1

1
1
1
1
I

Informacije o osnovnim sredstvima, kao po pravilu, ostaju u senci informacija o finansijskim rezultatima preduzea. Uzgred se samo upozorava na podcenjenost stvarne vrednosti osnovnih sredstava, kao i na visok
stepen njihove otpisanosti. Meutim, smatramo da bi analizi osnovnih
sredstava trebalo posvetiti mnogo 'vie panje, jer bi na taj nain menadment preduzea raspolagao bitnim informacijama koje bi ga podstakle
na adekvatne poteze u domenu konsolidacije preduzea.
Poslednjih nekoliko godina dolo je do konstantnog poveanja stepena
otpisanosti osnovnih sredstava. Ukupna osnovna sredstva dostigla su stepen
otpisanosti od 48,5%, dok je kod opreme stepen otpisanosti dostigao ak
65,9%.23)
Ovako nizak nivo upotrebljivosti osnovnih sredstava uticao je na smanjenje fizike sposobnosti osnovnih sredstava. Veliku istroenost osnovnih
sredstava prati i hronina nestaica novanih sredstava za nove nabavke.
Analiza uticaja osnovnih sredstava na obim proizvodnje i na trokove
proizvodnje e se odvijati sledeim redosledom: analiza randmana osnovnih sredstava; analiza veliine, starosti i strukture osnovnih sredstava na
obim proizvodnje i na trokove proizvodnje, i analiza povezanosti randmana
osnovnih sredstava sa drugim ekonomskim indikatorima.

8.1. ANALIZA RANDMANA OSNOVNIH

SREDSTAVA
U-svakoj oblasit poslovanja, bilo da re radi o radnoj snazi, ili o obrtnim
sredstvima, ili o osnovnim sredstvima, uvek se mora jasno odabrati jedan
najvaniji zadatak poslovanja.
\

) Naroito visoke stope otpisanosti osnovnih sredstava nalazimo kod proizvodnje nafte i gasa, gde
iznosi 91,1% (za ukupna osnovna sredstva), a kod opreme 91,5%. Otpisanost opreme je, takode,
visoka i u mainogradnji, 71,4%, zatim, u poljoprivrednoj proizvodnji 71,1%, potom u elektroprivredi 45,6%, itd, videti detaljnije, dr Slobodan Vidakovi, Analiza uticaja osnovnih sredsta va na
obim proizvodnje i na trokove proizvodnje (na primeru jednog preduzea duvanske industrije),
asopis, Planiranje i analiza poslovanja", Beograd, 1988. godina, broj 11, strana 56.

230

199