SADRAJ

1.

TELEKOMUNIKACIONE I SIGNALNE INSTALACIJE

1.1 Uvod
1.2 Tehniki podaci
1.2.1 Sistem automatske detekcije i dojave poara

1 Telekomunikacione i signalne instalacije

1.1 Uvod
Sledei opisi nisu izvodjackivec samo informativni.
Izgradnja industrijskog kompleksa Vopachel Srbija ima sedite u apcu. Poloaj lokacije je prema
planu detaljne regulacije "Severozapadne radne zone " u severozapadnoj industrijskoj zoni S12 u
apcu.
Na parceli se za sada postavlja samo jedan objekat podeljen na 6 razliitih poarnih zona:

Administrativni deo
Prostor za proizvodnju
Skladite
Masinska prostorija
Kompresorska prostorija
Transformatorska prostorija

Proizvodni proces jepredvidjen i projektovan u skladu sa najnovijim tehnologijama i

opremom.Katastarska parcela e biti obezbeena sa svim neophodnim infrastruturnimprikljucima
javnih komunalnih preduzea. Svaki od poarnih sektora je razdvojen vatrootpornim zidovima.
Projekat obezbedjuje nezavisne sistema za svaki poarni sektor.
1.2 Tehniki podaci
1.2.1Sistem automatske detekcije i dojave poara (protivpoarni sistem)
Protivpoarni sistem u objektima omoguuje automatsko otkrivanje poara i upozorenje osoblja da je
negde poar.
Protivpozarni sistem sastoji se od:

Analogna adresabilna PP centrale

Adresabilni automatski protivpoarni detektori (linearni i takasti optiki detektori)
Adresabilni runi javljai poara
Adresabilne i standardne alarmne sirene
Komandni kablovi

U prostoriji gdje su ljudi prisutni 24 sata, prijemni deo administrativnog dela, postavljena je centrala za
dojavu poara
Centrala je snabdevena naponom 230 V, 50 Hz sa posebnog strujnog kruga. U sluaju kvara napona,
centrala ima rezervni izvor napajanja - ugraene baterije koje pruaju nezavisno napajanje od 72 sati
u stanju mirovanja modu i 30 minuta u alarmnom stanju.
Centrala omoguuje:

Prijem i registracija signala o mestu nastanku poara,

Kontrolu rada ispravnosti sistema,
Automatsko iskljuenje ureaja za kontrolu vazduha (ventilaciju),
Automatsko otvaranje kupola za dim,
Telefonska dojava na unapred odreene brojeve.

1.2.7.1 Opis sistema

Uz ovaj koncept alarmiranja, u sluaju poara, osoblje moe donositi odluke u okviru alarmnog plana.
Na taj nain lane uzbune nisu prosleene na unapred odreene brojeve. Uticaj bilo koje ljudske
greke se smanjuje korienjem alarmnog plana.

Alarmni plan
Sistem automatske signalizacije poara zahteva razraen plan alarmiranja u kojem moraju biti
utvreni postupci za vreme i van radnog vremena, tj. za sluaj prisustva zaposlenih lica i za sluaj
kada u tienom prostoru nema nikoga.
Plan alarmiranja mora biti u skladu sa Optim aktom korisnika, odnosno postojeim Planom
zatite od poara kompleksa.
U neposrednoj blizini centrale za dojavu poara postavlja se:
- ematski prikaz plana uzbunjivanja
- raspored zona za dojavu poara
- uputstvo za rukovanje glavnom centralom za dojavu poara PPC
- kontrolna knjiga sistema (popunjava ovlaeni serviser)
- knjiga evidencije alarma i smetnji (popunjava korisnik sistema)
Pored postupaka u sluaju alarma, u vezi sa radom centrale za dojavu poara, planom
uzbunjivanja moraju biti obuhvaeni postupci u vezi sa:
- upozoravanjem ostalih prisutnih osoba i njihovom evakuacijom
- ukljuivanjem deurnih lica u gaenje poara
- uzbunjivanjem najblie profesionalne vatrogasne brigade
- uzbunjivanjem lica koje ima posebne dunosti u vezi sa zatitom od poara.
Grafiki prikaz organizacije alarmiranja

Kao to je vidljivo sa slike, mogue su dve organizacije alarmiranja:

"DAN" (u radno vreme)
- prisutna lica u tienom prostoru
"NO" (van radnog vremena) - nema lica u tienom prostoru
U objektu postoji 24-satno deurstvo, primenjuje se organizacija alarmiranja DAN.
Organizacija alarmiranja "DAN" (u radno vreme)

U radno vreme u objektu je prisutno osoblje koje moe reagovati na alarm poara te, u jednostavnijim
sluajevima i samo ugasiti poar bez potrebe za uzbunjivanjem vatrogasne brigade. Iz tog razloga se
u sistemu za dojavu poara definiu dva vremena kanjenja:

vreme potvrde prisustva (prihvata alarma) od 30sec

vreme izvianja (provere alarma) od 6min

U sluaju pojave poara u tienom prostoru dolazi do prorade najblieg javljaa poara. Aktiviranje
javljaa poara uzrokuje ALARM I (alarm prvog stepena) na centrali i zapoinje odbrojavanje vremena
potvrde prisustva. U okviru tog vremena potrebno je potvrditi (prihvatiti) alarmnu informaciju na
centrali. Nakon prihvata alarma (to znai da je osoblje svesno da postoji poar i locirano je mesto
poara) zapoinje odbrojavanje vremena izvianja (provere alarma). U okviru tog vremena osoba koja
je prihvatila alarm odlazi na mesto poara i u zavisnosti od razmere poara:

gasi poar i po povratku "resetuje" centralu

aktivira najblii runi javlja poara.

Aktiviranje runog javljaa uzrokuje ALARM II (alarm drugog stepena) tj. odmah aktivira alarmne
sirene i izvrne funkcije (informacija o poaru signalizirana runim javljaem se ne proverava).
Ukoliko se ne prihvati signal alarma pre isteka vremena prisustva ili ukoliko se lice koje je prihvatilo
alarm ne vrati i ne "resetuje" centralu pre isteka vremena izvianja, centrala prelazi u ALARM II i
izvode se sve ranije navedene radnje u vezi sa alarmom drugog stepena.
Organizacija alarmiranja "NO" (van radnog vremena)
Pritiskom na odgovarajui taster na centrali, centrala se prebacuje u reim rada "NO".
U tom sluaju nema lica na objektu tj. nema tko proveravati verodostojnost poarnog alarma.
Proradajavljaa poara uzrokuje ALARM II (alarm drugog stupnja) tj. aktiviraju se sirene i izvode
izvrne funkcije.
POSTUPAK LICA U SLUAJU POJAVE POARA
Razlikujemo dva uzroka alarma poara:

detekcija poara putem automatskog javljaa poara

signalizacija poara runim javljaima

Alarm poara signaliziran automatskim javljaem poara

U sluaju alarma poara uzrokovanog aktiviranjem automatskog javljaa poara,
osposobljenih za rukovanje centralom je sledei:
1. prihvata alarma na centrali (upravljakom panelu),
2. identifikacija mesta poara prema podacima na centrali
(prikazana je adresa aktiviranog javljaa),
3. odlazak na mesto poara i analiza stanja,
4. odluka o razmerama poara:
A.
5.
6.
B.
5.
6.
7.

postupak lica

poar manjih razmera

gaenje poara prirunim sredstvima za gaenje
povratak do centrale i vraanje centrale u normalno stanje
veliki poar
aktiviranje najblieg runog javljaa poara nakon ega se ukljuuju alarmne naprave
telefonski poziv vatrogasnoj brigadi
po prestanku opasnosti (po gaenju poara) vraanje centrale u normalno stanje

Alarm poara signaliziran runim javljaem

U sluaju alarma poara uzrokovanog runim javljaem postupak lica osposobljenih za rukovanje
centralom je sledei:
1.
identifikacija mesta poara prema podacima na centrali
(putem dojavne grupe kojoj detektor pripada),
2.
odlazak na mesto poara i analiza stanja,

3.

odluka nakon utvrenog stanja:

A.
4.
5.
6.
7.
B.
4.

stvarni poar
telefonski poziv vatrogasnoj brigadi,
po prestanku opasnosti vraanje centrale u normalno stanje,
gaenje poara prirunim sredstvima,
povratak na centralu i povrat centrale u normalno stanje.
sluajno aktiviran runi javlja
povratak do centrale i vraanje centrale u normalno stanje.

Napomena:
Organizacija alarmiranja je samo je deo Plana zatite od poara.
U sklopu Plana zatite od poara, u neposrednoj blizini centrale je postavljen ematski prikaz
organizacije alarmiranja s kratkim opisom postupaka u sluaju izbijanja poara.
Pored ovoga, u neposrednoj blizini centrale stalno moraju biti Knjiga odravanja i Uputstvo za
rukovanje.
KNJIGA ODRAVANJA (KONTROLNA KNJIGA)
Knjiga odravanja sastavni je deo sistema za dojavu poara.
U njoj su predoeni opti i tehniki podaci vezani za sistem za dojavu poara, njegovu
funkcionalnost i odravanje. Ovu knjigu popunjava ovlaeni serviser sa Reenjem MUP
RSrbije za navedene poslove.
Knjiga odravanja se uva u neposrednoj blizini centrale za dojavu poara, na mestu osiguranom
od oteenja, unitenja, zagubljenja ili neovlaene upotrebe.
Mora biti uvek dostupna deurnim osobama, odnosno osobama upoznatima sa radom i delovima
sistema za dojavu poara.
Iz knjige se ne smeju vaditi i otuivati listovi.
Podatke u knjigu treba unositi itljivo, sa datumom i tanim vremenom unosa, te potpisom
unosioca. Knjigu je potrebno predoiti i prilikom svakog redovnog pregleda ili popravka od strane
servisera, koji takoe u nju upisuje svoju intervenciju.

KNJIGA EVIDENCIJE ALARMA I SMETNJI

Knjiga evidencije alarma i smetnji je sastavni je deo sistema za dojavu poara.
U njoj se evidentiraju svi dogaaji (alarm i/ili smetnja) vezani za rad centrale (datum dogaaja,
vreme, lokacija, uzroka, preduzete mere, potpis osobe koja vodi evidenciju). Ovu knjigu
popunjava korisnik sistema ili lice koje je on ovlastio.
Knjiga evidencije alarma i smetnji se uva u neposrednoj blizini centrale za dojavu poara, na
mestu osiguranom od oteenja, unitenja, zagubljenja ili neovlaene upotrebe.
Mora biti uvek dostupna deurnim osobama, odnosno osobama upoznatima sa radom i delovima
sistema za dojavu poara.
Iz knjige se ne smeju vaditi i otuivati listovi.
UPUTSTVO ZA RUKOVANJE
Uputstvo za rukovanje se sastoji od:
uvodnih napomena,
opisa centrale za dojavu poara,
blok eme,
opisa rukovanja sa centralom,
opisa poslova na odravanju centrale za dojavu poara,
opisa postupaka kod aktiviranja pripadajue zvuno-svetlosne signalizacije,
opis postupaka testiranja pojedinih delova,
tehnikih podataka i sl.

Neophodno je da se osobe koje e raditi sa centralama za dojavu poara (i celim sistemom), upoznaju
sa nainom rada, delovima i funkcijama centrale za dojavu poara, kako bi u potrebnoj situaciji mogle
delovati brzo i nedvosmisleno.
Zbog toga je potrebno prouiti svu priloenu dokumentaciju, a pre svega Uputstvo za rukovanje. U
sklopu primopredaje sistema na koriene neophodno je obaviti obuku lica koje odreuje
korisnik (vlasnik) sistema.
1.2.7.2 Sistemske komponente

Detektori poara

S obzirom na namenu objekta, mogue uzroke poara, brzinu razvoja poara i uslove koji vladaju u
objektu, za automatsko otkrivanje poara predviena je primena optikih detektora poara (linearni ili
takasti tip).
Za osnovne vrste sistema detektora, predvien je optiki detektor dima. Ovaj detektor obavlja
detekciju poara u ranim fazama razvoja. Automatski detektori su u poarno opasnim podrujima.

Runi javljai poara

U svim komunikacionimdelovima u objektu postaviti runo adresabilnejavljacepoara. Runi javljai

poara slue za runo slanje poarnih alarmnih signala ka protivpozarnoj centrali,, bez vremenskih
provera i ima ulogu u zatiti od poara za direktnu uzbunu. Runi javljacipozara u petlji zauzimaju
mesto jer po vrsti adrese oni su moduli. Oni su postavljeni na visini od 1,5 m od zavrnog sloja poda.

Alarmne sirene

Obavetavanje radnika o nastanku poara u objektu, inie se putem zvunih alarmnih signala
emitovanih putem odgovarajuih sirena. Odabran je konvencionalni tip sirena s minimalnim
volumenom od 103 dB / m, a uz mogunost izbora jednog od 9 zvunih signala. Sirene su postavljene
na visinu od 2,45m visine od zavrnog sloja poda, a napajaju se direktno iz centrale.

Moduli

Postavljanje modula (komandnih i signalnih) omoguuje centrali kontrolu razliitih ureaja i / ili
primanje podataka, zavisno od sluaja i programiranih uslova.
1.2.7.3 Montaa protivpoarnih alarmnih sistema
Instalacija sistema poarnih alarma je ostvarena telekomunikacionim instalacionim kablovima
FTG10OM1 dizajna i crvene boje.
Unutar zgrade, instalacije za otkrivanje poara se vode kablovima FTG10OM1.
Kablovski ulaz centralu e se postaviti od dole ili od gore putem kablovskih uvodnica.
Instalacioni kablovi na mestima prolaska iz jednog u drugi poarni sektor moraju biti zatieni
sporogoruom masom, 1 metar sa svake strane.