Professional Documents
Culture Documents
មេដឹកជាតិខ្មែរ ភាគ២ Khmer Leader 2
មេដឹកជាតិខ្មែរ ភាគ២ Khmer Leader 2
esckIþEføgGMNrKuN
Cabzm´sUmRkabfVaybgÁM RBHBuT§ RBHFm’ RBHsgÇRKb;RBHGgÁ EdlCamøb;d¾RtCak;sMrab;BuT§sanikCn
RKb;rUb nigCamUldæanRKwHd¾sMxan; sMrab;EfrkSakarBarCatiExμrRKb;sm½ykal.
´sUmelIkhtßafVaybgÁM elak«Buk Gñkmþay CaGñkmanKuNd¾elIslub)anpþl;kMeNIteGay´ekItmk
CaCatiExμr. sUmeKarBEføgGMNrKuNdl;elakRKU GñkRKU saRsþacarüTaMgGs; Edl)anpþl;cMeNHdwgdl;´
nigkulbuRt kulFItaExμrRKb;rUb RBmTaMgsUmEføgGMNrKuNdl;Gs;elak elakRsI CnrYmCatiExμrTaMgGs; Edl)an
GanesovePAenH nigCYy]btßmÖKaMRT.
esovePA emdwknaMCatiExμr PaK 2 Edl´cgRkgeLIgenH edIm,I]TÞisdl; RBH)aTC½yvrμ½nTI 7 nig
RBHmhakSRt emdwknaMesñhaCatiExμr vir³CnExμr TaMgGs; EdlxitxMdwknaMRbeTsExμrknøgmkGs;BIkmøaMg
kaycitþ edIm,IEfrkSakarBar Cati sasna RbCaCatiExμr TWkdIExμr eGay)ansuxsuPmgÁl rIkcMerInrugerOg
sMrab;kUnecAExμr RKb;CMnan;rs;enA CaBiess ´sUmbYgsYgdl;vtßús½kásiTi§TaMgGs; EdlmanenAkñúgTwkdIExμrCYy
eGayesovePAenH pSBVpSay RCYtRCabdl;citþ KMnit R)aCJa RbCaCatiExμr kulbuRt kulFItaExμrTaMgGs;enARKb;Tws
TITaMgkñúg nigeRkARbeTs.
esovePAenHCakarrYmcMENkd¾tictYcsþÜcesþIg kñúgkarbNþúHbNþalFnFanmnusS pþl;cMeNHdwgbEnßm
dl;bgb¥Ún sisS nisSit GñksikSaRsavRCav RbCaCatiExμrTaMgGs; GMBIKMnitemdwknaMrbs;bNþaRbeTs
GPivDÆn_mYycMnYn edIm,ITajykRTwsþIl¥² bTBiesaFn_sMxan;² nigKMnitfμI² mkGnuvtþn_kñúgkardwknaMRbeTsExμreyIg
CaBiess tamry³esovePAenH GacbgðajpøÚvdl;GñkesñhaCatiExμr kUnExμr RbCaCatiExμrTaMgGs; h‘anegIbeLIg
karBar rMedaH Cati sasna RbCaCatiExμr eGayrYcputBI GaNaniKmn_kumμúynisþyYnEbbfμI nig
rbbkumμúynisþpþac;kar h‘un Esn EdlCab£sKl;bBaðaelIbBaðaTaMgLayEdlkMBugekItmanenAkñúgRbeTsExμr
sBVéf¶ edIm,IeGayRbeTsExμr CatiExμreyIgrIkcMerInrugerOgdUcRbeTsdéTenAkñúgBiPBelak.
´sgÇwmfaesovePAenH nwgCYybMPøWdl;bgb¥Ún sisS nisiSt CMnan;eRkay nigGs;elak elakRsI
EdlmanbMNgcg;køayCaemdwknaMl¥ sMrab;sgÁmCatiExμr k¾dUcCasMrab;dwknaMtambNþasßab½nepSg²TaMgkñúgÉkCn
rdæ nigeRkArdæaPi)al. ´yl;fa karsresrGacminTan;)anRKb;RCugeRCayenAeLIyeT enAmanxVHcenøaH xusqÁg
xøH²edayRbkarepSg²Caminxan Et´rIkrayTTYlnUvmtiriHKn;Eklm¥RKb;Ebbya:gGMBIelakGñkGan.
cugbBa©b;enH ´sUmpþaMepJIGs;elakGñkGan sUmGanesovePAenHeGaycb;RKb;Gtßn½y edIm,IykmkKit
RtiHriHBicarNa TukCabTBiesaFn_ RTwsþI cMeNHdwg ykeTAdwknaMRbeTsExμr eGay)anCaplRbeyaCn_Bit²
CUnsgÁmCatiExμr RbCaBlrdæExμr )anrIkcMerIn suxsuPmgÁl rYcBIPaBRkIRk nigmansiTi§esrIPaBeBjeljCaExμr.
´sUmCUnBrdl;Gs;elak GñkGanTaMgGs; eFIVkic©karGIV²RKb;ya:g)ansMerceCaKC½ydUckarb:gR)afña nigCYbEt
BuT§BrTaMgR)aMRbkar KW Gayu vNѳ sux³ Bl³ nig bdiPaN³ kMubIXøagXøateLIy.
eFIVenAva:sIunetan éf¶TI 09 Ex mkra qñaM 2009
bNÐit s FmμrgSI
3C3
3C3
sa Lútsr ehAb:ul Bt
X-h‘un Esn (Hun Sen)
h‘un Esn ekItenAéf¶TI 4 Exemsa qñaM1951 ¬1952¦ enAextþkMBg;cam eQμaHedIm Nal;
Edlman»BukeQμaH nag ExSRsLay cin kat;yYn nig mþayeQμaH b:uk manRbBn§yYn eQμaH b‘un ehog
ERbeQμaHCa b‘un ra:nI sBVéf¶ . h‘un Esn CasisSeronfñak;TI 7. bnÞab;mk)ancUleFIVCaTahanExμrRkhm
tamkarGMBavnavrbs;esþcsIhnu. eBlcUleFIVTahanExμrRkhm CaemRkum EdlRtUvyYnkumμúynisþ)an bNþúHbNþal
enAkñúgéRBma:KI. eRkayBIkarkab;smøab; ExμreGayclacl yYn)anpøas;bþÚrneya)ayfμI KWyYn)ancUlmk
QøanBanExμr naéf¶ 7 mkra 1979 edayelIkbnþúb h‘un Esn sMrab;bMerIneya)ay. enAqñaM 1979 yYn)anelIk
h‘un Esn eFIVCardæmRnþIRksYgkarbreTs eRkaymkeBlEdl Eb:n suvNÑ RtUvyYncab;dak;KukenA haNUy nig can;
sIu RtUvyYncak;fñaMsmøab;. sUmCMrabfa eKalkarN_erIs bkSCnrbs;yYn eKerIsEtGñkniymcUlcitþyYn. naqñaM
1985 h‘un Esn RtUveKEtgtaMgCanaykrdæmRnþI kñúgrbbsarFarN³rdæRbCamanitkm<úCa EdlCarbbxusc,ab;eRBaH
minTTYlsÁal;edayGgÁkarshRbCaCati. enAqñaM 1987 h‘un Esn )aneTAcrcarCamYysIhnu enATIRkug hSakata
RbeTs\NÐÚensIu nigeFIVCabnþbnÞab; ehIyQaneTArkkic©RBmeRBogTIRkug)a:rIs EdlmanGñkRsI mUsuxhYr CaCMnYy
kñúgerOgenH. rhUtdl;kare)aHeqñat 1993 erobcMedayGCJaFrbeNþaHGasnñ GgÁkarshRbCaCatisMrab;km<úCa
eBlenaHKNbkSRbCaCn h‘un Esn )ancaj;eqñat edayeqñat)anQñHxagKNbkShVwunsiunbiuc dwknaMeday
neratþmrNriT§. h‘un Esn)anRbkaspþac;xøÜn eFIVGb,Kmn_enAeRtIyxagekItTenøemKgÁ b:uEnþedayman esþc sIhnu
edIrtYrCaGñkpSHpSar begIátrdæaPi)alehIyRbKl;eGayman naykrdæmRnþIBIr neratþm rNriTi§ naykrdæmRnþI TI 1
h‘un Esn naykrdæmRnþITI 2. enAéf¶TI 5-6 kkáda qñaM 1997 h‘un Esn )aneFIVrdæRbhar smøab;BYkGñkesñhaCati
GñkRsLaj;RbCaFibetyüenAkñúgKNbkShVinsiunbiuccMnYn 280nak; EdldEgðtamesþckumμúynisþ sIhnu ehIyelIk
GMNacÉk]tþm Giug hYt CMnYs. GñkRbCaFibetyü GñkesñhaCatimYycMnYn EdlenAesssl;)anrt;enAtMbn;
h‘un Esn
niBn§eday s FmμrgSI 47 rkSasiTi§
2-neya)aydwknaM (Political Leadership)
k-sgÁmraRsþniym
eRkayBITTYl)anÉkraCüBI)araMgenAéf¶TI 9 Exvicäka qñaM 1953. RbCaBlrdæExμrsgÇwmfa)ansuxsnþiPaB
ÉkraCü nigsuPmgÁl eRkamkardwknaMrbs; semþc neratþm sIhnu. KNbkSneya)ayepSg²cUlmkkñúgKNbkS
sgÁmraRsþniymEtmYy edayRbCaRbiyrbs;Kat;fa CabitaÉkraCü deNþImÉkraCüBI)araMg eRkayBIsnñisiT§
)an;DugenAqñaM 1955 nigkareRbIhwgSaelIKNbkSRbCaFibetyüCaedIm. enAéf¶TI 21 emsa 1955 sI hnu
)andak;raCüeFIVneya)ay edaysnüafamineLIgRKgraCüvijeToteT. sIhnu eLIgRKgraCüsarCafμI b:uEnþéf¶TI 24
ExkBaØa qñaM1993. rbbRKb;RKgGMNacsßitenAelImnusSEtmñak; eRBaHkalenaH RBHGgÁCaRbmuxrdæpgnig
CanaykrdæmRnþIpg. sPasißtenAeRkamGMNacrbs;sIhnu enAeBlEdlsPamineFIVtamneya)aysIhnu sPaRtUv
EtrMlayecaleRCIstaMgfμI² dUcCakñúgGaNtþirbs;naykrdæmRnþI Eb:n nut eBlEdlRBHGgÁyageTAeb:kaMg enAqñaM
1968 Rsab;Etman)atukmμekIteLIgenATIRkugPñMeBj eBlRBHGgÁyagmkvij RBHGgÁ)anrMlaysPaecal eday
ecaTfa dwknaMminekIt. enArbbsgÁmraRsþniym sPaRtUvrMlayecalCaeRcInelIk. sIhnu )andak;raCümkeFIV
neya)aybegIátCabkSsgÁmraRsþniymenAqñaM 1955 EdlCabkSmYypþac;kar pþÜlrMlMKNbkSneya)aydéTeTot
edaykl,icepSg² kñúgeKalbMNgkan;GMNacpþac;mux CaBiess ykRbCaRbiyPaBÉkraCüBI)araMg Edltamkar
BitCaÉkraCü Edl)araMgRbKl;eGayyYn eday)araMgcaj;yYnenA eDon ebon PU eRkaysRgÁam\NÐÚcinelIkTI 2
cuHsn§isBaØa RbKl;ÉkraCümkeGay\NÐÚcin enAéf¶TI 20 kkáda 1954. karxitxMts‘Urbs;GñkesñhaCati
mYycMnYnEdl)antva:taMgEt BIesþcsIhnuenAkñúgraCbløg½ ÁeRkam )araMgRtYtRta. CMnYykarrbs;esþc sIhnu man 3
nak; sm sarI ln; nl; nig GU FYn. kare)aHeqñatenAqñaM 1955 RbCaBlrdæ)ane)aHeqñateGay
KNbkSsgÁmraRsþniym Edlman esþc sIhnuu CaRbmux. RbeTs)ans¶b;KμansRgÁam Gs;ry³eBlCag 10 qñaM .
ExμrminTan;rIkcMerInxagbec©kviTüa nigFnFan mnusSxøaMgenAeLIyeT EtyYneyokmij )anbgáb;eFIVskmμPaBs¶at;²
enARbeTsExμrcab;taMgBI qñaM 1946 emøH ¬tamcMkarekAs‘UkMBg;cam nigtamsMLÚt¦. bnÞab;mkRbeTsExμr
RtUvFøak;kñúgePIøgsRgÁam vinasexøacpSarQWcab; niraRsþRBat;R)as; Em:« bgb¥Ún jatisNþanCaTIRsLaj;
søab;)at;bg;CIvitRbCaBlrdæExμrrab;lannak; ¬sRgÁam\NÐÚcinTI 2¦. sm½ysgÁmraRsþniym RbCaBlrdæExμrmanEt
cMnYn 6lanknøH ebIeFobeTAnigRbeTsyYnman 40 lannak; nigRbeTsesommancMnYn 30lannak;. enAcenøaH
eBlenaHKWCadMNak;kal énsRgÁamRtCak;rvag kumμúynisþnigesrI. cMENkRbeTsExμreRkamkardwknaMrbs; sI hnu
)ancab;ykneya)ayGBüaRkitü KWsnñisiT§)an;DugenARbeTs\NÐÚensIu qñaM1955 EdleBlenaHBiPBelak
RtUvmanb:Ul 3 KW sUevot cin nig shrdæGaemric. RbeTsExμrRbkasneya)ayGaBüaRkitmann½yfamincUl
xagesrI nig kumμúynisþ. EtenAExemsaqñaM 1965 semþc sI hnu )anlYccuHhtßelxas¶at;² CamYyyYnxageCIg
¬ yYnkumμúynisþ¦ CaehtubegIát»kaseGayyYncUlmkdak;T½BenAkñúgTwkdIExμr cMnYn 5extþ eFIVsRgÁamenA
elITwkdIExμr lMeGogeTArkkmμúynisþ. sRgÁamcab;epþImeqH enARbeTsExμrcab;BIqñaM 1965 enAeBlEdlyYn
kumμúynisþykTWkdIExμreFIVCasmrPUmi TIlanRbyuT§ eFIVeGayExμr søab;rab;lannak;.
sI hnu
ebIcg;rkyutþFm’eGayExμr RtUvkat;eTas b:ul Bt nig sIhnu h‘un Esn yYn cin Edr
¾ RtUvmanKuNFm’ nigRkmsIlFm’kñúgkardwknaM
¾ RtUvsÁal;BIFmμCatimnusS
¾ RtUvsÁal;BIkic©karrbs;elak
¾ RtUvsÁal;BIGgÁkardwknaMrbs;elak
{ ExμrrYbrYm Exμrrs; }
1-GTieTBRkugGgÁr
2-EvbsayGasIuesrI ¬RbvtþisaRsþ¦
3-RbvtþisaRsþkm<úCa BIedImmkdl;km<úCaRbCaFibetyü edayelak exovsMpn
4-ÉksarRbvtþisaRsþ km<úCaeRkam ¬GMNacKμanExμreRkam¦ eday elakRtaMgqat b‘ut
5-vibsayGtßbTviPaKneya)ayrbs; bNÐit NarBaØ KIrITitü
6-dMeNIreq<aHeTATwsxaglic edayelak nYn eXOn
7-Evbsay kulbuRtGgÁr rbs; elak )a:g suexOn¬GnubNÐit¦
8-vibsay exGay emD½r
9-vibsayvIGUeGr
10-klb,vtþRbvtþisaRsþkm<úCa
11-GgÁrbUrI
12-exmrCati
13-EvbsayExμrRsLaj;Exμr , khmerlovekhmer.co.cc
14-EvbsayExμrviPaK
15-Leadership in Organization, fifth edition, Gary Yukl,Ph.D
16-The Art of Leadership,
17-World Politics,by Johnh T.Rourke ,Ph.D and Mark A Boyer, Ph.D University of
Connecticut
18-The International Politics of the Asia Pacific, Second edition and revised edition,
by Michael Yahuda,Ph.D
19-Vietnamese Communist( 1925-1945) by Huy nh Kim Khanh
20-Political Analysis, Technique and Practicse by Louise G White,Ph.D
21-Mondern Office Technology and Administration by Joan Gallagher Siobhan
Coghalan, second edition, 2002
22-The Art of War Sun Zue translated by Thomas Cleary
23-The Root of Strategy, Book1, 2,3 by Colonel Ardant du Picq, French Army,
translated by Colonel John N.Greedy, field artillery, U.S Army and Major Robert C.Cotton ,
General Staff ( Infanstry), U.S army.
(Y)