PREDMET: ISTORIJA

RAZRED: VII
KOLSKA GODINA: 2015/2016

Godinji plan i program rada

Nastavnik:

Plan je usvojen na sjednici strunog aktiva odranoj:

Vujisi Gordana (VII-1,2,3,4,5,6)

_______________________________________________________

Rukovodilac aktiva
_______________________________________________

ISTORIJA VII

R AZ R E D

Nastava se izvodi sa: 1,5 asova sedmino

Godinji fond asova je: 54

Program je planiran za: 45 asova + 6 asova + 3 asa

Redni broj

TEMA

Broj asova

Rani i razvijeni srednji vijek

14

Dolazak predaka Crnogoraca i junih Slovena na Balkan

12

Evropa u poznom srednjem vijeku (XII-XV v.)

13

Zeta Crna Gora od sredine XIV do kraja XVII vijeka

15

ASOVI U SARADNJI SA LOKALNOM ZAJEDNICOM (LOKALNA

ISTORIJA)

MJESEC

1.

Pojam lokalne istorije

novembar

2.

Vjerski objekti lokalne sredine

decembar

3.

Podgorica u srednjem vijeku

mart

4.

Skadarski basen u doba Balia

april

5.

abljak Crnojevia

april

6.

Boidar Vukovi Podgorianin

7.

Ostaci orijentalne kulture u naem gradu

jun

8.

Ostaci orijentalne kulture u naem gradu

jun

Operativni ciljevi
1.

UENICI SE UPOZNAJU SA
NASTAVNIM PLANOM I PROGRAMOM
I OBNAVLJAJU PERIODIZACIJU

maj-jun

Tema: RANI I RAZVIJENI SREDNJI VIJEK

Septembar (7 asova)
Aktivnosti
-

UENICI RAZGOVARAJU O TEMI

Pojmovi
FEUDALNO DRUTVO

Korelacija
Geografija:

ISTORIJE

2.

SHVATI POSTOJANJE VELIKIH

RAZLIKA U PERIODIZACIJI SREDNJEG
VIJEKA

NAVODE PRIMJERE O ELEMNTIMA FEUDALIZMA

ANALIZIRAJU SRODNOSTI I RAZLIKE U

KULTURNOME NASLIJEU VIZANTIJE I
FRANAKE DRAVE I DRUGIH DRAVA

UPOZNA TRI RAZDOBLJA SREDNJEG

VIJEKA: RANI SREDNJI VIJEK (KRAJ V
SREDINA IX VIJEKA), RAZVIJENI
SREDNJI VIJEK (SREDINA IX KRAJ
XIV VIJEKA), POZNI SREDNJI VIJEK ILI
RANO NOVO DOBA (KRAJ XIV XVI
VIJEK)

4.

UPOZNA NASTANAK I RAZVOJ

FEUDALIZMA *

5.

OBNOVI NASTANAK I RAZVOJ

FEUDALIZMA

6.

UPOZNA VELIKU SEOBU NARODA;

ZNA PODJELU DANANJIH
EVROPSKIH NARODA NA
ROMANSKE, GERMANSKE I
SLOVENSKE I ZNA RAZLIKU IZMEU
DANANJIH NARODA I NEKADANJIH
PLEMENA

7.

OBNOVI I PROIRI ZNANJA O

GERMANSKIM PLEMENIMA I
STEKNE ZNANJE O FRANAKOJ
DRAVI

3.

NA OSNOVU ILUSTROVANOG MATERIJALA IZ

UDBENIKA OPISUJU RAZLIKU IZMEU
HRIANSTVA I ISLAMA
POVEZUJU NOVE SADRAJE SA STEENIM
ZNANJEM

SLUAJU IZLAGANJE I BILJEE BITNO

OBRAZLAU NOVE POJMOVE

VIZANTIJA FRANAKA
DRAVA

migrcije
stanovnitva

FRANAKA DRAVA

SVETO RIMSKO
CARSTVO

Crnogorskisrpski, bosanski,
hrvatski jezik i
knjizevnost:

CRKVA

PRAVOSLAVLJE

RIMOKATOLIANSTVO

rodoslovi, ljetopisi,
hronike i biografije,
lirska, epska I
dramska djela
srednjeg vijeka

ISLAM

Likovna kultura:

SEOBA NARODA

ikonografija,
skulptura, slikarstvo

ARAPI

FEUD, FEUDALAC

POKAZUJU NA KARTI PRAVCE SEOBE NARODA

Tema: RANI I RAZVIJENI SREDNJI VIJEK

Oktobar (7 asova)

Gradjansko
vaspitanje:
Nain ivota i
uvaavanje
razliitosti

Operativni ciljevi
8.

Aktivnosti

Pojmovi

ZNA O VIZANTIJSKOJ IMPERIJI

-sluaju izlaganje i biljee bitno

-itaju izvorni tekst
-pokazuju na karti Justinijanova osvajanja

9.

UPOZNA RAZVOJ HRIANSKE CRKVE I

NJENU PODJELU NA RIMOKATOLIKU I
PRAVOSLAVNU CRKVU

10.

STEKNE ZNANJA O UENJU ISLAMSKE

RELIGIJE I NJEZINU IRENJU

11.

UPOZNA UMJETNOST SREDNJEG VIJEKA

12.

UPOZNA UMJETNOST ARAPA I NJIHOVU

KULTURU

13.

SISTEMATIZACIJA PRVE TEME

14.

Test

-rade sa tekstom iz udzbenika

-biljee bitne pojmove
-otkrivaju uzrono-posljedine veze
-pokazuju na karti centre hrianstva

Korelacija

-Justinijan
-Justinijanov
kodeks
privrenik,vjerski
i kulturni uticaj
Vizantije na
susjede

-episkop
-patrijarh
-papa
-monaki red
-pravoslavna
katolika crkva

-geografija
-likovna kultura

-geografija
-likovna kultura

Tema: DOLAZAK PREDAKA CRNOGORACA I JUNIH SLOVENA NA BALKAN

Novembar (6 asova)
Operativni ciljevi
Aktivnosti
Pojmovi
Korelacija
15.

OPIE DOSELJAVANJA SLOVENSKIH

PLEMENA NA BALKAN OD POETKA VII
VIJEKA

RAZGOVARAJU O TEMI

JUNI SLOVENI
DUKLJANI

Crnogorski-srpski,
bosanski, hrvatski

16.

17.

ZNA O NAPADIMA SLOVENSKIH

PLEMENA NA PREVALIS (620.
GODINE), O NJEGOVOJ SLOVENIZACIJI
I POSTEPENOJ PROMJENI IMENA U
DUKLJU
AS SARADNJE SA LOKALNOM
ZAJEDNICOM znaju pojam
lokalne zajednice

SAKUPLJAJU PODATKE O DRAVAMA DUKLJI I ZETI

IZRAUJU KARTU RASPROSTIRANJA DUKLJE I ZETE

SAKUPLJAJU POPDATKE, OPISUJU IH I UPOREUJU

ARGUMENTOVANO DISKUTUJU O DATOME

PROBLEMU

RADE S TEKSTOM IZ UDBENIKA

UESTVUJU U GRUPNOM RADU: UTVRUJU

LOKALITETE STARIH DUKLJANSKIH I ZETSKIH
GRADOVA, PREZENTUJU I SL.

18.

ZNA O SKLAVINIJI DUKLJI, ARHONTU

PETRU I SVETOME VLADIMIRU

PRAVE HRONOLOKU TABLICU ZA DUKLJU I ZETU

19.

UPOZNA SE SA DUKLJOM, KRAJ X

VIJEKA 1189. GODINA

20.

UPUTI SE U ZNAAJ BITKE KOD BARA

(TUEMILI) I NASTANKOM
DUKLJANSKOG KRALJEVSTVA POD
DINASTIJOM VOJISLAVLJEVIA

NA ISTORIJSKOJ KARTI ANALIZIRAJU PROMJENE

STANJA NA BALKANU I U EVROPI

UESTVUJU U GRUPNOM RADU

UTVRUJU LOKALITETE STARIH DUKLJANSKIH I
ZETSKIH GRADOVA, PREZENTUJU I SL.

RAANI
HRVATI
KARANTANCI
MAKEDONSKI
SLOVENI
BUGARI

ARHONT PETAR
SVETI VLADIMIR
VOJISLAV
MIHAILO
BODIN

jezik i knjizevnost:
Ljetopis popa
Dukljanina,
Miroslavljevo
jevanelje, Barski
epitafi, Andreacijeva
povelja
Likovna kultura:
freske, ikone

Tema: DOLAZAK PREDAKA CRNOGORACA I JUNIH SLOVENA NA BALKAN

Decembar (6 asova)
Operativni ciljevi
Aktivnosti
Pojmovi
Korelacija
21.

ZNA O DUKLJANSKO-BARSKOJ
NADBISKUPIJI

22.

ZNA O PREIMENOVANJU DUKLJE

U ZETU

23.

ZNA O VLASTI NEMANJIA NAD

RADE U GRUPAMA
SAKUPLJAJU SLIKE I TEKSTOVE
UTVRUJU STEENO ZNANJE

-Duklja
-Zeta
-autonomija

ZNA O
PREIMENOVANJU
DUKLJE U ZETU

-CSBHJK
-likovna

24.
25.

26.

ZETOM I O OSNIVANJU
PRAVOSLAVNE EPISKOPIJE
UPOZNA SE SA CRNOGORSKIM
PRIMORJEM I GRADOVIMA U OVOM
PERIODU
SISTEMATIZUJE ZNANJA O
DUKLJI/ZETI U RANOM I RAZVIJENOM
SREDNJEM VIJEKU

VJERSKI OBJEKTI LOKALNE

SREDINE

SLUAJU IZLAGANJE I BILJEE BITNE POJMOVE

IZNOSE SOPSTVENO ZAPAANJE

RADE U GRUPAMA
PRIKUPLJAJU MATERIJAL O VJERSKIM OBJEKTIMA
SVOJE SREDINE

-mladi kraljevi
-statuti
- CRKVE
- KATEDRALE
- DZAMIJE

Tema: EVROPA U POZNOM SREDNJEM VIJEKU (XII-XV v.)

Januar/Februar (1+6 asova)
Operativni ciljevi
Aktivnosti
Pojmovi
27.
28.

UPOZNA RAZVOJ FEUDALIZMA U

ZAPADNOJ EVROPI OD XII VIJEKA
*
ZNA O RAZVOJU EKONOMIJE,

RAZGOVARAJU O TEMI

SAKUPLJAJU PODATKE O EVROPI U SREDNJEM

VIJEKU

FEUDALIZAM
STALEKO
DRUTVO
MONARHIJA

kultura
-geografija
-likovna
kultura

Korelacija
Crnogorski-srpski,
bosanski, hrvatski
jezik i knjizevnost:

TRGOVINE I KULTURE *

29.
30.

STIE ZNANJA O IVOTU U

SREDNJEM VIJEKU (prezentacije

UPOREUJU ORGANIZACIJU DRUTVA U ANTIKOJ

I FEUDALNOJ EPOHI

KRSTAKI
RATOVI

U GRUPAMA RADE ISTRAIVAKI ZADATAK NA

PRIMJERIMA VENECIJE I FIRENCE, PREZENTUJU,
DISKUTUJU, IZNOSE SOPSTVENA ZAPAANJA,
DOVODE U VEZU I ZAKLJUUJU O TOKOVIMA U
EVROPI OD XII DO XIV VIJEKA

GRADOVI
TRGOVINA
MANUFAKTURA

VIZANTIJA
CRKVA
MITROPOLIT
PAPA

ARISTOKRATIJA

HUMANIZAM
RANA
RENESANSA
GOTIKA

UPOZNA POETKE GRAANSKE

CIVILIZACIJE NA PRIMJERIMA VENECIJE
I FIRENCE

31.

UPOZNA PROCES NASTANKA

NACIONALNIH DRAVA (FRANCUSKA,
ENGLESKA, PANIJA, PORTUGALIJA)

RAZGOVARAJU I ZAKLJUUJU O POSLJEDICAMA

RASPADA SVETOG RIMSKOG CARSTVA U
NJEMAKOJ I ITALIJI

32.

ZNA DA OPIE POSLJEDICE RASPADA

SVETOG RIMSKOG CARSTVA U
NJEMAKOJ I ITALIJI

OPISUJU SLABLJENJE I PAD VIZANTIJE POD VLAST

TURAKA-OSMANLIJA

33.

ZNA DA OPIE SLABLJENJE I PAD

VIZANTIJE POD VLAST TURAKAOSMANLIJA

U GRUPAMA IZRAUJU DINASTIKE GRANE I

HRONOLOGIJE VLADARA

SHVATI RAZVOJ HRIANSTVA POSLIJE

CRKVENOG RASKOLA 1054. GODINE

35.

UPOZNA POETAK PROCESA VELIKIH

GEOGRAFSKIH OTKRIA

36.

ZNA O HUMANIZMU I RANOJ

RENESANSI

Likovna kultura:
skulptura,
arhitektura

NA ISTORIJSKIM KARTAMA ANALIZIRAJU PROSTORE

EVROPSKIH DRAVA U SREDNJEM VIJEKU

Tema: EVROPA U POZNOM SREDNJEM VIJEKU (XII-XV v.)

Mart (6 asova)
Operativni ciljevi
Aktivnosti
Pojmovi
34.

knjievnost
humanizma i rane
renesanse

POKAZUJE NA KARTI GEOGRAFSKA OTKRIA

Geografska
otkria

Korelacija
Geografija
Likovna kultura

37.

ZNA O GOTSKOJ UMJETNOSTI

38.

SISTEMATIZACIJA STEENOG ZNANJA

O EVROPI U POZNOM SREDNJEM
VIJEKU (XII-XV VIJEK)

39.

PODGORICA U SREDNJEM VIJEKU

RADE U GRUPAMA
OTKRIVAJU UZRONO-POSLJEDINE VEZE

Humanizam i rana
renesansa
Gotska umjetnost

Tema: ZETA-CRNA GORA OD SREDINE XIV DO KRAJA XVII VIJEKA

April (6 asova)
Operativni ciljevi
Aktivnosti
Pojmovi
40.
41.

42.
43.

44.

SAZNA O ZETSKOJ DRAVI DINASTIJE

BALIA OD 1360. DO 1421. GODINE
ZNA O NASTANKU POJMA CRNA GORA
I POTISKIVANJU IMENA ZETA KAO
IMENA DRAVE
ZNA O DRAVI CRNOJEVIA U
PERIODU OD 1451. DO 1498. GODINE
AS SARADNJE SA LOKALNOM
ZAJEDNICOM Skadarski basen u
doba Balsica
ZNA O DINASTIJI CRNOJEVIA I
ZNAAJU OSNIVANJA CETINJA,

RAZGOVARAJU O TEMI

PREPOZNAJU VANIJE VLADARE IZ DINASTIJA

BALIA I CRNOJEVIA

RAZGOVARAJU O KARAKTERU VLASTI NEMANJIA

NAD ZETOM

SAKUPLJAJU PODATKE, UPOREUJU IH I OPISUJU,

POVEZUJU ZNANJA O ZETI I CRNOJ GORI S
DOGAAJIMA U DRUGIM EVROPSKIM DRAVAMA

POSMATRAJU SPOMENIKE IZ ISTORIJE ZETE, RANE

CRNE GORE I OSMANSKE OKUPACIJE I DAJU
MILJENJA O NJIHOVOJ NAMJENI I SIMBOLIMA

BALA I
BALII

CRNOJEVII
CETINJE
CETINJSKI
MANASTIR
OBODSKA
TAMPARIJA
TAMPAR
MAKARIJE
OKTOIH

NAHIJA

Korelacija
Crnogorski-srpski,
bosanski, hrvatski
jezik i knjizevnost:
narodne bajke,
epske narodne
pjesme, lirske
narodne pjesme

45.

GRADNJI CETINJSKOGA MANASTIRA

OD STRANE IVANA CRNOJEVIA

PIU I PREZENTUJU REFERATE O OBODKSOJ

TAMPARIJI

AS SARADNJE SA LOKALNOM
ZAJEDNICOM zabljak crnojevica

IZRAUJU HRONOLOKU TABLICI DINASTIJA

BALIA I CRNOJEVIA

DUBROVAKA
REPUBLIKA

OSMANLIJE

Tema: ZETA-CRNA GORA OD SREDINE XIV DO KRAJA XVII VIJEKA

Maj-Jun (6+3 asova)
Operativni ciljevi
Aktivnosti
Pojmovi
46.

SHVATI ZNAAJ OSNIVANJA PRVE

TAMPARIJE U JUNIH SLOVENA OD
URA CRNOJEVIA

47.

AS SARADNJE SA LOKALNOM
ZAJEDNICOM prave referate o
ivotu radu Boidara Vukovia
Podgorianina i o tamparu
Makariju ot erne Gore *

48.

ZNA O CRNOJ GORI POD VLAU

TURAKA-OSMANLIJA (1496-1697) I
UPOZNA SE SA SISTEMOM OSMANSKE
UPRAVE U CRNOJ GORI

49.

UPOZNA SE SA PRODOROM ISLAMA U

CRNU GORU I MITOM O TZV. ISTRAZI
POTURICA

50.

SAZNA O USTANOVLJENJU CETINJSKE

MITROPOLIJE

51.

UPOZNA PRILIKE U SRBIJI, BOSNI I

HRVATSKOJ

52.

UPOZNA ISTORIJU ALBANACA U

- piu i prezentuju referate o Obodskoj

tampariji

-sluaju izlaganja i biljee bitne pojmove

-otkrivaju uzrono-posledine veze
-rade u grupama i prikupljaju slikovni
materijal

Korelacija

SREDNJEM VIJEKU

53.

SISTEMATIZUJU ZNANJA O ZETI/CRNOJ

GORI OD SREDINE XIV DO KRAJA XVII
VIJEKA

54.

Ostaci orijentalne culture u nasem

gradu-50.cas(PREZENTACIJE I
OBILAZAK SPOMENIKA-2 CASA

Osvrt na realizaciju:

Septembar:
Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:________________________________________________________________

________________________________________________________________________
___________________________________
Oktobar:

Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:_______________________________________________________________

________________________________________________________________________
____________________________________
Novembar:
Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:_______________________________________________________________

________________________________________________________________________
____________________________________

Decembar:

Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:_______________________________________________________________

________________________________________________________________________
____________________________________

Januar/Februar:
Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:_______________________________________________________________

________________________________________________________________________
____________________________________

Mart:
Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:_______________________________________________________________

________________________________________________________________________
____________________________________

April:
Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:_______________________________________________________________

________________________________________________________________________
____________________________________

Maj/Jun:
Nastavne metode: monoloka, dijaloka, grupni rad, rad u parovima, rad na istorijskom tekstu,
demonstracija
Oblik rada: frontalni, grupni, individualni, rad u parovima
Nastavna sredstva: udbenik, istorijska karta, tabla, dijaprojektor, grafoskop, cd, nastavni listii
Napomena:

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
___________________________
Didaktike preporuke
U realizaciji nastavnoga programa u VII razredu bitno je da uenici/uenice shvate kontinuitet u razvoju ljudskoga drutva; da je
evropskofeudalno drutvo nastalo na razvalinama robovlasnikoga (antikog) i da je, uprkos razaranjima rimske civilizacije, imalo
mogunost daljega drutvenog napretka, jer je vodilo veoj slobodi ovjeka-proizvoaa. Pored obrade optih karakteristika
feudalnoga drutva treba naglaavati i njegove specifinosti u pojedinim zemljama, naroito kod junoslovenskih naroda i njihovih
sueda. Opta mjesta i specifinosti treba pokazivati na najmarkantnijim injenicama kako bi uenici/uenice razumjeli/razumjele
istorijski proces i stekli/steklekvalitetna znanja, umjesto kvantuma nepovezanih injenica (dubinom protiv irine). Neophodno je
obraditi pojavu i razvitaksrednjovjekovnoga grada kao embriona novih drutvenih odnosa u poznome feudalizmu. Da bi se objasnio i
shvatio feudalni sistem, neophodno je objasniti ulogu hrianske crkve i islamske religije. Posebnu panju treba posvetiti obradi
nastanka Duklje Zete Crne Gore kao kontinuiranoga procesa. Takoe treba objasniti poloaj Zete u sastavu drave Nemanjia.

Prolost sueda meusobna saradnja, veze i proimanja kultura ine mozaik drutvenoga ivota na balkanskim prostorima (Balkan kao
interesni prostor monih drava, ali I prostor susreta civilizacija, zajednikoga ivota i saradnje).
Za uspjenu realizaciju nastavnoga programa veoma je vaan izbor nastavne metode, kao nauno verifikovanoga naina i postupaka
nastavnika/nastavnice i uenika/uenica u nastavnome procesu, kojim se obezbjeuju optimalni uslovi za racionalnu i efikasnu
nastavu. Izbor metode zavisi od konkretnih zadataka na asu. Metode su promjenljive didaktike kategorije koje se mijenjaju i
usavravaju u zavisnosti od nastavne tehnologije koja u cilju osavremenjivanja nastavnoga procesa trai nove puteve, odnosno metode
rada. Najee korienu monoloku metodu, koja nosi opasnost od verbalizma u nastavi, treba kombinovati s ostalim metodama, a
naroito sa:
- metodom demonstracije, pri emu treba koristiti autentini ilustrativni materijal slike, dijafilmove, dijapozitive, dokumentarni
film, videozapise...
- metodom korienja teksta, naroito u onim temama koje predviaju konkretno istorijsko izlaganje problema (korienjem
izvornoga teksta mogue je uvjerljivo ilustrovati i objasniti istorijski dogaaj jer su na taj nain uenici/uenice u prilici da se na
izvornome tekstu upoznaju s elementarnim postupkom naunoga korienja istorijskog dokumenta i naune kritike; mogue je koristiti
knjievne i naunoistorijske tekstove)
- metodom dijaloga, kako bi uenik/uenica bio/bila subjekat u nastavnome procesu (metoda razgovora je podsticajna i doprinosi
aktivnom uenju)
- metodom pisanih istorijskih radova referata (veoma je vano istai potrebu korienja istorijske karte, jer njena adekvatna
upotreba olakava razumijevanje i savladavanje nastavnoga gradiva).
Nastavnik/nastavnica je duan/duna da svakoj nastavnoj jedinici pristupa kao specifinom obrazovnom i didaktikom problemu,
traei odgovarajue metode, provjeravajui ih u praksi i stvaralaki ih primjenjujui. Za to je potreban permanentan rad, ljubav prema
pozivu i profesionalan odnos u pripremi za svaki as. Prilikom obrade gradiva nastavnik/nastavnica planira za svaku nastavnu temu:
vaspitnoobrazovni cilj i zadatak, nastavne metode, nastavna sredstva, tekstove za uenike/uenice, literaturu za sebe i mogunost
korelacije s drugim predmetima.

Standardi znanja
Uenici/uenice treba da:
- znaju o problemima periodizacije srednjega vijeka u Evropi
- znaju za staleko ureenje feudalnoga drutva i njegov nain proizvodnje

znaju ko je Hrist i kako je nastala hrianska crkva

prepoznaju neslovenske narode Evrope
znaju ko su Juni, Istoni i Zapadni Sloveni
nabroje prve junoslovenske drave i pokau na karti njihove teritorije
znaju kad je nastala Duklja
znaju da navedu glavne predstavnike dinastije Vojislavljevia
znaju o periodu vlasti Nemanjia nad Zetom
navode nekoliko kulturnih spomenika junoslovenskih naroda iz srednjega vijeka
znaju period vlasti i glavne predstavnike dinastije Balia
prepoznaju poloaj Albanaca na Balkanu
znaju za nastanak pojma Crna Gora
znaju period vlasti i predstavnike dinastije Crnojevia
znaju koja je prva dravna tamparija kod Junih Slovena
pojasne znaaj Cetinja za istoriju Crne Gore
znaju osnovne podatke o osmanlijskome osvajanju balkanskih drava
znaju o usponu civilizacije Zapada od italijanskih gradova u dubinu Evrope
znaju osnovne podatke o humanizmu i ranoj renesansi.