21. yüzyıl kariyeri nedir?

Kariyer; eskiden, içinde doğduğun meslekti. Çiftçi, balıkçı, demirci veya aileninki
neyse o olurdun ve çocukların da mücadele etmedikleri ve inançlarından
sapmadıkları müddetçe aynısını olurlardı. Çok eski günlerde, kariyer, yüksek
okuldan mezun olduktan emekli olana kadar 40 yıl boyunca aynı fabrikada
çalışmaktı. Fakat bugün kariyer nedir? Kimse ailesinin yaptığı mesleği yapmayı
ummuyor ve eğer kamuda değilse kimse de aynı mesleği 5 yıldan fazla yapmayı
beklemiyor.
Peki, kariyer bugün nedir? Ve sen bir kariyer istiyor musun?
Bazı insanlar kariyerlerini tüm yaşamları boyunca aynı rolde/sanayide/alanda
çalışmak olarak tanımlamaktadır. Örneğin, birisi elektrik mühendisliği derecesini
alabilir ve sonrasında 40 yıl boyunca çeşitli şirketler için elektrik mühendisliğinin
farklı çeşitlerinde çalışabilir ve bunların tamamını kendisini kokteyl partilerinde
“elektrik mühendisi” olarak tanıtarak yapar. Bu, bir hayli açıksözlü havası verir.
Fakat hepimiz biliyoruz ki, teknoloji bugün korkutucu şekilde gelişmektedir.
Okulda edindiğin beceriler mezun olduktan sonra zamanla eskimektedir ve içinde
bulunduğun sanayi 5 yıl içinde varlığını yitirebilir.
Şu an için planın nedir? Daha çok çalışmak ve en iyisini ummak mı?
Gelecek için planın nedir? Hala, 40 yıldır yapageldiğin şeyin aynısını yapmak mı?
İçimizdeki idealist aynı şeyi düşünüyor: günümün yalnızca 8 saatinde, hoş, klimalı
bir ofiste çalışmak ve erişkin yaşta emekli olana kadar kurumsal basamakları
yavaşça tırmanmak istiyorum.
Fakat bu fazla gerçekçi değil. Aslında; biz, bu tarz kariyerin, kamu dışında gitgide
seyrekleştiği elverişli/ekonomik tarihi bir döneme giriyor olabiliriz. Sürekli
değişim, yeniden eğitim ve kendiliğinden yeniden keşif çağına giriyor olabiliriz.
Kariyer konseptinin kendisi demode olabilir.
Öyleyse, şu an ne yapıyor olmalısın? Eğer bir yazılım programcısıysan, boş
zamanlarında kendi uygulamalarını yazıyor olabilirsin. Eğer bir artistsen, online
satılabilecek çalışmalar yaratabilir ve freelance hizmetler sunabilirsin. Eğer bir iş
analisti veya yöneticisiysen, eski arkadaşlarla ortaklık kurarak yan işe veya
yatırıma başlayabilirsin. Ana nokta, günde 8 saatini bir işe harcamanın daha fazla
yeterli olmadığıdır. Bu kariyer değildir, yalnızca bir iştir.
Bugün korkunç olan, bir mesleğin nasıl kırılgan olabileceğidir. Birkaç ABD’li güç
yetiremeyeceği mortgage kredisi alır, Avrupa’lılar birikimlerini kaybeder ve
İzlanda ekonomisi çöker. Silikon vadisindeki birkaç genç e-maili keşfeder ve
aniden posta servisinin fiyatı ikiye katlanarak buluşmayı sonlandırır.
Hergün, eski teknolojileri ve sanayiyi gereksiz kılan birçok yeni teknoloji
keşfedilmektedir. Otomobilin keşfi at itişli nakliye dünyasını yıktı ve yeni bir
sanayi yarattı. Fakat şimdi, telekomünikasyon, insan transferini birgün önemsiz
kılacak. İnsanların tamamının evlerinden çalıştığı, gıda maddelerinin online sipariş
verildiği, gözlüğün online alındığı ve alışverişin online yapıldığı bir dünya hayal
edin… Dünyanın şimdiden burada olduğu gözükmektedir. Bu dünyada,
otomobillere ya da otomobil yapanlara veya garajlara ihtiyaç duymayacağız.
Yalnızca, gıda ve büyük televizyonları taşıması için birkaç tır ile belki zaman
zaman doktora gerek duyacağız.
Ev yapımı filmler nasıl olur? Dijital animasyon ve düzenleme yazılımı birgün,
orijinal müzik, ses efektleri ve aktör performansları ile bütün bir filmi, yetenekli
bir yönetmenin odadan çıkmadan yapmasını ve sonra online olarak satış için
dağıtmasını olanaklı kılacak. Hollwood’a gerek kalmadığında hayatını idame
ettiremeyecek artistleri ve teknisyenleri bir düşünün.
Bu bir abartı değil. Tekno – histeri de değil. Yüksek teknolojili yaşantını düşün.
Online alışveriş yapıyor musun? Eğer öyleyse, kasiyerlere ve satış danışmanlarına
gerek duymuyorsundur. Online banka işlemleri yapıyor musun? Eğer öyleyse,
banka memurlarına ve mortgage temsilcilerine gerek duymuyorsundur. Ve bir
kere tuğla ve harca gerek kalmadığında, artık mühendise, tuğlaya, harca,
mimara, kontrolöre, müteahhide veya fiziksel bir şey bina etmek için gerekli
herhangi bir şeye ihtiyaç duymacağız. Ve bu, teknik çalışmaları dışarıya
outsource etmeyi konuşmamızdan öncedir (And this is before we start talking
about the world of outsourcing technical work to other countries.).
Peki sen? Yüksek okul ve üniversite seni 8 yıl boyunca fazlasıyla meşgul etti.
Yüksek lisans programı ve medikal okul da bir hayli meşgul etti. Fakat şu an sen
çalışan dünyada akıntıya kapılmışsın ve senin kaderin istediği zaman emekli
olabilecek güce sahip ve istediği pozisyonda iş bulabilecek birkaç yöneticinin
elinde. Ey cesur genç profesyonel, soğukta dışarıdasın, kariyerine ne olduğunu
merak ediyorsun, daha çok çalışıp en iyisini ummaya ne oldu?
İşte bu yüzden, ateşte çok fazla demire ihtiyacın var; geceleri, hafta sonları
kenarda çok projeye gereksinimin var. Senin günlük işin yalnızca işindir. O senin
kariyerin değildir. Kariyerin, tüm profesyonel çabalarının toplamıdır ve
eğer senin tek profesyonel çaban masanın başında günde 8 saat
harcayarak zaten emekli olmuş birisi için sayfaları çevirmek ise, senin
kariyerin şimdiden sıkıntıdadır.
Bununla birlikte, internetin sihirli dünyasında kendi kişisel imparatorluğunu
kurmaya başlayabilecek olman iyi haberdir. Satılabilecek herhangi bir şey
yapabilirsen, biraz daha fazlasını yapmaya başla. Eğer freelance çalışabilirsen,
boş zamanlarında bunu yap. Eğer senin günlük işin boş zamanlarında
yapabileceğin şeyler sağlamıyorsa hobilerine göz at. Nelerden hoşlanıyorsun?
Yemek pişirmek? Bahçe? Öğretmek? İddia ediyorum, eğer denersen, tutkularını
özgeçmişine konulmaya değer bir şeylere dönüştürmek için bir yol bulabilirsin.
Buradaki en alt çizgi yaşamın çok uzun olmasıdır; bu çok pahalı olabilir ve
herhangi bir şirkete veya sanayiye seni önümüzdeki 10 yıl boyunca
destekleyeceği noktasında güvenemezsin. Senin en iyi iddian, kendine daha
fazla zaman ve çaba harcamandır ve eğitim akıllıca bir yatırım gibi dururken
kendi işlerin uzun vadede çok daha fazla karlı ve güvenilir olabilir.

Bu yazı İbrahim Akgün tarafından WorkAwesome yazarlarından Joseph Lewis’in

kaleme aldığı “What is a 21st Century Career?” adlı makaleden çevrilmiştir.

Dilerseniz makalenin orijinal metni buradan okuyabilirsiniz.