You are on page 1of 25

AKIKAN HAREKETN YNETEN GENEL

DENKLEMLER, TEMEL KAVRAMLAR


Baz nemli kavramlar
Kontrol hacmi
Debi
Hareketi takiben alnm trev
Genel denklemlerin integral formlar
Genel denklemlerin diferansiyel formlar
Baz temel kavramlar
Akm izgisi
Akkan kinematii, Rotasyonel ve irrotasyonel hareketler
Sirklasyon
Akm fonksiyonu
Hz potansiyeli
UCK351 Aerodinamik ders notlar
- MAY

Uzayda Sabit Konumlu, Sonlu Kontrol Hacmi


Kontrol hacmi
n
V

dU

dS

Kontrol yzeyi

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Debi
V

h= V n

A : Yzey alan
V : Akkann birim zamanda ald yol hz

n : Yzey normali

h : Prizmann ykseklii

Tavan ve taban
paralel prizma

A
V

hacmsal debi = Birim zamanda A yzeyinden geen akkan hacmi


= prizmann hacmi = Taban alan Ykseklik

r r
Q = A V n

( )

r r
m& = Q& = A V n

Ktlesel debi = Hacmsal debi younluk

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Hareketi Takiben Alnm Trev


dA =

Tam diferansiyel tanm

A
A
A
A
dx +
dy +
dz +
dt
x
y
z
t

dA A dx A dy A dz A
=
+
+
+
dt x dt y dt z dt t
Hz vektr
tanm

r
r
r r
V = ui + vj + wk ,

dx
=u,
dt

dy
=v,
dt

dz
=w
dt

dA A
A
A
A
=
+u
+v
+w
dt
z
t
x
y
Gradyan vektr tanm

A =

Hareketi takiben alnm trev

A r A r A r
i +
j+
k
z
x
y

DA A r
+ V A
=
Dt t

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Sreklilik denkleminin integral biimi


Ktlenin korunumu ilkesi : Ktle yok edilemez / yoktan var edilemez

U kontrol hacminin S
yzeyinden birim zamanda
kan net ktle miktar

r r
= V n dS

U kontrol hacmindeki ktle


miktarnn birim zamandaki
deiimi

d
t

r r

n dS = 0

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Momentum denkleminin integral biimi


Hareketin korunumu ilkesi : D kuvvetler toplam atalet kuvvetine eittir

r
r
r
dV
F = m a = m dt
r d
r
=
m
V
F
dt

( )

Sabit ktle iin

D kuvvetler toplam

= Momentumun birim zamandaki deiimi

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Momentum denkleminin integral biimi


D kuvvetler
r

Gravitasyonel
kuvvetler
r

Bnyesel kuvvetler

f birim ktleye etkiyen bnyesel kuvvettir

f d

Elektromanyetik kuvvetler

Yzeysel kuvvetler

Basn kuvvetleri

r
= p n dS

Teetsel kuvvetler

r
= Fvisc

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Momentum denkleminin integral biimi


Momentumun birim zamandaki deiimi

Kontrol yzeyinden kan ve giren


ktlelerin tadklar momentumlar
arasndaki fark

r r
r
= V n dS V

Kontrol hacmindeki ktle miktarnn


deiiminden kaynaklanan
momentum deiimi

(
)

V
t

Sonu olarak Momentum denkleminin integral biimi

r
r
( d) V + ( V n dS )V = p n dS + Fvisc + f d

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Momentum denkleminin uygulamas


2-Boyutlu cismin srklemesi
iz blge si
snr t abaka

Bir kanat profilinin gerisindeki hz profilleri

Pitot-tara

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

Momentum denkleminin uygulamas


2-Boyutlu cismin srklemesi
r

r r r

F = V (V n ) dS

Momentum denklemi

S
y +

x -

V
p

D
x

F
E

D
H

y -

u(x,y)
p(x,y)
(x,y)

AK, AB ve BJ yzeyleri profilden yeterince uzakta: Akm serbest akm koullarnda


+

x momentum denklemi

D + ( p p ) dy =

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

( u

V2 ) dy

10

Momentum denkleminin uygulamas


2-Boyutlu cismin srklemesi
+

D + ( p p ) dy =

x momentum denklemi

( u

V2 ) dy

D + ( p p ) dy = u dy V V dy
2

D + ( p p ) dy = u 2 dy V u dy
+

D = ( p p ) dy + u (V u ) dy

JK

kesiti yeterince geride ise

p = p

u = V

ve iz dnda

D = u (V u ) dy
z

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

rnek:

11

Kon tro l hacminin st snr


olar ak seilen a km izgisi

Hz p rofili
u = u(y)

Snr tab aka nn


ke nar

x
c

Uzunluu c olan bir dz levha zerinde gelien laminer snr tabakann firar
kenarndaki kalnl ve levhann srtnme srkleme katsays srasyla
5

=
,
c
Re c

Cf

1.328
D
=
;
q c (1)
Re c

Re =

V c

eklinde verilmektedir. Snr tabaka ierisindeki hz dalm


y
u = V

eklindeki bir kuvvet kanunu ile tanmlandna gre, bu bantdaki n ssnn


deerini hesaplaynz.
UCK351 Aerodinamik ders notlar
- MAY

12

zm:
D
q c

Srtnme srklemesi katsays

Cf =

Momentum denkleminden

D = u (V u ) dy
z

Cf =
u y
1.328
=
Cf =
;
V
Re c

1.328
Re c

1.328

ntegral alnarak

Re c

=
c
Re c

1.328
Re c

/c

u
u
y
u (V u )dy = 2
(1 )d
2
V c 0
V
V c
0

/c

=2

y / c n y / c 2 n y

d

/ c / c c

2
2


n + 1 c 2n + 1 c

10 1
10 1

n + 1 Re c 2n + 1 Re c

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

1
1
1.328
=

n + 1 2n + 1
10

13

1.0
n= 2
0.8

0.2656 n 2 0.6016 n + 0.1328 = 0

0.6
y

0.4

n = 0.25

n = 2.0 veya 0.25


D z levha iin
gerek laminer snr
ta baka hz profili

0.2

Not: nerilen hz dalmnn


gerek laminer snr tabaka hz
dalmna uymad dikkati
ekmektedir.

0.2

0 .4

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

0.6
u

0.8

1 .0

14

Enerji denkleminin integral biimi


Enerjinin korunumu ilkesi Enerji yok edilemez, yoktan var edilemez, biim deitirir

Termodinamiin 1. Kanunu
evre

Sistem

q
evreden
sisteme
sokulan s

evre tarafndan
sistem zerinde
yaplan i

de
Sistemin
enerjisindeki
deiim

q + w = de

(birim ktle bana)

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

15

Enerji denkleminin integral biimi

B1
Birim zamanda
giren s

n
V
B3
Birim zamanda sistemin
enerjisindeki deiim

dS

B2
Birim zamanda
yaplan i

B1 + B2 = B3
NOT:
Enerji denklemi aslnda g boyutunda olmakla birlikte, bir alkanlk eseri olarak
enerji denklemi tabiri kullanlmaktadr.

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

16

Enerji denkleminin integral biimi


B1 Sisteme birim zamanda sokulan s miktar:
= q& d

1- Radyasyon veya yanma yoluyla birim zamanda sokulan s

Not : q& birim ktle bana sokulan s

= Q& visc

2- Viskoz kaynakl (s iletimi, ktle difzyonu) olarak sokulan s

B1 = q& d + Q& visc

Bylece sisteme birim zamanda sokulan toplam s

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

17

Enerji denkleminin integral biimi


z
F

B2 evrenin sistem zerinde birim zamanda yapt i:

dr

tanm

r
r r
F kuvvetinin yapt i
F dr
r
F kuvvetinin birim zamanda yapt i

r d rr
r r
= F V
F
dt

y
x

evrenin sisteme etkittii kuvvetlerin yapt i


1- Basn kuvvetlerinin yapt i

r
r
= ( p n dS ) V
S

2- Bnyesel kuvvetlerin yapt i

r
r
(
)
f

3- Viskoz kuvvetlerin yapt i

Bylece

= W& visc

r
r
r
r
B 2 = ( p n dS ) V + f d V + W& visc

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

18

Enerji denkleminin integral biimi


B3 Sistemin enerjisinin birim zamanda deiimi:
1
= e+ V2
2

Birim ktle bana enerji

e
1
V
2

enerji

(Duraan sistem iin sadece i enerji vardr)

Kinetik enerji

(Hareketli sistem iin ilaveten kinetik enerji vardr.)

r r
1

= V n dS e + V 2
2

= ( d) e + V 2
t
2

Kontrol yzeyinden kan ve giren ktlelerin


tadklar enerjiler arasndaki fark
Kontrol hacmindeki ktle miktarnn
deiiminden kaynaklanan enerji deiimi

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

19

Enerji denkleminin integral biimi


r r
1 2
1

e
V
d
V

n dS e + V 2

2
2
t

S
r
r
r
r
= ( p n dS ) V + f d V + W&visc + q& d + Q& visc

NOT:
-Dardan bir aft ile g sokuluyorsa

- Ykseklik fark nemliyse

W& aft

terimi eklenmeli

1
e + V 2 + gz eklinde potansiyel enerji terimi eklenmelidir.
2

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

20

Denklemlerin bilanosu
r r

d + V n dS = 0

t
S

1 sreklilik
+

r
r
r
r
r

( d)V + V nr dS V = p nr dS + Fvisc + f d

S
S

3 momentum

+
r r

1
1

e + V 2 d + V n dS e + V 2

t
2
2

S
r
r
r
r
= ( p n dS ) V + f d V + W&visc + q& d + Q& visc

1 enerji
Toplam 5 denklem

Bilinmeyenler

, V (u , v, w ) ,

p, e

denklem says zm
iin yeterli deil

Toplam 6 adet
bilinmeyen

lave denklemler (Termodinamik bantlar)

lave bilinmeyen

Hal denklemi

p = RT

Kalorik mkemmel gazlar iin

e = cv T

SONU: 7 adet denklem (ve bant) ile 7 bilinmeyen zlebilir.


UCK351 Aerodinamik ders notlar
- MAY

21

Genel Denklemlerin
Diferansiyel Biimleri
Diverjans Teoremi
A bir vektrel veya skaler byklk olmak zere bir
yzey integrali diverjans teoremi yardmyla bir hacim
integraline dntrlebilir

A d
A n dS =

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

22

Sreklilik denkleminin diferansiyel biimi


r r

V
n dS

d +
t

A d
A n dS =

= 0

r r

r

+

( V ) d
( V ) n dS =

d = 0

Sonsuz kk kontrol hacmi iin

+ V = 0
t

r
V = 0
r
V = 0

( )

/ t = 0

Daimi akm iin

= Sb

Sktrlamaz akm iin

r
r
+ V + V = 0
t
r
D
+ V = 0
Dt

Materyal trev tanm ile

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

23

Momentum denkleminin diferansiyel biimi


r

r
r
(
)
(
)

V
+

n
dS

V
=

dS + Fvisc + f d

r
( d ) V + ( V n dS ) V = p d + Fvisc + f d

x-momentum

Hz, Teetsel kuvvet ve


Bnyesel kuvvet
vektrleri

r
r
r
r
V =u i +v j +wk
r
r
r
r
Fvisc = Fx visc i + Fy visc j + Fz visc k
r
r
r
r
f = fx i + fy j + fz k

olmak zere

r r
p

n dS u = d + Fx visc + f x d
d
u
V

t
x

p
(

u
+

V
u )d = d + Fx visc + f x d

t
x

UCK351
ders yaplarak
notlar
ntegraller birletirilip kontrol
hacmiAerodinamik
sonsuz kk
- MAY

24

Momentum denkleminin diferansiyel biimi


r
(u )
p
+ ( V u ) = + f
+ f

x-momentum

y-momentum
z-momentum

x visc

t
x
r
(v )
p
+ V v = + f y visc + f y
t
y
r
(w)
p
+ V w = + f z visc + f z
t
z

Bnyesel kuvvetleri olmad


daimi akm iin
viskoz kuvvetler ihmal edilirse

r
f 0,

r
f visc 0

0,
t

r
p
V u =
x
r
p
V v =
y
r
p
V w =
z

Navier-Stokes
denklemleri

Euler
denklemleri

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

25

Momentum denkleminin diferansiyel biimi


x-momentum
Soldaki terimler
alarak
Dzenlenerek

x-momentum
y-momentum
z-momentum

r
(u )
p
+ V u = + f x visc + f x
x
t

r
r
u

p
+u
+ V u + u V = + f x visc + f x
t
t
x

( )

r

u + V
t

( ) + ut + V u = px + f

= Du/Dt

(Sreklilik denklemi)

(Materyal trev)

x visc

+ fx

p
Du
= + f x visc + f x
x
Dt
p
Dv

= + f y visc + f y
y
Dt
p
Dw

= + f z visc + f z
z
Dt

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

26

Enerji denkleminin diferansiyel biimi


r r

1 2
1

e
V
d
V

n dS e + V 2

t
2
2

S
r
r
r
r
= ( p n dS ) V + f d V + W&visc + q& d + Q& visc

Yzey integrallerinde diverjans teoremi uygulanarak ve


kontrol hacmi sonsuz kk yaplarak

r r
r


1 2
1 2 r

+
+

+
=

e
V

e
V
V
p
V

f
V + w& visc + q& + q& visc

2
2

( )

Daimi akm halinde, bnyesel


kuvvetler ve viskoz kuvvetler ihmal
edilirse, s ilavesi olmamas halinde

0,
t

r
f 0 , w& visc 0 , q&visc 0 , q& 0

r

1 r
e + V 2 V = pV
2

( )

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

27

Akmn grnm: Yrnge izgisi


Yrnge izgisi: Akkann zaman ierisinde izledii yol

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

28

Akmn grnm: k izgisi


k izgisi: Akm alannn ayn noktasndan belli bir zaman aralnda geen
akkan zerrelerinin bir t annda bulunduklar noktalar birletiren eridir.
y

C
B
A
Zaman = t2
x

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

29

Akmn grnm: Akm izgisi


Akm izgisi: Btn noktalarndaki teetleri hz vektrne paralel olan eri
Hz vektr
Akm izgisi

Akm izgisi

Daimi akmda akm izgileri yrnge izgileriyle ayndr

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

30

Akm izgisinin Denklemi


r r
ds V = 0
r
r
r
r
ds = dx i + dy j + dz k
r
r
r
r
V = u i + v j + wk

r
i

r
j

r
k

r r
ds V = dx dy dz
r
r
r
= i ( wdy vdz ) + j (udz wdx ) + k (vdx udy ) = 0
wdy vdz = 0

dx dy dz
=
=
u
v
w

udz wdx = 0
vdx udy = 0

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

31

rnek problem
u=

y
,
x + y

v=

x
x + y

le verilen hz alan iin (0,5) noktasndan geen


akm izgisinin denklemini bulunuz.

zm:
Akm izgisi denklemi

dx dy
=
u
v

ntegre edilerek

y = x + C

(0,5) noktas iin

5 = 0 + C

dx dy
=
y x

ydy = xdx

C = 25

x + y = 25

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

32

Akkan kinematii
t + t
y

u
___
dy t
y

Akkan hareketi
v
dy + ___ dy t
y

- 1
v _
__
dx t
x

C
u. t

teleme miktarlar:

1- teleme (translasyon)
2- Dnme (rotasyon)
3- Genileme-daralma (dilatasyon)
4- Asal deformasyon
A noktasnn A ye gitmesi
bir teleme hareketidir.

an

v
v + _ __ dy
y

u
u + ___ dy
y

u
d x+ ___ dx t
x

B
dy

v
v + ___ dx
x

v. t

u t , v t

dx
t

u
u + __ _ dx
x

an

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

33

u_
__
dy t
y

Akkan kinematii

AD diyagonali saat ibrelerine zt ynde bir


dnme hareketi yaparak AD diyagonaline
dnmtr. Bu bir dnme (rotasyon)
hareketidir.

v
d y + __ _ dy t
y

- 1

v
___
dx t
C x
2

BC kenarnn asal hz
v

dx t

v
2 = tan 1 x
t

u
dx + dx t x
x

u
d x+ ___ dx t
x

lim

2 d 2 v
=
=
t
dt
x

lim

1 d1 u
=
=
dt y
t

t 0

AB kenarnn asal hz

dy t

u
y
1 = tan 1
t

dy + v dy t y

BD diyagonalinin asal hz

t 0

1 d d 1 v u
z = 2 1 =
dt 2 x y
2 dt
UCK351 Aerodinamik ders notlar
- MAY

34

Akkan kinematii
1 v u

2 x y

z ekseni etrafndaki (xy - dzlemindeki) asal hz

z =

y ekseni etrafndaki (xz - dzlemindeki) asal hz

1 u w
y =

2 z x

x ekseni etrafndaki (yz - dzlemindeki) asal hz

1 w v
x =

2 y z

Akkan taneciinin asal hz vektr

Vortisite

r
r
r
r
= x i + y j + z k

r
r w v r u w r v u r
= 2 =
i +
j + k
x y
y z z x
r
r
= V

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

35

Akkan kinematii
Rotasyonel hareket

rrotasyonel hareket

+ (-) = 0

r
r
= V 0

r
r
= V = 0

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

36

Akkan kinematii
t + t - an

Akkan eleman, AB ve AC kenarlar


arasndaki dik a azalarak bir asal
derformasyona uramtr.

u
___
dy t
y

B
v
dy + ___ dy t
y

1 u v
xy = +
2 y x

1 d d
xy = 2 + 1
2 dt
dt

1 u w

xz = +
2 y z

-1
C

u. t

A
v
v + ___ dy
y

u
u + ___ dy
y

u
dx+ ___ dx t
x

dy

v. t

v
v + ___ dx
x

v
___
dx t
x

1 v w

yz = +
2 y z

dx

u
u + ___ dx
x

t - an

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

37

Akkan kinematii
Akkan eleman genileme
(dilatasyon) biiminde bir ekil
deiimine urayarak ABCD
eleman olmutur.

dx +
xx t =
xx t =

t + t - an
y

u
___
dy t
y

u
dx t dx
x
dx

u
t
x

Benzeri ekilde

xx =

u
x

yy =

v
y

zz =

w
z

u
y
v
y
w
y

u
z
v
z
w
z

B
v
dy + ___ dy t
y

- 1
C

u. t

A
v
v + ___ dy
y

u
u + ___ dy
y

v
v + ___ dx
x

Deformasyon
hzlar matrisi

u
dx+ ___ dx t
x

dy

v
___
dx t
x

v. t

u
A

dx

u
u + ___ dx
x

zx

u
x
v
x
w
x

t - an

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

38

rnek problem
Hz dalm yandaki gibi verilen akm
alan iin vortisiteyi hesaplaynz.

u=

y
,
x + y

v=

x
x + y

zm
r
i
r
r

= V =
x
u

r
k

=
z
w

r
j

y
v

r
i

x
y
x + y

r
k

r
j

y
x

x + y

r ( x + y )(1) + x(2 x) ( x + y ) y ( 2 y )
r
r

= i [ 0 0] + j [ 0 0] + k

( x + y )
( x + y )

r
r
r
=0i +0 j +0k =0

Akm alan, x+y=0 olan balang noktas hari, irrotasyoneldir.


UCK351 Aerodinamik ders notlar
- MAY

39

rnek problem
Dz levha zerindeki laminer snr tabakann herhangi bir x istasyonundaki hz profili
ve bu noktadaki snr tabaka kalnl iin aadaki bantlar verilmitir. Akmn
rotasyonel mi, irrotasyonel mi olduunu gsteriniz.
u y
=
V

0.25

V x
5
=
, Re x =

x
Re x

zm:
r v u r
V = k
x y

ki boyutlu halde vortisite:

Verilen hz profilinden y ye gre trev alnarak:

V
u
= 0.25
y

0.75

v/x trevinin hesab iin sreklilik denkleminden yararlanlabilir:


u v
+
=0
x y

u
v
=
x
y

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

40

Verilen hz profilinden x e gre trev alnarak:


0.25
d
u y
= V = V y 0.25 ( 0.25) 1.25
dx
x x

Snr tabaka kalnl

5
5
=
=
x
Re x
V x /

1/ 2
x
V

=5

Trev alnarak
d 5 1 / 2
=
x
dx 2 V
1.25

5
u
1
= V y 0.25
8
x
5

1 / 8

x 9 / 8 =

v
y
1.25

5 1
C = V
8 5

v
= Cy 0.25 x 9 / 8
y

1 / 8

olmak zere

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

v
= Cy1/ 4 x 9 / 8
y

41

u
1
= 0.25V y 0.75
y

ntegral alnarak
= 0.25V y

v = C1 y 5 / 4 x 9 / 8 + C2

0.25

1
5 x/ V

0.75

0.25

y = 0 da v = 0 olup
v = C1 y

5/ 4

9 / 8

Trev alnarak
v
= C 3 y 5 / 4 x 17 / 8
x

u
= C 4 y 3 / 4 x 1.8
y

v u

= C3 y 5 / 4 x 17 / 8 C 4 y 3 / 4 x 1/ 9 0
x y

Akm rotasyoneldir

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

42

rnek problem
ekilde gsterilen kosins erisi biimindeki dalga yzl duvar etrafndaki akma ait
hz bileenleri ve Mach says iin aadaki bantlar verilmitir. Akmn rotasyonel
mi, irrotasyonel mi olduunu gsteriniz.
daki akm izgisi

h 2
2x 2 y / l
u = V 1 +
cos
e

l
l

2
2x 2 y / l
v = V h sin
e
l
l

V , M

1 M 2

Burada:
l = 1m,
h = 0.01m,
V = 240m/s,
M = 0.7

2h

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

43

zm
r v u r
V = k
x y

ki boyutlu halde vortisite:

Hz bantlarndan trev alnarak


2

2x 2 y / l
v
2
= V h cos
e
l
x
l
2

u
2x 2 y / l 2
2x 2 y / l
h 2
2
= V
e
= V h cos
e
cos

y
l
l
l
l

v u
2

= V h
x y
l

2
2x 2 y / l
2x 2 y / l
2

cos
e
V
h

=0
cos
e

l
l
l

Dalga yzl duvar etrafndaki srtnmesiz sktrlabilir sesalt akm irrotasyoneldir.

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

44

Sirklasyon

. V ds

ds
V

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

45

Sirklasyon vortisite ilikisi


V

. ( V ) n =

d
dS

-d
dS

P
C

Stokes teoreminden

r
r r
r
V ds = ( V ) dS
C

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

46

rnek problem
Hz bileenlerinin yandaki gibi verildii akmda 5 m yarapl
dairesel bir yrnge etrafnda sirklasyonu hesaplaynz.

y
,
x + y

u=

v=

x
x + y

[m / s]

zm
Bu problemin zm iin polar koordinatlar kullanlmas daha uygun olur.
x = r cos ,

u=

y = r sin

Vr = u cos + v sin =

y
r sin sin
=
=
x + y
r
r

v=

x
cos
r cos
=
=
x + y
r
r

sin
cos
cos +
sin = 0
r
r

V = u sin + v cos =

sin
1
cos
sin +
cos =
r
r
r

r r
r
r
r
r
1
V ds = (Vr er + V e ) (dr er + r d e ) = Vr dr + V r d = 0 + r d = d
r
2
r r
V ds = d = 2 m / s
0

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

47

Akm fonksiyonu
dy v
=
dx u

( x, y ) = c

c2 c1 = = Vn
lim n 0

Akm izgisi

= V
n
= c1

d
= V
dn

d = u dy v dx

= Vn = uy + v(x)
d

=c2

-x

=c1
b

= c1

d =

dx +
dy
x
y

u =

,
y

v =

V
v

= c2

Sktrlamaz akm
u=

,
y

v=

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

48

Hz potansiyeli
r
r
= V = 0

rrotasyonellik koulu
Vektr zdelii

r
V =

Hz potansiyeli

() = 0

,
x

v= ,
y

w=
z

u=
r
r
r
r
V = u i + v j + wk
r r r
= i +
j+ k
z
y
x

Kartezyen koordinatlarda

Silindirik koordinatlarda

Vr =

, V =
, Vz =
r
r
z

Kresel koordinatlarda

Vr =

1
1

, V =
, V
r
r
r sin

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

49

Akm fonksiyonu Hz potansiyeli ilikisi


Potansiyel izgileri

= 1

= 2

Akm izgileri

=3

5
4
3
2
1

4
1

r
V =

u=

, v=
x
y

u=


=
x y

=
v=
y
x

u=

,
y

v=

Cauchy-Riemann
koullar

UCK351 Aerodinamik ders notlar


- MAY

50

You might also like