Professional Documents
Culture Documents
GT-Boi Huan Nang Bac CNKT-PXSC Đien-NAM MO
GT-Boi Huan Nang Bac CNKT-PXSC Đien-NAM MO
THY IN NM M
3. Cng dng, phn loi, nguyn tc hot ng: Cu ch, cng tc, cm, bng
n .
3.1. Cu ch:
3.1.1. Cng dng, nguyn tc tc ng ca cu ch:
a. Cng dng:
CD
CC
Cu ch l kh c in dng bo v
thit b in v li in khi qu ti v ngn
mch.
Ph ti
U
H3-1
K hiu trn s :
CC
b. Nguyn tc tc ng ca cu ch:
- Nguyn tc cu to chung: Cu ch gm
dy chy thng lm bng ch, ng, nhm,
km...c t trong v kn dp h quang.
- Cu ch c mc ni tip vi mch cn bo v. H 3 - 1
- Khi c dng in qua dy chy cu ch lm cho dy chy nng ln, theo n
lut Jun lenx th s to ra mt nhit lng: Q = K.I2.R.t
- Nu dng in qua dy chy nm trong phm vi cho php th nhit dy
chy cha qu nhit cho php th mch in vn lin mch.
- Khi dng in qua dy chy vt qu tr s cho php th nhit ca dy
chy vt qu nhit cho php dy chy b t cu ch n ct mch in.
- Dng in nh nht va lm cho dy chy b t gi l dng in dy
chy. K hiu l Idc. Idc ph thuc vo kch thc vt liu lm dy chy c ch
to theo quy chun gi l c dy (tra trong s tay k thut).
H3-2
H3-3
H3-4
I dc I tt
I dc 0,8I CP
I cp
).
IdC3
IdC2
H3-6
a. Chn cu ch bo v cho ng c.
Theo nguyn tc chn cu ch th dng in tnh ton c xc nh sao cho
ng c m my c. Dng in tnh ton c xc nh nh sau:
I tt
* Trng hp bo v cho mt ng c.
Trong :
I mm K mm .I dm
; -
K mm
I mm
1,6 2,5
= (57) L h s m my.
I dm
L dng in nh mc ca ng c.
Trong :
+
(n 1).I dm
l tng dng in nh mc ca cc ng c tr i mt ng c c
dng in m my ln nht.
+
+
+
I mm1
KC
n
l s ng c c trong nhm.
I tt K c .n.I dm
Trong :
+
+
+
I dm
Kc
m2
th
Kc
=1.
Kc
m2
th
Kc
=0,8.
=1.
TT
1 - in p nh mc ca cu ch Umcc; V.
chn
- Umcc Ummng.
2 - Dng in nh mc ca cu ch Imcc; A.
- Sm ct cc Sph ti.
K hiu trn s i dy
+ Cng tc 3 cc:
Dng iu khin bng n 2 hay nhiu v tr i vi 1 n hay 1 nhm n.
Cc Cc
ngtnh
K hiu tn s nguyn l:
K hiu trn s i dy
CT3C
3.3. cm:
Dng cp ngun cho ph ti thng qua dy dn mm v cm
K hiu trn s nguyn l
K hiu trn s i dy
K hiu trn s i dy
V thy tinh
- Bng n:
Dy tc bng n
Lp bt hunh quang
Cc tnh
bng php
6
3
5
1
4
2
H4-1
H4-1
3- Li dao ph.
4- L xo ct.
5- Tay nm thao tc.
6. Cc u dy.
7 - cch in.
Phn chnh ca cu dao l li dao (tip xc tnh) v h thng kp li (tip
xc ng), c lm bng hp kim ca ng.
Do tc ko bng tay khng th nhanh, nn cu dao c b tr thm li
dao ph c l xo bt nhanh dp h quang in (cu dao c dng in mt chiu
nh mc ln hn 30A)
4.1.1.3. Nguyn tc ng, ct in:
- Tay nm thao tc (5) c lm bng vt liu cch in, khi ct in ko
mnh tay nm thao tc, li dao chnh (2) tch ra khi tip xc tnh (1), mch in
vn hot ng. Khi li dao chnh tch khi tip xc tnh th lo xo (4) c ko
cng ti khi lc cng thng lc p ca tip xc tnh th li dao ph (3) tch
nhanh ra khi tip xc tnh v thc hin ct mch in.
- Do s bt nhanh ca li dao ph nn h quang c ko di nhanh v c
dp tt nhanh chng. ngn cch h quang gia cc cc th mi cp tip im
c t trong mt hp kn bng nha cng.
4.1.1.4. Phn loi:
- Theo kt cu: Cu dao mt cc, hai cc, ba cc; Cu dao c tay thao tc
gia, ben cnh; Cu dao mt ng, hai ng (dng o ngun cung cp, o chiu
quay ng c...)
- Theo in p nh mc: 110 V, 250 V, 500 V.
- Theo dng in nh mc: 10A, 15A, 20A, 30A, ... Dng in nh mc ca
cu dao c cho trc bi nh sn xut.
- Theo vt liu cch in: bng s, bng nha, bng ....
H4-2
2
5
4
4
7
H3-9
1- Li dao ng
H4-8
2- Tip im tnh
3- Gc dp h quang in
4- S cch in
5- S di ng
6- Gi
7- Trc truyn ng
* c tnh k thut ca cu dao cch ly.
Dao cch ly c chn theo cc iu kin nh mc. Chng c kim tra theo cc
iu kin n nh lc in ng v n nh nhit. C th l ta chn theo cc iu
kin ca bng sau:
* Cc iu kin chn v kim tra cu dao cch ly
stt
1
2
3
K hiu
Cng thc
In
t gt
gian tn, A
In I.
t odn
b. Cu dao ni t.
Cu dao ni t c cu to hon ton ging cu dao cch ly, nhng n c tc
dng ng tip a cho cc thit b in sau khi tch ra khi ngun in.
Cu dao ni t c b tr lin ng vi thit b ng ct hoc ring r.
Trong trng hp ring r, th thao tc hon ton ging cu dao cch ly nhng n
ch c ng sau khi ct ngun in ra khi thit b in cn tip t, v ct
trc khi ng in cho thit b in.
4.1.2.2. Cu dao ph ti
a. Cng dng:
- Dng ng ct dng in ph ti c cng sut nh. N c cu to gn
nh, d vn hnh. Cu dao ph ti ch ct c dng in ph ti khng ct c
dng in s c, do n c b tr cng cu ch cao p bo v khi c qu ti
v ngn mch.
- Cu dao ph ti thng c dng cho li in chiu sng cng cng hoc
li in nng nghip.
b. Cu to, nguyn tc ng ct in: H 4 - 3
7
1- Gi
2- S cch in
3- Tip im tnh
4- Bung dp h quang
5
2
5- S di ng
6- Tip im lm vic
7- Tip im dp h quang
8- Trc truyn ng
HH3-9
4-3
H4-4
6. L xo ct
2- Tip im ng.
7- Cht hm.
9
8
H4-5
6
5
8 - cch in.
4- L ng.
5- L xo ng.
c. Nguyn l lm vic:
- ptmt qu dng ng/ct bng tay, ct t ng khi c qu ti v ngn
mch.
2
1
- Qu
trnh thc hin ng/ct bng tay tng t nh khi thao tc ng/ct cu
H 4 -6
6. L xo ct
7- Cht hm.
8 - cch in.
9- Tay nm thao tc.
5- L xo ng.
c. Nguyn l lm vic:
- ptmt km p ng/ct bng tay, ct t ng khi in p gim qu tr s
cho php.
- Qu trnh thc hin ng/ct bng tay tng t nh khi thao tc ng/ct cu
dao.
- Qu trnh thc hin ct t ng c thc hin nh sau:
2
U
7
6
3
4
5
H 4- 7
H4-4
H4-8
1- Mch t.
4- Cn ng
7. Tip im ph thng ng
8 - Tip im ph thng ng m.
2- Cun dy.
5- L xo.
c. Nguyn l lm vic.
3- Np
phn
ng.
Tipmch
imtchnh.
- Khi
cun
dy 2 c 6.
in,
1 ht np phn ng 3, cn ng 4 b ko
v ng tip im chnh 6, tip im ph thng ng 7 m ra, tip im ph
thng m 8 ng li.
- Khi in p t vo cun 2 nh, hoc cun dy 2 mt in th l xo 5 ko
np phn ng ra, khi cc tip im thng m m ra, tip im ng th ng
ng li.
4.3.2. Khi ng t.
a. Cng dng.
- Khi ng t l thit b in dng iu khin t xa vic ng/ct mch
in, dng o chiu quay v bo v qu ti, ngn mch cho cc ng c in xoay
chiu 3 pha.
- Khi ng t thc cht l cng tc t kt hp vi nt n, r le nhit, cu ch.
+ Khi ng t s dng mt cng tc t gi l khi ng t n, thng dng
ng ct mch in, iu khin ng c in quay mt chiu.
+ Khi ng t s dng hai cng tc t gi l khi ng t kp, dng khi
ng v o chiu ng c in.
b. Mt s k hiu ca khi ng t.
TN GI
K HIU
Cun dy cng tc t
o
Hoc
Hoc
Nt n thng m
o o
Nt n thng ng
o o
Tip im thng m
Tip im thng ng
o
o
Tip im thng ng ca RN
4.4. My ct
4.4.1. My ct t du.
4.4.1.1. c im.
Lng du trong my ct t vo khong t 1020 kg. Du ch yu lm nhim
v dp h quang in ch khng c tc dng cch in. thc hin cch in
ngi ta dng s cch in v khng kh.
Do lng du t nn kch thc nh gn v thng c dng cho li in
c in p n 35KV.
4.4.1.2. Cu to. H 4- 9
Tip im tnh 1 c t y thng du 3, do khi lm vic thng du
mang in nn n c sn mu bo hiu nguy him. Tip im ng 2 c
dng hnh thanh trn chuyn ng d dng trong s xuyn 4 bung 5 c nhiu khe
h khng kh dp h quang in.
4.4.1.3. Nguyn l lm vic.
- Khi ng, quay tay quay b truyn ng, lm trc truyn ng 11 quay h
u A xung v u B c nng ln tip im 2 tip xc vi tip im 1, ni lin
mch in t cc u dy 10 ti cc u dy 12. ng thi l xo 7 gin ra tch ly
ng nng chun b cho tc ng ct.
11
A
10
B
7
4
2
9
5
13
8
9
1
12
H 4 -9
- in p nh mc: kV
- Dng in nh mc: A
- Dng in ct nh mc: kA
- Cng sut ct nh mc: MVA
* V d 1:
+ Loi my ct: BM-10
+ in p nh mc: 10kV
+ Dng in nh mc: 600A
+ Dng in ct nh mc: 20kA
+ Cng sut ct nh mc: 350MVA
* V d 2:
+ Loi my ct: BMK-35
+ in p nh mc: 35kV
+ Dng in nh mc: 1000A
+ Dng in ct nh mc: 16.4kA
+ Cng sut ct nh mc: 1000MVA
4.4.2. My ct in nhiu du
4.4.2.1. c im.
- Trong my ct in nhiu du th lng du tng i
ln, n va lm nhim v dp h quang va lm nhim
v cch in gia cc b phn ca my ct vi nhau.
- My ct in nhiu du c ch to vi cc cp in
p n 110KV. Trong i vi my ct ti 10KV th
c ba pha u cng chung mt thng du. ngn
nga ngn mch gia cc pha do h quang in, ngi
ta dng vt liu cch in chu nhit thc hin ngn
gia cc pha. Cc my ct c in p ln hn 10KV th
mi pha mt thng du ring.
H 4 - 10
4.4.2.2. Cu to. H 4 - 10
1. Thng du
4. S xuyn
7. Tip im tnh
2. Du my bin p
5. L xo ct
8. Tip im ng
3. Np my
6. Trc truyn ng
9. Lt cch in
a ni
S cch in
Tip im
Bung h quang
S cch in
Hp xp kim loi
thanh dn ng, u di hn vi tm y, mc
Dn hng
Thanh dn ng
H 4 - 11
- Khi ct, tip im ng tch khi tip im tnh h quang xut hin trn
mt tip xc lm kim loi b nng chy v bay hi. H quang s b dp tt khi dng
in i qua tr s 0. kh nng ct v gim hao mn tip im do h quang sinh
ra, ngi ta s dng cu to c bit ca tip im to ra lc lc in ng ca
dng in, thi h quang ra pha ngoi mt tip xc.
in p nh mc.
in p xoay chiu th nghim 1 pht.
in p xung tng ng.
Dng in nh mc vi cc cp in p.
Dng in ct nh mc.
Dng in xung kch.
Thi gian tc ng + ng.
+ M.
Tui th
kV
kV
kV
A
kA
kA
ms
ms
+ Ct.
ms
+ B c.
Ln
+ Bung ct.
Ln
kg
9 Khi lng.
10 Ch ng lp li: Ct s - ng Ct s- ng Ct.
- V d: Thng s k thut ca h my ct in chn khng VB.
1
2
in p nh mc.
in p xoay chiu th nghim 1
pht.
kV
12 17,5 - 24
kV
28 38 - 50
3
4
kV
A
75 95 - 125
800 1250 1600 2000 2500
- 3150
20 25 315 36 44 (tu tng
Dng in ct nh mc.
kA
6
7
kA
ms
ms
loi)
50 n 110 (tu tng loi)
35,50 (tu tng loi)
42
+ Ct.
ms
60
+ B c.
+ Bung
Ln
30.000
Ln
10.000
Tui th
ct.
9 Khi lng.
kg 160 n 230 (tu tng loi)
10 Ch ng lp li: Ct 0,3 s - ng Ct 180 s- ng Ct.
4.4.4. My ct in sf6
4.4.4.1. c im kh SF6.
- Kh Sf6 c tn khoa hc l Sulfua hexafluor, l loi kh tr, khng mu,
khng mi, khng c hi. Rt n nh v mt ha hc di tc dng ca tia la
in.
- Kh SF6 c cng cch in 2,6 n 5 ln khng kh bnh thng khi
cng nhit v p sut.
- Di tc dng ca nhit h quang kh S6 c kh nng phn ly, nng lng
phn ly kh SF6 lm ngui thn h quang v dp tt h quanq mt cch hiu
qu.
- Kh SF6 l cht kh m in. Ngha l c kh nng ht cc in t t do v
ti hp li sau khi h quang in c dp tt, khi phc bn cch in nhanh
chng, chng chy lp li khi c in p phc hi.
- Nhc im chnh ca loi kh ny l nhit ho lng thp, p sut 13,1 at
(13,1 MPa) nhit ho lng ca n l 00C, cn p sut 3,5 at (3,5 MPa) l
-400C. V vy kh SF6 thng c vn chuyn di dng lng trong cc bnh cha
v ch dng p sut khng cao trnh phi dng thit b hm nng. Mt khc
kh ny ch c cht lng tt khi khng c tp cht
- T nhng c im nu trn, kh SF6 c dng cch in v dp h
quang in trong cc my ct cao p v siu cao p.
4.4.4.2. c im my ct SF6
- My ct SF6 c s dng vo nhng nm 1970 v c ch to vi cc
cp in p t 12KV n 800KV.
- Do kh nng cch in v dp h quang in ca kh SF6 rt cao nn kch
thc ca my ct SF6 thng nh gn hn so vi cc my ct khc c cng in
p.
- Mi pha ca my ct c np kh SF6 khong t 4 7 bar (1 bar =
0,981,02 at).
Thng c np khong 6 bar. Do cng ngh ch to tin tin nn my ct
m bo kn rt tt, cho php lng r r kh 1% trong 1 nm.
- Mi pha ca my ct c t 1 n 4 ch ngt in ty thuc in p nh mc
v yu cu chu qu in p ca my ct. Cc my ct c U < 220KV mi pha 1
ch ngt in, cc my ct c U > 220KV v yu cu chu qu in p th s c t 2
n 4 ch ngt in.
- B truyn ng (BT) trong my ct SF6 thng s dng cc loi: (phn
loi theo ngun nng lng thao tc)
+ BT kiu l xo
+ BT kiu khng kh nn
+ BT kiu thy lc
+ BT kiu kt hp gia l xo, khng kh nn, thy lc
Cc my ct c U < 245KV thng dng 1 BT cho c 3 pha, cc my ct c
U > 245 KV th mi pha thng dng mt b truyn ng ring.
- Mi my ct c t 1 n 3 ng h o p lc kh SF6, v cng cch in
v kh nng dp h quang ca my ct ph thuc vo p lc kh. Khi p lc kh
H 4 13
CU TO MT PHA MY CT SF6
H 4 - 14
HNH NH MT MY CT SF6
Tn thng s
n v
in p nh mc
Tn s
in p xung
Dng in ct nh mc (n)
Dng in xung kch
Dng in ct nh mc
Ch thao tc
Thi gian ct
Thi gian h quang
Thi gian ng
Dng in ngn mch 1s
Khi lng cm ba bung ct
kV
Hz
kV
A
kA
kA
Tiu chun
Ct - ng ct
ms
ms
ms
kA
Kg
Tn thng s
in p nh mc
Tn s
in p xung
Dng in ct nh mc
5
6
(n)
Dng in xung kch
Dng in ct nh mc
Ch thao tc
8
9
Thi gian ct
Thi gian h quang
n v
Tiu chun
kV
Hz
kV
3,3 7,2
50
75
12
50
75
17
50
95
24
50
125
3150
3150
2500
2500
kA
kA
175
100
100
79
50
40
40
31,5
Ct 0,3s - ng ct 180s -
ms
ms
38
15
ng ct
38
38
15
15
38
15
10 Thi gian ng
11 Dng in ngn mch 1s
Khi lng cm ba bung
12
ct
ms
kA
75
50
75
40
75
40
75
31,5
Kg
320
320
320
300
5. Khi nim, cu to cc loi: vt liu cch in (cao su, mica, si thu tinh,
vt liu dn in (ng , nhm)
5.1. Vt liu cch in
5.1.1. Cao su.
5.1.1.1. Cao su thin nhin:
Ngi ta khng dng cao su nguyn cht vo vic sn xut cc vt liu cch
in, v n khng chu c nhit cao cng nh nhit thp v tc dng ca
dung mi. khc phc cc nhc im ny ngi ta tin hnh lu ho cao su, tc
l nung nng ln khi cho thm lu hunh vo cao su.
5.1.1.2. Cao su lu ho:
Cao su lu ho c dng rng ri trong cng nghip in lm cht cch
in cho cc dy dn trong cc thit b in, dng lp rp, dy cp mm, ch to
ra gng tay, ng, thm cch in v cc ng cch in.
Khi dng cao su lu ho lm vt liu cch in cn ch ti cc nhc im:
bn nhit thp, t chu c s tc dng ca du m, n b phng rp ln khi
ngm trong du m, ben zen, xng km bn i vi tc dng ca nh sng nht
l tia t ngoi lm cho cao su b ho gi nhanh, cao su c th gy tc hi cho vt
liu ng.
Cao su lu ho cch in thng c in tr sut khi
= 1015 .cm; = 3
= 58m/mm2; in tr sut nh
ko
= 80 135kG/mm2. in tr
ko
= 105kG/mm2.
ko
-1
= 23.10 , in tr sut
2,7G/cm3.
ko
Ac-quy
Hnh6 -1
q
t
Mi cram pe 1A = 10 A
3
- B i s c a Am p e : KilAmpe 1KA=10 A
6.2. Bn cht ca dng in trong cc mi trng
+ Trong kim loi: L dng chuyn di c hng ca cc in t t do trong
in trng.
+ Trong cht kh: L dng chuyn di c hng ca cc ion dng, ion m v
in t t do di tc dng ca in trng.
+Trong cht in phn: L dng chuyn di c hng ca cc ion dng, ion
m di tc dng ca in trng.
6.3. Sc in ng ca ngun
+ Mun to ra v duy tr dng in trong dy dn, th phi to ra v duy tr
lin tc 2 u dy dn 1 hiu in th. iu ny thc hin c khi a vo mch
kn 1 ngun in.
+ Mt mch in khp kn gm 2 phn: Mch trong v mch ngoi,
- Dng in mch ngoi i t cc dng n cc m ca ngun.
- Dng in mch trong i t cc m n cc dng ca ngun.
+ Nh vy cc ht in tch dng tip tc di chuyn t cc m n cc
dng ca ngun, th ngun in phi to c cc ngoi lc tc dng vo cc in
tch (Hnh 6- 2).
A
q - n v l vn (V).
Hnh 6- 2
A
E.I .t
E.I
+ Cng sut ca ngun: P = t = t
A U .I .t
U .I
+ Cng sut tiu th trn ph ti: P = t = t
A0 U 0 .I .t
U 0 .I
t
+ Cng sut tn hao trong ngun: P = t
Bi s ca W l:
3
2
2
t2
0
- Dng in:
U
- in p:
Um
2
0,707.U m
- Sc in ng:
0,707.I m
Em
0,707 Em
2
eab
ecd
Hnh7 - 2a
+ Khi
1
giay
1
T
np
60
chu
k trong 1 giy
f
np
60
60 f
P
(Vng/pht)
- Quan h gia tn s v tc gc
+ Nh ta bit gc quay
hay
+ Do
- Pha
th sc in
2
2f 2f ( Rad / s )
t
T
3
2
B=0
MF trung ho
+ Phn ng my pht in gm c
nhiu khung dy t ri rc trn b mt li
thp.
Hnh 7 - 3
, khung dy 3 l
no .
...)
1 t , 2 t 2 , 3 t 3 ....
2)
3)
+ Ti thi im ban u t = 0 th
. Do c gi l gc pha hay gi
e
e1
N
1
B=0
MF trung
2
0
ho
Hnh 7 - 4
e1
1); e2 = Em sin(t +
2)
+ T th hnh sin ta thy e1, e2 c dng bin thin nh nhau, nhng0e1 lun
lun chm pha sau e2 1 gc l c gi l gc lch pha.
= (t +
Nu:
1) - (t +
2) =
1-
- in p: u = Um Sin(t + ) (V)
A
S
7.2.1.1. nh ngha
Trc pha C
n
Trc pha B
Hnh 7 - 12
+ H thng in 3 pha l tp hp 3
mch in 1 pha ni li vi nhau to
thnh 1 h thng nng lng in t
chung, trong s mi mch u c
dng hnh sin, cng tn s v lch pha
nhau 1/3 chu k.
+ Mi mch in thnh phn ca h 3 pha gi l 1 pha. S ca mi pha gi l
S pha. H 3 pha m S cc pha
c bin bng nhau th gi l h thng in 3 pha i xng hoc cn bng.
H sc in ng ny c to ra t my pht in xoay chiu 3 pha. Qu
trnh to ra sc in ng xoay chiu 3 pha nh sau.
7.2.1.2. Nguyn l to ra sc in ng xoay chiu 3 pha
H sc in ng xoay chiu 3 pha c to ra t my pht in xoay chiu 3
pha. V nguyn tc my pht in xoay chiu 3 pha c cu to nh hnh 7 - 12.
a. Nguyn tc cu to
Gm 2 phn: Phn ng v phn cm nh hnh 7 - 12
+ Phn ng (Stato): l h thng 3 cun dy ging nhau, c t trong cc
rnh ca li thp Stato, lch nhau trong khng gian 1 gc 120 o v c gi l cc
cun dy pha. Cc u u k hiu: A, B, C ; u cui: X, Y, Z.
+ Phn cm (R to): l 1 h thng cc t thng l nam chm in, gm c 2
cc bc (N) v nam (S). H thng cc t c ch to sao cho cm ng t B phn
b dc theo b mt trong phn ng bin thin quy lut hm s sin:
B = BmSin
b. Nguyn l lm vic
Cho dng in mt chiu vo cun dy phn cm luyn t cho nam chm
in;
Ko Rto quay vi tc n, c chiu nh hnh v, th ng sc t phn cm
ln lt ct qua cc cun dy phn ng, sinh ra cc sc in ng hnh sin trong
cc cun dy AX, BY, CZ. V cc cun dy t lch nhau 120o trong khng gian,
EB O
nn cc S cng lch pha nhau 120o v thi gian (tc l 1/3 chu k).
Nu gc pha u ca S pha A bng 0 o (A = 0o) v cc cun dy hon ton
ging nhau. Th S sinh ra trong cc cun dy ln lt nh sau:
eA = Em Sint (V)
EC
EeA = E
B
3
2
eB
eC ring r tng
truyn ti in nng t ngun n ni tiu th ta c th ni
IA
IB
A
vi trc
i chiu v t cc i m, ri li v 0, t trng
c gi l t trng p mch.
B
X
Hnh 7 - 14
+ Gi s ta c h dng in 3 pha:
i A I m Sint (A) i B I m Sin (t 120 o )( A) i A I m Sin (t 240 o )( A)
3
2
Hnh 7 - 15
ia
ib
ia
8. ng c in v my pht in
8.1. My pht in ng b ba pha
8.1.1. Khi nim
d
ic
N
S
+ My in ng b l loi my in c tc quay khng i v c xc
S
60 f
p
B Bmax Sin
+ Ko phn cm quay vi tc
60 f
p
E A E B EC 4,44 fWk m
f
Trong :
ng;
np
60
- l tn s ca sc in
k - H s dy qun;
m - T thng cc i di mt cc
t.
+ Coi gc pha u ca sc in ng pha A
l 0o th phng trnh sc in ng ba pha c
vit nh sau:
e A E 2 Sin (t )
(V)
eB E 2 Sin (t 120o )
(V)
eC E 2 Sin (t 240 o )
(V)
60 f
p
Hnh8 - 4
Y
Hnh 8 - 3
A
X
ABC
UF UL
fF fL
CC
Hnh 8 - 5a
C
3
ABC
c 3 n u tt, tc l
U A U A' ; U B U B ' ;U C U C '
pht ho ln li.
+ Phng php nh sng n quay: S ni dy, th vc t hnh 8 - 6.
- Nu fF > fL nh sng n quay theo th t 1, 3, 2
- Nu fF > fL nh sng n quay theo th t 1, 2, 3
Tc ca nh sng cng nhanh
th s chnh lch tn s cng nhiu. Ta phi
A
iu chnh tc ca phn cm CC
sao cho n 1 tt, n 2 v n 3 sng bnh thng
th ta ng cu dao ho my phtCD
vo li.
C
Hnh 8 - 6a
in p li;Ct kch t v ng k v v
tr s 2 qua in tr dit t;
1
2
n2 n1
60 f
p
dn qun bng may loi tt, chi c nhit ln n 200 0C, chu c nh
hng ca mt s ho cht nh du, axt, mui... My bin in p v my bin p
lc u c cun dy v li thp. Li tn v cun dy c bc cch in bng du
cch in v hoc c bao bc bng pci, loi cch in bng du thng c v
thng du bng tn trng km dy d >1,5mm. Cng sut ca my bin in p
thng nh cha n 1kw, dung lng S ca my bin in p c tnh bng VA
(S 250VA), trong khi cng sut ca my bin p lc ln c tnh bng kVA
(S 31,5kVA, loi nh nht thng dng cho n ng). My bin in p
thng c kch thc hnh hc nh hn my bin p lc rt nhiu, c kch thc
mch t v kch thc ca cc cun dy nh, my bin in p t thay i v cu
to, kiu cch, hnh dng v kch thc. My bin p lc c ch to a dng v
c nhiu cp in p khc nhau, trong khi my bin in p ch c duy nht mt
cp in p th cp l 100V~. My bin p lc 3 pha c nhiu t u dy khc
nhau, trong khi my bin in p thng c ch to 1 pha hoc 3 pha c t
u dy Y0/Y0/ D h.
9.2. Cu to, nguyn l lm vic ca my bin dng in (TI)
My bin dng o lng trung th kiu CT* l my bin dng c poxy
hoc ngm trong du cch in. My bin dng in dng bin i cc dng
in ln xung dng in nh c th o bng cc dng c o thng thng
hoc c th a vo mch in cc thit b r le t ng iu khin bo v. Cc
my bin dng in thng c ch to c dng in th cp nh mc l 5A
(hoc1A). Cun dy s cp ni ni tip vi mch o c dng in i qua ln, cun
th cp n ni tip vi cc dng c o dng in. My bin dng in dng c
trong mch in cao, h th n c ch to da trn nguyn l cm ng in t.
Cun dy s cp c tit din to, cun
U1 dy th cp c tit din nh, s vng cun
dy th cp nhiu hn v t l nghch vi dng in nh mc. T s bin ca
my bin dng in c ghi trn nhn my:
UC'
Hnh 8 - 6b
U3
U2
UC
I1 N 2
= =k
I2 N 1 I
I1 = I2 kI
N l s vng dy
I l dng in
C 3 loi my bin dng thng hay x dng l:
- Loi ca s.
- Loi thanh ci.
- Loi nht th hay cn gi l kiu dy qun.
Ging nh my bin p lc, my bin dng in c ch to da trn nguyn
l cm ng in t ngha l: Nng lng in c truyn dn t cun dy s cp
sang cun dy th cp thng qua qu trnh cm ng t. Li thp c ghp bng
cc l tn si lch lm nhim v dn t c cht lng cao, tn hao thp. Dy dn
qun bng may loi tt, chi c nhit ln n 2000C, chu c nh hng
ca mt s ho cht nh du, axt, mui... My bin dng in v my bin p lc
u c cun dy v li thp. Li tn v cun dy c bc cch in bng du cch
in v hoc c bao bc bng pci, loi cch in bng du thng c v thng
du bng tn trng km dy > 1,5 mm.
10. My pht thy lc v my pht diesel
10.1. My pht thy lc
My pht in tua bin nc ( cc nh my thu in) c ch to vi tc
U1
quay chm,
thp hn nhiu so vi MP tua bin hi. Hn na tc quay ca MP
U2
tham s ca ngun nc (chiu cao hiu dng ct nc, lu lng dng nc...).
U3
UC'
knh
UCr to ln hn so vi MP tua bin hi. S i cc p c quan h vi tc quay
UB'
p
UA thc:
n theo cng
60 f
n
(10-1)
chiu cao v do gim c kch thc chung ca my. Thng khi my c cng
sut ln, c kt cu theo kiu .
My pht v tua bin nc thng c chung trc v , do chu lc
dc trc ln ca ton b trng lng ca r to cng nh lc hng trc ca dng
nc. V th ca cc MP tua bin nc phi c kt cu c bit, chu c lc
dc trc ln.
10.2. My pht diesel
10.2.1. Cc thnh phn chnh ca mt my pht in
TG
CL
CC
CL
MC
CC
(+)
RI
RI
(-)
RT
(-)
BI
(+)
RI
RI
RT
(-)
BI
A
Cp
KWh
BI
BU
Khi c ngn mch ti N th IN >> ILVBT qua BI xut hin dng IR i vo cun
(+)
dy ca r le dng in (RI) lm cho tip im ca RI ng li a ngun in mt
IR
RI
- Tn hiu ch huy dng truyn mnh lnh chnh v lin lc gia phng iu
khin trung tm vi cc phn xng.
Ngoi cc tn hiu trn nh my in v trm bin p c cc loi tn hiu nh
tn hiu bo s tc ng ca bo v r le, tn hiu ch s tc ng ca cc b t
ng...
11.2. Cc dng s ni in c bn
11.2.1. Khi nim v thanh gp
Thanh gp l ni nhn in nng t cc ngun cung cp n v phn phi in
nng cho cc h tiu th.
11.2.2. S mt h thng thanh gp
11.2.2.1.S . (hnh 11-4)
D3
D4
CLD2
CLD3
CLD4
MCD3
MCD4
CLTGD3
CLTGD4
D1
CLD1
MCD2
MCD1
CLTGN2
MCN2
MCN1
CLN2
CLN1
N1
CLP2
H 11-5
N2
11.2.3.3. u nhc im ca s .
* u im:
- Khi sa cha phn on no th ch phn on mt in trong thi gian
sa cha.
- C th vn hnh song song hoc c lp khi ng hoc ct dao cch ly phn
on.
* Nhc im:
- Khi cn sa cha dao cch ly thanh gp ngun (CL TGN) hay dao cch ly
thanh gp ng dy (CLTG) ca phn on thanh gp th phn on vn phi
ct in.
- Khi xy ra ngn mch trn phn on thanh gp no th my ct phn on
v my ct ngun ni vo phn on mt in lm cho dung lng ca trm
gim xung, cc h ph ti loi I mt ngun d phng (ch cn mt ngun cung
cp).
- Khi cn sa cha MCD hay MCN th ngun v ng dy vn b mt
in trong sut thi gian sa cha.
11.2.3.4 Phm vi ng dng
- S ny ng dng cho nhng ph ti c cng sut nh, khng quan trng
v Um 35 kV.
D1
D2
D3
CLVD3
a. c im, kt
cu, cch
b tr thit
b trn s
CLD2
CLN1
CLD3
CLD1
MCD1
MCD2
CLTGD1
CLTGD2
TGV
CLVN2
CLN2
CLV1
MCN1
MCD3
MCN2
MCV
CL TGN1
CLTGD3
CL TGN2
CLV2
TG
N1
N2
- Tt c cc thanh
ngungp
v ng
vng dy c ni vi thanh gp vng qua mt dao
cch ly vng (CLv) .
- lin lc TG vi thanh gp vng, ngi ta b tr mt my ct vng v 2
dao cch ly vng (CLv1, CLv2).
- Khi vn hnh bnh thng thanh gp vng d phng, nn MCV tt c cc dao dao
cch ly vng u m (CLVD1, CLVD2, CLVD3, CLVN1, CLVN2 u m).
b. Trnh t thao tc
* V d a my ct ng dy D1 (MCD1) ra sa cha.
- Trnh t thao tc nh sau:
+ Quan st thanh gp vng bng mt thng xem c vn g cn tr khng .
Nu khng c vn g m dao ni t ca thanh gp vng.
+ ng CLV2, CLV1, MCV. Nu ng MCV thnh cng chng t TGV tt .
+ ng cch ly vng ng dy 1 (CL VD1) v ng th. ng dy D1 c
ly in t TG v TGV.
+ Ct my ct ng dy D1 (MCD1)
+ Ct dao cch ly ng dy D1 (CLD1)
+ Ct dao cch ly thanh gp ng dy D1 (CLTGD1)
+ Thc hin cc bin php an ton a my ct ng dy D 1 ra sa cha, lc
ny MCV thay th cho MCD1.
* a MCD1 sa cha xong vo vn hnh:
+ Thc hin cc bin php an ton a MCD1 v v tr ban u.
+ ng CLTGD1, CLD1.
+ ng MCD1. ng dy D1 c ly in t TG v TGV.
+ Ct CLVD1 (v ng th nn khng c h quang pht sinh).
+ Ct MCV sau ct CLV1v CLV2. MCD1 tr li vn hnh bnh thng.
c. u, nhc im ca s
* u im:
- Khi sa cha mt my ct ng dy hay mt my ct ngun th ngun v
ng dy vn lm vic bnh thng.
- Khi cn sa cha TG, CLTG th ton trm vn lm vic bnh thng.
- Nu xy ra ngn mch trn TG th phc hi nhanh chng s c trn TG.
* Nhc im:
- Khi xy ra ngn mch trn TG th ton trm vn b mt in trong mt thi
gian ngn thao tc a TGV vo thay th.
- Tn nhiu dao cch ly, thm MC V v CLV lm gi thnh cao, vn hnh phc
tp.
d. Phm vi ng dng
S ng dng rng ri trong thit b phn phi, Um 110 kV.
11.2.6 S hai h thng thanh gp
11.2.6.1 S ni dy (hnh 11-7)
D2
D1
CLD2
CLD1
MCD1
CLTGD1
TGII
TGI
CLTGN1
CLN1
N1
CLD3
MCD2
3
CLTGN2
CLLL1
MCN1
D3
4
CLTGN3
CLLL2
MCLL
MCD3
5
6
CLTGN4
MCN2
CLN2
N2
thanh gp kia khng mang in (tt c dao cch ly, ni vo thanh gp khng mang
in u m).
11.2.6.3 Trnh t thao tc
V d 1 : Sa cha thanh gp lm vic a thanh gp d phng vo thay th.
V d TGI ang vn hnh cn sa cha, TGII d phng vo thay th.
- Trnh t thao tc nh sau:
+ Kim tra thanh gp d phng (TGII) bng mt thng nu khng c vn
g th m cc dao tip t ni vo TGII.
+ ng in vo TGII theo trnh t:
ng dao cch ly lin lc (CLLL1, CLLL2) sau ng MCLL. Nu ng MCLL
thnh cng th chng t TGII lm vic tt.
+ ng tt c cc dao cch ly ni vo TGII (CLTGD2,4,6 , CLTGN2,4).
+ Ct tt c cc dao cch ly ni vo TGI (CLTGD1,3,5, CLTGN1,3).
+ Ct in MCLL , CLLL, CLLL2.
+ Thc hin cc bin php an ton a TGI ra sa cha.
V D 2: Sa cha my ct ng dy MC D1 ca ng D1 vi gi thit hai h
thng thanh gp ang vn hnh song song, ng dy D 1 v D2 ang ly in
TGI, ng dy D3 ang ly in TGII, ngun N1 pht ln TGI, N2 pht ln TGII.
Trnh t thao tc nh sau:
* a N2 pht in ln TGI, D3 ly in t TGI:
+ ng CLTGN3, m CLTGN4 (ng th nn khng c h quang pht sinh) N2
pht in ln TGI.
+ ng CLTGD5, m CLTGD6 (ng th nn khng c h quang pht sinh) D3
ly in t TGI.
* a D1 ly in TGII:
+ Ct in MCD1, CLD1, CLTGD1.
+ Thc hin cc bin php an ton a MCD1 ra sa cha.
mch in c ni vi thanh gp vng qua dao cch ly vng pha ngun v pha
ng dy.
- lin lc gia hai h thng thanh gp vi thanh gp vng c b tr thm
my ct vng v 3 dao cch ly vng (CLV1, CLV2, CLV3).
D1
D2
D3
TGV
CLVD1
MCD1
CLD2
MCN1
CLTGN1
CLTGD2
CLVN2
CLVD2
CLN1
CLD1
CLTGD1
CLVN1
CLTGD4
MCD3
MCN2
3
CLV3
CLD3
CLN2
MCD2
2 CLTGD3
CLVD3
CLTGD5
MCV
CLTGD6CLV1
CLV2
CLLL1
CLLL2
TGII
TGI
MCLL
N1
N2
B-2
B-2
B-211.2.7.5
Phm vi ng dng
B2
11.2.10. S a gic.
11.2.10.1. S ni dy nh hnh 2-10.
11.2.10.2. c im kt cu s .
- S a gic nh hnh 2-10 thanh gp c ghp vng kn, gia 2 my ct
phn on ch c mt mch v trn cc mch khng c my ct bo v ring. Khi
cn sa cha my ct bt k khng c mch no mt in. Tnh m bo ca s
ging nh s 2 h thng thanh gp c 2 my ct trn mt mch.
11.2.10.3. u nhc im ca s .
* u im:
- S ny r tin v s lng my ct ch bng s mch.
* Nhc im.
- Khi sa cha my ct hay dao cch ly thanh gp th a gic h mch. Khi
nu xy ra ngn mch mch khc khng k vi n th a gic c th tch ra 2
phn v vy dn n mt s ng dy hay my bin p s b mt in. Cc kh c
in phi chn theo dng in cc i i qua n khi a gic h mch. Dng in
ny ln hn dng in lm vic qua kh c in khi a gic kn rt nhiu.
- Cu to ca thit b phn phi phc tp v bo v rle cho cc ng dy,
MBA kh khn hn.
- Ngi ta ch s dng s a gic vi s cnh ln nht l 6 .
11.2.11. S cu.
11.2.11.1. S cu c my ct pha my bin p (cu ngoi) .
a. S : Hnh 11-11.
N1
N2
MClLL
MC2
MC1
T1
T2
MC3
MC4
Hnh 11-11
b. c im kt cu.
- S hnh 11-11 v pha ng dy khng c my ct m ch c dao cch
ly. Khi sa cha hay s c MBA hai ng dy vn lm vic bnh thng: ngc
li khi sa cha hay s c mt ng dy th mt MBA tm thi mt in trong
thi gian thao tc ng in cho MBA .
c. Phm vi ng dng.
- S c p dng cho cc TBA thng xuyn ng ct my bin p v
ng dy ngn.
11.2.11.2. S cu c my ct pha ng dy.
a. S ni dy : Hnh v 11-12.
N1
N2
MC1
MC2
MCLL
T1
MC3
Hnh 11-12
T2
MC4
b. c im kt cu.
- S hnh 11-12 v pha cao p ca my bin p khng t my ct in.
- u nhc im ngc li vi s hnh 11-11. (u im l nhc im ca
s kia)
- Trong s ny khi ngn mch trn mt ng dy no th ch ng dy
b mt in cc MBA vn lm vic bnh thng.
- Khi s c trong MBA th mt ng dy tm thi mt in.
c. Phm vi ng dng.
S ny ch thch hp cho cc TBA t phi ng ct MBA v chiu di
ng dy ln.
12. Cu to, cng dng ca s cch in, chng st van u cc.
12.1. Cu to, cng dng ca s cch in
12.1.1. Cu to c bn:
S cch in thng bng gm c ch to bng nhng loi t st c bit
nh cao lanh l mt loi t st tinh khit c cht lng cao cng nh cc loi t
st do chu la khc. Bn ngoi s c trng men, lp men bao bn ngoi s khng
cho m thm vo trong cc l xp do lm gim ho nc ca s, nh th s
cch in chu c tc dng ca ma v cc cht lng khc trong kh quyn. Men
s cch in to ra mu sc ca s v loi b c cc vt nt nh trn b mt s,
tng bn c hc ca s. Men s c dn n di nh s.
Hin nay c nhiu loi s lm bng cc vt liu khc nhau nh: thu tinh,
gm, Polyme.
12.4.2. c tnh chung:
S cng, gin, chu nhit cao, t thm nc, thm kh,chu c tc dng
ca khng kh v dung mi ho cht. Chu in p cao t 10 30V/mm, r = 10 14
1015Wcm, s cch in bng polyme c c tnh cch in cao.
Trng lng ring 1/10 trng lng ring loi s cch in thu tinh hoc s
gm.
12.4.3. Yu cu k thut ca s:
- Chu c ph hoi do in v c do in v gi bo gy ra
- Chu c lc c hc cng bc.
- Chu c s tc dng x ca mi trng ni t s nhit cao, nng m,
bi than...
- Khng gy ra phng in b mt khi khng kh kh ro hoc b m t.
- Chu c in p nh thng cho php.
- Chu c qu in p khi c st nh v ng dy hoc khi c qu in p
ni b trong qu trnh thao tc my ct. Hin tng vng quang xy ra trn cc s
chui l do in trng phn b khng u dc theo chui s. Ti cc bt s gn
pha dy dn mang in s chu in p cao hn nn rt d b phng in b mt
ngay c khi chu in p lm vic.
12.4.4. Phn loi:
12.4.4.1. S treo:
Dng cho ng dy c cp in p trn 35kV gm nhiu bt s ghp li, s
lng bt s thay i theo cp in p.
Th d:
ng dy 110kV c t 7 n 9 bt s ghp li, ng dy 35kV c t 3 n
4 bt ghp li.
So treo csn gai l cch RiOn treo:
- Dng tiu chun TCVN, IEC 305, 471, 1109 hoc cc tiu chun tng
ng.
S bo v bng chng st van (CSV) cho trm bin p 35- 110kV thng
c s phi hp vi chng st ng (CSO) v dy chng st (DCS). Khi dng s
bo v ny c th ngn nga c t xa nh hng ca sng qu in p nh
lan truyn vo trm.
+ u li cc im u ni
+ Kt lun ng bc 2 trong trnh t thc hin.