Professional Documents
Culture Documents
Ankara, 2011
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ..................................................................................................................
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. ANTSEPTK APRE............................................................................................................ 3
1.1. Antiseptik zellik Veren Apre ..................................................................................... 4
1.1.1. Kullanlan Makineler ............................................................................................. 4
1.1.2. almaya Hazrlk ................................................................................................ 6
1.2. rmeye ve Kflenmeye Kar Dayankllk Kazandran Apre................................ 10
1.2.1. Kullanlan Makineler ........................................................................................... 10
1.2.2. almaya Hazrlk .............................................................................................. 11
1.3 Antimikrobik zellik Kazandran Apre....................................................................... 15
1.3.1 Kullanlan Makineler ............................................................................................ 17
1.3.2. almaya Hazrlk .............................................................................................. 20
1.3.3. Uygulan............................................................................................................ 24
1.3.4. Son lemler......................................................................................................... 24
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 26
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 28
RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 29
2. ANTSEPTK VE TUTUM VERME ................................................................................ 29
2.1. Kumaa Antiseptik zellik Veren Apre ile Sert Tutum Verme.................................. 29
2.1.1. Emdirme Usul.................................................................................................... 29
2.1.2. Son lemler......................................................................................................... 30
2.2. Kumaa rme ve Kflenmeye Kar Dayankllk Kazandran Apre ile Yumuak
Tutum Verme ..................................................................................................................... 32
2.2.1. Emdirme Usul.................................................................................................... 32
2.2.2. Son lemler......................................................................................................... 32
2.3. Kumaa Antimikrobik zellik Kazandran Apre ile Yumuak Tutum Verme ........... 35
2.3.1. Emdirme Usul.................................................................................................... 35
2.3.2. ektirme Usul.................................................................................................... 35
2.3.3. Son lemler......................................................................................................... 35
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 36
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 37
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 38
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 40
KAYNAKA ......................................................................................................................... 41
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
542TGD883
Tekstil Teknolojisi
Terbiye Teknolojileri
Antiseptik ve Tutum Apre Kombinasyonu
Selloz mamullere uygulanan kimyasal aprelerden
antiseptik apre ve antiseptik apre yaplm mamuln
tutumunu deitirme ile ilgili renme materyalidir.
40/32
Antiseptik ve tutum apre kombinasyonunu yapmak
Genel Ama
Bu modl ile uygun ortam salandnda tekniine uygun
olarak Antiseptik ve tutum apre kombinasyonunu
yapabileceksiniz.
Amalar
1. Tekniine
uygun
olarak
antiseptik
apre
yapabileceksiniz.
2. Tekniine uygun olarak antiseptik ve tutum
verebileceksiniz.
iii
GR
GR
Sevgili renci,
nsan, doumundan lmne kadar yemek, giyinmek, eitim, barnacak yer gibi
balca temel ihtiyalarn karlamak zorundadr. nsanlarn hayatn srdrebilmesi iin
temel ihtiyalarndan biri olan giyinmek, tekstil sektrn ortaya karmtr.
Gemi yzyllardan beri giyim, ihtiyacn yan sra zevkleri de yanstan bir zellik
kazanmtr. Tekstilde her zaman daha yeniyi, daha iyiyi, kullanly ve gzel grnmly
retmek baary da beraberinde getirmitir. Bunun iin gelien teknolojileri takip etmeli ve
yaratc olmalsnz. Apreci olarak yenilie ulamak aslnda zor deildir. nk apre kendi
iinde bir dnyadr. Bu dnyada kefedilecek ok yenilik olduundan baar her zaman bilgi
ve dncelerinizin sonucunda gelecektir.
Tekstil denince yalnzca giyim deil; salk, ev tekstili, otomobil, lastik, yaltm,
mobilya ve daha birok sektr akla gelir.
Mikroplarn ve bakterilerin remesini nlemek iin tekstil apreci olarak neler
yapabileceinizi bu modlle renip uygulayabileceksiniz.
RENME FAALYET1
RENME FAALYET1
AMA
Bu renme faaliyetinde kazandrlacak bilgi ve beceriler dorultusunda uygun ortam
salandnda tekniine uygun antiseptik apre yapabileceksiniz.
ARATIRMA
1. ANTSEPTK APRE
Mikroorganizmalarn oalmasn engelleyen ve onlar ldren maddeler, antiseptik
olarak isimlendirilir. Antiseptik, antibiyotik veya dezenfektan gibi deiik isimlerle anlan
birok madde gelitirilmitir.
Ayn zamanda antiseptikler; insan, hayvan ve bitkilerin dokularna yerleerek
hastala yol aan bakteri, virs ve mantar gibi tek hcreli canllar yok etmek amacyla
kullanlan maddelerdir.
Selloz liflerine, niasta ieren bitim ilemleri uygulandnda mamuln beklemesi
sonucu zerinde kflenme olabilmekte ve kumata rme, mukavemetinde (uygulanan bir
etkiye kar gsterilen diren) azalma meydana gelebilmektedir. Mikroorganizmalarn
olumasn nlemek iin antiseptik apre ilemi veya rmeye ve kflenmeye kar
dayankllk gsteren bitim ilemi yaplr.
Kullanm alanna gre baz giyim eyalarnda, ev tekstilinde ve zellikle salk
sektrnde mikroplarn olumasn nlemek iin de antimikrobik apre ilemi yaplr.
Bu modlde antiseptik apreleri 3 snfta inceleyeceksiniz. Bunlar:
: 100g
: 1/5
5ml/l salisik asit
Emdirme Usul
Emdirme usul alan makiye kuma, zerine sarlm olan ve dok denen araba ile
tanarak makinenin giri ksmna getirilir. Makinenin giri ile k arasndaki
aksamlarndan geirilmi bir kuma, makine almazken devaml olarak bulunur. Bu
kumaa klavuz denir.
Emdirme Usul
Bir flotte iinde antiseptik apre yalnz bana pek yaplmaz. Antiseptik apre, niasta
ieren apreleme ilemleri iine salisik asit, sodyum salisat, pentaklora fenol, preventol,
formaldehit veya fenol gibi antiseptik maddelerinden uygun olan biri ilave edilerek bir
flottede olmas salanr. Flottesinde niasta ieren apre ileminde, apreden sonra kuman
depo veya baka bir yerde bekleme srasnda kflenmemesi iin ayn niasta ieren zelti
iine antiseptik madde ilavesi yaplarak boya mutfanda homojen karm salanr.
Hazrlanan bu zelti ramz makinesinde bulunan fulardn iine koyularak diyagrama uygun
olarak sabit scaklkta kalmas salanr ancak bu ilemdeki uyulmas gereken niasta ieren
apre diyagramdr. Yani antiseptik apre ilemi, asl yaplmas gereken aprenin diyagramna
uyum salamaktadr.
Mamul hazrlanan flotteye girerek zerine apre zeltisini emer ve fulard knda
bulunan skma silindirleri vastasyla sklarak mamuln zerindeki fazla zelti alnarak
flotteye geri dn salanarak zelti israf nlenmi olur.
Ayn zamanda skma ile kurutmann daha abuk ve kolay olmas salanr. Kuma
fularda girip gittike fulardlardaki zeltide azalma olacandan fulardn iine devaml
olarak zelti takviyesi yapmak gerekir. Bunun iin de fulardn iinde bir amandra bulunur
ve bu amandra da ilave tankna baldr. amandra aaya indike nceden fazla olarak
ve hazrlanm zelti ilave tankndan otomatik olarak fakat basit bir sistemle flotteye ilave
olur.
1.1.2.3. Uygulan
Selloz ve selloz esasl mamuller niasta ieren apre maddeleri ile bitim ilemi
yapldktan sonra depo veya baka bir yerde kuma bekletildiinde kflenmelerin meydana
gelmesi ihtimali yksektir. Kflenmeleri nlemek iin niasta ieren apre flottesinin iine
kuman kalnlna, cinsine, kullanlaca yere, kullanlan antiseptik maddesine gre
deikenlik gsteren fakat ortalama 5-15ml/l orannda antiseptik maddesi konulup homojen
bir ekilde karm salanarak kumaa emdirme yolu ile aplike edilir.
1.1.2.4. Son lemler
Antiseptik apre olmu kumaa son ilem olarak kurutma yaplr. Kurutma scakl
kuman kalnlna gre deiir.
UYGULAMA FAALYET
Antiseptik apre uygulamasn yapnz.
lem Basamaklar
neriler
nlnz giyiniz.
Diki ileminin salam ve dzgn
olmasna dikkat ediniz.
Antiseptik apre maddesi olarak
kullandnz madde asidik zellik
tadndan tanmas ve znmesi
srasnda dikkatli olunuz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise sonraki renme faaliyetine devam ediniz.
: 150 g
: 1/2
135 ml/l melamin formaldehit
10 ml/l hidrojen peroksit (formaldehiti formik aside evirir.)
2 ml/l slatc (noniyonik)
Alnan flotte % 75
apresi
emdirme
yntemiyle
rmeye ve kflenmeye kar dayankllk apresi iin bir veya art arda bulunan iki
fularddan oluan ve sonrasnda ntrletirme, durulamalarn yaplabilecei tekneleri olan bir
makinede yaplmas gerekir.
Resim 1.7: rmeye ve kflenmeye kar dayankllk apresi yaplan makinelerden ramz
10
Emdirme Usul
11
12
UYGULAMA FAALYET
rmeye ve kflenmeye kar dayankllk kazandran apre uygulamasn yapnz.
lem Basamaklar
neriler
nlnz giyiniz.
Kuma klavuza dikiniz.
13
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise sonraki renme faaliyetine devam ediniz.
14
15
16
: 300 kg
: 1/2
% 2 gm esasl doal antimikrobik madde
17
18
19
Emdirme Usul
ektirme Usul
Makinenin yan tarafnda, makinenin kazanna sv tama borular ile bal ilave tank
ad verilen ve tm kimyasal maddelerin znme ilemini yapan iki adet ufak kazan bulunur.
Bu ilave tanklarnn iinde stma ve kartrma tertibatlar bulunmaktadr.
20
21
Emdirme Usul
Emdirme usul alan makiye kuma, zerine sarlm olan ve dok denen araba ile
tanarak makinenin giri ksmna getirilir. Makinenin giri ile k arasndaki
aksamlarndan geirilmi bir kuma, makine almazken devaml olarak bulunur. Bu
kumaa klavuz denir.
22
ektirme Usul
ektirme usul alan makinelerde mamul tama arac ile tanarak makine nne
getirilir.
Makine bulunan ve ucu darda bulunan klavuza dikilerek makinenin kuma alma
gznden kuma ieri verilerek makineye kuman yklenmesi salanr.
23
1.3.3. Uygulan
Antimikrobik madde ile genelde emdirme yntemine gre allmakta ama nadir de
olsa ektirme yntemiyle apre yaplabilmektedir.
Emdirme Usul
ektirme Usul
ektirme yntemi ile apre yaparken boya mutfanda kuma arlnn % 2-5i kadar
zelti hazrlanp apre kazanna ilavesi yaplr. ektirme yntemiyle allrken 4050 Cde
1015 dakika ilem yaplarak antimikrobik apreleme yaplr. Kuma makineden karlr.
Apreleme ilemi halat hlinde yapld iin kuma santrifj makinesinde sklp halat ama
makinesinde kuma enine ak hle getirilip kurutma makinesinde enine ak ekilde
kurutularak ilem tamamlanm olur.
24
25
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Antimikrobik zellik kazandran apre uygulamas yapnz.
lem Basamaklar
neriler
nlnz giyiniz.
Kuma kurutunuz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
26
Evet
Hayr
27
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
( ) Niasta maddesi ile selloz ve selloz esasl liflere apre yapldktan sonra
depolanan kuma kflenebilmektedir. Kflenmeyi nlemek iin antiseptik apre
yaplmaldr.
2.
3.
4.
( ) Yapay liflere rme ve kflenmeye kar bitim ilemi her zaman uygulanr.
5.
( ) Selloz liflerin, rmesini ve kflenmesini nlemek iin genelde aktif veya pasif
koruma yntemlerinden biri tercih edilir.
6.
7.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
28
RENME FAALYET-2
RENME FAALYET-2
AMA
Bu renme faaliyetinde kazandrlacak bilgi ve beceriler dorultusunda uygun ortam
salandnda tekniine uygun olarak antiseptik apre ve tutum verebileceksiniz.
ARATIRMA
2.1. Kumaa Antiseptik zellik Veren Apre ile Sert Tutum Verme
rnek reete
M.A
F.O
: 25 g
: 1/2
40 ml/l Niasta
3 ml/l formaldehit (antiseptik madde)
Flotte scakl 4580 C
29
30
UYGULAMA FAALYET
Antiseptik apre ile sert tutum apre kombinasyonunu yapnz.
lem Basamaklar
neriler
nlnz giyiniz.
zelti hazrlarken i gvenlii
kurallarna uygun davrannz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
31
32
UYGULAMA FAALYET
rmeye ve kflenmeye kar dayankllk kazandran apre ile yumuaklk apresini
kombine ediniz.
lem Basamaklar
Yumuaklk apresi ile rmeye ve
kflenmeye kar dayankllk apresini
ayr olarak zeltisini hazrlaynz.
Hazrlanan zeltileri fulard teknelerine
koyunuz.
neriler
nlnz giyiniz.
zelti hazrlarken i gvenlii
kurallarna uygun davrannz.
33
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
34
: 300g
: 1/5
% 2 gm esasl doal antimikrobik madde
20 ml/l yumuatc
35
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Antimikrobik zellik kazandran apre ile yumuaklk apresini kombine ediniz.
lem Basamaklar
neriler
zeltileri hazrlaynz.
nlnz giyiniz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
36
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler
doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
( ) Kumaa antiseptik apre ve sertlik veren tutum apresi ayn flotte aplike ettirilebilir.
2.
( ) rme ve kflenmeye kar dayankllk apresi ile yumuaklk veren tutum apresi
ayr olarak zlr.
3.
( ) Antimikrobik apre ile yumuak tutum veren apre hem emdirme hem de ektirme
yntemine gre kumaa uygulanabilir.
4.
5.
( ) rmeye ve kflenmeye kar bitim ilemi yalnzca ektirme yntemi ile kumaa
uygulanr.
6.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
37
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.
1)
2)
3)
Niasta kullanlarak yaplan aprelerde zelti iinde hangi kimyasal maddeler varsa
flotteye antiseptik madde ilave etmeye gerek yoktur?
A)
B)
C)
D)
4)
Sodyum hipoklorit
Magnezyum klorr veya sodyum klorr
Hidrojen peroksit
Sodyum silikat
5)
6)
38
7)
8)
Overflow
HT makinesi
Santrifj
Ramz
Hangi kimyasal madde flottedeki formaldehiti formik aside evirerek asidik ortam
salar?
A)
B)
C)
D)
Islatc
Azotlu bileikler
Niasta
Hidrojen peroksit
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
39
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Doru
Doru
Doru
Yanl
Doru
Doru
Doru
Doru
Doru
Doru
Yanl
Yanl
Doru
1.
2.
3.
4.
B
D
B
D
D
B
D
D
5.
6.
7.
8.
40
KAYNAKA
KAYNAKA
41