Professional Documents
Culture Documents
Quan Ly Trang Trai
Quan Ly Trang Trai
trn t dc
Tp 4
Ngi dch
Ng S Hoi, n Th Phong
o Xun Trng, An Vn By
Pratical guide
to Dryland Farming
integrated
farm management
Chng ti rt ly lm vui mng l b sch " Hng dn canh tc trn t dc" c dch,
in xong v ra mt vi bn c v b con nng dn Vit Nam
Chng ti xin by t lng cm n vi Quaker Service Vit Nam ti tr cho vic xut
bn, v cm n Nh xut bn nng nghip t chc thnh cng vic bin tp, in n tp sch
ny v gii thiu vi bn c.
B sch ny nguyn c vit trn c s kinh nghim v iu kin thc t ca Indonexia v
c Yayasan Tananua, mt t chc do mt s nng dn Indonexia thnh lp, pht trin
va thu kt qu tt p.
Chng ti khng c nh a ra mt mu hnh c th m ch gii thiu nhng kinh nghim
thc t thu c Indonexia b con tham kho, phn tch, nh gi v tu theo tnh
hnh c th ca a phong mnh tm ra nhng gii php thch hp v c hiu qu. Nhn
dn Vit Nam vn cn c lao ng, bit khc phc kh khn v c tinh thn sng to, chc
chn b con nng dn ta s c cch gii quyt ring ca mnh. V vy chng ti cng s rt
hoan nghnh nu bn c v b con ta c nhng gp , ngh, nhn xt hoc kin trao i
v ni dung tp sch ny, v xin gi v mt trong hai a ch sau:
Vn phng World Neighbors s 1B ng 202B, i Cn - H ni
Vn phng Quaker Service khch sn La Thnh, i Cn - H ni
Nng dn Vit Nam tng c cu tng kt ni ting trong vic canh tc: " Nht nc, nh
phn, tam cn, t ging" . Cho php chng ti c thm hai na cho ph hp vi tnh hnh
nng nghip hin nay:
Nht nc, nh phn
Tam cn, t ging
Phng chng bnh su
t mu phi gi
Chc cc bn thnh cng!
Li gii thiu
Cc gii php bo v t v nc .
K thut trng cy
Sch do World Neighbors ( T chc hng xm th gii), Studio Driya Media v Yayasan
Tanaua xut bn v pht hnh rng ri ti Indonexia . Ni dung sch th hin ch yu bng
cc tranh v km li gii thch ngn gn, d hiu, c ng o bn c hoan nghnh
Nhm phc v cho cng tc khuyn nng, khuyn lm, c s ng ca World Neighbors
v Studio Driya Media, c Quaker Service ti tr, Nh xut bn Nng nghip cho xut bn
b sch trn bng ting vit.
Chng ti xin chn thnh cm n:
-
PTS Hong Xun T, Gim c " Trung tm sinh thi v mi trng rng" gip
chnh l ti liu cho ph hp vi Vit Nam.
mc lc
Vi li ca t chc hng xm th gii gi n
bn c v b con nng dn Vit Nam .................................................................3
Li gii thiu .........................................................................................................4
Gii thiu...............................................................................................................6
Bo v t v nc l c s canh tc tng hp ...............................................11
ph ca t .....................................................................................................12
Cc gii php m hnh canh tc ..........................................................................16
Vt nui...............................................................................................................23
Sn phm t cy ln ............................................................................................28
Tn che ................................................................................................................32
G ........................................................................................................................33
Kt lun ...............................................................................................................38
Gii thiu
Nhn dn trn cc vng cao phi ng u vi nhiu kh khn. H thng xuyn phi canh
tc trn nhng sn dc, t ai cn ci, ma khng u. Hn na nhiu bn lng vng cao
rt xa xi ho lnh. Sn phm d tha rt kh bn. Nhng iu kin ny rt ph bin i vi
nng dn vng cao v nhng vng bn kh hn ti cc nc nhit i.
Nng dn vng cao tin hnh nhiu hot ng khc nhau trn rung ng ca mnh. H
trng nhiu loi cy khc nhau nh ng, la, u, sn v khoai lang. ng thi hu ht nng
dn cn trng rau, chn nui gia cm, gia sc v trng cy tng thm ngun thu nhp.
Tin hnh nhiu loi hot ng trang tri (nh c v hnh trn) gip cho ngi nng
dn gim bt nhng mi lo mt ma do iu kin khc nhit v kh on trc vng cao.
S dng nhng gii php canh tc tng hp l cch nhm gim bt nhng ri ro trong hot
ng canh tc vng cao. Vic a dng ho hot ng trang tri c th p ng c nhiu
nhu cu thng ngy ca cc gia nh nng dn nh: thc n cao cp, ci un v g cho xy
dng, cng vi nhng nhu cu gia dng khc v tin mt mua sm mi th cn thit khc.
Do iu kin thin nhin khc nghit, din tch canh tc hn hp, ngi nng dn phi lp k
hoch s dng t mt cch cn thn, tt c nhng khong trng u c tn dng. Tt
c cc yu t nh: nc, thi gian, sc lao ng phi c s dng mt cch thng minh, bi
v nhng yu t ny s quyt nh, liu thu hoch ma mng c p ng c nhng nhu cu
ca gia nh mnh hay khng.
Cun sch ny c th s dng nh mt ti liu hng dn tho lun v cch duy tr cc gii
php canh tc v tng nng sut cy trng lu di. iu ny c ngha l phi tin hnh cc
hot ng khc nhau, p ng c nhu cu ca gia nh vi t ri ro nht. Lao ng cn c
cha gii quyt c ton b vn . Ngi nng dn phi bit cch kt hp cc hot ng
khc nhau lm cho trang tri c nng sut hn.
10
bo v t v nc l c s canh tc tng hp
11
ph ca t
Hu ht nng dn u nhn thy mt thc th: Vic trng cy nm ny qua nm khc, trn
cng mt m t cui cng s lm gim mu m ca t ti mc m nng sut canh tc
khng tng xng vi cng sc lao ng. t ai lm nng ry mi ngy cng tr nn
khan him v vic m mang nng ry l rt vt v. V vy duy tr ph ca t canh tc
lu di l rt quan trng.
12
13
Ngoi phn xanh t l cy, c th dng nhiu loi vt liu tng ph ca t nh phn
n, cnh ngn cy, cc loi ph thi thc vt khc v phn gia sc.
14
Tuy nhin, khi s dng phn ho hc, iu quan trng l phi tun theo ch dn mt cch cn
thn, nn s dng bao nhiu, s dng u v thi gian thch hp s dng vo lc no.
Nu nhng iu ch dn c tun th cht ch, th cc loi phn bn t tin ny c th
mang li li ch tng xng vi chi ph.
15
16
Trng cy theo hng cho php s dng khng gian hiu qu hn, chm sc theo hng cng
thun tin hn. C th tit kim c thi gian lm c, bn phn, phun thuc tr su.
17
iu quan trng l phi suy ngh cn thn v s lng ht ging cho mi hc. Gieo ht qu
dy, hay gieo ht qu tha s lm lng ph mu m ln din tch t. Mt khc, gieo qu
dy hay qu nhiu trong mt hc ( k c khi gieo vi mt ng u) cng s lm cho cy
sinh trng km.
18
19
20
Mi m hnh canh tc mi, trc ht cn phi c th nghim pht hin xem liu m
hnh c ph hp iu kin lp a hay khng. Ch sau khi th nghim nhiu m hnh cy
trng khc nhau, ngi nng dn mi bit c tp on cy no ph hp nht vi iu kin
t ai ca a phng, li t su bnh to ra nhiu nng sn p ng nhu cu gia nh
mnh.
21
22
Vt nui
Tng nng sut nng nghip cng c ngha l phi tng vt nui bng cc gii php tt hn.
V rung bc thang c kh nng bo v t trn sn i, c th cung cp ngun thc n
quanh nm cho vt nui. C s lng v cht lng ca n gia sc u c th tng ln.
23
Khi c ngun thu nhp thc n cho gia sc th gia sc c th c nui trong chung thay
th cho th rng. Nui gia sc trong chung tri c rt nhiu u im.
24
Khng lng ph thi gian chn th gia sc, cn bn thn vt nui nht trong chung tri th
khng phi tn sc tm kim thc n khi tri nng nng.
Gia sc c nui nht trong cc chung tri sch s v vng chc thng kho mnh hn, t
b mc bnh giun sn v cc bnh khc. Cn nhng con vt b bnh c th c chm sc tt
hn khi nht trong chung tri. Ngoi ra, vic gim st dch bnh cng d hn so vi th
rng.
25
Nui gia sc trong chung tri gip ly phn d dng hn. Phn chung l ngun phn bn
quan trng cho cy cng nghip v vn rau gia nh cng nh nhng cy trng chnh ngoi
ng rung.
u im quan trng nht ca chung tri l gi cho gia sc khng ph hoi hoa mu. Gia sc
th rng ph hoi ma mng thng l nguyn nhn gy ra ci v v mu thun trong lng
xm.
26
Nhng l do nui nht gia sc trong chung tri l: ng vt kho mnh cho thu nhp
nhiu hn, ly phn bn rung d dng hn, tru b, cn l ngun sc ko quan trng cy
rung.
27
sn phm t cy ln
Duy tr v tng nng sut cy lu nin cn l hot ng canh tc quan trng. Sn phm thu
hoch t cy lu nin c s dng trc tip cho gia nh cng nh to ngun thu nhp p
ng nhng nhu cu khc ca gia nh.
28
Cy lu nin c trng xen vi cy ngn ngy thng lm cho nng sut cao hn. Cy lu
nin c th s dng mu m ca t v nc tng su hn bi v r ca chng n su hn
nhiu so vi r ca hu ht cc loi cy lng thc. Cy lu nin cng c thu hoch v bn
ti nhiu thi im khc nhau ch khng phi ch c nhng v thu hoch nht nh nh la,
ng. iu ny gip ngi nng dn c thm tin.
Chnh v vy, khng c g ngc nhin khi ngi nng dn ngy cng quan tm nhiu hn n
vic trng cy lu nin nh da, c ph, ca cao v nhiu loi cy qu khc.
29
Cy lu nin phi c trng kt hp vi nhng cy ngn ngy theo m hnh trng trt ph
hp vi nhng iu kin a phng v nhu cu ca ngi nng dn. Tt nht l nn trng
cy lu nin t 1/3 n 1/4 din tch rung bc thang hu ht din tch nng c th c
dng trng cy lng thc.
Nn trng cy lu nin gia bc thang theo nhng khong cch c nh. Nhng khong
cch phi c vch ra c th va s dng tt nht khong trng, va phi m bo nhng cy
lu nm khng che bng cy trng chnh trong nhng nm sau.
30
Vic chm sc tt nhng cy non l rt quan trng chng pht trin tt. Nhng cy ging
v cy non phi c ti nc cn thn, phi c bn phn v ta m bo pht trin tt
nht. t xung quanh cy ln cng phi clm c v xi xo tt.
31
Tn che
Ngay c khi cy lu nin ang sinh trng tt, t xung quanh gc cy cng phi c bo v
khi xi mn v nh nng mu m ca t khng b mt. Mt s loi cy c tn rm
ph t rt tt. Mt loi cy che ph t tt c th bo v t khi nh nng gay gt, xi mn
v gi cho t lun m, ngn cn c di pht trin v thng xuyn lm tng thm mu m
ca t. Mt s cy c tn, cng c th n c nh rau, v lm thc n cho gia sc.
32
G
Ngun g ci n nh nu n v si m cho mi gia nh l mt trong nhng nhu cu
hng ngy quan trng nht. Nu c chm sc tt, nhng cy lu nm trn nhng rung bc
thang c kh nng bo tn t c th cung cp gn s ci un cho gia nh.
33
nhng vng phi mua ci th c th tit kim c tin bng cch s dng ci ly t hng
ro sng trn rung bc thang.
34
Mt s nng dn khng ta cnh cy lm hng ro (ca cao, keo du, keo caliandra trong ma
kh. Nu s sinh trng kh tt th tn cy trn cc rung bc thang s giao nhau.
35
Nu c iu kin th nn cha li mt phn din tch t khng canh tc. Cho php mt phn
t c " ngh Cng c ngha l nhng hng ro cy sng trn bc thang c th pht trin
m khng b cht ct. Ngun l cy s tng thm mu m cho t, cn g th sau ny c
th dng lm ci hoc vt liu xy dng. Din tch b hoang cn phi c lun phin s
dng sau mt s nm.
36
Ngoi vic cung cp cht t, g t nhng cy khng cht n c th lm than, hng ro hoc
lm chung tri. Nhng cy g ln c th c s dng cho xy dng nh ca hoc cc
cng trnh xy dng khc.
37
Kt lun
38
S a dng ho cy trng v nhng hot ng canh tc khc cng vi s s dng thng minh
ngun ti nguyn thin nhin, s gip m bo cho ngi nng dn p ng c nhng nhu
cu c bn ca h.
39
40
Mt trong nhng th thch quan trng nht m ngi nng dn phi ng u l tng hp v
a dng ho nhng hot ng canh tc ca h nhm tho mn cc nhu cu gia nh mnh.
Tin hnh cc hot ng ny theo cch c th bo v c ti nguyn thin nhin (khu rng
t nhin hin cn) s m bo s pht trin thnh vng cho cc th h tng lai.
41