Professional Documents
Culture Documents
Mô hình Ising trong mô phỏng vật lý
Mô hình Ising trong mô phỏng vật lý
Mt sKhng
kin thc
v
thng
k
gian pha
Xt mt h c in N ht
Trng thi ca h c xc nh bi ta r v xung
lng p ca tt c cc ht
Khng gian pha: 6N bin, = (r,p) hoc (q,p)
S thay i trng thi theo thi gian tun theo cc
phng trnh c hc c in
H =K V p
H
H
qk =
, p k =
pk
qk
3
Mt Tp
s kin
thc
v thng
hp
thng
k k
i lng o c A()
Gi tr o c bng thc nghim l gi tr trung bnh
theo thi gian
Aobs = Atime= A t time =
1
t obs
t obs
A t dt
0
Tp hp:
ccthc
bn sao
h k
nhiu trng
Mtbao
sgm
kin
vca
thng
thi khc nhau
(,t) mt xc sut
nh l Louville:
d
=0
dt
= ri
p
r
i
p
t
i=1
Mt
s
kin
thc
v
thng
k
Khi t v cng ln, ta c tp hp cn bng:
=0
t
v ta c
Atime = Aens
Mt
kin
v
Trng
s &s
hm
phnthc
hoch:
thng k
=Q 1 w
Q= w
A=Q1 A w
1
A=
K
A k
k=1
Tp hp vi chnh tc
N,V,E = constants
Q NVE = H E
1 1
Q NVE =
dr dp H r , pE
3N
N! h
S =k B ln Q NVE
entropy
Tp
hp
chnh
tc
Mt s kin thc v thng k
N,V,T = constants
H ()/ k B T
w ()=e
Q NVT = e
H ()/ k B T
F =k B T ln Q NVT
1 1
K / k T
V
dp
e
dr
e
3N
N! h
1
Q NVT =
Z NVE
2
3N /2
N ! h / 2mk B T
Q NVT =
Z NVT = dr e
r /k B T
V p r /k B T
Tch phn cu hnh
10
Tp hp ng nhit ng p
N,P,T=constants
w =e
H PV / k B T
Q NPT = e
H PV / k B T
= e
P/k BT
G=k B T ln Q NPT
Z NPT = dV e
PV / k B T
dr e
Q NVT
11
Tpshp
lnk
Mt
kin chnh
thc vtc
thng
,V,T=constants
w =e
H N / k B T
Q VT = e
H N / k B T
PV =k B T ln Q VT
= e
N
N /kBT
Q NVT
12
nh
lutthc
ng
phnk
Mt
s kin
v thng
H
pk
=k B T
pk
H
qk
=k B T
qk
S bc t do = 3NN c
Nc l s rng buc (constraint)
13
tc
th k
Mt sNhit
kin thc
v thng
p i
3N
K =
=
kBT
2
i=1 2 mi
Nhit tc th:
N
p i
2K
1
T =
=
14
2K
1
i
T=
=
15
sut
tcvth
Mt p
s kin
thc
thng k
p k = f =
Vp
qk
tot
k
tot
ri f i =N k B T
i=1
i =f i fi
16
Mt s
kin
thc
v
thng
k
N
1
3
Hm virial
ext
i i =PV
i=1
1
1
internal
W ri f i
= ri r V p
3 i=1
3 i=1
i
PV = N k B T W
p sut tc th:
hoc
P= k B T W = P ideal gas P ex
V
P= k B T W = P ideal gas P ex
V
17
TngMt
tc cp
s kin thc v thng k
V p = v r ij
i j
1
1
W = ri f ij = ri r v r ij
3 i i j
3 i i j
ij
1
W = w r ij
3 i i j
dv r
w r =r
dr
18
ring
Mt Nhit
s kindung
thc v
thng k
N,V,T=constants
E= H
E 2 = H 2 H 2
2
H H
C v=
2
kBT
N,P,T=constants
2
2
H H
C p=
2
k BT
19
M hnh Ising
M hnh Ising l g? V sao n
quan trng?
M hnh Ising l m hnh ton
hc c t theo tn ca nh
Vt l Ernst Ising (Ngi c).
M hnh Ising l m hnh dng m t hin
tng chuyn pha st t m ch s dng cc
spin-up v down
M hnh Ising
Ising gii bi ton 1D nm 1924 trong lun
vn Tin s ca mnh (thun tu Ton). Trng
hp mng vung 2D c th gii chnh xc c
bng gii tch (Onsager, 1944)
n nay, bi ton v m hnh Ising c p dng
trong rt nhiu lnh vc: vt l, sinh hc (lin
quan n t) n cc vn x hi (m hnh n
gin 2 la chn)
M hnh Ising l m hnh chun th xem mt
thut ton trong khun kh p dng ca m hnh
c hiu qu khng
St t
Cc domain t sp xp thng hng theo mt hng
Thng thng, cc domain khng
Tuy nhin, cc domain c
sp xp thng hng theo mt hng
th c p
Gin pha
Nhit thp
Nhit cao
M hnh
M hnh Ising ch s dng cc vector UP v DOWN
nhng li m t c rt nhiu pha khc nhau ca vt cht
- Hp kim 2 cht
- Trn 2 cht lng
- Cht lng v kh trn ln
Universality Class l mt lp ca cc h Vt l c
chung mt tnh cht ng m khng ph thuc vo cc
tnh cht ng lc ca h. V d: h hp kim 2 cht, h
2 cht lng trn ln, hay h siu chy ca Helium trong
3 chiu u thuc vo mt lp
M hnh Ising
Nhit thp
Nhit cao
Gii tch
1-D
Ising 1924
2-D
Onsager 1944
3-D
Gii s, v d
pp Monte Carlo
M hnh Ising
N
E=J s i s j H s i
ij
i=1
s=1
cc cp ln cn gn nht
M = s i
i=1
t ha (magnetization)
1
m=
N
si
i=1
E E
C H=
kBT 2
M M
T =
kBT
cm t (susceptibility) 26
y conditions
so the
s =1 s =1
s =1 spins are o
Gii tch m hnh Ising 1 chiu
n either
side
and
with
the
exter
Dimensional
Ising
Model
and
Transfer
Ma
Gi s c chui 1 chiu gm N spin vi iu
1
he kin
one-dimensional
where
bin tun hon.Ising
Mi model
spin tng
tc N
vispins
boundary
conditions
so tc
theng
spins
on
a
r
N
N
ln cn gn
nht!
v chu
caare
trng
!
ghbors
on
either
side
and
with
the
external
ma
ngoi
B.
Ta
c
th
vit
nng
lng
tng
tc
Si
{Si } = J
Si Si+1 B
nh sau:
N
N i=1
i=1!
!
Si
EI {Si } = J
Si Si+1 B
i=1
ion means that
ry
condition
means
that hon
Vi
iu kin
bin tun
SN +1
==SS11
SN +1
i=1
SN +1 = S1
on function is
+1
!
Z=
Z=
+1
!
+1
+1
!
!
s1 =1 s2 =1
...
...
s1 =1 s2 =1
+1
!
+1
!
"
N
" N!
exp !
(JSi Si+1
exp
sN =1
sN =1
i=1
+ BSi )
i=1
Wannier
Rev.
60,
252(1941))
(1941))
showed
the
nd Wannier
(Phys.hoch
Rev. 60,
showed
that that
the
partitio
Hm(Phys.
phn
c252
th
c
biu
din
di
essed
in termsofofmatrices:
matrices:
d in
terms
dng ma trn nh sau
"
#
$
%
N
"
!N $
1
+1
+1
+1
!
!
!
!
1i + Si+1 )
Z=
...
exp
JSi Si+1 + B (S
=
... sN =1 exp i=1
JSi Si+12 + B (Si + Si
s1 =1 s2 =1
+1
!
+1
!
s1 =1 s2 =1
+1
!
sN =1
i=1
roduct
of 2ltch
2 matrices.
To ma
see this,
the matrix P be defined
y
ca cc
trnlet2x2
lements
by
uct
of 2 are
2given
matrices.
To see this, let the matrix P be
& '
()
2
matrices.
To
see
this,
let
the
matrix
P
are given
Giibytch m hnh Ising 1 chiu
are given by
' ma trn P nh sau: ()
Thc vy, ta nh&ngha
1
& '
"
"
"()
#S|P |S" $ = exp JSS" +1 B(S + S" )
#S|P |S $ = exp JSS + 2B(S + S )
2
y independently
take
on
thecc
values
1.
Here
is
Vi
S
v
S
c
lp
nhn
gi
tr
+/1.
Ta
independently take on the values 1. Here is a
c cc phn t ma trn nh sau:
#+1|P | + 1$
#+1|P | + 1$
#1|P | 1$
#1|P | 1$
#+1|P | 1$
#+1|P | 1$
=
=
=
=
=
=
| 1$ = #+1|P | 1$ = exp[
Biu
thc
cho
ma
trn
P
s
c
vit
l
on for P is
P =
(J+B)
(JB)
Biu
thc
ca
hm
phn
hoch
s
l:
1
2
2
3
Nf
finitions,
we
can
write
the
partition
function
in
the
ininthe
hthese
thesedefinitions,
definitions,we
wecan
canwrite
writethe
thepartition
partitionfunction
functionform
the
s1 =1 s2 =1
sN =1
+1
+1!
+1
+1
+1
+1
+1 !
+1
+1
!
!
!
!
!
!
!
+1
Z!
= ZZ ==
...
!S
"!S
|P
|S1N"N|
...
"!S
"...!S
...1 |P |S!S
|S2|S
|S
2!S
2 |S
3 "...!S
N3|P
1 |P
2 |P
1 |P
2 "!S
2 |P|S
3 "...!S
N
s
=1
s
=1
=1
s=1
=1 sN
sN=1
=1
1 1 |P2 s1s|S
!S
1 =1
2=1
1 s"2N
+1
+1
+1
!
!
s1 =1 !
NN
N
Ns
!S
=!S
!S
|S1 "1 "
= 1 |P |S
1 |P |S
11"|P
=1
T rP =1 s s=1
N T rP NN
=
=
T
rP
N
N = T rP
+ + N N NN NN
1
11
= + +==++++
eethe
two
eigenvalues
of
+
are
the
two
eigenvalues
ofvi
..fact
TT
v
l
ring
Pwith
++and
and
arehai
thetr
two
eigenvalues
ofP
P+with
with
+.+The
.T
are
the
two
eigenvalues
ofca
PP with
of
ofof
isisaaconsequence
ofofthe
periodi
ofthe
the
power
consequence
the
period
th
power
ofpower
a matrix
aconsequence
consequence
of of
the the
periodic
boun
er
of NaNthth
matrix
isaaismatrix
amatrix
periodi
5).
isis
5).The
Theeigenvalue
eigenvalue
equation
eigenvalue
equationequation
is
ue" "equation is
""
= + +
Gii
tch
m
hnh
Ising
1
chiu
where + and are the two eigenvalues
Thc vy, hm Z vi vt bc N ca ma trn l
trace
of
the
N
th
power
of
a
matrix
is
a
con
(11)
h qu ca iu kin bin tun hon
nvalues
of
P
with
.
The
fact
t
Eq.
(5).
The
eigenvalue
equation
is
+
"
isthat
a consequence
bounda
Z ""is (J+B)
the of the periodic
"
J
dary
" e
det ""
condition
J
e
(JB)
"
2
"=
"
"
"
"Solving
2 this quadratic
J
equation
for
gives
" = 2e cosh(B) + 2 sinh(2J)
"
#
$
)=0
gives
$
(12) = e
cosh(B)
co
"
" = 2 2eJ cosh(B) + 2 sinh(2J
"
tion for
gives
e(JB)
2e
sinh(2J)
Gii phngfortrnh
tr
2 ring ta c2J
osh(B)#
cosh$(B) 2e
= eJ cosh(B)
%
sinh(2J
Khi B = 0 ta c
+2 cosh(J)
= 2 cosh(J)
=
sh(J) + = 2 sinh(J)
= 2 sinh(J)
h(J)
1
w
+
To see this, we use ( /+ ) < 1 and write the Helmholtz
tice
that /+limit
1(Nwhere
he
thermodynamic
), equali
only th
we use ( / ) < 1 and write the Helmho
general Gii
case with
0. Notice
/+ 1 wh
tch B
m%= hnh
Isingthat
1 chiu
=
0. In the
thermodynamic
only the
Trong
gii
hn ng lc limit
hc, (N
ch
c),
tr ring
see
this,
usequan.
( /Ta
< 1th
andvit
write
Helmholt
+ ) c
ln
hnwelin
li the
nng
lng t do nh sau:
F
N kB T
1
= lim
ln Z
N N
+
,N
1 N
= lim
ln + 1 +
N N
+
= ln + + lim
ln 1 +
N N
+
= ln +
,N
Gii
elmholtz
1
= ln + + lim
ln 1 +
N N
+
tch m hnh
Ising 1 chiu
free
energy
per
spin
is
= ln
+
F
kB T
ln
Z
=
k
T
ln
k T=
B
+
=N
ln Z = k N
T ln
N
#
#
%
$
$
= J k T ln cosh(B) + cosh (B) 2e
sinh(2J)
= J kB T ln cosh(B) +
2J
M
m =
N
1 ln Z
=
N B
1 F
=
N B
= !
sinh(B)
2
H=0
T T c
C H
T
Tham kho: Yeomans JM, Statistical Mechanics of Phase Transition, Oxford University Press, 1992.
37
E ()
dU =T dS P dV
F =k B T ln Q
ln Q
U =
( )
F
S =
T
Ni nng
Entropy
( )
CV =
U
T
C V , P =T
Nhit dung ring
( )
F
P=
V
p sut
( )
S
T
nh lut 1
V ,P
T =
( )
1 V
V P
nn ng nhit
(isothermal compressibility)
38
Vt l thng k cho h t
Q T , H = e
dU =T dS + M dH
F =k B T ln Q
U =
S =
Ni nng
U
C H=
T
( )
( )
ln Q
F
T
M =
Entropy
F
H
t ha
( )
S
C M , H =T
T
nh lut 1
M ,H
( )
T =
M
H
cm t ng nhit
(isothermal susceptibility)
39
Chuyn pha
F = F 0+a 2 m +a 4 m
a 2>0
a 2<0
a 2=
NJz
(1 J z)
2
a 2=0
a 2<0
41
r i , r j = s i si s j s j
( r i r j )= s i s j s
(r)r
r /
r=r i r j
(r)
1
r d 2+
42
43
Cc hin tng ti hn
Xy ra gn nhit ti hn Tc
Cc ch s ti hn (critical exponents):
t=(T T c )/T c
C H t
M (t )
nhit rt gn
T t
(r)
1
r d 2+
44
45
46
47
Nhit ti hn:
Cc ch s ti hn:
T c2.269
=0
=7 / 4
=1 /8
=1/ 4
=1
48