Professional Documents
Culture Documents
dU
dS
Kontrol yzeyi
Debi
V
h= V n
A : Yzey alan
V : Akkann birim zamanda ald yol hz
n : Yzey normali
h : Prizmann ykseklii
Tavan ve taban
paralel prizma
A
V
r r
Q = A V n
( )
r r
m& = Q& = A V n
A
A
A
A
dx +
dy +
dz +
dt
x
y
z
t
dA A dx A dy A dz A
=
+
+
+
dt x dt y dt z dt t
Hz vektr
tanm
r
r
r r
V = ui + vj + wk ,
dx
=u,
dt
dy
=v,
dt
dz
=w
dt
dA A
A
A
A
=
+u
+v
+w
dt
z
t
x
y
Gradyan vektr tanm
A =
A r A r A r
i +
j+
k
z
x
y
DA A r
+ V A
=
Dt t
U kontrol hacminin S
yzeyinden birim zamanda
kan net ktle miktar
r r
= V n dS
d
t
r r
n dS = 0
r
r
r
dV
F = m a = m dt
r d
r
=
m
V
F
dt
( )
D kuvvetler toplam
Gravitasyonel
kuvvetler
r
Bnyesel kuvvetler
f d
Elektromanyetik kuvvetler
Yzeysel kuvvetler
Basn kuvvetleri
r
= p n dS
Teetsel kuvvetler
r
= Fvisc
r r
r
= V n dS V
(
)
V
t
r
r
( d) V + ( V n dS )V = p n dS + Fvisc + f d
Pitot-tara
r r r
F = V (V n ) dS
Momentum denklemi
S
y +
x -
V
p
D
x
F
E
D
H
y -
u(x,y)
p(x,y)
(x,y)
x momentum denklemi
D + ( p p ) dy =
( u
V2 ) dy
10
D + ( p p ) dy =
x momentum denklemi
( u
V2 ) dy
D + ( p p ) dy = u dy V V dy
2
D + ( p p ) dy = u 2 dy V u dy
+
D = ( p p ) dy + u (V u ) dy
JK
p = p
u = V
ve iz dnda
D = u (V u ) dy
z
rnek:
11
Hz p rofili
u = u(y)
x
c
Uzunluu c olan bir dz levha zerinde gelien laminer snr tabakann firar
kenarndaki kalnl ve levhann srtnme srkleme katsays srasyla
5
=
,
c
Re c
Cf
1.328
D
=
;
q c (1)
Re c
Re =
V c
12
zm:
D
q c
Cf =
Momentum denkleminden
D = u (V u ) dy
z
Cf =
u y
1.328
=
Cf =
;
V
Re c
1.328
Re c
1.328
ntegral alnarak
Re c
=
c
Re c
1.328
Re c
/c
u
u
y
u (V u )dy = 2
(1 )d
2
V c 0
V
V c
0
/c
=2
y / c n y / c 2 n y
d
/ c / c c
2
2
n + 1 c 2n + 1 c
10 1
10 1
n + 1 Re c 2n + 1 Re c
1
1
1.328
=
n + 1 2n + 1
10
13
1.0
n= 2
0.8
0.6
y
0.4
n = 0.25
0.2
0.2
0 .4
0.6
u
0.8
1 .0
14
Termodinamiin 1. Kanunu
evre
Sistem
q
evreden
sisteme
sokulan s
evre tarafndan
sistem zerinde
yaplan i
de
Sistemin
enerjisindeki
deiim
q + w = de
15
B1
Birim zamanda
giren s
n
V
B3
Birim zamanda sistemin
enerjisindeki deiim
dS
B2
Birim zamanda
yaplan i
B1 + B2 = B3
NOT:
Enerji denklemi aslnda g boyutunda olmakla birlikte, bir alkanlk eseri olarak
enerji denklemi tabiri kullanlmaktadr.
16
= Q& visc
17
dr
tanm
r
r r
F kuvvetinin yapt i
F dr
r
F kuvvetinin birim zamanda yapt i
r d rr
r r
= F V
F
dt
y
x
r
r
= ( p n dS ) V
S
r
r
(
)
f
Bylece
= W& visc
r
r
r
r
B 2 = ( p n dS ) V + f d V + W& visc
18
e
1
V
2
enerji
Kinetik enerji
r r
1
= V n dS e + V 2
2
= ( d) e + V 2
t
2
19
e
V
d
V
n dS e + V 2
2
2
t
S
r
r
r
r
= ( p n dS ) V + f d V + W&visc + q& d + Q& visc
NOT:
-Dardan bir aft ile g sokuluyorsa
W& aft
terimi eklenmeli
1
e + V 2 + gz eklinde potansiyel enerji terimi eklenmelidir.
2
20
Denklemlerin bilanosu
r r
d + V n dS = 0
t
S
1 sreklilik
+
r
r
r
r
r
( d)V + V nr dS V = p nr dS + Fvisc + f d
S
S
3 momentum
+
r r
1
1
e + V 2 d + V n dS e + V 2
t
2
2
S
r
r
r
r
= ( p n dS ) V + f d V + W&visc + q& d + Q& visc
1 enerji
Toplam 5 denklem
Bilinmeyenler
, V (u , v, w ) ,
p, e
denklem says zm
iin yeterli deil
Toplam 6 adet
bilinmeyen
lave bilinmeyen
Hal denklemi
p = RT
e = cv T
21
Genel Denklemlerin
Diferansiyel Biimleri
Diverjans Teoremi
A bir vektrel veya skaler byklk olmak zere bir
yzey integrali diverjans teoremi yardmyla bir hacim
integraline dntrlebilir
A d
A n dS =
22
V
n dS
d +
t
A d
A n dS =
= 0
r r
r
+
( V ) d
( V ) n dS =
d = 0
+ V = 0
t
r
V = 0
r
V = 0
( )
/ t = 0
= Sb
r
r
+ V + V = 0
t
r
D
+ V = 0
Dt
23
r
r
(
)
(
)
V
+
n
dS
V
=
dS + Fvisc + f d
r
( d ) V + ( V n dS ) V = p d + Fvisc + f d
x-momentum
r
r
r
r
V =u i +v j +wk
r
r
r
r
Fvisc = Fx visc i + Fy visc j + Fz visc k
r
r
r
r
f = fx i + fy j + fz k
olmak zere
r r
p
n dS u = d + Fx visc + f x d
d
u
V
t
x
p
(
u
+
V
u )d = d + Fx visc + f x d
t
x
UCK351
ders yaplarak
notlar
ntegraller birletirilip kontrol
hacmiAerodinamik
sonsuz kk
- MAY
24
x-momentum
y-momentum
z-momentum
x visc
t
x
r
(v )
p
+ V v = + f y visc + f y
t
y
r
(w)
p
+ V w = + f z visc + f z
t
z
r
f 0,
r
f visc 0
0,
t
r
p
V u =
x
r
p
V v =
y
r
p
V w =
z
Navier-Stokes
denklemleri
Euler
denklemleri
25
x-momentum
y-momentum
z-momentum
r
(u )
p
+ V u = + f x visc + f x
x
t
r
r
u
p
+u
+ V u + u V = + f x visc + f x
t
t
x
( )
r
u + V
t
( ) + ut + V u = px + f
= Du/Dt
(Sreklilik denklemi)
(Materyal trev)
x visc
+ fx
p
Du
= + f x visc + f x
x
Dt
p
Dv
= + f y visc + f y
y
Dt
p
Dw
= + f z visc + f z
z
Dt
26
1 2
1
e
V
d
V
n dS e + V 2
t
2
2
S
r
r
r
r
= ( p n dS ) V + f d V + W&visc + q& d + Q& visc
r r
r
1 2
1 2 r
+
+
+
=
e
V
e
V
V
p
V
f
V + w& visc + q& + q& visc
2
2
( )
0,
t
r
f 0 , w& visc 0 , q&visc 0 , q& 0
r
1 r
e + V 2 V = pV
2
( )
27
28
C
B
A
Zaman = t2
x
29
Akm izgisi
30
r
i
r
j
r
k
r r
ds V = dx dy dz
r
r
r
= i ( wdy vdz ) + j (udz wdx ) + k (vdx udy ) = 0
wdy vdz = 0
dx dy dz
=
=
u
v
w
udz wdx = 0
vdx udy = 0
31
rnek problem
u=
y
,
x + y
v=
x
x + y
zm:
Akm izgisi denklemi
dx dy
=
u
v
ntegre edilerek
y = x + C
5 = 0 + C
dx dy
=
y x
ydy = xdx
C = 25
x + y = 25
32
Akkan kinematii
t + t
y
u
___
dy t
y
Akkan hareketi
v
dy + ___ dy t
y
- 1
v _
__
dx t
x
C
u. t
teleme miktarlar:
1- teleme (translasyon)
2- Dnme (rotasyon)
3- Genileme-daralma (dilatasyon)
4- Asal deformasyon
A noktasnn A ye gitmesi
bir teleme hareketidir.
an
v
v + _ __ dy
y
u
u + ___ dy
y
u
d x+ ___ dx t
x
B
dy
v
v + ___ dx
x
v. t
u t , v t
dx
t
u
u + __ _ dx
x
an
33
u_
__
dy t
y
Akkan kinematii
v
d y + __ _ dy t
y
- 1
v
___
dx t
C x
2
BC kenarnn asal hz
v
dx t
v
2 = tan 1 x
t
u
dx + dx t x
x
u
d x+ ___ dx t
x
lim
2 d 2 v
=
=
t
dt
x
lim
1 d1 u
=
=
dt y
t
t 0
AB kenarnn asal hz
dy t
u
y
1 = tan 1
t
dy + v dy t y
BD diyagonalinin asal hz
t 0
1 d d 1 v u
z = 2 1 =
dt 2 x y
2 dt
UCK351 Aerodinamik ders notlar
- MAY
34
Akkan kinematii
1 v u
2 x y
z =
1 u w
y =
2 z x
1 w v
x =
2 y z
Vortisite
r
r
r
r
= x i + y j + z k
r
r w v r u w r v u r
= 2 =
i +
j + k
x y
y z z x
r
r
= V
35
Akkan kinematii
Rotasyonel hareket
rrotasyonel hareket
+ (-) = 0
r
r
= V 0
r
r
= V = 0
36
Akkan kinematii
t + t - an
u
___
dy t
y
B
v
dy + ___ dy t
y
1 u v
xy = +
2 y x
1 d d
xy = 2 + 1
2 dt
dt
1 u w
xz = +
2 y z
-1
C
u. t
A
v
v + ___ dy
y
u
u + ___ dy
y
u
dx+ ___ dx t
x
dy
v. t
v
v + ___ dx
x
v
___
dx t
x
1 v w
yz = +
2 y z
dx
u
u + ___ dx
x
t - an
37
Akkan kinematii
Akkan eleman genileme
(dilatasyon) biiminde bir ekil
deiimine urayarak ABCD
eleman olmutur.
dx +
xx t =
xx t =
t + t - an
y
u
___
dy t
y
u
dx t dx
x
dx
u
t
x
Benzeri ekilde
xx =
u
x
yy =
v
y
zz =
w
z
u
y
v
y
w
y
u
z
v
z
w
z
B
v
dy + ___ dy t
y
- 1
C
u. t
A
v
v + ___ dy
y
u
u + ___ dy
y
v
v + ___ dx
x
Deformasyon
hzlar matrisi
u
dx+ ___ dx t
x
dy
v
___
dx t
x
v. t
u
A
dx
u
u + ___ dx
x
zx
u
x
v
x
w
x
t - an
38
rnek problem
Hz dalm yandaki gibi verilen akm
alan iin vortisiteyi hesaplaynz.
u=
y
,
x + y
v=
x
x + y
zm
r
i
r
r
= V =
x
u
r
k
=
z
w
r
j
y
v
r
i
x
y
x + y
r
k
r
j
y
x
x + y
r ( x + y )(1) + x(2 x) ( x + y ) y ( 2 y )
r
r
= i [ 0 0] + j [ 0 0] + k
( x + y )
( x + y )
r
r
r
=0i +0 j +0k =0
39
rnek problem
Dz levha zerindeki laminer snr tabakann herhangi bir x istasyonundaki hz profili
ve bu noktadaki snr tabaka kalnl iin aadaki bantlar verilmitir. Akmn
rotasyonel mi, irrotasyonel mi olduunu gsteriniz.
u y
=
V
0.25
V x
5
=
, Re x =
x
Re x
zm:
r v u r
V = k
x y
V
u
= 0.25
y
0.75
u
v
=
x
y
40
5
5
=
=
x
Re x
V x /
1/ 2
x
V
=5
Trev alnarak
d 5 1 / 2
=
x
dx 2 V
1.25
5
u
1
= V y 0.25
8
x
5
1 / 8
x 9 / 8 =
v
y
1.25
5 1
C = V
8 5
v
= Cy 0.25 x 9 / 8
y
1 / 8
olmak zere
v
= Cy1/ 4 x 9 / 8
y
41
u
1
= 0.25V y 0.75
y
ntegral alnarak
= 0.25V y
v = C1 y 5 / 4 x 9 / 8 + C2
0.25
1
5 x/ V
0.75
0.25
y = 0 da v = 0 olup
v = C1 y
5/ 4
9 / 8
Trev alnarak
v
= C 3 y 5 / 4 x 17 / 8
x
u
= C 4 y 3 / 4 x 1.8
y
v u
= C3 y 5 / 4 x 17 / 8 C 4 y 3 / 4 x 1/ 9 0
x y
Akm rotasyoneldir
42
rnek problem
ekilde gsterilen kosins erisi biimindeki dalga yzl duvar etrafndaki akma ait
hz bileenleri ve Mach says iin aadaki bantlar verilmitir. Akmn rotasyonel
mi, irrotasyonel mi olduunu gsteriniz.
daki akm izgisi
h 2
2x 2 y / l
u = V 1 +
cos
e
l
l
2
2x 2 y / l
v = V h sin
e
l
l
V , M
1 M 2
Burada:
l = 1m,
h = 0.01m,
V = 240m/s,
M = 0.7
2h
43
zm
r v u r
V = k
x y
2x 2 y / l
v
2
= V h cos
e
l
x
l
2
u
2x 2 y / l 2
2x 2 y / l
h 2
2
= V
e
= V h cos
e
cos
y
l
l
l
l
v u
2
= V h
x y
l
2
2x 2 y / l
2x 2 y / l
2
cos
e
V
h
=0
cos
e
l
l
l
44
Sirklasyon
. V ds
ds
V
45
. ( V ) n =
d
dS
-d
dS
P
C
Stokes teoreminden
r
r r
r
V ds = ( V ) dS
C
46
rnek problem
Hz bileenlerinin yandaki gibi verildii akmda 5 m yarapl
dairesel bir yrnge etrafnda sirklasyonu hesaplaynz.
y
,
x + y
u=
v=
x
x + y
[m / s]
zm
Bu problemin zm iin polar koordinatlar kullanlmas daha uygun olur.
x = r cos ,
u=
y = r sin
Vr = u cos + v sin =
y
r sin sin
=
=
x + y
r
r
v=
x
cos
r cos
=
=
x + y
r
r
sin
cos
cos +
sin = 0
r
r
V = u sin + v cos =
sin
1
cos
sin +
cos =
r
r
r
r r
r
r
r
r
1
V ds = (Vr er + V e ) (dr er + r d e ) = Vr dr + V r d = 0 + r d = d
r
2
r r
V ds = d = 2 m / s
0
47
Akm fonksiyonu
dy v
=
dx u
( x, y ) = c
c2 c1 = = Vn
lim n 0
Akm izgisi
= V
n
= c1
d
= V
dn
d = u dy v dx
= Vn = uy + v(x)
d
=c2
-x
=c1
b
= c1
d =
dx +
dy
x
y
u =
,
y
v =
V
v
= c2
Sktrlamaz akm
u=
,
y
v=
48
Hz potansiyeli
r
r
= V = 0
rrotasyonellik koulu
Vektr zdelii
r
V =
Hz potansiyeli
() = 0
,
x
v= ,
y
w=
z
u=
r
r
r
r
V = u i + v j + wk
r r r
= i +
j+ k
z
y
x
Kartezyen koordinatlarda
Silindirik koordinatlarda
Vr =
, V =
, Vz =
r
r
z
Kresel koordinatlarda
Vr =
1
1
, V =
, V
r
r
r sin
49
= 1
= 2
Akm izgileri
=3
5
4
3
2
1
4
1
r
V =
u=
, v=
x
y
u=
=
x y
=
v=
y
x
u=
,
y
v=
Cauchy-Riemann
koullar
50