1.

Gamelan lan wayang ing Jawa wis ana wiwit jaman prasejarah. Nanging taun
sing pas angel dingerteni. Sebab ing jaman prasejarah masarakat Jawa durung kenal
tulisan lan ora ana bukti-bukti tulisan sing keno kanggo nglacak.
Ukara pitakon sing cocok karao paragraf ing dhuwur yaiku....
a. Gendenapa wayang lan gamelan ana ing Jawa?
c. Genea ana wayang lan gamelan
ing Jawa
b. Kapan anane wayang lan gamelan ing Jawa
d. Kepriye wayang lan gamelan
ana ing Jawa
2. Saben laras utawa saprangkat gamelan ana ... ricikan
a. 2
c. 9
b. 12
d. 15
3. Sing ora kalebu sandhangan kanggo wong Jawa ....
a. surjan
c. blangkon
b. bebet
d. keris
4. Papan kanggo latihan karawitan diarani ....
a. sanggar rawit
c. sanggar seni
b. sanggar gangsa
d. sanggar budaya
5. Tukang gawe perkakas saka watu diarani ....
a. gerji
b. jlagra

c. gemblak
d. niyaga

Gender iku salah siji piranti gamelan Jawa. Gender ing gamelan slendro
nduweni 11-12 wilah sing tipis lan digawe saka logam, menawa ana ing gamelan pelog
nduweni 12-13 wilah, nanging ana uga Gender sing mung nduweni 7 wilah. Wilah-wilah
iku ditata ana ing tali kang dipasang ing kayu kang ana ing kiwa tengene. Ana ing
sangisore wilah-wilah mau dipasang bumbung, kang gunane kanggo kothak swara.
Bumbung-bumbung iku dikethok kanthi ukuran maneka rupa. Kanggo nadha sing paling
ngisor, bumbunge utawa pringe dikethok sing paling ngisor rose. Kanggo nadha sing
luwih dhuwur dikethokake pring utawa bumbung sing luwih dhuwur.
Ana ing pakeliran wayang, Gender digunakake kanggo ngiringi crita, dialog
utawa gunem antarane tokoh utawa paraga wayang. Gender yaiku salah siji ricikan
gamelan sing fungsine kanggo instrumen melodi. Anane Gender ing pentas gamelan
kalebu wigati. Ing pagelaran wayang kulit ricikan gamelan Gender nduweni fungsi
kanggo nguripake swasana, nuntun dhalang. Ing pagelaran wayang, panabuh Gender
nduweni peran kang utama, kudu nabuh instrumen sing ora tau mandheg sawengi muput

6. Manut isining wacan jenise gender kajaba ...

a. gender titi laras
b. gender penembung

c. gender barung
d. gender penerus

7. Ana ing pakeliran wayang, gender digunakake kanggo ...

a. Unen unen
b. Ngiringi crita, dialog utawa gunem antarane tokoh utawa paraga wayang
c. Guyon
d. Ngiringi tari

8. Bumbung sangisore wilah-wilah kanggo ...

a. kothak swara
b. nyelengi

c. gawe dolanan

9. Wilah-wilah ing gender iku ditata ana....

a. ing lemah
b. ing tali kang dipasang ing kayu kang ana ing kiwa tengene
c. ing ngisor bumbung
d. ing dhuwur bumbung
10. sing kalebu ricikan pencon yaiku ...
a. Bonang
b. Kendhang ketipung

c. bem
d. demung

11. sing kalebu ricikan wilahan yaiku ....

a. Kendang batangan
b. Gong

c. bonang
d. demung

12. omah cilik ing tengah sawah kanggo tanduran diarani...

a. Tangsi
c. gardu
b. Gupit man
d. gubug
13. Pak guru rawuh tas
a. nggawa
b. ngempit

c. nyangking
d. ngasta

14. Aryo nyaponi latar.

Tembung linggane nyaponi yaiku
a. nyapu
b. sapon

c. sapu
d. poni

15. papan dienggo ndandani sepedha motor yaiku .

a. bengkel
b. pasar

c. garasi
d. stanplat

16. Larase gamelan ana .

a. 12
b. 4

c. 10
d. 2

17. Museum Sonobudoyo dumunung ing .

a. Mangkunegaran
b. Surakarta

c. Ngayogyakarta
d. Cirebon

18. Titi laras : 1, 2, 3, 5, 6, 1 diarani .

a. titi laras slendro
b. titi laras pelog

c. titi laras pelog lan slendro

d. titi laras madya

19. Gamelan iki jenenge .

a.
b.
c.
d.

kendhang
siter
gambang
ketipung

20. Sing diarani gamelan Saron yaiku .

a.

b.

c.

d.

21. Jinise gamelan slendro wutuh cacahe .

a. 26 iji
b. 28 iji

c. 32 iji
d. 29 iji

22. Cacahe kenong seperangkat gamelan pelog .

a. 6
b. 5

c. 4
d. 3

23. Bocah sregep sinau mesthi pinter.

Tembung katrangane yaiku .
a. bocah
b. sregep sinau

c. mesthi
d. pinter

24. Gemblak yaiku .

a. tukang mbebedhag kewan ing alas
b. tukang gawe keris utawa tombak
c. tukang gawe barang saka kuningan
d. tukang nggambar
25. Tukang nabuh gamelan arane .
a. juru gendhing
b. kundhi

c. juru sungging
d. niyaga

26. Aja bengak-bengok, simbahku lagi waja

a. lara
b. sakit

c. dhangan
d. gerah

27. Pira regane buku iki, mas?

Kalebu ukara .
a. pakon
b. pitakon

c. pamenging
d. pangajak

28. Hawane panas benget, mengko sore arep udan.

a. mbok menawa
b. amarga

c. apa maneh
d. nanging

29. Omah jaga arane

a. pagupon
b. gardu

c. esong
d. beteng

30. Yen dolan, wayah surup kudu bali!

Tembung wayah ing ukara iki tegese .
a. putu
b. wektu

c. jam
d. kahanan

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Gangsa punika wonten kalih werni inggih punika ... lan ....
Tukang gawe barang saka wesi arane ....
Arane papan panggonane ratu utawa daleme ratu yaiku ....
Wis ... anggonku ngandhani, ora mari malah ndhadra.
Panggonan kewan galak sing dipageri wesi arane ....
Gamelan nganggo laras werna lima diarani ....
Sing dadi niyaga isih cilik-cilik
niyaga tegese ....
8. Joko ora mangkat sekolah, aja-aja lara.
Tembung katrangane ... nerangake ....
9. Eyang putri nembe tilem. Tilem kuwi luput, benere .
10. Mung , kira-kira, paling-paling, iku kalebu tembung katrangan sing nerangake

1. Aranana jenenge gamelan sing kalebu ricikan pencon 3 wae!

2. Gawea ukara ngganggo tembung-tembung ngisor iki!
a. aja-aja
b. mbok menawa
c. arang-arang
3. terangna sing diarani :
a. pesantren
b. pawon
c. clunthang
4. Gawea karangan kanthi tema kesenian ketoprak nganggo basa lan ejaan kang bener!
(akehe 2 paragraf)
5. Kramakna ukara ing ngisor iki!
a. Ibu lunga menyang pasar.
b. Pak Wayan ngingu pitik telulas cacahe.