TRNG I HC BCH KHOA TPHCM

KHOA K THUT HA HC
B MN CNG NGH THC PHM

BO CO TIU LUN
PHN TCH THC PHM

KIT TH NHANH TRONG PHN TCH

THC PHM
GVHD
SVTH

TS. Phan Ngc Ha

:

Trn Th M Chu
V Hng Hnh
Hunh Th Thu Vn

TP. HCM 10/2013

61100359
61101031
61104181

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

MC LC
1. TNG QUAN...............................................................................................3
1.1.

t vn ................................................................................................... 3

1.2.

Hin trng................................................................................................... 4

1.3.

u im...................................................................................................... 5

1.4.

Lnh vc ng dng........................................................................................ 5

2. PHNG PHP SC K MIN DCH...................................................6

3. MT S LOI KIT TH NHANH...........................................................7
3.1.

Kit th nhanh Aflatoxin B1 (Nng sn)..............................................................7

3.2.

Kit th nhanh pht hin c t Staphyloccocal entotoxin B (SEB)..........................9

3.3.

Kit th nhanh phm mu c v khng c.....................................................10

3.4.

Kit th nhanh formol (formaldehyde).............................................................12

3.5.

Kit th nhanh hn the.................................................................................. 14

3.6.

Kit th nhanh hormone tng trng Clenbuterol Ractopamine Salbutamol.........15

3.7.

Kit th nhanh d lng khng sinh beta-lactam trong sa..................................18

3.8.

Kit th nhanh bnh l mm long mng FMD Ab...............................................21

4. MT S HNH NH KIT TH NHANH CHT C TRONG THC

PHM................................................................................................................22

1. TNG QUAN
2

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

1.1.

t vn
Hin nay, an ton v sinh thc phm l mt vn thi s c ngnh y t, cc
ngnh c lin quan v ton x hi c bit quan tm v hng ngy mi ngi phi i mt vi
qu nhiu loi thc phm khng bo m sc khe cho chnh ca bn thn mnh v gia nh.
Theo s liu thng k ti Cc An ton V sinh thc phm, t 1997 ti 2004 c
2.237 v ng c thc phm vi 43.655 ngi mc v 429 ngi t vong. Nguyn nhn gy
ng c thc phm ch yu l do vi sinh vt (42,2%), sau l ho cht (24,9%) v c t t
nhin trong thc phm (25,2%). c tnh, mi nm c khong 8 triu ca ng c thc phm
ti VN.
Cn theo cng vn s 4267/UBND-TM ca y ban nhn dn Thnh ph H Ch
Minh gi B Nng nghip v Pht trin nng thn:
Thnh ph H Ch Minh ang phi nhp mt lng ln nng sn thc phm t cc
tnh thnh trong c nc ch yu thng qua ba ch u mi nng sn thc phm (Hc Mn,
Th c, Bnh in) vi khi lng khong 7.589 tn/ ngy m, trong gm 608 tn tht,
985 tn thy sn v 5.996 tn rau c qu. c th hot ng kinh doanh ca 3 ch u mi l
nng sn, thc phm ti sng vo ch vi s lng rt ln v sau c phn phi ra th
trng trong thi gian rt ngn (ngay trong 1 m). Theo quy nh, c c s x pht vi
phm hnh chnh i vi trng hp thc phm ti sng b nhim khun hoc tn d ha
cht, cht cm phi c kt qu phn tch nh lng ti phng kim nghim c ch nh;
thng thng cn thi gian t 2 n 4 ngy c kt qu. Do cha c quy nh tm gi l
hng, nu kt qu dng tnh th l hng c phn phi ra th trng. V vy, vic x l
vi phm v an ton thc phm bng vic p dng bin php khc phc hu qu (tch thu, tiu
hy) khng th thc hin c.
y ban nhn dn thnh ph H Ch Minh kin ngh B Nng nghip v Pht trin
nng thn xem xt vic quy nh v cng nhn phng php phn tch nh tnh bng kit th
nhanh kim tra, nh gi v x l khi thc phm ti sng c kt qu dng tnh vi ha
cht, cht cm; hng dn c th quy trnh p dng (trnh t, th tc, phng php ly mu
v cng nhn kt qu) v bin php x l khi c kt qu dng tnh vi phng php phn
tch nh tnh bng kit th nhanh trong thi gian ch kt qu phn tch nh lng x l
theo quy nh php lut.
Phc p cng vn s 4267/UBND-TM, B Nng nghip v PTNT c kin nh sau:
Kt qu thu c t th nghim bng kit th nhanh thc phm l kt qu ban u, ch
mang ngha sng lc, nh hng cho cc th nghim khng nh tip theo trong phng th
nghim. Khng s dng kt qu thu c t th nghim bng kit th nhanh thc phm lm
c s x l vi phm.
Do , kin ngh ca y ban nhn dn thnh ph H Ch Minh v vic xem xt quy
nh v cng nhn phng php phn tch nh tnh bng kit th nhanh kim tra, nh gi
v x l khi thc phm ti sng c kt qu dng tnh vi ha cht, khng sinh cm l
khng ph hp vi cc quy nh hin hnh.
3

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

1.2.

Hin trng
Hin nay, trn th trng Vit Nam c bn nhiu loi kit th nhanh, ch yu l cc loi
kit ngoi, kit ni tng t dnh cho ngi tiu dng cha nhiu. Cc kit ngoi th cha ph
hp lm vi iu kin ca Vit Nam, khi s dng phi ong o ha cht t cc l nh ng
sn, v vy khng loi tr c sai s ch quan do ngi s dng gy ra.
Ngoi ra, trong nc, cc chuyn gia thuc Vin k thut Ho sinh v Ti liu nghip
v (Tng Cc K thut-B Cng an) ch to c 15 b kit khc nhau c th th nhanh v
cho ngay kt qu nhiu loi c cht thng c cho vo thc phm nh nitrit trong tht
ch bin, ch trong thc phm, thc ung Trong cc kit th ca Vin K thut Ho Sinh
v Ti liu nghip v, lng ha cht c nh lng sn, do vy loi b c sai s ni
trn.
Chng c sn xut di dng ng thu tinh, que nha hoc ti nh, bng nguyn
liu sn c trong nc. Nhng loi kit ny c chung mt c im: pht hin s hin din ca
mt loi ho cht c hi trong thc phm thng qua s thay i mu sc ca thuc th nm
sn bn trong kit, do vy c th d dng c kt qu bng mt thng. Ngoi tr kit kim tra
thuc tr su cho kt qu sau khong 50 pht, cc loi kit cn li cho kt qu sau khng qu 5
pht vi nhy v chnh xc cao. Mi loi kit kim tra c ch to bng mt cng ngh
khc nhau, tun th cc quy nh ca B Y t, Tiu chun Vit Nam hoc Dc in Vit
Nam.
Bng 1: Cc loi kit th nhanh c ch to bi Vin K thut Ho Sinh v Ti liu
nghip v (B Cng an)
STT

Tn kit/test v tnh nng chnh

Thi
gian pht hin
(pht)
Kit kim tra nhanh thuc tr su trong rau qu
50
Kit kim tra, pht hin nhanh acid trong gim
<5

1
2
n
3

Kit kim tra hn the trong ch, gi, tht ti

<5

Kit kim tra nhanh hypoclorid trong thc phm

Kit kim tra nhanh phm mu tng hp thuc
loi acid, base
Kit kim tra nhanh du m b oxy ha qu mc
Kit kim tra nhanh nitrite trong sn phm tht
ch bin
Kit kim tra nhanh nitrate s dng bo qun
thc phm
Kit kim tra nhanh salysilic trong mt s loi
thc phm
Kit kim tra nhanh cc thc phm s dng
formol bo qun

<5
<5

sng
4
5
6
7
8
9
10

<5
<5
<5
<5
<5

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

11
12
13

Kit kim tra nhanh methanol trong cc loi ru

Kit kim tra ch trong thc phm, ung
Kit kim tra nhanh asen trong thc phm,

<5
<5
<5

Kit kim tra nhanh mui thy ngn ha tan

trong thc phm, ung
B kit kim tra nhanh ng sacharose trong
ung

<5

ung
14
15

1.3.

<5

u im
c im chung ca cc loi kit th nhanh l:

nhy v chnh xc cao.

Thi gian pht hin s c mt ca ha cht c hi ngn.
n gin, d s dng i vi ngi tiu dng.
Gi thnh r.

1.4.

Lnh vc ng dng
-

Kit th nhanh c ng dng trong cng tc kim tra, kim sot hng ha vo cc
ch u mi v ch truyn thng, cc ca hng hoc ngay ti c s sn xut, ch bin
thc phm, i vi trng hp thc phm ti sng b nhim khun hoc tn d ha
cht, cht cm, dnh cho cc c quan chc nng pht hin nhanh vi phm cng nh
dnh cho ngi tiu dng trong qu trnh la chn thc phm s dng.

Nh ni trn, kt qu thu c t th nghim bng kit th nhanh ch l kt qu

ban u, mang ngha sng lc, nh hng cho cc th nghim khng nh tip theo
trong phng th nghim, khng c s dng lm c s x l vi phm.

2. PHNG PHP SC K MIN DCH

Do cc ha cht, cht cm trong thc phm rt a dng vi cc tnh cht vt l, ha
hc, sinh hc rt khc nhau, nn cc phng php phn tch nh tnh s dng trong cc loi
kit th nhanh cng khc nhau. Trong , phng php sc k min dch l phng php c
s dng ph bin.
Trong phng php sc k min dch, phn ng min dch c thc hin trn giy
sc k bng s mao dn. Trong h thng ny s dng hai loi khng th c hiu khng li
khng nguyn. Mt khng th c gn c nh trn giy sc k, khng th cn li c nh
du vi colloidal gold (kim loi keo) v c thm vo sample pad. Khi mu c nh vo
sample pad, khng nguyn trong mu s to thnh phc hp min dch vi khng th nh
du vi colloidal gold. Phc hp ny s di chuyn theo mu v s gp khng th c nh trn
mng sau hnh thnh phc hp min dch vi khng th c nh ny, kt qu l to ra vch
mu trn mng.

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

S xut hin ca vch mu trn mng chng t s hin din ca khng nguyn quan
tm trong mu. V dung dch mu s di chuyn qua mng rt nhanh nn c th pht hin s
hin din hay khng ca khng nguyn trong vng 15 pht.

Hnh 1: Nguyn tc k thut sc k min dch

Hnh 2: Kit th nhanh bng k thut sc k min dch

3. MT S LOI KIT TH NHANH
3.1.
Kit th nhanh Aflatoxin B1 (Nng sn)
Gn y, Trung tm Y t d phng TP H Ch Minh kim nghim 40 mu ht c
du v cc sn phm c lin quan nh u phng, vng, c ph ht, u phng da c, ht iu
rang, du n, bt dinh dng Kt qu cho thy hm lng Aflatoxin trong u phng cao
hn tiu chun 263 ln, cn trong ko u phng th vt tiu chun 138 ln. Mt nghin cu
ca Vin Nghin cu du thc vt thc hin cch nay khng lu cng cho thy trong s 89
mu u phng t ng rung ca nng dn c 11 mu nhim Aflatoxin B1, bn trong s
nhng mu ny nhim Aflatoxin t va phi n cao (31,2 - 125mg/kg). Cn trong s 11 mu
u phng ly t ch v c s ch bin du th c 5 mu nhim Aflatoxin 20 - 112,2 mg/kg.
Vin V sinh y t cng cng ti TP H Ch Minh cng tng kim nghim 115 mu thc
phm (gm u phng da c, ko u phng, nc tng lm t u nnh, hp chay lm
t cc loi u v bt m, c ph, thc n gia sc) lu hnh trn th trng v pht hin
Aflatoxin B1 c trong 30% mu c ph; 42,9% mu nc tng; 66,7% mu hp chay;
68,2% mu u phng v sn phm t u phng.

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Theo nghin cu ca cc nh khoa hc, Aflatoxin l c t ca nm Aspergillus
flavus v Aspergillus parasiticus. Hai loi nm mc ny c nhiu bp, mt s loi ht c
du, nht l u phng.
Qua cc nghin cu v tc hi ca Aflatoxin, ngoi gy nhim c, gy ri lon chc
nng, suy gim min dch, thoi ha gan thn v lm cht gia sc trong trng hp nhim c
hm lng ln, Aflatoxin c chng minh l cht gy ung th ngi, c bit l ung th
gan. Nu hp th mt tng lng 2,5 mg Aflatoxin trong thi gian 89 ngy c th dn ti ung
th gan.
3.1.1. ng dng
Que th nhanh Afaltoxin B1 l dng c th nghim theo phng php sc k min
dch cnh tranh, dng pht hin bn nh lng Aflatoxin B1 trong mu nng sn..
Gii hn pht hin: 5 ppb nn
Thi gian th nghim: 5 - 10 pht
3.1.2. Nguyn tc
Kim tra nhanh Aflatoxin B1 da trn th nghim sc k min dch cnh tranh. Cc
cng hp Aflatoxin B1 trong vng th nghim s bt vi min dch vng (colloid gold- cng
hp khng th AFB1), khi c mt lng rt nh AFB1 tch ra trong mu. Mt vch mu
c th nhn thy cho thy mt kt qu m tnh trong khi vch kim sot (vng C) cho thy
rng que th c gi tr. Vch th nghim (vng T) s hin th nu nng AFB1 ln hn
gii hn pht hin, chng t kt qu dng tnh.
3.1.3. Quy trnh th
- Xay mu cho n khi kch thc mu nh nh bt c ph ha tan (50% lt qua sng
ry 20). Cho 2 gr mu vo ng ly tm (15 mL).
- Thm 2 mL nc v 8 mL ethyl acetate vo ng ly tm. Lc trong 5 pht (nu c
nh tng th ly tm vi tc 4000 rpm trong 1 pht)
- Ly chnh xc 2 mL dch trn b mt (lp ethyl acetate) cho vo cc nh hoc ng
nghim. Dng gi thi kh dch.
- Ha tan phn dch kh trong cc nh cng vi mt lng dung dch m c cung
cp km theo (xem bng)
Gii hn pht hin (ppb)
Dung dch m (ml)

4
0.32

5
0.4

10
0.8

- Ly que th ra khi ti v t nm ngang.

- Nh t t 4-5 git mu chit xut vo h mu "S".

20
1.6

50
4

100
8

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

- Din gii kt qu trong 5 10 pht. Kt qu sau 10 pht c coi l khng hp l.
3.1.4. Din gii kt qu
Dng tnh: Ch c vch C hin mu r rng cho thy mt kt qu dng tnh.
Dng tnh cho thy nng Aflatoxin trn 5 ppb (ng / mL) trong mu.
m tnh:C 2 vch C v T hin mu.
Khng hp l: Vch C khng hin mu.

3.1.5. Bo qun
B kit ny c th c bo qun nhit phng (2-30C). B kit th nghim n
nh n ngy ht hn (18 thng) c nh du trn ti. Khng lnh cp ng. Khng
lu tr b kit di nh sng mt tri trc tip.
3.1.6. Lu
- Tt c thuc th phi c nhit phng trc khi thc hin th nghim.
- Khng nn ly que th t ti cho n trc khi s dng.
- Khng s dng li cc b kit.
- Khng s dng b kit sau ngy ht hn c ghi trn ti.
- Cc thnh phn trong b kit ny c kim sot cht lng th nghim theo tiu
chun n v. Khng kt hp cc thnh phn t cc b kit khc nhau.
3.1.7.

Hn ch
Kit th nhanh Aflatoxin B1 l mt cng c hu ch cho php th nghim nhanh
chng, tin li v chnh xc trong vic kim tra sng lc ti hin trng. y l phng php
bn nh lng pht hin Aflatoxin B1 trn 5 ppb trong cc mu nng sn. Tuy nhin, kt
qu t kit th nhanh ch l kt qu ban u, cn p dng cc phng php phn tch khc
c kt qu chnh xc hn.

3.2.

Kit th nhanh pht hin c t Staphyloccocal entotoxin B (SEB)

Staphylococcus aureus l vi khun cng c nguy c gy nhim thc phm thng qua
qu trnh ch bin, bo qun khng m bo v sinh. Nhiu loi thc phm c nguy c nhim
8

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Staphylococcus aureus gm tht, sa, c, trng, sn phm rau qua qu trnh ch bin bng nhit,
qu trnh ln men, lm kh. Thc phm c nguy c nhim Staphylococcus aureus l nguyn do
t:
Con ngi b nhim mm bnh mang vo thc phm trong qu trnh ch bin, hoc c th
nhim cho t thc phm chn v sng. Lu gi thc phm ch bin khng m bo v thi
gian v nhit , to iu kin cho vi khun pht trin v sinh c t.
3.2.1. ng dng
Trong Staphylococcus aureus, c t staphylococcal enterotoxin B l mt siu khng
nguyn c c tnh mnh, tc ng nhanh, gy c cho ng tiu ho, ng h hp, cc
vt
thng
thm
ch
c
th
xm
nhp
qua
da
lnh
Chnh v vy, to khng nguyn (nhng cht c kh nng kch thch sinh ra mt p ng min
dch c hiu) SEB l vic lm u tin ht sc cn thit, t to ra ngun nguyn liu
sch, ch ng ngun nguyn liu trong nc sn xut. Kit pht hin nhanh ng c thc
phm nhm B do t cu vng gy nn.
3.2.1. Quy trnh th
Dng test c cu to v cch s dng rt n gin ch di dng mt que nhng c
kch thc 2 x 7 cm vi nhy c ng/ml v c hiu cao. c bit que th khng ch cho
kt qu nhanh t 5 -10 pht (cc phng php khc mt nhiu thi gian hn), que th ny
cn c th kim tra ti ch.
3.2.2. Din gii kt qu
V d i vi mu b nhim, ch cn ly mu nghin nh sau nhng que th vo,
khong 5-10 pht l c kt qu. Nu mu cn pht hin c c t SEB, trn que th s xut
hin hai vch mu gch ti v tr vch kim tra (test line "T") v trn vch i chng C,
nu khng c c t, trn que th ch xut hin mt vch ti vng C. c bit, d kin nu
sn xut quy m ln, gi kit kh r ch khong 8-10.000 ng/que th.
3.2.3. Hn ch
Tuy vy, cc phng php ny c nhc im l tn nhiu cng sc v thi gian nui
cy di: t 2-3 thm ch l 9-10 ngy. Mt s cc phng php hin i nh cm bin sinh
hc th i hi phi c phng th nghim, c bit phi cn cc trang thit b hin i i km
v yu cu ngi thc hin phi c k thut, cn thn v chu o.
3.3. Kit th nhanh phm mu c v khng c:
Phm mu thc phm l mt nhm nhng cht c mu c dng lm ph gia thc
phm, to ra hoc ci thin mu sc ca thc phm, nhm lm tng tnh hp dn ca sn
phm.
Hin nay, vic s dng phm mu khng c trong danh mc cho php v s dng
khng ng liu lng c th gy hu qu tc thi nh cc trng hp ng c cp tnh, c
9

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

th dn n t vong. Phm mu nhn to t gy ng c cp tnh m gy c do tch lu t
cc liu lng rt nh. Nguyn nhn ng c phm mu chim 15%. T l ny mi ch phn
nh c con s b ng c cp tnh, cn s ngi b nhim c phm mu mn tnh th kh
c th thng k ht c.
T nm 2009 n thng 7 nm 2010 c 43 mu thc phm c kim nghim ti Vin
kim nghim An ton v sinh thc phm quc gia xc nh phm mu ngoi Danh mc.
Mu c gi n t mt s Chi cc VSATTP, thanh tra S y t ca mt s tnh pha min
Bc v min Trung tp trung ch yu vo cc i tng mu ht da, t bt, gia v, tng t.
Kt qu cho thy vic lm dng s dng phm mu ngoi danh mc l rt ln. Tuy nhin, i
tng mu c kim nghim y l cc mu nm trong i tng nguy c cao c ly
trn th trng.
3.3.1. Nguyn l
Phm mu kim dn xut t than c tnh cht c hi, khng c php s dng
trong thc phm, cn phm mu acid dn cht than c php s dng. Mi loi phm
mu hin nay c php s dng u l phm mu dn cht ca than c tnh acid.
Phm mu dn xut than c tnh kim tan c trong nc hay trong cn. Dung
dch phm mu ny nu cho tc dng vi mt cht kim amniac s lm gii phng cht mu
kim ca phm.
Cht mu kim ny l sn phm chit c mu (chromobase) s ho tan c trong
Ether v nhum mu Ether. Tri li sn phm khng mu (leucobase) tuy cng ho tan c
trong Ether nhng khng mun mu Ether.
Dung dch Ether c cha cht mu kim nu cho tc dng vi acid acetic long, cht
mu ban u li chuyn sang dung dch acid v nhum mu dung dch acid ny .
3.3.2. Phm vi p dng
Phm mu dn xut than kim khng c php dng v phm mu dn xut than
axt ko, mt, nc gii kht, ru mi, lp xng, bnh gat, tht g...
Kh nng pht hin khi mu sn phm r rt v khng phi l hn hp phm.
3.3.3. X l mu
Nu mu thuc dng rn nh mt, mai, cc loi ht, ly khong 5g ct thnh c
nh bng ht ng vi kch thc 5 x 5 mm. i vi cc loi ht nh ht da, ht b c th
nguyn.
Nu mu th l cht lng hoc dng kem, ly khong 5ml.
3.3.4. Quy trnh kim tra
Ho cht dng cho mi ln th nghim c phn ra cc ng nghim 10ml c nt vn
bng nha, to thnh mt b th gm 3 ng.
10

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Cho vo ng 1: 5ml nc ct hay cn 750 kim ho.
Cho vo ng 2: 3 - 5 ml Ether tylic.
Cho vo ng 3: 3 - 5 ml acid axtic 5%.

Qu trnh kim tra pht hin nhanh phm mu gm cc bc nh sau:

Chit xut phm mu ra khi thc phm bng cch lc vi nc hay cn

75o.
Nu l cn sau khi chit xut phi ui cn bt i bng un nh hay c cch thu.

Ly 3 - 5 ml dung dch chit xut c em kim ho bng NH 4OH

c
(3 - 5 git).

Thm 5ml Ether sau lc u. yn phn lp, sau gn phn

Ether (c mu hay khng mu) ring ra v ra bng nc ct (nu thy cn thit).

Thm 2 - 3 ml acid axtic long 5% vo dung dch ether, lc u,

yn quan st.
3.3.5. Ghi nhn kt qu
Kt qu dng tnh khi lp dung dch pha di ng ch th c mu.
Kt qu m tnh khi lp dung dch pha di ng ch th khng c mu.

Hnh 3: Kit th nhanh phm mu

3.3.6. u im v nhc im:
- u im: p ng yu cu ca cng tc kim tra v sinh an ton thc phm hin nay,
phc v tt nhu cu ca cc c quan qun l v ngi tiu dng.
- Nhc im: kh nng pht hin mu hn ch, ch pht hin khi mu sn phm m
v khng l hn hp phm.
3.4. Kit th nhanh formol (formaldehyde)
Formaldehyde (thng gi l formol) l mt cht st khun mnh, c dng dung
dch long trong nc (dung dch 5%) ty u dng c, mt t v mi trng b nhim
khun, nm mc. Khi cho vo thc phm, formol c ch cc hot ng v cng c th tiu
dit mt s vi sinh vt v vi nm lm h hng thc phm, ko di c thi gian bo qun.

11

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

V l cht st khun mnh nn trong y hc formol c dng p v bo qun ph tng,
xc cht, cc b phn c th ng vt hay ngi phc v nghin cu, hc tp.
y l mt cht c nguy him, lm cho thc phm kh i thiu nhng li rt kh tiu
ha khi vo c th, gy hin tng y bng, no gi to. Trong c th, formol kt hp vi cc
nhm amin hnh thnh cc dn xut bn vng vi cc men phn hy protein lm nh hng
n qu trnh chuyn ha cc cht dinh dng trong c th. Nhiu thc nghim trn ng vt
chng t khi tip xc lu di v lin tc formol c kh nng gy ung th ng h hp
(mi, hng...).
V v sinh an ton thc phm, do tc hi lu di ca formol v bo v sc khe
ngi tiu dng, nhiu nc trn th gii nghim cm vic dng formol lm cht bo
qun thc phm v ung, k c thc n chn nui gia sc n tht. Ngi ta ch cho php
bo qun cc cht khng n ung nhng cng qui nh rt nghim ngt v gii hn cho
php, v phi bo m an ton 100% cho mi trng sinh hot ca con ngi.
3.4.1. Nguyn l
C mt ca vt cin hay mocphin mi trng acid sunfuric, formaldehyde s
cho phc mu tm .
3.4.2. Phm vi p dng
Tht p mui, da c c dng formaldehyde bo qun.
Sn phm ch bin t tinh bt, c thm ph gia l formaldehyde.
Kh nng pht hin 1/125.000 (8.p.p.m) tnh theo formol (30 - 40% formaldehyde);
2/1.000.000 (2p.p.m) tnh theo formaldehyde.
3.4.3. Thuc th v dng c
a) Thuc th:
Dung dch acid sunfuric pA d = 1,84
Dung dch cin hay mocphin 1%
to iu kin thun li c c d dng thuc th c th dng vin ho Terpin Cin
pha thuc th v vin ho ny c bn rng ri cc ca hng thuc.
Cch pha thuc th nh sau: Ly 1 vin Terpin Cin cho vo ng nghim nh. Cho
vo tip 1,5 - 2ml nc ct lnh, khuy cho tan. Cin s ho tan trong nc, cn
Terpin khng ho tan (hoc tan rt t) trong nc ng li phn y ng nghim
cng vi t dc, yn lng cn, ht lc ly nc trong dng.
b) Dng c:
-

Bt s hay bt thu tinh 20 - 30ml:

Pipt 10ml hay ng nh git:

2 chic
2 chic

3.4.4. Tin hnh

Cho 4 - 5 git thuc th cin vo lng bt.
Lm bay hi cch thu dung dch thuc th cho ti va cn kh.
Ly 4 - 5 git mu th ghi c formaldehyde ho tan cn kh.
12

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Sau gi 1ml acid sunfuric vo hn hp trong bt.
Quan st mu sc hn hp.
3.4.5. nh gi
Nu c mu tm xut hin nhanh chng: Mu th c formaldehyde
Nu khng c mu tm xut hin: Mu th khng c formaldehyde (lm mu trng
song song)
Ch mu tm hng m hay nht ty thuc vo nng formol c trong thc phm.
3.4.6. u im v nhc im
- u im: K thut tin hnh n gin.
- Nhc im: Khi s dng khng ha cht tip xc vi da, nu c tip xc phi ra
sch ngay di vi nc chy.

Hnh 4: Kit th nhanh focmon

3.5. Kit th nhanh hn the
Hn the (natri borate) kt tinh di dng tinh th mu trng. Khi ha tan trong nc,
hn the tr thnh cht khng mu, khng mi, khng v. V th, ngi tiu dng chn mua
thc phm khng th no pht hin c u l thc phm b p hn the. Hn the c tc
dng lm gin, dai thc phm nn mt d hn the khng nm trong danh sch ph gia c
php s dng ca b y t nhng hu ht cc sn phm nem, ch, gi.. trn th trng hin nay
u c cha hn the. Phn ln natri borat trong thc phm c hp thu rt nhanh, tch ly
trong xng,tuyn lch, tuyn gip trng v o thi qua nc tiu. Lng o thi thng
thp hn lng hp thu dn ti tnh trng lng ng ca cht ny trong c th, nht l khi c
biu hin suy thn.
3.5.1. Nguyn l
Hn the c phn ng kim vi phnolphtalin cho dung dch mu hng. Nu cho dung
dch ny tc dng vi glyxrin trung tnh, dung dch s chuyn thnh acid, s mt mu hng,

13

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

tr thnh khng mu (phn ng acid vi phnolphtalin do to thnh acid glyxr boric c
tnh acid.
3.5.2. Phm vi p dng
Cc sn phm khng c mu nh: Tht ti, c ti, sn phm ch bin nh gi, ch.
Kh nng pht hin khi sn phm c phn ng vi Phnolphtalin v Glyxrin.
3.5.3. Dng c, ha cht
a) Ho cht:
Ch th mu Phnolphtalin 1% trong cn.
Glyxrin trung tnh
b) Dng c
Cc c m 100ml
Phu lc ng knh 5 cm
Giy lc
Que khuy
ng nghim 10ml
Ko inox ct
3.5.4. Tin hnh
Ly 15 - 20 gam sn phm (tht ti, sn phm ch bin gi, ch, bnh cun, bnh
gi...) thi nh cnh 3 - 5mm, nghin u bng ci m no (thu tinh) ri em ngm
trong cc vi 20 - 25 ml nc ct un si.
Thnh thong khuy u.
Sau 15 - 20 pht, gn ly nc, un si li nu thy cn thit.
Lc ly 5ml nc trong cho vo ng nghim
Gi vo ng nghim 2 - 3 git phnolphtalin 1%, lc u.
3.5.5. nh gi
Nu c mu hng xut hin, nh tip 2 - 3 git Glyxrin trung tnh, mu hng s mt
i thnh khng mu: Sn phm c hn the (tht, bnh ch bin, bo qun vi hn
the).
Nu khng c mu hng xut hin: Sn phm khng c hn the, khng bo qun ch
bin bng hn the.
i vi tht ngm mui vi hn the c th tin hnh nh sau:
Ly mt mnh giy lc vung cnh 1,5 - 2 cm, t v p mnh giy ln trn sn
phm tht ti ch giy lc tip xc trc tip vi tht. Sau t pht, sau khi lm m giy
lng bng 1 - 2 git nc ct, ly giy lc ra, gi 1 - 2 git phnphatalin 1% vo giy lc.
Quan st nu thy mu hng xut hin, tip tc nh 1 - 2 git glyxrin trung tnh
vo giy lc, nu mu hng bin mt tr thnh khng mu: Sn phm c hn the.
14

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Hnh 5: Kit th nhanh hn the

3.6. Kit th nhanh hormone tng trng Clenbuterol Ractopamine Salbutamol:
Nm 2010, B NN&PTNT ban hnh Thng t 54 quy nh chi tit v kim tra cc
cht tn d trong cc sn phm chn nui, trong c 3 cht c bit ng ch l
Ractopamine, Clenbuterol v Salbutamol.
Tuy nhin, d b nghim cm nhng vic mua bn, s dng cc loi thuc siu tng
trng cho ln vn din ra nhiu ni. Mc ch l v bo cho ln gip rt ngn thi gian
nui, tng mu sc cho tht v ln nui c bn ra vi gi cao.
Salbutamol, clenbuterol l hai ha cht c tc dng gin ph qun, c dng lm
thuc iu tr hen suyn, iu tr bnh phi tc nghn mn tnh. Nu s dng tht ln c tch
t cc cht ny lu ngy s gy nguy c ng c cao vi cc biu hin nh nhc u, run tay
chn, bun nn, gy nhp tim nhanh, lm tng hoc h huyt p, gy ri lon tiu ha, tiu
chy
3.6.1. ng dng
Kit th nhanh Clenbuterol Ractopamine Salbutamol l dng c th nghim theo
phng php sc k min dch cnh tranh, dng pht hin bn nh lng d lng
Clenbuterol, Ractopamine, Salbutamol trong m tht ng vt.
Gii hn pht hin: Clenbuterol 1ppb; Ractopamine 2ppb; Salbutamol 3ppb
Thi gian th nghim: 10 - 15 pht
Mu: m tht
3.6.2. Nguyn l
Cc cng hp CLEN, RAC, SAL trong vng th nghim s bt vi min dch vng
(colloid gold-CLENBUTEROL cng hp khng th, RAC cng hp khng th v SAL cng
15

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

hp khng th), khi c mt lng rt nh CLENBUTEROL, RAC, SAL tch ra trong mu.
Mt vch mu c th nhn thy cho thy mt kt qu m tnh trong khi vch kim sot
(vng C) cho thy rng que th c gi tr. Vch th nghim (vng T) s hin th nu nng
CLENBUTEROL l 1ppb hoc ln hn, RAC 2ppb, SAL 3ppb chng t kt qu dng tnh.
3.6.3. Thnh phn
- 25 ti. Mi ti cha 1 que th v 1 ng ht m.
- 25 pipette
- 2 dung dch m th nghim (8 ml)
- 27 ng ly tm (2,15 ml; 25,1.5 mL)
- 2 pipette (3 mL )
3.6.4. Quy trnh th
- Ly mu m tht. Loi b cc m m. ng ha mu vi tc 10.000 rpm trong 3
pht. Cn 4,0 g mu vo mt ng ly tm 15 ml. Thm 0,5 ml dung dch m th nghim v
y np cht Vortex trong 5 pht.
- t ng vo mt cc nc (800oC) trong 10 pht. Ly cht lng chit xut ra cho
vo mt ng ly tm 1,5 ml.
- Ly tm 5000 rpm (rotor: 1.5ml) trong 5 pht lm sch dch chit. Ch : Nu c
lp cht bo, ch cn a pipette qua cc lp cht bo v thu pha lng thc hin th
nghim.
- Ly que th ra khi ti v t nm ngang.
- Nh t t 3 git mu chit xut vo h mu xt nghim.
- Din gii kt qu trong 5 10 pht.

3.6.5. Din gii kt qu

Dng tnh: Ch c vch C hin mu r rng cho thy mt kt qu dng tnh. Kt
lun nng Clenbuterol, Ractopamine, Salbutamol trong mu ln lt l 1ppb, 2ppb, 3ppb
hoc ln hn.

16

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

m tnh: C 2 vch C v T hin mu.
Khng hp l: Vch C khng hin mu, cho d vch T c hin mu hay khng.
3.6.6. Bo qun
B kit ny c th c bo qun nhit phng (2 - 30C). B kit th nghim n
nh n ngy ht hn (18 thng) c nh du trn ti. Khng lnh cp ng. Khng lu
tr b kit di nh sng mt tri trc tip.
3.6.7. Lu
- Tt c thuc th phi c nhit phng trc khi thc hin th nghim.
- Khng nn ly que th t ti cho n trc khi s dng.
- Khng s dng li cc b kit.
- Khng s dng b kit sau ngy ht hn c ghi trn ti.
- Cc thnh phn trong b kit ny c kim sot cht lng th nghim theo tiu
chun n v. Khng kt hp cc thnh phn t cc b kit khc nhau.
3.6.8. Gii hn
Kit kim tra nhanh Clenbuterol Ractopamine Salbutamol l mt cng c hu ch
cho php th nghim nhanh chng, tin li v chnh xc trong vic kim tra sng lc ti hin
trng. y l phng php bn nh lng pht hin Clenbuterol trn 1ppb, Ractopamine
2ppb, Salbutamol 3ppb trong cc mu tht. Nu mun c mt kt qu nh lng, xin vui
lng p dng cc phng php khc nh HPLC.
3.7. Kit th nhanh d lng khng sinh beta-lactam trong sa
Cc thuc khng sinh thuc nhm beta-lactam c c ch chung l c ch tng hp
peptidoglycan, l mt mucopeptid ca thnh phn t bo qua lm c ch qu trnh to v
v nhn ln ca vi khun, do c ch ny nn n tc ng ch yu ln vi khun gram(+)( c
v) v mt s vi khun gram(-). c ch nh iu tr cc vim nhim gy ra do vi khun
gram(+) v mt s vi khun gram(-).
Mt s cht khng sinh ny s tn d trong tht, trng, sa c th gy tc hi cho
ngi tiu dng, sa c khng sinh lm chm qu trnh ln men sa chua hay ln men pho
mt.
Hin nay, thu thp c nhiu bng chng chng minh vic b sung khng sinh
vo thc n trong thi gian di lm cho mt s loi vi khun gy bnh tn ti trong ng
rut "nhn" vi cc khng sinh . Vi khun nhn thuc khng sinh t phn gia sc ly lan
sang rau c, thc phm v ly sang c th con ngi v sau t ngi bnh ly sang ngi
lnh, l chu trnh tt yu kh trnh cho mi ngi.

17

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

V vy, loi kit ny l phng php sng lc, cho kt qu nhanh, thch hp cho vic
kim sot lng sa ngay ti trang tri, nhm gip ngi nui bit c sa b sp xut bn
c d lng khng sinh hay cha c cch x l ph hp.
Ngoi ra, loi kit ny cng c th dng sng lc ngay ti cc i l thu mua, nhm trnh
tnh trng nhp sa b nhim d lng khng sinh vo trong ch bin, m li khng mt nhiu
thi gian.
3.7.1. Cng dng
Que th nhanh Beta-Lactam l dng c th nghim theo phng php sc k min
dch cnh tranh, dng pht hin bn nh lng d lng Beta-Lactam trong mu sa.
Gii hn pht hin:
Penicillin G 4ppb, Ampicillin 4ppb, Amoxicillin 4ppb, Oxacillin 30ppb, Cloxacillin
30ppb, Dicloxacillin 30ppb, Nafcillin 30ppb, Cefacetril 125ppb, Cefalexin 100ppb,
Cefalonium 20ppb, Cefazolin 50ppb, Cefoperazone 50ppb, Cefquinome 20ppb, Ceftiofur
100ppb,Cefapirin 60ppb.
Thi gian th nghim: 10 - 15 pht
Mu mc tiu: Sa nguyn liu, sa tit trng bng cc phng php Paster, Nhit
cao, .. Sa bt, cc sn phm b sa.
3.7.2. Nguyn tc
Kim tra nhanh Beta-Lactam da trn th nghim sc k min dch cnh tranh. Cc
cng hp Beta-Lactam l trong vng th nghim s bt vi min dch vng (colloid gold- cng
hp khng th Beta-Lactam), khi c mt lng rt nh Beta-Lactam tch ra trong mu. Khi
vch C (kim sot) hin mu chng t kt qu m tnh v que th c gi tr.
Vch th nghim (vng T) s khng hin th nu nng thuc nhm Beta-Lactam
ln hn, chng t kt qu dng tnh.
3.7.3. Thnh phn
- 1 ti. Mi ti cha 4 que th v 1 bao ht m.
- 4 microwells
- 4 micropipettes 200 ul
3.7.4. Quy trnh

18

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

- M b 40 v duy tr nhit trong sut qu trnh

- Ht 200 ul sa cho vo ging micro c cha thuc th v trn u
- Cho vo b 5 pht nhit 40.
- Nhng que vo ging micro.
- Tip tc 5 pht nhit 40.
- Din gii kt qu . Kt qu sau 10 pht c coi l khng hp l.
3.7.5. Din gii kt qu

Dng tnh: Ch c vch C hin mu r rng chng t kt qu dng tnh.

m tnh: C 2 vch C v T hin mu r. (Vch T gn bng hoc m hn so vi vch
C). Nu vch T hin m c th nhn thy nhng r rng yu hn so vi vch C.
Khng hp l: Vch C khng hin mu.
3.7.6. c trng
Kt qu l m tnh khi dng pht hin 100 ppm (g/mL) Chloramphenicol,
Aminoglycosides,Tetracyclines, Macrolides and Sulfonamides.
3.7.7. Bo qun
19

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

B kit ny c th c bo qun nhit phng (2-30C). B kit th nghim n
nh n ngy ht hn (18 thng) c nh du trn ti.
Khng lnh cp ng. Khng lu tr b kit di nh sng mt tri trc tip.
3.7.8. Lu
- Tt c thuc th phi c nhit phng trc khi thc hin th nghim.
- Khng nn ly que th t ti cho n trc khi s dng.
- Khng s dng li cc b kit.
- Khng s dng b kit sau ngy ht hn c ghi trn ti.
- Cc thnh phn trong b kit ny c kim sot cht lng th nghim theo tiu
chun n v. Khng kt hp cc thnh phn t cc b kit khc nhau.
3.7.9. Hn ch
Kit th nhanh Beta-Lactam l mt cng c hu ch cho php th nghim nhanh
chng, tin li v chnh xc trong vic kim tra sng lc ti hin trng. y l phng php
bn nh lng pht hin nhm Beta-lactam trong cc mu sa. Nu mun c mt kt qu
nh lng, s dng cc phng php khc nh HPLC.
3.8. Kit th nhanh bnh l mm long mng FMD Ab

Hnh 6: Kit th nhanh kim tra bnh l mm long mng FMD

Bnh l mm long mng ln c th ly sang ngi qua ng tip xc n ung,
virus khi ly nhim gy bnh c th lm vim nim mc ming, l mi, l ming... cho
ngi.
Thng thng trn ming tht c ct ra khng th bit c l t ln mc bnh
l mm long mng, v vy, vic phng nga ln b mc bnh pht tn ra th trng l iu ht
sc cn thit. p dng cho qu trnh kim tra trong qu trnh chn nui pht hin, ngn
chn ly lan dch v iu tr kp thi.

3.8.1. Mc ch s dng
20

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Dng c th nghim theo phng php sc k min dch sandwich, dng pht hin
khng th FMD Ab trong mu huyt thanh (hoc huyt tng) ca heo.
Thi gian kim tra: 10 15 pht
Mu kim tra: Huyt thanh, huyt tng
3.8.2. Nguyn l
Kit kim tra nhanh FMD Ab da vo phng php th nghim sc k min dch
sandwich. Trn kit c xt nghim. xt nghim c vng T (vng kim tra) n v vng C
(vng kim sot). Khi cho mu th vo xt nghim, dch lng s chy trn b mt ca que
th. Nu c lng khng th FMD Ab trong mu th vch T s hin mu. Vch C phi
lun lun hin mu khi dch mu chy qua, chng t kt qu kim nghim c gi tr. Bng
phng php ny, dng c c th xc nh chnh xc c khng th FMD Ab hin din trong
mu.
3.8.3. Thnh phn
- 20 ti. Mi ti cha 1 kit kim tra nhanh, v 1 bao ht m.
- 20 pipet 1ml
- 20 ng ly tm
- 1 thang so mu
3.8.4. Quy trnh
- Ly tm mu mu ton phn ca heo thu huyt tng hoc huyt thanh (phn dch
ni)
- Ly que th t ti v t n nm ngang.
- Nh t t 3 - 5 git huyt tng (hoc huyt thanh) vo h xt nghim mu "S".
- Din gii kt qu sau 10 pht. Kt qu sau 15 pht c coi l khng hp l.
3.8.5. Bo qun
B kit ny c th c bo qun nhit phng (2-30C). B kit th nghim n
nh n ngy ht hn (18 thng) c nh du trn ti. Khng lnh cp ng. Khng lu
tr b kit di nh sang mt tri trc tip.
3.8.6. Lu
- Tt c thuc th phi c nhit phng trc khi thc hin th nghim.
- Khng nn ly que th t ti cho n trc khi s dng.
- Khng s dng li cc b kit.
- Khng s dng b kit sau ngy ht hn c ghi trn ti.
- Cc thnh phn trong b kit ny c kim sot cht lng th nghim theo tiu
chun n v. Khng kt hp cc thnh phn t cc b kit khc nhau.
3.8.7. Gii hn
Kit kim tra nhanh FMD Ab ch s dng trong xt nghim nh tnh vi mc ch
sng lc. c mt kt qu chi tit hn vui lng p dng phng php khc nh PCR
kim tra.
4.

MT S HNH NH KIT TH NHANH CHT C TRONG THC PHM

21

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Mu thc phm gm gi, ch, ph, bn,

gim, ru quc li, c, do phng vin TS
mua ti cc ch khc nhau H Ni
mang ti xt nghim ti Vin sng 2/11

Ths Vn (trong cng) cng hai ng nghip

ti Phng k thut Sinh hc nghip v kim
tra foocmon trong bnh ph.

Mu bn khng cha fooc-mn do khng

Mu bnh ph do phng vin TS mua ch chuyn sang mu tm bn trong ti th. Kt
i sang mu tm, chng t c cha fooc- qu th 25/24 mu bn do Vin tin hnh
trc y cho thy ch c 1 mu cha foocmn
mn

Phn u ca que th chuyn t vng nht

sang vng m, chng t mu gi, ch cha
nhiu hn the.

Cn cnh que th

22

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

Ru quc li c mua ti mt qun bn
c chuyn sang mu tm nht (phi) do cha
methanol vi hm lng cao, so vi ru
i chng

Gi ca chai ""gim go"" ny l 2.000

ng, sn xut ti mt c s c giy php
qun Hai B Trng, H Ni. Gim chuyn
sang mu xanh do cha axt v c

23

Kit th nhanh trong phn tch thc phm

TI LIU THAM KHO
1. Nguyn c Lng, Phm Minh Tm, V sinh v an ton thc phm, NXB i hc
quc gia TPHCM, 2012.
2. Cng vn 4267/UBND-TM ca y ban nhn dn TPHCM gi B Nng nghip v
Pht trin nng thn, 2013.
3. Cng vn 3177/BNN-QLCL ca B Nng nghip v Pht trin nng thn phc p
y ban nhn dn TPHCM, 2013.
4. http://greenage.com.vn/VN/Sanpham/
5. http://www.vbs.ac.vn/bai-tong-quan/sac-ky-mien-dich-immunochromatography-n174/

24