ey Tee Ts Tea TUTE ITI lh NHA XUAT BAN VAN HOA THONG TINXUAN CANG TAM CHU HA LAC VA QUY DAO DOI NGUOT NHUNG BAI GIANG THY HANH CHAN DUNG NHA VAN Sol CHIEU BANG HA LAG (Tdi bdn cé bd sung) NHA VAN HOA THONG TINLOI NOI DAU Trong cdc phuong phap Du dodn hoc tit Trung Quée truyén vao nude ta, ching t6i muén néi t6i mon Tem chit Ha Lac (Bat tu Ha Lac) cd kha nang ky diéu vach ra va du bao ngudi nhiing cach sir thé ii uu dé thanh dat, hodc ft ra biét chi déng truéc nhing buée gian truén, nhitng hiém hoa khéng trénh duoc trén mt quy dao doi ngudi. Tdm chit Ha Lac (TCHL) la mt thuat to4n m& dé toan ra chi g6m cé6 tam chit thuéc Can Chi ca m6t con ngudt Thuat todn nay dua trén co sé nhiing ma sé HA Lac va 64 qué Kinh Dich. SO Ha Lac ia hai hé thong sé hoc phan anh nhiing Quy luat cia Tri vA Dat giao héi vidi Quy luat su song Con Newdi. He thong s6 Ha, cén goi HA BS do duge sap xép thanh bigu dé vA céc ky hiéu biéu dign, tuong truyén Ja khi nghién ciu tren song Hoang Ha, He théng sé Lac, cdn 01 Lac Thu, do duoc truyén Jai bing biéu dé va cdc ky hiéu cing ng6n ngit cé, twong truyén 1a cla Vua Ha Va (2205 - 1766 tr. CN) phét minh Wong khi tr thuy tren séng Lac. Can hé thong 64 qué Kinh Dich khéi dau do Phuc Hy s4ng tao, 1000 nam sau duge vua Chu Van Vitong trong khi bi giam & nguc Diu L¥, bé sung, phat tiga va hoan chinh, tnyén lai gn nhu nguyén ven cho dén nay. Wi vay Kinh Dich cdn duge goi la Chu Dich, Hé thong sap xép 64 qué cha Phuc Hy phan 3sung thém 13i cho ting hao (ho La mt vach 4m, duong trong mot qué), téng cong 384 hao phan 4nh 384 finh hudng tigu biéu trong cdc thdi eta con ngudi. Ngdy nay ngudi ta goi nhiing 180i qué, Idi hac ay 1A nhitng Idi cha thénh nhén. Thoat nghe thay né am u, ngay tho, huyén bi, nhung dao séu thi tinh khai quat bao ham ca vi tru va nhan thé. Cé mot su may man cho loai nguct Ja toan bé di san néi trén edn nguyén ven cho dén nay, thai Tan Thuy Hoang da dét toan bO sach, chi con dé lai b6 Kinh Dich d6, chi vi né duge coi 1a sch thanh. Ca nghin nam sau, hang tram pho sdch cia céc hoe gia da ra cng tim higu, man giai cdc hinh tugng va chit nghia cia thaénh nhan dé lai. Cho dén nay dén lugt cdc hoc gia phuong Tay uép wo thay nhau kh4m pha, cang khdm pha cang kinh ngac vé kha nang tiép can véi ban chat cla vii tra cha ngudi xua. Thuat ton TCHL hao g6m hai bude, Bude mot: 4p dung céc cong thifc tinh todn ti ede ma s6 Can Chi cla Nam, Thang, Ngdv, Gid sinh thm ta md sé’ que. Ti mA s6 nay tim ra qué Kinh Dich phan 4nh duéng nét co ban cla Quy dao doi ngudi déng thdi li Tién van cha dd ngudi, goi 1k gud Tién thién, Tit qué Tién thien, can cat gid sinh Gm ra hao ban ménh, goi la Ado Neuvén dudng, phan 4nh Tinh céch cha dao va hanh lang van ménh cia con ngudi. Ti qué Tién thign va hao Nguyén dutng tim ra qué Adu thién déng thoi 1A Hau van. Ti hai qué Tién thién va Hau thién tim ra hai qué HS (trong nhém tix hd 'rg) phan anh bé sung cho hai qué ndi irén, goi IA Hé Tién thién vA HE Adu thién. Tit céc qué nay tim ra cdc dai van cia ca ddi ngudi, 26m hai loai dai van: chin ndm ya sdu ndm. M&i hao cla qué Tién thién, hodc Hau thién dai dién cho mét dai van. Hao Nguyén dutng Tién Thién 14 hao mé dgu cho Dai vn sé 1, bat dau tt nam lén mét tudéi. Nevdi ta xem Tuong va Lai hao dé biét Thanh nhan da “cho ¥ kién thé nao" vé dai van d6. Ti cdc Dai van nay tim ra Tréu yan cua ting nam. Mi tigu van LA mt qué trong 64 qué Kinh Dich. C6 thé m6t lin 4p dung cong thie theo Luat phan phuc cha Kinh Dich tim ra tat ca cde qué tng véi céc 4nam cia ddi ngubi, mdi nam mot qué . Sang buGe hai: can ctf vao Tuong va Lai cia qué va hao, van dung Ly luan va Kinh nghiém, lam Ldi Gidi, tim ra nhing nét Idn cha Quy dao didi ngudi, tim ra sy chuyén dich gilt Tién van va Hau van, tim ra su chuyén dich cha céc chang dudng di, cudi cing tim ra Idi gai vé cdc ti€u van cho ting Nam, cho dén timg Thang va Ngay. Tim 103 giai cho cdc tiéu van da dién ra trong qué khit la dé d6i chiéu véi thyc t& xem viéc ghi chép nam, thdng, ngay, gid sinh o6 ding voi su that kh6ng, hode viée tinh toén c6 nham lan khong. Mt khi cdc tiéu van ndi vé qué khit da ding véi thyc té, thi cé thé yén 1am tin vao cae du dodn cho ohiing nam ‘trong tuong lai, vi lang nghe § kién cha thinh nhan, tu tim Idi gidi vé phép ting wut toi uu trong cuge song, va. day mdi chinh 18 d4p 36 cudi cing ctia Thuat todn. TOi quan tam dén thuat todn nay, thoat tién chi 1A td mo. Nhung sau khi lam thir khoang mét tram bai toan thi t6i di dén hét ngac nhién nay dén ngac nhién khdc vé kha nang tng nghiém ky diéu cia nd. Sy tng nghiam dén mic nd cé thé cho ta biét, vi du nhir trong dia hal van chuong, tai sao nha van nay lai nhay cam va c6 cam xtic sau sac vé cdc hién tugng Dat, Nuéc, Cay rimg; mOt nha van khéc Jai luén luén cé hén twong vé May, Sam, Giéng bao... VA rir nhing tin hiéu 6, ching ta cé thé phdc théo mot chan dung van hoc ca mét nha van chi bang cdc qué Kinh Dich va cho ta bist Nha van d6 cé thién ménh van chudng khéng, méi quan hé giita ddi riéng va su nghiép van chuong, thién huéng van chuong, thdi diém téi uu trong s4ng tao... Tai sao TCHL tng nghiém la ling dén nhu thé? Cdn nhiéu digu huyén bi chua Jam sdng to duoc. Chi biét rang lrong thudt toan nay cd nhiing déi héi rat nghiém nhw sau: Cac yéu 16 nam, thing, ngay, gid sinh (Am lich) phai ding, trong d6 phai tuan theo ding wéu chi vé thoi tiét Vi du, Thang tu cha Ha Lac phai 1a thai diém sau liét Lap ha, ngudi nao sinh dau thang Tu chua cé ngdy Lap ha thi phai lay can chi théng sinh 1& thang Ba. Ciing nh thé, mot nam chi bat 5dau sau gid Lap xuan, gid 46 ding dé tinh nam sinh chit khéng phai gid giao thira. Gid sinh, nhu trinh bay trén kia, tac dong tric tiép dén tinh cach con ngudi, bai dé 1A thdi diém con ngudi tiép can vdi Tri Dat, voi khi tit, anh sdng, khong gian, khéng khi... tat cA nhitag yéu t6 dé xm nhap manh mé vao co thé con ngudi, tao nén thé chat ngudi, khi chat ngudi, tinh cach ngudi va nhing tinh chat nay sé di véi con ngudi va chi phéi con ngudi dén tan cing cude ddi. Ha Lac da sit dung gid sinh dé tinh hao Nguyén dudng, tic hao ban ménh, hao nay n6i lén Tinh cach con ngudi, va bat dau tir hao ny ma tinh céc dai van cing nhw tiéu van cia con ngudi. Day la nhitg diéu ching ta cé thé hiéu dugc va thay ring nhu vay a hop ly. Nhiing nam gan day, mot nha khoa hoc- Bac si Mactin Scrénbogio- da.phat hién mot kha nang mdi: Cac qué Kinh Dich chinh la ma cia 20 axit amin, md di truyén cua con ngudi, ma Khea hoc da biét duge, cho dén nay. Ong da sap xép thanh mot bang ma 20 axit amin bang 64 qué.Kinh Dich mOt cach tai tinh. Ké thira phat kién wén, gan day, GS Nguyén Hoang Phuong (VN), sit dung Hoc thuyét Y dich Luc khf lam cau néi da ching minh ring thuat ton TCHL chinh 1a mét phuong phap don gin dé biet dugc ma cha axit amin chit dao wong méi con ngudi, déng théi cho thay su dich chuyén axit amin d6 trong timg nam. Téi trong khi lam cdc bai todn Ha Lac cho cdc cap cha con, me con, anh em, chi em rudt, cling thay c6é dau vét di truyén hoc thé hién trong cdc cau tric Ha Lac cha timg ngudi. Day moi A mot gia thuyét, nhung nhimg gi dan dén gia thuyét dé cing nhing ting nghiém trong ddi séng thuc té, da khién ta ky vong biét bao vé kha nang huyén diéu cilia céc qué Kinh Dich, ma cé 18, ngudi xua, khi khdm phd ra ching, cing khong tinh trudc duge. Thuat todn Ha Lac cé kha nang cao siéu ma so di Khéng duoc phé bién 6 nudc ta, don gian chi vi trong nhiéu nam qua, Kinh Dich chua cé diéu kién phd bién rong rai. 64 6qué Dich vA cae triét ly, ede hinh thttc biéu hién va co ché van hanh cia ching cdn ia mét diéu xa la véi céng chiing, mat khée cén "bi nhimg hinh thiic mé tin 1am cho bj xuyén tac. Ngay nay trong cudc déi méi dét nudc, nhiéu loai s&ch vé khoa hoc Phuong Dong trong dé rét nhiéu séch Kinh Dich da duge gidi thidu véi ban doc. Mét ba phan ln céng ching d& lam quen véi cdc qué Dich va suy ngdm vé noi dung triét hac ctng nhu kha nang Du‘dodn hoc cia chting. Ti kh6ng c6 tham vong bién soan mét cuén sdch day du vé Thuat toan nay, Day chi 14 nhing bai gidng thyc hanh tai mét Cau jac b6 nghién cu vé Kinh Dich. Trong dé c6 cd mOt b6 phan ndi dung do chung t6i trao déi may md fim ra va thay ung nghiém trong thuc té, trong khi chua tim duge céc tu ligu nguén. Do vay toi xin phép lu6t qua nhiing yéu (6 lich st, can nguyén, méi quan hé, ¥ nghia khoa hoc cia c&c chi Het, cde cong thite cla thuat todn. Tai coi cudn sdch nay nhi mot chiée angien giuung Jén dé tim dén cac chuyén gia Ha Lac dang tan mét trén dat nude, Cu6n sach gém ba phan: Phin Mot g6m nhiing bai glang thuc hanh. Phan Hai 26m 64 qué Dich due khai thac phan ndi dung du doan hoc cla thuat todn Ha Lac. Khi tinh bay 64 qué Dich, tdi cd gang van dung nhing kinh nghiém ft di cha minh, dua vio cudn Bét te Ha Lac luoc khdo eta Hoc Nang 18 chinh, ¢6 khai thc thém eéc tac phdm dich va bién soan cla Phan Boi Chau, Ngo Tat To. Newvén Hién Lé, Neguyén. Hodng Phuong va gan day cia Bhi Bién Hoa, hy vong lam phong phi thém phan giai dodn so véi nhitng sfch Ha Lae da lu hanh. Phan Ba 26m mét si chan dung nha van hién dai Viét Nam duoc soi chiéi trong dnh sdng Ha Lac. Ching 161 hy vong phan Ba nay sé dem lai hing thd cho ban doc. Muc dich cia cudn séch nay 1A gitp cdc ban thudn tién trong vie thuc hanh ty minh giai mét bai todn HA Lac cho ban than va nhimg ngudi than. Trong nhiéu trudng hop toi chi Khai théc va trinh bay duéi hinh thie hung dan thuc hanh nhiing gi lién quan dén mOt bai todn Hi Lac. Con déi voi ban 7muén tim hiéu can nguyen, nghia ly va ddy di cdc khia canh cla méi vain dé xin ban tim doc nhitng van ban khéc. Tdi cd gang gat bé dén t6i da nhiing tir Han hoe va nhitng tir cd xét ra c6 thé thay bang ng6n ngit Viét phé thong, nhung cd nhién khéng phai 1a tat ca, vi chua c4n thiet phai lam nh vay. TOi xin chan thanh cém on Gido su Neuyén Hoang Phuong dd cung c4p cho nhitng tu ligu ge & nude ta va man todn nay, xin c4m off cdc nha Dich hoc Viét Nam vA nude ngoai cé tén tudi néu trong sach, xin cam om céc nha van va gia dinh cdc nha van da gidp dd t6i thuc hign nhdng phac thao chan dung trong séch nay. : Xudn CangPHANI NHUNG BAI GIANG THUC HANH; BAI MOT CAU TRUC TAM CHU CAN CHI CUA DOI NGUOL Dé todn ra cho bai to4n HA Lac gém cd tam chit Can Chi phan 4nh Ném, Thang, Ngay, Gide sinh cha mét con ngudi. T- CAN [a tén goi tat cha Thién Can, mot khéi nigm chi toa dé khong gian cla mét con ngudi. C6 Mudi Can Ja: Gidp, At, Binh, Dinh, Mau, Ky, Canh, Tan, Nham, Ouy. Mui can dé lai chia ra thanh Nam Can Duong va Nam Can Am. Nam Can Duong 1a Gidp, Binh, Mau, Canh, Nhém. Nam Can am 1a Ar, Dink, Ky, Tan, Quy. Am Duong 1a mét khéi ni¢m vita cé tinh triét hoc vita cu thé, Bd 14 mOl cap tt khdi quét hai su vat déi lap nhau, di song song vi nhau va chuyén hod sang nhau. V{ du Trdi Dat, Trot 1a Duong, Dat 1 Am. Bai thé tat cd nhiing gi thude vé sw dong, manh, cing, néng, dai, rng, duc, cao, 1én, quan tir ..., tuong Gng vdi Trdi 13 Duong; tat cd nhimg gi thude vé sy tinh, yéu, mém, lanh, ngiin, hep, cdi, thap, bé, tiéu nhan..., tuong Ung véi Dat 1a Am. Am Duong di lap nhau, nhung luén Iuén di song song véi nhay, he dé ma ta dé phan bidt cdi gi 1a Am, cdi gi 1a Duvng. Chting cdn c6 dac diém IA chuyén hod sang nhau, va cé san trong nhau; trong Duong cé6 Am va trong Am c6 Duong. : . Musi Can duoc xép thi ty, co mét Can Duong dén mét Can Am, nhu trén: Giap dén At, Binh dén Dinh... Muti Can dé lai tuong ling vSi Nam Hanh (ngii hanh) la Moc, Hoa, Thé, Kim, Thuy. Nam Hanh 1a khai niém chi 5 loai vat chat co ban c&u tao nén thé gidi ty nhién, van déng va tac dung vao nhau ma Jam nén su vat. Nam hanh cé quan 10