FONETIK

VOKAL
Bunyi yang terhasil apabila tiada sekatan
pengaliran udara
Ditentukan dengan kedudukan lidah dan
bentuk bibir
Bentuk bibir dan saiz rongga mulut
menentukan vokal dalm keadaan terbuka,
separuh terbuka, separuh sempit, atau luas
Kedudukan lidah
 Juga menentukan sama ada bunyi vokal depan,
belakang, atau tengah
 Jika depan lidah terlibat,menghasilkan vokal depan
 Jika belakang lidah terlibat,menghasilkan vokal
belakang
 Vokal tengah adalah apabila lidah dalam keadaan
bersahaja
Diagram vokal kardinal
 Diperkenalkan oleh Daniel Jones (1956)
vokal depan
VOKAL DEPAN
Bunyi [i],[e], [a], [ε]
Melibatkan alat artikulasi lidah, saiz rongga mulut dan
bentuk bibir
Daerah artikulasi pula adalah lelangit keras
1.vokal depan sempit
Terhasil apabila hujung lidah diletakkan pada titik
yang paling tinggi di bahagian depan mulut
Lelangit mulut diangkat rapat kepada belakang
tekak dan menutup rongga hidung
Udara keluar melalui rongga mulut sambil
menggegarkan peti suara
Semasa melafazkan,bibir dalam keadaan terhampar
Kedudukan lidah pada kedudukan paling tinggi
dalam rongga mulut
Contoh-[#ikan#] (ikan)
[#bila] (bila)
Vokal separuh sempit
 Huruf [e]
 Bahagian depan lidah agak ke bawah sedikit, (sepertiga
tinggi lidah semasa melafazkan bunyi [i]
 Lelangit lembut diangkat rapat kebelakang tekak dan
menutup rongga hidung
 Udara keluar melalui rongga mulut sambil
menggegarkan pita suara
 Bibir dalam keadaan terhampar
 Pembukaan bibir agak sederhana
 Contoh:-[#sate#] (sate)
[#elok#] (elok)
Vokal depan separuh luas
 Huruf [ε]
 Dihasilkan apabila depan lidah diturunkan du pertiga
dari kedudukan semasa melafazkan bunyi [e]
 Lelangit lembut diangkat rapat kebelakang tekak dan
menutup rongga hidung
 Udara keluar melalui rongga mulut sambil
menggegarkan pita suara
 Bibir dalam keadaan terhampar
 Contoh: [#otε#] (membuat sedikit demi sedikit dalam
dialek kedah)
[#modε#](modal dalam dialek kedah)
Vokal depan luas
 Huruf [a]
 Depan lidah diturunkan ke titik yang paling bawah
dalam rongga mulut
 Puncak dari depan mulut tertarik ke belakang sedikit
 Lelangit lembut diangkat rapat kebelakang tekak dan
menutup rongga hidung
 Bibir dalam keadaan terhampar
 Contoh vokal [a]: [#aku#] (aku)
[#hati#] (hati)
Vokal belakang
Bunyi vokal yang terlibat adalah [u], [o],
Alat artikulasi yang terlibat adalah lidah dan lelangit
lembut
Rongga mulut dan saiz bukaan mulut menentukan
kadar bukaan luas
Daerah artikulasi yang terlibat adalah lelangit keras
1. Vokal belakang sempit
 huruf [u]
 Menaikkan belakang lidah setinggi yang mungkin
seperti merapati lelangit keras
 Tiada sekatan udara berlaku
 Lelangit lembut diangkat rapat kepada belakang
tekak dan menutup rongga hidung
 Udara keluar melalui rongga mulut sambil
menggegarkan pita suara
 Bibir dalam keadaan bundar
 Contoh: [#ulam#] (ulam)
[#suka#] (suka)
Vokal belakang separuh sempit
Huruf [o]
belakang lidah diturunkan sedikit dari titik yang paling
tinggi
 Lelangit lembut diangkat rapat kepada belakang
tekak dan menutup rongga hidung
 Udara keluar melalui rongga mulut sambil
menggegarkan pita suara
 Bibir dalam keadaan bundar
 Contoh: [#soto#] (soto)
[#lontong#] (lontong)
Vokal belakang separuh luas
Huruf [‫]כ‬
Belakang lidah diturunkan lebih rendah sedikit
semasa menghasilkan vokal [o]
 Lelangit lembut diangkat rapat kepada belakang
tekak dan menutup rongga hidung
 Udara keluar melalui rongga mulut sambil
menggegarkan pita suara
 Bibir dalam keadaan bundar
Contoh;[#b‫כ‬rak#] (borak)
[#tump‫כ‬#] (mati,dialek Bota Perak)
Vokal belakang luas
huruf [α]
Belakang lidah diletakkan di titik paling bawah dan
sejauh-jauhnya ke belakang terus menerus
 Lelangit lembut diangkat rapat kepada belakang
tekak dan menutup rongga hidung
 Udara keluar melalui rongga mulut sambil
menggegarkan pita suara
 Bibir dalam keadaan bundar
Contoh;[#gulα#] (gulai, dialek Sungai Perak )
VOKAL TENGAH
Huruf [ ә]
Dihasilkan dengan meletak lidah pada lantai rongga
mulut
Bibir terbuka, tetapi tidak luas
Udara melalui rongga mulut
Contoh: [#lәbah#] (lebah)