Telefonska centrala

Posljednja generacija tradicionalne mree je digitalna mrea integrisanih

uskopojasnih usluga ISDN (Integrated Services Digital Network). Ona je jo
uvijek osnovna mrea za govornu komunikaciju, mada brzo ustupa mjesto IP
mreama. Znaaj ISDN mree je ogroman, sa stanovita pristupa standadizaciji
usluga, posebno dodatnih, signalizacijskih principa koje je primjenila
signalizacija po zajednikom kanalu SS7.

Najvanije funkcije telefonske centrale:

Sve funkcije jedne ISDN centrale podjeljene su u tri kategorije:
Funkcije upravljanja:One se odnose na upravljanje vezama i slubama i pri tome
obuhvataju funkcije: posluivanja veza, obrade slube i signalizaciju. Kada se primi
zahtjev za nekom slubom, onda se koristi funkcija obrade slube za identifikaciju vrste
veze koja odgovara zahtjevanoj slubi, a onda se veza uspostavi preko funkcije
posluivanja veza i resursa.
Funkcije veze: direktno se odnose na putanju kojom se veza realizuje kroz centralu.
Funkcije eksploatacije i odravanja:za razliku od predhodno navedenih funkcija koje
slue za uspostavljanje poziva,ove se funkcije odnose na eksploataciju,upravljanje i
odravanje,tj. vri se kontrola,nadgledanje i teatiranje.;
Struktura telefonske centrale:
Telefonska centrala se sastoji iz tri osnovna dijela:
1.) pretplatnikog stepena,
2.)komutacionog polja
3.) upravljakog dijela.
Posljednja dva dijela se zajedniki nazivaju grupni stepen.

Pretplatniki stepen ISDN centrale

Pretplatnika petlja je bazirana na nekoliko vrsta dostupa:
- konvencionalna simetriana parica za analogni govorni kanal 3-4 Khz ili ISDN 2B+D
kanala, te razliiti oblici irokopojasnog DSL kanala.
- radio link za analogni ili digitalni govorni kanal (NMT, DECT, GSM) ili podataka
(GSM, GPRS, EDGE, WLL, UMTS).
- E1, E3 linije za poslovne korisnike sa vie govornih kanala.
1

Za vezu sa drugim telefonskim centralama se koriste prenosnici. Najii su:

- standardne PCM PDH multipleks grupe (E1, , E4)
- standardne SDH grpe (STM-1, ..., STM-16) koje prenose standardne PDH/PCM
signale.
Prenosniki interfejs ima slijedee funkcije:
- tajming i sinhronizacija (bit i byte nivo) ka liniji putem clock signala od centrale ili iz
mree;
- genersanje i alociranje okvira;
- multipleksiranje/demultipleksiranje.
Pretplatniki stepen telefonske centrale je oragnizovan u vie pretplatnikih
koncentratora koji koncentriu pretplatnike prema ulazu komutacionog polja. Oni mogu
biti lokalni ili geografski izdvojeni RSM (Remote Subscriber Module). Izdvojeni
pretplatniki stepen koji je karakteristika sistema sa digitalnom komunikacijom se koristi
u cilju ekonominije izgradnje pretplatnike mree. On se povezuje sa grupnim stepenom
digitalnim sistemima prenosa, dok se pretplatniki kablovi polau samo u okolini
izdvojenog stepena to donosi utede u paricama. U njemu se vri koncentracija
saobraaja od korisnika ka voru.
Ponekad izdvojeni pretplatniki stepen obavlja i funkcije lokalne komutacije. U
zavisnostiod tih funkcija ovaj stepen moe biti ili linijski koncentrator ili komutacioni
blok. Ako je potrebno vie blokova na istoj lokaciji, izdvojeni pretplatniki stepen se
moe organizovati kao sistem sa vie blokova.
U sluaju prekida veza izmeu centrale i izdvojenog pretplatnikog stepena mogu se
uspostavljati pozivi unutar izdvojenog stepena koji se tada ne tarifiraju.
Analogna korisnika linija podrazumijeva klasine telefonske pretplatnike. Na
korisnikoj strani se nalazi telefonski aparat koji se oznaava oznakom ATA (analogni
telefonski aparat). Na strani centrale se nalazi KOA (korisniki organ analogni) koji je
dio uesnikog bloka. Svaki pretplatnik je povezan sa svojim KOA u centrali. Interfejs
izmeu centrale i ATA je analogni Z-interfejs.
ATA
Postoje dvije kategorije ATA:
stari mehaniki telefonski aparati (koji imaju brojanik i mehanike i
pasivne elektrine elemente) koji omoguavaju samo dekadno biranje,
elektronski aparati (redukovan je broj mehanikih dijelova, a ostali su
zamijenjeni elektronskim dijelovima) koji omoguavaju i dekadno i
tonsko (DTMF) biranje.
Blok-ema ATA je data na slici:

ATA na svom kraju ima upredenu paricu (linije a i b (oznaka u Evropi), koje se jo
oznaavaju sa tip i ring (oznaka u Americi)). Preko te upredene parice ATA je povezan
na glavni razdjelnik na strani centrale. Za vezu izmeu analognih telefonskih pretplatnika
(ATA) i centrale je definisan od strane ITU-T organizacije Z-interfejs. Ulazna
impedansa ovog interfejsa je 600 , frekvencijski opseg je 300Hz-3400Hz, a potreban
odnos signal/um 30dB.
Sa MTK (mikrotelefonska kombinacija) je oznaena telefonska slualica koju ine
mikrofon M i slualica S. Sa hibridom je oznaen transformator koji povezuje MTK sa
telefonskom paricom.
Hibrid je nesavren tj. dio signala sa mikrofona se vraa na slualice to je
uinjeno radi boljeg subjektivnog osjeaja (da govornik uje sebe). Takoe, u MTK je
prenos sa 4 ice, a ovim hibridom prelazimo na dvoini prenos preko upredene parice (2
ice).
Varistor je otpornik ija otpornost zavisi od struje. Njegova uloga je da
kompenzuje vrijednost struje koja napaja mikrofon. Ukoliko je struja koja dolazi ka
mikrofonu vea od dozvoljene, taj viak otie preko varistora.
Generator adresnih signala alje cifre (adresu) korisnika koga pozivamo. Postoje
dvije vrste biranja cifara: dekadno (bazira se na prekidanju strujne petlje) i tonsko (bazira
se na slanju tonske kombinacije centrali).
Viljuka (hook) ima ulogu prekidaa koji ukljuuje/iskljuuje govorni dio
telefona i prijemnik poziva. Kada je MTK sputena to je stanje hook-on i tada je ukljuen
prijemnik poziva. Kada je MTK podignuta to je hook-off stanje i tada je ukljuen govorni
dio telefona, a iskljuen je prijemnik poziva.
Prijemnik poziva (zvono) je ukljuen dok je MTK sputen. Ako nas neko nazove
dok je MTK sputena tada e da zazvoni telefon tj. prijemnik poziva e da primi poziv i
aktivira zvono.
KOA

KOA obavlja skup funkcija koje su oznaene kao BORSCHT funkcije:

B (Battery feed) funkcija Napajanje telefonskih pretplatnika. Ovu funkciju

obavlja jednosmjerni generator (baterija) od 48V. Pomou ove baterije se napaja
telefonski aparat koji se tako ne napaja iz javne elektrine mree nego iz
telefonske centrale, pa ako i nestane struje u domainstvu, telefon i dalje radi jer
se napaja iz centrale. Takoe, usljed postojanja ove funkcije omoguen je i prenos
adresnih signala (cifre koje odreuju traenog korisnika) putem prekidanja strujne
petlje (dekadno biranje). Baterija ima negativnu vrijednost napona da bi se
izbjegao galvanski efekat odnoenja bakra sa korisnikog voda. Otpornici Rb i
korisniki vod ine napojni vod. Kondenzator spreava kratak spoj baterije tj.
spreava da se baterija troi kad je korisnik spustio MTK i raskinuo strujnu petlju
i time smanjuje potronju u centrali. Kad se to ne bi uinilo, svaki pretplatnik bi
troio odreenu snagu bez obzira imao sputenu ili podignutu MTK, pa samim
tim, usljed velikog broja pretplatnika na centrali, potronja centrale bi bila
ogromna. Pri tome SE za vrednost kondenzatora bira vrijednost tako da za prenos
govornog signala on bude praktino kratak spoj (u opsegu 300-3400Hz) da bi se
to vie govornog signala tj. njegove snage prenijelo preko transformatora dalje u
centralu. Kalemi se napajaju tako da su jednosmjerne struje u njima suprotne da bi
se izbjeglo zasienje jezgra transformatora.
O (Overvoltage) funkcija Prekostrujna zatita koja se uvodi da bi se zatitili
dijelovi centrale i sprijeila njihova oteenja od smetnji koje mogu doi sa
korisnike strane. Na samom glavnom razdjelniku se ostvaruje primarna (spora)
zatita koja se realizuje kao gasna dioda koja probije ukoliko doe neka
visokoenergetska smetnja koja moe biti naponska ili strujna. Naponske imaju
vrijednost do nekoliko kV, a strujne do nekoliko desetina mA. Ova zatita nije
dovoljna, jer da bi se aktivirala, potrebna je velika smetnja. Zato se koristi i
sekundarna (brza) zatita koja se radi od dioda i zener dioda i ona je finija od
spore zatite.
R (Ringing) funkcija Signal poziva. Ova funkcija obezbjeuje da telefon zvoni
kad nas neko zove.Generator naizmjeninog napona se periodino prikljuuje na
liniju kad nas neko zove. Kod nas je perioda 5s, pri emu je 4s pauza (generator
iskljuen), a 1s je zvonjava (generator ukljuen). Ovo se radi zato to kad bi
generator bio stalno ukljuen, bilo bi nemogue detektovati podizanje slualice od
strane traenog pretplatnika. Napon generatora je 90Veff, a frekvencija je 25Hz.
Logika kontrolie prikljuenje generatora na liniju.
S (Signaling) funkcija Funkcija signalizacije izmeu pretplatnika i centrale.
Ovom funkcijom se centrala obavjetava da li je MTK podignuta ili ne. Kada je
MTK sputena, tada je viljuka u ATA u poloaju da je strujna petlja raskinuta i
prikljuen je prijemnik poziva. U sluaju da je MTK podignuta, onda je strujna
petlja zatvorena i usljed toga se napon na detektoru mijenja. U zavisnosti napona
na detektoru i praga, detektor zakljuuje da li je MTK sputena ili podignuta i tu
informaciju alje ka logici, a ova dalje funkciji upravljanja. Takoe, pod ovom

funkcijom se podrazumijeva i slanje adresnih signala centrali, kao i slanje tarifnih

signala (impulsa) koje generie logika ka pretplatniku.
C (Coding) funkcija Funkcija kodiranja slui za dobijanje digitalnog signala.
Prvo se govorni signal koji dolazi od pretplatnika filtrira kroz NF filter, zatim se
odabire periodom od 8kHz po teoremi o odabiranju i na izlazu odabiraa se dobija
IAM (impulsno amplitudski modulisan) signal koji se vodi u blok za A/D
konverziju. Tu se vri konverzija analognog signala u digitalni signal pri emu se
svaki odbirak koduje sa 8 bita po A zakonu kompresije u Evropi ( zakon u
Americi). U prijemnom smjeru se vri dekompresija i D/A konverzija i pojaanje
signala.
H (Hybrid) funkcija Hibrid. Ovaj dio obezbjeuje prelaz sa dvoinog prenosa
na etvoroini i obrnuto. On se sastoji od transformatora i balansne impedanse
Z B . Prenos do centrale je dvoini (upredena parica) koji je simetrian (obje ice
ravnopravne), a u centrali je etvoroian (po dvije ice za svaki smjer i pri tome
u svakom paru je jedna referentna ica, a druga aktivna ica se jo naziva i 'vrui
kraj', iako su u praksi tri ice, jer je referentna ica zajednika) i upravo hibrid
vri taj prelaz sa jednog tipa prenosa na drugi. Ovaj hibrid tei da bude idealan tj.
on onemoguava da se primljeni govorni signal od drugog pretplatnika ne vrati ka
njemu samom tako to e se reflektovati od transformatora. Ta pojava se naziva
eho. Da bi se ta pojava to vie minimalizovala tj. da bi se eho to vie potisnuo
(oslabio), koristi se balansna impedansa Z B .
T (Testing) Testiranje. Preko releja se testeri (ureaji za testiranje) ukljuuju na
liniju. Postoje testeri korisnike linije, ali i testeri centrale. Neke centrale pri
svakoj uspostavi veze testiraju liniju.
Opisane funkcije se mogu vidjeti i na sljedeoj slici.

Problem 1.
Grupno TSSST komutaciono polje jedne telefonske centrale je simetrino, potpuno
dostupno i ima 32 ulaza (i 32 izlaza), a na svakom ulazu prikljuen je TDM sistem sa
z=30 kanala. Na raspolaganju je odreen broj S komutatora sa po 4 ulaza/izlaza i 4 S
komutatora sa po 8 ulaza/izlaza. Broj vremenskih kanala iznosi z*=46. Izraunati
vjerovatnou blokade individualnog biranja po Lee-u ako vjerovatnoa zauzetosti kanala
na ulazu u komutaciono polje iznosi a=0.8 .
Rjeenje problema 1:
Simbolika blok-ema datog komutacionog polja prikazana je na slici Z1.1.:

Slika Z1.1. Simbolika ema

Graf individualnog biranja je (slika Z1.2):

8
4

1'

1
p

30

46

46

4'

30

p
1'

46

46
p

p
4'

Slika Z1.2. Graf individualnog biranja

Lee-jev metod prorauna vjerovatnoe blokiranja

Ovo je najednostavniji metod za proraun vjerovatnoe blokiranja u viestepenim
komutacionim mreama. On se bazira na pretpostavci da su vjerovatnoe zauzetosti
meuveza na putu nezavisne od vjerovatnoa zauzetosti (blokiranja) drugih elemenata
puta. Izraunavanje se pojednostavljuje crtanjem grafa vjerovatnoe, poznatog kao
Leejev
graf, izmeu tipinog ulaza i tipinog izlaza. Vjerovatnoa blokiranja svakog od
elemenata puta oznaena je na grafu, te se uzupna vjerovatnoa blokiranja izraunava na
osnovu pravila za serijske i paralelne meuveze.
Razmotrimo blokiranje trostepene mree (S-S-S ili S-T-S ili T-S-T) koji se karakteriu
time da je broj prostornih komutatora u srednjem stepenu k manji od 2n-1, kdje je n
broj ulaza u komutatore iz prvog stepena.

Lee-jev graf za ovakvu komutacionu mreu je dat na slici:

Na ovom grafu je
p = P{ jedan ulaz zauzet} = P{ jedan izlaz zauzet} = zauzetost ulaza
p1= P{meuveza stepena zauzeta}
Vjerovatnoa da je jedan put kroz mreu slobodan je
(1-p1)(1-p1) = q1q1, te je vjerovatnoa blokiranja puta (1-q1q1)

Poto postoji k puteva kroz mreu vjerovatnoa blokiranja mree, PB se izraunava kao:
PB=(1-q12)k, pri emu je q1=1-p1

Jednostavnost Lee-jevog metoda se moe demonstrirati primjenom na petostepenu

komutacionu mreu pokazanu na sljedeoj slici. Vjerovatnoa blokiranja ove mree moe
se
izraziti kao:
PB={1-q12[1-(1-q22)k2]}k1,

q1=1-p1,

q2=1-p2

Na osnovu ovoga, vjerovatnoa blokade B komutacionog polja za na sluaj iznosi:

( [

B = 1 (1 p ) 1 1 (1 p )
p = 30a / 46 = 0.5217
2

] )]

2 4

46

B = 4.177 10 11

Problem 2.
Za potrebe povezivanja 1000 korisnika u telefonsku mreu neophodno je projektovati
telefonsku centralu A. Projektovana centrala A treba da se povee samo sa tranzitnom
centralom C. Veza sa centralom C se ostvaruje posredstvom 7 E1 (tj. PCM-32) sistema.
Signalizacija izmeu centrale A i C je No7. Smatrati da je ponueni odlazni saobraaj
pojedinanog korisnika sa centrale A 0.075E. 90% saobraaja koji generiu korisnici sa
centrale A ide ka centrali C, a ostatak je lokalni saobraaj izmeu korisnika sa centrale A.
Saobraaj od centrale C ka centrali A je za 20% vei od saobraaja suprotnog smjera.
Svako korisniko komutaciono polje (KKP) je povezano na grupno komutaciono polje
(GKP) sa jednim PCM-32 signalom pri emu se 31 kanal koristi za prenos govora.
Vjerovatnoa blokade korisnika u KKP mora biti manja ili jednaka 5%. Prenosniki
blokovi su vezani za GKP sa po jednim PCM-32 signalom svaki, od ega se samo 31
kanal koristi za prenos govornih signala. GKP je realizovano kao simetrina TST
struktura. (poznato je PB (30) = 0.033, PB (28) = 0.05687 ).
a)
b)
c)
d)

Nacrtati optu blok-emu centrale A, objasniti funkcije svih njenih delova.

Imajui u vidu uslove iz zadatka, odrediti broj prenosnikih i korisnikih blokova.
Nacrtati simboliku i ekvivalentnu prostornu emu GKP. Uzeti da je z = z*.
Nacrtati graf individualnog biranja i izraunati vjerovatnou blokade GKP. Za
vjerovatnou zauzea kanala uzeti vjerovatnou zauzetosti kanala izmeu KKP i
GKP. Ovdje posmatrati samo govorne kanale.
e) Koliko je potrebno uspostaviti signalizacionih kanala izmeu centrala A i C ako
se za obradu jednog poziva razmeni 6 blokova po 14 bajtova podataka, pri emu
uzeti da razgovori u prosjeku traju 1min? Signalizacioni vod je zauzet sa
maksimalno 20%, a govorni kanali nemaju to ogranienje.

Rjeenje problema 2:

a) Na slici Z2.1 je data blok-ema telefonske centrale:

10

Takt generator

Glavni
razdelnik

Telephone

Prenosnicki
razdelnik

Blok pomocnih
organa

Ucesnicki blok

Telephone

Prenosnicki
blok

Komutaciono
polje

Ucesnicki blok

Telephone

Prenosnicki
blok

Upravljacki blok

operator

Ulazno-izlazne
jedinice

Mreza za
nadgledanje i
upravljanje

Napajanje

Agregati
Energetska
mreza

Upredena parica
Kontrolne linije
Govorni kanali
Takt
Prenosnicke linije

Slika Z2.1 Opta blok-ema telefonske centrale

Glavni razdjelnik (GR) slui za... povezivanje pretplatnikih parica sa linijskom

opremom.
Blok komutacije obavlja funkciju komutacije... kanala/paketa/elija sa svakog
ulaza na izlaz, zavisno od zadate upravljake informacije.
Prenosniki blok predstavlja... blok koji prenosi pakete/elije iz komutacionog
polja ka odreditu.
Blok pomonih organa se koristi... za obavljanje pomonih funkcija u prenosu.
Upravljaki blok obavlja... upravljanje rada komutacionog polja i svih internih
resursa.
Blok za generisanje takta slui za generisanje svih taktova koji se koriste u
centrali. U ovom bloku se... obrazuju taktovi koji slue sa sinhronizaciju.

11

Blok napajanje slui za... napajanje telefonske centrale sa energetske mree i

agregata.
b) Centrala A je krajnja centrala koja je povezana samo sa tranzitnom centralom C i to
pomou 7 PCM signala. Na osnovu ove informacije zakljuujemo da centrala A ima 7
prenosnikih blokova. Nedostaje nam jo podatak o broju uesnikih blokova. Njega
odreujemo tako to emo nai s jedne strane ukupan ponueni korisniki saobraaj Auk ,
a sa druge strane ponueni korisniki saobraaj jednog uesnikog bloka (oznaka KKP
oznaava da uesniki blok ima ulogu koncentracije korisnika tj. ulogu korisnikog
komutacionog polja) Akkp i na osnovu ova dva podatka lako nalazimo broj uesnikih
blokova N kkp . Ukupan odlazni korisniki saobraaj je 75E (1000 korisnika pri emu
svaki korisnik generie 0.75E odlaznog saobraaja, pa je 1000*0.75 = 75E), a od toga je
90% saobraaj koji ima smjer od centrale A ka centrali C i njegov intenzitet je
a
intenzitet
lokalnog
saobraaja
je
AAC = 0.9 75 E = 67.5 E ,

ALOK = 75 E AAC = 7.5E . Intenzitet dolaznog saobraaja od centrale C ka centrali A je

20% vei od saobraaja suprotnog smjera tj. AC A = 1.2 AAC = 81E . Ukupan saobraaj
kojim su optereeni svi uesniki blokovi centrale A posmatrani zajedno je:
Auk = AAC + AC A + 2 ALOK = 163.5E .
Podatak
nalazimo iz iterativnog oblika Erlangove B formule
Akkp

mPB (m )
i datih podataka za PB (30 ) = 0.033 i PB (28) = 0.05687 , gdje je
A(1 PB (m ))
m broj govornih kanala (servisera) na raspolaganju, a A je ustvari traeni Akkp .
PB (m 1) =

Postavljamo sistem sa dvije nepoznate Akkp i PB (29 ) :

PB (28) =

29 PB (29 )
Akkp (1 PB (29))

PB (29 ) =

30 PB (30 )
Akkp (1 PB (30))

i rjeavanjem sistema dobijamo da je Akkp 23.32 E i PB (29 ) 0.0437 . Na osnovu ovoga

imamo da je N kkp = Auk / Akkp = 7 (Napomena: prilikom rauna se usled zaokruivanja ne
dobija vrednost 7, ve njoj bliska vrednost). Sada znamo i da uesnikih blokova ima 7.
Vjerovatnoa blokade u uesnikom bloku je sigurno manja od 5% jer je
PB (30 ) = 0.033 < 0.05 , pa je samim tim i PB (31) < 0.05 .
c) Simbolika ema grupnog komutacionog polja prikazana je na slici Z2.2, a
ekvivalentna prostorna ema na slici Z2.3. Komutaciono polje je TST tipa, pri emu broj

12

PCM-ulaza iznosi 14 (po 7 od prenosnikih i uesnikih blokova). (Napomena: treba

imati u vidu da su telefonske veze dvosmjerne, a da je GKP sistem koji signale prenosi
samo u jednom smjeru.)
SW-RR

RW-SR

(1,*)
(1,*)

8/8
z/z*

8/8
z*/z

(1,*)
(1,*)

(2,*)

8/8

8/8

(2,*)

(14,*)
(3,*)

z/z*
8/8

z*/z
8/8

(14,*)
(3,*)

z*
8

Sl Z2.2. Simbolika ema

Usvojeno je rjeenje kod koga T komutatori u prvoj kaskadi imaju sistematski upis i
sluajno itanje (SW-RR), a u treoj kaskadi obrnuto sluajni upis i sistematsko itanje
(RW-SR). Za S komutator je izabrana varijanta sa kontrolnom memorijom prikljuenoj
ulazu, mada se se alternativno moe uzeti S komutator sa kontrolnom memorijom
prikljuenoj izlazu.
1
14

14

PCM1

z*

z*

PCM1

PCM14

z*

z*

PCM14

z*
14

14

Slika Z2.3. Ekvivalentna prostorna ema

d) Na slici Z2.4. prikazan je graf individualnog biranja posmatranog GKP-a.

13

14
31

14

31

14

31

31

14
31

Slika Z2.4. Graf individualnog biranja

Akkp (1 PB (31))

Vjerovatnoa zauzea govornog kanala je:

a=

a vjerovatnoa blokade GKP je:

B = 1 (1 a )

31

2 31

= 0.734 ,

e) U obradi jednog poziva se razmijeni:

6*14*8 = 672 bita.
U toku jednog asa preko signalizacionog kanala moe da se prenese ukupno:
64kb/s * 1h = 230400000 bita,
ali zbog ogranienja da je sign. vod zauzet sa maksimalno 20%, realan broj bita koji
mogu da se prenesu je:
230400000 * 0.2 = 46080000 bita.
Ako razgovori traju u prosjeku 1min to znai da u toku 1h moe da se preko jednog
govornog kanala uspostavi 60 poziva u prosjeku, a za svaki poziv je neophodno razmeniti
672 bita preko sign. voda pa je za opsluivanje jednog gov. kanala neophodno razmijeniti
u toku 1h u prosjeku:
672 bita/poziv * 60poziva = 40320 bita.
Odavde slijedi da je broj gov. kanala koji moe da opslui jedan sign. vod:

14

46080000 bita / 40320 bita/gov.kanal = 1142.857 gov.kanal

Ova vrijednost se zaokruuje na prvi nii cijeli broj, pa jedan signalizacioni vod moe da
opslui 1142 govorna kanala.
U ovom sluaju imaemo izmeu centrale A i C dva signalizaciona voda (jedan
neophodan i jedan koji slui kao rezerva tj. zatita).

15