Professional Documents
Culture Documents
Dao Ham Tiep Tuyen BT
Dao Ham Tiep Tuyen BT
1. Bng o hm cc hm s c bn.
Hm s
o hm
Hm s
(y = f(x))
(y = f(x))
o hm
y=c
y = tanx
y=x
y = cotx
y = xn
nxn-1
1
2
x
1
2 x
y = ex
1
cos 2 x
1
2
sin x
ex
y = ax
ax. lna
y = lnx
1/x
y = logax
ln a
x
y = 1/x
y x
y = sinx
cosx
y = cosx
-sinx
2. o hm ca hm hp.
Ta xt hm s y = f(u(x)). Ta tnh o hm ca hm s
cho theo x nh sau
y x' f x' fu' .u x'
Bng o hm ca hm s hp
Hm s
o hm
Hm s
o hm
y = un
n.un-1.u
y = sinu
1
.u '
u2
1
.u '
2 u
u.cosu
y = cosu
- u.sinu
y = logau
ln a
.u '
u
y = 1/u
y u
y = tanu
y = cotu
1
. u
cos 2 u
1
2 . u
sin u
y = eu
u.eu
y = au
u.au. lna
1
.u '
u
y = lnu
b) y sin 2 x cos x ti x0 .
4
V d 3. Tnh o hm cc hm s sau
2x 1
x2 3x 1
y
a)
b) y
c) y x 4 3 x 2 2
x2
x 1
d) y sin(2 x 1) cos(1 x)
e) y 3 x 2
2. Dng 2. Gii phng trnh y = 0.
Phng php. Ta tnh y sau gii phng trnh y = 0.
V d 1. Gii phng trnh y = 0 bit.
x2
a) y
b) y x3 3x 2
c)
x 1
y 4 x3 12 x 2 9 x 1
x2 2 x 2
d) y
x 1
x2 3x 3
x4
5
e) y
f) y 3x 2
x 1
2
2
2
2
x x2
2x x
g) y x 4 2 x 2 3
h) y
i) y
x 1
x 1
3. Dng 3: Chng minh ng thc v o hm.
Phng php: Tnh o hm v s dng cc php bin i
c bit l v hm lng gic.
V d 1. Chng minh rng
a) y y2 -1 = 0 vi y = tanx.
2
b) y + 2y2 + 2 = 0 vi y = cot2x.
c) y2 + 4y2 = 4 vi y = sin2x.
III. Bi tp t luyn.
Bi 1. Tnh o hm cc hm s sau
x2 x 1
x2 2 x 2
x2 3x
a) y
b) y
c) y
x 1
x 1
x 1
4
2
3
2
d) y x x 1
e) y 2 x 3 x 1
f) y 2 x3 3 x 2 1
Bi 2. Tnh o hm cc hm s sau
x2
x2
a) y
b) y x3 3x 2 2
c) y
x 1
x 1
2
3 x 1
3 x x 1
d) y
e) y
f)
x2
2x 1
y 2 x 4 3 x 2 4
Bi 3. Tnh o hm cc hm s sau ti cc im tng ng
x 2 3x 3
a) y
ti im x0 = -1
x 1
b) y x 4 5 x 2 4 ti im x0 = 2
2 3
2
c) y x 5 x 2 x 4 ti im x0 3 .
3
Bi 4. Gii phng trnh y = 0 trong cc trng hp sau
x 2 3x 3
2x2 2
a) y
b) y
c) y x3 3x 2 2
x 1
x 1
4
2
d) y x 5 x 4
e) y 2 x 4 x 2 4
f) y x3 3x 2
Phng php.
Cch 1. Tm tip im
Gi s tip tuyn cn tm c tip im l M0(x0; y0).
Khi tip tuyn cn tm c phng trnh y = f/(x0)(x-x0) +
f(x0).
Khi theo gii thit ta c f/(x0) = k. Gii phng trnh ny ta
tm c honh tip im sau tm y0 = f(x0) ri vit phng trnh tip tuyn cn tm theo dng 1.
Nhn xt: Trong dng ny ta c th gp cc bi tp nh sau:
*) Tip tuyn c h s gc k khi ta tm tip im M 0(x0; y0)
bng cch gii phng trnh f/(x0) = k sau vit phng trnh
tip tuyn tng ng.
*) Tip tuyn vung gc vi ng thng y = ax + b khi tip
1
tuyn c h s gc l k = sau tm tip im M0(x0; y0) bng
a
/
cch gii phng trnh f (x0) = k v vit phng trnh tip tuyn
tng ng.
*) Tip tuyn song song vi ng thng y = ax+ b khi tip
tuyn c h s gc l k= a sau tm tip im M 0(x0; y0)
bng cch gii phng trnh f/(x0) = k v vit phng trnh tip
tuyn tng ng.
*) Tip tuyn to vi chiu dng trc honh gc khi h s
gc ca tip tuyn l k = tan sau tm tip im M0(x0; y0)
bng cch gii phng trnh f/(x0) = k v vit phng trnh tip
tuyn tng ng.
*) Tip tuyn to vi ng thng y = ax +b mt gc khi h
k a
tan hoc chng ta
s hc ca tip tuyn l k tho mn
1 ka
dng tch v hng ca hai vct php tuyn tm h s gc k
sau tm tip im M0(x0; y0) bng cch gii phng trnh f/
(x0) = k v vit phng trnh tip tuyn tng ng.
III. V d.
V d 1: Cho hm s y f ( x ) x 3 2 x 2 x 4 (C ) . Vit phng trnh
tip tuyn vi (C) bit
a) Honh tip im ln lt l -1; 3; 2
b) Tung tip im ln lt l -4.
c) Tip im l giao ca (C) vi trc honh.
V d 2: Cho hm s y f ( x ) x 3 m( x 1) 1 (Cm). Vit phng
trnh tip tuyn ca (Cm) ti giao im ca n vi Oy, tm m
tip tuyn trn chn trn hai trc to ra mt tam gic c din
tch bng 8.
V d 3: Cho hm s y f ( x ) x 3 3 x 2 (C ) vit phng trnh tip
tuyn vi (C) bit
a) Tip tuyn c h s gc k = 9
5
1
b) Tip tuyn vung gc vi ng thng y x
3
3
2
V d 4: Cho hm s y 2 x 3 x 12 x 5 (C). Vit phng trnh
tip tuyn vi (C) trong cc trng hp sau
a) Tip tuyn song song vi ng thng y = 6x 4.
1
b) Tip tuyn to vi ng thng y x 5 mt gc 450.
2
V d 5: Vit phng trnh tip tuyn vi (C) : y 2 x3 3 x 2 5 i
19
; 4 .
qua im A
12
V d 6. Cho hm s y x3 3 x 2 3 x 5 (C )
a) CMR: Khng tn ti hai im no trn (C ) sao cho tip
tuyn ti hai im vung gc vi nhau.
b) Tm k sao cho trn (C) c t nht mt im sao cho tip
tuyn ti vung gc vi ng thng y = kx + m.
1
V d 7. Cho hm s y = x3 - x2 c th (C)
3
Vit phng trnh tip tuyn vi th (C) i qua im A(3;
0).
x2 x 1
V d 8. Tm a th hm s y
(C) tip xc vi
x 1
(P) : y = x2 + a.
x2 2x 2
V d 9. Cho ng cong y
(C)
x 1
Tm cc im trn Ox t k c hai tip tuyn vi (C) m hai
tip tuyn ny
vung gc vi nhau.
x2 2x 2
V d 10. Cho ng cong y
x 1
(C)
2x2 x 1
(C)
x 1
Tm tt c cc im trn ng thng y = 7 m t k c
hai tip tuyn vi ng cong (C) m hai tip tuyn hp vi
nhau gc = 450.
V d 12. Vit phng trnh tip tuyn chung ca hai (P) sau :
y = x2 - 3x + 2 (1) v y = - x2 + 7x - 11 (2)
V d 13. Tm tip tuyn c nh ca h ng cong c phng
trnh:
y
(m 1)x m
(m 0)
x m
IV. Bi tp t luyn.
Bi 1. Cho (Cm ) : y x 3 mx 2 1 . Tm m (Cm ) ct ng thng
y = -x + 1 ti ba im A(0; 1), B, C sao cho tip tuyn vi (Cm ) ti
B v C vung gc vi nhau.
1 3
2
Bi 2. Tm cc im trn th hm s y x x m tip
3
3
1
2
tuyn ti vung gc vi ng thng y x .
3
3
3
2
Bi 3. Cho hm s y x 3x 1 (C ) . CMR: Trn (C) c v s cp
im m tip tuyn ti tng cp im song song vi nhau
ng thi cc ng thng ni cc cp im ny ng quy ti
mt im c nh.
Bi 4. Cho y x3 3 x 2 9 x 5 (C ) . Tm tip tuyn vi (C) c h s
gc nh nht.
y x3 4 x 2 7 x 4 (C1 )
Bi 5. Cho
Vit phng trnh tip tuyn vi
3
2
y 2 x 5 x 6 x 8 (C2 )
hai th trn ti giao im ca chng.
Bi 6. Vit phng trnh tip tuyn vi (C ) y x 3 1 k ( x 1) ti giao
im ca n vi trc Oy. Tm k tip tuyn to vi hai trc
ta mt tam gic c din tch bng 8.
1 3
2
Bi 7. Cho hm s (C ) : y x 2 x x 4 . Vit phng trnh tip
3
tuyn vi (C) trong cc trng hp sau
a) C h s gc k = - 2.
b) Tip tuyn to vi chiu dng trc honh gc 600.
c) Tip tuyn to vi chiu dng trc honh gc 150.
d) Tip tuyn to vi chiu dng trc honh gc 750.
e) Tip tuyn to song song vi ng thng y = - x + 2.
f) Tip tuyn vung gc vi ng thng y = 2x 3.
7
k k n k
0 n
1 n 1
n 1
n 1
n
Ta c a b Cn a .b Cn a Cn a .b ... Cn a.b Cn .b (1)
n
k 0
Trong :
+ a, b l hai s thc.
+ n l s nguyn dng.
Nhn xt:
+ Trong khai trin trn s m ca a gim dn t tri sang
phi, ngc li s m ca b tng dn t tri sang phi. S m ca a
v b trong mi s hng cng li u bng n.
+ Trong khai trin trn c n + 1 s hng.
+ S hng tng qut trong khai trin (1) l
k k nk
T Cn a .b
(0 k n) .
+ S hng thc k trong khai trin (1) l
k 1 k 1 n k 1
Cn a .b
(1 k n 1) .
2. Mt vi khai trin thng dng.
Ta c
x 1
10
k 0
11