Professional Documents
Culture Documents
WE ARE LEARNING
TURKISH
TRKE
RENYORUZ
VOLUME 2
CHAPTERS
11 20
BEKRCAN TAHBERER
TURKISH INSTRUCTOR / TRKE RETMEN
Bekircan Tahberer 2015 Vancouver Canada. Tm Haklar Sakldr.
zinsiz kopyalanamaz ve oaltlamaz.
Copyright Bekircan Tahberer, 2015 Vancouver - Canada. All rights reserved.
2
FOREWORD
This is the second volume of We are Learning Turkish (Trke reniyoruz), a complete course
in Turkish comprises four volumes. Each volume has 10 chapters that aim to help students
understand, write, read and speak the Turkish language through a step by step approach.
The format of We are Learning Turkish has been modelled after the Lado English Series (
1980):
1- Each chapter begins with a short conversation and some exercises in order to prepare students
for the context of that chapter.
2- Each chapter contains three to five grammar topics titled Ders, each following with exercises
to help students become familiar with the grammar they have just studied.
3- Each chapter has a short dialog called Konuma (Speak) that gradually becomes more
extensive for students to read and practise the daily spoken Turkish.
4- Okuma (read) at the end of each chapter offers contextual and some interesting topics about
the Turkish culture, people and country.
The chapters 4 to 12 also include a list of new words to help students concentrate on learning but
after chapter 12, students are encouraged to use a dictionary, which is also an important learning
tool.
The author began to teach Turkish in 1982 using the available text books then. Although the idea
to write a different text book developed shortly after the early years, the project was postponed
until 2007 after the author and his family had immigrated to Canada in 2005. The teaching
method of We are Learning Turkish (Trke reniyoruz) was tested through countless students
and the positive feedback encouraged the author to publish it finally.
Bekircan Tahberer
2015 Vancouver, BC
Canada
3
INDEX
11. Blm
Page
Conversation: Bir heykeli tanma ...................................................................................................7
Exercises (Altrmalar) ..................................................................................................................7
1. Ders: Numbers (Saylar) 1 - 20: bir, iki, ... ............................................................................8
Exercises (Altrmalar) ..................................................................................................................8
2. Ders: Numbers (Saylar) 20 - 1001: yirmi, otuz, krk... .............................................................8
Exercises (Altrmalar) ...................................................................................................................8
3. Ders: Parts of our body (Vcudumuzun paralar) ...................................................................9
4. Ders: There is / There isnt (Var / Yok): Masada ne var, ne yok? Nerede, ne var? .................9
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................10
Speaking (Konuma): Bill, Jill ve Davut Vancouverda arkadalardr. ........................................11
Reading (Okuma): Antalya mzesinde bir gezi ............................................................................12
New words (Yeni kelimeler) .........................................................................................................13
12. Blm
Conversation: hakknda konuma ..............................................................................................14
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................14
1. Ders: Information questions (Bilgi Sorular): e nasl gidersin? ..........................................15
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................16
2. Ders: Possesive with proper names (zel isimlerde iyelik): Ahmetin arabas var. ..............17
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................17
Speaking (Konuma): 1) Bu senin elbisen mi? 2) Kimin bir ngilizce szl var? ....................18
3) Burada ngilizce bilen birisi var m?.....................................................19
Reading (Okuma): 1- Ailem ve ben ..............................................................................................19
Reading (Okuma): 2- John ve Melis Carynin Davetinde .............................................................20
New words (Yeni kelimeler) .........................................................................................................21
13. Blm
Conversation: Akam yemei hakknda konuma ..........................................................................22
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................22
1. Ders: Information questions with when (Ne zaman ile bilgi sorular):
Ne zaman tatile gidersin? .................................................................................................23
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................24
2. Ders: Clock time questions (Saat sorular): Saat ka?.............................................................24
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................25
3. Ders: Parts of the day (Gnn blmleri): Biz sabah ie gideriz. ...........................................26
4. Ders: Information questions with what time do you ...? (Saat ka ile bilgi sorular):
Saat kata ie gidersin? .....................................................................................................26
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................27
5. Ders: Months of the year (Yln aylar): Ocak, ubat, Mart ................................................28
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................28
Speaking (Konuma): 1) Ankaraya son tren saat kata? 2) Trkiyeye ne zaman geleceksin? ..28
3) Siz nerelisiniz? .......................................................................................29
Reading (Okuma): 1- Trkiyede Mevsimler lkbahar ve Yaz ..................................................29
Reading (Okuma): 2- Trkiyede Mevsimler Sonbahar ve K .................................................30
4
14. Blm
Conversation: Di doktoruna gitme ...............................................................................................31
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................31
1. Ders: Future Tense (Gelecek Zaman): Ben yarn stanbula gideceim .................................32
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................32
2. Ders: Future Tense: Negative Statements (Gelecek Zaman: Olumsuz Cmleler):
Ben yarn stanbula gitmeyeceim. .................................................................................33
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................34
3. Ders: Future Tense: Questions (Gelecek Zaman: Soru Cmleleri):
Sen yarn stanbula gidecek misin? .................................................................................35
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................35
4. Ders: Future Tense: Negative Interrogatives (Gelecek Zaman: Olumsuz Soru
Cmleleri): Sen yarn stanbula gitmeyecek misin? ........................................................36
Speaking (Konuma): 1- Murat ve Berna: Yarn Ankaraya gidecek misin? ................................36
2- Koray ve Alice: Bu yaz tatile kmayacak msn? .....................................37
Reading (Okuma): Bir Kayak Gezisi ............................................................................................38
15. Blm
Conversation: Bir i gezisine kma ...............................................................................................39
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................39
1. Ders: Information Questions in Future Tense (Gelecek Zamanda Bilgi Sorular):
Ne zaman stanbula gideceksin? .....................................................................................41
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................41
Speaking (Konuma): 1- Betty ve Katie: Bugn ne yapacaksnz?
2- Tamer ve Susan: Bugn grecek miyiz?.............................................43
Reading (Okuma): Ankaral Selma ve Mustafa ifti ....................................................................44
16. BLM
Conversation: Bir sempozyuma gitme ...........................................................................................46
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................46
1. Ders: Affirmative Statements with past of be (Gemite devam eden zaman: basit olumlu
cmleler): Geen hafta Ankaradaydm. ..........................................................................47
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................48
2. Ders: Gemite devam eden zaman: basit olumsuz cmleler (Negative of be):
Geen hafta burada deildim. ..........................................................................................49
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................49
3. Ders: Gemite devam eden zaman: soru cmleleri (Questions with past of be):
Geen hafta hasta mydn? ...............................................................................................50
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................50
Speaking (Konuma): 1- yk ve lkay: Sen ve Ahmet geen Cumartesi evde miydiniz?
2- lker ve Rachel: Bu akam ne yapacaksn? ...........................................51
Reading (Okuma): Mary Davisin Tatili .......................................................................................52
17. Blm
Conversation: Bir TV programn tartma ...................................................................................53
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................53
1. Ders: Past Tense: Affirmative Statements (Gemi Zaman: Olumlu Cmleler):
5
Geen hafta ne yaptn? .....................................................................................................55
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................55
2. Ders: Past Tense: Questions (Gemi Zaman: Soru Cmleleri): Sen dn ie gittin mi? .........57
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................57
Speaking (Konuma): 1- Mustafa ve Halil: Dn televizyon seyrettin mi?
2-Glay ve David: Cumartesi gn neredeydin? ......................................59
Reading (Okuma): Televizyonda bir belgesel film .......................................................................60
18. Blm
Conversation: Bir futbol man tartma ......................................................................................61
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................61
1. Ders: Past Tense: Negative Statements (Gemi zaman: Olumsuz Cmleler):
Ben dn okula gitmedim. ..................................................................................................62
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................63
2. Ders: Past Tense: Negative Interrogatives (Gemi Zaman: Olumsuz Soru Cmleleri):
Sen dn ie gitmedin mi? ..................................................................................................64
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................64
Speaking (Konuma): Mehmet ve Jane: Sen bu yaz neredeydin? .................................................66
Reading (Okuma): Gina ve Nuri Topkap Saray Mzesinde ......................................................68
19. Blm
Conversation: Trkiye Sirkine gitme ............................................................................................70
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................70
1. Ders: Past Tense: Information Questions (Gemi Zaman: Bilgi Sorular):
Sirk ne zaman geldi? .........................................................................................................71
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................72
2. Ders: Information questions: What did you do? (Ne yaptn? ile Bilgi Sorular):
Sen dn ne yaptn? ............................................................................................................73
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................73
3. Ders: Prepositional Phrases: inside and on (iinde ve zerinde):
iekler vazonun iindedir. ..............................................................................................74
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................74
Speaking (Konuma): Cennet ve John: Dn gece sirk nasld? ....................................................76
Reading (Okuma): Unutkan Adam ................................................................................................77
20. Blm
Conversation: Tesadfen bir arkadala karlama ......................................................................79
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................79
1. Ders: Past Continuous Tense (Gemite devam eden zaman): O Trke reniyordu. .........81
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................81
2. Ders: Past Continuous Tense: Negative Statements (Gemite devam eden zaman:
Olumsuz Cmleler): Sen yazmyordun. ............................................................................83
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................83
3. Ders: Past Continuous Tense: Questions (Gemite devam eden zaman: soru cmleleri):
Selma geliyor muydu? ....................................................................................................84
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................84
4. Ders: Past Continuous Tense: Negative Interrogatives (Gemite devam
6
eden zaman: Olumsuz Soru Cmleleri): Selma gelmiyor muydu? ...................................85
Exercises (Altrmalar) .................................................................................................................86
Speaking (Konuma): Hseyin ve Doan: Cumartesi gn sizi arabada grdm. Nereye
gidiyordunuz? ............................................................................................87
Reading (Okuma): Yzyln Beyin Cerrah ...................................................................................88
7
TRKE RENYORUZ
11. BLM
BR HEYKEL TANIMA
Candice:
Bu nedir?
Rachel:
Candice:
Rachel:
Antalya Mzesinde.
Candice:
Rachel:
Candice:
Rachel:
Candice:
ALITIRMALAR
1- pucu kelimeleri kullanarak rnekteki gibi cmleler kurun.
Senin / ka tane / araba?
bir
..
8
Sizin / ka tane / kitap?....?
yedi
..
Benim / ka tane / renci .........?
Alt
..
Bizim / ka tane / kalem?
.?
ki
..
1. DERS
Saylar (numbers) 1 - 20: bir, iki, ...
Aadaki saylar renin
0 = sfr
1
bir
alt
11
on bir
16
on alt
iki
yedi
12
on iki
17
on yedi
sekiz
13
on
18
on sekiz
drt
dokuz
14
on drt
19
on dokuz
5
be
10
on
15
on be
20
yirmi
............................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1- 1den 20ye kadar sayn.
2- Aadaki saylar yksek sesle okuyun:
3
7
11
15
19
2
6
12
18
14
2. DERS
Saylar (numbers) 20 - 1001: yirmi, otuz, krk...
Aadaki saylar renin
21
yirmi bir
70
yetmi 205
iki yz be
30
otuz
80
seksen 550
be yz elli
40
krk
90
doksan
782
50
elli
100
yz
1000
bin
60
altm
101
yz bir
1001 bin bir
...........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1- 20den 100e kadar sayn.
2- Aadaki saylar yksek sesle okuyun:
31
43
55
62
76
88
94
102
205
721 1055
1210
9
3. DERS
Vcudumuzun paralar: Gzler, burun, kollar
ki gz
burun
parmak
kulak
az
bilek
dirsek
kol
el
bacak
topuk
diz
ayak
ayak parma
10
ALITIRMALAR
1- Resimlere gre cmleleri tamamlayn.
Masa saat..
Tava..iki yumurta..
Sepetbir kedi..
Yer.bir kitap.
Angelina.kucak..ocuk.
11
KONUMA
Bill, Jill ve Davut Vancouverda arkadalardr. Bill ve Jill bu hafta Antalyay ziyaret ediyor.
Onlar Antalyay iyi bilmiyorlar. Bu nedenle Antalya hakknda sorular soruyorlar. Davut cevap
veriyor.
Jill: Antalyada iyi oteller var mdr?
Davut: Evet, Antalyada birok iyi ve gzel otel vardr.
Bill: Antalyada yat liman var mdr?
Davut: Evet, ehir merkezinde ok irin bir yat liman
vardr.
Jill: Orada bir arkeoloji mzesi var mdr?
Davut: Evet, vardr. Antalya arkeoloji mzesi ok nldr. Mzede saysz tarihi eser vardr.
Her yl binlerce turist mzeyi ziyaret eder.
Bill: Antalyada ngilizce konuan insanlar var mdr?
Davut: Evet, Antalyada birok insan ngilizce, Almanca, Franszca ve Rusa konuur. nk o
lkelerden Antalyaya yz binlerce turist gelir. Herkes Antalyay ok sever. Eminim, siz
Antalyada ok iyi vakit geireceksiniz.
12
OKUMA
Ahmet Bey bize soruyor; Siz antik paralar sever misiniz? Cynthia, ben ok severim, diyor.
Bunlar eski paralar mdr? Evet, onlar antik Roma paralardr. Biz Antalya mzesini ok
beeniyoruz.
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Onlar nereyi geziyorlar?
2- Onlarn rehberi kim?
3- Rehber onlara neler gsteriyor?
13
4- Mzede heykel var m?
5- Heykeller ka metre boyunda?
6- Herakles heykelinin st blm nerededir?
7- Kim antik paralar seviyor?
8- Onlar Antalya mzesini beeniyorlar m?
9- Siz Antalyaya gitmek ister misiniz?
Yeni kelimeler: new words
Heykel: statue
Az: mouth
Akl: mind
Antik: ancient
Arkeoloji mzesi: archaeological museum
Ayak parma: toe
Bacak: leg
Baz: some of
Bence: in my opinion
Bak: knife
Bilek: wrist
Binlerce: thousands of
Blm: part
Boy: height
Bronz: bronze
Bu nedenle: therefore, for this reason
Buuk: half
Bulut: cloud
Burun: nose
Btn: all
Byk: big
Czdan: wallet
Dirsek: elbow
Diz: knee
Dnem: period
Dudak: lip
Duvar: wall
El: hand
Eminim: I am sure
Genler: youngsters
Gstermek: to show
Gz: eye
Hakknda: about
Hava: air sky
Hava alan (liman): air port
Herkes: everybody
TRKE RENYORUZ
12. BLM
HAKKINDA KONUMA
Selma:
Katie:
Selma:
Orada ne i yapyorsunuz?
Katie:
Selma:
e nasl gidiyorsunuz?
Katie:
Selma:
Katie:
Selma:
Yemek yemek?
mutfak
....?
......
yaamak?
Ankara
....?
.....
15
uyumak?
Yatak odas
2i yapmak?
Proje izmek
?
..
satmak?
araba satmak
.....?
...
Sen ne i yaparsn?
Ben proje izerim
retmek?
ngilizce retmek
...?
.....
okumak?
tarih kitab
....?
......
3ie gitmek?
Otobs
e nasl gidersin?
Otobs ile giderim.
Okula gitmek?
Dolmu
..?
....
Eve gitmek?
Araba
..?
....
Adanaya gitmek?
Uak
..?
....
1. DERS
Bilgi Sorular (Information Questions): e nasl gidersin?
Richmondda m oturuyorsun?
Nerede oturuyorsun?
Hayr.
Kuzey Vancouverda oturuyorum.
Hayr.
Ahmet araba satyor.
Hayr.
ok gzel yemek yapar.
Hayr.
Hatice ile alyorum.
16
ALITIRMALAR
Resimlere gre aadaki sorulara cevap verin.
Kim ile yemek yiyor, Ali ile mi yoksa Hseyin ile mi?
-
Ali
17
Dolmu
Mustafa
Hayr,.
18
2. DERS
zel isimlerde iyelik (possesive with proper names): Ahmetin yeil bir arabas var.
Denizin keman eskidir.
Racheln ii zordur.
Johnn ei Trktr.
-n, -in, -un, -n after consonants; -nn, -nin, -nun, -nn after vowels.
........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
Onur / kitap / skc.
Jerry / ev / Marmariste
Hatice / baba / yal
Linda / bisiklet / pembe
Doan / boy / uzun
Mehmet / gzler / kahverengi
Kemal ve zlem / kz / sevimli
19
3Greg: Burada ngilizce bilen birisi var m?
Fatih: Hseyin ngilizce bilir.
Greg: O imdi nerede?
Fatih: Okulda ama biraz sonra gelir.
Greg: Hseyinin ngilizcesi nasldr?
Fatih: Onun ngilizcesi ok iyidir.
Greg: Baka kim ngilizce bilir?
Fatih: Ben de biraz bilirim ama benim ngilizcem pek iyi deildir.
Greg: Tamam, o zaman Hseyini beklerim. Gecikir mi?
Fatih: Sanmam; yaknda gelir. Gel otur, bir ay i.
OKUMA: 1
ALEM VE BEN
Benim adm Hasan Ceylan. Ben ailemle birlikte Adanada Atatrk Bulvar, 5 Sokak, Gler
Apartman, Kat 5, numara 12de oturuyorum. Evimizde yatak odas, bir salon, bir banyo ve bir
mutfak var. Benim bir erkek kardeim ve iki kz kardeim var. Erkek kardeim ve ben ayn odada
yatarz. Kz kardelerim baka bir yatak odasn paylarlar.
Babam bir ilkretim okulu retmenidir. O Cumhuriyet lkretim okulunda alr. Annem bir
muhasebecidir. O byk bir fabrikada alr.
20
Erkek kardeim, kz kardelerim ve ben renciyiz. Erkek kardeim ilkokula gidiyor. Kz
kardelerim liseye gidiyor. Ben bir niversite rencisiyim. Eitim fakltesi, ngilizce
retmenlii blmnde okuyorum. Ben akamlar bir eviri brosunda alyorum.
ngilizceden Trkeye eviriler yapyorum. Haftada yaklak otuz be lira kazanyorum.
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Hasan nerede oturuyor?
2- Onlarn evinde ka yatak odas var?
3- Hasan ve erkek kardei nerede yatar?
4- Hasann babas nerede alr?
5- Onun annesi nerede alr?
6- Hasan nerede okuyor?
7- O akamlar ne yapyor?
8- Haftada ka lira kazanyor?
OKUMA: 2
JOHN VE MELS CARYNN DAVETNDE
Ahmet, Selma ve Glay, John ve Melis Carynin davetindeler. John onlarn patronudur ve parti
onun evindedir. John bir Amerikan elektronik irketinin Trkiye
temsilcisidir. Melis, kocas ile birlikte alr. Onlarn iki kk
ocuu var. ocuklar henz okula gitmiyor. Bu gece ocuklar
anneannelerinin
evinde
kalyor.
John
ve
Melis
byk
21
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Ahmet, Selma ve Glay nerededir?
2- John kimdir?
3- Melis kimle birlikte alr?
4- Onlarn ka ocuu var?
5- Bu gece ocuklar nerede kalyor?
6- Kim byk davetlerden holanr?
7- Melis ne alyor?
8- John ne anlatyor?
Yeni kelimeler: new words
Akam: evening
Apartman: apartment building
Ayran: liquid yogurt
Banyo: bath
Baka: other
Beklemek: to wait for
Bilgi: information
Biraz: a little
Birlikte: together
Blm: part, department
Bro: Office
Cadde: main street (avenue)
Cumhuriyet: republic
erez: nuts
eviri: translation
orba: soup
Eitim: education
Elektronik: electronic
Fabrika: factory
Faklte: faculty
Fkra anlatmak: to tell a joke
Ge kalmak: to be late
Gitar: guitar
Herkes: everybody
Hzl: fast
mek: to drink
htiyac olmak: to need
htiyacm var: I need
lkretim okulu: elementary school
Ka: how many
Kahkahayla glmek: to chuckle, to laugh
loudly
Kaln: thick
Kalmak: to stay
Kazanmak: to earn, to win
Kimle: with whom
Koca: husband
Kullanmak: to use
Lahmacun: Turkish pizza
Lise: high school
Misafir: guest
Muhasebeci: accountant
Mhendislik: engineering
Nasl: how
Olumak: formed of, consist of
Otobs: bus
len: at noon
retmenlik: teaching (profession)
Parti: party
Patron: boss
Paylamak: tos hare
Sanmam: I dont think
Satmak: to sell
Sevimli: lovely
Sokak: street
Szlk: dictionary
Sre: period
St: milk
irket: company
Tarih: history
Temsilci: representative
Yaklak: approximately
Yatmak: to lie down (to sleep)
Yava: slow
Zor: difficult
22
TRKE RENYORUZ
13. BLM
Mustafa:
Rachel:
Mustafa:
Saat alt.
Rachel:
Mustafa:
Rachel:
Biz sekiz buukta ie balarz. le bir buuk saat ara veririz. Akam saat bete
iten ayrlrz.
ALITIRMALAR
1- pucu kelimeleri kullanarak rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun.
Mustafa:
Akam yemei?
sekiz
le yemei?
On iki
?
....
bulaklar ykamak?
sekiz buuk
....?
......
23
yatmak?
On buuk
..?
.
.?
...
..?
3- Ne zaman
Tatil yapmak ?
Yaz
Kayak yapmak?
K
......?
....
Yry yapmak?
Sonbahar
......?
....
iekler amak?
lkbahar
......?
....
1. DERS
Ne zaman ile bilgi sorular (Information Questions with when): Ne zaman tatile gidersin?
Kn tatile kar msn?
Hayr.
Hayr.
Hayr.
Use ne zaman to ask questions in general time frames like summer, weekend, month etc.
24
ALITIRMALAR
pularn kullanarak rnekteki gibi cmleler kurun.
Siz / bize / gelmek
Bu / akam
......?
....
Sen / almak
Haftada gn
..?
....
..?
....
O / yzmek
lkbaharda ve yazn
..?
....
..?
....
2. DERS
Saat sorular (Clock time questions): Saat ka?
Saat bir mi?
Saat ka?
Hayr.
Saat on iki.
Saat be
buuk
e yirmi be var
alty be geiyor
25
GEE - KALA
Selim saat dokuzu be gee ie gider.
Leyla bee on kala eve gelir.
Resmi ve tam saatler iin aadakileri kullann:
6.30
Saat alt otuz.
3.55
elli be.
8.17
Sekiz on yedi.
5.05
be sfr be
......................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
Bu Hatice Glerin gnlk programdr. O saat kata hangi ileri yapar?
Kalkmak
Kahvalt yapmak
..
e gitmek
..
Kahve imek
le yemei yemek ..
Gazete okumak
..
26
Eve gitmek
Spor yapmak
..
Yatmak
...
3. DERS
Gnn blmleri (Parts of the day): Biz sabah ie gideriz
Biz sabah kahvalt yaparz.
(sabahleyin)
(akamleyin)
(geceleyin)
Sabah = morning, le = noon, leden sonra = afternoon, akam = evening, gece = night
....................................................................................................................................................
4. DERS
Saat ka ile bilgi sorular (Information Questions with what time do you?): Saat kata ie
gidersin?
Sabah saat yedide mi kalkarsn?
Saat kata kalkarsn?
Hayr.
Ben sabah saat alt buukta kalkarm.
Hayr.
Ben saat sekizde ie giderim.
Hayr.
Saat dokuz buukta kahve ierim.
Use saat kata (at what time) for clock time information questions.
.................................................................................................................................................
27
ALITIRMALAR
pularna gre sorular sorun ve sorulara nce olumsuz sonra olumlu cevap verin.
Saat altda kalkmak
Yedi
..?
Hayr,..
Saat kata......?
On iki
....
..?
Hayr,..
Ne zaman .?
Yemekten nce
....
..
Gazeteyi leden sonra okumak
..?
Hayr,..
Ne zaman..?
leden nce
..?
Hayr,..
Saat kata..?
Gece on bir
....
..?
Hayr,..
Ne zaman..?
Sabah dokuz
....
28
Gece yars mzik dinlemek
.?
Hayr,.
Ne zaman.?
Akam be
...
Tatile kn gitmek
..?
Hayr,..
Ne zaman..?
Yazn
....
5. DERS
Yln aylar (Months of the year): Ocak, ubat, Mart
Ocak (January)
Nisan (April)
Temmuz (July)
Ekim (October)
ubat (February)
Mays (May)
Austos (August)
Kasm (November)
Mart (March)
Haziran (June)
Eyll (September)
Aralk (December)
6:05
Deniz kysnda
29
3Michael: Siz nerelisiniz?
Glay: Ben Malatyalym.
Michael: Malatyada hava nasldr?
Glay: Yazn ok scak, kn ok souktur. Kn ok kar yaar.
Michael: Kn kayak yapar msnz?
Malatya
30
4- Nisanda yamur yaar m?
5- Yaz ne zaman balar?
6- Yazn hava serin midir?
7- nsanlar nerelere gider?
8- Turistler nereleri tercih eder?
OKUMA 2
31
TRKE RENYORUZ
14. BLM
D DOKTORUNA GTME
Handan:
Hakan:
Handan:
Hakan:
Handan:
Hakan:
ALITIRMALAR
pucu kelimeleri kullanarak rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun.
1Bugn / di doktoru
Bugn di doktoruna gidecek misin?
leden sonra /gitmek
Evet, leden sonra gideceim.
Yarn / hastane
Yarn sabah/ gitmek
..............?
................
Bu yaz / Trkiye
Haziranda / Kapadokya gitmek
..............?
............
Bu yl / Efes
Austosta Efes / gitmek
..............?
............
Bu akam / sinema
Saat yedide / sinema /gitmek
..........?
.......
..........?
........
32
2doktor / dilerini ekmek
O / onlar temizlemek
..............?
................
..........?
............
..........?
............
1. DERS
Gelecek Zaman (Future Tense): Ben yarn stanbula gideceim.
Ben Trke reneceim.
okuyacam.
gideceim.
okuyacaksn
gideceksin.
O Trke renecek.
okuyacak.
gidecek.
okuyacaz.
gideceiz.
okuyacaksnz.
gideceksiniz.
okuyacak(lar).
gidecek(ler).
Add ecek or acak to verb stem and the appropriate personal ending to form a future tense
sentence in Turkish.
The sharp consonant k of ecek and acak becomes soft in first person singular and plural:
-eceim, -acaz.
Verb stems ending with a vowel take y as a buffer before ecek, -acak.
GELECEK ZAMAN FADELER
Yarn le
Gelecek hafta
Yarn (sabah)
Yarn leden sonra
Gelecek ay
Yarn akam
Gelecek yl
Yarn gece
(Gelecek sene)
...........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
Aadaki insanlar yarn ne yapacak?
Arzu / sinema / gitmek.
33
ocuklar / TV / seyretmek
.....
.....
Sen / uyumak
.....
.............
2. DERS
Gelecek Zaman: Olumsuz Cmleler (Future Tense: Negative Statements): Ben yarn
stanbula gitmeyeceim.
Ben Trke renmeyeceim.
okumayacam.
gitmeyeceim.
okumayacaksn.
gitmeyeceksin.
O Trke renmeyecek.
okumayacak.
gitmeyecek.
okumayacaz.
gitmeyeceiz.
okumayacaksnz.
gitmeyeceksiniz.
okumayacak(lar).
gitmeyecek(ler).
To make a negative sentence in the future tense, the negative ending me, or ma is added to the
verb stem and the buffer y before ecek or -acak and the approppriate personal ending.
34
ALITIRMALAR
Aadaki insanlar ne yapmayacaklar?
Orhan ve Hilal ark syleyecek.
Onlar dans etmeyecek.
35
3. DERS
Gelecek Zaman: Sorular (Future Tense: Questions): Sen yarn stanbula gidecek misin?
Ben Trke renecek miyim?
okuyacak mym?
gidecek miyim?
okuyacak msn?
gidecek misin?
okuyacak m?
gidecek mi?
okuyacak myz?
gidecek miyiz?
okuyacak msnz?
gidecek misiniz?
okuyacaklar m?
gidecekler mi?
To construct a question sentence in the future tense, place question word -mi or m after ecek
or -acak and then add the approppriate personal ending to the question word. The question words
-mi or m are always written seperated from future tense suffixes ecek and acak.
Object and Subject Questions in Future Tense
Siz bu yl Trke mi reneceksiniz?
Siz mi bu yl Trke reneceksiniz?
O yarn ie araba ile mi gidecek?
Place question word -mi, m etc., after the object or subject of the sentence to find out if the
other partys action is related to it.
...........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1- Aadaki ipularn kullanarak sorular sorun ve cevap verin.
Sen / ie gitmek / araba
?
Evet...
.?
Evet
36
Biz / Trke renmek
.?
Evet
Okumayacak mym?
Okumayacak msn?
okumayacak m?
Okumayacak myz?
okumayacak msnz?
okumayacaklar m?
To make a negative interrogative sentence in the future tense, the negative ending me, or ma is
added to the verb stem and the buffer y before ecek or -acak ; then the question word m or
mi and finally the approppriate personal ending.
............................................................................................................................................................
KONUMA
1Murat: Yarn Ankaraya gidecek misin?
Berna: Evet, yarn gideceim.
Murat: Otobsle mi gideceksin?
Berna: Hayr, kendi arabamla gideceim.
Murat: Saat kata yola kacaksn?
Berna: Saat bete yola kacam.
Murat: Dikkatli ol. Hava raporuna gre yarn Ankarada kar yaacak.
Berna: Tamam dikkatli olurum. Yava sreceim. Sen burada m olacaksn?
Murat: Evet, ben evde kalacam ve biraz ders alacam.
Berna: ok iyi. Ben yarn akam Ankaradan seni ararm.
37
Murat: Tamam, telefonunu bekleyeceim. Sana iyi yolculuklar.
Berna: Teekkrler, hoa kal.
2- Koray (Bursa) ve Alice (Vancouver) msnde sohbet ediyor.
Koray: Bu yaz tatile kmayacak msn?
Alice: Hayr, bu yaz alacam. Belki gelecek yl tatil yaparm.
Koray: Ben bu yaz emede olacam. Orada ailemin bir yazlk evi var. Bizi ziyaret etmek ister
misin?
Alice: Sizi ziyaret etmek isterim ama bu yl olmayacak. Bu yaz ok iim var. Tatil yapacak
zamanm yok.
Koray: Gelecek yl Trkiyeye gelecek misin?
Alice: Evet, gelecek yl mutlaka Trkiyeye geleceim. Sen Vancouvera gelmek ister misin?
Koray: Evet, ok isterim ama bu biraz zor. Uak bileti ok pahal. Ayrca vize almak hi kolay
deil.
Alice: Anlyorum. O zaman gelecek yl Trkiyede grrz.
Koray: Anlatk.
38
OKUMA
BR KAYAK GEZS
Mustafa ve Dilek Ak spor yapmaktan holanr. Onlar yazn denize giderler ve kn kayak
yaparlar. Trkiyede kayak yapacak bir ok da vardr. Bursadaki Uludada ok gzel bir
kayak merkezi vardr ve Uluda stanbula ok yakndr.
mkemmel
olacak.
Onlar
hemen
eyalarn
kacaklar.
Uludada
harika
bir
hafta
sonu
geirecekler.
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Ak ifti ne yapmaktan holanr?
3- Kn ne yaparlar?
39
TRKE RENYORUZ
15. BLM
BR GEZSNE GTME
Hasan:
Hseyin:
Hasan:
Hseyin:
Pazartesi sabah.
Hasan:
Nerede kalacaksn?
Hseyin:
Hasan:
Hseyin:
ALITIRMALAR
pucu kelimeleri kullanarak rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun.
1Gelecek hafta / sen / burada
Gelecek hafta burada olacak msn?
Bir i iin / Antalya gitmek
Hayr, bir i iin Antalyaya gideceim.
Gelecek ay / o / burada
Tatil iin/ Fethiye gitmek
..?
....
..?
....
40
Bu yaz / onlar / Trkiye
almak iin/ Kanada gitmek
..?
....
.?
...
..?
....
..?
....
Aliyi grmek
Yarn leden sonra, saat 3te
..?
....
3(sen) kalmak
Bir otel
Nerede kalacaksn?
Bir otelde kalacam.
(o) yatmak
Kanepe
?
..
.?
..
(onlar) oturmak
Bir kiralk ev
.?
...
4grmek
Hatice Kahraman, ynetici
Kimi greceksin?
Hatice Kahraman greceim. O orada yneticidir.
ziyaret etmek
Zeynep Ta, kimyager
.?
...
konumak
Ali Kaya, mdr
..?
....
kalmak
Koray Karaca, muhasebeci
..?
41
1. DERS
Gelecek Zaman: Bilgi Sorular (Future Tense: Information Questions): Ne zaman stanbula
gideceksin?
Bugn alacak msn?
Hayr.
Ne yapacaksn?
Dinleneceim.
Hayr.
Ne zaman gideceksin?
Gelecek hafta.
Hayr.
Nerede kalacaksn?
Bir arkadamda.
Hayr.
Kimi greceksin?
Hasan Usluyu.
Uakla m gideceksin?
Hayr.
Trenle.
Ne, nerede, nasl, kim, ne zaman, neyle gibi soru kelimeleri ile bilgi sorular sorun.
......................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
Ahmet, Hasan, Ali ve Arzuya bir oyun retecek. pucu kelimeleri kullanarak sorulara cevap
verin.
....
42
Ahmet nerede retecek? (spor salonu)
....
....
....
....
....
..?
..................?
..?
..?
..?
..?
..?
43
....
KONUMA
44
Susan: Evet, bugn seninle grmek isterim. imdi neredesin?
Tamer: Ben imdi Kapal ardaym. Bir saat daha burada iim var. Rachel da seninle birlikte
mi?
Susan: Evet, Rachel imdi benim yanmda. Biz Kapal ary hi grmedik.
Tamer: yleyse buraya gelin. nce size ary gsteririm, sonra da yemee gideriz.
Susan: Tamam ama seni orada nasl bulacaz?
Tamer: Buraya gelince beni cep telefonumdan arayn, ben sizi bulurum.
Susan: Anlatk. Yarm saat sonra grrz.
Tamer: Harika! Sizi bekliyorum.
OKUMA
Ankaral Selma ve Mustafa ifti
Onlarn
henz
ocuklar
yok.
Selma
bir
45
ekilen bir Trk filmini izleyecek. Mustafa Trk halk mzii dinler ama Selma klasik mzikten
holanr. O nedenle Selma aramba gn bir senfoni konserine gidecek. Selma arkadalar ile
sohbet etmeyi sever ama Mustafa kalabalktan holanmaz. Bu yzden Selma Perembe akam
bankadan arkadalar ile buluacak ve birlikte vakit geirecekler. Cuma leden sonra Selma
iten erken ayrlacak ve havaalannda Mustafay karlayacak. Akam yemei iin birlikte bir
balk lokantasna gidecekler. Onlar ok farkl eylerden holanrlar ama her ikisi de balk
yemeklerine baylrlar.
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Selma ve Mustafa nerede yaar?
2- Onlarn ocuklar var m?
3- Selma nerede alr?
4- Mustafa sk sk ne yapar?
5- Mustafa gelecek hafta nereye gidecek?
6- Kim basketboldan holanmaz?
7- Kim sinemaya gitmeyi tercih eder?
8- Kim Trk halk mzii dinler?
9- Selma aramba gn ne yapacak?
10- Mustafa kalabalktan holanmaz m?
11- Perembe akam kim kimle vakit geirecek?
12- Cuma gn Selma ne zaman iten ayrlacak?
13- Akam yemei iin nereye gidecekler?
14- Her ikisi neye baylr?
46
TRKE RENYORUZ
16. BLM
BR SEMPOZYUMA GTME
Volkan:
Arzu:
Volkan:
Arzu:
Volkan:
Arzu:
ALITIRMALAR
1- rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun. pucu kelimeleri kullann.
Geen hafta
Bir sempozyumda
Dn
Bir toplantda
..?
....
Dn gece
Sinemada
..?
....
47
Geen ay
Trkiyede
....?
..
2Sempozyum / burada
Konyada
Toplant / burada
Ahmetin brosunda
.....?
...
Futbol ma / stanbulda
Ankarada
.?
...
.?
...
3Sempozyum?
Skc / mzeler ilgin
Sempozyum nasld?
Sempozyum skcyd. Ama mzeler ilginti.
Toplant?
Eitici / konular zor
.?
...
Dn treni?
ok grltl / danslar elenceli
.?
...
Film
lgin / ama ok uzun
.?
...
1. DERS
Gemite devam eden zaman: basit olumlu cmleler (Affirmative Statements with past of be):
Geen hafta Ankaradaydm.
(Geen hafta)
Ben Ankaradaydm.
Ben zgndm.
Sen Ankaradaydn.
Sen iyiydin.
O Ankaradayd.
O sevimliydi.
Biz Ankaradaydk.
Siz Ankaradaydnz.
Siz hastaydnz.
Onlar Ankaradaydlar.
Onlar atlar.
The past continuous tense suffix in Turkish is idi. In most cases the first i is omitted and if a
word ends with a wovel, the y buffer is used before -di. After sharp consonants p, , t, k, f, s, ,
h, -idi becomes iti.
48
Aadaki zaman ifadelerini renin:
Gemi Zaman
Dn
Dn sabah
Bu akam
Dn akam
Dn le
Bu gece
Dn gece
Dn leden sonra
Geen hafta
gn nce
Geen ay
iki hafta nce
Geen yl
bir yl nce
Geen gn
.........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
Aadaki cmleleri gemi zamana evirin.
imdiki Zaman
Bugn
Bu sabah
Bu le
Bu leden sonra
Bu hafta
Bu ay
Bu yl
okul
Dn okuldaydm.
sinema
..
Greme
.
renci
..
mutlu
...
tatil
..
hasta
..
49
2. DERS
Gemite devam eden zaman: basit olumsuz cmleler (Negative Statements with the past of
be): Geen hafta burada deildim.
(Geen hafta) Ben Ankarada deildim.
O Ankarada deildi.
O ilgin deildi.
Biz gl deildik.
The negative of Past Continuous tense is constructed with deil + (i)di + personal ending.
........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
Asl ve Sacit kardetir ama onlar hi geinemezler. Sacit, Aslnn her sylediinin tersini syler.
Hayr, yle deildi,
byleydi!
....
....
....
....
....
....
50
3. DERS
Gemite devam eden zaman: soru cmleleri (Questions with past of be): Geen hafta hasta
mydn?
(Geen ay)
O Ankarada myd?
O ilgin miydi?
Biz gl mydk?
Add the question word m (mi, mu, or m) after the object and then attach -idi+ personal ending
to the question word to make a question in Past Continuous Tense.
...................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1-pularn ve resimleri kullanarak cmleleri tamamlayn, sonra soru sorun.
ocuklar dn evde
..
..
....
51
2- Gemite devam eden zamanda sorular sorun ve cevap verin.
Futbol ma / dn gece
ocuklar / evde
Ma / heyecanl
? Evet, ma ok heyecanlyd.
Ma / uzun
52
OKUMA
53
4- Onun tatili nasld?
5- O her gn ne ile seyahat ediyordu?
6- Turdaki insanlar nasld?
7- Tatilden sonra Mary nasld?
8- Bu yl Mary nereye gitmek istiyor?
9- O nasl bir tatil yapacak?
10- O nerede kalacak?
11- Kimle seyahat edecek?
12- Her gn mze ve antlar gezecekler mi?
13- Arada srada ne yapacaklar?
14- Mary tatilden sonra nasl hissedecek?
54
TRKE RENYORUZ
17. BLM
BR TV PROGRAMINI TARTIMA
Olivia:
Jim:
Olivia:
Jim:
Olivia:
Jim:
ALITIRMALAR
rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun. pucu kelimeleri kullann.
1Dn gece TV izlemek
Dn gece TV izledin mi?
Trkiye hakknda bir program
Evet, Trkiye hakknda bir program izledim.
Dn radyo dinlemek
Eitim hakknda bir program
....?
..
....?
..
.....?
...
55
2.
Onlar / Trkiye tarihini tartmak
Trkiyedeki politik olaylar
..?
....
..?
........
..?
....
3.
Geen yl Trkiye ziyaret etmek
Evet / Ege ve Akdeniz blgesi
......?
..?
....
......?
....
1. DERS
Gemi Zaman: Olumlu Cmleler (Past Tense: Affirmative Statements): Geen hafta ne
yaptn?
(Geen hafta) Ben bir Trk filmi grdm. Biz piknik yaptk.
Sen futbol oynadn.
O Trke rendi.
a = d
e i = di
o - u = du
= d
The past tense suffix in Turkish is di (-d, -du, -d). After sharp consonants p, , t, k, f, s, , h, di (-d, -du, -d) becomes ti (-t, -tu, -t).
...........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1- Aadaki cmleleri gemi zamana evirin. Dn ifadesini kullann.
Ben her gn okula giderim.
.....
56
Onlar imdi su iiyorlar.
..
..
2- Aadaki resimlere bakarak gemi zamanda cmleler kurun. Geen Cumartesi ifadesini
kullann.
Ben / ev / kalmak
...
Jayne / yzmek
..
57
2. DERS
Gemi zaman: Soru Cmleleri (Past Tense: Questions): Sen dn ie gittin mi?
Sen dn bir Trk filmi izledin.
Ben dn bir Trk filmi izledim mi?
Sen dn futbol oynadn m?
O dn Trke konutu mu?
Biz dn ok gldk m?
Siz dn okula gittiniz mi?
Onlar mektup yazdlar m?
Place the question word m (mi, mu, m) after constructing the past tense sentence to make a
question in Past Tense.
..........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1. Uygun zaman ifadeleri kullanarak gemi zamanda evet / hayr sorular sorun.
Ben bugn ok sk alyorum.
Dn de ok sk altn m?
.?
..?
58
mze
? ....
Trke
Dans etmek
...................? ........
Resim yapmak
...............? ........
Duvar boyamak
.......?
amar ykamak
....................? ....
Kanada
..? ................
Fotoraf ekmek
.? ............
Mektup yazmak
..? ............
nternette gezmek
..?
59
KONUMA
1Mustafa: Dn televizyon seyrettin mi?
Halil: Evet, dn akam birka saat televizyon seyrettim.
Mustafa: Haberleri izledin mi?
Halil: Hayr, izlemedim. nemli bir ey var myd?
Mustafa: Evet, posta grevi hakknda konutular.
Halil: Bu ok kt. Yarn Kanadaya bir mektup gndermem gerekiyor.
evi boyamak
piyano almak
yemek piirmek
iir yazmak
parti vermek
evi temizlemek
internette gezmek
uyumak
amar ykamak
kitap okumak
sahilde gnelenmek
t yapmak
ders almak
fkra anlatmak
60
OKUMA
Televizyonda bir belgesel film
Aye Ak Pazar akam evdeydi ve o ok ilgin bir belgesel film izledi. Film Ankaradaki
Anadolu Medeniyetleri Mzesi hakkndayd. O ok uzun bir filmdi. Film saat sekizde balad ve
saat on buukta bitti. Ayenin babas Ahmet Bey tarih programlarn ok sever. O nedenle Aye
babasn arad ve ona filmden bahsetti. Ahmet Bey filmi ok merak etti. Televizyon kanal, Pazar
gn leden sonra ayn filmi tekrar gsterdi. Aye babasn ziyarete gitti ve onlar filmi birlikte
seyrettiler. Ahmet Bey filmi ok beendi. Filmden sonra birlikte yemek piirdiler ve sohbet
ettiler. Aye babasna yeni kitabn gsterdi. Kitap Hitit tarihi hakkndayd. Ahmet Bey kitab
Ayeden dn ald. O en ksa zamanda kitab okuyacak ve kzna geri verecek. Aye ve babas
tarih kitaplarn ok sever.
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Aye Ak Pazar akam neredeydi?
2- O ne yapt?
3- Film ne hakkndayd?
4- Film ne zaman balad ve ne zaman bitti?
5- Kim tarih programlarn ok sever?
6- Ahmet Bey neyi merak etti?
7- Aye filmi kimle birlikte izledi?
8- Ahmet Bey filmi beendi mi?
9- Filmden sonra ne yaptlar?
10- Aye babasna ne gsterdi?
11- Kitap ne hakkndayd?
12-Ahmet Bey en ksa zamanda ne yapacak?
13- Kim tarih kitaplarn ok sever?
61
TRKE RENYORUZ
18. BLM
Cumali:
Cem:
Cumali:
Cem:
Cumali:
Cem:
ALITIRMALAR
rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun. pucu kelimeleri kullann.
1Dn sinemaya gitmek
Dn sinemaya m gittin?
Futbol mana gitmek
Hayr, futbol mana gittim.
Orada Ahmeti grmek
Mustafa ile karlamak
..?
....
...?
.
62
2.
Bizim takm / kazanmak
Hayr/ kaybetmek
Ma / zamannda balamak
Hayr / ge balamak
..?
..?
...
..?
....
3.
Bizim takm / ok gol yemek
Onlar / ma be bir kaybetmek
Dn / sen ok uyumak
Bir buuk saat uyumak
..?
..?
....
..?
....
1. DERS
Gemi Zaman: Olumsuz Cmleler (Past Tense: Negative Statements): Ben dn okula
gitmedim.
Olumlu Cmleler
Olumsuz Cmleler
O Trke rendi.
O Trke renmedi.
Attach negative ending -me or ma to the verb stem and then add di or -d, and the appropriate
personal ending to construct a negative sentence in the past tense.
............................................................................................................................................................
63
ALITIRMALAR
1- Aadaki cmleleri olumsuz olarak tamamlayn.
Ben geen hafta her gn okula gittim ama Ali her gn gitmedi.
Sen dn kitap okudun ama ben......
Biz retmene bir soru sorduk ama siz..
Onlar dn akamki partide arap itiler ama sen.......
Siz geen yaz altnz ama onlar.
Kemal ve Ece bu sabah telefon ile konutu ama biz..
Veli geen Pazar radyo dinledi ama Ali.....
Melis dn kzna hikaye anlatt ama Cemile..
2- Aadaki resimlere bakarak gemi zamanda olumsuz cmleler kurun.
evde
....
balk
bir kpek
...
havuzda yzmek
..
64
2. DERS
Gemi zaman: olumsuz soru cmleleri (Past Tense: Negative Interrogatives): Sen dn ie
gitmedin mi?
Ben dn bir Trk filmi izlemedim mi?
Sen dn futbol oynamadn m?
O dn Trke konumad m?
Biz dn ok glmedik mi?
Siz dn okula gitmediniz mi?
Onlar dn mektup yazmadlar m?
Add the question word mi or m after constructing the negative past tense sentence with personal
ending.
Subject + verb stem + -me / -ma + -di / -d + personal ending + mi / m?
...........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1. Gemi zamanda olumsuz soru cmleleri kurun.
Ben / bugn / ok sk almak?
......?
..........?
?.
65
Fotoraf ekmek
....?
motosiklete binmek
........? ................
resim yapmak
?.............
evi boyamak
..?.........
tenis oynamak
...?................................
Trke renmek
..?.................
erken uyanmak
Sen / ge uyanmak
?
hastaneye gitmek
O / gezmeye gitmek
.?......
nternette gezmek
ocuklar / oynamak
.?..............
66
KONUMA: Karadeniz Blgesi
Samsun
Trabzon
Rize
67
mydn?
Mehmet: Hayr, ben btn yaz Vancouverda deildim. Bir hafta iin Meksikaya gittim.
Jane: yle mi? Neden Trkiyeye gitmedin?
Mehmet: Bu yl baka bir lkede tatil yapmak istedim. Bir arkadam Meksikay tavsiye etti.
Jane: Meksikada hava scak myd?
Mehmet: lk iki gn yamur yad ama sonra ok scak oldu. Karadeniz blgesinde hava nasld?
Jane: Orada genellikle hava gzeldi. ok scak deildi. Bir ka kere yamur yad ama souk
olmad.
Mehmet: Gelecek yl yine Trkiyeye gidecek misin?
Jane: Evet, gelecek yl Dou Anadolu blgesini gezeceim. Sen gelecek yl nereye gitmeyi
planlyorsun?
Mehmet: Ben de Erzurumdaki ailemi ziyaret edeceim. Belki birlikte gideriz. Ne dersin?
Jane: Harika!
68
OKUMA
Gina ve Nuri Topkap Saray Mzesinde
Gina ve ben bu sabah saat yedi buukta kalktk ve gzel bir kahvalt
hazrladk. Kahvaltda sucuklu yumurta, beyaz peynir, siyah zeytin ve
vine reeli yedik, taze sklm portakal suyu itik. Saat 9da evden
ayrldk ve otobsle Sultanahmete gittik. Gina uzun zamandr Topkap
Sarayn grmek istiyordu. O nedenle Topkap Saray mzesine gittik.
Mze Sal gnleri hari her gn saat dokuzda alr ve akam saat yedide
kapanr. Biz saat 10u eyrek gee mzedeydik. lk olarak sarayn bahesini
ve Harem blmn gezdik. Harem ok ilginti. Sonra Hazine
blmndeki mcevherleri grdk. Kak Elmas ve Topkap Haneri
olaanst gzeldi. Sultanlarn tren elbiseleri muhteemdi.
Saat birde acktk ve sarayn lokantasna gittik. stanbul Boazn
seyrederek kfte ve salata yedik, ayran itik. leden sonra Osmanl
silahlar blmn gezdik. Gina arkadalar ve ailesine gndermek iin tane posta kart ve
byk bir poster satn ald. Ayrca annesi iin bir kolye ve babas iin bir tespih satn ald.
Saat bete mzeden ktk ve biraz yrdk. Saat yedi buukta eve
dndk. Biz ok yorulduk ama ok iyi vakit geirdik. Yarn tekne ile bir
stanbul Boaz turuna katlacaz. Onun iin imdiden heyecanlanyoruz.
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Gina ve Nuri saat kata kalkt?
2- Kahvaltda ay m itiler?
69
3- Gina uzun zamandr nereyi grmek istiyordu?
4- Mze saat sekizde mi alr?
5- Mze Sal gnleri ak deil midir?
6- Onlar saat onda mzede miydi?
7- Onlar le yemeinde ne yediler?
8- Gina anne ve babas iin neler satn ald?
9- Saat altda m mzeden ktlar?
10- Yarn ne yapacaklar?
70
TRKE RENYORUZ
19. BLM
Cemil:
Ece:
Cemil:
Ece:
Nasld?
Cemil:
Ece:
Cemil:
ALITIRMALAR
rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun. pucu kelimeleri kullann
1Geen hafta sonu / sen
Geen hafta sonu ne yaptn?
Kardeim ile / sirke gitmek
Kardeim ile sirke gittim.
Geen Pazar / o
Mustafa ile / oyun oynamak
..?
....
..?
....
71
Geen yaz / Ahmet
Ali ile / bir lokantada almak
2.
Sirk / gelmek
Geen Perembe
......?
Gsteri / balamak
7:30
..?
....
..?
....
..?
....
3.
Sirk ?
Harika / ok elenmek
Sirk nasld?
Harikayd. Biz ok elendik.
Palyaolar?
ok komik / ok glmek
......?
....
Aslanlar?
ok byk / ok etkilenmek
..?
....
......?
....
1. DERS
Gemi zaman: Bilgi Sorular (Past Tense: Information Questions): Sirk ne zaman geldi?
Akrobatlar?
ok cesur / ok armak
Hayr.
Ma seyrettik. (Ne seyrettiniz?)
Hayr.
Mata Ahmeti grdk. (Onu kim grd?)
Hayr.
Takmlar Afyonda oynad.
Hayr.
Saat yedi buukta balad. (Saat kata balad?)
Hayr.
ok iyi oynadlar.
Place question words ne, kim, nerede, ne zaman, nasl in the first place in questions.
......................................................................................................................................................
72
ALITIRMALAR
1- pularn kullanarak ne, nerede, nasl, kim, ne zaman v.b. ile bilgi sorular sorun ve cevap
verin.
Geen hafta / Ali gitmek?
(futbol mana)
..?
....
..?
....
..?
....
..?
....
Ma / bitmek?
(Saat 9.30ta)
..?
....
......?
....
2- Aadaki rnekler gibi ksa diyaloglar kurun. nce sorulara olumsuz bir cevap verin. Sonra
uygun bir bilgi sorusu sorun ve resimlere gre cevap verin.
Dn akam sirke gittin mi?
Hayr, sirke gitmedim.
Nereye gittin?
Futbol mana gittim.
73
Siz dn akam evde mi yemek yediniz?
Hayr.
...............................?
....
Yemekten sonra ikolatal pasta m yediniz?
Hayr.
...?
...
Onlar dondurmay atalla m yediler?
Hayr...
..?
...
Sinemaya gittim.
Hayr, oynamadm.
Ne yaptn?
leden sonra uyudum.
............................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1. rnekler gibi ksa diyaloglar kurun. Resimleri ipucu olarak kullann.
Geen hafta altn m?
Hayr, almadm.
Ne yaptn?
Denize gittim.
denize gitmek
74
sinemaya gitmek
Neyin zerindedir?
75
Ispanak .
Tencere..spanak var.
Tabak.
Masa....tabak var.
Bebek .
Su.bir bebek var.
Kalem.
Kitap....kalem var.
Fok
Denizbir fok var.
Kutu.hibir ey yok.
Resim .
Onun czdanresim var.
arap .
Bardakarap var.
76
KONUMA
Cennet: Dn gece sirk nasld?
John: ok elenceliydi.
Cennet: O byk bir sirk miydi?
John: Pek byk deildi ama kk de deildi.
Cennet: Kimle gittin?
John: Olumla gittim. O ilk defa bir sirk grd.
Cennet: Sen daha nce sirk grdn m?
John: Evet, ben Kanadada iki defa sirke gittim.
Cennet: Olun gsterileri beendi mi?
John: Evet, o palyaolar ok beendi.
Cennet: Sirk saat kata balad?
John: Yedi buukta balad.
Cennet: Vahi hayvanlar var myd?
John: Yal bir aslan ve kocaman bir ylan vard.
Cennet: Olun aslandan korkmad m?
John: O aslandan korkmad ama ylandan ok korktu.
Cennet: Baka ne vard?
John: Akll kpekler, konuan papaanlar, sihirbaz ve akrobatlar vard.
Cennet: Akrobatlarn gsterisi nasld?
John: ok heyecanlyd.
Cennet: Sirk ne zaman bitti?
John: Saat 11de bitti. Olum ve ben ok iyi vakit geirdik.
77
OKUMA
Unutkan Adam
Ahmet Bey bir dah deildi ama aptal da deildi. O sadece unutkan bir adamd. Bir gn, her
zamanki gibi, saat altda iten ayrld. Darda hava ok souk deildi ama Ahmet Bey d.
Sonra fark etti, ceketini iyerinde unutmutu. Geri gitti ve ceketini ald. Ev yolunda kahvehaneye
urad. O genellikle Sal gnleri orada arkadalar ile buluuyordu. Ama o gn hibir arkada
orada yoktu. Sonra aklna geldi; o gn Sal deil arambayd.
Ahmet Bey, saat sekizde eve geldi ama ailesi evde yoktu. Bekledi, bekledi, bekledi. Sonra
endielendi. Hibir ey yemedi. A deildi. Sonra bir arkadana telefon etti ve ailesini sordu.
Tam o srada, aklna geldi; ocuklar aramba gn futbol oynuyordu ve anneleri onlar
stadyuma gtryordu. Bugn Sal deil, arambayd.
Ahmet Bey artk rahatlamt. Dolab at, kendine biraz yemek hazrlad ve yedi. Yemekten
sonra ay demledi ve televizyon seyretti. O gn ok yorgundu. Televizyonun karsnda
uyuyakald. Sonra bir grlt duydu. Eve hrszlar giriyordu. Onlar ok grlt yapmyor ve
lambalar amyorlard. Ahmet Bey ok korktu. nce hi hareket etmedi. Eline bir sandalye ald.
Yavaa ayaa kalkt. Sandalyeyi havaya kaldrd ve o anda bir ses duydu: Baba, ne yapyorsun?
Ahmet Bey imdi fark ediyordu: gelenler hrsz deil, ei ve ocuklaryd.
78
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Ahmet Bey bir dah miydi?
2- Saat kata iten ayrld?
3- Ev yolunda nereye urad?
4- Ahmet Bey saat kata eve geldi?
5- Ailesi evde miydi?
6- O ne yapt?
7- O kendine ne hazrlad?
8- Yemekten sonra ne yapt?
9- Eve kimin girdiini duydu?
10- Eline ne ald?
11- Gelenler kimdi?
79
TRKE RENYORUZ
20. BLM
Arzu:
Daym bekliyordum.
Emel:
Arzu:
Emel:
Arzu:
Sen ne yapyordun?
Emel:
ALITIRMALAR
rnekteki gibi iki satrlk cmleler kurun. pucu kelimeleri kullann.
1Sen / Emniyet Mdrlnde?
Sen dn Emniyet Mdrlnde ne yapyordun?
Daym / beklemek
Daym bekliyordum.
O / ktphanede?
Aratrma yapmak
....?
......
Siz / postanede?
Pul almak
?
..
80
Ali / otobs duranda?
Rachel beklemek
.?
...
Onlar / karakolda?
Kaza raporu vermek
..?
....
Sen / sahilde?
Gnelenmek
..?
....
......?
........
Ahmet / okulda?
ngilizce renmek / renci
......?
....
......?
....
......?
....
3Sen / orada?
Evet
Sen de mi oradaydn?
Ben de oradaydm.
Sen / postanede?
Hayr
..?
....
Siz / ktphanede?
Evet
..?
....
..?
....
Onlar / sirkte?
Evet
..?
....
Ercan / askerde
Evet
..?
....
81
1. DERS
Gemite devam eden Zaman (Past Continuous Tense): O Trke reniyordu.
Ben Trke ren iyor dum.
Sen kitap oku yor dun.
O araba tamir ed -iyor du.
Biz iir yaz - yor duk.
Siz amar yk yor dunuz.
Onlar maa gid iyor du (gidiyorlard).
Notice the contrast between Present Continuous Tense and Past Continuous Tense sentences.
imdiki Zaman
Gemite Devam Eden Zaman
Ben Trke alyorum
....
82
Sen / slanmak
...
...
O / fotoraf ekmek
...
2- Dn akam saat sekizde Ko Ailesi evdeydi. Ko Ailesindeki herkes farkl bir ey yapyordu.
Onlar ne yapyordu?
..............
.......
..
83
..
.....
2. DERS
Gemite devam eden Zaman: Olumsuz Cmleler (Past Continuous Tense: Negative
Statements): Sen yazmyordun.
Sen bir mektup yazyordun ama Ahmet yazmyordu.
Ben uyu mu yordum.
Sen bil mi yordun.
O gl m yordu.
Biz al m yorduk.
Siz dinle mi - yordunuz.
Onlar uyu mu yordu.
Add negative ending -mi (-m, -mu, -m) +yor + -du + personal ending to verb stem to
construct a negative sentence in the past continuous tense in Turkish.
..........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1. Aadaki cmleleri olumsuz yapn. Resimleri ipucu olarak kullann.
Kapy amyordum.
Kenan.........
84
Gazete .........
TV.......
Kahve.....
Biz ay iiyorduk.
Basketbol.........
3. DERS
Gemite devam eden Zaman: Soru Cmleleri (Past Continuous Tense: Questions): Selma
geliyor muydu?
Mustafa geliyordu.
To construct a question in the past continuous tense in Turkish follow the formula: verb stem +
yor + mu (question word) + -y (buffer) + -du + personal ending.
...........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
1. rnekler gibi soru cmleleri kurun. Resimleri ipucu olarak kullann.
85
Sen.?
Ece..?
Biz gneleniyorduk.
O.?
Onlar?
Siz?
Ben TV seyrediyordum.
ocuklar?
4. DERS
Gemite devam eden Zaman: Olumsuz Soru Cmleleri (Past Continuous Tense: Negative
Interrogatives): Selma gelmiyor muydu?
Ben bir hikaye anlat - myor mu y dum?
Sen bir ark syle miyor mu y dun?
O gl - myor mu y du?
Biz yr - myor mu y duk?
Siz su i - miyor mu y dunuz?
Onlar TV seyret - miyor mu y du?
86
Follow the formula to construct a negative interrogative sentence in Past Continuous Tense in
Turkish: Verb stem + myor (-miyor, -muyor, -myor) + mu (question word) + -y (buffer) + du + personal ending.
..........................................................................................................................................................
ALITIRMALAR
2. rnekteki gibi sorular sorun ve cevap verin.
Ali seni beklemek?
Gina ve Nuri trenle seyahat etmek? Hayr / Onlar gemiyle seyahat etmek
87
KONUMA
Hseyin: Cumartesi gn sizi arabada grdm. Nereye gidiyordunuz?
Doan: Kye gidiyorduk. Yeenimin dn vard.
Hseyin: Ablann kz m evleniyordu?
Doan: Hayr, ablamn olu evleniyordu. Onun Kanadal bir kz arkada vard. Bu yl
evlenmeye karar verdiler.
Hseyin: ok sevindim. Hayrl olsun. Onlar nerede tantlar?
Doan: Yeenim geen yl ngilizce renmek iin Kanadaya gitti. Vancouverda tantlar.
Hseyin: ok ilgin. Dn nasld?
Doan: ok elenceliydi. Misafirler dans ettiler, halay ektiler, yemek yediler ve yine dans
ettiler.
Hseyin: Gelin ve damat heyecanl myd?
Doan: Evet, her ikisi de ok heyecanlyd.
Hseyin: Kzn ailesi de geldi mi?
Doan: Hayr, kz yalnz geldi.
Hseyin: Onlar burada m yaayacak?
Doan: Bilmiyorum. Belki burada yaarlar belki
de Kanadaya giderler. Kendileri bilir.
Hseyin: Kz Kanadada ne i yapyor?
Doan: O bir maden mhendisi. Bir madencilik irketinde alyor.
Hseyin: Senin yeenin de maden mhendisi, deil miydi?
Doan: Hayr, o bir makine mhendisidir. Babas ile birlikte alyor. Babas tarm makineleri
retiyor.
Hseyin: Onlarn Antakyada bir fabrikas vard, deil mi?
Doan: Evet, onlarn Antakyada bir yeri var ama bir fabrika deil, kk bir iletme.
88
OKUMA
Yzyln Beyin Cerrah
Bir lise rencisi olan Hlya geenlerde internette geziyordu. O
biyoloji devi iin bilgi topluyordu. Tesadfen bulduu bir internet
sayfas dnyaca nl beyin cerrah Gazi Yaargilin hayat hikayesini
anlatyordu:
Dr. Mahmut Gazi Yaargil 6 Temmuz 1925te Diyarbakrn Lice
lesinde dodu. Doumundan hemen sonra ailesi Ankaraya tand.
1943'te Lise eitimini tamamladktan sonra Ankara niversitesine girdi. 1944 ylnda
Almanyaya giderek Friedrich Schiller Jena niversitesinde tp eitimine balad. kinci Dnya
Sava nedeniyle 1945te svireye gitti ve 1953'te Zrih'te beyin cerrahisi eitimi ald. 1953-64
yllar arasnda beyin damarlar ve anjiyografisi zerinde alyordu. Beyin ameliyatlarnda ilk
defa mikro cerrahi yntemlerini kullanyordu. Bylece epilepsi ve beyin tmrlerinin tedavisi
iin yeni yntemler gelitiriyordu. 1965 ve 1967 yllar arasnda Amerikada mikrovaskler
cerrahi alannda alt. Buradaki almalarn tamamlayan Yaargil, Zrihe dnd ve 30 Ekim
1967de, cerrahi mikroskop ve mikrocerrahi tekniklerini
kullanarak
ilk
beyin
bypass
(atlatma)
ameliyatn
gerekletirdi.
Beyin Cerrahlar Kongresinin 1999 yl toplantsnda
Yzyln Beyin Cerrah nvanyla onurlandrld.
Dr. Yaargilin keifleri imdi dnyadaki milyonlarca insana
yardm ediyor.
Hlya, Dr. Yaargilin hayat hikayesinden ok etkilendi ve doktor olmaya karar verdi.
89
Aadaki sorulara cevap verin:
1- Hlya geenlerde ne yapyordu?
2- O ne topluyordu?
3- Dr. Yaargil ne zaman ve nerede dodu?
4- O ne zaman tp eitimine balad?
5- 1953-64 yllar arasnda ne zerinde alyordu?
6- Beyin ameliyatlarnda ilk defa hangi yntemleri kullanyordu?
7- Nelerin tedavisi iin yeni yntemler gelitiriyordu?
8- Amerikada ne alannda alt?
9- lk beyin pypass ameliyatn nasl gerekletirdi?
10- Dr. Gazi Yaargil neyle onurlandrld?
11- Hlya neden doktor olmaya karar verdi?