RADNJE U KRIVNOM

POSTUPKU

Pojam oblik i forma radnji u

kpp
Krivini postupak je skup
krivinoprocesnih
radnji
koje
preduzimaju
krivinoprocesni subjekti
(odreeni dravni organi i
osobe/lica).

 Radnje
preduzimaju
u
sluaju postojanja sumnje
da je izvreno krivino
djelo, kako bi razjasnili
sve okolnosti u vezi njega
i izvrioca.

 Radnje su raznovrsne a
preduzimaju ih subjekti
postupka
u
odreenim
stadijumima
i
oblicima
krivinog postupka.

Radnje se mogu podjeliti na one

koje preduzima:
sud i
stranke u postupku, te
procesne radnje ostalih krivino
procesnih
subjekata
(npr.
oteenog, svjedoka, vjetaka).

Radnje voenja postupka

dijele se na:
radnje utvrivnja injenica
radnje procesne prinude i
ostale radnje kojima se
upravlja postupkom.

Radnje stranaka dijele se na:

radnje kojima se nastoji uticati na
volju procesnih subjekata kako bi
se dolo do odgovarajue odluke
(napr. razliiti prijedlozi stranaka) i
na
radnje koje nemaju takav cilj (napr.
izjava tuioca da odustaje od
krivinog gonjenja).

Procesne radnje se dijele prema

svom sadraju:
kao izjave volje (napr. optuni akt ili
alba) i
kao izjave o znanju (vjetaenje), te,
prema svom obliku (usmene i
pismene).

Procesnim
zakonodavstvom
su
ureene, odnosno,
zakonima o krivinom postupku su:
propisane
krivinoprocesne
radnje,
njihova struktura,
oblici i forme, te
nain preduzimanja i vrenja.

Krivinoprocesne radnje su okvirene

u tri vrste procesnih normi:
Oblik ili forma krivinoprocesnih
radnji,
Mjesto izvrenja krivinoprocesnih
radnji i
Vrijeme
izvrenja
krivinoprocesnih radnji.

Oblik i forma
krivinoprocesnih radnji
Znaaj preduzimanja procesnih radnji u
propisanom obliku ili formi sastoji se u:
Obezbjeenju
kvalitetnog
dokaznog
materijala.
Obezbjeenju
nesmetanog
i
stvarnog
vrenja prava koja su priznata procesnim
subjektima,
Postizanje procesnih rezultata na efikasan
nain.

 Obezbjeenju nesmetanog
i stvarnog vrenja prava
koja
su
priznata
procesnim subjektima,
Postizanje
procesnih
rezultata
na
efikasan
nain.

Procesnim zakonom oblik i

forma
procesnih
radnji
predviena
je na
dva
naina:
*
propisivanje
optih
procesnih oblika ili formi
za zapisnike i podneske, te

 Propisivanjem
procesnog
oblika ili forme za odreene
krivinoprocesne
radnje
(napr. Ukoliko se podnosi
usmeni zahtjev za izdavanje
naredbe
za
pretresanje,
sudija za prethodni postupak
e,

 u zavisnosti od naina
saoptavanja
zahtjeva,
zabiljeiti tok razgovora
na odgovarajui nain i
prepis zapisnika dostaviti
sudu.

 Zakon propisuje da se o
svakoj radnji, preduzetoj u
toku
krivinog
postupka,
sastavlja
zapisnik
istovremeno kada se radnja
obavlja, a ako to nije mogue,
onda neposredno poslije
zavrene radnje.

 Zapisnik pie zapisniar.

Kada se vri pretresanje
stana, drugih prostorija i
osoba/lica, van slubenih
prostorija, zapisnik pie
ovlateno lice organa koji
vri tu radnju.

 Svrha zapisnika kao pisanog

dokumenta-isprave, jeste da se
obavljena
radnja
procesnopravno fiksira i sauva
od zaborava, te da bude koriten
kao dokaz o toj radnji ili da
poslui kao naknadno ispitivanje
pravilnosti obavljene radnje.

 Zakon propisuje sadraj

zapisnika, kako u pogledu
njegovog uvodnog dijela,
tako i u odnosu na sam
tok i sadraj preduzete
radnje.

U uvodnom dijelu su podaci o:

onome ko obavlja radnju,
vrjeme i mjesto preduzimanja
radnje,
krivinom predmetu po kojem
se preduzima radnja, te
osobama koje su prisutne.

 Imajui u vidu tok i sadraj

preduzete radnje u zapisnik
se unose bitni podaci o
tome , kao i postavljena
pitanja i dati odgovori, te da
li je dolo do privremenog
oduzimanja predmeta i spisa.

 Kada se preduzimaju neke

radnje, kao (napr. Uviaj)
obaveza je onog ko sastavlja
i potpisuje zapisnik da u
zapisnik
unese
i
druge
podatke koji su bitni za
radnju koja se preduzima.

 Osobe/lica
koja
su
prisutna
u
toku
provoenja radnje imaju
pravo proitati zapisnik ili
zahtijevati
da
im
se
proita.

 Na zapisniku e se naznaiti da
li je upozorenje uinjeno i da li
je zapisnik proitan.
Ukoliko je bilo prigovora u
pogledu sadraja zapisnika,
navest e se u zapisniku i ti
prigovori.

 Posebnu vrstu zapisnika

predstavljaju zapisnici koji
su
sainjeni
pomou
ureaja
za
zvuno
snimanje,
odnosno
pomou ureaja za filmsko
i drugo snimanje.

Uz
snimanje
audijovizuelnim
sredstvima posebno se vodi i pisani
zapisnik u koji se samo unosi:
da je izvreno zvuno , filmsko ili
drugo snimanje istrane radnje,
ko je snimanje izvrio,
da je osoba koja se sasluava
prethodno obavjetena o snimanju,

 da je snimak reprodukovan
i
gdje se uva.
Naime, ne vodi se sadraj
zapisnika u pisanoj formi
preduzete procesne radnje.

 Zakon
sadri
posebne
odredbe o zapisniku o
vjetaenju i glasanju radi
donoenja odluke, te o
zapisniku
o
glavnom
pretresu.

Mjesto izvrenja radnji u

krivinom postupku
U
skladu
sa
uobiajenim
pravilima, sve krivinoprocesne
radnje
se
preduzimaju
na
podruju sjedita suda, odnosno
u zgradi suda, tj. organ koji vri
tu
radnju,
ali
se
mogu
preduzimati i na drugom mjestu,
to zavisi od konkretnih okolnosti
i potreba.

 Krivinoprocesne
radnje
koje se vre na glavnom
pretresu preduzimaju se u
prostorijama
stvarno
i
mjesno nadlenog suda.

Krivinoprocesne radnje se mogu

preduzimati i van zgrade, ako se:
u toku suenja sazna da svjedok ili
vjetak nije u mogunisti da doe
pred sud ili da bi njegov dolazak bio
povezan s nesrazmjernim tekoama,
kada sudija odnosno predsjednik
vjea moe narediti da se svjedok,
odnosno vjetak ispita van sudnice,

 Odreivanje
rekonstrukcije
van sudnice.

dogaaja

U
toku
istrage
krivinoprocesne
radnje
se mogu preduzimati na
raznim mjestima.

 To je sluaj kod obdukcije i

ekshumacije lea,
Psihijatrijskog pregleda ili
posmatranja
radi
vjetaenja u odgovarajuoj
zdravstvenoj ustanovi,

 Uviaja na licu mjesta izvrenog

krivinog djela,
Pretresanje stana, prostorija i lica,
te
Preduzimanje posebnih istranih
radnji,
Ispitivanje bolesnog osumnjienog
u mjestu
gdje se nalazi i dr.

 Imajui u vidu obavljanje radnji pa

i pruanje pravne pomoi, sudovi u
FBIH su duni pruiti pravnu
pomo sudu koji vodi postupak.
Svi organi vlasti u FBIH duni su
oficijelno saraivati sa sudovima i
tuilatvima i drugim organima
koji
uestvuju
u
krivinom
postupku.

 Pruanje pravne pomoi i

slubena
saradnja
provode se bez naknade
trokova.

 Pored pravne pomoi u:

unutranjem pravnom poretku, postoji i
meunarodna pravna pomo koja se
ostvaruje
u
okviru
postupka
za
pruanje meunarodne pravne pomoi i
izvrenja meunarodnih ugovora u
krivinim stvarima, odnosno
u
okviru
postupka
za
izruenje
osumnjienih, optuenih i osuenih
osoba.

Vrijeme izvrenja radnji u

krivinom postupku
Uvaavajui principe:
Efikasnog
odvijanja
krivinog
postupka,
Procesne ekonomije i realizacije
propisanih
prava
i
obaveza,
krivinoprocesne
radnje
se
moraju
izvravati
brzo
i
u
odreenom vremenskom periodu.

 Naime,
pravila
radnog
vremena
nalau
da
se
krivinoprocesne
radnje
preduzimaju u toku radnog
vremena suda, tuilatva i
drugih organa koji uestvuju
u krivinom postupku.

 ivotne
potrebe
i
nemogunost
odlaganja
krivinoprocesnih
radnji,
one se mogu preduzimati i
izvan radnog vremena, ako
je to potrebno (napr. Uviaj
kao istrana radnja).

 Radi
blagovremenog
i
efikasnog
preduzimanja
radnji
u
krivinom
postupku predviaju se
razliite vrste rokova.

Rok je vremenski period u kojem

ovlatena osoba/lice treba da
obavi odreenu procesnu radnju,
odnosno,
u
kojem
je
zabranjeno
preduzimati konkretnu procesnu
aktivnost
koja
se
moe
preduzimati tek protekom roka.

Rokovi se dijele na one:

Koji spreavaju izvrenje odreene
procesne radnje sve dok ne protekne
rok ,
a) suspenzivni ili dilatorni rok,
U okviru kojih treba preduzeti radnju,
jer se njegovim proputanjem gubi
pravo na proputanje procesne radnje,
B) prekluzivni ili peremptorni rok,

U kojem je doputeno
preduzimanje radnje ali
ijim protekom se ne gubi
mogunost
njegovog
naknadnog izvrenja,
C) instrukcioni rok.

Rokovi mogu biti:

Zakonski i
Sudski.

 Zakonski rokovi su odreeni

zakonom i njihovo trajanje
nemogu mjenjati uesnici u
krivinom postupku.
Zbog toga se rok predvien
zakonom moe produiti samo
kad to zakon izriito doputa
(lat. Dura lex, sed lex)

 Zakonski rokovi se ne
mogu ni skraivati osim
ako osumnjieni, odnosno
optueni, to zahtjeva od
suda, a radi se o roku koji
je odreen radi zatite
prava na odbranu.

 Zakonski rokovi su prekluzivni i

njihovim proputanjem gubi se
pravo na odreenu procesnu
aktivnost.
Naime, izuzetno tetne posljedice
proputanja
zakonskog
roka
mogu se odstraniti kroz ustanovu
povraaja u preanje stanje.

 Sudske rokove odreuje

sud i oni se mogu, kad za
to postoje uslovi, produiti
odlukom suda.

Rokovi se mogu podjeliti i na:

subjektivne (koji poinju tei
od saznanja za odreenu
okolnost) i
Objektivne (rok se rauna od
nastupanja
odrerenog
dogaaja).

 Vrijeme raunanja rokova

ureeno je zakonom, i to
na identian nain bez
obzira da li se radi o
zakonskim
ili
sudskim
rokovima.

 Rokovi se odreuju na sate,

dane, mjesece i godine.
Rokovi
odreeni
na
dane,mjesece
ili
godine
poinju tei prvog narednog
dana od dana dostavljanja ili
saoptenja, bez obzira da li je
to neradni ili praznini dan.

 Ako je rok odreen na sate za

poetak
roka
uzima
se
prvi
naredni sat od sata kada je
dostavljanje
ili
saoptavanje
izvreno.
Ovakav zakonski osnov potvruje
pravilo da svako mora imati na
raspolaganju
PUNU
JEDINICU
VREMENA) kojom je rok odreen.

 Rok tee samo ako je

dostavljanje ili saoptenje
uredno.

U
okviru
zakonskih
rjeenja o rokovima su i
ona
kojima
treba
premostiti
situaciju
u
sluaju
proputanja
preduzimanja
radnje
o
odreenom roku.

 Rje je o povraaju u preanje

stanje
(lat.
restitutio
in
integrum),
zbog proputanja roka za albu
na
presudu
ili
rjeenje
o
primjeni mjere bezbjednosti,
vaspitne mjere ili
o oduzimanju imovinske koristi.

 Molbu
za
povraaj
u
preanje stanje podnosi
optueni u roku od osam
dana od dana prestanka
uzroka
zbog
kojeg
je
proputeno ulaganje albe
(subjektivni rok).

 O molbi za povraaj u
preanje stanje odluuje
sudija, odnosno
predsjednik vijea koje je
donijelo
presudu
ili
rjeenje.

 Molba za povraaj u pranje

stanje nema suspenzivno
dejstvo, ali sud moe odluiti da
se zastane sa izvrenjem
presude, odnosno rjeenja.

 Odluka da se zastane sa
izvrenjem presude ili rjeenja
predstavlja osnov za donoenje
odluke o prekidu izvrenja, (napr.
Kazna liavanja slobode).