ELE401/501 DORUSAL SSTEMLER 2014-2015/I - C.

KASNAKOLU - DEV 1
Aklama: Aadaki sorular zerek 7 Kasm 2014 Cuma gn teslim edin. Aksi belirtilmedii
srece tm sorular elde zlmelidir. Bilgisayarda zm yaplmas isteniyorsa soruda belirtilecektir.
1. Aada verilen kmelerin reel saylar alan zerinde vektr uzay olup olmadn belirleyin.
Vektr toplam ve vektr-skaler arpm ilemlerinin bildiiniz standart ilemler olduunu
varsayn.)

a. 3 | = 0 biimindeki vektrlerden oluan kme.

b. 3 | = 1 biimindeki vektrlerden oluan kme.

c. Reel katsayl nc dereceden tm polinomlardan oluan kme.

d. Reel katsayl veya daha kk dereceden tm polinomlardan oluan kme.
e. Terslenebilir 2 2 matrislerden oluan kme.
f. Determinant sfr olan 2 2 matrislerden oluan kme.
g. : biimindeki tm srekli fonksiyonlardan oluan kme.
h. : + biimindeki tm srekli fonksiyonlardan oluan kme. (Burada + kmesi
pozitif reel saylar kmesidir.)

2. Aada verilen vektrlerin dorusal bamsz bir kme oluturup oluturmadklarn ve iinde
bulunduklar uzay iin bir taban oluturup oluturmadklarn irdeleyin.
2
3
8
a. (3 , ) uzay altnda = 6 , = 1 ve = 16 vektrleri.
2
2
3
b. (3 , ) uzay altnda = 2 + 2 3, = 2 + 5, ve = 2 2 4 vektrleri
(Burada 3 = { 3 + 2 + + | , , , } yani katsaylar reel saylardan
oluan ve derecesi veya daha kk tm polinomlarn oluturduu kme).
1 0
1 1
2 2
1 0
c. (22 , ) uzay altnda =
, =
, =
ve =

1 1
1 0
0 2
2 0
vektrleri (Burada 22 : Elemanlar reel saylardan oluan tm 2 2 matrislerin
oluturduu kme).
3. Aadaki matrislerin rank ve sfrln nedir? Matrislerin sfrlk uzay () ve erimi () iin
birer taban bulun.
2 1 1 1
1 1 0
a. =
b. = 0 2 1 2

1
1 0
2 3 3 3
1
c. = 2
d. = [1 1 2 2]
3

4. Aada verilen dnmlerin dorusal dnm olup olmadklarn bulun. Dorusal olan
dnmlere karlk gelen dnm matrislerini bulun (doal tabanda).
1
1
a. (2 , ) uzayndan (3 , ) uzayna gtren = 0 dnm
2
2
1 + 2
1
2
3
2
(
(
=
b.
, ) uzayndan
, ) uzayna gtren 1 + 2 dnm.
2
2 + 2

c. (22 , ) uzayndan (, ) uzayna gtren () = || dnm. (Burada 22

kmesi 2 2 boyutlu reel elemanl matrisler kmesidir.)

(2 , ) uzay altnda ( 2 + + ) = ( 1)2 + ( 1) + dnm. (Burada

2 = { 2 + + | , , } reel saylardan oluan ve derecesi iki veya daha kk
polinomlarn oluturduu kmedir.)

d.

5. dnm (2 , )de bir vektr saat ynnde doksan derece dndren dnm olsun.
a. Bu dnmn dorusal bir dnm olduunu gsterin.
b. Doal tabanda bu dnme karlk gelen A matrisini bulun.
1 1
c. , tabannda bu dnme karlk gelen matrisini bulun.
1 1
d. ve arasndaki benzerlik dnm matrisi yi bulun. Bu matrisi uygulayarak bir
matristen dierine nasl geilebileceini gsterin. (Matris ilemlerini de yapn.)

6. Aadaki matrisleri Jordan biimine getirmek iin gerekli dnm matrisini bulun ve Jordan
biimine getirin. (Matris arpm ve tersi iin hesap makinesi veya bilgisayar kullanabilirsiniz).
Jordan biiminden faydalanarak karakteristik ve minimal polinomlar bulun.
2

4 3

a. 1
2

1 0
0 1

7. =

0 0 0
0 0 0

2
1

1
3

1
3

0 0 0 0
0 0 0 0

0 0 0
0 0 0 0

0
0

3
b. 0
0

2 2
2 1
1 4

1
c. 2
2

2
3
2

2
2
7

biiminde bir matris ele alalm. (Kegeninde , kegenin bir stnde 1, geri kalannda 0
olan matris.)
a. () ifadesini bulun. (Burada herhangi bir fonksiyondur.)
b. st ktaki sonucu kullanarak ifadesini bulun.

matrisi iin sin() ve cos() ifadelerini bulun. sin2() + cos2 () = olduunu

8. =
0
dorulayn.

9. (2 , ) uzay zerinde birim ember, normu bire eit olan noktalar kmesi, yani =
{ 2 | = 1 } olarak tanmlanabilir. Seilen norma gre emberin ekli deiecektir.
Buna gre, 1-normu, 2-normu, 4-normu (p-normu tanmnda = 4 alnarak elde edilen norm) ve
-normu iin birim emberleri ayn ekil zerinde gsterin.