YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI

VE
TEKNOLOJLER
Zehra Yumurtac(1),Nur Bekirolu(2)
(1) Yldz Teknik niversitesi, Makine Mhendislii Blm
(2) Yldz Teknik niversitesi, Elektrik Mhendislii Blm

ULUSLARARASI EKO TEKNOLOJLER VE EKOLOJK YERLEMLER

SEMPOZYUMU
14-15 KASIM,YT,STANBUL,TRKYE

Ekolojik sistem ile uyumlu alan

enerji kaynaklar yenilenebilir enerji
kaynaklardr.

Ekolojik sistem nedir?

Ekoloji,

canl varlklar ile onlarn doal

evresi arasndaki ilikileri inceleyen bilim
daldr.
lk kez 1869 ylnda Alman biyoloji bilgini
Ernest Haeckel tarif etmi ve kullanmtr.
Bu kelime iki yunanca kelimeden yaanacak
yer ile bilgi anlamna gelen kelimelerden
tretilmitir.
zellikle evre kirlilii sorunlarnn balad
gnmzde
olduka
gncel
bilim
dallarndan biri olmutur

Niin Yenilenebilir Enerji

Kaynaklar?
Klasik

enerji kaynaklarnn birounun

yakn bir gelecekte tkenecek olmalar

evre

ve insan
iin geri dnm
olmayan tehlikeler yaratmalar

Gelien

kalmalar

teknolojiyi beslemekte yetersiz

Yenilenebilir Enerji Kaynaklar

Hidrolik enerji
Kk hidrolik enerji
Rzgar enerjisi
Gne enerjisi
Jeotermal enerji
Bioktle enerjisi
Dalga Enerjisi
Gel-Git Enerjisi
Hidrojen enerjisi

Hidrolik enerji
Ekonomik Yaplabilir Hidroenerji
Potansiyeli(GWh)

Asya
3.600.000
Avustralya/Okyanusya
105.000
Avrupa
800.000
Kuzey ve Orta Amerika 1.100.000
Gney Amerika
2.300.000
DNYA TOPLAMI
8.905.000

 Bugn

bu potansiyelin halen 1/3

kullanlarak dnya elektrik retiminin %17
si karlanmaktadr ve hidrolik santrallerin
enerji retimi asndan
iyi kurulmu
teknolojisi olduu bilinmektedir.

Avantajlar:
Kirlilik yaratmaz, sera gazlar, SO2 ve partikl

emisyonlarnn olmamas
Ani enerji deiimlerinde ok abuk devreye girer ve acil
durumlarda da ok abuk devreden kar
Doal kaynaklar kullanldndan ithal enerji bamlln
nler
Yaplan yatrm sadece enerji iin deil, sulama ve takn
kontrol amal da kullanlmaktadr
Nehir trafiinde gerekli olan su seviyesinin sabit
tutulmasn salar
Birim elektrik enerji maliyeti ucuzdur

Dezavantajlar:
Toplam inaat sresi uzundur
Uzun sreli llen debi deerlerine ihtiya

bulunmaktadr,
Yatrm maliyeti yksektir
Bazen yalara ve kar erimelerine bal olarak olumsuz
etkilenmesi mmkndr

Hoover Santral, (675 MW), Nevada-Arizona,ABD

GNEYDOU ANADOLU PROJES ( GAP )

Dnyann 7 projesinden biri olan blgesel enerji ve sulama

amal projedir.

Proje alan Frat ve Dicle nehirlerinin oluturduu havzada

yer alan
9 ili kapsamaktadr. (Adyaman, Batman,
Diyarbakr, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, anlurfa,rnak)

Su kaynaklar program 22 baraj, l9 hidroelektrik santral

ve l.7 milyon hektar alanda sulama sistemleri yapmn
ngrmektedir.

Toplam maliyeti 32 milyar $ olan projedeki hidroelektrik

santrallerinin toplam kurulu gc 7476 MW olup ylda 27
milyar kWh enerji retimi ngrlmektedir.

Kk Hidroelektrik Santraller

Kk hidroelektrik santraller toplam kurulu gc 10 MWa kadar

olan santrallerdir. Kendi aralarnda mikro, mini ve kk olarak
isimlendirilirler.
Kk hidroelektrik santrallerin gelimi ve gelimekte olan
lkelerdeki toplam elektrik enerjisi retimindeki pay %5 ile %10
arasnda olmaktadr.
Dnyada zellikle ABD, in, Japonya, Fransada pek ok
uygulamalar mevcuttur.
Avantajlar; Byk projelerin gerekleme sresi uzundur, kk
projelerin daha ksa olur,
Kk hidroelektrik santrallerin makine aksam her lkenin artlar
ile yaplabilecek durumdadr, dolaysyla her lke iin ithal enerji
bamlln azaltmaktadr,
kk hidroelektrik santrallerde standardizasyona gitmek
mmkndr, bu da maliyeti azaltacaktr,
retilen elektrik enerjisi blgesel kullanmlar iin daha uygundur.
Dezavantajlar; Birim tesis maliyeti ve birim enerji maliyeti yksek
gl hidroelektrik santrallere nazaran daha yksektir.

Kk gl santralarla rnek (Alaska, 800 kW)

RZGAR ENERJS

-Geliiyor
-Binlerce yldan beri kullanlyor
-Fosil yaktlarla rekabet ediyor ve yaygnlayor

Dnyann ilk rzgar santrali kabul edilen tarihi Brush trbini

Brush trbininin zellikleri; rotor ap 17 m,kanat

says 144 adet , bu trbin 20 yl boyunca
elektrik retmi, trbinin jeneratr 12 kW
elektrik retmektedir.Tek dezavantaj trbinin
yava dnmesiyle dk bir verime sahip
oluudur.
Paul la Cour 1891-1918 yllar arasnda 100den
fazla 20-35 kW g aralnda trbin
tasarlamtr. Tasarmlar en son jenerasyon
Danimarka yel deirmenlerini esas alr.
Bilime yapt en nemli katk elektrikle hidrojen
retip bunu kullanmay baarmaktr.

Rzgar Enerji Potansiyeli

Dnya rzgar enerji potansiyelinin, 50 kuzey ve

gney enlemleri arasndaki alanda 9.000
TWh/yl kapasitenin kullanlabilir olduu
hesaplanmaktadr.
Dnya karasal alanlar toplamnn %27sinin
yllk ortalama 5.1 m/s den daha yksek rzgar
hznn etkisi altnda kald belirtilmektedir.
Bu rzgar enerjisinden yararlanma imkannn
olabilecei varsaymyla 8 MW/km2 retim
kapasitesi ile 240.000 GW Kurulu gce sahip
olunaca hesaplanmaktadr
Bugn 4500 kW gcnde rzgar trbinleri tek
nite olarak almaktadr.

Ktalarda rzgar enerjisi kurulu

gcn paylam

Rzgar enerjisinden elektrik enerjisi

retiminde en byk 5 Pazar (MW)
Almanya
ABD
spanya
Danimarka
Hindistan

14609
6374
6202
3110
2110

Kaliforniya Rzgar iftliindeki 100 kWlk Trbinler

Danimarkadaki denizst rzgar iftlikleri

Dnyada rzgar enerji santrallarnn

gcnn art

Rzgar Enerjisinin Avantajlar ve Dezavantajlar

Avantajlar : temiz ve emisyonsuz bir enerji kaynadr, emisyonu olmad iin
sera gazlar oluturmaz ve kresel snmaya katk yapmaz
Yakt maliyeti yoktur ve iletme masraflar ok azdr.
Da baml olmayan ve evresel koullar uygun olduunda srekli enerji
oluturan bir kaynaktr
Rzgar trbinleri karmak olmayan ve otomatik makinalardr ve periyodik
bakmlar sonucu 20-30 yllk mrleri boyunca sorunsuz alrlar
letmeye almak ve kullanmak ay gibi ksa bir srede mmkn
olabilmektedir.
Dezavantajlar: Enerji retimi rzgara baml olduundan rzgar kesilmesi
veya azalmas ile enerji kayb oluur
Trbin maliyetleri yksek olabilmektedir ancak gittike azalan bir maliyet
durumu sz konusudur
Byk dnel bir makine oluundan tr evrede ku lmlerine neden
olabilmektedir
Rzgar trbinlerinin meydana getirdii ses iddeti evreye grlt olarak
yansyabilir
Trbinler; elektromanyetik dalgay etkileyebilir

GNE ENERJS

Gne enerjisi, gnein ekirdeinde yer alan fzyon sreci ile

aa kan ma enerjisidir, gne enerjisinin iddeti, aa yukar
sabit ve 1370 W/m deerindedir, yeryznde ise 0-1100 W/m2
deerleri arasnda deiim gsterir. Bu enerjinin dnyaya gelen
kk bir blm dahi, insanln mevcut enerji tketiminden kat kat
fazladr.
Gne enerjisi teknolojileri yntem, malzeme ve teknolojik dzey
asndan ok eitlilik gstermekle birlikte iki ana gruba ayrlabilir:
Isl Gne Teknolojileri : Bu sistemlerde ncelikle gne enerjisinden
s elde edilir. Bu s dorudan kullanlabilecei gibi elektrik
retiminde de kullanlabilir.
Gne Pilleri: Fotovoltaik piller de denen bu yar-iletken malzemeler
gne n dorudan elektrie evirirler.

Gne Kollektrl Scak Su Sistemi

Parabolik anak Kolektrler

Gne Termal G Santrallerinin

Tasarm lkeleri
Santraln tesis edilecei ideal blge
seilirken;
-

Yllk ya miktarnn dk olmas,

Bulutsuz ve sissiz bir atmosfere sahip olmas,
Hava kirliliinin olmamas,
Ormanlk ve aalk blgelerden uzak olmas,
Rzgar hznn dk olmas kriterleri gz
nnde bulundurulmaldr.

Solar I Merkezi Alcl Gne Isl Elektrik Santral

JEOTERMAL ENERJ
Jeotermal

enerji ksaca yer ss olup, yer

kabuunun eitli derinliklerinde birikmi
basn altndaki scak su, buhar, gaz
termal enerji olarak tanmlanmaktadr.
Bugn dnya jeotermal enerji potansiyeli
14.1 TWh dir .
Dnyada ilk jeotermal santral nitesi 250
kW kurulu g ile 1913 ylnda talyann
Larderello kentinde kurulan santraldir.

C Jeotermal Akkann Kullanm Alanlar

180 Yksek konsantrasyon solsyonunun buharlamas, amonyum
absorpsiyonu ile soutma
170 Hidrojen slfit yolu ile arsu eldesi, diyatomitlerin kurutulmas
160 Kereste kurutulmas, balk vb. yiyeceklerin kurutulmas
150 Bayers yntemiyle alminyum eldesi
140 iftlik rnlerinin abuk kurutulmas ( konservecilikte )
130 eker endstrisi, tuz eldesi
120 Temiz su eldesi, tuzluluk orannn artrlmas
110 imento kurutulmas
100 Organik maddeleri kurutma, ( yosun, et, sebze vb. ) yn ykama ve
kurutma
90 Balk kurutma
80 Ev ve sera stma
70 Soutma
60 Kmes ve ahr stma
50 Mantar yetitirme, balneolojik banyolar
40 Toprak stma
30 Yzme havuzlar, fermantasyon, damtma, salk tesisleri
20 Balk iftlikleri,

Jeotermal enerji santral (100 MW,Kamojang,

Java, Endonezya)

Jeotermal Enerji Santral ( 300 kW, Fang, Tayland)

Dnya jeotermal kaynakl elektrik retim

potansiyelleri
Toplam kurulu g 11300 MW
Japonya
3321 MW
in
1915 MW
ABD
1874 MW
Izlanda
1443 MW
Trkiye
635 MW
Fransa
599 MW
Macaristan
340 MW
talya
307 MW

Jeotermal enerjinin avantajlar ve

dezavantajlar
Avantajlar;Jeotermal enerji, iklim koullarna bal olarak tkenmeyen
bir enerji kaynadr.
Bu enerji kaynan kullanan sistemler, dier sistemlere gre daha
gvenilir, verimli ve esnektir.
yksek bir kullanm oran ile alabilmektedirler.
Ayn zamanda bu santrallerin yapm sreleri olduka ksadr (Gleri
10 MWa kadar olanlarn 6 ay, 250 MW ve st kombine tesislerin 2
yl).
Dezavantajlar; Ayrma ve temizleme ilemlerine ramen, szan ve
bacadan kan gazlardaki kkrt gazlar, havann nemi ile birleerek
oluan asit nitelikte bileikler, evredeki canllar ve santralde
kullanlan elektronik donanm iin zararldr.
Bu zellikler, jeotermal santralin kurulu maliyetini, dolaysyla
amortisman giderlerini dier yenilenebilir enerji kaynaklarna gre
arttrmaktadr.

BOKTLE ENERJS

Karbon ieren her trl bitkisel veya hayvansal

atklardan oluan organik maddelere bioktle
denir.
Bu kaynaklar, bitkisel atklar, hayvansal atklar ile
ehir ve endstri atklar olarak snflandrlr.
Her trl bioktle yaklarak enerji elde edilebilir.
Enerji retme prensipleri termik santrallerle
ayndr. Temel fark yakt olarak kmr yerine
bioktlenin kullanlmasdr.

 Gnmzde

Avrupa Birlii kapsamnda

enerji tketiminin % 2-3' bioktleden
karlanmaktadr.
Dnya Enerji Konseyi raporlarnda 2020
ylnda
gre
modern
bioktle
ile
salanacak enerji;
Jeotermal enerjinin 6.4 kat, rzgar
enerjisinin 2.6-3 kat, gne enerjisinin
1.6-2.2 kat olabilecektir.

Bioktle enerji santral (60 MW, British Columbia, ABD)

Biogaz enerji santral (14 MW, Mackenzie, British Columbia,

ABD)

Bioktle Enerjisinin Dnyadaki Uygulamalar

svire Bernde bulunan Parlamento binasnn stlmas 3

km. uzaklktaki p gazndan retilen metan gaz ile
olmaktadr.
Fransa Pariste yer alan St.Queen blgesindeki santral
her yl 600.000 ton at yakmakta , 11 MW g
retmekte ve stma amal 1.5 milyon ton buhar
retmektedir
ngilterede Londra yaknlarndaki Deptford santral
400.000 ton at yakmakta, 32 MW g retmektedir.
Amerikada Williams Lake (British Colombiada) santral
60 MW , El Nido santral (Californiada) 10 MW,
Okeelanta Santral (Floridada) 74 MW g retmektedir.
Finlandiyada Lahti santral 25 MW g retmektedir.
Bunlar alan santrallardan bazlardr.

Bioktle enerjisinin avantajlar ve

dezavantajlar
Avantajlar; Bioktle doal enerji kayna olarak kendini sonsuza kadar
yenileyebilecek bir enerji kaynadr.
Gazlatrma daha temiz enerji retebilen bir enerji retim
teknolojisidir.
Gazlatrma
kullanmnda
emisyonlar
byk
bir
ekilde
sfrlanabilmektedir.

Buna ilaveten iten yanmal motorlarda gazlatrma yakt

kullanldnda petrol yakta nazaran daha az emisyon deerlerine
sahiptir.
Gazlatrmadan elde edilen gaz yaktta kkrt dioksit ve NOx
salnm olmaz.
Dezavantajlar; Petrol rnlerine gre retimi ve depolanmas daha
zahmetlidir ve gaz retim sistemlerinin altrlmas iin farkl
niteler gerektirir.

Dalga Enerjisi
alma Prensibi;
Archimedes
prensibi ve yer ekimi
arasnda oluan g, potansiyel enerji
olarak depolanr.
Dalgalardan
devaml
alnan
enerji,
depolanan
potansiyel
enerji
ile
dengelenerek enerji elde edilir.
Gnmz teknolojileri ile elektrik enerjisine
dntrlr

Dalga Enerjisi

100 kW 100 MW kadar ihtiya duyulan her

gte santral kurulabilir.
Santraln zeri turizm amal kullanlabilir.
Grlt kirlilii yoktur.Tam evrecidir.
Dalyan grevi sayesinde tesise ek gelir salanr.
Tamamen yerli teknoloji ile gerekletirilebilir.
Da bamll yoktur.
Ucuz olmas sebebiyle snmada, ilk tercihtir.

 Belikada dalga enerjisi santral

Dalga enerjisinin maliyeti

Tesis kurulu maliyeti 1200 2000 $ /kW

Birim Enerji Maliyet Aral 2,70 3,60

cent/kwh
Verimi % 91 dir.

Gel-Git Enerjisi

Gelgit hareketi; ay, gne ve dnyann ekim ve merkezka kuvvetleri

arasndaki etkileim sonucu oluur.
Suyun ykselme miktar, 20 m'ye kadar kabilir. Teknik anlamda
yararlanlabilecek gelgit ykselme miktar ise, 3 m'dir.
Gelgit dalgalarnn periyodu, yaklak olarak 12 saattir. Yani, bir gn
iinde iki kez su ykselmesi ve iki kez su alalmas olur. Gelgit enerjisi
potansiyeli, ekvatorda maksimum, kutuplarda ise minimumdur.
Gelgit olaynda suyun hareketinden, iki yntemle enerji elde edilebilir.
Suyun bir haznede biriktirilerek hazne ile deniz seviyesi arasnda
ykselti fark oluturulmas ve bu potansiyel enerjiden rnein elektrik
enerjisi elde edilmesi, birinci ve en eski yntemdir. Bu yntemin
dezavantaj, maliyetinin yksek olmas ve ok yer kaplamasdr.
kinci yntemde ise, suyun ykselme ve alalmas srasnda nne
konulan trbinleri dndrmesi ve bu trbinlerin dndrecei
jeneratrlerden de elektrik enerjisi elde edilmesidir. Bu yntemin bu
gne kadar uygulama alan bulamamasnn nedeni, ok byk
trbinlere ihtiya duyulmasdr. Bu yntem, byk bir trbin yerine
kk daha fazla trbin kullanm ile n plana kabilecektir.

Dnya gelgit gc potansiyeli, 100 000 MW olarak tahmin

edilmektedir.

Bu enerji kaynandan, dnyada en ok 15-22 yerde

yararlanmak mmkndr.

Gelgit Yeri

Gelgit Ykseklii (m)

Fundy Krfezi (Kuzey Amerika)

Puerto Gallegos (Gney Arjantin)
Portishead (ngiltere)
St. Malo (Fransa)

21
18
16
12

Kuzey Denizi

3-5

Dnyadaki Uygulamalar
Fransa,

5.6 m d, g 240 MW
Kanada, nominal gc 18 MW
in, 1.3 m d, g 3.2 MW
in, 2.5 m d, g 5 MW
Rusya, g 800 kW

ngiltere, rlanda, Hindistan, Kore, Brezilya, ABD,

Kanada, Avustralya ve Rusya'da, yeni gelgit
santrallerinin kurulmas planlanmtr.

Fransa'da St. Malo'daki gelgit enerjisi tesisi

HDROJEN ENERJS

Hidrojen enerjisi tketiciye yakt ve/veya elektrik biiminde

sunulan bir enerji kaynadr. Bu enerji, sudan elde
edilebilmekte ve yksek verimlilikle, evre zerinde hibir
olumsuz
etki
yaratmadan
yararl
bir
enerjiye
dntrlebilmektedir.
Doadaki miktar sonsuz olup tkenmez, yanmas ile ok
yksek verim elde edilir ve sonuta su buhar meydana gelir.
Doada bileikler halinde bol miktarda bulunan hidrojen
serbest olarak bulunmadndan doal bir enerji kayna
deildir.
Bununla birlikte hidrojen birincil enerji kaynaklar ile deiik
hammaddelerden retilebilmekte ve retiminde dntrme
ilemleri kullanlmaktadr.

Hidrojenin zellikleri

Hidrojen, renksiz, kokusuz, havadan 14.4 kez

daha hafif ve tamamen zehirsiz bir gazdr.
-252.77C'da sv hale getirilebilir. Sv hidrojenin
hacmi gaz halindeki hacminin sadece 1/700'
kadardr.
Hidrojen bilinen tm yaktlar ierisinde birim ktle
bana en yksek enerji ieriine sahiptir (st sl
deeri 140.9 MJ/kg, alt sl deeri 120,7 MJ/kg).
1 kg hidrojen 2.1 kg doal gaz veya 2.8 kg
petroln sahip olduu enerjiye sahiptir. Ancak
birim enerji bana hacmi yksektir.

Hidrojenin avantajlar ve dezavantajlar

Avantajlar; retilmesi ve depolanmas kolaydr,
letimi uygun bir yakttr,
Elde edilen enerji dier enerji formlarna kolayca
dntrlebilir,
Yksek verimlidir,
evreye zararszdr,
Sreklidir ve uzun mesafelere enerji iletimini
salar.
Dezavantajlar; Hidrojen enerjisi retimi iin
mutlaka baka bir enerji kaynana ihtiya vardr.

Hidrojenin retimi
Suyun direkt elektrolizi,
Termokimyasal retim,
Fotobiyolojik retim

yntemleri

Hidrojenin Svlatrlmas

Hidrojen petrole gre 4 kat fazla hacim kaplar;

hidrojenin kaplad hacmi kltmek iin
hidrojeni sv halde depolamak gereklidir. Ancak
byk miktarlar iin olduka pahal bir yntemdir.
nk hidrojen enerjisinin yaklak '
svlatrma ilemi iin harcanmaktadr.
Hidrojenin
svlatrlmas;
gaz
hidrojenin
kompresrlerde yksek basnta sktrlmas,
Sktrlm gazn sv nitrojen ile soutulmas
Trbinlerde geniletilmesiyle olur

Hidrojenin Depolanmas

Sv hidrojenin dk scaklktaki tanklarda saklanmasdr

Nanotplerde depolanabilmektedir.

elik tanklarda; Hidrojen gaz veya sv olarak

depolanabilir.Gaz olarak depolamada yksek basn
nedeniyle tank arlklar problem yaratmaktadr.

Hidrojen gazn depolamann belki de en ucuz yntemi,

doal gaza benzer ekilde yeraltnda, tkenmi petrol veya
doal gaz rezervuarlarnda depolamaktr.

Maliyeti biraz yksek olan bir depolama ekli ise, maden

ocaklarndaki maaralarda saklamaktr.

Dnyadaki uygulamalar
Dnyadaki

en byk sv hidrojen tank,

Kennedy Uzay Merkezinde olup 3400 m3
sv hidrojen alabilmektedir. Bu miktar
hidrojenin yakt olarak deeri 29 milyon
MJ veya 8 milyon
kWhe
karlk
gelmektedir.

Hidrojenin letimi

Hidrojen gaz, borular araclyla her yere kolaylkla ve gvenli olarak

tanabilmektedir.(Uygulamalar, Texas'da kullanlmakta olan 80 km
uzunluuna sahip boru ebekesi ile Almanya'da 204 km'lik boru
hatt rnek olarak gsterilebilir.)

Hidrojen sktrlm gaz, sv ya da metal hidritlerle kat halde

tanabilir.

Hidrojen tplere doldurularak karayolu, demiryolu ve denizyolu ile

iletilmektedir.

Byk miktarlar ve uzun mesafelerdeki g iletimi iin ; Boru hatt,

uzun mesafelere tamada; sv hidrojen,
kk miktarlar ve ksa mesafelerdeki tamalarda; sktrlm gaz,
ksa mesafelerde tamada; metal hidrit, kullanlmas en uygun
yntemlerdir.

Hidrojen enerjisinin gelecei

Aratrmalar, mevcut koullarda hidrojenin dier

yaktlardan pahal olduunu gstermektedir.
Yaygn bir enerji kayna olarak kullanm
teknolojik gelimelere bal olarak maliyetin
dmesine baldr.
Bununla birlikte, gnlk veya mevsimlik
periyotlarda oluan ihtiya fazlas elektrik
enerjisinin
hidrojen
olarak
depolanmas
gnmz iin de geerli bir alternatif olarak
deerlendirilebilir.

kincil Enerji Dnmleri ve

dnyadaki uygulamalar

Bunlardan birinci kullanm olan hidrolik enerji- hidrojen

enerjisidir. rnein; Kanadada 100 MW gcnde bir
hidroelektrik santral kurulmu, bu santralden elde edilen
elektrik enerjisi ile nehir suyu elektroliz edilerek hidrojen elde
edilmitir. Elde edilen gaz hidrojen tplere doldurulmu,
Almanyaya Hamburg limanna deniz yoluyla gnderilmitir.
100 MWlk bu tesisin Almanyada 75 MW lk bir g
santralna edeer olaca hesaplanmtr.

Hidrojenin depolama yntemlerinden biri de metal hidritlerdir

ve metal hidritler ounlukla otomobillerde kullanlmaktadr.
Bugn 135 km. yol alabilen metal hidritli otomobiller
almaktadr. Ancak metal hidritler pahaldr, bu sebeple
yakt pilleri kullanlabilir.

Yakt pilleri
Bunlar hidrojeni doal gaz ve oksijen ile

birletirerek elektrik retirler.

Yakt pillerinin almas elektroliz
ileminin tam aksidir.
Enerji dnm iin ok uygundurlar.
Uygulanmalarnda evre sorunlarnn fazla
olmamas ve kolaylkla tanabilmesi,
gelecekte ok yaygn olarak
kullanlabileceklerinin iaretidir.

Yakt pilleri, 100 W ile 10 MW arasnda

deien geni bir g aralna sahip olabilir.
Bugn maximum 1 MW gcnde yakt pilleri
retilmektedir.Ancak seri ekilde balanrsa 15
MWa kadar g elde etmek mmkndr.
Bugn iin birim maliyeti yksektir. Yaklak
olarak 1000-4500 $/kW mertebesindedir.
Yakt pillerinin elektriksel verimi yksektir. %4050 arasnda deimektedir.

kincil enerji dnmlerine dier bir rnek de;

Rzgar enerjisi-hidrojen enerjisi uygulamasdr.

Trkiyede Bozcaada pilot blge seilerek, 10.2 MW
kurulu gcndeki rzgar santralndan adann elektrik
enerjisi retilmektedir. Gnn daha az enerji gerektiren
zamanlarnda deniz suyu elektroliz edilerek hidrojen elde
edilecek ve gaz hidrojen yeralt boru hatlaryla tm adaya
iletilecek ve ayn zamanda yakt olarak kullanlacaktr.

Gne-hidrojen uygulamalar da dnyada olduka

kullanm yaygn bir enerji trdr. Gne enerjili
santrallerden elde edilen elektrik enerjisi elektroliz
sisteminde kullanlarak hidrojen retimi salanmaktadr.
zerinde almalar devam etmektedir.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn

Karlatrlmas
Yatrm bedeli($/kW)

Petrol
1500-2000
Kmr
1400-1600
Doalgaz
600-700
Nkleer
3000-4000
Hidrolik
750-1200
Gne
Yksek
Jeotermal 1500-2000
Rzgar
1000-1200

Birim enerji maliyeti(cent/kWh)

6
2.5-3
3
7.5
0.5-2
10-20
2.2-4
3.5-4.5

Enerji trlerinin evresel etkilerinin

karlatrlmas

klim Deiiklii Asit Yamurlar Su Kirlilii

Petrol
+
+
+
Kmr
+
+
+
Doalgaz +
+
+
Nkleer +
Hidrolik +
Gne
Jeotermal +
Rzgar
-

Enerji trlerinin evresel etkilerinin

karlatrlmas

Toprak kirlilii Grlt

Petrol
+
+
Kmr
+
+
Doalgaz +
Nkleer
+
Hidrolik
Gne
Jeotermal +
Rzgar
+

Radyasyon
+
+
-

Bu tablolara baktmzda yenilenebilir enerji

kaynaklar olduka avantajl grnmektedir.
Yatrm maliyeti ve birim enerji maliyeti dier
enerji kaynaklarna nazaran biraz daha pahaldr.
Teknolojinin ilerlemesiyle ileriki yllarda daha da
ucuzlayaca bilinmektedir.
Ancak enerji kaynaklar arasnda karlatrma
yapmaya gerek yoktur.
nk yenilenebilir enerji kaynaklar her zaman
dier enerji kaynaklarnn tamamlaycs
olmutur.

Teekkrler