Hayat kurtaran teknikler

Otomobil kullanrken meydana gelebilecek ciddi olaylara kar uyulmas gereken basit teknikler hayat
kurtaryor. Otomobil kullanmann inceliklerini anlatan uzmanlar, yksek hzla seyreden aralarda n
camn krlmas, lastiin patlamas ve arata yangn kmas gibi ciddi tehlike yaratan durumlarda
srcnn soukkanl davranmasn neriyor.

Cam krlmas
Uzmanlar, zellikle sratli hareket eden aralarda n camn krlmas halinde, srclerin nasl hareket
etmesi gerektiiyle ilgili olarak unlar neriyor:
"Aynalardan yararlanarak aracnz yolun sa tarafna park edin. Flarleri an ve dikkatlice dar kn.
Aracn cama yakn olan kalorifer ve havalandrma deliklerine gazete kad veya bez paras koyarak,
cam paracklarnn bu ksmlara dmelerini nleyin. Sonra krikonun arka ksm ile cam ieriden dar
doru krn. Cam lastiini dikkatlice karp temizledikten sonra, yeniden kullanlabilecei iin bagaja
koyun. Gazete kadna birikmi cam paralarn bir naylon torba iine koyun ve en yakn p bidonuna
atn. ylece en yakn cam tamircisine kadar gidin."

Lastik patladnda
Patlayan, arka lastiklerden biriyse, arabann arkasnn saa veya sola doru kaymaya balayacan
belirten uzmanlar, n lastiklerden biri patlamsa, mmkn olduu kadar fren yapmamaya allmas
gerektiini bildiriyor. n lastiklerden biri patlad zaman, aracn, lastiin patlad yne doru
kuvvetlice ekildiini vurgulayan uzmanlar, bu durumda direksiyonla, aracn dz bir dorultuda
tutulmaya allmas ve yava frenleme ile durmasnn salanmas gerektiini kaydediyor.
Uzmanlar ayrca, tam dereler, nehirler veya byk su birikintilerinin iinden geerken, aracn hznn
kesilmesi gerektiini hatrlatyor. Mtevaz bir aile otomobilinin, 25-30 santimlik su birikintisinden
geebilecek yetenekte olduunu syleyen uzmanlar, bu noktann stne su geldii takdirde, su
damlacklarn kuvvetli bir sprey gibi motorun stne pskrdn, bu su bombardmannn da,
bujilerin ve distribtrn slanmasna sebep olarak aracn stop etmesine yol atn belirtiyor.

Aralarda yangn
Aralardaki yangnn nne geilmezse, byk bir faciann meydana gelebilecei uyarsnda bulunan
uzmanlar, buharlam benzinin tutuarak deponun alev almasna sebep olduunu bildiriyor. Bir sre
sonra da aracn infilak edebileceini kaydeden uzmanlar, "Arata duman tespit edildii an ara
durdurulmal. Sonra anahtar zerinde kontak kapatlmal. Direksiyonun kilitlenmemesine dikkat
edilmeli. Aksi halde, gerektii takdirde aracn itilmesi mmkn olmaz. Btn yolcular dikkatlice dar
alnmal. Motor kaputu ksmi olarak almal. Bylece alevlerin bymesi nlenmi olur. mkan varsa
ak kutup ba sklmeli. Yangn sndrc varsa kullanlmal, yoksa, battaniye veya oto klfndan
yararlanlmal. Bu rtler, alevlerin oksijen alp bymesini nleyecektir" tavsiyesinde bulunuyor.

Kayma esnasnda
Uzmanlar, aracyla yoku karken geriye doru kaymaya balayan srclere de u nerilerde
bulunuyor:
"Ayanz yava yava gaz pedalndan ekin ve zemine tutunma salannca yava yava tekrar basn.
Kayarken savrulmay engellemek iin direksiyonunuzu kayma ynne doru evirin, kesinlikle

tekerleklerin kzaklamasna sebep olacak ekilde frene basmayn. Unutmayn, dnmeyen n

tekerleklere yn verilemez. Eer kzakladysanz, hemen fren basncn azaltn ve tekerleklerin
dnmesini salayn ama, sakn ayanz frenden tam olarak ekmeyin (ABS varsa sonuna kadar
basmak gereklidir). Gaza gereinden fazla basmsanz ayanz gazdan ekin, frene ok bastysanz
frendeki basnc azaltn, direksiyonu sert ekilde evirmiseniz direksiyonu yumuatn, ayanz
debriyajdan sert ekmiseniz tekrar debriyaja basn."

Trafikte hayatta kalmak iin

* Otonuzu kullanrken yaptnz i, hayatnzn en nemli iidir.
* Otonuzun mekanik viteslerini kullanmadan nce beyninizi vitese takn.
* Bir probleme girmemek, problemi zmeye almaktan ok daha kolaydr.
* Trafik canavarlarla dolu bir arena deil, yaamn byk bir blmnn zorunlu olarak geirildii ok
riskli bir ortaklktr. Trafii paylaan ortaklarn risklerini, lke gereklerini en iyi deerlendiren
srcnn yaam ans ok daha yksektir.
* Bir otoda srcden sonra en nemli faktr lastiklerdir. Lastikler yol ile olan yaam banzdr. En
gl motor ve en iyi fren sistemi ile donatlm yksek teknoloji rn bir otoda bile ancak iyi lastikler
ile gvenli sr yaplabilir. Orta byklkte bir otonun bir lastiinin yere bast alan, bir avu ii
byklndedir.
* Lastiklerle ilgili yaplan yanllar yaamlarla denir. Yere salam ve doru basn. Otolar lastiklerin
zerinde deil, lastiin iindeki havann zerinde gider. nik lastik, ayaa bol gelen ayakkabya benzer,
deil komak yrmek bile olanakszdr. Scak havada, yamurda ve karda lastik havalar indirilmez.
Karl yol yzeylerinde geni lastik deil, dar lastik daha iyi tutunma salar.
* Grn ve grln. Camlar, aynalar ve k donanmn temiz tutun. Ksa farlarnz gndzleri de
yakn. Unutmayn en lmcl kazalar gndzleri gneli gnlerde ve dz yol kesimlerinde
oluur.
* Trafik 360 derecedir. Her grmediiniz santimetre karenin arkasnda bir tehlike gizlenir. Onun iin
aynalarnz her 10 saniyede bir kontrol edin. erit deitirirken banz sa veya sol arkaya evirip l
noktay kontrol edin.
* Direksiyon tek elle kullanlmaz.Tek elle ayakkabnzn bacn balayamayacanz
gibi. Direksiyonu her zaman iki elle ve 09:15 pozisyonunda tutun.
* Yalnzca etkin fren hayat kurtarr. En iyi fren dnerek yavalayan tekerleklerle yaplr. Dnmeyen,
kzaklayan n tekerleklere yn verilemez, dnen n tekerleklere yn verilir.
* Emniyet kemerini her zaman, her yerde ve tm yolcularnza taktrn.
* Sar kta hareket etmeyin, krmz kta geen kamyon ilk olarak size arpar.
* Hogr ve aklcl siz balatn. Her isteyene yol verin. Birisine yol vermek en ok 5 saniyenizi alr.
Bir gnde 50 kez yol verseniz 250 saniye eder. Bu da 5 dakikann altnda bir zamandr. Hem trafie
sayg ve hogr katm, hem de sinirlenmeden, glmseyerek ara kullanm olursunuz.
* Doru bilgi, tehlikeleri tanmak ve motorlu tat daha iyi kullanmay renerek, beceriyi saduyu ve
sayg ile uygulamak, srclerin trafikteki tek yaam ansdr.

YANLI BLNENLERN DORULARI

- Usta src, dt problemden kazasz syrlmay bilir!
Yanl! nk usta src probleme girmeyen srcdr. Karsna kabilecek her trl tehlikeyi
nceden grebilir, ona gre tedbirini nceden alr. Problemlerle uramaz.
- Otobanda tamam ama, ehir iinde emniyet kemeri taklmayabilir!
Yanl! Emniyet kemeri hayat kurtaran en nemli gvenlik gerecidir. 50 km/s hzda
meydana gelen bir arpmada otonun iindekiler emniyet kemeri takmadklar takdirde, 4
katl bir binadan aa dmeyle eit ok yaar.
- Arkada oturanlar iin emniyet kemeri takmak gereksizdir!
Yanl! Motorlu aralar bir yere arptnda hemen durur, ancak iindeki yolcular ayn hzla bir yere
arpana kadar ilerlemeye devam eder. Arkada oturanlarn da yaam haklarn kullanmalar ve emniyet
kemerlerini takmalar gerekir. Her ne kadar henz kanunen zorunlu olmasa da, yolcularn gvenlii iin
gelitirilmi olan arka emniyet kemerleri de hayat kurtarr. Kazalarda en ok zarar emniyet
kemeri bal olmayan yolcular grmektedir.
- Lastik havalarn dk tutarsak, hem daha iyi tutunur, hem de daha konforlu olur !
Yanl! Lastik havalarnn, aracn fabrika deerinin altnda olmamas gerekir. Hatta yke ve yolcu
saysna gre artrlmaldr. nk hava basnc dk lastiin taban yere yaylarak daha iyi tutunma
salamaz. Aksine tabann ortas yukar kalkar ve yol ile temas kesilir. Havas dk lastiklerin yalnz
omuz ksmlar yere basar. Lastik hava basnc dkken; kayma hareketleri ok daha dk hzlarda
balar, fren mesafesi uzar, direksiyon hareketlerine daha ge cevap alnr. Belki daha konforlu sr
yaparsnz ama, konforlu ekilde yoldan kabilir, konforlu ekilde arpabilirsiniz!
- Scak havada, lastiin snmasn dengelemek iin lastik havalar indirilir!
Yanl! Lastiin snmasnn en byk nedeni havann scak olmas deil, lastik hava basncnn dk
olmas nedeniyle lastik yanaklarnn daha fazla esnemesidir.
- Yamurda inik lastik daha az kayar!
Yanl! Hava basnc dk lastikte su boaltma kanallar kapand iin yamur suyunu ok daha az
boaltr. Hatta boaltamaz ve su zerine kma ve su yast zerinde kayma (aquaplanning) ok daha
dk hzlarda balar.
- Direksiyon saate gre 10'u eyrek gee tutulur!
Yanl! Direksiyon saate gre 9'u eyrek gee (9.15) tutulur. Bu pozisyon, acil bir durumda her iki
yne eit miktarda direksiyonu evirebileceiniz tek pozisyondur.
- Ani frenlerde nce frene basp, durmaya yakn debriyaja basarsak, motor kompresyonundan
faydalanp daha ksa mesafede dururuz!
Yanl! En etkin yavalama frenle debriyaja ayn anda baslarak yaplr. Bylece fren srasnda motor
devre d braklarak, motorun arac ileri gtrme kuvveti yok edilir.

- ABS (Antiblokaj Fren Sistemi) mekanik frene gre ok daha ksa mesafede durdurur!

Yanl! ABS fren sistemi olan bir ara tekerleklerin kzaklamasn nler ve fren
srasnda manevra yaplabilmesini salar. Ancak, daha ksa mesafede durdurmaz,
daha gvenli ekilde fren yaplmasn salar.
- Mekanik freni olan bir otomobilde fren pedaln pompalayarak daha ksa mesafede durulabilir!
Yanl! Pompalamak iin ayak fren pedal zerinden her ekildiinde, aracn ileri hareketi devam eder
ve durma mesafesi uzar. Dorusu; panik frende fren pedal zerindeki basnc azaltarak lastiin
dnmesini salamaktr. Ancak ayak fren pedalndan kaldrlmamal ve fren yapmaya devam edilmelidir.
- Drtl ikaz (flar) tnele girince yaklr!
Yanl! Drtl ikaz sadece trafie tehlike yarattnz durumlarda yaklr. Yani olas bir kaza veya arza
halinde. Tnelde ksa farlarn ak olmas yeterlidir.
- Gndz ksa farlar yakmak trafiktekilerin gzn alr!
Yanl! Gndz ksa far yakmak, daha erken farkedilmenizi ve size tehlike yaratacak olan kiilere
kendinizi daha erken gstermenizi salar. Gece yaklan ksa farlar gzmz daha ok alr. Sadece
kapal ve yal havalarda deil, gneli havalarda ve hzl yol kesimlerinde de ksa farlarn almas
kendi sr gvenliiniz iin nemlidir.
- ocuklar uyarmak iin korna alnr!
Yanl! ocuklar uyarmak iin korna alnmaz! Korna onlarn panie kaplp beklenmedik bir reaksiyon
vermelerine yol aar. En iyisi iyice yavalamak ve gerekirse durmaktr.
- Youn siste en iyi gitme yntemi drtl ikazlar yakmaktr!
Yanl! Youn siste en iyi gitme yntemi hi gitmemektir. nk siste daha iyi gren src yoktur,
daha ok risk alan src vardr. Gr mesafesi yeterliyse siste sar caml gzlkler kullanmak, sis
lambalarn ve ksa farlar yakmak, silecekleri altrmak, yerin kayganlatn dikkate almak, takip
mesafesini artrmak ve sollama yapmamak daha gvenli yol almanza yardmc olur.

Unutmayn!
Hayatnz boyunca lml bir trafik kazas geirme olaslnz % 33' tr.
Rus ruletinde bile bu oran %17'dir. Ltfen, trafikte ara kullanmann bir
yaam ii olduunu hibir zaman aklnzdan karmayn.

Gvenli Sr pular
Kullandnz aracn tipi ne olursa olsun, doabilecek tehlike ve zararlardan uzak kalmak istiyoranz
aada sralanan temel gvenlik stratejilerini dikkate almalsnz.
ni srasnda dikkat! zellikle tatn sol tarafndaki kaplar, olmak zere tatn kaplar yoldan baka
tat, bisikletli veya yaya gelmediinden emin olunmadan almamaldr.
Pr dikkat! Ara kullanrken srekli dikkatli olun ve genellikle sa tarafa dikilmi olan trafik
iaretlerini asla gzden karmayn! Ters yndeki iaretleri arka tarafndan yorumlamaya almayn.
Sr halinde iken aratakilerle konumak durumunda olduunuzda, gznz yoldan ayrmayn.
Kazalarn ok grld bilinen yol ve kavaklarda daha da dikkatli olun. Bu durumda alkolle ilgili
yasak ve snrlamalar tartmak yararszdr. Almanya'da alkol snr % 0.05'e indirilmitir.

 Aka uyun. Koullar elverdiince trafik akna uyun. Ar hz farkllklar tehlikeli olabilir.
Hz limtlerine uyun. Kazalarn ounun nedeni ar hz ve dikkatsizce yaplan hareketlerdir. Trafik
iaret levhalarndaki hz snrlarnn, msaade edilen maksimum hzlar olduu ve ancak trafik, hava ve
yol koullar uygunsa uygulanabilecei unutulmamaldr. Yol bo ve polis kontrol yoksa bile hz
snrlarn amamaya zen gsterin. Seyahat ettiiniz yollarn hz limitlerini samimi olarak bilin. Bunlar;
ehir ii, ehir d ve otoyol hz limitleri olmak zere, sadece tanedir. Aksi bir iaret bulunmadka
bunlar geerlidir.
6. vitesi kullanmayn. Yokular kabileceinizi tahmin ettiiniz vitesle inin. Yoku aa inilerde
asla vitesi boa almayn ve hznz artrmamaya zen gsterin. Aksi halde sr kontroln
kaybedebilirsiniz.
ok yaklamayn. ehirleraras yollarda baka aralara ok yaklamazsanz, onlarn yapaca kazalara
karmam olursunuz.
Trafii izleyin. Yolun ilerisine bakarak, herhangi bir probleme yaklamadan nce onu anlayn.
Aynalarnza da sk sk gz atn.
Geebilecek misiniz? Gemek istediiniz aracn hzndan yeterince yksek hzda iseniz gei
yapabilirsiniz.
Daha sonrasn dnn. Muhtemel acil trafik durumlarn srekli olarak dnerek, kurtulma planlar
yapn.
Sol eritkolik olmayn. Sol erit, hzl sr eridi deil gei erididir. Geiler dnda sol eridi
boaltn. Hz yapanlar yavalatmaya da almayn. Brakn polislii polisler yapsn.
Far yakn. Gece srleri dnda, ehirleraras yollarda, yamurlu ve sisli havalarda gndzleri de
farlarnz ak tutun. Bu daha iyi grlmenizi salayarak kardaki srclerin daha dikkatli olmalarn
salayacaktr. Gece srlerinde farlarnzn kardan gelen tatn srcsnn gzn almamas iin,
gei sresince ksa far durumuna getirmeyi de unutmayn.
Sinyal verin. erit deiimleri ve dnleriniz ncesinde sinyal vererek dier srclere niyetinizi
bildirin.
Sola dnmek iin bekleyin. Trafikte durup sola dnmek iin beklerken, yol serbest hale gelinceye
kadar tekerleklerinizi ileriye doru dz tutun. Eer tekerleklerinizi sola doru krarak beklerseniz, birisi
size arkadan arptnda sizi kardan gelen trafiin nne iter. Ayrca, ilerinizde bir engel
grdnzde, hemen dier eride gemeden nce o eritteki trafii kontrol edin ve onlara yol verin.
Saa dn Krmz kta saa dn yaplamaz. Sadece baz kavaklarda, dn iin ayr bir k
bulunuyor ve yeil yanyorsa veya zel olarak dn yaplabilecei belirtilmise, dier yoldaki trafie
dikkat edilerek dn yaplabilir.
Doru zamanda fren yapn. Dnlere gelmeden nce uygun hza yavalayn. Dnn ortasnda
yapacanz sert fren aracnzn dengesini bozar.

 ABS'yi deneyin. Aracnz kilitlenmeyi nleyici fren sistemiyle donatlmsa, ilk kez karlatnzda
pedal titreim ve grltleri sizi artabilir. Bu nedenle, ABS'nin nasl hissedildiini anlamak zere, acil
bir durumu beklemeden, yamurlu bir gnde kumlu, kaygan bir yol veya bo bir park alan bularak,
ABS'yi uyarmak zere sert bir fren yapn.
Ara kullanrken telefonu kullanmayn. Aratrmalara gre, ara kullanlrken yaplan telefon
konumalar kaza riskini drt kat kadar artrmaktadr. Risk, "hands-off" veya kulaklkl telefon
kullanmnda da ayndr.
Gece grnz koruyun. Yaklaan farlara fazla bakmayn. Krletiriyorsa, baknz yolun sa
kenarna younlatrn.
Uykunuzu aln. Uykulu iken ara kullanmayn. Gzleriniz bir noktada sabit kalyorsa bu tehlike
iaretidir. Bulduunuz en yakn gvenli yerde saa ekerek birka dakikalk bir ekerleme yapn.
Gvenceye aln. Ksa sreli de olsa, aracnz terk ederken gvenceye aln. Yani, dk vitese takarak
el frenini ekin, camlar kapatarak kaplar kilitleyin. Eer arabada sizden baka kimse yoksa, kredi
kartyla deme yapmaya giderken bile kaplar kilitleyin.
yi seyirler