kỳ;
- Caùch thöùc loaïi tröø (loaïi tröø theo các khoaûn
muïc chi phí hay loaïi tröø moät möùc coá ñònh) phuï
thuoäc vaøo trình ñoä vaên hoùa vaø yù thöùc phaùp
luaät cuûa ngöôøi daân, vaø phuï thuoäc vaøo khaû
naêng quaûn lyù cuûa boä maùy nhaø nöôùc.
Thu nhaäp töø thöøa keá thöôøng laø ñoái töôïng cuûa thueá taøi
8()
saûn thöøa keá
78
Ngoài ra, vì thu nhaäp chòu thueá phaûi phaûn aûnh ñuùng
khaû naêng noäp thueá cuûa ñoái töôïng noäp thueá neân
phaûi loaïi tröø khoûi thu nhaäp chòu thueá moät soá khoaûn
thu nhaäp lieân quan ñeán boài thöôøng thieät haïi, thu nhaäp
ñöôïc trôï giuùp ñeå khaéc phuïc toån thaát, thu nhập dưới hình
thức phuï caáp ñeå buø ñaép những hao phí, ruûi ro raát khoù ño
löôøng (phuï caáp ñoäc haïi, nguy hieåm,…).
c. Xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá phaûi mang tính khaû
thi trong haønh thu, do vaäy, neân loaïi tröø khoûi thu nhaäp
chòu thueá nhöõng khoaûn thu nhaäp khoù xaùc ñònh:
- Thu nhaäp nhoû, laët vaët khoâng thuaän
tieän trong keâ khai vaø kieåm soaùt.
- Thu nhaäp döôùi daïng tieàm naêng, chöa
hieän thöïc (9)
3/. THUEÁ SUAÁT VAØ PHÖÔNG PHAÙP TÍNH THUEÁ
3.1. Thueá suaát thueá TNCN thöôøng ñöôïc qui ñònh laø
thueá suaát luõy tieán töøng phaàn (10), thu nhaäp chòu thueá
caøng cao thì thueá suaát trung bình caøng cao. Veà lyù
thuyeát, thueá suaát naøy xuaát phaùt töø nhu caàu cuûa xaõ
hoäi veà söï coâng baèng trong phaân phoái thu nhaäp, töø
nhu caàu thu - chi NSNN, vaø höõu duïng bieân thu nhaäp coù
xu höôùng giaûm. Treân thöïc teá, ñeå xaùc ñònh bieåu thueá
suaát (goàm moät soá möùc thueá suaát bieân) hôïp lyù,
nhöõng nhaø laäp chính saùch phaûi tieán haønh caùc böôùc
ñieàu tra vaø döï baùo thaät coâng phu vaø khoa hoïc veà thu
nhaäp vaø chi tieâu cuûa caùc taàng lôùp daân cö, cuõng nhö
nhu caàu thu - chi NSNN trong töøng thôøi kyø.
9()
Thöôøng toàn taïi döôùi daïng taøi saûn vaø laø ñoái töôïng tính thueá
taøi saûn.
10()
Moät soá ít caùc khoaûn thu nhaäp ñöôïc aùp duïng moät tæ suaát
thueá coá ñònh, vaø thueá suaát luõy tieán toaøn phaàn.
79
Khi thu nhaäp daân cö thay ñoåi, möùc soáng thay ñoåi,
töùc laø khaû naêng noäp thueá cuûa ngöôøi noäp thueá thay
ñoåi, nhu caàu thu - chi NSNN thay ñoåi, taát yeáu, bieåu thueá
suaát Thueá TNCN cuõng phaûi ñöôïc ñieàu chænh; thaäm chí,
bieåu thueá suaát naøy cuõng coù theå ñöôïc ñieàu chænh
haøng naêm do laïm phaùt.
Ví duï:
- Caùc möùc thueá suaát bieân
Thueá TNCN cuûa Thaùi Lan naêm 2006 goàm: 0% (aùp
duïng cho thu nhaäp chòu thueá < 100.000 Baht/naêm),
10%, 20%, 30%, vaø 37% (aùp duïng cho thu nhaäp chòu
thueá > 4.000.000 Baht/naêm)
- Caùc möùc thueá suaát bieân
thueá TNCN Lieân Bang Hoa kyø (ñoái vôùi đối tượng noäp
thueá laø ngöôøi ñoäc thaân):
Thueá Thu nhaäp chòu thueá Thu nhaäp chòu thueá
suaát (naêm 2006) (naêm 2008)
10% $0 – $7,550 $0 – $8,025
15% > $7,550 – $30,650 > $8,025 – $32.550
25% > $30,650 – $74,200 > 32.550 – $78,850
28% > $74,200 – $154,800 >$78,850 – $164,550
33% > $154,800 – $336,550 > $164,550 – $357,700
35% > $336,550 > $357,700
3.2. Phöông phaùp tính Thueá TNCN
Thueá TNCN laø moät loaïi thueá ñöôïc aùp duïng roäng raõi,
lieân quan ñeán nhieàu taàng lôùp daân cö, do ñoù, vieäc xaùc
ñònh thu nhaäp chòu thueá vaø phöông phaùp tính thueá
caøng ñôn giaûn seõ caøng thuaän tieän trong haønh thu. Maët
khaùc, Thueá TNCN coøn laø moät loaïi thueá nhaèm thöïc
hieän chính saùch phaân phoái thu nhaäp coâng baèng. Tuy
nhieân, tính ñôn giaûn vaø tính coâng baèng cuûa Thueá TNCN
khoâng theå song haønh. Do vaäy, tuøy trình ñoä vaên hoùa
80
vaø yù thöùc phaùp luaät noùi chung cuûa daân cö cuõng nhö
naêng löïc quaûn lyù cuûa boä maùy nhaø nöôùc, caùc nhaø
laäp chính saùch choïn phöông phaùp tính thích hôïp: phöông
phaùp tính thueá khoâng theå quaù chi li, phöùc taïp ñeán
möùc khoâng khaû thi (maëc duø ñieàu naøy coù theå daãn
ñeán coâng baèng), nhöng cuõng khoâng theå quaù ñôn giaûn
ñeán möùc thieáu coâng baèng.
 Tính thueá TNCN treân töøng loaïi thu nhaäp, moãi loaïi
thu nhaäp được tính thueá vôùi thueá suaát rieâng: do tính chaát
oån ñònh cuûa töøng loaïi thu nhaäp khoâng gioáng nhau, chi
phí ñeå taïo ra töøng loaïi thu nhaäp khoâng ñoàng nhaát,
möùc ñoä ruûi ro/maïo hieåm ñeå coù thu nhaäp khoâng nhö
nhau, vaø do chính saùch cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc
hoaït ñoäng khaùc nhau cuûa daân cö, … neân töøng loaïi thu
nhaäp phaûi chòu thueá TNCN khaùc nhau, xeùt veà lyù
thuyeát, phöông phaùp naøy hoaøn toaøn coâng baèng, hôïp
lyù.
Tuy nhieân, vôùi phöông phaùp tính thueá naøy, ngöôøi
noäp thueá vaø caû boä maùy quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc coù
theå gaëp phaûi moät soá trôû ngaïi treân thöïc teá: raát khoù
xaùc ñònh ranh giôùi giöõa caùc loaïi thu nhaäp, khoù phaân
bieät chi phí lieân quan ñeán töøng loaïi thu nhaäp, … hôn
nöõa, duø laø thu nhaäp töø nguoàn naøo cuõng thuoäc sôû
höõu caù nhaân, ñöôïc söû duïng cho caù nhaân, do ñoù, raát
khoù xaùc ñònh khaû naêng noäp thueá cuûa moãi caù nhaân
treân töøng loaïi thu nhaäp cuûa hoï. Do ñoù, xaây döïng thueá
suaát rieâng thích hôïp ñeå tính thueá vôùi töøng loaïi thu
nhaäp laø khoâng khaû thi.
Hieän nay, khi phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng, thu
nhaäp chòu thueá thöôøng chæ ñöôïc phaân chia thaønh moät
soá nhoùm lôùn theo caùc tieâu thöùc nhö sau:
81
Caên cöù vaøo caùc hoaït ñoäng taïo ra thu nhaäp, thu
nhaäp chòu thueá goàm:
- Thu nhaäp töø lao ñoäng (tieàn coâng,
tieàn löông, tieàn thöôûng, vaø caùc khoaûn thu nhaäp
ñöôïc traû theo löông)
- Thu nhaäp töø kinh doanh
- Thu nhaäp töø taøi saûn; …
Caên cöù vaøo nôi phaùt sinh thu nhaäp, thu nhaäp chòu
thueá ñöôïc phaân bieät: thu nhaäp trong nöôùc vaø thu
nhaäp töø nöôùc ngoaøi;
Caên cöù vaøo tính chaát ñeàu ñaën cuûa thu nhaäp, thu
nhaäp chòu thueá ñöôïc phaân bieät: thu nhaäp thöôøng
xuyeân vaø thu nhaäp khoâng thöôøng xuyeân.
 Phöông phaùp tính thueá treân toaøn boä thu nhaäp
khoâng phaân bieät tính chaát, nguoàn goác của thu nhập.
Phöông phaùp naøy khaéc phuïc ñöôïc moät soá haïn cheá
cuûa phöông phaùp treân ñaây, ñôn giaûn hôn veà maët haønh
thu. Tuy nhieân, ñaây cuõng khoâng phaûi laø phöông phaùp
hoaøn haûo ñeå tính thueá TNCN, seõ laø thieáu coâng baèng
neáu thu nhaäp do truùng soá hoaëc do ñaùnh baïc cuõng chòu
thueá TNCN nhö tieàn löông.
 Khaáu tröø thueá TNCN noäp ôû nöôùc ngoaøi. Trong
ñieàu kieän toaøn caàu hoùa kinh teá vaø môû roäng giao löu
quoác teá treân nhieàu lónh vöïc, moät caù nhaân coù theå coù
thu nhaäp ôû nhieàu nöôùc khaùc nhau trong moät naêm tính
thueá. Thueá TNCN, tröôùc heát, ñöôïc thu taïi nôi phaùt sinh
thu nhaäp. Do ñoù, khi tính thueá TNCN taïi nôi maø caù nhaân
laø ñoái töôïng cö truù, hoaëc caù nhaân mang quoác tòch ôû
ñoù, phaûi khaáu tröø thueá noäp ôû nöôùc ngoaøi ñeå traùnh
ñaùnh thueá truøng. Vieäc khaáu tröø thueá naøy coù theå
82
ñöôïc thöïc hieän theo Hieäp ñònh Traùnh ñaùnh thueá hai laàn
(11)
(neáu coù), hoaëc theo Luaät thueá TNCN cuûa moãi nöôùc.
4/. QUAÛN LYÙ THUEÁ
Quaûn lyù thueá chaët cheû, khoa hoïc ñeå khai thaùc
nguoàn thu ñuùng luaät ñònh, haïn cheá thaát thu hoaëc laïm
thu, ñeå tieát kieäm chi phí haønh thu, vaø nhôø ñoù, ñaït
ñöôïc söï coâng baèng, hieäu quaû cuûa thueá treân thöïc teá.
Thueá TNCN coù vai troø ngaøy caøng quan troïng ôû nhieàu
nöôùc, do ñoù, quaûn lyù thueá TNCN cuõng phaûi ñöôïc luaät
ñònh. Moãi quoác gia coù theå coù nhöõng qui ñònh cuï theå
veà quaûn lyù thueá TNCN khaùc nhau (12) nhöng thöôøng bao
goàm moät soá vaán ñeà cô baûn nhö sau:
- Ñaêng kyù thueá vaø caáp maõ soá thueá. Moãi caù nhaân
tröôûng thaønh ñeàu ñöôïc caáp maõ soá thueá khoâng phaân
bieät thu nhaäp cao hay thaáp, phaûi noäp thueá TNCN hay
khoâng.
- Khaáu tröø thueá taïi nguoàn hoaëc noäp thueá tröïc tieáp.
Ñeå thuaän tieän vaø tieát kieäm chi phí haønh thu, thueá
TNCN thöôøng ñöôïc khaáu tröø taïi nôi chi traû thu nhaäp. Coù
raát ít nhöõng tröôøng hôïp ngöôøi noäp thueá phaûi tröïc tieáp
noäp thueá TNCN.
- Thôøi gian tính thueá (kyø tính thueá): thu nhaäp chòu thueá
ñöôïc xaùc ñònh trong moät khoaûn thôøi gian nhaát ñònh laø
moät naêm tính thueá (thöôøng laø naêm taøi chính). Tuy
nhieân, ñeå thuaän tieäân cho haønh thu vaø ñeå kòp thôøi
11()
Hieäp Ñònh Traùnh ñaùnh thueá hai laàn (Double Tax Treaties – DTT,
hay Double Tax Agreement – DTA), hay Hieäp Ñònh Thueá (Tax Treaties),
laø caùc teân goïi ngaén goïn cuûa “Hieäp ñònh Traùnh ñaùnh thueá hai
laàn vaø ngaên ngöøa troán thueá thu nhaäp” (Agreement for the
Avoidance of Double Taxation and the Prevention of the Fiscal Evasion
with respect to Taxes on Income).
12()
Quaûn lyù thueá TNCN ñöôïc qui ñònh trong Luaät Thueá TNCN
hoaëc Luaät Quaûn lyù thueá.
83
huy ñoäng nguoàn thu vaøo NSNN, thueá TNCN cuûa nhieàu
quoác gia ñeàu ñöôïc qui ñònh taïm tính vaø noäp thueá mỗi
thaùng (đối với caùc khoản thu nhập phaùt sinh tương đối đều đặn
haøng thaùng) döïa vaøo thu nhaäp thöïc teá trong thaùng vaø
ñöôïc quyeát toaùn theo naêm tính thueá, hoaëc tính thueá vaø
noäp thueá moãi laàn phaùt sinh thu nhaäp (ñoái vôùi caùc
khoaûn thu nhaäp khoâng thöôøng xuyeân).
- Quyeát toaùn thueá: Keâ khai thu nhaäp, khaáu tröø thu
nhaäp theo gia caûnh, xaùc ñònh thu nhaäp mieãn thueá, vaø
xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá. Tính thueá, khaáu tröø thueá
ñaõ noäp, vaø noäp thueá hoaëc ñöôïc hoaøn thueá. Moãi caù
nhaân coù nghóa vuï phaûi keâ khai thu nhaäp ñeå quyeát
toaùn thueá theo luaät ñònh, caù nhaân coù theå uûy quyeàn
vieäc keâ khai naøy cho ngöôøi ñaïi dieäân phaùp lyù, hoaëc
cho toå chöùc, cho coâng ty nôi hoï laøm vieäc thöôøng
xuyeân. Ñeå kieåm soaùt ñöôïc coâng vieäc naøy, cô quan
thueá khoâng chæ phaûi quaûn lyù thu nhaäp caù nhaân maø
coøn phaûi quaûn lyù ñöôïc döõ lieäu lieân quan ñeán gia
caûnh cuûa ngöôøi noäp thueá. Ngaøy nay, nhöõng thaønh töïu
trong lónh vöïc tin hoïc quaûn lyù laø phöông tieän hoã trôï
höõu hieäu cho cô quan thueá trong coâng taùc naøy.
- Khieáu naïi vaø giaûi quyeát khieáu naïi. Luaät thueá duø
ñöôïc qui ñònh roõ raøng, cuï theå cuõng khoâng theå loaïi tröø
hoaøn toaøn nhöõng tröôøng hôïp aùp duïng nhaàm laãn töø
phía ngöôøi noäp thueá laãn cô quan thu thueá, do vaäy, caàn
phaûi coù nhöõng qui ñònh veà khieáu naïi: qui trình khieáu
naïi, nôi tieáp nhaän khieáu naïi, caáp coù thaåm quyeàn giaûi
quyeát khieáu naïi, quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa caùc beân
coù lieân quan …
Phaït do vi phaïm Luaät thueá. Cuõng nhö caùc luaät
-
khaùc, Luaät thueá cuõng coù theå bò vi phaïm. Do vaäy, Luaät
thueá cuõng phaûi coù nhöõng ñieàu khoaûn xöû phaït roõ
84
raøng, möùc phaït cuï theå, caáp coù thaåm quyeàn xöû phaït,
… Tuøy möùc ñoä vi phaïm, ngöôøi coù nghóa vuï noäp thueá
hay ngöôøi laøm vieäc trong boä maùy quaûn lyù thueá ñeàu
bò phaït theo luaät ñònh.
Caùc qui ñònh quaûn lyù haønh chính khaùc: thôøi haïn
-
ñaêng kyù thueá, keâ khai thu nhaäp, noäp thueá, hoaøn
thueá; caùc loaïi hoà sô, chöùng töø coù lieân quan; caùc loaïi
bieåu maãu, …
III/. CHÍNH SAÙCH THUEÁ THU NHAÄP CAÙ
NHAÂN CUÛA VIEÄT NAM
1/. LÒCH SÖÛ THUEÁ THU NHAÄP CAÙ NHAÂN CUÛA
VIEÄT NAM
Thueá TNCN cuûa Việt Nam coù nguồn goác töø thời phong
kieán (thôøi nhaø Lyù) với nhieàu teân gọi: thuế thaân, thuế
đinh, thuế đầu người, sưu. Qua moãi trieàu ñaïi, thueá naøy
ñöôïc thay ñoåi nhöng ñieåm chung laø chæ thu ñoái vôùi nam
giôùi; töø thôøi nhaø Lyù, ñeán nhaø Traàn, nhaø Hoà, thueá
thaân thu theo ñaàu ngöôøi nhöng coù caên cöù vaøo ruoäng
ñaát cuûa hoï; ñeán thôøi Leâ, thueá thaân chæ thu theo ñaàu
ngöôøi (nam giôùi töø 20 ñeán döôùi 50 tuoåi – goïi laø chính
ñinh), tröø nhöõng ngöôøi ñöôïc xeáp vaøo haïng coù hoïc,
hoaëc chöùc saéc, thueá thaân khoâng coøn caên cöù vaøo
ruoäng ñaát; ñeán thôøi Nguyeãn, thueá thaân coù phaân bieät
theo vuøng vaø thu ñoái vôùi nam giôùi töø 18 ñeán 59 tuoåi.
Vaøo thôøi Phaùp thuoäc, thueá thaân vaãn ñöôïc duy trì ñoái
vôùi nam giôùi töø 18 ñeán 60 tuoåi (13), tröø nhöõng ngöôøi
laøm vieäc trong boä maùy chính quyeàn vaø moät soá ít ñoái
töôïng mieãn thueá khaùc.
Theo nghò ñònh ngaøy 2/6/1897 cuûa Toaøn quyeàn Ñoâng Döông,
13()
Paul Dumer, veà chính saùch thueá thaân ñoái vôùi ngöôøi daân Baéc
kyø.
85
Sau caùch Maïng Thaùng Taùm thaønh coâng, vôùi saéc
leänh ngaøy 7/9/1945, Chính phuû laâm thôøi cuûa nöôùc Vieät
Nam Daân chuû Coäng hoøa luùc baáy giôø ñaõ baõi boû thueá
thaân – moät loaïi thueá tröïc thu thieáu daân chuû vaø quaù
khaéc nghieät ñoái vôùi daân ngheøo.(14)
Trong cuoäc chieán tranh choáng Myõ cöùu nöôùc, mieàn
Baéc XHCN khoâng coù thueá TNCN: tröôùc heát, chính phuû
khoâng caàn phaûi söû duïng thueá TNCN ñeå taùi phaân phoái
thu nhaäp cho coâng baèng vì söï cheânh leäch thu nhaäp
trong daân cö gaàn nhö khoâng coù, nhöõng nhu caàu toái
thieåu ñöôïc nhaø nöôùc cung caáp baèng hieän vaät theo
ñònh löôïng, phaân phoái thu nhaäp, veà cô baûn, khoâng theo
cô cheá thò tröôøng; hôn nöõa, khoâng theå thu thueá TNCN vì
ngöôøi daân coù thu nhaäp raát thaáp. Tình traïng naøy tieáp
tuïc toàn taïi nhieàu naêm sau khi thoáng nhaát ñaát nöôùc.
Ñeán giai ñoaïn “Ñoåi môùi” töø nöûa sau thaäp nieân 80:
phaùt trieån neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn, cô cheá keá
hoaïch hoùa taäp trung chuyeån daàn sang cô cheá thò
tröôøng… Kinh teá phaùt trieån, thu nhaäp daân cö taêng vaø
baét ñaàu coù söï phaân hoùa thu nhaäp ñaùng keå, nhöõng
ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå ban haønh thueá TNCN ñaõ
xuaát hieän roõ neùt. Phaùp Leänh thueá thu nhaäp ñoái vôùi
ngöôøi coù thu nhaäp cao – baûn chaát laø thueá thu nhaäp
caù nhaân – ñöôïc aùp duïng töø 01/4/1991. Thueá naøy ñaõ
nhieàu laàn ñöôïc ñieàu chænh veà thu nhaäp chòu thueá, veà
thueá suaát (vôùi caùc thôøi ñieåm ñieàu chænh ñaùng löu yù:
1994, 2001, 2004) cho phuø hôïp vôùi nhöõng thay ñoåi veà
kinh teá – xaõ hoäi. Ñeán thaùng 11/2007, Luaät Thueá thu
nhaäp caù nhaân ñöôïc Quoác Hoäi thoâng qua vaø ñöôïc thi
Theo thoáng keâ nhöõng naêm 90 cuûa theá kyû 19, thu nhaäp bình quaân ñaàu
14()
ngöôøi laø 2 ñoàng Ñoâng Döông nhöng thueá thaân laø 5 ñoàng Ñoâng Döông/suaát
ñinh.
86
haønh töø ngaøy 01/01/2009 vôùi nhieàu thay ñoåi raát cô
baûn so vôùi Thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp
cao tröôùc ñoù.
2/. CHÍNH SAÙCH THUEÁ ÑIEÀU TIEÁT THU NHAÄP CAÙ
NHAÂN CUÛA VIEÄT NAM 1990 - 2008
2.1 . Thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp
cao
Phaùp Leänh Thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu
nhaäp cao ñöôïc thoâng qua thaùng 12/1990 vaø ñöôïc aùp
duïng töø 01/4/1991 vôùi noäi dung cô baûn nhö sau:
a. Ñoái töôïng noäp thueá laø caùc caù nhaân, bao goàm:
caù nhaân ngöôøi Vieät Nam vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi, moãi
ñoái töôïng coù nghóa vuï noäp thueá vôùi bieåu thueá suaát
rieâng.
b. Thu nhaäp chòu thueá laø thu nhaäp cuûa töøng caù
nhaân, được phân chia thành thu nhaäp thöôøng xuyeân vaø thu
nhaäp khoâng thöôøng xuyeân. Thu nhaäp thöôøng xuyeân
chuû yeáu laø thu nhaäp do lao ñoäng (tieàn löông, tieàn
coâng, vaø caùc khoaûn thu nhaäp coù tính chaát tieàn löông -
chòu thueá vôùi bieåu thueá suaát luõy tieán töøng phaàn).
Thu nhaäp khoâng thöôøng xuyeân (thu nhaäp töø chuyeån
giao coâng ngheä, thu nhaäp do truùng soá - chòu thueá vôùi
thueá suaát luõy tieán toaøn phaàn).
c. Thu nhaäp khoâng chòu thueá bao goàm caùc khoaûn thu
nhaäp mang tính chaát trôï caáp, phuï caáp do tính chaát ñaëc
bieät cuûa coâng vieäc; caùc khoaûn tieàn thöôûng do caûi
tieán kyõ thuaät, phaùt minh saùng cheá, giaûi thöôûng quoác
teá, giaûi thöôûng quoác gia theo cheá ñoä nhaø nöôùc qui
ñònh; caùc khoaûn phuï caáp töø ngaân saùch nhaø nöôùc;
coâng taùc phí; thu nhaäp do ñöôïc boài thöôøng baûo hieåm;
thu nhaäp noäp baûo hieåm xaõ hoäi, baûo hieåm y teá; thu
87
nhaäp laø ñoái töôïng tính thueá thu nhaäp doanh nghieäp (thu
nhaäp do kinh doanh cuûa caùc hoä kinh doanh, caù nhaân
kinh doanh)
d. Thu nhaäp taïm thôøi chöa chòu thueá: laõi tieàn gôûi
ngaân haøng, laõi tín phieáu, laõi traùi phieáu, laõi kyø phieáu,
coå töùc, thu nhaäp do mua baùn chöùng khoaùn.
e. Thueá suaát: coù nhieàu bieåu thueá suaát aùp duïng cho
caùc ñoái töôïng noäp thueá khaùc nhau, caùc loaïi thu nhaäp
khaùc nhau:
 Thueá suaát luõy tieán toaøn phaàn aùp duïng cho thu
nhaäp khoâng thöôøng xuyeân: möùc 5% aùp duïng cho thu
nhaäp do chuyeån giao coâng ngheä treân 15 trieäu
ñoàng/hôïp ñoàng, 10% ñoái vôùi thu nhaäp do truùng soá
treân 15 trieäu ñoàng/laàn.
 Bieåu thueá suaát luõy tieán töøng phaàn aùp duïng cho
thu nhaäp thöôøng xuyeân cuûa ngöôøi Vieät Nam vaø
ngöôøi nöôùc ngoaøi ñònh cö khoâng thôøi haïn taïi Vieät
Nam, gồm 5 bậc thuế với thuế suất từ 0 (áp dụng cho TN bình quân tháng
< 5 triệu đồng) đến 40% (áp dụng cho TN bình quân tháng > 40 triệu
đồng).
 Bieåu thueá suaát luõy tieán töøng phaàn aùp duïng cho
thu nhaäp thöôøng xuyeân cuûa ngöôøi nöôùc ngoaøi cö
truù taïi Vieät Nam vaø ngöôøi Vieät Nam laøm vieäc ôû
nöôùc ngoaøi, gồm 5 bậc thuế với thuế suất từ 0 (áp dụng cho TN bình
quân tháng < 8 triệu đồng) đến 40% (áp dụng cho TN bình quân tháng > 80
triệu đồng)
f. Keâ khai vaø noäp thueá: Thueá thu nhaäp ñoái vôùi
ngöôøi coù thu nhaäp cao chuû yeáu ñöôïc khaáu tröø taïi
nguoàn, caùc ñôn vò chi traû thu nhaäp coù traùch nhieäm
khaáu tröø thueá, noäp thueá cho ngaân saùch nhaø nöôùc,
vaø chi traû cho caù nhaân thu nhaäp sau thueá. Thueá TNCN
88
noäp ôû nöôùc ngoaøi ñöôïc khaáu tröø khi tính Thueá taïi Vieät
Nam theo “Hieäp ñònh Traùnh ñaùnh thueá hai laàn” (neáu
coù) hoaëc theo Phaùp leänh Thueá ñoái vôùi ngöôøi coù thu
nhaäp cao.
2.2. Thueá thu nhaäp doanh nghieäp: Caù nhaân noäp
thueá thu nhaäp doanh nghieäp laø caù nhaân saûn xuaát kinh
doanh (nhoùm caù nhaân kinh doanh, hoä gia ñình kinh doanh,
caù nhaân haønh ngheà ñoäc laäp, caù nhaân cho thueâ taøi
saûn) vaø caû caù nhaân laø ngöôøi nöôùc ngoaøi kinh doanh
coù thu nhaäp taïi Vieät Nam. Thu nhaäp chòu thueá laø thu
nhaäp do kinh doanh mang laïi, veà nguyeân taéc, ñöôïc xaùc
ñònh baèng doanh thu bán hàng tröø caùc khoaûn chi phí hôïp
lyù lieân quan ñeán kinh doanh. Thueá suaát: 28%.
2.3. Thueá chuyeån quyeàn söû duïng ñaát: Thuế chuyển
quyền sử dụng đất mang bản chất là một loại thuế thu nhập cá nhân: caù
nhaân hoặc hoä gia ñình chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng
ñaát, quyeàn thueâ ñaát ñeàu phaûi noäp thueá chuyeån
quyeàn söû duïng ñaát; thu nhaäp do chuyeån nhöôïng naøy
chính laø giaù trò ñaát ñai chuyeån nhöôïng (caên cöù vaøo
dieän tích ñaát vaø giaù ñaát). Thueá suaát: 2% aùp duïng ñoái
vôùi thu nhaäp chuyeån nhöôïng ñaát saûn xuaát noâng
nghieäp, vaø 4% aùp duïng ñoái vôùi thu nhaäp chuyeån
nhöôïng ñaát ôû, ñaát xaây döïng coâng trình vaø ñaát khaùc.
2.4. Thaønh töïu:
Chính saùch thueá ñieàu tieát thu nhaäp caù nhaân trong
giai ñoaïn ñoåi môùi vaø môû cöûa neàn kinh teá thôøi gian
qua, veà cô baûn, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá - xaõ
hoäi Vieät Nam, do vaäy, chính saùch thueá naøy ñaït ñöôïc
moät soá thaønh töïu cô baûn:
 Cô quan thueá böôùc ñaàu quaûn lyù ñöôïc thu nhaäp
cuûa moät boä phaän daân cö: caáp maõ soá thueá vaø ñöa
89
vaøo dieän quaûn lyù ñoái töôïng noäp thueá ngaøy caøng
taêng ñoái vôùi hoä kinh doanh caù theå noäp thueá thu
nhaäp doanh nghieäp vaø caù nhaân thuoäc dieän noäp
thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao.
 Thöïc hieän phaân phoái laïi thu nhaäp, goùp phaàn thöïc
hieän coâng baèng xaõ hoäi.
 Naâng cao yù thöùc, traùch nhieäm noäp thueá cuûa caù
nhaân, vaø traùch nhieäm khaáu tröø thueá taïi nguoàn ñoái
vôùi caùc ñôn vò chi traû thu nhaäp.
 Goùp phaàn taêng thu ngaân saùch nhaø nöôùc: naêm
1991, soá thu thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu
nhaäp cao chæ laø 62 tæ ñoàng, chieám khoaûng 0,6%
toång thu thueá; naêm 2006, soá thu thueá thu nhaäp ñoái
vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao laø hôn 5.000 tæ ñoàng,
chieám khoaûng 2,4% toång thu thueá.
2.5. Nhöôïc ñieåm:
Vôùi yeâu caàu phaùt trieån vaø hoäi nhaäp kinh teá cuõng
nhö phaûi thöïc hieäc caùc chính saùch xaõ hoäi ngaøy caøng
toaøn dieän hôn, chính saùch thueá ñieàu tieát thu nhaäp caù
nhaân cuûa Vieät Nam coøn nhöõng nhöôïc ñieåm cô baûn:
 Coù nhieàu loaïi thueá cuøng ñieàu tieát thu nhaäp caù
nhaân (thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao,
thueá thu nhaäp doanh nghieäp, thueá chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát) nhöng caùc loaïi thueá naøy cuõng chöa ñieàu
tieát bao quaùt heát caùc nguoàn thu nhaäp cuûa caù
nhaân;
 Möùc ñieàu tieát chöa hôïp lyù: mang tính bình quaân,
chöa xeùt ñeán gia caûnh cuûa ngöôøi noäp thueá;
 Boä maùy quaûn lyù thueá chöa theå quaûn lyù taát caû
ñoái töôïng noäp thueá;
90
 Chöa phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá: Thu nhaäp caù
nhaân ñöôïc ñieàu tieát nhö thu nhaäp doanh nghieäp
(thueá thu nhaäp doanh nghieäp); Phaân bieät thueá suaát
aùp duïng cho thu nhaäp cuûa ngöôøi Vieät Nam vaø cuûa
ngöôøi nöôùc ngoaøi.
2.6. Phöông höôùng hoaøn thieän chính saùch thueá
ñieàu tieát thu nhaäp caù nhaân:
- Môû roäng phaïm vi ñieàu chænh cuûa chính saùch thueá:
môû roäng ñoái töôïng noäp thueá vaø ñoái töôïng tính
thueá (thu nhaäp chòu thueá cuûa caù nhaân); Xaùc ñònh
thu nhaäp chòu thueá coù tính ñeán gia caûnh cuûa moãi
caù nhaân nhaèm thöïc hieän coâng baèng trong ñieàu tieát
thu nhaäp daân cö.
- Hoaøn thieän boä maùy quaûn lyù thueá nhaèm taêng
cöôøng hieäu löïc cuûa chính saùch thueá thu nhaäp caù
nhaân, ñaûm baûo thu ngaân saùch nhaø nöôùc ñeå giaûi
quyeát toát caùc vaán ñeà xaõ hoäi.
- Thoáng nhaát caùc chính saùch ñieàu tieát thu nhaäp caù
nhaân: ban haønh Luaät Thueá thu nhaäp caù nhaân. Hoaøn
thieän chính saùch thueá thu nhaäp caù nhaân vôùi nhöõng
böôùc ñi thích hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi Vieät
Nam vaø phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá.
IV/. THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN HIỆN HÀNH (15)
1/. ĐỐI TƯỢNG NỘP THUẾ:

Đối tượng nộp thuế bao gồm cá nhân có quốc tịch VN (kể cả cá nhân được
cử đi công tác, lao động, học tập ở nước ngoài) có Thu nhập chịu thuế, và cá
nhân không mang quốc tịch VN nhưng có Thu nhập chịu thuế (người nước
ngoài làm việc tại VN; người nước ngoài không hiện diện tại VN nhưng có TN
15()
Áp dụng từ 01/01/2009, được hướng dẫn trong Thông tư 84/2008/TT-BTC ngày 30/9/2008:
Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế Thu Nhập Cá Nhân – được Quốc Hội phê chuẩn vào
tháng 11/2007 – và hướng dẫn thi hành Nghị định số 100/2008/NĐ-CP ngày 08/9/2008 của Chính
phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế TNCN.
91
chịu thuế phát sinh tại VN).
Nghĩa vụ nộp thuế của đối tượng nộp thuế không phân biệt theo quốc tịch
của họ mà được phân biệt theo tiêu chí “cư trú”: Cá nhân cư trú và Cá nhân
không cư trú.
Đối với cá nhân cư trú, Thu nhập chịu thuế là TN phát sinh trong và ngoài
lãnh thổ VN, không phân biệt nơi trả và nhận TN.
Đối với cá nhân không cư trú, Thu nhập chịu thuế là TN phát sinh tại VN,
không phân biệt nơi trả và nhận TN.
1.1/. Cá nhân cư trú là cá nhân đáp ứng một trong hai điều kiện sau đây:
 Có mặt tại VN (hiện diện trên lãnh thổ VN) từ 183 ngày trở lên tính trong
một năm dương lịch, hoặc trong 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt
tại VN (16)
 Có nơi ở thường xuyên tại VN theo một trong hai trường hợp sau:
- Có nơi ở đăng ký thường trú theo quy định của pháp luật về cư
(17)
trú
- Có nhà thuê để ở tại VN theo quy định của pháp luật về nhà ở,
với thời hạn của hợp đồng thuê từ 90 ngày trở lên trong năm tính thuế
(18)
1.2/. Cá nhân không cư trú là cá nhân không đáp ứng điều kiện tại khoản 1.1
nêu trên.
2/. CÁC KHOẢN THU NHẬP CHỊU THUẾ
(1). Thu nhập từ kinh doanh (6). Thu nhập từ trúng thưởng
(2). Thu nhập từ tiền lương, tiền công (7). Thu nhập từ bản quyền
(3). Thu nhập từ đầu tư vốn (8). Thu nhập từ nhượng quyền
16()
Ngày đến và ngày đi được tính là 01 (một) ngày.
17()
Đối với công dân VN: nơi ở đăng ký thường trú là nơi công dân sinh sống thường xuyên, ổn định
không có thời hạn tại một chỗ ở nhất định và đã đăng ký cư trú theo Luật cư trú; Đối với người nước
ngoài: nơi ở thường xuyên của người nước ngoài là nơi đăng ký và được ghi trong Thẻ thường trú
hoặc Thẻ tạm trú do cơ quan có thẩm quyền thuộc Bộ Công an cấp.
18()
Cá nhân chưa/không có nơi ở được đăng ký thường trú, hoặc không được cấp Thẻ thường trú, Thẻ
tạm trú theo hướng dẫn nêu trên, nhưng có tổng số ngày thuê nhà theo hợp đồng thuê từ 90 ngày trở
lên trong năm tính thuế, kể cả trường hợp thuê ở nhiều nơi. Nhà thuê để ở bao gồm cả trường hợp ở
khách sạn, nhà khách, nhà nghỉ, nhà trọ, ở nơi làm việc, ở trụ sở cơ quan,... không phân biệt cá nhân
thuê hay người sử dụng lao động thuê cho người lao động.
92
(4). Thu nhập từ chuyển nhượng vốn thương mại (19)
(5). Thu nhập từ chuyển nhượng bất (9). Thu nhập từ nhận thừa kế
động sản (10). Thu nhập từ nhận quà tặng
Quy đổi thu nhập chịu thuế ra đồng Việt Nam
- TN chịu Thuế TNCN được tính bằng Đồng VN. Trường hợp TN chịu
thuế bằng ngoại tệ phải được quy đổi ra Đồng VN theo tỷ giá giao dịch bình
quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng tại thời điểm phát sinh TN. Đối
với loại ngoại tệ không có tỷ giá hối đoái với Đồng VN thì phải quy đổi
thông qua một loại ngoại tệ có tỷ giá hối đoái với Đồng VN;
- TN chịu thuế không phải bằng tiền phải được quy đổi ra Đồng VN theo
giá thị trường của sản phẩm, dịch vụ đó hoặc sản phẩm, dịch vụ cùng loại
hoặc tương đương tại thời điểm phát sinh TN.
3/. CÁC KHOẢN THU NHẬP ĐƯỢC MIỄN THUẾ
3.1. TN từ chuyển nhượng bất động sản, từ nhận thừa kế, quà tặng là bất
động sản giữa vợ với chồng, giữa cha đẻ/mẹ đẻ với con đẻ, cha nuôi/mẹ nuôi
với con nuôi; giữa mẹ chồng/cha chồng với con dâu; giữa bố vợ/mẹ vợ với con
rể; giữa ông bà nội với cháu nội; giữa ông bà ngoại với cháu ngoại; giữa anh chị
em ruột với nhau.
3.2. TN từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với
đất ở của cá nhân trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một
nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại VN.
3.3. TN từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được nhà nước giao đất
không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất theo luật định.
3.4. TN từ chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân được Nhà
nước giao để sản xuất.
3.5. TN của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp,
làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến thành các sản phẩm
khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.
3.6. TN từ lãi tiền gửi tại ngân hàng, tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo
19()
Nhượng quyền thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên nhượng quyền cho phép và yêu
cầu bên nhận quyền tự tiến hành việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ theo các điều kiện của bên
nhượng quyền.
93
hiểm nhân thọ.
3.7. TN từ kiều hối.
3.8. TN từ phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm giờ được
trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc ban ngày, làm việc trong giờ
theo quy định của Bộ luật Lao động:
3.9. TN từ tiền lương hưu do BHXH trả theo quy định của Luật BHXH.
3.10. TN từ học bổng (học bổng nhận được từ NSNN, như: học bổng do Bộ
Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường công lập hoặc các
loại học bổng khác có nguồn từ NSNN; học bổng nhận được từ tổ chức trong
nước và ngoài nước theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó).
3.11. TN từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tiền bồi
thường tai nạn lao động, các khoản bồi thường nhà nước và các khoản bồi
thường khác theo quy định của pháp luật được miễn Thuế TNCN.
3.12. TN nhận được từ các quỹ từ thiện được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân
đạo, khuyến học không nhằm mục đích thu lợi nhuận.
3.13. TN nhận được từ các nguồn viện trợ của nước ngoài vì mục đích từ
thiện, nhân đạo của các tổ chức Chính phủ và phi Chính phủ được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền phê duyệt.
4/. GIẢM THUẾ
Đối tượng nộp thuế gặp khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm
nghèo ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế thì được xét giảm thuế tương ứng với
mức độ thiệt hại nhưng không vượt quá số thuế phải nộp.
Xác định số thuế được giảm:
4.1. Việc xét giảm thuế được thực hiện theo năm dương lịch. Đối tượng nộp
thuế gặp khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo trong năm
nào thì được xét giảm số thuế phải nộp của năm đó.
4.2. Số thuế phải nộp làm căn cứ xét giảm thuế là tổng số Thuế TNCN mà
đối tượng nộp thuế phải nộp trong năm tính thuế, bao gồm:
- Thuế TNCN đã nộp hoặc đã được khấu trừ.
- Thuế TNCN phải nộp đối với TN từ kinh doanh và TN từ tiền
94
lương, tiền công.
4.3. Căn cứ để xác định mức độ thiệt hại được giảm thuế là tổng chi phí thực
tế để khắc phục thiệt hại trừ đi các khoản bồi thường nhận được từ cơ quan bảo
hiểm (nếu có), hoặc từ tổ chức, cá nhân gây ra thiệt hại (nếu có).
4.4. Số thuế giảm được xác định như sau:
- Trường hợp số thuế phải nộp trong năm tính thuế lớn hơn mức độ
thiệt hại thì số thuế giảm sẽ bằng mức độ thiệt hại.
- Trường hợp số thuế phải nộp trong năm tính thuế nhỏ hơn mức độ
thiệt hại thì số thuế giảm sẽ bằng số thuế phải nộp.
5/. KỲ TÍNH THUẾ
5.1. Đối với cá nhân cư trú
 Kỳ tính thuế theo năm: áp dụng đối với TN từ kinh doanh và TN từ tiền
lương, tiền công.
Trường hợp trong năm dương lịch, cá nhân có mặt tại VN từ 183 ngày trở
lên thì năm tính thuế được tính theo năm dương lịch (hoặc năm tính thuế đầu
tiên: 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại VN. Từ năm thứ hai, năm
tính thuế căn cứ theo năm dương lịch).
Ví dụ: Ông X, quốc tịch Nhật Bản, đến VN ngày 15/5/2009. Năm tính thuế
đầu tiên của ông X là từ ngày 15/5/2009 đến hết ngày 14/5/2010. Năm tính
thuế thứ hai: từ ngày 01/01/2010 đến hết ngày 31/12/2010.
 Kỳ tính thuế theo từng lần phát sinh TN: áp dụng đối với TN từ đầu tư
vốn; TN từ chuyển nhượng vốn; TN từ chuyển nhượng bất động sản; TN từ
trúng thưởng; TN từ bản quyền; TN từ nhượng quyền thương mại; TN từ
thừa kế; TN từ quà tặng.
(20)
 Kỳ tính thuế theo từng lần chuyển nhượng hoặc theo năm đối với TN
từ chuyển nhượng chứng khoán.
5.2. Đối với cá nhân không cư trú:
Kỳ tính thuế đối với cá nhân không cư trú được tính theo từng lần phát sinh
TN áp dụng đối với tất cả TN chịu thuế. Trường hợp cá nhân kinh doanh không
cư trú có địa điểm kinh doanh cố định như cửa hàng, quầy hàng thì kỳ tính thuế
20()
Trường hợp cá nhân áp dụng kỳ tính thuế theo năm thì phải đăng ký từ đầu năm với cơ quan thuế.
95
áp dụng như đối với cá nhân cư trú có TN từ kinh doanh.
6/. TÍNH THUẾ ĐỐI VỚI THU NHẬP TỪ KINH DOANH, THU NHẬP
TỪ TIỀN LƯƠNG, TIỀN CÔNG CỦA CÁ NHÂN CƯ TRÚ
Căn cứ tính Thuế TNCN đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền
công của cá nhân cư trú là “thuế suất” và “thu nhập tính thuế”.
6.1/. Thuế suất (lũy tiến từng phần)
Bậc Thu nhập tính thuế/năm Thu nhập tính thuế/tháng Thuế suất
thuế (triệu đồng) (triệu đồng) (%)
1 Đến 60 Đến 5 5
2 Trên 60 đến 120 Trên 5 đến 10 10
3 Trên 120 đến 216 Trên 10 đến 18 15
4 Trên 216 đến 384 Trên 18 đến 32 20
5 Trên 384 đến 624 Trên 32 đến 52 25
6 Trên 624 đến 960 Trên 52 đến 80 30
7 Trên 960 Trên 80 35
6.2/. Thu nhập tính thuế được xác định như sau:
Thu nhập Thu nhập Các khoản Các khoản Các khoản
tính thuế = chịu thuế - nộp bảo hiểm - giảm trừ gia - đóng góp
bắt buộc cảnh từ thiện
(A) (B) (C) (D)
(A) Thu nhập chịu thuế
(A)1. TN chịu thuế từ kinh doanh là TN có được từ hoạt động sản xuất, kinh
doanh hàng hoá, dịch vụ thuộc tất cả các lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh theo
quy định của pháp luật (21):
- Sản xuất, kinh doanh hàng hoá; xây dựng; vận tải; kinh doanh ăn uống;
kinh doanh dịch vụ, kể cả dịch vụ cho thuê nhà, cho thuê mặt bằng.
- Hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân trong những lĩnh vực, ngành
nghề được cấp giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo luật định.
21()
Nếu cá nhân vừa có TN từ kinh doanh, vừa có các khoản TN khác, như TN từ đầu tư vốn, chuyển
nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản (trừ bất động sản là TSCĐ sử dụng vào mục đích kinh
doanh), TN từ bản quyền, nhượng quyền thương mại, TN từ thừa kế, quà tặng, thì các khoản TN này
không tính chung vào TN từ kinh doanh mà được Thuế TNCN theo từng khoản TN riêng.
96
- Sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng,
đánh bắt thuỷ sản (không đáp ứng đủ điều kiện được miễn thuế).
TN chịu thuế từ kinh doanh bằng (=) doanh thu trừ (-) các khoản chi phí
hợp lý liên quan trực tiếp đến việc tạo ra TN chịu thuế trong kỳ tính thuế.
1.1. Cá nhân kinh doanh không thực hiện chế độ kế toán hoá đơn, chứng từ,
nộp thuế theo phương pháp khoán, TN chịu Thuế được xác định như sau:
TN chịu thuế = Doanh thu ấn định x Tỷ lệ TN chịu thuế ấn định (22)

Doanh thu được ấn định căn cứ vào kê khai của cá nhân kinh doanh, kết quả
điều tra của cơ quan thuế và ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế xã, phường.
1.2. Cá nhân kinh doanh chỉ hạch toán được doanh thu bán hàng hoá, dịch
vụ, không hạch toán được chi phí, TN chịu Thuế được xác định như sau:
TN chịu thuế trong Doanh thu để tính TN chịu Tỷ lệ TN chịu
= x
kỳ tính thuế thuế trong kỳ tính thuế thuế ấn định
Trong đó, doanh thu để tính TN chịu thuế được xác định theo sổ sách kế
toán, hoá đơn, chứng từ phù hợp với doanh thu tính Thuế GTGT.
1.3. Cá nhân kinh doanh thực hiện đầy đủ chế độ kế toán hoá đơn, chứng từ,
TN chịu thuế được xác định theo công thức:
TN chịu Doanh thu để TN chịu
Chi phí hợp lý liên
thuế trong tính TN chịu thuế khác
= - quan đến việc tạo ra +
kỳ tính thuế trong kỳ trong kỳ
TN trong kỳ tính thuế
thuế tính thuế tính thuế
1.3.1. Xác định doanh thu
Doanh thu được xác định theo sổ sách kế toán, hoá đơn chứng từ. Trường
hợp, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng nộp Thuế GTGT thì doanh thu làm
căn cứ xác định TN chịu thuế phù hợp với doanh thu tính thuế GTGT.
a) Doanh thu để tính TN chịu thuế từ kinh doanh là toàn bộ tiền bán hàng
hoá, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng hàng hoá, tiền cung ứng dịch vụ
phát sinh trong kỳ tính thuế, bao gồm cả khoản trợ giá, phụ thu, phụ trội mà cá
nhân kinh doanh được hưởng, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu
22()
Tổng cục Thuế quy định cụ thể tỷ lệ TN chịu thuế trên doanh thu để áp dụng đối với
trường hợp cá nhân kinh doanh không hạch toán được chi phí hoặc không hạch toán kế toán.
97
được tiền.
b) Thời điểm xác định doanh thu là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu
hàng hoá/hoàn thành cung ứng dịch vụ (nếu lập hoá đơn bán hàng sau thời điểm
chuyển giao quyền sở hữu hàng hoá/ hoàn thành cung ứng dịch vụ), hoặc thời
điểm lập hoá đơn bán hàng (nếu lập hoá đơn bán hàng trước thời điểm chuyển
giao quyền sở hữu hàng hoá/ hoàn thành cung ứng dịch vụ).
c) Doanh thu để tính TN chịu thuế đối với một số trường hợp:
- Đối với hàng hoá bán theo phương thức trả góp/trả chậm được xác
định theo giá bán hàng hoá trả tiền một lần, không bao gồm tiền lãi trả góp/lãi
trả chậm.
Nếu việc thanh toán theo hợp đồng mua bán theo phương thức trả góp, trả
chậm kéo dài nhiều kỳ tính thuế thì doanh thu là số tiền phải thu của người
mua trong kỳ tính thuế (không bao gồm lãi trả góp, trả chậm theo thời hạn
quy định trong hợp đồng). Trong trường hợp này, chi phí được xác định theo
nguyên tắc chi phí phải phù hợp với doanh thu.
- Đối với hàng hoá, dịch vụ do cá nhân kinh doanh làm ra dùng để trao
đổi; biếu, tặng; trang bị, thưởng cho người lao động: doanh thu được xác định
theo giá bán hàng hoá, dịch vụ cùng loại hoặc tương đương trên thị trường tại
thời điểm trao đổi; biếu, tặng; trang bị, thưởng cho người lao động.
- Đối với hàng hoá, dịch vụ do cá nhân kinh doanh làm ra tự dùng để
phục vụ cho quá trình sản xuất, kinh doanh của cá nhân thì doanh thu là chi phí
SX sản phẩm hàng hoá, dịch vụ đó.
- Đối với hoạt động gia công hàng hoá, doanh thu là tổng số tiền thu từ
hoạt động gia công, bao gồm: tiền công, nhiên liệu, động lực, vật liệu phụ và
chi phí khác phục vụ cho việc gia công hàng hoá.
- Đối với nhận đại lý, ký gửi bán hàng đúng giá quy định, hưởng hoa
hồng, thì doanh thu là tiền hoa hồng được hưởng theo hợp đồng đại lý, ký gửi
hàng hoá.
- Đối với hoạt động cho thuê tài sản, doanh thu là số tiền bên thuê trả
từng kỳ theo hợp đồng thuê.
Nếu bên thuê trả tiền thuê trước cho nhiều năm thì doanh thu để tính TN
chịu thuế được phân bổ cho số năm trả tiền trước hoặc toàn bộ doanh thu trả
98
trước.
Nếu bên thuê trả tiền thuê trước cho nhiều năm và chịu toàn bộ chi phí
phát sinh trong quá trình sử dụng tài sản thì doanh thu để tính TN chịu thuế
được phân bổ cho số năm trả tiền trước nhưng phải tính ngay số thuế nộp
tương ứng từng năm và nộp cho cả thời gian thu tiền trước.
- Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá trị công trình, giá trị hạng
mục công trình hoặc giá trị khối lượng công trình nghiệm thu bàn giao.
Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc,
thiết bị thì doanh thu tính thuế là số tiền từ hoạt động xây dựng, lắp đặt
không bao gồm giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.
- Đối với hoạt động vận tải là toàn bộ số tiền thu được từ việc vận
chuyển hành khách, hành lý, hàng hóa.
1.3.2. Xác định các khoản chi phí hợp lý
Các khoản chi phí hợp lý (được xác định theo sổ sách kế toán, hoá đơn
chứng từ theo quy định của pháp luật) là các khoản chi phí thực tế phát sinh, có
liên quan trực tiếp đến việc tạo ra doanh thu, TN chịu thuế trong kỳ tính thuế,
và không vượt quá định mức. Các khoản chi phí hợp lý được xác định như sau:
a) Chi phí tiền lương, tiền công, phụ cấp, trợ cấp, các khoản thù lao và
các chi phí khác trả cho người lao động.
Tiền trang phục trả cho người lao động không vượt quá 1.000.000
đồng/năm.
b) Chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hoá thực tế
sử dụng vào sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ liên quan đến việc tạo ra
doanh thu, TN chịu thuế trong kỳ.
Đối với vật tư hàng hoá vừa dùng cho tiêu dùng cá nhân, vừa dùng cho
kinh doanh thì chỉ được tính vào chi phí phần sử dụng vào kinh doanh.
c) Chi phí khấu hao, duy tu, bảo dưỡng tài sản cố định sử dụng cho hoạt
động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.
d) Chi phí trả lãi các khoản tiền vay vốn sản xuất, kinh doanh hàng hoá
dịch vụ liên quan trực tiếp đến việc tạo ra doanh thu, TN chịu thuế.
Mức lãi suất tiền vay được tính theo lãi suất thực tế căn cứ vào hợp đồng
99
vay vốn của các ngân hàng, tổ chức tín dụng. Nếu vay của các đối tượng
không phải là ngân hàng, tổ chức tín dụng thì chi phí trả lãi tiền vay được
căn cứ vào hợp đồng vay nhưng mức tối đa không quá 1,5 lần mức lãi suất
cơ bản do Ngân hàng Nhà nước VN công bố tại thời điểm vay.
Chi phí trả lãi tiền vay nêu trên không bao gồm trả lãi tiền vay để góp
vốn thành lập cơ sở của cá nhân kinh doanh.
đ) Chi phí quản lý
- Chi phí trả tiền điện, tiền nước; tiền điện thoại; tiền mua văn phòng
phẩm; tiền thuê kiểm toán; tiền thuê dịch vụ pháp lý; tiền thuê thiết kế, tiền
mua bảo hiểm tài sản; các dịch vụ kỹ thuật và dịch vụ mua ngoài khác.
- Các khoản chi phí để có các tài sản không thuộc tài sản cố định như chi
mua và sử dụng các tài liệu kỹ thuật, bằng sáng chế, giấy phép chuyển giao
công nghệ, nhãn hiệu thương mại được phân bổ dần vào chi phí kinh doanh.
- Tiền thuê tài sản cố định hoạt động theo hợp đồng thuê. Trường hợp trả
tiền thuê tài sản cố định một lần cho nhiều năm thì tiền thuê được phân bổ
dần vào chi phí sản xuất, kinh doanh theo số năm sử dụng tài sản cố định.
- Chi phí dịch vụ mua ngoài, thuê ngoài khác phục vụ trực tiếp cho hoạt
động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ có chứng từ, hoá đơn theo chế
độ quy định.
- Chi về tiêu thụ hàng hoá, dịch vụ bao gồm: chi phí bảo quản, đóng gói,
vận chuyển, bốc xếp, thuê kho bãi, bảo hành sản phẩm, hàng hoá.
e) Các khoản thuế, phí và lệ phí, tiền thuê đất phải nộp có liên quan đến
hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ theo quy định của pháp
luật bao gồm:
- Thuế môn bài, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt,
thuế tài nguyên, thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế nhà, đất, tiền thuê đất.
- Thuế giá trị gia tăng mà pháp luật quy định được tính vào chi phí.
- Các khoản phí, lệ phí mà cơ sở kinh doanh thực nộp vào ngân sách nhà
nước theo quy định của pháp luật về phí, lệ phí.
g) Phần chi phụ cấp cho người lao động đi công tác (không bao gồm tiền
đi lại và tiền ở) tối đa là hai lần mức qui định theo hướng dẫn của Bộ Tài
100
chính đối với cán bộ công chức, viên chức Nhà nước.
h) Các khoản chi phí khác liên quan trực tiếp đến việc tạo ra doanh thu,
TN chịu thuế có chứng từ, hoá đơn theo chế độ quy định.
1.3.3 TN chịu thuế khác là các khoản TN phát sinh trong quá trình kinh
doanh như: tiền phạt vi phạm hợp đồng; tiền phạt do chậm thanh toán; tiền
lãi ngân hàng trong quá trình thanh toán, tiền lãi do bán hàng trả chậm, trả
góp, tiền lãi do bán tài sản cố định; tiền bán phế liệu, phế phẩm.
(A)2. TN chịu thuế từ tiền lương, tiền công
2.1. TN chịu thuế từ tiền lương, tiền công là các khoản TN mà đối tượng nộp
thuế nhận được trong kỳ tính thuế (23) từ người sử dụng lao động dưới các hình
thức bằng tiền hoặc không bằng tiền, bao gồm:
 Tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiền công.
 Các khoản phụ cấp, trợ cấp, sinh hoạt phí mà người lao động nhận được
(trừ một số khoản phụ cấp, trợ cấp miễn thuế tại điểm 2.2 dưới đây).
 Tiền thù lao nhận được dưới các hình thức như: tiền hoa hồng môi giới,
tiền thù lao tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tiền thù lao tham
gia các dự án, đề án; tiền nhuận bút do viết sách, báo, dịch tài liệu; tiền thù lao
giảng dạy; biểu diễn văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao; tiền thu được từ các
dịch vụ quảng cáo và từ các dịch vụ khác.
 Tiền nhận được do tham gia vào các hội, hiệp hội nghề nghiệp, hiệp hội
kinh doanh, hội đồng quản trị doanh nghiệp, ban kiểm soát doanh nghiệp, ban
quản lý dự án, hội đồng quản lý, hội đồng doanh nghiệp và các tổ chức khác.
 Các khoản lợi ích khác bằng tiền hoặc không bằng tiền mà người lao
động được hưởng ngoài tiền lương, tiền công do người sử dụng lao động trả
hoặc trả hộ cho người lao động, cụ thể như sau:
- Tiền nhà ở, tiền điện, nước và các loại dịch vụ khác kèm theo (kể cả
trường hợp cá nhân ở tại trụ sở làm việc).
- Tiền mua bảo hiểm (đối với các hình thức bảo hiểm mà pháp luật
không quy định trách nhiệm bắt buộc người sử dụng lao động phải mua
cho người lao động).
()
23
Thời điểm xác định TN chịu thuế đối với TN từ tiền lương, tiền công là thời điểm tổ chức, cá nhân
trả TN cho đối tượng nộp thuế.
101
- Các khoản phí hội viên phục vụ cho cá nhân như: thẻ hội viên sân
gôn, sân quần vợt, thẻ sinh hoạt các câu lạc bộ văn hoá, nghệ thuật, thể
dục, thể thao.
- Các dịch vụ khác phục vụ cho cá nhân trong hoạt động chăm sóc sức
khoẻ, vui chơi, thể thao, giải trí, thẩm mỹ.
- Các khoản lợi ích khác mà người sử dụng lao động chi cho người lao
động phù hợp với các quy định của pháp luật như: chi trong các ngày
nghỉ, lễ; thuê các dịch vụ tư vấn, thuê kê khai thuế; chi cho người giúp
việc gia đình như lái xe, nấu ăn, làm các công việc khác trong gia đình
theo hợp đồng, trừ các khoản khoán chi như: văn phòng phẩm, điện thoại,
công tác phí, trang phục.
- Các khoản thưởng bằng tiền hoặc không bằng tiền, kể cả thưởng bằng
chứng khoán (24), trừ các khoản tiền thưởng được miễn thuế quy định tại
điểm 2.3 dưới đây.
Các khoản TN nêu trên làm căn cứ xác định TN chịu thuế là TN trước khi
khấu trừ Thuế TNCN (TN trước thuế).
2.2. Các khoản phụ cấp, trợ cấp được miễn Thuế TNCN:
 Phụ cấp đối với người có công với cách mạng theo quy định của
pháp luật về ưu đãi đối với người có công.
 Phụ cấp quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật.
 Các khoản phụ cấp theo quy định của Bộ luật Lao động (25)
 Các khoản trợ cấp theo quy định của Luật BHXH và
(26)
Bộ luật Lao động
 Trợ cấp để giải quyết tệ nạn xã hội theo quy định của
24()
Trường hợp người lao động được thưởng bằng cổ phiếu thì giá trị thưởng được xác định theo mức
thưởng ghi trên sổ sách kế toán của đơn vị trả thưởng.
25()
Phụ cấp độc hại, nguy hiểm đối với những ngành, nghề hoặc công việc ở nơi làm việc có yếu tố
độc hại, nguy hiểm; Phụ cấp thu hút đối với vùng kinh tế mới, cơ sở kinh tế và đảo xa đất liền có điều
kiện sinh hoạt đặc biệt khó khăn; Phụ cấp khu vực theo quy định của pháp luật đối với người làm việc
ở vùng xa xôi, hẻo lánh và khí hậu xấu.
26()
Trợ cấp khó khăn đột xuất, trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;Trợ cấp một lần khi sinh
con, nhận con nuôi; Trợ cấp do suy giảm khả năng lao động; Trợ cấp hưu trí một lần, tiền tuất hàng
tháng; Các khoản trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thất nghiệp.; Các khoản trợ cấp khác
do Bảo hiểm xã hội trả.
102
pháp luật.
Các khoản phụ cấp, trợ cấp, mức phụ cấp, trợ cấp được miễn Thuế TNCN
đối với TN từ tiền lương, tiền công nêu trên thực hiện theo các văn bản hướng
dẫn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được áp dụng thống nhất với tất cả
các đối tượng, các thành phần kinh tế. Nếu cá nhân được phụ cấp, trợ cấp cao
hơn mức phụ cấp, trợ cấp quy định thì phần vượt này phải tính vào TN chịu
thuế.
2.3. Các khoản tiền thưởng được miễn Thuế TNCN:
 Tiền thưởng kèm theo các danh hiệu được nhà nước phong tặng, tiền thưởng
kèm theo các danh hiệu thi đua, các hình thức khen thưởng theo quy định của
pháp luật về thi đua khen thưởng (thẩm quyền quyết định khen thưởng, mức
tiền thưởng kèm theo các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng nêu trên
phải phù hợp với Luật Thi đua Khen thưởng).
 Tiền thưởng kèm theo các giải thưởng quốc gia, giải thưởng quốc tế được
Nhà nước VN thừa nhận.
 Tiền thưởng về cải tiến kỹ thuật, sáng chế, phát minh được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền công nhận.
 Tiền thưởng về phát hiện, khai báo hành vi vi phạm pháp luật với cơ quan
nhà nước có thẩm quyền.
(B). Các khoản đóng góp bảo hiểm bắt buộc

 Bảo hiểm xã hội
 Bảo hiểm y tế
 Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành, nghề phải
tham gia bảo hiểm bắt buộc
 Các khoản bảo hiểm bắt buộc khác theo quy định của pháp luật.
(C). Xác định các khoản giảm trừ gia cảnh

1. Đối với đối tượng nộp thuế: 4 triệu đồng/tháng, hay 48 triệu đồng/năm.
2.Đối với mỗi người phụ thuộc mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi
dưỡng: 1,6 triệu đồng/tháng kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng.
103
3. Nguyên tắc tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc:
- Đối tượng nộp thuế chỉ được tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ
thuộc nếu đối tượng nộp thuế đã đăng ký thuế và được cấp mã số thuế.
- Việc giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc thực hiện theo nguyên tắc
mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một đối tượng nộp
thuế trong năm tính thuế. Người phụ thuộc mà đối tượng nộp thuế có trách
nhiệm nuôi dưỡng phát sinh tháng nào thì được tính giảm trừ tháng đó.
- Đối tượng nộp thuế có trách nhiệm kê khai số người phụ thuộc được
giảm trừ và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực trong
việc kê khai này.
4. Người phụ thuộc bao gồm các đối tượng sau:
 Con: con đẻ, con nuôi, con ngoài giá thú, cụ thể:
- Con dưới 18 tuổi (được tính đủ theo tháng).
Ví dụ: Con anh Nguyễn Văn A sinh tháng 7 năm 1992 thì con anh
Nguyễn Văn A được tính là người phụ thuộc đến hết tháng 6/2010.
- Con trên 18 tuổi bị tàn tật, không có khả năng lao động.
- Con đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng, trung học
chuyên nghiệp, dạy nghề, không có TN hoặc có TN không vượt quá
500.000 đồng/tháng.
 Vợ hoặc chồng của đối tượng nộp thuế ngoài độ tuổi lao động hoặc
trong độ tuổi lao động theo quy định của pháp luật nhưng bị tàn tật,
không có khả năng lao động, không có TN hoặc có TN không vượt quá
500.000 đồng/tháng.
 Cha đẻ, mẹ đẻ, cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng) của đối
tượng nộp thuế ngoài độ tuổi lao động hoặc trong độ tuổi lao động theo
quy định của pháp luật nhưng bị tàn tật, không có khả năng lao động,
không có TN hoặc có TN không vượt quá 500.000 đồng/tháng.
 Các cá nhân khác là người ngoài độ tuổi lao động hoặc trong độ tuổi
lao động theo quy định của pháp luật nhưng bị tàn tật, không có khả năng
lao động, không nơi nương tựa, không có TN hoặc có TN nhưng không
vượt quá 500.000 đồng/tháng mà đối tượng nộp thuế đang phải trực tiếp
104
nuôi dưỡng, bao gồm:
- Anh ruột, chị ruột, em ruột của đối tượng nộp thuế.
- Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, cô ruột, dì ruột, cậu
ruột, chú ruột, bác ruột của đối tượng nộp thuế.
- Cháu ruột của đối tượng nộp thuế (bao gồm con của
anh/chị/em ruột).
- Người phải trực tiếp nuôi dưỡng khác theo quy định của pháp luật.
(D). Giảm trừ đối với các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học
1. Khoản chi đóng góp vào các tổ chức, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em
có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người tàn tật, người già không nơi nương tựa
(27)
. Tài liệu để chứng minh đóng góp này là chứng từ thu hợp pháp của tổ chức,
cơ sở nhận đóng góp.
2. Khoản chi đóng góp vào các quỹ từ thiện, quỹ nhân đạo, quỹ khuyến học
(28)
. Tài liệu chứng minh đóng góp này là chứng từ thu hợp pháp do các tổ chức,
các quỹ của Trung ương hoặc của tỉnh cấp.
Các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học phát sinh năm nào được
giảm trừ vào TN chịu thuế của năm đó, nếu giảm trừ không hết trong năm thì
cũng không được chuyển trừ vào TN chịu thuế của năm tính thuế tiếp theo.
Mức giảm trừ tối đa không vượt quá TN tính thuế từ tiền lương, tiền công và
TN từ kinh doanh của năm phát sinh đóng góp từ thiện nhân đạo.
(E). Trường hợp nhiều người cùng đứng tên trong một đăng ký kinh doanh, kể
cả trường hợp cho thuê nhà, thuê mặt bằng có nhiều người cùng đứng tên trong
giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất (gọi chung là nhóm cá
nhân kinh doanh): sau khi đã xác định được TN chịu thuế từ kinh doanh theo
hướng dẫn như trên, TN chịu thuế của mỗi cá nhân được phân chia theo một
trong các cách sau đây:
 Theo tỷ lệ vốn góp của từng cá nhân ghi trong đăng ký kinh doanh; hoặc
27()
Các tổ chức cơ sở chăm sóc nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, người tàn tật, người già
không nơi nương tựa phải được thành lập và hoạt động theo quy định tại Nghị định số 68/2008/NĐ-
CP ngày 30/5/2008 của Chính phủ.
28()
Quỹ được thành lập và hoạt động theo quy định tại Nghị định số 148/2007/NĐ-CP ngày 25/9/2007
của Chính phủ và các văn bản khác có liên quan đến việc quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ
105
 Theo thoả thuận giữa các cá nhân; hoặc
 Theo số bình quân TN đầu người trong trường hợp đăng ký kinh doanh
không xác định tỷ lệ vốn góp hoặc không có thoả thuận về phân chia TN giữa
các cá nhân.
Với TN chịu thuế của mỗi cá nhân cùng tham gia kinh doanh đã được phân
chia như trên, từng cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc, giảm trừ gia
cảnh, giảm trừ từ thiện, nhân đạo, khuyến học, để xác định TN tính thuế và số
Thuế TNCN phải nộp riêng của mỗi cá nhân.
7/. TÍNH THUẾ ĐỐI VỚI CÁC KHOẢN THU NHẬP KHÁC CỦA CÁ
NHÂN CƯ TRÚ
Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x thuế suất
106
Bieåu thueá suaát aùp duïng ñoái vôùi thu nhaäp khaùc
cuûa ñoái töôïng cö truù:
Thu nhaäp tính thueá Thu
eá
suaá
t
Thu nhaäp töø ñaàu tö voán 5%
Thu nhaäp töø chuyeån nhöôïng voán, chuyeån nhöôïng 20
chöùng khoaùn (29) %
Thu nhaäp töø chuyeån nhöôïng, chuyeån ñoåi baát 25
ñoäng saûn (30) %
 Thu nhaäp töø tieàn baûn quyeàn, nhöôïng
quyeàn thöông maïi, chuyeån giao coâng ngheä treân 10
10 trieäu ñoàng theo hợp đồng chuyển nhượng, không phụ %
thuộc vào số lần thanh toán (27)
 Thu nhaäp töø truùng thöôûng xoå soá, truùng 10
thöôûng trong caùc hình thöùc khuyeán maiï, troø %
chôi coù thöôûng treân 10 trieäu ñoàng (31)
 Thu nhaäp töø nhaän thöøa keá, quaø taëng treân 10
10 trieäu ñoàng/laàn phaùt sinh thu nhaäp (27) %
7.1. Thu nhập từ đầu tư vốn
7.1.1. Tiền lãi cho vay theo hợp đồng vay (trừ lãi tiền gửi nhận được từ ngân
hàng, tổ chức tín dụng).
7.1.2. Lợi tức, cổ tức nhận được từ việc góp vốn cổ phần.
7.1.3. Lợi tức nhận được do tham gia góp vốn vào công ty trách nhiệm hữu
hạn, công ty hợp danh, hợp tác xã, liên doanh, hợp đồng hợp tác kinh doanh và
29()
Trường hợp cá nhân chuyển nhượng chứng khoán không đăng ký nộp thuế với thuế suất 20% thì
áp dụng thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần. Thuế TNCN phải nộp = Giá
chuyển nhượng x 0,1 %
Cá nhân chuyển nhượng chứng khoán đã đăng ký nộp thuế theo thuế suất 20% vẫn phải tạm nộp
thuế theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần.
30()
Tröôøng hôïp khoâng xaùc ñònh ñöôïc giaù mua vaø caùc chi phí lieân quan
ñeán baát ñoäng saûn, thu nhaäp töø chuyeån nhöôïng baát ñoäng saûn laø giaù
chuyeån nhöôïng baát ñoäng saûn, thueá suaát laø 2%.
31()
Thuế suất lũy tiến từng phần
107
các hình thức kinh doanh khác theo Luật Doanh nghiệp và Luật Hợp tác xã .
7.1.4. Phần tăng thêm của giá trị vốn góp nhận được khi giải thể doanh
nghiệp, chuyển đổi mô hình hoạt động, sáp nhập, hợp nhất doanh nghiệp hoặc
khi rút vốn (không bao gồm vốn gốc được nhận lại).
7.1.5. TN nhận được từ các khoản lãi trái phiếu, tín phiếu và các giấy tờ có
giá khác do các tổ chức trong nước phát hành (kể cả các tổ chức nước ngoài
được phép thành lập và hoạt động tại VN), trừ TN từ lãi trái phiếu do Chính
phủ VN phát hành.
7.1.6. Các khoản TN nhận được từ đầu tư vốn dưới các hình thức khác, kể cả
trường hợp góp vốn đầu tư bằng hiện vật, bằng danh tiếng, bằng quyền sử dụng
đất, bằng phát minh, sáng chế,...
7.1.7. TN từ cổ phiếu trả thay cổ tức.
7.2. Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán
TN từ chuyển nhượng vốn là khoản tiền lãi nhận được từ việc chuyển
nhượng vốn của cá nhân trong các trường hợp.
Tiền lãi = TN tính thuế = giá chuyển nhượng trừ (-) giá mua của phần
vốn góp và các chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra TN từ chuyển nhượng
vốn.
7.3. Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản
TN từ chuyển nhượng bất động sản là khoản TN nhận được từ việc chuyển
nhượng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, quyền
sở hữu hoặc sử dụng nhà ở, quyền thuê đất/mặt nước, bất động sản khác).
TN tính thuế = giá chuyển nhượng bất động sản trừ (-) giá vốn và các chi
phí hợp lý liên quan.
7.4. Thu nhập từ bản quyền, nhượng quyền thương mại
TN từ bản quyền là TN nhận được khi chuyển nhượng, chuyển giao quyền
sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật Sở hữu
trí tuệ; TN từ chuyển giao công nghệ theo quy định của Luật Chuyển giao công
nghệ.
TN từ nhượng quyền thương mại là các khoản TN mà cá nhân nhận được từ
các hợp đồng nhượng quyền thương mại, bao gồm cả việc nhượng lại quyền
108
thương mại theo quy định của pháp luật về nhượng quyền thương mại.
Trường hợp cùng là một đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao
công nghệ, quyền thương mại nhưng hợp đồng chuyển giao, chuyển quyền sử
dụng thực hiện làm nhiều hợp đồng với cùng một đối tượng sử dụng thì TN tính
thuế là phần TN vượt trên 10 triệu đồng tính trên tổng các hợp đồng chuyển
giao.
7.5. Thu nhập từ trúng thưởng
TN từ trúng thưởng là các khoản tiền hoặc hiện vật mà cá nhân nhận được
dưới các hình thức sau đây:
- Trúng thưởng xổ số do các công ty xổ số phát hành thực hiện.
- Trúng thưởng trong các hình thức khuyến mại khi tham gia mua
bán hàng hoá, dịch vụ.
- Trúng thưởng trong các hình thức cá cược, đặt cược hợp pháp .
- Trúng thưởng trong các casino hoạt động hợp pháp.
- Trúng thưởng trong các trò chơi, cuộc thi có thưởng và các hình thức
trúng thưởng khác do các tổ chức kinh tế, cơ quan hành chính, sự nghiệp,
các đoàn thể và các tổ chức, cá nhân khác tổ chức.
TN tính thuế là phần giá trị giải thưởng vượt trên 10 triệu đồng mà đối
tượng nộp thuế nhận được theo từng lần trúng thưởng không phụ thuộc vào số
lần nhận tiền thưởng, chưa trừ bất cứ một khoản chi phí nào. Trường hợp cá
nhân trúng nhiều giải thưởng trong một cuộc chơi thì TN tính thuế được tính
trên tổng giá trị của các giải thưởng.
7.6. Thu nhập từ nhận thừa kế và quà tặng
Tài sản thừa kế, quà tặng gồm: chứng khoán; phần vốn trong các tổ chức
kinh tế, cơ sở kinh doanh; bất động sản; tài sản khác.
TN từ nhận thừa kế là khoản TN mà cá nhân nhận được theo di chúc hoặc
theo quy định của pháp luật về tài sản thừa kế đối với các loại tài sản trên; TN
từ nhận quà tặng là khoản TN của cá nhân nhận được từ các tổ chức, cá nhân
trong và ngoài nước đối với các loại tài sản trên.
8/. TÍNH THUẾ ĐỐI VỚI CÁC KHOẢN THU NHẬP CỦA CÁ NHÂN
KHÔNG CƯ TRÚ
109
Thuế TNCN = thu nhập tính thuế x thuế suất
Thu nhập tính thuế Thuế
suất
1 Thu nhập từ kinh doanh = Doanh thu: là toàn bộ số tiền phát
sinh từ việc cung cấp hàng hoá, dịch vụ tại VN, không phụ thuộc
vào địa điểm tiến hành các hoạt động kinh doanh, bao gồm cả chi
phí do bên mua hàng hoá, dịch vụ trả thay cho cá nhân không cư
trú mà không được hoàn trả, và bao gồm cả Thuế TNCN.
- Doanh thu từ hoạt động kinh doanh hàng hoá; 1%
- Doanh thu từ hoạt động kinh doanh dịch vụ; 5%

- Doanh thu từ hoạt động sản xuất, xây dựng, vận tải 2%
và hoạt động kinh doanh khác.
2 Thu nhập từ tiền lương, tiền công = tổng số tiền lương, tiền
công và các khoản TN có tính chất tiền lương, tiền công mà cá 20%
nhân không cư trú nhận được bằng tiền và không bằng tiền do
thực hiện công việc tại VN, không phân biệt nơi trả TN.
3 Thu nhập từ đầu tư vốn = tổng số tiền mà cá nhân nhận được 5%
từ việc đầu tư vốn vào tổ chức, cá nhân tại VN
4 Thu nhập từ chuyển nhượng vốn = tổng giá trị chuyển nhượng
vốn không trừ bất kỳ khoản chi phí nào, kể cả giá vốn, nhận
0,1%
được từ việc chuyển nhượng phần vốn tại các tổ chức, cá nhân
VN không phân biệt việc chuyển nhượng được thực hiện tại VN
hay tại nước ngoài.
5 Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản = giá chuyển 2%
nhượng bất động sản
6 Thu nhập từ bản quyền, nhượng quyển thương mại (trên 10 5%
(32)
triệu đồng)
7 Thu nhập từ trúng thưởng, thừa kế, quà tặng (trên 10 triệu 10%
đồng) (28)
9/. ĐĂNG KÝ THUẾ, KHẤU TRỪ THUẾ, KHAI THUẾ, QUYẾT TOÁN
THUẾ, HOÀN THUẾ
32()
Thuế suất lũy tiến từng phần
110
9.1. Đăng ký thuế: Đối tượng phải đăng ký thuế, bao gồm:
1. Tổ chức, cá nhân chi trả TN
2. Cá nhân có TN chịu thuế TNCN, bao gồm:
2.1. Cá nhân có TN từ SXKD, cá nhân hành nghề độc lập; cá nhân, hộ
gia đình SX nông nghiệp không thuộc đối tượng miễn thuế TNCN. Cá nhân
có TN từ sản xuất, kinh doanh thực hiện đăng ký thuế TNCN đồng thời với
việc đăng ký các loại thuế khác.
Trường hợp nhiều người cùng góp vốn, cùng tham gia kinh doanh (nhóm
cá nhân kinh doanh) thì người đại diện của nhóm cá nhân kinh doanh đăng
ký thuế để được cấp mã số thuế cho bản thân. Mã số thuế của người đại diện
nhóm cá nhân kinh doanh được sử dụng khai, nộp Thuế GTGT, Thuế
TTĐB, Thuế môn bài,... chung cho cả nhóm và khai Thuế TNCN cho bản
thân người đại diện. Mỗi cá nhân góp vốn khác đều phải thực hiện đăng thuế
để được cấp mã số thuế riêng như đối với cá nhân kinh doanh.
2.2. Cá nhân có TN từ tiền lương, tiền công: đăng ký thuế tại đơn vị trả
TN hoặc cơ quan thuế trực tiếp quản lý đơn vị trả TN. Trường hợp cá nhân
nộp hồ sơ đăng ký thuế tại đơn vị trả TN, đơn vị trả TN có trách nhiệm tổng
hợp tờ khai đăng ký thuế của các cá nhân và nộp cho cơ quan thuế trực tiếp
quản lý.
2.3. Các cá nhân có TN chịu thuế khác (nếu phát sinh thường xuyên).
2.4 Cá nhân có nhiều nguồn TN: từ kinh doanh, từ tiền lương, tiền công,
từ các khoản TN chịu thuế khác được lựa chọn nơi nộp hồ sơ đăng ký thuế
tại cơ quan, đơn vị trả TN hoặc tại Chi cục Thuế nơi kinh doanh.
9.2/. Khấu trừ thuế là việc tổ chức, cá nhân chi trả TN tính trừ số thuế phải
nộp của đối tượng nộp thuế (đối tượng nộp thuế là cá nhân cư trú và cá nhân
không cư trú, kể cả trường hợp cá nhân không hiện diện tại VN) trước khi chi
trả TN.
9.2.1. Các loại TN phải khấu trừ thuế:
 TN từ tiền lương, tiền công;
 TN từ đầu tư vốn;
 TN từ chuyển nhượng vốn, chuyển
111
nhượng chứng khoán;
 TN từ các hình thức trúng thưởng;
 TN từ bản quyền;
 TN từ nhượng quyền thương mại.
9.2.2. Khấu trừ thuế đối với một số trường hợp cụ thể như sau:
1. Khấu trừ thuế đối với TN từ tiền lương, tiền công và các khoản có tính
chất tiền lương, tiền công thực trả hàng tháng cho người lao động có ký hợp
đồng lao động, được tuyển dụng làm việc lâu dài, ổn định.
Ví dụ: Ông A là cá nhân cư trú, làm việc tại công ty X có TN thường
xuyên từ tiền lương hàng tháng là 10 triệu đồng và phải nuôi 2 con nhỏ.
Hàng tháng công ty X thực hiện khấu trừ thuế của ông A như sau: TN của
ông A được giảm trừ gia cảnh 7,2 triệu đồng/tháng, gồm:
- Cho bản thân: 4 triệu đ/tháng.
- Cho 2 người phụ thuộc (2 con): 1,6 triệu đ x 2 = 3,2 triệu đ/tháng
TN tính thuế : 10 triệu đồng – 7,2 triệu đồng = 2,8 triệu đồng/tháng
Số thuế TNCN phải khấu trừ là: 2,8 triệu đ x 5% = 0,14 triệu đ/tháng
2. Khấu trừ thuế đối với TN từ đầu tư vốn: Trước mỗi lần trả lợi tức, cổ
tức cho cá nhân đầu tư vốn, các tổ chức có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN.
Số thuế khấu trừ được xác định bằng (=) lợi tức, cổ tức mỗi lần trả nhân (x)
với thuế suất 5% .
3. Khấu trừ thuế đối với TN từ chuyển nhượng chứng khoán: Mọi trường
hợp chuyển nhượng chứng khoán không phân biệt nộp thuế theo thuế suất
0,1% hay 20% đều phải khấu trừ thuế trước khi thanh toán cho người
chuyển nhượng. Số thuế khấu trừ bằng (=) giá chuyển nhượng chưa trừ các
khoản chi phí nhân (x) với thuế suất 0,1%.
Công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại nơi nhà đầu tư mở tài khoản
chịu trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN. Trường hợp, chứng khoán chưa niêm
yết, giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm giao dịch chứng
khoán mà tổ chức phát hành chứng khoán không uỷ quyền quản lý danh
sách cổ đông cho công ty chứng khoán thì tổ chức phát hành chứng khoán
chịu trách nhiệm khấu trừ thuế.
112
4. Khấu trừ thuế đối với TN từ bản quyền, nhượng quyền thương mại:
Tổ chức, cá nhân trả TN từ bản quyền, nhượng quyền thương mại có
trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả TN. Số thuế khấu trừ được
xác định bằng (=) phần TN vượt trên 10 triệu đồng theo từng hợp đồng
chuyển nhượng nhân với thuế suất 5%. Trường hợp hợp đồng có giá trị lớn,
được thanh toán làm nhiều lần thì lần đầu thanh toán, tổ chức, cá nhân trả
TN trừ 10 triệu đồng khỏi giá trị thanh toán, số còn lại phải nhân với thuế
suất 5% để khấu trừ thuế. Các lần thanh toán sau sẽ khấu trừ thuế TN tính
trên tổng số tiền thanh toán của từng lần.
5. Khấu trừ thuế đối với TN từ trúng thưởng: Tổ chức trả tiền thưởng cho
cá nhân trúng thưởng có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả
thưởng cho cá nhân trúng thưởng. Số thuế khấu trừ bằng (=) phần tiền
thưởng vượt trên 10 triệu đồng nhân (x) thuế suất 10%.
6. Khấu trừ thuế đối với cá nhân không cư trú có các khoản TN chịu thuế.
Tổ chức, cá nhân trả các khoản TN chịu thuế cho cá nhân không cư trú có
trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả TN. Căn cứ để khấu trừ thuế
TNCN là TN tính thuế và thuế suất thuế TNCN áp dụng đối với từng khoản
TN, từng ngành nghề.
7. Khấu trừ thuế đối với một số trường hợp khác: Các tổ chức, cá nhân trả
tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân thực hiện các dịch vụ
không ký hợp đồng lao động như tiền nhuận bút; tiền dịch sách; tiền giảng
dạy; tiền tham gia các Hiệp hội, Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên,
Ban quản lý; tiền thực hiện các dịch vụ khoa học kỹ thuật; dịch vụ văn hoá;
thể dục thể thao; các dịch vụ tư vấn thiết kế xây dựng, dịch vụ pháp lý có
tổng mức trả > 500.000 đồng/lần thì phải khấu trừ thuế trước khi trả cho cá
nhân như sau:
- Khấu trừ 10% TN đối với các cá nhân đã có mã số thuế.
- Khấu trừ 20% TN đối với các cá nhân không có mã số thuế.
9.3/. Khai thuế và Quyết toán thuế: Các tổ chức, cá nhân chi trả TN thuộc
diện chịu thuế TNCN và cá nhân là đối tượng nộp thuế TNCN thực hiện khai
thuế như sau:
9.3.1. Khai thuế đối với tổ chức, cá nhân chi trả TN và khấu trừ thuế.
113
1. Khai thuế tháng, nộp tờ khai thuế tháng chậm nhất là ngày 20 của
tháng sau.(33)
2. Khai quyết toán thuế: Các tổ chức, cá nhân chi trả các khoản TN phải
khấu trừ thuế, không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không, đều có
trách nhiệm khai quyết toán thuế TNCN. Thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế
chậm nhất là ngày thứ 90, kể từ ngày kết thúc năm dương lịch.
9.3.2. Khai thuế TNCN đối với cá nhân cư trú có TN từ kinh doanh:
1. Cá nhân kinh doanh đã thực hiện chế độ kế toán hoá đơn, chứng từ
(nộp thuế theo kê khai):
a) Khai tạm nộp thuế TNCN quý, nộp tờ khai chậm nhất là ngày 30 của
tháng đầu quý sau. Căn cứ để xác định số thuế TNCN tạm nộp là:
 TN chịu thuế tạm tính trong quý được xác định bằng doanh thu trong
quý trừ đi chi phí tạm tính trong quý:
- Doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ kê khai trong quý phù hợp với
doanh thu tính và nộp thuế GTGT của quý.
- Chi phí tạm tính trong quý là chi phí thực tế phát sinh có liên quan
đến doanh thu trong quý.
- Giảm trừ gia cảnh cho cả quý.
 Số thuế TNCN tạm nộp hàng quý được xác định theo công
thức sau:
Số thuế TN tính thuế tạm Thuế suất theo biểu luỹ
tạm nộp = tính trong quý x tiến từng phần áp dụng đối x 3
hàng quý 3 với TN tháng
b) Khai quyết toán thuế: Cá nhân có TN từ kinh doanh nộp thuế theo kê
khai phải khai quyết toán thuế chậm nhất là ngày thứ 90, kể từ ngày kết thúc
năm dương lịch.
2. Khai thuế đối với cá nhân kinh doanh chỉ hạch toán được doanh thu
kinh doanh, không hạch toán được chi phí: khai thuế, căn cứ tính thuế, thời
hạn nộp thuế được thực hiện như đối với cá nhân kinh doanh thực hiện đầy
33()
Trường hợp hàng tháng tổ chức, cá nhân trả TN có tổng số thuế TNCN đã khấu trừ theo từng loại
tờ khai thấp hơn 5 triệu đồng thì được khai, nộp tờ khai thuế theo quý. Thời hạn nộp tờ khai thuế theo
quý chậm nhất là ngày 30 của tháng đầu quý sau.
114
đủ chế độ kế toán hoá đơn, chứng từ. Riêng chi phí kinh doanh được xác
định theo mức ấn định của cơ quan thuế (theo tỷ lệ thu nhập chịu thuế trên
doanh thu)
3. Cá nhân kinh doanh, nhóm cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc
thực hiện không đúng chế độ kế toán hoá đơn, chứng từ, nộp thuế theo
phương pháp khoán thuế: khai thuế theo năm (mỗi năm khai 01 lần), nộp hồ
sơ khai thuế chậm nhất là ngày 31 tháng 12 của năm trước.(34)
a). Số thuế khoán phải nộp được xác định như sau:
- Căn cứ vào kê khai của cá nhân kinh doanh về doanh thu, về người
phụ thuộc được giảm trừ gia cảnh, cơ quan thuế phối hợp với Hội đồng
tư vấn thuế xã, phường kiểm tra, ấn định doanh thu làm căn cứ tính TN
chịu thuế, tính số thuế TNCN khoán phải nộp hoặc không phải nộp thuế.
- Cơ quan thuế niêm yết công khai danh sách cá nhân kinh doanh, dự
kiến mức TN chịu thuế, các căn cứ tính thuế và số thuế phải nộp của từng
cá nhân. Cá nhân phải nộp thuế được cơ quan thuế thông báo số thuế phải
nộp cả năm và số thuế tạm nộp theo từng quý chậm nhất là ngày cuối
cùng của tháng 2.
- Trường hợp phải nộp thuế, cá nhân kinh doanh phải nộp hồ sơ chứng
minh người phụ thuộc.
- Trường hợp trong năm có sự thay đổi về quy mô kinh doanh, ngành
nghề kinh doanh hoặc số người phụ thuộc thì cá nhân kinh doanh phải
khai với cơ quan thuế để điều chỉnh mức thuế khoán cho phù hợp.
- Đối với nhóm cá nhân kinh doanh: căn cứ TN chịu thuế ấn định chung
cho cả nhóm và tỷ lệ phân chia TN, kê khai giảm trừ gia cảnh của từng
thành viên, cơ quan thuế tính và thông báo mức thuế khoán cho từng
thành viên trong nhóm số thuế phải nộp cả năm và số thuế tạm nộp theo
từng quý chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng 2.
b). Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế là Chi cục Thuế nơi cá nhân kinh
doanh, nhóm cá nhân kinh doanh thực hiện hoạt động kinh doanh.
c). Thời hạn nộp thuế chậm nhất không quá ngày cuối cùng của quý.
34()
Trường hợp mới ra kinh doanh, thời hạn nộp hồ sơ khai thuế chậm nhất là 10 ngày kể từ ngày bắt
đầu kinh doanh.
115
d). Cá nhân chỉ có TN từ kinh doanh nộp thuế TNCN theo phương pháp
khoán không phải quyết toán thuế.
4. Khai thuế đối với trường hợp nhiều người cùng góp vốn, cùng tham gia
kinh doanh, cùng đứng tên trong một đăng ký kinh doanh kể cả trường hợp
cho thuê nhà, mặt bằng có đồng sở hữu (gọi chung là nhóm kinh doanh) thực
hiện đầy đủ chế độ kế toán hoá đơn, chứng từ và nộp thuế theo phương pháp
kê khai:
a) Khai tạm nộp thuế TNCN quý: cá nhân đại diện cho nhóm kinh doanh
khai thuế tạm nộp quý. Doanh thu, chi phí tạm tính trong quý được xác định
như đối với cá nhân kinh doanh đã thực hiện đúng chế độ kế toán hoá đơn,
chứng từ.
- Đại diện nhóm kinh doanh tạm phân bổ TN chịu thuế cho từng cá nhân
trong nhóm theo quy định phân chia TN.
- Số thuế TNCN tạm nộp sẽ được tính riêng cho từng cá nhân của nhóm
kinh doanh trên cơ sở TN tạm phân bổ cho từng cá nhân, gia cảnh của từng
cá nhân và biểu thuế. Căn cứ số thuế TNCN tạm tính cho từng cá nhân, đại
diện nhóm kinh doanh nộp thuế vào ngân sách nhà nước theo chứng từ nộp
ngân sách riêng cho từng thành viên.
- Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế chậm nhất là ngày 30 của tháng đầu quý
sau.
b) Khai quyết toán
- Đối với nhóm kinh doanh, cá nhân đứng tên đại diện cho nhóm kinh
doanh lập hồ sơ khai quyết toán để xác định TN chịu thuế chung của cả
nhóm và TN chịu thuế riêng của từng cá nhân trong nhóm kinh doanh. TN
chịu thuế của từng cá nhân được phân chia theo quy định.
- Mỗi cá nhân trong nhóm kinh doanh được nhận 01 bản chính của tờ
khai quyết toán của nhóm và thực hiện khai quyết toán thuế của cá nhân.
- Hồ sơ khai quyết toán thuế đối từng cá nhân trong nhóm kinh doanh
gồm:
+ Tờ khai quyết toán thuế của nhóm cá nhân kinh doanh.
+ Tờ khai thuế.
116
+ Các chứng từ đã tạm nộp thuế TNCN trong năm.
- Nơi nộp hồ sơ khai quyết toán thuế là Chi cục Thuế nơi nhóm cá nhân
kinh doanh thực hiện hoạt động kinh doanh.
c) Thời hạn nộp thuế đối với nhóm cá nhân kinh doanh, cá nhân trong
nhóm chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế.
9.3.3. Khai thuế TNCN đối với cá nhân cư trú có TN từ tiền lương, tiền
công
1. Khai thuế tháng
a) Các trường hợp phải khai thuế tháng:
- Cá nhân nhận TN từ tiền lương, tiền công do các tổ chức, cá nhân trả từ
nước ngoài.
- Các cá nhân là người VN có TN từ tiền lương, tiền công do các tổ chức
quốc tế, các Đại sứ quán, Lãnh sự quán tại VN trả.
Cá nhân khác có TN từ tiền lương, tiền công không thuộc các trường hợp
nêu trên không phải khai thuế tháng.
b) Cá nhân khai thuế TNCN tháng theo mẫu qui định và nộp hồ sơ khai
thuế tại Cục thuế nơi cá nhân cư trú chậm nhất là ngày 20 của tháng sau.
c) Cá nhân nộp hồ sơ khai thuế trực tiếp với cơ quan thuế nếu TN bình
quân tháng ước tính trên 4 triệu đồng và có tính giảm trừ gia cảnh cho người
phụ thuộc. Bản đăng ký người phụ thuộc, hồ sơ chứng minh người phụ
thuộc cũng phải được nộp tại Cục thuế nơi cá nhân nộp hồ sơ khai thuế.
2. Khai quyết toán thuế
a) Cá nhân có TN từ tiền lương, tiền công phải khai quyết toán thuế trong
các trường hợp sau:
- Có số thuế phải nộp trong năm lớn hơn số thuế đã khấu trừ hoặc đã tạm
nộp trong năm, hoặc có phát sinh nghĩa vụ thuế nhưng trong năm chưa bị
khấu trừ hoặc chưa tạm nộp.
- Có yêu cầu về hoàn thuế hoặc bù trừ số thuế vào kỳ sau.
Trường hợp cá nhân cư trú là người nước ngoài khi kết thúc Hợp đồng
làm việc tại VN trước khi xuất cảnh phải thực hiện quyết toán thuế với cơ
quan thuế. Các trường hợp khác không phải khai quyết toán thuế.
117
b) Hồ sơ khai quyết toán thuế
- Tờ khai quyết toán thuế và các phụ lục kèm theo.
- Các chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ, đã tạm nộp trong năm.
- Trường hợp nhận TN từ các tổ chức quốc tế, Đại sứ quán, Lãnh sự
quán và nhận TN từ nước ngoài phải có tài liệu chứng minh hoặc xác nhận
về số tiền đã trả của đơn vị, tổ chức trả TN ở nước ngoài và kèm theo thư
xác nhận TN cả năm.
c) Thời hạn và nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế
- Thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế chậm nhất là ngày thứ 90 kể từ
ngày kết thúc năm dương lịch.
- Nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế là cơ quan thuế trực tiếp quản lý đơn vị
trả TN.
Trường hợp cá nhân có TN từ tiền lương, tiền công trực tiếp khai thuế
hàng tháng thì nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế cũng là nơi nộp hồ sơ khai thuế
tháng (Cục thuế).
9.3.4. Khai thuế đối với cá nhân cư trú vừa có TN từ kinh doanh, vừa có TN
từ tiền lương, tiền công
1. Khai thuế
Cá nhân vừa có TN từ kinh doanh, vừa có TN từ tiền lương, tiền công
chỉ phải kê khai tạm nộp thuế TNCN đối với TN từ kinh doanh theo hướng
dẫn tại điểm 9.3.2 nêu trên.
2. Quyết toán thuế
a) Cá nhân vừa có TN từ kinh doanh, vừa có TN từ tiền lương, tiền công
phải khai quyết toán thuế trong các trường hợp sau:
- Có tổng TN chịu thuế bình quân tháng trên 4 triệu đồng.
- Có hồ sơ đề nghị hoàn thuế hoặc bù trừ số thuế nộp thừa vào kỳ sau.
Trường hợp cá nhân cư trú là người nước ngoài kết thúc Hợp đồng làm
việc tại VN trước khi xuất cảnh phải thực hiện quyết toán thuế với cơ quan
thuế. Các trường hợp khác không phải khai quyết toán thuế.
b) Hồ sơ quyết toán thuế bao gồm: Tờ khai quyết toán thuế và các phụ
lục kèm theo;
118
c) Nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế là Chi cục Thuế nơi cá nhân có hoạt
động kinh doanh.
9.3.5. Khai thuế đối với TN từ chuyển nhượng bất động sản: cá nhân có TN
từ chuyển nhượng bất động sản không phân biệt thuộc đối tượng chịu thuế hay
miễn thuế đều phải lập hồ sơ khai thuế TNCN và nộp cùng hồ sơ chuyển quyền
sở hữu, quyền sử dụng bất động sản. Hồ sơ khai thuế bao gồm:
- Tờ khai thuế TNCN áp dụng cho cá nhân chuyển nhượng bất động sản.
- Bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy tờ chứng minh quyền
sở hữu nhà hoặc quyền sở hữu các công trình trên đất.
- Hợp đồng chuyển nhượng bất động sản.
- Trường hợp cá nhân đề nghị được áp dụng tính thuế theo thuế suất 25%
trên TN từ chuyển nhượng bất động sản thì phải xuất trình thêm các chứng
từ hợp lệ làm căn cứ chứng minh các loại chi phí sau:
+ Giá vốn của bất động sản.
+ Chi phí xây dựng cải tạo nhà và các công trình trên đất.
+ Các loại phí và lệ phí đã nộp.
+ Các chi phí khác liên quan trực tiếp đến việc chuyển nhượng bất
động sản.
- Các trường hợp chuyển nhượng bất động sản thuộc diện được miễn
thuế TNCN phải kèm theo các giấy tờ làm căn cứ xác định thuộc đối tượng
được miễn thuế tương ứng với từng trường hợp.
- Nơi nộp hồ sơ khai thuế: cá nhân nộp hồ sơ khai thuế cùng hồ sơ
chuyển nhượng bất động sản tại cơ quan quản lý bất động sản. Trường hợp ở
địa phương chưa thực hiện quy chế một cửa liên thông thì nộp hồ sơ trực
tiếp cho Chi cục Thuế nơi có bất động sản chuyển nhượng.
Căn cứ hồ sơ khai thuế TNCN đối với hoạt động chuyển nhượng bất
động sản, cơ quan thuế kiểm tra, xác định số thuế phải nộp và thông báo số
thuế phải nộp và thời hạn nộp thuế cho người nộp thuế biết trong thời hạn ba
(03) ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ. Thông báo thuế được gửi trực
tiếp cho người nộp thuế hoặc gửi theo hồ sơ qua cơ quan có thẩm quyền
quản lý bất động sản. Trường hợp cá nhân thuộc đối tượng được miễn thuế,
119
cơ quan thuế sẽ xác nhận vào tờ khai và chuyển cho cơ quan quản lý bất
động sản.
Cơ quan quản lý bất động sản chỉ làm thủ tục chuyển quyền sở hữu,
quyền sử dụng bất động sản khi đã có chứng từ nộp thuế TNCN hoặc xác
nhận của cơ quan thuế về khoản TN chuyển nhượng bất động sản thuộc đối
tượng được miễn thuế.
9.3.6. Khai thuế đối với TN từ hoạt động chuyển nhượng vốn: Cá nhân có
TN từ chuyển nhượng vốn (trừ TN từ chuyển nhượng chứng khoán) có trách
nhiệm khai thuế và nộp tờ khai thuế cho cơ quan thuế theo quy định sau đây:
1. Thời điểm khai thuế: cá nhân có TN từ chuyển nhượng vốn phải khai
thuế TNCN đồng thời với việc thực hiện các thủ tục chuyển quyền sở hữu
phần vốn chuyển nhượng cho tổ chức, cá nhân khác theo quy định của pháp
luật.
2. Hồ sơ khai thuế gồm:
- Tờ khai thuế TNCN áp dụng đối với cá nhân có TN từ chuyển
nhượng vốn theo mẫu.
- Hợp đồng chuyển nhượng vốn (bản sao).
- Các chứng từ chứng minh chi phí liên quan đến việc xác định TN từ
hoạt động chuyển nhượng vốn.
3. Nơi nộp hồ sơ khai thuế: hồ sơ khai thuế TNCN đối với TN từ chuyển
nhượng vốn được nộp tại cơ quan thuế trực tiếp quản lý cơ sở kinh doanh có
diễn ra giao dịch chuyển nhượng vốn hoặc Chi cục Thuế nơi cá nhân chuyển
nhượng vốn (người bán) cư trú.
4. Thời hạn nộp thuế là thời hạn ghi trên Thông báo thuế theo mẫu.
5. Cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền hoặc doanh nghiệp có vốn
chuyển nhượng chỉ làm thủ tục chuyển quyền sở hữu vốn cho tổ chức, cá
nhân nhận chuyển nhượng vốn khi có chứng từ nộp thuế TNCN đối với hoạt
động chuyển nhượng vốn.
9.3.7. Khai thuế đối với cá nhân có TN từ chuyển nhượng chứng khoán
1. Cá nhân chuyển nhượng chứng khoán đã đăng ký với cơ quan thuế nộp
thuế TNCN theo thuế suất 20% tính trên TN và phải quyết toán thuế trong
120
trường hợp:
a) Số thuế phải nộp tính theo thuế suất 20% lớn hơn số thuế đã tạm khấu
trừ theo thuế suất 0,1% trong năm.
b) Có yêu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ số thuế vào năm sau.
2. Hồ sơ quyết toán thuế gồm:
- Tờ khai quyết toán thuế theo mẫu.
- Bảng kê chi tiết chứng khoán đã chuyển nhượng trong năm theo mẫu.
- Các hoá đơn, chứng từ chứng minh chi phí liên quan đến việc chuyển
nhượng chứng khoán.
- Các chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ trong năm.
3. Nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế là cơ quan thuế trực tiếp quản lý công ty
chứng khoán mà cá nhân đăng ký giao dịch hoặc Chi cục thuế nơi cá nhân
cư trú.
4. Thời hạn nộp hồ sơ quyết toán chậm nhất là ngày thứ 90 kể từ ngày kết
thúc năm dương lịch.
9.3.8. Khai thuế đối với TN từ nhận thừa kế, quà tặng: Cá nhân có TN từ
nhận thừa kế, nhận quà tặng có trách nhiệm khai thuế theo từng lần phát sinh
TN từ thừa kế, quà tặng..
1. Hồ sơ khai thuế gồm:
- Tờ khai thuế TNCN đối với TN từ thừa kế, quà tặng theo mẫu.
- Bản sao giấy tờ pháp lý chứng minh quyền được nhận thừa kế, quà
tặng.
2. Nơi nộp hồ sơ khai thuế là Chi cục Thuế nơi cá nhân nhận thừa kế, quà
tặng cư trú. Căn cứ hồ sơ khai thuế, cơ quan thuế kiểm tra, tính thuế để
người nhận thừa kế, quà tặng nộp thuế vào ngân sách nhà nước. Trừ trường
hợp TN từ thừa kế, quà tặng dưới 10 triệu đồng.
Các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức có liên quan chỉ thực hiện thủ
tục chuyển quyền sở hữu chứng khoán, phần vốn góp và các tài sản phải
đăng ký là tài sản thừa kế, quà tặng cho người nhận thừa kế, nhận quà tặng
khi đã có chứng từ nộp thuế trong trường hợp phải nộp thuế.
3. Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế
121
Cá nhân có TN từ thừa kế, quà tặng nộp hồ sơ khai thuế đồng thời với
việc thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản nhận
thừa kế, quà tặng.
4. Thời hạn nộp thuế là thời hạn ghi trên Thông báo thuế theo mẫu.
9.3.9. Khai thuế đối với cá nhân cư trú có TN phát sinh tại nước ngoài: Cá
nhân cư trú có TN chịu thuế phát sinh tại nước ngoài phải khai và nộp thuế theo
quy định của Luật Thuế TNCN.
Trường hợp TN phát sinh tại nước ngoài đã tính và nộp thuế TNCN theo
quy định của Luật Thuế TNCN của nước ngoài thì được trừ số thuế đã nộp ở
nước ngoài. Số thuế được trừ không vượt quá số thuế phải nộp tính theo biểu
thuế của VN tính phân bổ cho phần TN phát sinh tại nước ngoài. Tỷ lệ phân bổ
được xác định bằng tỷ lệ giữa số TN phát sinh tại nước ngoài và tổng TN chịu
thuế.
Cá nhân phải khai thuế đối với từng khoản TN như sau:
- Khai thuế đối với TN từ tiền lương, tiền công và TN từ kinh doanh;
- Khai thuế đối với các khoản TN chịu thuế khác (TN từ đầu tư vốn,
chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản, bản quyền, nhượng
quyền thương mại, trúng thưởng, nhận thừa kế, nhận quà tặng).
9.3.10. Khai thuế đối với cá nhân cư trú có TN từ kinh doanh, TN từ tiền
lương, tiền công trong trường hợp số ngày có mặt tại VN tính trong năm dương
lịch đầu tiên là dưới 183 ngày, nhưng tính trong 12 tháng liên tục kể từ ngày
đầu tiên có mặt tại VN là từ 183 ngày trở lên.
- Năm tính thuế thứ nhất: khai và nộp hồ sơ quyết toán thuế chậm nhất là
ngày thứ 90 kể từ ngày tính đủ 12 tháng liên tục.
- Năm tính thuế thứ hai: khai và nộp hồ sơ quyết toán thuế chậm nhất là
ngày thứ 90 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch.
Số thuế phải nộp trong năm thứ 2 sẽ được trừ cho phần thuế đã nộp trong
năm tính thuế thứ nhất tương ứng thời gian trùng với năm tính thuế thứ 2.
Số thuế tính trùng được trừ vào năm tính thuế thứ 2 như sau:
Số thuế tính Số thuế phải nộp trong năm tính Số tháng
trùng được trừ = thuế thứ nhất x tính trùng
122
12
Ví dụ: Ông A đến VN làm việc ngày 01/5/2009 (là ngày ghi trên hộ chiếu
của ông A) và có TN chịu thuế phát sinh tại VN.
Giả sử từ 01/5/2009 đến 31/12/2009, ông A có mặt tại VN là 160 ngày;
từ ngày 01/01/2010 đến 30/4/2010, ông A có mặt tại VN 30 ngày. Như vậy,
trong năm tính thuế đầu tiên (từ ngày 01/5/2009 đến ngày 30/4/2010) ông A
là cá nhân cư trú (có mặt tại VN 190 ngày).
Ông A phải nộp hồ sơ quyết toán thuế năm tính thuế thứ nhất chậm nhất
là ngày thứ 90 kể từ ngày 30/4/2010.
Năm tính thuế thứ 2 (từ ngày 01/01/2010 đến hết ngày 31/12/2010), ông
A phải nộp hồ sơ quyết toán thuế chậm nhất là ngày thứ 90 kể từ ngày
31/12/2010.
Số thuế phải nộp trong năm thứ 2 của ông A được trừ phần thuế đã nộp
trong năm thứ nhất tương ứng với thời gian trùng với năm tính thuế thứ 2 cụ
thể là các tháng 1, 2, 3, 4. Số thuế tính trùng của năm 2009 được trừ vào
năm tính thuế thứ 2010 của ông A được xác định như sau:
Số thuế tính Số thuế phải nộp năm 2009
= x 4 tháng
trùng được trừ 12
9.4/. Hoàn thuế
1. Cá nhân được hoàn thuế trong các trường hợp sau:
• Số thuế TNCN đã nộp nhiều hơn số thuế phải nộp
trong kỳ tính thuế.
• Cá nhân đã nộp thuế TNCN nhưng TN tính thuế chưa
đến mức phải nộp thuế.
• Các trường hợp khác theo quyết định của cơ quan nhà
nước có thẩm quyền.
Việc hoàn thuế TNCN chỉ áp dụng đối với những cá nhân đã đăng ký
thuế và có mã số thuế.
2. Hồ sơ hoàn thuế gồm có:
- Văn bản đề nghị hoàn thuế theo mẫu qui định.
- Bản sao CMND hoặc hộ chiếu.
123
- Tờ khai quyết toán thuế TNCN.
- Chứng từ khấu trừ thuế, biên lai thu thuế TNCN.
- Chứng từ xác định tình trạng kết thúc thời gian làm việc như quyết định
nghỉ hưu, quyết định thôi việc, bản thanh lý hợp đồng lao động, bảng kê xác
định ngày cư trú,...(nếu có).
- Giấy uỷ quyền trong trường hợp uỷ quyền khai hoàn thuế (nếu có).
3. Nơi nộp hồ sơ hoàn thuế
- Đối với cá nhân có TN từ tiền lương, tiền công, từ chuyển nhượng
chứng khoán, hồ sơ hoàn thuế nộp tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp đơn vị
trả TN.
- Đối với cá nhân có TN từ kinh doanh, hồ sơ hoàn thuế nộp tại Chi cục
Thuế nơi cá nhân thực hiện hoạt động kinh doanh.
- Đối với cá nhân vừa có TN từ tiền lương, tiền công vừa có TN từ kinh
doanh, hồ sơ hoàn thuế nộp tại Chi cục Thuế nơi cá nhân thực hiện hoạt
động kinh doanh.
4. Giải quyết hồ sơ hoàn thuế
Việc tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế, trách nhiệm giải quyết hồ sơ hoàn thuế thực
hiện theo qui định của Bộ Tài chính.
5. Thủ tục hoàn thuế
Sau khi xác định hồ sơ hoàn thuế là hợp lệ, cơ quan thuế ra quyết định hoàn
thuế gửi cho Kho bạc nhà nước đồng cấp và gửi cho cá nhân được hoàn thuế.
Kho bạc nhà nước đồng cấp nhận được quyết định hoàn thuế của cơ quan
thuế có trách nhiệm hoàn trả lại tiền thuế cho cá nhân được hoàn thuế.
_________________________
124

ÑeÀ cÖÔng MoÂn ThueÁ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ÑeÀ cÖÔng MoÂn ThueÁ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ÑEÀ CÖÔNG MOÂN THUEÁ

GV phuï traùch: TS. Ung Thò Minh Leä

CHÖÔNG IV THUEÁ GIAÙ TRÒ GIA TAÊNG

Heä thoáng thueá Vieät Nam hieän haønh

- Có cùng chức năng, mục đích sử dụng;

Đơn giá Số lượng/lần bán Thời gian bán Số luỹ kế

= ....................... ....................... ....................... .......................

2. TXK (chai) = ....................... ....................... ....................... .......................

= ....................... ....................... ....................... .......................

• Soá löôïng röôïu NK = ....................... ....................... ....................... .......................

• Giaù tính TNK (1 chai röôïu) =

• thueá suaát TNK = ....................... ....................... ....................... .......................

4. TTTÑB (röôïu) = ....................... ....................... ....................... .......................

= ....................... ....................... ....................... .......................

5. TGTGT (röôïu) = ....................... ....................... ....................... .......................

Ví duï 2: 2/2/2008 1/4/2008 25/5/2008 30/5/2008

CHƯƠNG 3 – THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

 Thueá TTÑB (röôïu thuoác) = ……………………………….

 Thueá TTÑB (röôïu traùi caây) = ……………………………….

a. 250tr.ñ x 65% + 350 tr.ñ x 75% + 300 tr.ñ x 40%

CHÖÔNG IV - THUEÁ GIAÙ TRÒ GIA TAÊNG

BAØI TAÄP 10 : Tính thueá haøng hoùa nhaäp khaåu:

2. Caùc khoaûn thueá phaûi noäp khi NK:

3. TGTGT (thaùng) = TGTGT ñaàu ra/thaùng - TGTGT ñaàu

CHÖÔNG V - THUEÁ THU NHAÄP DOANH NGHIEÄP

BAØI TAÄP 14 Tính nguyeân giaù TSCÑ

Hàng hoá A Hàng hoá B Hàng hoá C

 Baùn 170.000sp cho DN cheá xuaát, giaù baùn (chöa TGTGT)

I/. LYÙ LUAÄN TOÅNG QUAN VEÀ THUEÁ THU

saûn thöøa keá

1/. ĐỐI TƯỢNG NỘP THUẾ:

TN chịu thuế = Doanh thu ấn định x Tỷ lệ TN chịu thuế ấn định (22)

(B). Các khoản đóng góp bảo hiểm bắt buộc

(C). Xác định các khoản giảm trừ gia cảnh

- Doanh thu từ hoạt động kinh doanh dịch vụ; 5%

You might also like