Nama Kelompok :

1. Cantika Salma S
2. Eva Mustika
3. Rafika Riskiana
4. Shafira Ramadhani S
5. Shindy Clausie
X-MIA 7

SAJAK
Sajak teh nyaeta karya sastra atawa karangan wangun
ugeran (puisi) anu ngebrehkeun pangalaman batin
panyajakna jeung teu pati kauger ku patokan-patokan.
Disebut karangan ugeran teh sabab dina sajak mah aya
hal-hal nu kudu diperhatikeun, diantarana diksi atawa na
pilihan kecap jeung wirahma. Selain eta, sok disebut oge
sajak bebas. Bebas di dinya, tangtuna oge relative. Upama
dibandingkeun jeung guguritan, anu ditulis dina wangun
pupuh, jelas sajak mah leuwih bebas. Sajak heunteu
kauger ku jumlah padalisan dina sapadana, jumlah
engang dina unggal padana, atawa sora tungtung dina
unggal padalisan

Dina maca sajak aya sababaraha hal anu kudu diperhatikeun,

nyaeta lafal, intonasi/lentong, jeung cara ngajiwaan eusi sajak.

Unsur-unsur sajak teh nyaeta : pikiran (sense), rasa (feeling),
gaya (tone), jeung maksud (intention).
1. Pikiran (sense) nyaeta pikiran pangarang nu nyangkaruk
dina jiwana, dikedalkeun ngaliwatan karanganana.
2. Rasa (feeling) nyaeta rasa panyajak anu dikedalkeun dina
sajakna, bisa rasa waas, bungah, sumanget, ambek, atawa
ceuceub.
3. Gaya (tone) nyaeta gaya panyajak anu ditepikeun dina
sajakna, bisa humoris, realistis, kritis, romantis atawa
mikacinta ka lemah caina.
4. Maksud (intention), sok disebut oge amanat nyaeta maksud
anu hayang ditepikeun ku panyajak.

 Conto Sajak
PAMAYANG
Karya : Rachmat M. Sas. Karana
Bulan imut
ngangkleung di langit
budak ulin di buruan
Angin darat
muru ka laut
pamayang nyolendang korang
Parahu leutik
laju nyiriwik
nganteur usaha di sagara
Warna perak
na beungeut ombak
beuteung lauk tingborelak
Nu jadi harepan
pikeun kahirupan
laut lega paparin Pangeran

Bandung, Juli 1963

(Dicutat tina Panyungsi Sastra, 1984 : 60-61).

Istilah Palmuan

A. Cabang-cabang lmu
Ngaran-ngaran atawa cabang-cabang palmuan, di antarana:
Antropologi, lmu pangaweruh ngeunaan manusia, ahlina disebut antropolog.
Arkologi, lmu pangaweruh ngeunaan purbakala, ahlina disebut arkolog.
Astrologi, lmu palintangan, ahlina disebut astrolog.
Astronomi, lmu bntang-bntang, ahlina disebut astronom.
Biologi, lmu hayat, ahlina disebut biolog.
kologi, lmu kaayaan jeung pangaruh lingkungan kana kahirupan ru pa-rupa mahluk, ahlina disebut pakar lingkungan hirup.
konomi, lmu perkara ngatur karaharjaan rumahtangga, nagara, jsb.
ahlina disebut konom.
lmu palak, lmu palintangan.
lmu sajarah, lmu ngeunaan sajarah, ahlina disebut ahli sajarah.

timologi, lmu anal-usul kecap.

Fonologi, lmu ngeunaan sora basa.
Gografi, lmu bumi, ahlina disebut ahli lmu bumi.
Gologi, lmu nu nalungtik bumi, ahlina disebut golog.
Gometri, lmu ukur.
Kriminologi, lmu masalah kajahatan; ahlina disebut kriminolog.
Linguistik, lmu ngeunaan basa (tatabasa), ahlina disebut ahli basa.
Matematika, lmu pasti, ahlina disebut ahli matematik.
Morfologi, lmu ngeunaan wangun kecap.
Nahu, lmu tatabasa Arab.
Pdagogi, lmu pendidikan, ahlina disebut ahli pendidikan.
Psikiatri, lmu panyakit jiwa, ahlina disebut psikiater.
Psikologi, lmu jiwa, ahlina disebut psikolog.

Smantik, lmu ngeunaan harti basa.

Sintaksis, lmu ngeunaan kalimah.
Sosiologi, lmu sosial, ahlina disebut sosiolog.
Tknologi, lmu thnik.

B. Kekecapan
Kekecapan anu patali jeung lmu pangaweruh, di antarana;
Abad informasi, abad atawa jaman anu nganggap informasi th kaci-

da pentingna, nepikeun ka aya babasan: "Sing saha anu ngawasa informasi, ta nu baris unggul".
Atikan, pendidikan, hal anu patali jeung ngaping, ngajaring, nya jasmaniah nya rohaniah.
Buku pangajaran, buku anu eusina pangajaran.
Buku sumber, buku babon, buku anu jadi sumber tulisan, laporan panalungtikan, jsb.
Diajar, nangan pangarti, nyuprih lmu pangaweruh, pangabisa.
lmu, pangaweruh, kanyaho, pangabisa tina rupa-rupa hal, boh nu
ngeunaan alam lahir atawa alam batin.
Guru, nu ngawuruk atawa ngajar.
Ilmiah, mibanda sipat-sipat palmuan atawa dumasar kana palmuan.

Ilmuwan, kecap umum pikeun ahli lmu pangaweruh

Informasi, bja atawa katerangan.
Murid, jalma anu keur guguru atawa nu keur diajar di sakola, jst.
Ngapalkeun, diajar atawa maca, diskusi, ngalatih, jsb. Supaya apal.
Obyktif, dumasar kana kanyataan.
Panalungtikan, nangan katerangan ngeunaan hiji perkara pikeun nga-

nyahokeun kaayaanana, kamekaranana, sipat-sipatna, jumlahna, jsb.

Pangajaran, sagala rupa anu diajarkeun.
Pangaweruh atawa kaweruh, kanyaho, lmu.
Pendidikan saumur hirup, pendidikan anu lumangsung terus sapanjang boga umur.
Perpustakaan, tempat buku-buku, maca, nginjeum buku, jsb.
Piwulang, pangajaran atawa nashat.
Pustaka, bacaan buku-buku, pabukon.
Pustakamangsa, kalawarta, majalah.
Sakola, tempat murid diajar atawa meunang pangajaran jeung atikan.
Wajib belajar, program pamarntah anu ngawajibkeun rahayatna
ngambeu pendidikan formal atawa informal.
Wangenan, dfinisi, omongan nu ngawatesan harti kecap nu sacscsna, sangkan henteu nimbulkeun salah paham.

Kecap

Kecap th nyata wangun katatabasaan

pangleutikna. Kecap mangrupa bagian kalimah anu
dicirian ku ayana randegan, og mibanda harti. Ku
kituna, LBSS (1983) ntlakeun yn kecap th nyata
bagian kalimah anu bisa mandeg mandiri sarta
ngandung harti anu tangtu.

Kecap-kecap dina basa Sunda bisa dipasing dumasar

kana wangun jeung warnana.

Wangun Kecap

kecap ...
asal

nyata ...
kecap anu teu kungsi ngalaman
parobahan

rundayan kecap asal anu geus dirarangknan

kecap anu diwangun ku cara ngarajk
rajkan
kecap asal
kanttan dua atawa leuwih kecap asal
kanttan
anu mibanda harti anyar.

Warna Kecap

Warna/Rupa Kecap kabagi dua:

1. Kecap Lulugu
kecap ...
barang
sulur
pananya
pagawan
sipat
bilangan

nyata ...
kecap anu nuduhkeun barang atawa ngaran nu
dianggap barang.
kecap anu dipak pikeun nyuluran atawa
ngaganti kecap barang.
kecap anu dipake pikeun nanya
kecap anu nuduhkeun kalakuan, paripolah,
atawa pagawan jalma atawa mahluk sjnna.
kecap anu nuduhkeun sipat atawa kaayaan
barang atawa nu dianggap barang.
kecap anu nuduhkeun bilangan, jumlah,
beungkeutan, kumpulan, atawa tahapan.

2. Kecap Pancn

Kecap
panganteb
panganteur
panambah aspk
panambah modalitas
pangantt

Nyaeta
kecap pikeun ngantebkeun babagian kalimah
anu dipentingkeun ((en): emphasis).
kecap disahareupeun hiji kecap pikeun
nganteurkeun kecap ta sangkan leuwih
anteb tur cs.
kecap pikeun nuduhkeun lumangsungna hiji
kajadian.
kecap anu nuduhkeun sikep panyaturna
waktu nyanghareupan jalma sjn.
kecap sahareupeun kecap barang pikeun
nganttkeun kecap barang ta jeung kalimah
utamana.

panyambung

kecap anu dipak pikeun nyambungkeun

kecap jeung kecap, atawa babagian kalimah.

panyeluk

kecap nu dipak pikeun ngbrhkeun bituna

rarasaan.

SURAT
Aya loba pengertian ngeunaan surat tapi kabh pengertian kasebut
ngarujuk dina inti anu sarua; surat nyata sarana tlkomunikasi.
Surat mangrupa pakakas komunikasi anu ditepikeun sacara ditulis,
beuneur bahan informasi mangrupa warta, laporan, bja, parntah,
pesenan, kaputusan, ondangan sarta permohonan, anu sawajarnana
kudu dikirimkeun atawa ditepikeun ka pihak sjn. Aya og anu
ngomong yn surat nyata sarana komunikasi pikeun nepikeun
informasi ditulis ku hiji pihak ka pihak sjn.
Sedengkeun nurutkeun Seojito sarta Solchen (2004: 1) mendefinisikan
surat minangka katut:
* Dilanglang ti eusina, surat mangrupa jenis karangan (komposisi)
paparan-pengarang mengemukakan maksud sarta tujuanana,
ngcskeun naon anu dipikirkeun sarta dirasakannya.
* Dilanglang ti wujud aturanana, surat mangrupa percakapan ditulis
* Dilanglang ti fungsinya, surat nyata pakakas sarana komunikasi
tulis.

 Fungsi Surat

Sakumaha urang pahami guaran di luhur ngeunaan pengertian surat,

urang bisa nyokot salah sahiji fungsi ti surat ta sorangan minangka
pakakas komunikasi. Tapi lain ta wa fungsi surat, aya sawatara fungsi
surat diantarana nyata minangka katut:
1. Surat minangka sarana komunikasi.
2. Surat minangka pakakas nepikeun bja, pamnta, permohonan, buah
pikiran atawa alpukah.
3. Surat minangka pakakas bukti ditulis, misalkan surat jangji-pasini.
4. Surat minangka pakakas pikeun nginget, misalkan surat anu diarsipkan.
5. Surat minangka padoman gaw, misalkan surat kaputusan sarta surat
parntah.
6. Surat minangka historis.

Ngaregepkeun siaran Radio/TV

Ngaregepkeun siaran berita atawa tv mangrupa kagiatan pikeun
ngaregepkeun hiji wangkongan berita atawa naon wae, pikeun dipaham
ku
pangregep.
Dina ngaregepkeun siaran radio/tv, aya sawatara hal anu kudu
dilakukeun. Diantarana nya ta: ngaregepkeun, dicatet, ditalungtik,
mr komntar, dilaporkeun.
Hal-hal anu perlu aya dina laporan hasil ngaregepkeun radio/tv,
diantarana:
Titi mangsa
Acara jeung Sumber (radio/tv)
Panumbu catur
Tema
Eusi
Komntar (ngeunaan basana, eusi, jsb)

 Conto
:

Minggon

kamari abdi kenging tugas ti guru basa sunda, tah tugasna teh mangrupi nu atos disebutkeun nembe diluhur, langsung wae urang tingali anu
leuwih jelasna dihandap ieu.

JUDUL
TEMA
TITI

MANGSA

SUMBER
PANYIAR

: Ngawanohkeun Radio Baraya Sunda

: Ngawanohkeun Media (Salian TV)
: 22 Januari 2013
: Golempang, Bandung TV
: Dian Kendrayana

EUSI

:
Radio Baraya Sunda nyaeta radio anu ngahususkeun dina jalur streaming online atawa internet.Didirikeun di Bandung, 20 Mei 2011.Tujuana
ngadirikeun iyeu radio teh nyaeta ngarah tiasa ngayoman baraya-baraya anu aya di nusantara, oge baraya-baraya nu aya di luar negri.RBS tangtu seueur
bedana sareng radio-radio nusanesna.Misalna tempat studio, siaran RBS teu di hiji tempat hungkul tapi disababaraha tempat kasabab da panyiar na oge
asalna ti sababaraha tempat.websitena nyaeta www.radiobarayasunda.com

KACINDEKAN :
Jadi dina hiji Radio tangtu teu saukur butuh fasilitas atawa tempat wungkul, tapi oge butuh sumber daya manusa nu mana janten pondasi dina eta
radio.Saalus-alusna fasilitas radio, siaran anu kitu-kitu hungkul moal aya daya tarik, moal jadi radio populer mun lain tina ide-ide atawa kreatifitas sarta
terobosan-terobosan siaran ti panyiar/nu didamel di radio eta sorangan.Salian ti eta urang kudu bisa mangpaatkeun teknologi, RBS gaduh tujuan
ngayoman baraya-baraya nu teu kajangkau upami ngan ngandelkeun siaran radio biasa kukituna ngagunakeun internet kanggo jaringan nu leuwih luas
deui.
KOMENTAR

:
saena upami ieu acara teh nyertakeun liputan-liputan anu nuduhkeun langsung kana bagean-bagean kagiatan radio ngarah pangregep teu saukur
terang mung sabates kabayang hungkul, tapi oge jadi bisa terang kumaha wae kagiatan-kagiatan di RBS teh.

Aya

KANA

WARTA :
RBS teh patut dipasih jempol kumargi tos wanter ngenalkeun budaya sunda kadunya liwat internet, eta kaasup terobosan baru nu mana kamampuan
penyiar-penyiar sarta teknisi bener-bener diuji kreativitasna.

TERIMA KASIH