B K HOCH V U T

CC PHT TRIN DOANH NGHIP

Chuyn
QUN TR D N
(Ti liu dnh cho o to, bi dng ngun nhn lc
cho cc doanh nghip nh v va)

Bin son: TS. Nguyn Quc Duy

H NI - 2012

MC LC
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR D N .............................................................. 2
1.1
Gii thiu ....................................................................................................................................2
1.2
Khi nim v c im ca d n .......................................................................................... 3
1.3
Qun tr d n ............................................................................................................................ 4
1.4
Chu k sng d n ....................................................................................................................5
1.5
Nh qun tr d n ....................................................................................................... 6
1.6
Cc nhn t mi trng nh hng n s thnh cng ca d n ..................................8
1.7
Nhng ti nguyn ca cng ty c th huy ng cho qun tr d n ................................ 9
CHNG 2. XC NH V LA CHN D N ............................................................... 12
2.1
Gii thiu .................................................................................................................................12
2.2
S cn thit ca h thng qun l danh mc d n .......................................................... 12
2.3
Phn loi d n ........................................................................................................................ 15
2.4
Tiu chun la chn d n ....................................................................................................17
2.5
Trin khai h thng qun l danh mc d n trong doanh nghip ................................ 21
CHNG 3: QUN L TNG TH D N .........................................................................25
3.1
Qun l tng th d n ...........................................................................................................25
3.2
Pht trin vn kin d n.......................................................................................... 26
3.3
Pht trin k hoch qun l d n ........................................................................................ 26
3.4
Ch o v qun l thc hin d n ..................................................................................... 28
3.5
Theo di v gim st cc hot ng d n .........................................................................28
3.6
Qun l s thay i d n ......................................................................................................29
3.7
Kt thc d n .......................................................................................................................... 30
CHNG 4: C CU T CHC D N ...............................................................................35
4.1
Gii thiu ..................................................................................................................................35
4.2
Cc m hnh t chc d n c bn ..................................................................................... 35
4.3
C cu d n chc nng (c cu t chc d n kim nhim) ........................................36
4.4
C cu d n chuyn trch ....................................................................................................37
4.5
C cu t chc d n dng ma trn ..................................................................................... 41
4.6
C cu t chc d n mng li hoc c cu o .............................................................. 46
4.7
La chn c cu t chc d n ph hp .............................................................................48
4.8
Ma trn trch nhim ................................................................................................................51
CHNG 5: QUN L PHM VI D N .............................................................................54
5.1
Gii thiu ..................................................................................................................................54
5.2
Qun l phm vi d n ...........................................................................................................55
5.3
Thu thp yu cu ..................................................................................................................... 55

5.4
5.5
5.6
5.7

Xc nh phm vi .................................................................................................................... 57
Cu trc chia nh cng vic (WBS) .................................................................................... 59
Xc nhn phm vi.................................................................................................................... 68
Kim sot phm vi ..................................................................................................................71

CHNG 6: QUN L TIN D N ..............................................................................72

6.1
Qun l tin d n .............................................................................................................72
6.2
Xc nh trnh t thc hin cc cng vic ..........................................................................73
6.3

c tnh cc ngun lc v thi gian thc hin hot ng. .............................................76

6.4
Pht trin tin d n .........................................................................................................78
6.4.1 S mng d n (phng php ng gng) .................................................................79
6.4.2
6.4.3
6.4.4
6.5
6.5.1

iu ngun lc (resource leveling) ................................................................................85

Phn tch kch bn ..................................................................................................... 87
y nhanh tin thc hin d n .......................................................................... 87
Kim sot tin ..................................................................................................................... 89
Theo di tin thc hin ca d n ..................................................................................90

6.5.2 Phn tch tin thc hin ....................................................................................................91

CHNG 7: QUN L CHI PH D N................................................................................96
7.1
Qun l chi ph d n .............................................................................................................96
7.2
c tnh chi ph ....................................................................................................................... 97
7.3
Lp k hoch ngn sch d n .............................................................................................. 99
7.4

Kim sot chi ph................................................................................................................... 101

TI LIU THAM KHO .............................................................................................................107

DANH MC S , BNG BIU

S
S 1.1 : Chu k sng d n ............................................................................................. 6
S 2.1 : Ma trn sng lc d n .................................................................................... 20
S 2.2 : Qu trnh sng lc d n .................................................................................. 23
S 4.1
S 4.2 :
S 4.3 :
S 4.4:
S 4.5:
S 4.6:
S 5.1:
S 5.2:
S 5.3:

C cu t chc d n chc nng .................................................................... 39

C cu d n chuyn trch .............................................................................. 40
C cu t chc d n dng ma trn ................................................................ 42
C cu t chc d n mng li sn xut xe p a hnh .............................. 47
Ma trn trch nhim ca d n nghin cu th trng .................................... 52
Ma trn trch nhim cho d n pht trin dy chuyn lp rp ........................ 53
Cu trc chia nh cng vic ............................................................................ 60
Cu trc chia nh cng vic ............................................................................ 64
Kt hp WBS vi c cu t chc ca cng ty OBS ........................................ 66

S 5.4: Tng hp chi ph nhn cng trc tip ............................................................. 70

S 6.1 Trnh t l gc thc hin cc cng vic 75
S 6.2: V d v s mng d n cho d n ca Trung tm kinh doanh Koll,
Phng thit k k thut .................................................................................... 84
S 6.3: S mng ca d n Air Control. ................................................................. 85
S 6.4: Phn tch kch bn tin thc hin d n ..................................................... 90
S 6.5: Biu kim sot tin ................................................................................ 93

BNG BIU
Bng 4.1 : S phn chia trch nhim gia nh qun l d n v trng cc phng
ban chc nng .................................................................................................. 43
Bng 5.1: Phn loi thng tin theo cu trc chia nh cng vic (WBS) ......................... 65
Bng 5.2: Phn loi thng tin theo c cu t chc cng ty (OBS) .................................. 67
Bng 6.1. Thng tin v s mng ................................................................................. 79
Bng 7.1 Thi gian v chi ph thc hin cc hot ng d n ..................................... 100
Bng 7.2
K hoch ngn sch d n (cc hot ng ca d n c thc hin sm) ............ 101
Biu 6.1: Biu Gantt theo di tin thc hin ........................................................ 92

CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR D N

Mc tiu
Sau khi kt thc chng ny, hc vin c th:
nh ngha c d n v phn bit c d n vi cc hot ng thng ngy
din ra trong cng ty
nh ngha c qun tr d n
Xc nh c cc giai on ca chu k sng d n v hiu c ni dung cng
vic ca qun tr d n trong mi giai on ca chu k sng d n
Hiu c vai tr v phm cht ca nh qun tr d n
Hiu v xc nh c cc nhn t nh hng n s thnh cng ca d n
Hiu v xc nh c cc ngun ti nguyn ca cng ty c th c huy ng cho
qun l d n
1.1 Gii thiu
Trong qu trnh hot ng vo thi im ny hay thi im khc, doanh nghip lun
phi tin hnh nhng hot ng nhm m rng quy m v tng cng nng lc cnh
tranh. Tha hng b quyt kinh doanh t nhng sng lp vin v li th ban u v tnh
c o ca cc sn phm/dch v ca cng ty ph hp vi th hiu ca ngi tiu dng
m sn phm ca cng ty dn dn c th trng chp nhn rng ri. Nhu cu v sn
phm ngy cng tng cao dn n vic doanh nghip cn phi xy thm nh my mi
tng cng sut, m thm chi nhnh m rng phm vi hot ng. Khi nhu cu th trng
i vi sn phm tng cao s thu ht cc nh sn xut khc sao chp sn phm ca cng ty
v cng tham gia vo cung cp sn phm/dch v tng t. Khi s lng nh cung cp
tng ln, ngi tiu dng c nhiu la chn hn v h i hi ngy cng kht khe hn v
cc tnh nng hot ng cng nh cht lng sn phm cho nn cng ty phi thng
xuyn c nhng ci tin v mu m, kiu dng, mu sc v cc tnh nng hot ng trong
cc sn phm cung cp ra th trng nhm duy tr kh nng cnh tranh. Nhng ci tin
ny thng i hi u t chiu su nht nh trong thit k sn phm, v ci tin trong
quy trnh cng ngh sn xut.
Khi qu trnh sn xut ngy cng tr nn phc tp, quy m ngy cng m rng,
p ng yu cu ca cng tc qun l, cng ty cn phi tin hnh nng cp v chuyn i
h thng qun l c da trn vic thu thp, s l v lu tr s liu ghi chp trn s sch
sang h thng qun l mi tin tin hn da trn cc thnh tu trong cng ngh thng tin
v tin hc ho, v trin khai p dng h thng qun l cht lng. Thm na, cng ty cn
phi thng xuyn t chc cc s kin v tham gia cc hi ch trin lm nhm qung b
hnh nh v khuych trng thng hiu.
2

Tt c nhng hot ng trin khai tuy khc nhau v ni dung cng vic, cch
thc tin hnh v kt qu u ra nhng u c im chung l nhng hot ng u l
cc d n c tin hnh t c mc tiu cng ty ra. S thnh cng ca vic
thc hin cc d n c ngha v cng quan trng n s tn ti v pht trin ca doanh
nghip trong tng lai.
1.2 Khi nim v c im ca d n
gip chng ta hiu c d n l g, trc ht chng ta nu mt khi nim chung
v d n:
D n l mt n lc phc tp, khng thng xuyn, mang tnh cht n nht c
thc hin trong iu kin rng buc nht nh v thi gian, ngn sch, ngun lc v cc
tiu chun cht lng p ng yu cu ca khch hng.
V d v d n bao gm, nhng khng gii hn, trong cc trng hp sau:
Pht trin sn phm v dch v mi
Tin hnh nhng thay i, ci tin, ti cu trc v b my, t chc nhn s, v
phng thc kinh doanh
Pht trin hay ng dng, trin khai mt h thng thng tin qun l, h thng qun
l cht lng
Xy dng nh my mi, lp t dy chuyn sn xut mi
Thc hin mt quy trnh sn sut mi
Cc hot ng thng xuyn lp li hng ngy trong cng ty c thit k v t
chc thc hin mt cch n nh da trn s chuyn mn ho cao m bo cc hot
ng din ra lin tc, nhp nhng v hiu qu vi chi ph thp nht c th. D n khc vi
cc hot ng thng xuyn lp li hng ngy trong cng ty l d n l cc hot ng
khng lp li v thng gn vi nhng yu t mi i hi s sng to nht nh nhm to
thm nng lc mi cho cng ty, v d nh sn xut ra sn phm mi. phn bit d n
khc vi cc hot ng thng xuyn ang din ra hng ngy trong cng ty, chng ta hy
nu mt s c im ca d n.
D n c 5 c im chnh sau y
1. C mc tiu xc nh
2. c thc hin trong mt khong thi gian nht nh c thi im bt u v
thi im kt thc
3. Thng lin quan n nhiu b phn trong cng ty v lnh vc chuyn mn khc nhau
4. Lin quan n vic thc hin mt iu m cha tng c lm trc
5. p ng cc yu cu v tiu chun cht lng u ra, chi ph v thi gian c th
Th nht, d n c mc tiu xc nh d l xy dng mt t hp chung c cao 28
tng hon thnh vo ngy 30 thng 11 hoc phi hon thnh vic chuyn i sang h
3

thng thng tin mi trong vng 1 nm. Tnh mc tiu thng khng t ra i vi cc
hot ng thng ngy ang din ra trong cng ty v d nh i vi nhng ngi cng
nhn trong mt phn xng may.
Th hai, do c mc tiu xc nh nn d n c thi im bt u v kt thc xc
nh. V d sau khi hon thnh d n xy cu vt qua ng t ng Lng H th mt
ngi k s c th c chuyn sang lm vic cho mt d n xy cu khc.
Th ba, d n thng i hi nhng n lc chung t nhiu chuyn gia c chuyn
mn khc nhau n t cc b phn v phng ban chuyn mn khc nhau. Thay v lm vic
bit lp ti vn phng di s qun l ca cc trng b phn, cc thnh vin d n gm
cc k s thit k, cc k s ch to, chuyn gia marketing, nh phn tch ti chnh cng
phi hp lm vic cht ch vi nhau di s hng dn ca nh qun l d n cng
nhau hon thnh mt d n.
Th t, d n l hot ng khng lp li v c tnh cht n nht. V d sn xut ra
mt mu t mi vi h thng phanh thng t ng khi xe t ngt tng tc qu nhanh
i hi phi gii quyt rt nhiu vn cha tng c gii quyt trc v thng i
km vi vic p dng nhng thnh tu mi nht v c bc t ph v cng ngh. Mt
khc, cc d n xy dng thng thng nh xy dng cc t hp vn phng chung c s
dng cc vt liu hin c v p dng cc cng ngh v quy trnh thi cng c cng ty
thit lp t trc nhng vn i hi nhiu yu t mi nh xy dng trn a im mi,
tun th cc quy nh nht nh p dng cho tng d n xy dng, khch hng mi vi
nhng yu cu v kh nng thanh ton nht nh khc vi cc d n cng loi c
cng ty tin hnh trc .
Th nm, d n phi p ng cc tiu chun nht nh v u ra, thi gian, v chi
ph. Thnh cng ca d n c nh gi da trn mc m d n p ng cc tiu
chun cht lng u ra, thi hn hon thnh d n v chi ph thc hin d n.
1.3 Qun tr d n
Khi nim: Qun tr d n l s p dng mt cch ph hp cc kin thc, k nng,
cng c v k thut vo trong qu trnh xut d n, lp k hoch d n, thc hin d
n, theo di gim st d n v kt thc d n t c cc yu cu ca d n.
Qun tr d n thng bao gm:
Xc nh cc yu cu (ca cng ty hoc ca khch hng)
Xc nh v p ng cc nhu cu, cc mi quan tm, v mong i ca cc ch th
d n trong qu trnh lp k hoch v thc hin d n
Cn i hi ho gia cc yu cu, rng buc khc nhau ca d n bao gm :
oPhm vi d n
oCht lng
4

oTin
oKinh ph
oNgun lc
oRi ro
Mi d n c th s c nhng yu cu v rng buc nht nh i hi nh qun l d
n cn phi xc nh th t u tin gia cc yu cu.
Gia cc rng buc c mi quan h vi nhau, tc l mt rng buc thay i c th
ko theo mt hoc nhiu rng buc khc thay i theo. V d thi hn hon thnh d n
c yu cu rt ngn li thng ko theo kinh ph thc hin d n phi tng ln bi v
cn phi b xung thm ngun lc thc hin cng khi lng cng vic trong khong
thi gian ngn hn. Nu khng th b xung thm kinh ph cho d n th hoc l phi chp
nhn thu hp phm vi d n bng cch ct gim mt s hng mc cng vic hoc chp
nhn gim cht lng u ra (s dng nguyn vt liu c cht lng thp hn hoc thay
i phng n thi cng i hi chi ph t hn v cht lng thp hn). Cc ch th d n
cng c cc kin khc nhau v nhn t no l quan trng nht cho nn cng to ra s
thch thc ln cho d n. Thay i cc yu cu i vi d n cng c th lm gia tng
mc ri ro i vi d n. Nh vy i d n phi c kh nng nh gi c tnh hnh
v c th hi ho c cc yu cu khc nhau thc hin v chuyn giao d n mt cch
thnh cng.
1.4 Chu k sng d n
Cc d n khc nhau rt nhiu xt v quy m v mc phc tp. Chu k sng d
n tha nhn rng d n c chu k sng hu hn v c nhng thay i c th tin liu
c v ngun lc huy ng cho d n v ni dung cng vic chnh qua cc giai on ca
chu k sng ca d n. C rt nhiu m hnh khc nhau v chu k sng d n. Nhiu chu
k sng d n mang tnh c th cho tng ngnh v cho tng loi hnh d n. V d, d n
pht trin mt phn mm mi c th bao gm 5 giai on sau: xc nh d n, thit k,
vit m lnh lp trnh, kim tra/chy th, hon thin. Cc d n xy dng cu ng c
th c cc giai on sau: xut d n, lp k hoch v huy ng vn, nh gi tc ng
mi trng, thit k, xin giy php, gii phng mt bng, u thu v trao hp ng, xy
dng, nghim thu bn giao, a vo s dng.
Mt chu k sng d n nhn chung tri qua 4 giai on k tip nhau v c minh ho
trong s 1.1: Xc nh d n, lp k hoch, thc hin d n, bn giao kt thc d n.
Thi im bt u d n c xc nh t thi im d n c ra quyt nh chp
thun thc hin. Cc ngun lc huy ng cho cc hot ng d n tng ln t t, ri t
nh, sau gim khi bn giao d n cho khch hng. Ni dung cng vic chnh trong
tng giai on ca chu k sng d n:

1. Giai on xc nh d n: Thit lp cc mc tiu ca d n, xc nh cc yu cu

ca d n, thit lp c cu t chc b my d n v kt thc giai 1 l mt bn vn kin d
n trnh by nhng nt chung nht v d n nh mc tiu d n, cc yu cu, thi gian,
ngn sch, c cu t chc b my nhn s, ri ro.
2. Giai on lp k hoch : xy dng cc k hoch d n - k hoch tin , k
hoch chi ph, k hoch huy ng v qun l cc ngun lc, k hoch qun l ri ro, k
hoch v qun l nhn s d n
3. Giai on thc hin d n: cc hot ng chnh ca d n c thc hin, v d
nh cu c xy dng, phn mm c vit lnh. Trong giai on ny cng tc qun l
d n ch trng vo theo di v gim st tnh hnh thc hin cc hot ng ca d n :
kim sot thi gian, chi ph, cht lng. Qun l s thay i, a ra cc d bo v thi
gian v chi ph thc hin d n
4. Giai on bn giao v kt thc d n: bn giao cc sn phm ca d n cho khch
hng v b tr li cc ngun lc d n. Bn giao d n cho khch hng thng km theo o
to ngun nhn lc v chuyn giao cc ti liu k thut cho khch hng. B tr li cc ngun
lc d n thng bao gm iu chuyn nhn vin, cc trang thit b my mc sang cc d n
khc, t chc tng kt nh gi d n v rt ra nhng bi hc kinh nghim.
1.5 Nh qun tr d n
Nh qun tr d n l ngi c cng ty thc hin d n b nhim nhm t c cc
mc tiu d n. y l mt v tr qun l c nhiu thch thc vi trch nhim nng n v mc
u tin lun thay i. V tr qun l d n i hi l con ngi rt linh hot, nhy bn sc
so, c cc k nng lnh o v m phn tt, v c kin thc su rng v qun l d n. Nh
qun tr d n cn phi am hiu mi vn chi tit ca d n nhng ng thi phi qun l
trn tm nhn bao qut ton b d n. Nh qun tr d n phi chu trch nhim v thnh cng
ca d n v chu trch nhim ton din v mi mt ca d n bao gm:
Pht trin k hoch qun l d n v cc k hoch b phn khc
m bo tnh hnh thc hin d n lun trong khun kh tin v ngn sch cho php
Pht hin, theo di v s l kp thi cc ri ro v cc vn pht sinh trong qu
trnh thc hin
nh k lp cc bo co mt cch chnh xc v cp nht v tnh hnh thc hin d n.
S 1.1 : Chu k sng d n

Mc n lc

Thc hin

Lp k hoch
Xc nh

Bn giao

Thi gian

Bt u

Kt thc

Xc nh

Lp k hoch

Thc hin

Bn giao

Mc tiu

Tin

Cc tiu chun

Ngn sch

Bo co tnh
hnh thc hin

o to khch
hng

Cc nhim v

Cc ngun lc

Qun l thay i

Bn giao ti liu

Cc trch nhim

Ri ro

Qun l cht

Phn b li

Nhn s

lng

ngun lc

D bo

B tr li nhn s
Rt ra cc bi
hc kinh nghim

V mt kha cnh no th nh qun tr d n cng thc hin cc chc nng qun

l ging nh cc nh qun tr cc phng ban chc nng: lp k hoch, t chc phn cng
nhim v, theo di kim tra gim st tnh hnh thc hin, ng vin khuyn khch nhn
vin. Tuy nhin vai tr ca nh qun tr d n khc v cn bn so vi cc nh qun tr
chc nng l cc nh qun tr chc nng thc hin chc nng gim st tp trung mt lnh
vc chuyn mn hp cn nh qun tr d n c k vng l ngi huy ng cc ngun
lc hon thnh d n ng thi hn, trong ngn sch cho php v p ng c cc
tiu chun cht lng ra.
Nh qun tr d n l u mi lin h vi tt c cc ch th d n nh cc nh bo
tr, i qun l d n, khch hng v cc ch th quan trng khc. Nh qun tr d n lin
h trc tip vi khch hng v h phi qun l cc mi quan h tng tc vi khch hng
m bo nhng nhu cu v mong i ca khch hng l hp l v kh thi c th p
ng c. Nh qun tr d n phi xy dng v pht trin cc mi quan h cng tc tt vi
cc cp lnh o v cc phng ban lin quan tranh th c s ng h, h tr v huy
ng cc ngun lc v chuyn mn ph hp vo ng nhng thi im cn thit thc
7

hin cc hot ng d n. Nh qun tr d n cn phi lnh o, phi hp v gn kt cc

thnh vin d n n t cc b phn khc nhau trong cng ty v thng lm vic bn thi
gian cho d n thnh mt tp th thng nht c mc tiu chung v cng n lc thc hin
thnh cng cc hot ng ca d n.
tr thnh mt nh qun tr d n gii th ngoi vic am hiu v vn dng nhng
kin thc, k nng, cng c, k thut qun tr d n vo trong cng vic khng thi cha
m nh qun tr d n cn phi c rn luyn v c c nhng phm cht c nhn
nht nh c th thc hin tt nhim v ca mnh. Yu cu i vi mt nh qun tr d
n gii:
Kin thc: C kin thc v qun l d n v c am hiu chuyn mn nht nh
ph hp vi lnh vc d n m c nhn ph trch. V d mt k s xy dng khng th
lm qun l d n thit k mt mu xe t mi bi v nh qun l d n thit k t mi
cn phi c kin thc nht nh v kh ng hc, nhit ng hc, ng c t trong, c kh
chnh xc v cc lnh vc chuyn mn lin quan cht ch khc m hu nh khng lin
quan n k thut xy dng. Nh chuyn gia marketing c th lm qun l d n v
marketing, nh chuyn gia phn mm c th lm qun l d n phn mm.
Kt qu thc hin: C kh nng p dng cc kin thc v kinh nghim vo thc
hin thnh cng cc d n (good tracking records)
Phm cht c nhn: C quan im, c im c nhn v phong cch lnh o
nht nh c th qun l i d n ng thi t c cc mc tiu d n v hi ho
c cc rng buc, yu cu v mong i ca cc ch th d n. Nh qun tr d n gii
cn c cc phm cht c nhn sau: cch nhn tng th v ton cc v d n, l ngi nht
qun, ch ng trong cng vic, kh nng chu p lc ln, tm nhn i vi cc hot ng
kinh doanh ca cng ty, giao tip tt, quan l thi gian hiu qu, ngoi giao gii, lc
quan. Cc phm cht c nhn ny c th c rn luyn v pht trin thng qua qu trnh
o to, hi tho v tri qua s rn luyn v tu dng mt cch c thc ca c nhn
trong qu trnh cng tc trong mt thi gian nht nh.
1.6 Cc nhn t mi trng nh hng n s thnh cng ca d n
Cc nhn t mi trng xung quanh bao gm c cc nhn t bn trong v bn ngoi
doanh nghip c nh hng n s thnh cng ca d n. Cc nhn t ny c th nh
hng mt cch tch cc hoc tiu cc n s thc hin d n. Nh qun tr d n cn cn
nhc cc nhn t mi trng ny vo trong qu trnh thit k v lp k hoch d n
khai thc tt cc iu kin thun li v gim thiu cc tc ng tiu cc c th c n thc
hin d n:
Vn ho cng ty, c cu t chc v cc qu trnh din ra bn trong doanh nghip
Cc tiu chun ngnh v ca chnh ph (cc quy nh ca cc c quan qun l nh

nc, tiu chun o c v ngh nghip, tiu chun cht lng sn phm, v tiu chun
v lao ng)
C s h tng (my mc trang thit b)
Ngun nhn lc hin c (kin thc, k nng, hnh vi nh thit k, pht trin, lut
php, hp ng, mua bn)
Qun l nhn s (quy ch v tuyn dng v s dng lao ng, nh gi kt qu
cng vic, ghi chp v o to nhn lc, quy nh lm ngoi gi, h thng chm cng
ngi lao ng)
H thng c cu t chc, phn quyn trong cng ty
Cc iu kin th trng
S chp nhn ri ro ca cc ch th d n
Mi trng th ch chnh sch
Cc knh truyn thng hin c ca cng ty
C s d liu thng mi (d liu c tnh chi ph c tiu chun ho, thng
tin v ri ro ca ngnh, c s d liu v ri ro)
Cc h thng thng tin d n (cc cng c phn mm lp k hoch thi gian, h
thng v c cu qun l, cc h thng thu thp v s l thng tin, trang web v cc h
thng t ng trc tuyn)
1.7 Nhng ti nguyn ca cng ty c th huy ng cho qun tr d n
Cc ti nguyn ca t chc bao gm bt k hoc tt c cc ti nguyn t tt c cc
i tc lin quan n d n c th c huy ng nhm thc hin thnh cng d n.
Nhng ti nguyn ny c th l cc k hoch, chnh sch, quy nh v hng dn c
vn bn ho chnh thc hoc khng chnh thc. Cc ti nguyn t chc cng bao gm c
nhng kin thc m cng ty tch lu c nh nhng bi hc kinh nghim v nhng
thng tin qu kh v tnh hnh thc hin d n. Cc ti nguyn t chc c th bao gm c
cc k hoch tin hon thnh, s liu v ri ro, s liu v khi lng cng vic
thc hin. Thng xuyn cp nht v b xung ti nguyn cho t chc l cn thit trong
xut qu trnh thc hin d n v l nhim v ca tt c cc thnh vin d n. Cc ti
nguyn t chc c th c phn thnh 2 nhm:
1. H thng cc quy nh ca cng ty: cc quy nh cho vic thc hin cc hot
ng bao gm :
Cc tiu chun, chnh sch (chnh sch v an ton lao ng, chnh sch v o c
ngh nghip, chnh sch v qun l d n). Cc tiu chun cht lng sn phm v chu k
sng d n (qu trnh kim tra, mc tiu ci tin, danh mc lit k, nh ngha cc thut
ng quy chun dng trong cng ty)
Cc hng dn c chun ho, cc ch dn cng vic c th, cc tiu chun p

dng nh gi xut d n, cc tiu chun dng nh gi kt qu thc hin.

Cc mu biu (qun l ri ro, cu trc phn tch cng vic, s mng li d n
theo thi gian, v mu cc hp ng)
Hng dn v tiu chun iu chnh h thng cc quy trnh chun ca cng ty
cho ph hp vi yu cu ca tng d n c th
Nhng yu cu v cung cp thng tin v bo co trong cng ty (h thng cng
ngh thng tin hin c, phng tin truyn tin cho php, nhng quy nh v cc chnh
sch bo co, lu tr v bo mt thng tin)
Yu cu v hng dn kt thc d n (kim tra kt thc d n, nh gi d n,
kim tra sn phm v tiu chun chp nhn)
Cc quy nh v qun l ti chnh (quy nh v lp bo co ti chnh, quy nh v
kim tra, m ti khon k ton, cc iu khon chun ho ca hp ng)
Cc quy trnh v qun l sn phm ph phm v khng t tiu chun cht lng
nh vic xc nh nhng bin php gim st cht lng, xc nh ph phm v bin php
khc phc, cc bin php theo di sn phm
Cc quy nh kim sot s thay i, bao gm nhng bc tin hnh m nhng tiu
chun chnh thc, cc chnh sch, cc k hoch, cc th tc v quy nh hoc bt k ti
liu d n chnh thc no ca cng ty c th cn phi c iu chnh v quy trnh quy
nh cch thc nhng thay i c trnh, ph duyt v i chiu.
Cc quy nh qun l ri ro, bao gm danh mc phn loi ri ro, nh ngha xc
sut sy ra ri ro v tc ng, ma trn xc sut v tc ng
Quy trnh th tc cho php xc nh th t u tin, trnh ph duyt v vic ban
hnh quyn hn thc hin cng vic
2. C s d liu ca cng ty. C s d liu v h thng thng tin qun l d n ca
cng ty phc v cho vic lu tr v truy nhp thng tin bao gm nhng ti nguyn sau :
C s d liu lu tr thng tin thu thp v sn phm v quy trnh
Cc ti liu d n (v d nh cc k hoch v phm vi, chi ph, tin v tiu
chun thc hin, thi gian biu ca d n, s mng li d n theo thi gian, ghi
nhn ri ro, cc hnh ng d kin p dng trong cc tnh hung pht sinh v tc
ng ca ri ro)
hng tin qu kh v cc bi hc kinh nghim rt ra, cc ti liu ghi chp v cc d
n, cc ti liu v thng tin lu tr v kt thc d n, thng tin v kt qu la chn d n
v tnh hnh thc hin d n, thng tin v qun l ri ro d n ca cng ty)
C s d liu qun l ca cng ty v tnh hnh ph phm v sn phm khng t
yu cu, thng tin kim sot v cc bin php khc phc thc hin v kt qu mang li
C s d liu cng ty v h thng qun l bao gm cc quy nh v mc tiu ca
cc tiu chun chnh thc ca cng ty, chnh sch, quy trnh v cc ti liu d n
10

 C s d liu v ti chnh bao gm tng s gi nhn cng, chi ph, ngn sch, v
bi chi ngn sch.

Cu hi tho lun
1.

Hy nu nh ngha d n. Hy nu cc c im ca d n phn bit d n khc

vi cc hot ng vn din ra thng xuyn trong cng ty?

2.

Chu k sng d n l g? Hy nu cc giai on ca chu k sng d n?

3.
4.
5.

Hy trnh by vai tr ca nh qun tr d n?

Hy cho bit kin ca anh/ch v tiu chun ca mt nh qun tr d n gii?
Hy nu cc ngun ti nguyn ca cng ty c th huy ng cho vic thc hin cc
hot ng ca d n?

6.

Anh/ch hy trnh by mt v d minh ho v vic huy ng cc ngun ti nguyn

ca cng ty m anh/ch hin ang cng tc cho cc yu cu ca mt d n tin
hnh m anh/ch bit.

11

CHNG 2. XC NH V LA CHN D N
Chin lc c thc hin thng qua cc d n. Mi d n phi c mi lin h c
th vi chin lc ca cng ty.
Mc tiu
Sau khi kt thc chng ny hc vin c th:
Hiu c s cn thit phi c h thng qun l danh mc d n
Hiu v phn loi c cc d n thc hin trong cng ty
Hiu v xy dng c h thng cc tiu chun la chn d n
p dng h thng tiu chun vo trong cng tc la chn d n
Hiu v trin khai c cc bc cng vic ca h thng qun l danh mc d n
2.1 Gii thiu
Cc nhim v ln v mc tiu quan trng ca doanh nghip trong bi cnh hin nay
ngy cng c thc hin thng qua cc d n. Khi cng ty xc nh c tm nhn v
xy dng c chin lc kinh doanh th bt k mt d n no cng i hi phi thng
nht vi chin lc v gn vo vic thc hin chin lc ca cng ty. Vic xut v
thc hin d n tiu tn cc ngun lc khan him ca cng ty nh nhn lc, vn, my
mc trang thit b cho nn i hi phi c mt phng php lun chung gip cho cng ty
xc nh v la chn d n mt cch ng n nhm m bo cho d n la chn s ng
gp tt nht cho s pht trin ca cng ty tc l d n phi gp phn lm gia tng gi tr
cho cng ty, gp phn vo thc hin k hoch chin lc ca cng ty, tng cng nng
lc cnh tranh cho cng ty v p ng nhu cu ca khch hng trong tng lai. Khi cng
ty xy dng c mt quy trnh chun gn kt vic xy dng chin lc vi thc hin
chin lc thng qua cc d n s gip cho cng ty s dng cc ngun lc ca mnh mt
cch tp trung, c trng im hn, trnh dn tri, vic trao i thng tin v phi hp hot
ng gia cc b phn v d n trong cng ty s tt hn gp phn nng cao kt qu thc
hin d n v hiu qu kinh doanh ca cng ty.
2.2 S cn thit ca h thng qun l danh mc d n
C nhiu cng ty ng thi trin khai rt nhiu d n v nhiu d n trong s
thc s khng my mang li hiu qu. Nhiu nh qun l cc cp thng than phin rng
h khng bit cc d n ang thc hin xut pht t u v vic thc hin nhng d n
ny liu c ng gp g cho cng ty hay khng. V d, vo thi im nm 1997 khi Steve
Jobs quay tr li Apple, doanh thu ca cng ty trong mt thi gian di hu nh khng
tng trng, li nhun rt thp, u t th dn tri trong nhiu mng hot ng nhng

12

nhiu d n trong s khng mang li hiu qu. Gi c phiu ca Apple ch quanh qun
mc 5 la/c phiu v tng lai ca cng ty ang tr nn m mt hn bao gi ht. Khi
Steve Jobs quay tr li lnh o cng ty ngay lp tc Steve Jobs tin hnh hng lot
thay i bao gm c vic xo b hai b phn, loi b 70% cc d n mi, ct gim s
dng sn phm t 15 xung cn 3, ng ca cc nh my sn xut v chuyn cc hot
ng sn xut ra nc ngoi, thay i h thng phn phi, m trang mng bn hng
trc tip, tp trung mnh vo cc hot ng thit k sn phm to ra nhng sn phm
diu k.
Khi nim: Danh mc d n l nhm cc d n c la chn a vo trin khai
thc hin sau khi cn i theo loi hnh d n, ri ro, v th t u tin theo cc tiu
chun la chn.
Mt h thng qun l danh mc d n hiu qu s gip cho cng ty khc phc c
mt s hn ch ph bin sau y:
S khng nht qun gia xy dng v thc hin chin lc.
Cc nh qun l cp cao ca cng ty thng l nhng ngi vch ra nh hng v
chin lc pht trin cho cng ty v giao cho cc nh qun l cc b phn chc nng t
chc v trin khai thc hin chin lc. Da trn cc mc tiu tng qut v nguyn tc
nh hng chung, cc nh qun l cc b phn chc nng c th ho thnh cc mc
tiu chi tit v xut ra cc k hoch v cc d n trin khai thc hin. Tuy nhin do cc
d n do cc cp qun l khc nhau v do cc b phn khc nhau xut ra thng c
lp vi nhau cho nn nhiu khi cc d n ny khng nht qun vi mc tiu chung ca
cng ty v hay xung t nhau v mc tiu v mc u tin do thng xut pht t mc
tiu cc b ca b phn mnh cho nn thng khng c mi lin h vi trc tip vi vic
thc hin chin lc chung ca cng ty. Mt s vn ny sinh bt ngun t s thiu nht
qun gia xy dng chin lc v thc hin chin c th quan st c:
Thng xuyn c bt ng kin gia cc cn b qun l cc phng ban chc
nng khc nhau v s thiu tin cy ln nhau.
Thng xuyn t chc cuc hp thit lp v xc nh li s u tin cho cc d n
Nhn s lin tc b iu chuyn gia cc d n tu thuc vo mc u tin hin
thi ca d n v nhn vin thng khng bit c d n no l quan trng.
Nhn vin lm vic ng thi cho nhiu d n khc nhau v h c suy ngh rng
cng vic ca h khng hiu qu
Thiu ngun lc thc hin
Mt kch bn thng thy l cc nh qun l cp cao chn ra mt s d n trong
danh mc cc d n, khng tu thuc vo th t u tin, v xut a vo thc hin cho
k k hoch ti, cc phng ban khc marketing, sn xut, thit k, cng ngh thng tin,

13

qun tr nhn lc - cng la chn ra cc d n t danh mc cc d n xut cho b phn

mnh. Cc d n do cc b phn la chn nh vy thng khc nhau v mc u tin v
do vy trong qu trnh thc hin s hay ny sinh mu thun v li ch km theo s k
v cnh tranh nhau trong vic ginh git nhng ngun lc ca cng ty.
D n cng ca cc nh lnh o cng ty
Cc nh qun l cp cao c nhng nh hng nht nh n vic d n no c la
chn v s phn b ngun lc thc hin d n. Nhiu d n do cc nh lnh o cp cao
xut cng mang li hiu qu nht nh cho cng ty, tuy nhin cng c mt s d n do cc
nh lnh o cp cao ca cng ty xut khng thc s mang li hiu qu bi v nhng d n
ny khng xut pht t nhng c s hp l v khng da trn nhng c liu thc t. Trng
hp ngc li, c nhng d n pht trin sn phm mi rt thnh cng v mt cng ngh v i
trc cc i th cnh tranh khc 5 nm nh d n my tnh ALTO ti cng ty Xerox gia
thp nin 70 ca th k trc v pht minh ra chut my tnh u tin, my in lazer u tin,
phn mm tng tc vi ngi s dng u tin, mng LAN u tin. Nhng do nhng vn
ni b bn trong cng ty v khng c c s ng h cn thit t cc cp qun l cp cao
cho nn d n khng c trin khai v cng ty nh mt c hi thng tr th trng
my tnh c nhn trong giai on non tr mi hnh thnh.
Nhng vn li ch c nhn cng c nh hng rt mnh ng sau nhng n lc
thc hin d n. Nhiu nh qun l coi vic thc hin nhng d n c tm quan trng l
nc thang i ln nhanh nht trn bc ng s nghip ca mnh cho nn nhng ngi
qu tham vng thng hay theo ui nhng d n qu mo him, i khi khng thc
kh thi v c th phng hi n s tn ti ca cng ty mt khi d n tht bi.
Mu thun trong vic phn b ngun lc thc hin d n
Vic c qu nhiu d n ng thi trin khai thc hin vt qu nng lc qun l v
ngun lc cho php cng l mt trong nhng nguyn nhn lm cho nhiu d n tht bi.
Mt trong nhng yu t thuc v mi trng bn trong cng ty nh hng n s thnh
cng ca d n phi xt n tnh kh thi v ngun lc c th huy ng cho vic thc hin
cc d n, c bit l ngun nhn lc v i ng cn b chuyn mn. Khi cng ty u t
dn tri cho qu nhiu d n th ngun nhn lc hn ch ca cng ty phi cng ra lm vic
cho ng thi nhiu d n d dn n s chm ch trong qu trnh thc hin d n, tinh
thn lm vic ca nhn vic d b xa xt, hiu qu lm vic khng cao khi cn b d n
phi lun thay i cng vic, v kt qu l cng ty khng th huy ng v s dng mt
cch ti u ngun cht sm ca mnh cho nhng vn ln c nh hng quan trng n
s pht trin lu di ca cng ty trong tng lai.

14

Li ch ca h thng qun l danh mc d n

Xy dng v p dng cc nguyn tc v tiu chun vo trong qu trnh la chn d n

Lin kt la chn d n vi cc tiu chun o lng kt qu thc hin chin lc

Xc nh th t u tin ca cc bn xut d n thng qua mt h thng tiu chun

chung, ch khng phi da trn nh hng v cm tnh mang tnh cht c nhn

Phn b cc ngun lc cho cc d n ph hp vi nh hng chin lc ca cng ty

m bo s cn i v mc ri ro gia cc d n

L c s cho vic loi b bt nhng d n khng h tr cho vic thc hin chin lc

Tng cng s trao i thng tin v to ra s ng thun v mc tiu ca cc d n

2.3 Phn loi d n
Cc d n do cng ty tin hnh c nhiu loi. thun tin cho cng tc qun l v
phn b hp l cc ngun lc khan him cho cc d n c cc mc u tin khc nhau,
cn i gia mc tiu li nhun ngn hn vi cc mc tiu tng trng v pht trin nng
lc cnh tranh di hn, cn i ri ro gia cc loi hnh d n ngi ta tin hnh phn loi
d n. D n c th phn loi thnh 3 nhm chnh: d n bt buc thc hin, d n ci
tin nh, d n chin lc.
D n bt buc thc hin
D n bt buc thc hin l nhng d n cn phi thc hin p ng nhng quy
nh php lut ca mt quc gia, mt a phng hoc nhng d n tin hnh khc
phc hu qu do thin tai gy ra nh l lt, ho hon, xung t nh cng v d nh khc
phc hu qu v tc ng xu n mi trng xung quanh do kh c thot ra ngoi t
mt v chy n sy ra ti mt nh my sn xut ho cht, hoc xy dng li nh my hoc
dy chuyn sn xut b h hng do l lt gy ra.
Mt s v d v d n bt buc phi tin hnh khi chnh ph c quy nh mi v an
ton lao ng, s l cht thi rn, cht thi lng v kh, tiu chun kh thi ca cc phng
tin giao thng xut xng. Nh vy trong khong thi gian nht nh t khi c quy nh
mi ban hnh n khi quy nh c hiu lc bt buc cc doanh nghip thuc lnh vc iu
chnh ca b quy nh mi phi c ngha v tun th. D n thuc nhm bt buc phi
thc hin khi c phn ln 99% cc ch th d n lin quan u nht tr rng cng ty phi
thc hin d n p ng cc yu cu ca quy nh php lut nu khng mun vi phm
php lut hoc b pht.
D n ci tin nh
Nhng d n thuc nhm ny l nhng d n c tin hnh nhm h tr v nng
cao hiu qu cho cc hot ng kinh doanh hin ti ca cng ty. Nhng d n ci tin sn
phm, quy trnh sn xut, nng cao hiu qu h thng phn phi, gim chi ph sn xut,
15

nng cao hiu qu hot ng thng qua p dng cc cng c leansixsigma. p dng h
thng qun l cht lng, p dng h thng thng tin qun l mi, gii thiu sn phm
cng loi c gi r hn hoc mt s tnh nng ci tin hn l mt s v d nhng d n
thuc nhm ny.
D n chin lc
D n chin lc l nhng d n h tr cho vic thc hin tm nhn v cc mc tiu
chin lc di hn ca cng ty. Cc d n chin lc thng hng n t mc tiu tng
trng doanh thu v th phn. Cc d n v pht trin sn phm mi, p dng cng ngh
mi, cc d n nghin cu & pht trin nhm pht trin ra cng ngh hon ton mi l v
d v nhng d n thuc nhm ny. Tu theo mc thay i v i mi trong sn phm
v cng ngh sn xut m c th chia nh cc d n chin lc thnh nhng nhm d n
chi tit hn: cc d n nn tng, cc d n t ph, cc d n nghin cu & pht trin
Cc d n nn tng: y l nhng d n c nhng s ci tin cn bn so vi nhng
g m cung ty hin ang cung cp ra th trng hoc v sn phm/dch v hoc v cng
ngh - quy trnh sn xut. y c gi l nhng d n nn tng bi v n to ra mt th
h mi ca cc sn phm hoc cng ngh sn xut da trn nhng d n ci tin
nh thuc nhm hai nu trn s tip tc c trin khai sau ny. V d v d n nn
tng l mt mu t mi hoc mt sn phm bo him mi c a ra v da trn c s
cng ty c th gii thiu ra nhiu chng loi sn phm tng t thuc th h sn phm
mi ny.
Cc d n t ph: Cc d n t ph l nhng d n lin quan n cng ngh mi
hn so vi cc d n nn tng. Cc d n t ph c th p dng cng ngh khc bit hn
so vi cng ngh hin ang p dng ph bin trong ngnh, v d nh cng ngh cp quang
dng trong truyn s liu hoc xe t c th va chy in v chy xng.
Cc d n nghin cu & pht trin: y l cc d n hng ti pht trin ra cng
ngh hon ton mi hoc tm ra ng dng hon ton mi ca nhng cng ngh hin c.
Cc d n ny c doanh nghip trin khai nhm t to ra kin thc mi v t pht trin
cng ngh mi cho ring mnh.
Vic phn loi d n gip cho cng ty cn nhc gia li nhun d kin do d n
mang li vi mc ri ro khi chp nhn d n. D n cng lin quan nhiu n mc
i mi trong sn phm v cng ngh sn xut thng ha hn mang li li nhun cao
hn do sn phm mi s cnh tranh hn nhng mt khc ri ro tim n cng ln hn.
cng l l do l gii ti sao cc tp on dc phm ln trn th gii hng nm chi mt t
l rt cao trong tng doanh thu hng trm triu la cho cc d n nghin cu & pht
trin v c n 90% cc d n nghin cu & pht trin ny l tht bi tc l khng dn
n vic a ra c loi dc phm cha bnh mi. Trong s nhng loi dc phm mi

16

c tung ra th trng cng c mt t l khng nh cc sn phm khng thnh cng v

mt thng mi tuy nhin ch cn mt s t sn phm mi thnh cng cng b p
tt c nhng chi ph b ra cho cc d n nghin cu & pht trin v vn em li nhng
khon li nhun khng l cho cng ty.
2.4 Tiu chun la chn d n
C nhiu tiu chun la chn d n, tuy nhin cc tiu chun la chn d n c th
c phn thnh hai nhm tiu chun chnh: cc tiu chun ti chnh v cc tiu chun
phi-ti chnh.
Cc tiu chun ti chnh.
Cc tiu chun ti chnh c s dng rt rng ri v rt thch hp cho nhng trng
hp m nhng c tnh v lung tin mang li trong tng lai (nhng c tnh v doanh
thu v chi ph sn xut trong tng lai trong sut thi gian hot ng hu ch ca d n)
c chnh xc v mc tin cy cao.
1. Gi tr hin ti rng (NPV)
Khi tin hnh mt d n, cng ty phi b ra mt khon tin u t ban u ti thi
im hin ti, li ch do d n mang li s ko di trong xut khong thi gian hot
ng hu ch ca d n. Ngi ta s trit khu cc lung tin vo rng trong tng lai
a v thi im hin ti v so snh vi khon tin u t ban u b ra. Nu gi tr
hin ti rng l dng th d n tip tc c xem xt, nu gi tr hin ti rng l m th
d n b loi b. Theo tiu chun gi tr hin ti rng th gi tr hin ti rng ca d n
cng cao cng tt.

I0 = Vn u t ban u (ch lng tin chi ra v mang du m)

Ft = Lung tin vo rng trong tng lai ti giai on t
k = T l sinh li ti thiu
T l trit khu k l t l sinh li ti thiu. T l trit khu thng cao hn chi ph
vn do phi tnh n ri ro ca d n. Cc d n khc nhau c th p dng cc t l trit
khu khc nhau tu theo mc ri ro ca d n. T l trit khu c th tnh t p dng
m hnh nh gi ti sn CAPM, hoc tham kho t cc cng ty nh gi tn nhim. D n
c mc ri ro cao hn s p dng t l trit khu cao hn so vi d n ri ro thp. Cc
d n chin lc thng c t l trit khu cao. Vic p dng t l trit khu khi tnh gi
tr hin ti rng cn phi c l gii r rng v p dng mt cch nht qun.

17

2. Thi gian thu hi vn

Thi gian thu hi vn l khong thi gian cn thit d n thu hi c vn u t
ban u b ra. Thi gian thu hi vn cng nhanh cng tt.
Thi gian thu hi vn = Chi ph c tnh ca d n/lung tin vo rng hng nm
Trong bi cnh kinh doanh hin nay, do tin b khoa hc k thut din ra vi tc
nhanh, chu k sng ca sn phm b rt ngn li cho nn sn phm v cng ngh sn sut
hin ti lin tc tr nn lc hu do cc sn phm v cng ngh mi thay th. Cc nh qun
l dng tiu chun thi gian thu hi vn loi b bt nhng d n qu ri ro v thi gian
trin khai d n (thi gian thu hi vn qu lu) qu lu vt qu thi hn c th chp nhn
c i vi cng ty.
3. T l sinh li ni b (IRR)
Do cc d n khc nhau rt nhiu v quy m cho nn trng hp c hai d n cng
loi nhng l hai d n khc bit v vic chp nhn d n ny c th s dn n vic
khng chp nhn d n kia do hn ch v ngun lc (chng hn nh ngun nhn lc). Hai
d n cng c gi tr hin ti rng nh nhau nhng khc nhau v quy m cho nn d n c
quy m nh hn s a thch hn v c t l sinh li ni b cao hn d n c quy m ln.
T l sinh li ni b l t l trit khu sao cho tng cc lung tin vo rng trit
khu ng bng lng tin u t ban u b ra lm gi tr hin ti rng trong cng thc
tnh NPV nhn gi tr bng 0. Tiu chun t l sinh li ni b yu cu phi cao hn t l
sinh li ti thiu t ra cho cc d n thuc loi hnh d n v cng cao cng tt.
Cc tiu chun phi ti chnh
Cc tiu chun ti chnh rt quan trng trong la chn d n tuy nhin trong bi
cnh cnh tranh hin nay doanh nghip lun phi hi ho gia mc tiu v li nhun ngn
hn vi s tn ti v tng trng trong di hn. Mt quan im tng i ph bin hin
nay l s tn ti v pht trin ca doanh nghip trong tng lai ph thuc vo s duy tr
v pht trin nhng nng lc ct li ca cng ty trong tng lai. Nhiu cng ty c quy
nh cht ch rng nhng d n c th mang li li nhun ngn hn nhng khng nm
trong lnh vc kinh doanh chnh nu ra trong tuyn b v s mnh cng b loi b ra
ngoi s xem xt. Thc tin cho thy rng nhiu doanh nghip vo thi im nht nh
u t ra ngoi ngnh vo cc lnh vc khc bit khng c lin quan v bt k kha cnh
g vi cc linh vc kinh doanh chnh u c hiu qu kinh doanh km (t l sinh li trn
vn ch s hu) hn so vi cc doanh nghip kinh doanh da trn nng lc ct li.
Doanh nghip c th theo ui cc d n v nhng mc tiu chin lc tuy nhin c
th c t l sinh li khng cao nh:
m rng th phn

18

 to ra ro cn cho cc i th cnh tranh mi gia nhp ngnh

Pht trin cc sn phm trung gian (sn phm tin ) to ra nhu cu cao cho
cc sn phm chnh mang li li nhun cao
Pht trin cng ngh li to tin v iu kin cho vic pht trin cc th h sn
phm mi k tip
Pht trin ngun cung cp mi gim s ph thuc vo ngun cung cp hin ti
khng n nh
Hn ch s can thip v iu tit ca chnh ph.
Cng ngy cng c nhiu doanh nghip cn nhc n cc kha cnh phi ti chnh nh
nng cao hnh nh cng ty, thng hiu, trch nhim x hi v s pht trin cng ng
trong vic thit k v la chn d n.
Cc tiu ch ti chnh v phi ti chnh u c vai tr quan trng trong vic la chn
d n, khng c mt tiu ch ring bit no chim phn quan trng tuyt i cho nn
la chn c d n tt nht ph hp v p ng mt cch tt nht cc tiu ch ra,
cc cng ty thng p dng h thng cc tiu ch c trng s trong vic la chn d n.
M hnh im nh gi c trng s
M hnh cho im c trng s thng s dng ng thi nhiu tiu ch nh gi
cc xut d n. M hnh cho im c trng s bao gm c cc tiu chun nh lng v
nh tnh. Cc tiu ch c gn trng s tu thuc vo tm quan trng ca tiu ch vi
cc mc tiu ca cng ty. im nh gi ca tng tiu ch cho tng d n s tu thuc vo
mc d n p ng yu cu ca tiu ch c th . im nh gi v tm quan trng
ca tng tiu ch c nhn vi nhau v cng li c c im nh gi tng hp cho
d n . Cc d n c so snh vi nhau da trn im tng hp chung. D n no c
im tng hp chung cao hn c coi nh l tt hn.
H thng cc tiu ch a ra nh gi cc xut d n c th phn nh cc nhn
t thnh cng c bn ca cng ty. V d cng ty 3M a ra mt mc tiu l 25% doanh
thu bn hng ca cng ty n t cc sn phm mi a ra trong vng 4 nm tr li y so
vi mc tiu c l 20% v h thng tiu ch la chn d n s phi phn nh c mc
tiu ny. H thng tiu ch a ra la chn d n c ngha rt quan trng bi v nu p
dng mt h thng tiu ch nh gi khng ph hp s d dn n qu trnh la chn d
n khng t c kt qu nh mong i.
S 2.1 trnh by m hnh sng lc d n thng thy trong thc t. Cc tiu ch
la chn d n c lit k hng trn cng (v d nh Nm trong cc nng lc ct li,
Ph hp vi chin lc,, T l sinh li ROI l 18% tr ln). Cc nh qun l s gn
trng s cho tng tiu ch (v d gi tr t 0 n 3) da trn tm quan trng tng i ca
tiu ch i vi cc mc tiu v chin lc kinh doanh ca cng ty v tiu chi c tm

19

quan trng i vi chin lc ca cng ty cng cao th c trng s cng cao. Cc xut
d n sau s c trnh ln cho hi ng xt duyt d n hoc vn phng d n.
Ma trn sng lc d n l ma trn c s dng nh gi v so snh gi tr
tng i ca cc d n ang c xem xt a vo trin khai thc hin.
Tng xut d n s c nh gi da trn s ng gp ca d n theo tng tiu
ch a ra. Gi tr t 0 n 10 s c gn cho tng d n theo tng tiu ch.

1.0

1.0

trng s

Tng im c

ln

khch hng
ROI t 18% tr

trung thnh ca

Nng cao s

di 15

2.5

mi
Gim li xung

2.0

bn t sn phm

25% doanh s

chin lc pht

3.0

trin
Khn cp

2.0

ct li
Ph hp vi

T trng

vc hot ng

Tiu thc

Thuc cc lnh

S 2.1 : Ma trn sng lc d n

3.0

D n 1

66

D n 2

27

D n 3

56

D n 4

10

32

D n 5

10

10

102

D n 6

55

10

10

83

D n n

Gi tr s phn nh mc ph hp ca d n theo tiu ch c th . V d, d n 1

rt ph hp vi chin lc cng ty v c gn im 8 theo tiu ch ny. Tri li d n 1
hu nh khng c ng gp g trong vic ct gim ph phm v gi tr ca d n theo tiu
ch ny l 0. M hnh sng lc d n ny p dng cc trng s do cc nh qun l a ra
cho tng tiu ch. V d t l sinh li c trng s l 3 trong khi cc tiu ch Nm trong phm
vi ca nhng nng lc ct li v Tnh cp thit c trng s l 2. p dng cc trng s, hi
ng xt duyt d n s tnh c tng im s cho tng d n nh sau. V d, d n s
5 c s im cao nht l 102 [(2*1) + (3*10) + (2*5) + (2.5*10) + (1*0) + (1*8) + (3*9) =
102] v d n s 2 c im s thp nht l 27. Nu nh gii hn ngun lc hin c ch cho
php thc hin c nhng d n c im s t 50 tr ln th d n s 2 v s 4 s b loi
b. Da trn im s th d n s 5 c s u tin th nht, d n n u tin th hai v.v.
M hnh sng lc d n bng h thng tiu ch cho im c trng s ngy cng c

20

s dng rng ri trong thc t. M hnh sng lc d n l mt k thut tr gip cho vic
la chn d n v m hnh cho kt qu bng s c th cho tng d n. Tuy nhin kt qu
ca m hnh khng phi l quyt nh cui cng. Ngi s dng m hnh s ra quyt nh
cui cng v vic d n no s c la chn. Vic p dng m hnh nh l mt cng c
nh hng cho qu trnh la chn d n theo ngha l cc nh ra quyt nh s cn
nhc n cc yu t lin quan v to ra s ng thun trong vic la chn d n no s
trin khai v d n no s b loi b.
2.5 Trin khai h thng qun l danh mc d n trong doanh nghip
Bc 1 : Thnh lp u ban d n
Mc tiu c bn ca u ban d n trong cng ty l xy dng v thit lp nh hng
chin lc cho cc d n. U ban d n cn c nhim v phn b ngun lc cho cc d n
h tr cho vic thc hin mc tiu ca cng ty v gim st vic phn b cc ngun lc
v cc chuyn gia cho cc d n. U ban d n bao gm cc thnh vin sau: cc nh qun
l cp cao, cc nh qun l cc d n quan trng, trng vn phng qun l d n, cc
trng cc b phn chc nng m nhng ngi ny c th pht hin ra cc c hi v ri ro
thch thc i vi cng ty.
Bc 2: Phn loi d n v thit lp cc tiu chun nh gi
Cc d n c phn loi thnh 3 nhm chnh nh nu phn trn: d n bt
buc thc hin, d n nng cao hiu qu ca cc hot ng kinh doanh hin ti, d n
chin lc. Trong tng nhm d n s xy dng cc tiu chun la chn phn loi cc
d n tt vi cc d n khng tt. Cc tiu chun la chn ca cc loi hnh d n khc
nhau c th khng cn thit phi ging nhau tuy nhin nhiu cng ty trong thc t p dng
mt h thng tiu ch chung thng nht cho cc loi d n khc nhau.
Thit lp cc tiu chun nh gi bao gm xc nh cc tiu chun v trng s ca
tng tiu chun. Cc nh qun l rt quan tm n vic la chn c mt danh mc d
n m bo s dng hiu qu nht cc ngun lc v chuyn mn nhm thu c t l
sinh li cao nht t cc khon u t trong di hn. Cc nhn t nh l pht trin ra cng
ngh mi, pht trin sn phm mi, nng cao hnh nh cng ty, bo v mi trng, nng
lc ct li, ph hp vi chin lc kinh doanh l nhng tiu ch quan trng la chn
d n. M hnh cho im c trng s thng c p dng p ng tt nht cc yu
cu nu trn.
Bc 3: Mi gi cc xut d n
V nguyn tc th mi nhn vin trong cng ty u c th xut d n. Tuy nhin
trong thc t, nhiu cng ty ch gii hn n mt s b phn v n mt s cp qun l
nht nh c xut d n. Nhiu cng ty chun ho mu xut d n v yu cu
bn xut d n phi m t v cung cp nhng thng tin c bn phc v cho cng tc

21

nh gi v la chn d n c chnh xc. Bn xut d n thng thng phi cung

cp cc thng tin c bn v d n nh l do tin hnh d n trong nu cc c hi hoc
vn cn khc phc, mc ch ca d n, cc sn phm u ra ca d n, ich li d kin
mang li khi tin hnh d, n, ngn sch v cc ngun lc dnh cho d n, v thi gian
thc hin d n. Ngoi ra xut d n cn phi nh gi s b ri ro nh lit k nhng
ri ro chnh, xc sut sy ra ri ro, v tc ng ca ri ro.
Bc 4 : nh gi, sng lc v xp hng th t u tin cc xut d n
Ti mi thi im nht nh c nhiu xut d n v thng vt qu gii hn
ngun lc ca cng ty. m bo la chn c nhng d n mang li hiu qu nht
cho cng ty v loi b bt nhng d n khng hiu qu th cc xut d n c sng
lc qua cc bc cng vic v c minh ho trong s 2.2 di y.
Qu trnh sng lc d n thng bao gm cc bc cng vic nh sau.
Ngi xut d n thu thp cc thng tin s b v d n v tin hnh t nh gi
xut d n theo cc tiu chun la chn d n p dng cho loi hnh d n . Nu nh
xut d n khng p ng c yu cu ti thiu ca cc tiu chun ca cng ty a ra th
tng d n s b loi b. Nu nh d n p ng c cc yu cu ti thiu ca cc tiu
chun do cng ty a ra th ngi xut s trnh ln cho u ban d n xem xt.
U ban d n s nh gi cc xut d n theo cc tiu chun la chn a ra.
Thng thng c rt nhiu xut d n c trnh ln v s lng xut thng vt
qu kh nng thc hin nhiu ln cho nn cn phi tip tc s loi bt nhng xut
khng thc s trin vng trc khi c xem xt k hn. Ti bc ny mt s xut d
n t ra khng ph hp v khng p c yu cu/mc ti thiu ca cc tiu chun s
tip tc b loi b. Mt s d n cha cung cp y d liu c th gi tr li yu cu b
xung thm thng tin.
Phn b ngun lc v gim st thc hin d n. Nhng d n c chp nhn s
c xp hng theo th t u tin. Nhng d n c mc u tin cao s c phn b
ngun lc v trin khai thc hin ngay. Mt s d n rt tim nng nhng do hn ch v
ngun lc nn cha th trin khai ngay c s a vo danh sch cc d n ch phn b
ngun lc hoc c lu tr tip tc cn nhc cho k lp k hoch sau. Trong bc
ny, u ban d n s phi tin hnh nh ga cc ngun lc ca cng ty v cn i vi nhu
cu s dng ngun lc trong c hin ti v tng lai trong xut chu k sng ca d n cho
n khi d n c hon thnh.
Cng ty cn phi cn i ngun lc cho cc loi hnh d n. Cn c vo chin lc
ca cng ty v nh hng ca lnh o cp cao, cng ty c th phn b ngn sch cho
cc loi hnh d n theo nhng t l nht nh.

22

S 2.2 : Qu trnh sng lc d n

tng v xut
d n

Cn phi ph hp
vi chin lc,
ROI/thi hn thu
hi vn, ri ro

Thu thp s liu

v lu tr

Dng

T nh gi d n theo
cc tiu chun

Tip tc
nh k nh gi li
cc mc u tin

Nhm nh gi s nh gi
xut d n v xem xt v cn
i cc loi hnh ri ro

Loi b

Tr v b xung
thm thng tin

Chp nhn

Ch i ngun
lc

Gn mc u tin
Phn b ngun lc
B nhim qun l d n
nh gi qu trnh thc hin

V d, t l ngn sch dnh cho cc d n bt buc thc hin l 20%, cho cc d n

nng cao hiu qu kinh doanh ca cc hot ng hin ti 30% v cho cc d n chin
lc l 50%. Ngoi ra cng ty cn phi hi ho mc ri ro gia cc loi hnh d n
khc nhau nhm la chn c danh mc cc d n ti u nht c mc ri ro chung
ph hp t c cc mc tiu v chin lc ca cng ty mt cch hiu qu nht.
Bc 5 : Cp nht h thng qun l danh mc d n
Trong qu trnh hot ng, u ban d n (c th l vn phng d n hoc nhm xt
duyt d n) phi nh k thc hin cc hot ng sau :
Thng tin v qu trnh la chn: Qu trnh la chn d n phi c thng tin y
n mi b phn v c nhn lin quan trong cng ty, v d nh, h thng tiu ch v cc

23

hot ng tin hnh trong qu trnh la chn d n mi ngi trong cng ty bit c
rng mi hot ng c tin hnh mt cch r rng, cng khai, minh bch, khng chu
tc ng bi mt c nhn hoc mt b phn no trong cng ty. Nhng xut d n b
loi b cng phi c thng tin y n ngi xut trong cn nu r l do ti
sao d n li khng c la chn.
Thng tin v tnh hnh thc hin cc d n: C s d liu v danh mc cc d n
bao gm c cc d n ang thc hin v cc d n ch phn b ngun lc, tnh hnh thc
hin cc d n phi lun c cp nht v phi c thng tin mt cch ph hp, v d,
thng qua cc bn tin nh k, bng thng bo mi c nhn b phn c bit.
Cp nht v cc tiu chun la chn d n. Thng xuyn cp nht thng tin v
mi trng kinh doanh v c im cnh tranh, v nh hng v chin lc kinh
doanh ca cng ty trong tng lai c nhng iu chnh ph hp i vi cc tiu ch
la chn d n.

Cu hi tho lun
1.
2.
3.

4.

5.
6.

Hy trnh by v tho lun nhng li ch ca h thng qun l danh mc d n trong

cng ty.
Anh/ch nu l do ti sao s dng mt h thng tiu ch la chn d n c trng s
li c cc cng ty s dng rng ri trong bi cnh hin nay.
Anh/chi hy lit k mt s d n m cng ty m anh /ch ang cng tc thc hin
trong vng ba nm qua v phn loi cc d n thuc loi hnh d n no: d n
bt buc thc hin, d n nng cao hiu qu cho cc hot ng kinh doanh hin ti,
d n chin lc.
Cng ty ca anh/ch tin hnh phn b ngn sch cho ba loi hnh d n - d n
bt buc thc hin, d n nng cao hiu qu cho cc hot ng kinh doanh hin ti,
d n chin lc - nh th no hi ho gia mc tiu li nhun ngn hn vi mc
tiu tng trng v pht trin di hn?
Hy nu ni dung ca cc bc trin khai h thng qun l danh mc d n trong
cng ty.
Anh/ch hy m t v nhn xt v h thng qun l danh mc d n hin nay ca
cng ty?

24

CHNG 3: QUN L TNG TH D N

Mc tiu
Sau khi kt thc chng ny, hc vin c kh nng:
Hiu v vn dng c ni dung cc bc cng vic ca qun l tng th d n
Hiu c ni dung ca vn kin d n
Hiu c ni dung ca k hoch qun l d n
Hiu c ni dung ca cng tc ch o v qun l thc hin d n
Hiu c ni dung ca cng tc theo di v gim st thc hin d n
Hiu c ni dung ca kt thc d n
Nhn bit c cn thit phi thay i v qun l s thay i d n mt cch hiu qu
3.1 Qun l tng th d n
Khi nim: Qun l tng th d n l tt c cc qu trnh v hot ng cn thit
pht hin, xc inh, kt hp, hp nht v phi hp cc qu trnh v cc hot ng qun l
d n.
D n t khi bt u cho n khi kt thc phi tri qua cc giai on khc nhau.
qun l tt qu trnh thc hin d n m bo cho d n thnh cng t c cc mc
tiu ra i hi phi qun l thng nht mi qu trnh din ra trong xut chu k sng
d n. Trong phm vi qun l d n, tnh tng th bao gm s thng nht, s hp nht,
s pht biu c th v r rng bng vn bn, cc hot ng tin hnh mang tnh cht
ton cc c ngha v cng quan trong i vi vic thc hin d n v qun l cc
yu cu d n. Qun l tng th d n bao gm vic a ra quyt nh la chn v
phn b ngun lc, chp nhn s nh i gia cc mc tiu cnh tranh v phng n
khc nhau, v qun l cc mi quan h ph thuc tng tc ln nhau gia cc lnh vc
chuyn mn trong qun l d n.
Qun l tng th d n bao gm cc ni dung cng vic sau: (i) pht trin vn kin
d n, (ii) pht trin k hoch qun l d n, (iii) lnh o v qun l cc hot ng d n,
(iv) theo di gim st cc hot ng d n, (v) qun l s thay i d n, (vi) v kt thc
d n.
S cn thit phi qun l tng th d n khi cc qu trnh ring bit c s tng tc
vi nhau. V d khi chng ta cn c tnh chi ph cn cho k hoch d phng s lin quan
n cc lnh vc qun l chi ph, qun l tin v qun l ri ro. Khi ri ro gia tng i
km vi cc phng n huy ng nhn lc khc nhau i hi cc qu trnh cn phi
iu chnh theo mt cch ph hp. Khi k hoch huy ng ngun lc thay i, v d nhn

25

s ch cht ca d n, lm cho k hoch cng vic d n thay i s ko theo phi iu

chnh cc k hoch lin quan khc nh k hoch chi ph, k hoch tin , k hoch mua
sm do mt s hot ng d n d kin c tin hnh ng thi nay phi thc hin mt
cch tun t do hn ch v ngun nhn lc. Kt qu u ra ca d n cng phi c kt
hp mt cch thng nht vi cc hot ng hin ti ca cng ty m hoc ca khch hng
hoc vi k hoch chin lc di hn ca cng ty khi chng ta xem xt n c hi hoc
thch thc trong tng lai. Qun l tng th d n cn bao gm c vic qun l cc ti
liu d n phi ph hp vi k hoch qun l d n v kt qu u ra ca d n.
3.2 Pht trin vn kin d n
Khi nim: Pht trin vn kin d n l qu trnh pht trin mt b ti liu d n
chnh thc cho php d n c thc hin v vn bn ho nhng yu cu ban u nhm
p ng nhu cu v mong i ca cc ch th d n.
D n c quyt nh thc hin bi mt ai bn ngoi d n nh ngi bo tr,
vn phng qun l d n, u ban xt duyt d n tuy nhin nh qun l d n nn c b
nhim sm v tham gia ngay t ban u vo qu trnh pht trin vn kin d n bi v vn
kin d n xc nh trch nhim v quyn hn ca nh qun l d n trong vic huy ng
cc ngun lc thc hin d n.
pht trin vn kin d n cn cn c vo bn m t sn phm/dch v m d n
d kin s to ra, nhu cu ca doanh nghip (nhu cu th trng, nhu cu v mt t chc
ca cng ty, yu cu xut t khch hng, tin b k thut, quy nh php lut) v da
trn phn tch cc iu kin mi trng (tiu chun ca chnh ph hoc ngnh, c cu t
chc cng ty, v cc iu kin th trng khc) v cc ngun lc ca cng ty v cc tiu
chun quy nh, mu vn kin d n v c s d liu.
Vn kin d n c xy dng da trn s phn tch v nh gi ca cc chuyn gia
v vn kin d n l ti liu ban u v d n v gm nhng ni dung chnh sau:
L do tin hnh v mc ch ca d n
Cc mc tiu nh lng v tiu chun nh gi d n
Cc yu cu chung v d n
M t khi qut v d n
Nhng ri ro chnh
Tm tt cc mc thi gian thc hin d n
Tm tt ngn sch d n
Yu cu v trnh v ph duyt d n (ci g m bo cho s thnh cng d n, ai
nh hng n s thnh cng d n, ai c quyn quyt nh dng thc hin d n)
B nhim nh qun l d n, trch nhim v quyn hn
Ngi bo tr d n hoc ngi thng qua vn kin d n
3.3 Pht trin k hoch qun l d n

26

Khi nim: Pht trin k hoch qun l d n l qu trnh vn bn ho cc hot

ng cn thit xc nh, chun b, tch hp v phi hp mt cch thng nht tt c cc
k hoch b phn.
Bn k hoch qun l d n s cho chng ta bit d n s c trin khai v qun l
nh th no. Bn k hoch qun l d n xc nh d n s c thc hin, theo di gim
st v kt thc nh th no. pht trin k hoch qun l tng th d n cn da trn
vn kin d n, cc k hoch b phn pht trin nn, cn c vo bi cnh thc hin d
n v cc ngun lc ca t chc. Tip theo cc chuyn gia s tin hnh phn tch v nh
gi nhm c th ho qu trnh thc hin p ng nhu cu ca d n, chi tit ho cc vn
k thut v qun l trong bn k hoch qun l d n, xc nh ngun lc, xc inh c
cu t chc d n v xy dng quy ch hot ng ca d n. Nhng ni dung chnh trong
bn k hoch qun l d n c th bao gm:
Cc giai on thc hin ca chu k sng p dng cho d n
Ni dung cng vic v cc hot ng c th trong tng giai on thc hin d n
Cch thc thc hin cc hot ng d n t c mc tiu ca d n
Qun l nhng thay i v iu chnh d n trong qu trnh thc hin
C ch qun l d n
Cch thc duy tr s thng nht ca cc k hoch b phn
Cch thc bo co v cung cp thng tin cho cc ch th d n (cc bn lin quan)
Nhng cuc hp quan trng gia cc bn tho lun v ni dung, phm vi v tin
h tr cho vic gii quyt cc vn pht sinh v cc vn cn ra quyt nh
Khi bn k hoch qun l d n c thng qua th mun tin hnh bt k mt s
iu chnh no trong bn k hoch cng phi xut pht t yu cu iu chnh v phi c
ph duyt thng qua mt qu trnh chnh tc thng nht gi l qu trnh qun l s thay
i d n.
Cc k hoch c s ca d n bao gm, nhng khng gii hn trong, cc k
hoch sau :
K hoch tin d n
K hoch chi ph d n
K hoch hot ng/phm vi cng vic d n
K hoch qun l d n thng bao gm cc k hoch b phn sau :
K hoch qun l cc yu cu d n : l ti liu trnh by cc yu cu s c phn
tch, lu tr v qun l nh th no xuyn xut chu k d n
K hoch qun l phm vi: l ti liu m t phm vi, sn phm v cc hot ng
ca d n c xc nh, lit k, xc nhn, qun l v kim sot nh th no

27

 K hoch qun l tin d n: l ti liu

K hoch qun l chi ph d n
K hoch qun l cht lng d n
K hoch qun l nhn s d n
k hoch qun l truyn thng d n
K hoch qun l ri ro d n
K hoch qun l cc hot ng mua hng
3.4 Ch o v qun l thc hin d n
Ch o v qun l cc hot ng d n l qu trnh thc hin cc hot ng d n
c xc nh trong bn k hoch qun l d n t c cc mc tiu d n. Nh
qun l d n v nhm d n ch o vic thc hin cc cng vic trong k hoch d n
v qun l cc mi tng tc v mt chuyn mn v v t chc din ra trong d n.
Trong qu trnh thc hin d n c th phi thc hin cc iu chnh cn thit sau :
Cc hot ng iu chnh nhm a kt qu thc hin ca d n trong tng lai
v ng qu o theo nh k hoch ra
Cc hot ng phng nga nhm hn ch kh nng sy ra s c lin quan n cc
ri ro d n
Cc hot ng khc phc sai st bao gm sa cha hoc loi b nhng linh kin
chi tit khng t yu cu.
Vic tin hnh iu chnh trong qu trnh thc hin d n c th c bao gm nhng
yu cu thay i trong chnh sch v quy nh, phm vi cng vic, chi ph v ngn sch,
tin thc hin, cht lng d n. Nhng yu cu iu chnh ny c th xut pht t bn
trong hoc bn ngoi t chc v cn lu l vic iu chnh mt kha cnh no s ko
theo s thay i tng ng trong cc kha cnh lin quan khc ca d n cho nn vic
iu chnh k hoch cn c qun l thng nht. Trong qu trnh thc hin d n phi
lun tin hnh cp nht thng tin v tnh hnh thc hin d n v cp nht cc k hoch b
phn lm c s cho vic ch o thc hin cc cng vic cn li ca d n trong tng lai.
3.5 Theo di v gim st cc hot ng d n
Theo di v gim st cc hot ng d n l qu trnh tm kim chng c, phn tch
v iu chnh qu trnh thc hin t c mc tiu ca d n. Theo di cc hot ng
d n l mt mng ca qun l d n. Theo di bao gm thu thp, o lng, tng hp v
bo co truyn t thng tin v tnh hnh thc hin, nh gi cc kt qu thc hin v d
bo xu th v tnh hnh thc hin d n trong tng lai a ra nhng xut ci thin
trong qu trnh thc hin. Lin tc theo di s cho php i qun l d n lun c c
thng tin cp nht v hin trng d n v pht hin ra mt lnh vc no cn c quan
tm c bit. Gim st thc hin d n bao gm thc hin cc hot ng iu chnh hoc
28

phng nga hoc tin hnh iu chnh k hoch khc phc cc vn pht sinh trong
qu trnh thc hin. Theo di v gim st cc hot ng d n lin quan n nhng hot
ng sau:
So snh kt qu thc hin vi k hoch
nh gi kt qu thc hin v phn tch s chnh lch thc hin vi k hoch
xc nh liu c cn thit phi xut cc bin php iu chnh hoc phng nga khng
Xc nh ri ro mi, phn tch, thu thp bng chng v theo di cc ri r hin c
m bo rng cc ri ro c xc nh, tnh trng ri ro c ghi chp v k hoch
i ph ri ro ph hp c thc hin
Duy tr c s d liu chnh xc v cp nht v cc sn phm u ra d n v cc ti
liu d n lin quan trong xut qu trnh thc hin cho n khi hon thnh
Cung cp thng tin h tr cho vic lp cc bo co v tnh hnh thc hin, o
lng v d bo tnh hnh thc hin d n
Thu thp thng tin v kt qu thc hin cc gii php iu chnh d n
3.6 Qun l s thay i d n
Qun l s thay i d n l qu trnh xem xt tt c cc xut thay i, ph duyt
thay i v thc hin thay i v sn phm d n, v cc ngun lc d n, v ti liu d
n v k hoch qun l d n. Qun l s thay i d n c thc hin t giai on
xut tng d n cho n khi d n hon thnh. xut thay i c th bt ngun t bt
k ch th no c lin quan n d n nh t khch hng, ch u t, nh qun l d n,
thnh vin i qun l d n, v cc s kin ri ro.
H thng qun l s thay i d n lin quan n vic bo co, gim st v ghi chp
nhng thay i trong k hoch qun l d n. Trong thc t, h thng qun l s thay i
d n c thit k thc hin cc hot ng sau :
Xc nh cc yu cu thay i
Lit k tc ng ca cc thay i d kin n chi ph, tin , cht lng v
nhn s
Xem xt, nh gi, ph chun hoc t chi xut thay i mt cch chnh tc
m phn v gii quyt cc bt ng ca thay i v chi ph, tin , cht lng
Thng tin v s thay i n tt c cc bn lin quan
Phn cng trch nhim trong qu trnh thc hin thay i
Tin hnh iu chnh ph hp trong k hoch qun l d n v cc k hoch
b phn
Ghi chp v theo di kt qu thc hin ca cc thay i tin hnh
Mi xut thay i phi c thng qua hoc b bc b bi nhm qun l d n
hoc mt t chc bn ngoi nht nh no . Trong nhiu d n, nh qun l d n c
29

thm quyn ph duyt mt s thay i nht nh v c quy nh r trong vai tr, quyn
hn v trch nhim ca nh qun l d n. Trong nhiu trng hp vic ph chun xut
thay i d n lin quan n nhiu ch th v c th qua nhiu cp qun l cho nn c th
thnh lp nhiu hi ng kim sot thay i ph duyt hoc bc b xut thay i.
Vai tr v trch nhim ca cc hi ng nh vy c lm r trong quy ch qun l v
kim sot thay i. Nhiu cng ty ln thnh lp c cu ph duyt thay i gm nhiu cp
ph duyt khc nhau phn nh trch nhim r rng cho tng cp. Nu d n thc hin
theo mt bn hp ng vi khch hng, khi cc xut thay i cn phi c c s
chp thun t khch hng.
Khi mt xut thay i c chp thun cn phi tin hnh cc c tnh mi hoc
iu chnh cc c tnh ban u v chi ph, v trnh t thc hin cc hot ng, v tin
thc hin, ngun lc huy ng, v phn tch cc phng n i ph ri ro khc nhau.
Nhng thay i ny i hi phi c nhng iu chnh tng ng v c cp nht trong
k hoch qun l d n v cc ti liu d n khc.
Mi thay i c chp thun phi c xc nh v kt hp vo trong cc k
hoch cng vic v cc k hoch khc nh k hoch tin , k hoch chi ph. Nu cc
thay i khng c cp nht vo k hoch hot ng v cc k hoch b phn khc th
cc k hoch d n v kim sot d n s t tr nn t v hiu ho. Mt im mu cht
trong qun l thay i d n l phi ghi chp v lu tr li tt c nhng thay i trong
mt c s d liu phc v cho vic tho mn cc yu cu khch hng, xc nh cc vn
trong nh gi sau d n, c tnh thi gian v chi ph thc hin d n cho khi lng
cng vic cn li.
Mt s li ch c c t vic thit lp v duy tr mt h thng qun l thay i
mang tnh chnh tc l :
Hn ch c nhng thay i tu tin thiu cn c
Chi ph lin quan n vic tin hnh thay i c c tnh v lu tr trong c s
d liu
Tnh thng nht ca cc k hoch d n v cc tiu chun nh gi kt qu thc
hin c duy tr
Vic phn b v s dng cc ngun ngn sch d phng c theo di v ghi chp
Trch nhim thc hin nhng thay i c xc nh r rng
nh hng v tc ng ca thay i c thng tin mt cch minh bch n tt c
cc bn lin quan
Cc thay i trong phm vi d n s c phn nh ngay vo cc k hoch v tiu
chun nh gi d n
3.7 Kt thc d n

30

Kt thc d n l qu trnh hon tt tt c cc hot ng trong xut cc giai on

thc hin chnh thc hon thnh d n. Khi kt thc d n, nh qun l d n phi xem
xt li ton b cc thng tin trc y t vic kt thc cc giai on thc hin trc
chc chn rng ton b khi lng cng vic d n hon thnh v d n t c cc
mc tiu ra. Do phm vi cng vic ca d n c i chiu vi k hoch qun l
d n cho nn nh qun l d n phi xem xt li ton b ti liu d n m bo mi
cng vic c hon tt trc khi kt thc d n. Kt thc d n cng i hi phi tin
hnh xem xt, iu tra v phn tch cc l do m mt d n b dng thc hin trc khi
hon thnh.
Kt thc d n bao gm nhiu cng vic phi thc hin cho nn i hi phi c
lp k hoch mt cch chi tit trnh b xt hot ng. Nhiu cng ty da trn kinh
nghim thc hin cc d n ca mnh lit k ra mt bn danh sch mu di bao gm
cc hot ng cn tin hnh khi kt thc d n. Bn lit k cc hot ng nh vy rt hu
ch v m bo rng khng b xt bt k ni dung v vn g. Qu trnh kt thc d n
thng bao gm 5 nhm cng vic chnh sau:
C c s chp thun bng vn bn t pha khch hng
Chm dt hot ng mi trang thit b v bn giao ti sn cho cc nhu cu s dng
mi - tr vn phng, tr trang thit b v cng ty hoc nh cung cp
Phn cng nhim v mi cho cc thnh vin d n
ng s sch k ton v tt ton mi giao dch lin quan n d n
nh gi d n, nh gi nhm d n, nh gi tng thnh vin d n v nh qun
l d n
D n ch coi l chnh thc kt thc khi c c s chp thun bng vn bn t pha
khch hng. c c s chp thun t khch hng c th phi tin hnh mt s hot
ng nht nh nh kim tra sn phm, chy th sn phm, bn giao sn phm cho khc
hng hoc cho cng ty cng vi cc ti liu hng dn s dng km theo, tin hnh cc
hot ng o to cn thit cho khc hng. Nu d n c thc hin theo hp ng vi
khch hng th hai bn phi cng k vo vn bn chnh thc chp thun vic bn giao sn
phm d n v kt thc hp ng.
Kt ton s sch v thanh ton mi ho n mua bn tr chm m bo rng mi
khon thu chi lin quan n d n u c hon tt. C trng hp mt d n b xt
cha thanh ton mt khon mua tr chm t mt nh cung cp. Mt thng sau khi kt
thc d n khi m mi s sch k ton v ti khon giao dch d n ng, nhm d n
c phn cng thc hin nhim v mi th nh cung cp mi gi ho n thanh
ton n. D n chnh thc kt thc khng cn hot ng na nn khng cn ngun
tin no ca d n chi tr v cng ty gp i cht vng mc v th tc ni b trong
vic hch ton khon tin thanh ton cho nh cung cp ny.

31

nh gi d n. Hu ht cc cng ty ngay c cc tp on ln khi kt thc d n

thng tp trung vo cc hot ng nghim thu, bn giao v a d n vo s dng m
thng hay coi nh cng tc nh gi d n v vic rt ra cc bi hc kinh nghim p
dng cho cc d n trong tng lai. C n 90% cc d n khng tin hnh vic nh gi
d n mt cch nghim tc. L do thng c a ra l chng ti qu bn rn c th
dng cng vic li v tin hnh nh gi xem xt d n c qun l nh th no.
y l mt iu sai lm bi v nu khng nh gi d n mt cch nghim tc th rt c
th cng ty s lp li nhng sai lm tng mc phi cc d n tin hnh trc .
nh gi d n c ngha rt quan trng i vi cng ty nhm gip cho cng ty nhn bit
c mc thnh cng m d n p ng c mc tiu v yu cu ca cc ch th d
n, xc nh xem d n c qun l tt hay cha, liu k hoch qun l d n c ph
hp vi loi hnh d n c th ny hay khng, nhng g lm cha tt nh hng tiu
cc n d n v nhng g lm tt to nn thnh cng ca d n, v nhng xut thay
i g c a ra cho cc d n tng t tin hnh trong tng lai.
Phm vi v mc chi tit ca nh gi d n ph thuc vo mt s nhn t, v d
nh quy m ca doanh gnhip, tm quan trng ca d n, loi hnh d n - v d nh d
n ci tin nh, d n nn tng hoc d n t ph, d n xy dng, d n pht trin h
thng thng tin, d n v marketing, ri ro d n, quy m d n v cc vn pht sinh
trong qu trnh thc hin d n. nh ga d n thng c xen xt trn hai gic : gic
cng ty v gic nhm d n. nh gi trn gic cng ty do mt nhm nh
chuyn gia thc hin bao gm nhng ngi khng c li ch lin quan trc tip n d n
m bo vic nh gi c khch quan. nh gi trn gic nhm d n c tin
hnh gm mt s thnh vin ca nhm d n v c cc thnh vin c lp khng thuc d
n. Tu thuc vo tng d n c th v bi cnh thc hin c th m nh gi d n s
bao gm nhng ni dung v vn c th, tuy nhin, nhng ni dung chnh ca nh gi
d n thng bao gm cc vn sau:
nh gi d n trn gic cng ty
1. Vn ho cng ty ph hp v to iu kin thun li cho loi hnh d n ? Ti sao
khng ? Ti sao c ?
2. S ng h ca lnh o cp cao tng xng vi yu cu ca d n ?
3. D n t c cc mc tiu ban u ra ?
a. C mi lin h cht ch gia d n vi mc tiu v chin lc ca cng ty ?
b. H thng sng lc v la chn d n phn nh nhng vn quan trng v u tin
trong tng lai ca cng ty ?
c. Cc vn v mi trng thc hin c nh hng g n qun l thay i d n?
32

4. Cc ri ro d n c xc nh v qun l tt ? Cc k hoch d phng c xy

dng ? Cc k hoch d phng ph hp vi thc t ? Mc nh hng ca cc
ri ro n d n mnh hn so vi d kin ?
5. Cc chuyn gia c phn b mt cch hp l cho d n ?
6. Sau khi d n kt thc, nhm d n c phn cng cc cng vic mi ph hp ?
7. kin nh gi bn ngoi t cc nh thu nh ht no ?
8. D n c khi ng v bn giao thnh cng ? Khch hng hi lng v d n ?
nh gi d n trn gic i d n.
1. H thng lp k hoch v kim sot d n l ph hp vi loi hnh d n ? Cc d n
tng t u p dng h thng t chc v qun l nh nhau ? Ti sao khng v ti
sao ging ?
2. D n thc hin tun theo k hoch ra ? D n hon thnh ng thi hn, trong
phm vi ngn sch cho php ?
3. Cc mi quan h tng tc v truyn thng vi cc ch th d n mang tnh cht h
tr v to iu kin thun li cho d n ?
4. Sau khi kt thc d n, cc cn b d n c phn cng cng vic mi mt cch
ph hp ?
5. D n c to iu kin thun li trong vic s dng cc ngun lc ca cng ty :
nhn lc, trang thit b, ti chnh ? C mu thun v ngun lc vi cc d n khc
khng ? D n c qun l tt ?
6. kin nh gi t cc nh thu bn ngoi i vi d n ?

33

Cu hi tho lun
1. Nu khi nim v s cn thit phi qun l tng th d n.
2. Trnh by nhng ni dung chnh ca bn k hoch qun l d n v nu cc k
hoch b phn
3. Nu tm tt ni dung ca h thng qun l thay i d n.
4. Hy m t v nh gi cch thc qun l thay i ca mt d n m anh/ch
bit.
5. Trnh by nhng cng vic chnh cn tin hnh khi kt thc d n.
6. Hy nu nhng thnh cng v hn ch trong qun l d n v nhng bi hc rt ra
v mt d n m anh/ch bit.

34

CHNG 4: C CU T CHC D N
Mc tiu
Sau khi kt thc chng, hc vin c kh nng:
Xc nh c cc loi hnh c cu t chc d n khc nhau
Hiu c u im v nhc im ca tng loi hnh c cu t chc d n
Hiu c cc nhn t thuc v cng ty v cc nhn t thuc v d n nh hng
n vic la chn mt c cu t chc d n ph hp
4.1 Gii thiu
Khi cp lnh o cng ty chp thun thc hin d n, vn t ra l trin khai
thc hin d n nh th no cho hiu qu. Trong chng ny trnh by bn c cu t chc
c bn ca d n: c cu chc nng, c cu d n chuyn trch, c cu ma trn v c cu
o. Mc d khng th lit k ht tt c cc loi hnh c cu t chc d n p dng trong
thc t nhng bn c cu t chc d n c bn ny v cc hnh thc biu hin khc nhau
ca nhng c cu t chc d n ny bao qut nhng cch thc m cc cng ty p dng
qun l d n trong thc t. Bn c cu t chc d n c bn ny cng chnh l cc
hnh thc tng tc gia d n vi cng ty m v u im v hn ch ca tng c cu t
chc d n s c cp. Khi la chn mt c cu t chc cho mt d n c th cn
phi cn nhc n cc yu cu ca cng ty v cc c im ca d n. Mt s nhn t
quan trng nh hng n vic la chn mt c cu t chc d n ph hp vi mt d n
c th cng s c trnh by.
4.2 Cc m hnh t chc d n c bn
Mt h thng qun l d n to ra mt khun kh trin khai v thc hin cc hot
ng d n trong cng ty. Mt h thng qun l d n tt s hi ho c nhu cu ca d
n v nhu cu ca cng ty m thng qua s tng tc gia d n v cng ty trong vic
phn cng trch nhim v quyn hn, phn b ngun lc, v cui cng l s chuyn giao
v kt ni cc kt qu ca d n vi cc hot ng chnh ca cng ty. Nhiu cng ty cn
nhc k cng khi la chn mt m hnh t chc ph hp cho d n bi v: (i) d n l mt
n lc mang tnh cht n nht v ch din ra trong mt khong thi gian nht nh trong
khi cc hot ng thng xuyn ca cng ty thng c t chc theo hnh thc dy
chuyn tc l cc cng vic c phn chia nh thnh cc hot ng v ng tc n gin
lp li t hiu qu ; (ii) d n i hi s phi hp ca nhiu chuyn gia thuc nhiu
lnh vc chuyn mn khc nhau nh marketing, thit k, ch to, sn xut, ti chnh trong
khi hu ht hot ng ca cc cng ty c t chc thnh cc phng ban chc nng
ring bit theo cc chuyn mn su nh marketing, thit k, ch to, sn xut, ti chnh.

35

Mi phng ban ring bit nh vy thng pht trin nn vn ho, gi tr, tiu chun,
phong cch lm vic ring v thng khc bit vi cc b phn khc cho nn thng gy
tr ngi nht nh cho vic phi hp hot ng gia cc phng ban khc nhau vi nhau.
V vy la chn mt c cu t chc d n ph hp cho tng loi hnh d n nhm p ng
tt nhu cu ca d n v yu cu ca cng ty m l mt vn c ngha.
C bn c cu t chc d n c bn l: (1) c cu d n chc nng, (2) c cu d n
chuyn trch, (3) c cu d n ma trn, (4) c cu d n mng li. Trong cc phn tip
theo s trnh by c im v cc u nhc im ca tng c cu t chc d n v cc
nhn t nh hng n vic la chn mt c cu t chc d n nht nh.
4.3 C cu d n chc nng (c cu t chc d n kim nhim)
Mt cch thc n gin t chc d n l qun l d n trong c cu t chc hin ti
ca cng ty m. Theo cch thc t chc d n chc nng th cc phn cng vic khc
nhau ca d n c phn b cho cc b phn chc nng khc nhau trong cng ty thc
hin. Vic phi hp cc hot ng ca d n c thc hin theo knh qun l hin thi
ca cng ty.
V d mt cng ty sn xut dng c mun khc bit ho dng sn phm ca mnh
cho nhng ngi thun tay tri. Khi cp lnh o quyt nh thc hin d n, cc phn
vic ca d n c phn b cho cc b phn chc nng trong cng ty thc hin. Phng
thit k chu trch nhim iu chnh kiu dng sn phm cho ph hp vi ngi thun tay
tri. Phng sn xut chu trch nhim thit k quy trnh sn xut v my mc thit b
sn xut cho mu sn phm mi ny. Phng marketing chu trch nhim nghin cu th
trng, c tnh nhu cu v pht trin knh bn hng. Ton b d n s c ch o v
phi hp theo c cu qun l hin ti ca cng ty v d n l mt ni dung trong cc
chng trnh ngh s ca lnh o cng ty.
C cu chc nng cng ph hp vi nhng d n khi m mt b phn chc nng c
li ch chnh trong vic thc hin d n. Lnh o cp cao ca b phn s chu trch
nhim iu phi cc hot ng d n. V d d n di chuyn nh my n mt a im
sn xut mi s do phng sn xut chu trch nhim chnh. D n nng cp h thng thng
tin qun l s do phng cng ngh thng tin chu trch nhim qun l v thc hin d n.
D n nh gi hiu qu v tc ng ca cc hot ng marketing s do phng marketing
m nhim. Phn ln khi lng cng vic ca d n s c tin hnh trong phm vi ca
b phn v s phi hp hot ng vi cc phng ban khc s thng qua knh qun l
hin thi ca cng ty.
u im ca c cu chc nng
1. Khng thay i v b my t chc i vi cng ty m - cc d n c bn c
thc hin trong c cu t chc hin thi ca cng ty, khng phi to ra s thay i no v
b my trong cng ty.
36

2. Linh hot trong thc hin d n rt linh hot trong vic phn cng cng vic
cho cc cn b chuyn mn. Cn b chuyn mn trong cc phng chc nng c phn
cng nhim v thc hin d n trong mt khong thi gian nht nh hoc kim nhim
sau khi kt thc nhim v d n li quay tr v lm cng vic thng xuyn.
3. Huy ng chuyn gia c trnh cao - nu phm vi d n hp lin quan ch
yu n mt b phn chc nng th c th huy ng chuyn gia c trnh cao ca b
phn cho cc hot ng d n.
4. D dng cho vic b tr nhn s sau d n Cn b d n vn thng xuyn
gi cc mi lin h chuyn mn vi phng ban chnh ca mnh cho nn thun tin cho
vic b tr nhim v sau khi d n kt thc.
Mt s hn ch ca c cu t chc d n chc nng
1. Thiu ch trng v u tin n cc hot ng ca d n do cc phn vic
ca d n c phn b cho cc b phn chc nng thc hin cho nn cc b phn chc
nng ngoi cc nhim v chnh c phn cng s thc hin thm cc nhim v ca d n
cho nn cc b phn i khi khng dnh s u tin thch ng cho cc nhim v ca d
n. Vic phi hp cng vic d n gia cc b phn chc nng tng i lng lo v thiu
nht qun do cc b phn khc nhau c s u tin cho d n khc nhau.
2. Tnh tng th thp tnh thng nht tng th ca d n thp do cc b phn
khc nhau ch quan tm n phn vic m b phn mnh m nhim m t quan tm n
kt qu u ra cui cng ca d n.
3. Thi gian thc hin d n thng ko di do thiu s phi hp trc tip gia
cc phng ban cho nn mi vn pht sinh chm c pht hin, mi quyt nh lin
quan n d n phi qua nhiu cp qun l ra quyt nh theo c ch hin hnh nn quyt
nh c thi gian tr di v chm.
4. Thiu ng lc lm vic cho d n do cn b c phn cng nhim v lm
vic bn thi gian hoc kim nhim cho d n v thiu ngi chu trch nhim chnh v
kt qu u ra ca d n cho nn mi ngi thiu ng lc lm vic cho d n.
4.4 C cu d n chuyn trch
mt thi cc khc ca t chc d n l c cu d n chuyn trch - tc l t chc
cc i d n lm vic chuyn trch cho d n v tch bit vi cc hot ng ca cng ty
m. Trong c cu d n chuyn trch cc cng ty thng b nhim nh qun l d n v
nhng nhn s ch cht lm vic ton thi gian v lin tc cho n khi d n kt thc.
Cn b d n thng lm vic trong mt mi trng bit lp hon ton v vt l vi cc
hot ng khc ca cng ty. Cc d n nghin cu & pht trin cc sn phm mi quan
trng thng c t chc theo c cu d n chuyn trch.
Trong mt s ngnh kinh t m sn phm l cc d n n chic cung cp cho khch

37

hng nh ngnh xy dng, dch v t vn th ton b cng ty c t chc h tr cho

vic thc hin cc d n. Ton b hot ng chnh ca cng ty c t chc thnh cc i
d n tng i c lp vi nhau lm vic cho cc d n c th. Cc phng ban chc nng
c t chc h tr cc i d n: phng marketing th chuyn trch trong vic tm
kim cc n hng mi, phng nhn s chu trch nhim tuyn dng v o to nhn s
p ng yu cu ca cc d n, phng qun tr thit b chu trch nhim iu my mc
thit b nhm p ng yu cu ca cc d n v m bo s dng hiu qu nht cc trang
thit b.
u im ca c cu t chc d n chuyn trch
1. Phi hp cc hot ng ca d n n gin hn cc ngun lc c phn
b theo yu cu ca d n cho nn vic t chc v qun l cc hot ng ca d n n
gin hn do khng b ph thuc v nh hng bi cc b phn chc nng ca cng ty m.
2. D n c thc hin nhanh - thi gian thc hin d n ngn do cc thnh vin
lm vic chuyn trch cho d n v cc vn lin quan nhanh c ra quyt nh
3. Tnh gn kt cao do cc thnh vin d n lm vic cng vi nhau cho nn
cng c chung mc tiu v c ng lc lm vic tt.
4. Tnh tng th cao do cc cn b d n thuc cc lnh vc chuyn mn khc
nhau u c phn cng lm vic chuyn trch cho d n cho nn vic tho lun trao i
chia s thng tin v cc vn lin quan ca d n s din ra nhanh v trc tip hn.
Hn ch ca c cu t chc d n chuyn trch
1. Chi ph thc hin d n cao do cc ngun lc c dnh ring cho vic thc
hin cc hot ng d n cho nn gi thnh thc hin thng cao. Cc d n nh
thng khng c t chc di dng d n chuyn trch do hiu sut s dng ngun
lc khng cao.
2. D sy ra xung t gia mc tiu ca d n v mc tiu ca cng ty m - do
d n hot ng mt cch bit lp vi phn cn li ca cng ty m cho nn d sy ra tnh
trng khng nht qun gia mc tiu v kt qu ca d n vi mc tiu ca cng ty m
3. Hn ch v chuyn mn do d n hot ng bit lp nn cc vn chuyn
mn thng gii hn trong i d n cho nn nu khng duy tr tt cc mi quan h
chuyn mn vi cc b phn chc nng khc ca cng ty m th cc vn v chuyn
mn vt qu nng lc ca i d n c th chm c khc phc.
4. Tr ngi trong vic b tr cng vic sau d n cn b d n lm vic tch
bit trong mt thi gian di vi cc b phn cn li ca cng ty cho nn c th c kh
khn nht nh trong vic ho nhp tr li sau khi d n kt thc.

38

S 4.1 C cu t chc d n chc nng

Ch tch Cng ty
iu phi d n

Nhn s

Marketing

Thit k

Thit k
phn in

Dch v
khch hng

Ti chnh

Th trng
ni a

Th trng
nc ngoi

Thit k
phn mm

Ch to

Thit k
c kh

Mua hng

Thit k
kiu dng

Lp t
thit b

Lp rp

39

Mua hng

Kim tra

iu
sn xut

Tip nhn &

kim tra

S 4.2 : C cu d n chuyn trch

Ch tch Cng ty

Nhn s

Marketing

Ti chnh

Thit k

Ch to

Mua hng

Qun l d n

Nhm d n

40

4.5 C cu t chc d n dng ma trn

C cu t chc dng ma trn l mt c cu t chc lai ghp trong c cu qun l
theo chiu ngang ca d n c lng ghp vo c cu t chc theo chiu dc ca cng
ty. Trong c cu t chc dng ma trn thng c hai h thng ch huy, mt h thng ch
huy theo knh chc nng v mt h thng theo knh d n. Thay v phn b tng phn
cng vic d n cho cc b phn chc nng to ra cc nhm t qun, cc thnh vin
tham gia d n bo co kt qu cng vic ng thi cho trng phng ban chc nng v
nh qun l d n.
Cc cng ty p dng c cu t chc d n dng ma trn theo nhiu cch thc khc
nhau. C cng ty p dng c cu t chc dng ma trn mt cch tm thi thc hin cc
d n c th, c cng ty li p dng c cu t chc dng ma trn nh mt cch thc t
chc chnh ca cng ty. Chng ta hy xem xt vic p dng c cu t chc d n ma trn
hiu c im ca c cu t chc ny k hn.
S 4.3 cho bit c ba d n A, B, v C ng thi thc hin. Tt c ba nh qun l
d n u bo co cng vic n gim c d n. Mi d n u c mt nhn vin h tr
tr hnh chnh, tuy nhin d n C lm vic bn thi gian.
D n A lin quan n vc thit k v m rng dy chuyn sn xut hin ti s
dng cc cun thp mi. p ng mc tiu d n, d n A c b tr 3.5 ngi t
phng ch to v 6 ngi t phng thit k. Nhng cn b nhn s d n ny c phn
cng lm vic bn thi gian hoc lm vic ton thi gian cho d n tu thuc vo nhu cu
qua cc giai on khc nhau ca d n.
D n B lin quan n pht trin sn phm mi v i hi s tham gia ca nhiu cn
b t phng thit k, ch to v marketing. D n C lin quan n vic d bo s thay i
nhu cu ca cc khch hng hin ti. Trong khi vn thc hin ba d n ny v c cc d
n khc th cc phng ban chc nng vn thc hin cc cng vic chnh ca mnh.

41

S 4.3 : C cu t chc d n dng ma trn

Ch tch Cng ty

Nhn
s

Gim c
cc d n

Thit k

Vn phng
DA

Nh
QL
d
n A
Nh
QL
d
n B

Nh
QL
d
n C

Ti
chnh

Thit k
dng

Thit k
in

Thit k
phn mm

Ch to

Thit k
c kh

Ti liu
k thut

i d n
A

i d n
B

i d n
C

42

Lp rp

Kim tra

Marketing

Cht
lng

Dch v
KH

Th
trng
ni a

TT nc
ngoi

C cu ma trn c thit k s dng ngun lc mt cch hiu qu nht thng

qua vic b tr cn b lm vic cho cc d n v ng thi vn c kh nng thc hin
cc nhim v thng xuyn ca phng ban chc nng. ng thi cch thc t chc d
n dng ma trn cng t c s nht qun cao hn thng qua vic b nhim chnh
thc v quy nh quyn hn trch nhim cho nh qun l d n. V mt l thuyt c
cu t chc dng ma trn s to ra s tp trung kp v kha cnh chuyn mn k thut
ca phng ban chc nng v yu cu ca d n m iu ny khng c c trong
c cu t chc d n chuyn trch v c cu chc nng. Vic tp trung kp ny c th
nhn thy c trong mi quan h tng tc gia nh qun l d n v cc trng
phng ban chc nng (Bng 4.1).
V nguyn tc th mi hot ng v quyt nh d n quan trong phi c tho
lun gia nh qun l d n v trng cc phng ban chc nng. Nh qun l d n chu
trch nhim phi hp cc u vo t cc phng ban chc nng v gim st vic hon
thnh d n. Cc trng phng ban chc nng chu trch nhim gim st vic m bo cc
u vo theo yu cu d n.
Bng 4.1 : S phn chia trch nhim gia nh qun l d n v trng cc phng
ban chc nng
Nh qun l d n
Cc vn tho lun
Qun l phng ban chc nng
Ai s thc hin nhim v Cng vic ny s c thc hin
Ci g cn phi lm?
ny?
nh th no?
Khi no nhim v c th Nhim vny s c
ny s c thc hin?
thc hin u?
Cn bao nhiu ngun lc
Vic tham gia d n c nh
Ti sao phi thc nhim
ti chnh thc hin
hng nh th no n cc hot
v ny?
nhim v c th ny?
ng ca phng?
Mc thnh cng ca c Nhim v ny c Cc ngun lc u vo ca phng
d n l nh th no?
hon thnh tt hay khng? c c phi hp tt hay khng?
Cc c cu t chc d n dng ma trn khc nhau
Trong thc t c nhiu hnh thc c cu t chc d n ma trn khc nhau tu thuc
vo mi tng quan quyn lc tng i ca nh qun l d n v trng cc phng ban
chc nng. C cu ma trn chc nng (hoc cn gi l ma trn yu, ma trn nh) ch cc
loi hnh c cu t chc ma trn trong cn cn quyn lc nghing v pha cc trng
phng ban chc nng. Ma trn cn i, ma trn trung bnh ch c cu t chc ma trn
truyn thng trong c s cn i quyn lc gia nh qun l d n v trng phng
ban chc nng. Ma trn d n l c cu t chc ma trn trong cn cn quyn lc
nghing v pha nh qun l d n.
S khc bit tng i v quyn lc gia nh qun l d v trng phng ban chc
nng biu hin qua mt s kha cnh sau. Kha cnh th nht l mi quan h bo co cng

43

vic. Mt nh qun l d n bo co trc tip n tng gim c iu hnh CEO th c

nh hng mnh hn trng phng marketing bo co ln gim c marketing. a im
thc hin cc hot ng d n cng l nhn t nh hng quan trng. Nh qun l d n
s c nh hng mnh hn n cn b d n nu h thc hin cng vic vn phng ca
d n so vi trng hp anh ta thc hin cc cng vic lin quan n d n ti vn phng
b phn chc nng. Lm vic ton thi gian cho d n ngm rng trch nhim
chuyn t cc cng vic ca phng sang cc cng vic ca d n.
Mt nhn t na l cng tc nh gi kt qu cng vic v khen thng nhn
vin.Trong c cu ma trn chc nng, nh qun l d n hu nh khng c ting ni g
trong vic nh gi nhn vin lm vic cho d n. Tri li, trong c cu ma trn d n,
nh qun l d n c ting ni quan trng hn trng b phn chc nng. Trong c cu
ma trn cn bng, thng tin u vo ca c hai ngi u c cn nhc, hoc nh qun l
d n a ra cc khuyn ngh cho trng b phn chc nng ngi s chu trch nhim
tin hnh nh gi nhn vin mt cch chnh thc.
Mt s c im chnh ca ba c cu t chc d n dng ma trn
Ma trn chc nng - Kiu c cu t chc ny tng t nh c cu chc nng v
im khc bit l c mt nh qun l d n chnh thc c nhim v iu phi cc hot
ng ca d n. Cc trng b phn chc nng chu trch nhim thc hin phn vic ca
d n c phn cng. Nh qun l d n n gin ch thc hin cng vic nh ca mt
tr l gip vic nh lit k cng vic v ln k hoch tin , thu thp thng tin v tnh
hnh thc hin, h tr cho vic kt thc d n. Nh qun l d n ch c vai tr gin tip
trong vic y nhanh tin hoc theo di d n. Cc trng b phn chc nng c ton
quyn quyt nh cc cng vic lien quan v phn cng ai lm vic g v khi no hon
thnh cng vic.
Ma trn cn bng y l dng ma trn truyn thng trong nh qun l d
n chu trch nhim xc nh cc hot ng cn phi thc hin trong khi trng cc b
phn chc nng quan tm n cc cng vic s c thc hin nh th no. Ni mt cch
c th th nh qun l d n lp k hoch tng th thc hin d n, phi hp thng nht s
ng gp v chuyn mn t cc phng ban chc nng, ln k hoch tin , v theo di
qu trnh thc hin. Cc trng b phn chu trch nhim phn cng nhim v v gim st
qu trnh thc hin phn cng vic d n c giao theo cc tiu chun cht lng v tin
do nh qun l d n lp ra. Kt hp gia lm ci g vi lm nh th no i hi
c hai pha phi hp tc cht ch vi nhau v phi cng nhau quyt nh cc vn c v
chuyn mn v iu hnh.
Ma trn d n Hnh thc t chc ny to ra cm gic ca i d n trong c
cu ma trn. Nh qun l d n kim sot hu nh ton b d n bao gm c vic nh
i phm vi d n v c huy ng nhn lc t cc phng ban chc nng. Nh qun l d
n c quyn quyt nh thi gian no v chuyn gia no phi thc hin nhim v v c

44

ting ni cui cng v cc quyt nh quan trng ca d n. Trng cc b phn chc

nng t c vai tr n nhn vin ca mnh v c tham vn v cc vn chuyn mn
khi c yu cu.
u im ca c cu t chc d n dng ma trn
1. Hiu qu trong s dng ngun lc Cc ngun lc c chia s cho nhiu d
n cng nh trong ni b phng ban chc nng. Cn b phng ban chuyn mn c th
phn chia thi gian lm vic cho nhiu d n khi c yu cu. iu ny hn ch s lng ph
ngun lc so vi c cu t chc d n chuyn trch.
2. Ch trng n cc hot ng d n hn Ch trng hn n cc hot ng d
n do c nh qun l d n chuyn trch c trch nhim iu phi v phi hp hot ng
ca cc b phn chc nng. iu ny to ra mt cch thc tng th gii quyt cc vn
ca d n m thng khng c c trong c cu chc nng.
3. D dng phn cng nhim v mi hu d n Do c cu d n c lng
ghp vi c cu chc nng cho nn cc chuyn gia vn duy tr c mi lin h vi n v
cng tc ca mnh cho nn thun tin cho vic phn cng nhim v sau khi d n kt thc.
4. Linh hot trong phn cng nhim v - C cu ma trn cho php linh hot trong
vic s dng ngun lc v cn b chuyn mn trong cng ty. Trong mt s trng hp
cc phng chc nng phn cng cn b n lm vic di s qun l trc tip ca nh
qun l d n, trong mt s trng hp khc cn b phng ban lm vic cho d n di
s qun l ca trng b phn.
Hn ch ca c cu t chc d n dng ma trn
1. Bt ng khng cn thit gia nh qun l d n v trng cc b phn chc
nng - bt ng thng ny sinh gia cc yu cu chuyn mn phc tp v tnh c th ca
d n. S bt ng trong cng vic c th d pht trin thnh bt ng mang tnh cht c nhn
dn n mu thun trong cch thc lm vic v trch nhim vi d n. Ch thng qua m
phn v tho lun mi gip hn ch nhng bt ng v mu thun pht sinh.
2. Cnh tranh ni b gia cc nh qun l d n trong huy ng ngun lc
do cc ngun lc, trang thit b, nhn lc c chia s gia nhiu d n khc nhau cho
nn cc nh qun l d n thng c xu hng cnh tranh vi nhau ginh git nhng g
c coi l tt nht cho d n ca minh.
3. Cng thng v nhiu p lc i vi cn b d n C cu t chc ma trn to
ra hai knh ch huy v mi cn b d n c ti thiu hai nh qun l: cc nh qun l d
n v trng b phn cho nn chu nhiu p lc v cng thng trong cng vic c bit
trong trng hp lm vic ng thi cho nhiu d n.
4. Cng vic thc hin chm do tin thc hin cc hot ng ca d n ph
thuc vo cc phng chc nng, c bit l c cu ma trn cn bng.
Mt s u im v hn ch ca c cu t chc d n dng ma trn trnh by
trn c mc biu hin khc nhau gia cc loi hnh ma trn chc nng, ma trn cn
bng hoc ma trn d n, v du, ma trn d n mang nhiu u im v hn ch ca c cu

45

d n chuyn trch hn so vi ma trn yu.

4.6 C cu t chc d n mng li hoc c cu o
Mt xu th mi trong bi cnh kinh doanh hin nay l cc cng ty ang tin hnh ti
cu trc hot ng theo hng thu hp quy m, tp trung vo lnh vc chnh da trn nng
lc ct li v kim sot cht ch chi ph. Cc cng ty kt hp vi nhau cng nhau to ra
sn phm hoc dch v cung cp ra th trng v hnh thnh nn c cu gi l c cu
mng lin kt cc cng ty. Trong cu trc lin kt thng c mt s t chc v tinh kt
hp xung quanh mt cng ty u mi. Cng ty u mi s iu phi qu trnh ca c
mng lin kt v cung cp mt hoc hai nng lc ct li, v d marketing hoc pht trin
sn phm. V d hng Cisco ch yu tp trung vo thit k sn phm mi v s dng mt
nhm gm cc nh cung cp, cc nh sn xut, cc nh lp rp, v cc i tc khc a
sn phm n khch hng. Hng Nike l mt v d kinh in na v t chc mng li,
cung cp dch v marketing cho cc sn phm giy v qun o th thao cho cc sn phm
ca minh. Nguyn tc t chc ct li l thay v t tin hnh mi hot ng bn trong cng
ty th hng chuyn sang thu ngoi k c nhng hot ng chnh n cc cng ty c
nng lc thc hin.
S dch chuyn sang c cu t chc mng li th hin r rt nht trong ngnh in
nh. Trong thi k hong kim ca Hollywood, cc hng sn xut phim ln c s kt hp
theo chiu dc rt cao tin hnh sn xut phim. Cc hng phim nh MGM, Warner
Brothers v 20th Century-Fox s hu cc phim trng ln v s dng hng ngn chuyn
gia lm vic ton thi gian kp o din, quay phim, sn xut phim, ch o sn xut
v din vin. Nhng ngy nay phn ln cc b phim c sn xut da trn s kt hp
cc c nhn v cc cng ty nh li vi nhau thc hin b phim theo tng d n. C cu
t chc nh vy cho php mi d n lm phim s c b tr nhn s ph hp nht so vi
nhu cu hn l ch chn trong s nhng nhn vin do xng phim tuyn dng.
Trong bi cnh hin nay, t vic xy dng mt ngi nh trong m hay mt nh my
s l nc mn, cc khch hng thng thu cc tng thu v cc nh thu chnh ny li
k hp ng thu ph n cc c nhn v t chc chuyn mn ho thc hin tng phn
vic c th ca d n. Cch thc thc hin cng vic nh vy c p dng cho rt nhiu
loi hnh d n v minh ho trong s 4.4.
S 4.4 minh ho tnh hung trong mt mu xe p a hnh mi c pht
trin. tng v mu xe p mi ny ny sinh trong gara ca mt nh k s c kh. Nh
sng ch ny m phn hp ng vi mt hng sn xut xe p thit k v sn xut xe
p. Cng ty sn xut xe p thanh lp nhm d n gm cc nh ch to, cc nh cung
cp v cc cng ty marketing to ra chic xe p mi. Mi i tng tham d s b
xung thm chuyn mn cho d n. Nh sn xut xe p ng gp thng hiu v h thng
chui phn phi. Cc nh sn sut dng c v khun s thit k cc chi tit cung cp
cho nh my lp rp. Cc cng ty marketing s iu chnh thit k, bao b sn phm v
nh gi th trng. Nh qun l d n do nh sn xut xe p b nhim s lm vic cht

46

ch vi nh sng ch v cc i tc khc hon thnh d n.

u im ca c cu t chc mng li
1. Ct gim chi ph cc cng ty c th mua cc u vo cn thit vi gi rt cnh
tranh. Hn na chi ph qun l c tit gim ti a do cc cng ty khng cn phi duy tr
b my qun l qu ln
2. Huy ng c cc chuyn gia gii cc chuyn gia gii c th c huy ng
cho d n. Thay v phi t pht trin mi th th cc cng ty ch tp trung vo pht trin
nhng linh kin da trn nng lc ct li v thu cc cng ty bn ngoi c b quyt
chuyn su thc hin tng phn vic ph hp ca d n.
3. Linh hot trong vic thc hin d n - Cc cng ty s khng cn b gii hn
trong phm vi ngun lc ca mnh na m c th theo ui nhiu loi d n khc nhau
nh kt hp vi cc i tc c nng lc khc. Cc doanh nghip nh c th m rng phm
vi hot ng ra th trng bn ngoi nh lin kt vi cc i tc nc ngoi.
S 4.4: C cu t chc d n mng li sn xut xe p a hnh

Cc cng
ty thit b

Cng ty
marketing

Cc nh
cung cp

Cng ty
qung
co

Xe p
a hnh
Nh ch
to

Cng ty
lut

Nh u
t

Nh qun
l d n

Cng ty
xe p

Hn ch ca c cu t chc mng li

47

1. S hp tc c th b ph v - S kt hp cc chuyn gia n t cc t chc

khc nhau c th cha ng nhiu thch thc ln, c bit l cng vic i hi phi c s
hp tc cht ch v cng nhau tin hnh nhng iu chnh trong qu trnh thc hin. Hnh
thc t chc d n ny pht huy tc dng tt trong nhng trng hp m mi bn tham
gia, v d nh trong ngnh xy dng, chu trch nhim cung cp cc u ra c lp v
c xc nh c th.
2. D mt kim sot - D n d mt kh nng kim sot do cc thnh vin n t
cc cng ty khc nhau cho nn khng c quyn lc chi phi trc tip n cc thnh vin
tham d. Cc thnh vin d n trao i v tho lun cng vic vi nhau ch yu qua in
thoi hoc mng internet do h lm vic cc v tr a l khc nhau. V mt di hn s
tn ti ca cc cng ty tham d ph thuc vo kt qu cng vic tuy nhin mt d n c
th vn c th tht bi khi c mt i tc v l do g y khng thc hin tt c phn
vic ca mnh.
3. D sy ra mu thun do cc thnh vin tham gia d n n t cc cng ty
khc nhau c s khc bit v vn ho, gi tr, mc u tin nn d sy ra bt ng quan
im. Duy tr s tin cy ln nhau v cng lm vic trn tinh thn xy dng l yu t ct li
hp tc thnh cng.
4.7 La chn c cu t chc d n ph hp
Kinh nghim thc t cho thy rng s thnh cng ca d n c mi lin h cht ch
vi mc t ch v trao quyn hn cho nh qun l d n i vi d n do anh ta qun
l. Tuy nhin nhng nghin cu ny mi ch cho chng ta bit nhng g l iu kin thun
li cho vic thc hin cc d n tc l cc nghin cu mi xt n cc yu cu ca d n
ch cha tnh n cc yu cu ca cng ty. D n c coi l thnh cng khi ng gp
cho s pht trin ca cng ty cho nn la chn mt c cu t chc d n ph hp cn phi
xt n c cc yu cu ca cng ty v c im ca d n.
Cc yu t v pha cng ty
V pha cng ty, vn quan trng cn phi xem xt l mc quan trng ca d n
i vi s thnh cng ca cng ty? T l phn trm khi lng cng vic chnh ca cng
ty lin quan n d n? D n cng quan trng v cng c ngha chin lc i vi cc
hot ng kinh doanh ca cng ty cng i hi phi c u tin ngun lc thc hin cho
nn c cu t chc d n chuyn trch hoc ma trn d n l la chn hp l. Hoc nu
trn 75% khi cng vic thng xuyn ca cng ty lin quan n d n (sn phm chnh
ca cng ty l cc d n n chic nh trong ngnh xy dng, ng tu, t vn) khi
cng ty nn t chc thnh cc i d n. Nu mt cng ty va c cc sn phm i tr va
c cc d n th c cu t chc dng ma trn l ph hp. Nu cng ty thi thong mi c
d n khi c cu qun l d n khng chnh thc c th c xem xt. Cc nhm bit
phi c th c thnh lp khi c yu cu thc hin cc nhim v t xut v cng ty
48

c th thu ngoi thc hin d n.

Vn th hai cn xem xt l mc sn c ca ngun lc. C cu t chc dng
ma trn cho php chia s ngun lc gia cc d n v cc lnh vc chuyn mn trong khi
vn duy tr c mt c ch qun l d n chnh thc. Nu mt cng ty khng th phn
b ngun cht xm ct li ca mnh cho tng d n ring l th c cu t chc dng ma
trn l mt la chn hp l. Cng ty c th thnh lp cc i d n chuyn trch tuy nhin
s thu ngoi thc hin khi ngun lc khng cho php. Nhiu cng ty do lun c rt nhiu
d n phi thc hin cho nn thnh lp vn phng qun l d n h tr cho cng tc
qun l d n.
Vn phng qun l d n: Mt n v tp trung bn trong cng ty hoc mt phng
chc nng trong cng ty chuyn theo di v ci tin cng tc qun l cc d n
c im ca d n nh hng n vic la chn c cu t chc d n
cp d n cn phi xc nh c mc c lp no cn thit lp m bo
vic thc hin d n thnh cng. Hobbs v Menard xc nh by nhn t nh hng n
vic la chn c cu t chc d n.
Quy m d n
Tm quan trng chin lc ca d n
Mc sng to v i mi ca d n
S lng cc b phn lin quan n d n
Cc mi quan h tng tc vi mi trng bn ngoi ca d n
Rng buc v chi ph v tin thc hin
Mc n nh trong vic s dng ngun lc

49

Hp 4.1: Vn phng qun l d n

Ngy cng c nhiu cng ty coi qun l d n l mt cng c quan trng hin thc ho
cc mc tiu cng ty, v h thnh lp mt vn phng qun l d n tp trung (PMOs)
gim st v ci tin cng tc qun l cc d n. Chc nng c th ca cc PMO khc nhau
nhiu tu thuc bi cnh c th ca cng ty v yu cu cng vic. Trong mt s trnghp,
vn phng qun l d n ng vai tr n gin nh l mt phng lu tr thng tin v qun l
d n. Trong mt s trng hp khc, h tin hnh tuyn dng, o to, v b nhim nh
qun l d n cho cc d n. Khi cc vn phng qun l d n pht trin n giai on chn
mui th h tr thnh nh cung cp kin thc v chuyn mn v qun l d n trong cng ty.
Cc dch v do PMO cung cp c th bao gm:

Thit lp v duy tr h thng thng tin qun l d n ni b

Tuyn dng v b nhim nh qun l d n cho cc d n

Thit lp phng php lun lp k hoch v bo co d n mt cch chun tc

o to nhn s v cc cng c v k thut qun l d n

Tin hnh nh gi cc d n ang thc hin v cc d n mi hon thnh

Pht trin chng trnh qun l ri ro mt cch chi tit v thng nht

Cung cp dch v t vn v hng dn km cp ni b v qun l d n

Duy tr mt c s lu tr ni b v qun l d n bao gm cc ti liu chnh, cc k

hoch d n, kinh ph, k hoch nh gi, cc bo co nh gi

Thit lp v cp nht nhng thc tin tt trong qun l d n

Duy tr v theo di danh mc d n trong cng ty

Mt v d v hot ng ca vn phng qun l d n l vn phng d n ton cu

(GPO) ti ngn hng doanh nghip ton cu ca Citibank. Vn phng d n ton cu
khi u t cp c s ti b phn Cng ngh v Hot ng qun l tin mt ton cu.
Vi nh l to lp li trt t t nhng ln xn trong qun ld n, vn phng d n
ton cu tin hnh cc chng trnh o to v ph bin kinh nghim qun l d n
chuyn nghip mt phm vi rt nh. Sau nhng thnh cng ca cc d n do GPO tr
gip thu ht c s ch ca cc cp lnh o. Trong vng ba nm b phn ny
c m rng cung cp tt c cc dch v ca vn phng qun l d n cho tt c cc
mng hot ng ca Citibank. S mnh ca GPO l pht trin qun l d n tr thnh
mt nng lc ct li trong ton b hot ng ca Citibank.

Cc nhn t trn c yu cu cng cao cng i hi nh qun l d n v nhm qun

l d n phi c mc c lp v thm quyn quyt nh cng ln qun l d n
thnh cng. iu ny cho bit rng c cu t chc d n chuyn trch hoc c cu ma trn
d n l ph hp trong nhng trng hp ny. C cu d n chuyn trch hoc ma trn d

50

n ph hp cho nhng d n quy m ln, c tm quan trng v chin lc, d n c nhiu

i mi lin quan n pht trin sn phm/cng ngh mi, cc d n phc tp lin quan
n nhiu i tc tham gia t bn ngoi c bit l phi duy tr mi lin h lin tc vi
khch hng nm bt c yu cu ca h, yu cu v ngun lc n nh trong sut qu
trnh thc hin d n. Cc i d n chuyn trch cng c p dng cho cc d n c
tnh cp bch cao m i hi mi thnh vin phi lm vic lin tc cho d n t khi bt
u cho n khi kt thc.
Nhiu cng ty p dng cc c cu qun l d n linh hot ph hp cho tng loi
d n khc nhau. V d cng ty thp Chaparal Steel vn hnh cc l thp mini chuyn sn
xut ra cc sn phm thp t st ph liu phn loi cc d n thnh cc nhm: d n ci
tin nh, d n nn tng, cc d n t ph. Cc d n t ph l cc d n c mc ri
ro cao lin quan n pht trin ra cc sn phm hoc quy trnh sn xut mang tnh cht t
ph. Cc d n nn tng c ri ro mc trung bnh lin quan n vic nng cp sn
phm hoc quy trnh sn xut. Cc d n ci tin nh lin quan n nhng iu chnh nh
v sn phm v quy trnh sn xut hin ti. Vo bt k thi im no cng ty thp
Chaparal Steel cng c khong 40 -50 d n ang ng thi c trin khai trong c
khong mt n hai d n t ph, t ba n nm d n nn tng cn li l cc d n ci
tin nh. Cc d n ci tin nh hu ht c thc hin trong c cu ma trn chc nng
trong nh qun l d n c nhim v phi hp hot ng ca cc b phn chc nng.
C cu ma trn d n c p dng cho cc d n nn tng trong khi cc d n t ph
c thc hin thng qua cc i d n chuyn trch. Trong thc t cc cng ty khng
qu cng nhc trong vic la chn mt c cu t chc no cho mt d n c th m
thng p dng mt c cu t chc tng i linh hot v c th iu chnh khi ny sinh
vn hoc c trc trc lm cho m hnh qun l d n ph hp vi yu cu ca d n
v iu kin thc hin ca cng ty.
4.8 Ma trn trch nhim
Ma trn trch nhim hay ma trn phn cng nhim v c s dng lin kt cc
hot ng ca d n (gi cng vic, nhim v) vi cc c nhn/b phn tham gia d n.
Ma trn trch nhim tm tt cc nhim v phi thc hin v ai l ngi chu trch nhim
cho d n. Ma trn trch nhim lit k cc hot ng ca d n v thnh vin d n chu
trch nhim cho tng hot ng, xc nh cc mi tng tc gia cc c nhn v b phn
cn phi phi hp hnh ng, cung cp mt cch thc m cc thnh vin d n cng nhau
theo di v nht tr v trch nhim ca mnh trong d n, v cng lm r quyn hn ca
tng thnh vin tham d. Thng qua vic s dng ma trn trch nhim v xc nh r
trch nhim v quyn hn ca tng n v v c nhn tham gia d n, v d - chu trch
nhim thc hin, trch nhim gim st, tham vn, c cung cp thng tin - mi quan h
gia cc n v khc nhau. i vi cc d n ln, ma trn trch nhim c th p dng linh
51

hot di nhiu cp chi tit khc nhau. cp tng hp, ma trn trch nhim xc
nh nhm d n hoc b phn no chu trch nhim c th cho tng hng mc cng vic
ca d n, trong khi cp ni b nhm d n th vai tr, nhim v, quyn hn cho
tng hot ng c xc nh c th.
Ma trn trch nhim c th p dng cho d n nh v mt hnh thc n gin ca
ma trn trch nhim bao gm cc hng lit k cc hot ng v cc ct lit k cc c nhn
chu trch nhim cho tng hot ng. Ma trn trch nhim cho bit tt c cc hot ng
gn vi mt c nhn v tt c cc c nhn gn vi mt hot ng. Ma trn trch nhim yu
cu rng ch c mt c nhn chu trch nhim chnh v mt hot ng/nhim v trch
chng cho.
Trong s 4.5 minh ho ma trn trch nhim cho mt nghin cu th trng.
Trong ma trn ny hay cn c gi l bng phn cng nhim v, R dng ch thnh
vin ca nhm chu trch nhim phi hp hot ng ca cc thnh vin khc c phn
cng v m bo rng nhim v s c hon thnh, S c dng ch cc thnh vin
khc ca nhm s h tr cho cng vic ca ngi chu trch nhim chnh.
S 4.5: Ma trn trch nhim ca d n nghin cu th trng
i d n
Nhim v

Nam

Chung

Xc nh khch hng mc tiu

Pht trin phiu iu tra

Kho st th
Hon chnh phiu iu tra

Cng

H
S

R
R

Huy

S
S

In phiu iu tra

Chun b danh sch

Gi phiu iu tra qua ng bu in

Tip nhn v theo di phiu phn hi

Vo s liu trn my tnh

Phn tch kt qu
Vit bo co s b
Hon chnh bo co chnh thc

R
S

R
R

Trong :

S
R l chu trch nhim chnh;

S l h tr

Ma trn d n p dng cho d n ln phc tp lin quan n pht trin mt dy

chuyn lp rp c minh ho trong s 4.6. Trong mi ca ma trn xc nh s tham
gia ca tng b phn n mi nhim v c th.
52

S 4.6: Ma trn trch nhim cho d n pht trin dy chuyn lp rp

Thit
k

Pht
trin

Thit k kiu dng

Xc nh cc tiu chun
k thut thit b

Cc tiu chun k thut

Cc tiu chun phn

in

Thit k phn cng

Cc a

Qun l phn mm

Ti liu k thut h iu

Pht
trin
hng
dn

Lp
rp

Kim Mua
tra hng
2
2

QL
cht
lng

Ch
to

3
3

b phn chnh
3
3

2
3
1

hnh
Sn phm mu

Kim tra

4
2

Trong : 1 chu trch nhim chnh

2 h tr

1
3 tham vn

5 ph duyt

4 thng bo

Cu hi tho lun
1.
2.
3.
4.

Hy trnh by bn c cu t chc d n c bn v tho lun nhng u im v hn

ch ca tng c cu t chc d n
Hy nu s khc bit gia c cu t chc ma trn chc nng v ma trn d n.
Trong nhng iu kin no th c cu ma trn ph hp hn c cu d n
chuyn trch?
Hy trnh by nhng c cu t chc d n p dng cho cc d n trin khai trong
cng ty ca anh ch. Hy minh ho trnh by ca anh/ch qua cc v d c th

53

CHNG 5: QUN L PHM VI D N

Mc tiu
Sau khi kt thc chng, hc vin c kh nng:
Nhn bit c tm quan trng ca mt bn m t phm vi d n c khch hng
chp thun nh l mt iu kin cho s thnh cng ca d n.
Hiu c cc nguyn tc p dng trong qu trnh trin khai cu trc chia nh
cng vic.
Hiu c tm quan trng ca ca cu trc chia nh cng vic trong qun l d n
v vai tr ca WBS nh l mt c s d liu cho vic lp k hoch v kim sot d n.
5.1 Gii thiu
p ng yu cu ca khch hng v ca cc ch th quan trng ca d n cn
phi p dng mt h thng lp k hoch v kim sot cc hot ng d n mt cch tng
th v chnh tc. Vi nhng d n nh n gin nh qun l d n am hiu r cc yu cu
ca d n v da trn kinh nghim c th t mnh lp k hoch v iu cc hot ng
d n m khng cn phi tri qua mt trnh lp k hoch v duy tr h thng thng tin mt
cch chnh tc. Tuy nhin i vi d n ln phc tp hoc ng thi phi qun l nhiu
d n nh th khi lng cng vic gia tng nhanh chng v vt qu kh nng ca mt
c nhn c th bao qut mi cng vic mt cch chi tit c. Do vy cn phi c phng
php v k thut ph hp xc nh cc cng vic d n mt cch y v chnh xc
nhm thc hin thnh cng d n p ng c cc yu cu ca khch hng v cc ch
th d n.
Qun l phm vi c ngha rt quan trng trong vic thc hin thnh cng d n.
Cc nghin cu ch ra rng vic xc nh phm vi v kt qu u ra ca d n khng r
rng thng l nhn t gy tr ngi n vic thc hin thnh cng d n. Trong mt
nghin cu ln lin quan n hn 1400 nh qun l d n M v Canada do Gobeli v
Larson tin hnh cho thy c khong 50% cc vn trong qu trnh lp k hoch lin
quan n vic xc nh phm vi v mc tiu ca d n khng r rng. Kt qu ca nhiu
nghin cu khc cng cho thy c mi lin quan cht ch gia thnh cng ca d n v
qun l phm vi d n. Thc t qun l d n trong doanh nghip, c bit l cc d n
trong lnh vc cng ngh thng tin, cho thy nhiu d n lin tc b iu chnh phm vi do
lin tc thay i cc yu cu trong xut qu trnh thc hin d n v nhng iu chnh
phm vi ny khng c qun l mt cch c h thng, cht ch, v ng b ngay t khi
bt u trin khai cho n khi kt thc dn n thi gian thc hin d n ko di, d n
thng phi thit k v lm i lm li nhiu ln lm gia tng chi ph rt ln. Trong chng

54

ny s trnh by mt cch h thng cc bc tin hnh v k thut p dng trong qun l

phm vi nhm xc nh, qun l, kim sot cc hot ng d n mt cch y v chnh
xc lm c s cho vic lp cc k hoch b phn khc.
5.2 Qun l phm vi d n
Khi nim: Qun l phm vi d n bao gm cc qu trnh tin hnh nhm xc nh
cc hot ng thuc d n thc hin thnh cng d n.
Qun l phm vi d n lin quan n vic xc nh nhng ni dung cng vic m d
n phi tin hnh v nhng cng vic khng thuc v d n. Phm vi d n l cc cng
vic cn phi thc hin to ra sn phm/dch v hoc mt kt qu vi nhng c im
v tnh nng hot ng xc nh trc. Kt qu ca d n cung cp cho khch hng c
th l sn phm, dch v hoc mt bn bo co. V d, mt d n nghin cu th trng
m mt cng ty t vn thc hin theo mt bn hp ng vi khch hng s bao gm cc
hot ng nghin cu tin hnh cho ra kt qu nghin cu p ng c nhng yu cu
v tiu chun cht lng nht nh c xc nh trc trong hp ng tho thun vi
khch hng.
Qun l phm vi d n bao gm nhng ni dung sau :
Thu thp yu cu nhu cu ca khch hng v ca cc ch th d n
Xc nh phm vi pht trin bn m t chi tit v d n v sn phm
Pht trin cu trc chia nh cng vic (Work Breakdown Structure - WBS) - vic
tin hnh chia nh mt cch lin tc cc u ra v cng vic ca d n thnh cc phn
vic nh hn c th qun l c.
Kim tra v thng nht phm vi d n chp thun cc u ra ca d n mt cch
chnh thc
Kim sot phm vi d n thu thp thng tin v phm vi d n v kim sot thay
i v phm vi d n
5.3 Thu thp yu cu
Thu thp yu cu l qu trnh xc nh v trnh by nhu cu ca cc ch th d n
nhm p ng cc mc tiu d n. S thnh cng ca d n ph thuc trc tip vo vic
thu thp v qun l cc yu cu ca d n. Yu cu l nhng nhu cu v mong i ca
ngi bo tr, khch hng, cc ch th d n khc v bao gm c nhng yu cu c
lng ho c th v d nh cc tiu chun cht lng ca sn phm v nhng yu cu
mang tnh cht nh tnh di dng vn bn. Nhng yu cu ny phi c xc nh, phn
tch v tng hp ghi chp li khi d n bt u c thc hin. Cc yu cu s tr thnh
cn c ca cu trc chia nh cng vic.
Nhiu cng ty phn loi yu cu thnh yu cu i vi d n v yu cu i vi sn
phm. Yu cu d n bao gm nhng yu cu ca doanh nghip, cc yu cu v qun l
55

d n, cc yu cu v chuyn giao kt qu. Cc yu cu v sn phm bao gm cc yu cu

v k thut, v an ton, v cc tnh nng hot ng.
thu thp yu cu cn xut pht t vn kin d n trong m t v d n v
pht biu nhng yu cu chung nht v d n v sn phm. Cc ch th lin quan n d
n phi c xc nh y v nhu cu ca h cn c pht hin, thu thp, phn tch v
tng hp li mt cch chnh xc. V d trong cc d n pht trin h thng thng tin qun
l th cc yu cu ca ngi s dng h thng cn phi c xc nh v l cn c quan
trng trong vic pht trin cc chc nng v s tng tc ca phn mm.
Mt s k thut p dng thu thp yu cu bao gm phng vn, tho lun nhm,
hi tho, k thut sng to nhm, quan st, phiu iu tra v m hnh mu th nghim.
Phng vn l mt k thut thu thp thng tin v yu cu t cc ch th da n thng
qua hnh thc trao i trc tip vi h. Thng thng phng vn c thc hin thng
qua vic t cc cu hi c chun b sn t trc v ghi li cu tr li. Phng vn
nhng cn b d n c kinh nghim, khch hng, cc ch th d n v cc chuyn gia
nhiu kinh nghim trong lnh vc hot ng c th thu thp c rt nhiu thng tin
hu ch v c im v cc tnh nng hot ng ca cc u ra ca d n.
Tho lun nhm, hi tho, cc k thut sng to nhm l mt lot k thut tng tc
nhm p dng pht hin v thu thp kin, yu cu ca cc ch th d n v sn phm,
dch v hoc mt kt qu d kin g . S tng tc gia cc thnh vin tham gia s kch
thch nhiu tng mi ny sinh gip cho thu thp c rt nhiu thng tin b ch v
mong i v kin t cc ch th d n.
M hnh mu th nghim l mt phng php thu thp thng tin phn hi v cc
yu cu ca cc ch th lin quan bng cch a ra mt m hnh mu ban u ca sn
phm d kin trc khi bt tay vo to ra sn phm trong thc t. Do m hnh mu m
phng cc c im v tnh nng ca sn phm d kin cho nn cho php cc ch th d
n c th kim tra cc yu cu ca mnh trn m hnh mt cch c th hn l ch tho lun
cc yu cu mt cch tru tng. M hnh mu th nghim cng cho php lin tc hon
thin tng sn phm thng qua mt chu trnh tng tc lin tc t xut m hnh ban
u, tri nghim ca ngi s dng, thu thp thng tin phn hi, hon thin m hnh. Khi
tin hnh qua nhiu vng v nhng yu cu thu thp c thng qua p dng k thut
m hnh mu th nghim y v chnh xc c th sn sng chuyn sang giai on
thit k hoc giai on pht trin h thng.
Cc yu cu s c tng hp v trnh by mt cch h thng theo mu nht nh
tu theo quy nh c th ca mi cng ty v ti liu ny s l mt cn c quan trng cho
vic pht trin cc k hoch d n. Cc yu cu c th c trnh by mt cch n gin
nh lit k tt c cc yu cu t mc tng hp n chi tit v phn loi theo tng ch

56

th d n lin quan n nhng cch trnh by phc tp hn nh c phn tm tt, cc m t

chi tit, cc ph lc km theo.
Tp ti liu trnh by yu cu c th bao gm nhng thnh phn sau:
Nhu cu ca doanh nghip, c hi cn nm bt, nhng bt cp trong cc hot ng
hin nay v l do trin khai d n
Mc tiu ca cng ty v ca d n
Cc yu cu v tnh nng hot ng ca sn phm, cc qu trnh thit k, ch to,
kim tra v chuyn giao.
Cc yu cu khc nh mc phc v, kt qu cng vic, s an ton, tnh bo mt,
mc p ng cc quy nh, s tr gip, s duy tr v o thi.
Cc yu cu cht lng.
Cc tiu chun chp nhn
Yu cu v o to
Cc gi nh v rng buc.
Cc yu cu phi c phn tch, ghi chp v qun l thng nht trong sut qu trnh
thc hin d n. Mt vn quan trng trong qun l yu cu l cng ty phi xy dng
bn quy nh qun l cc thay i d n mt cch chnh tc nh trnh by chng 3,
qu trnh thit lp trnh t u tin gia cc yu cu, c s d liu ghi chp cc yu cu gc
ban u v cc yu cu hin thi bao gm m ca yu cu, bi cnh xut hin yu cu, l
do a yu cu vo, ngun gc yu cu, mc u tin, yu cu c iu chnh ln th
bao nhiu, trng thi hin thi ca yu cu (ang c hiu lc, khng cn hiu lc, ch ph
duyt, b xung, ph duyt ) v thi gian hon thnh.
5.4 Xc nh phm vi
Xc nh phm vi l qu trnh pht trin m t chi tit v d n v sn phm. Cng
vic chun b m t chi tit v d n rt quan trng i vi thnh cng d n v c xy
dng da trn cc u ra chnh ca d n, cc gi nh v rng buc xc nh trong giai
on bt u d n. Trong giai on lp k hoch, phm vi d n c xc nh v m t
c th hn khi c thm thng tin v d n. Nhng ri ro, gi nh v rng buc hin thi
c phn tch mt cch ton din hn v c b xung v iu chnh khi cn thit.
Xc nh phm vi d n cn cn c vo vn kin d n, bn m t yu cu v ngun
ti nguyn ca cng ty nh cc chnh sch, quy trnh v biu mu i vi qun l phm vi
d n, ti liu lu tr v cc d n tin hnh trc y v cc bi hc kinh nghim trong
qu kh. Nh cp chng 3 vn kin d n m t mt cch khi qut cc c tnh
ca d n v sn phm v nu n v thc hin d n khng p dng vn kin d n (v d
nh thu) th c th s dng ti liu tng ng (v d hp ng) lm c s pht trin
chi tit phm vi cng vic.
57

Cc k thut thng c p dng xc nh phm vi d n l ly kin nh gi

ca chuyn gia, tin hnh phn tch sn phm, v t chc hi tho chuyn . kin nh
gi ca chuyn gia c p dng cho tng vn k thut chi tit. Cc chuyn gia c
trnh chuyn mn su c th n t rt nhiu ngun khc nhau, v d nh c th t cc
b phn chc nng trong cng ty, chuyn gia t vn, khch hng, cc hip hi ngh
nghip, cc t chc chuyn ngnh. i vi d n m cc u ra l sn phm th phn tch
sn phm l mt cng c rt hu hiu. Mi lnh vc ng dng u pht trin ra nhiu
phng php c kim chng chuyn cc m t khi qut v sn phm thnh cc
u ra c th. Phn tch sn phm bao gm tho r sn phm, phn tch h thng, phn
tch yu cu, thit k h thng, thit k cc thuc tnh hu dng ca sn phm v phn tch
cc thuc tnh hu dng ca sn phm.
Kt qu ca vic xc nh phm vi d n l bn m t phm vi d n trong m t
chi tit cc u ra ca d n v cc cng vic tin hnh to ra cc u ra. Bn m t
phm vi d n to ra s hiu bit thng nht gia tt c cc ch th d n v cng c th
ch r c nhng ni dung g khng thuc phm vi d n gip cho vic qun l mong
i ca cc ch th d n. Bn m t phm vi d n cho php nhm d n tin hnh lp k
hoch chi tit trong qu trnh thc hin, cung cp c s nh gi liu cc yu cu thay
i d n hoc khi lng cng vic b xung c nm trong phm vi d n hay khng. Bn
m t phm vi d n thng bao gm nhng ni dung sau:
M t phm vi sn phm m t chi tit cc c im, tnh cht ca sn phm
hoc dch v hoc kt qu cng vic
Cc tiu chun chp nhn sn phm xc nh r qu trnh v tiu chun chp
thun sn phm, dch v, hoc kt qu cui cng
Cc u ra ca d n - Cc u ra bao gm c sn phm/dch v v cc kt qu b
tr khc nh cc ti liu v cc bo co qun l d n
Nhng phn vic khng thuc d n xc nh nhng ni dung cng vic khng
thuc d n. M t r nhng g khng thuc phm vi d n nhm gip qun l mong i
ca khch hng. V d trong mt d n chung c cao tng, m t v u ra ca d n c
ghi cn h bn giao cho khch hng gm c mt ca ra vo, hai ca s, cc trang thit b
lp t bao gm la b phng tm v.v. cc u ch bnh nng lnh, u ch my git
nhng khng bao gm bnh nng lanh v my git.
Cc rng buc ca d n - Lit k v m t cc rng buc ca d n v d ngn
sch d n, thi gian hon thnh d n hoc tin hon thnh cc hng mc cng vic
chnh. Nu d n lm theo hp ng vi khch hng th cc iu khon hp ng chnh l
cc rng buc ca d n.

58

 Cc gi nh d n - Lit k cc gi nh v nh hng ca gi nh n d n
trong trng hp gi nh c chng t khng ng (ri ro). Trong qu trnh lp k
hoch nhm d n phi thng xuyn xc nh, ghi chp v kim chng gi nh.
5.5 Cu trc chia nh cng vic (WBS)
Khi nim: Cu trc chia nh cng vic l qu trnh phn chia lin tc cc u ra
v cng vic ca d n thnh cc thnh phn nh hn c th qun l c.
Cu trc chia nh cng vic l s chia nh lin tc theo cu trc phn r mt cch h
thng xut pht t u ra ca d n m i d n tin hnh nhm t c mc tiu d n
v to ra cc u ra cho d n. Cc cp chi tit k tip nhau ca WBS trnh by cc
cng vic ca d n mt cch chi tit hn. Cu trc chia nh cng vic l mt cch t
chc v xc nh ton b phm vi d n, v trnh by cng vic c xc nh trong
bn m t phm vi d n c thng qua. p dng cu trc chia nh cng vic gip
cho nh qun l d n bit chc chn rng tt c cc sn phm v khi lng cng vic
c xc nh, gip kt hp d n vi c cu t chc cng ty phn cng trch nhim
thc hin cho tng b phn v c nhn, v thit lp c s cho kim sot thc hin d n.
V c bn, WBS l bn phc tho ton b d n vi cc cp chi tit khc nhau.
S 5.1 trnh by nhng cch thc phn nhm ch yu thng c p dng trong
pht trin cu trc chia nh cng vic. WBS bt u cp u tin vi d n l u ra
cui cng. Cc u ra chnh, hoc cc h thng chnh, hoc cc giai on chnh ca d n
c xc nh trc, tip theo cc phn vic nh hn hon thnh cc phn vic ln
c xc nh. Qu trnh chia nh c lp li nh vy cho n khi mc chi tit ca
u ra nh n mc c th qun l c v mt ngi c th chu trch nhim v kt qu
thc hin. u ra nh nht thng c phn chia thnh cc thnh phn nh hn gi l
gi cng vic. Gi cng vic l cp thp nht trong cu trc chia nh cng vic v l
cp chi tit m chi ph v thi gian thc hin cng vic c th c tnh mt ng tin
cy v c th qun l c. WBS cung cp thng tin cc mc chi tit khc nhau dnh
cho cc cp qun l khc nhau. Cp 1 v cp 2 trnh by ton b thng tin v mc
tiu d n v ph hp cho lnh o cp cao, cp 3 v 4 cho lnh o cp trung v cp
5 l nhng thng tin rt chi tit ph hp cho cp qun l thp nht.

59

S 5.1: Cu trc chia nh cng vic

Cp

Cu trc chia nh

M t

D n

D n hon chnh

Cc u ra chnh

u ra

Cc u ra b tr

Tiu u ra

u ra nh nht

im kim sot

Cp qun l thp
nht ph trch

Nhm cc gi cng vic li vi

nhau theo di trch nhim
v tnh hnh thc hin

Cc hot ng c xc nh
c th

Gi cng vic

Tc dng ca WBS i vi nh qun l d n

WBS xc nh tt c cc yu t ca d n theo mt cu trc nht nh v thit lp
nn cc mi quan h vi u ra cui cng ca d n. Hy hnh dung d n l mt gi cng
vic ln v c chia nh k tip nhau thnh cc gi cng vic nh hn, nh vy d n
chnh l tng hp ca tt c cc gi cng vic nh chi tit .
WBS gip ch cho nh qun l d n trn nhng kha cnh sau:
H tr cho vic nh gi kt qu thc hin v chi ph, tin , v cht lng tt
c cc cp qun l trong cng ty trong sut chu k sng d n.
Cung cp cho cc nh lnh o thng tin ph hp vi tng p qun l, v d, cp
qun l cao nht quan tm n cc u ra chnh ca d n, trong khi cp qun l thp
nht s ph trch cc u ra nh v cc gi cng vic.
Khi pht trin WBS, trch nhim thc hin cc hot ng d n c phn cng

60

cho cc b phn v c nhn trong cng ty khi kt hp WBS vi c cu t chc ca cng

ty.
Gip cho nh qun l d n lp k hoch cng tc, iu cng vic v d ton
ngn sch do WBS cung cp mt khun kh theo di chi ph v kt qu thc hin bng
cch tng hp chi ph thc t v chi ph k hoch ca cc gi cng vic nh thnh cc yu
t ln hn gip cho vic o lng kt qu thc hin c th theo di theo cp qun l v
theo kt qu u ra.
WBS xc nh cc knh thng tin v h tr trong vic iu phi cc b phn trong
d n do WBS cho bit trch nhim ca c nhn v b phn trong vic thc hin cc phn
cng vic d n.
Thc hin cu trc chia nh cng vic
Hnh 5.2 trnh by mt WBS n gin ho cho d n pht trin my tnh c nhn.
Ti cp 1 l sn phm cui cng ca d n trong v d ny l m hnh mu v chic
my tnh c nhn.
Cp 2 trnh by mt phn ca bn lit k cc u ra cn thit pht trin chic
my tnh c nhn. Mt u ra l cc b phn lu tr d liu (phn c bi ) c to
thnh bi ba u ra nh hn: lu tr USB ngoi vi, a cng v a laze.
Cui cng a cng li bao gm 4 thnh phn (4 u ra nh hn): m t, bo mch,
khung sn a v u t c/ghi. Cc u ra nh nht ny chnh l cc yu t c th qun
l chi tit nht ca d n.Mi u ra li bao gm mt s gi cng vic c thc hin bi
mt b phn trong cng ty. Tng u ra s c chia nh lin tip theo cch thc nh vy.
Tuy nhin khng cn thit phi phi chia nh cc u ra ca WBS theo cng mc chi
tit ging nhau.
Mc chi tit nht ca WBS c gi l gi cng vic. Cc gi cng vic l cc
nhim v thc hin trong mt khong thi gian ngn, c im bt u v kt thc, c s
dng ngun lc v tiu hao chi ph. Mi gi cng vic l mt im mt kim sot. Nh
qun l gi cng vic chu trch nhim theo di vic hon thnh gi cng vic m bo
ng tin , ng ngn sch, v p ng cc tiu chun cht lng. Kinh nghim thc t
cho thy mi gi cng vic khng nn ko di qu 10 ngy lm vic hoc mt k bo co
(hoc p dng mt quy tc chung l gi cng vic khng ko di qu 0.5% hoc 1% tng
qu thi gian thc hin d n). Nu mt gi cng vic c thi gian thc hin di qu 10
ngy lm vic, cn kim tra hoc thit lp cc mc thi gian gim st trong qu trnh thc
hin v d cch nht 3 hoc 5 ngy tin thc hin v cc vn pht sinh s sm
c pht hin trc khi tr nn qu mun. Mi gi cng vic trong cu trc WBS cng
c lp vi gi cng vic khc ca d n cng tt.

61

Phn bit gia u ra nh nht v gi cng vic. Thng thng u ra nh nht ca

cu trc WBS thng bao gm mt s gi cng vic do hai hoc ba phng ban chc nng
trong cng ty thc hin. V vy cc u ra nh nht khng c thi gian hon thnh ca t
bn thn n, khng tiu dng ngun lc v ti chnh trc tip. Thi gian thc hin cho
mt u ra nh nht c xc nh da trn gi cng vic bt u thc hin u tin v
gi cng vic kt thc sau cng v s chnh lnh chnh thi gian thc hin ca u ra
nh nht . Cc ngun lc v chi ph thc hin u ra chnh l tng ca cc ngun lc
v chi ph ca vic thc hin tt c cc gi cng vic cu thnh nn u ra nh nht .
Cc u ra ln hn s c s dng trong vic gim st tnh hnh thc hin d n
cho nn gi cng vic l n v c s c s dng trong lp k hoch, iu v kim
sot tnh hnh thc hin d n.
Gi cng vic cung cp nhng thng tin sau:
Xc nh ni dung cng vic l g
Xc nh thi gian cn thit hon thnh gi cng vic
Xc nh ngn sch theo thi gian hon thanh gi cng vic
Xc nh cc ngun lc cn thit thc hin gi cng vic
Xc nh mt c nhn ph trch gi cng vic
Xc nh cc im mt kim sot theo di tin thc hin.
Mt u ra nh nht bao gm nhiu gi cng vic v thng do ti thiu hai n v
trong cng ty thc hin. V d u ra bo mch ca a cng yu cu phi thc hin by
gi cng vic v do bn b phn trong cng ty thc hin bao gm b phn thit k, sn
xut, kim tra v phn mm (xem s 5.2). Cc gi cng vic nm trong giao din gia
u ra nh nht v b phn chc nng ph trch cp qun l thp nht gi l u mi
kim sot. Cc u mi kim sot s c nh m s to ra mt cu trc tng hp
thng tin v chi ph, tin v ngun lc.
Mi u mi kim sot l mt im mt qun l v phm vi, chi ph, tin c
tch hp li theo chiu dc kt ni vi cc u ra v theo chiu ngang kt ni vi c cu t
chc d n v so snh vi gi tr to ra nh gi kt qu thc hin. Mt u mi kim
sot (cost account hoc control account) c th bao gm mt hoc nhiu gi cng vic tuy
nhin mt gi cng vic ch kt hp duy nht vi mt u mi kim sot.
Khi nim: Cu trc phn tch t chc (OBS) l mt cu trc t chc phn cng
trch nhim cho tng gi cng vic.
Kt hp cu trc chia nh cng vic vi cu trc phn tch t chc (OBS) s rt
thun tin trong vic theo di v kim sot d n. Giao im gia WBS v OBS gi l
im kim sot (u mi gn ni dung cng vic vi trch nhim thc hin). Vic gim
st d n c th c theo di theo hai hng: theo kt qu u ra v theo trch nhim
62

phn cng.
Trong giai on thc hin d n, tin thc hin d n c th theo di theo trc
tung theo cc u ra v theo trc honh theo trch nhim phn cng. S 5.3 trnh
by mt cch hnh nh v kt hp gia WBS v OBS. Tuy nhim i vi mt d n
ln phc tp th vic trnh by di dng s nh vy l iu khng th. Cc phn
mm qun l d n c th cho php theo di d n theo WBS v OBS theo mt dng
khc (bng 5.1 v 5.2)

63

S 5.2: Cu trc chia nh cng vic

Cp
Mu my tnh c nhn

Nh cung cp,
phn mm,
ng dng

Cc mc khc na

Cc a lu
tr

Chut, bn
phm, loa

USB

la de

B vi s l

cng

B nh trong

ROM

Cc u ra nh nht

M t

Bn mch

Khung sn

RAM

BIOS/h thng
vo/ra c bn

I/O

CT

u c/ghi

Cc gi cng vic

64

in

Bng 5.1: Phn loi thng tin theo cu trc chia nh cng vic (WBS)
Chi ph lao ng trc tip

1.1.3

a cng

1.1.3.1

M t

1660
10

Mua hng
1.1.3.2

1.1.3.3

10

Bn mch

1000

Thit k

300

Sn xut

400

Kim tra

120

Phn mm

180

Khung sn

50

Sn xut
1.1.3.4

50

u c/ghi

600

Thit k

300

Sn xut

200

Kim tra

100

65

S 5.3: Kt hp WBS vi c cu t chc ca cng ty OBS

Cp

Mu my tnh c nhn

Cc mc khc na

Nh cung cp,
phn mm,
ng dng

Chut, bn
phm, loa

USB

B vi s l

Cc a
lu tr

laze

cng

B nh trong

BIOS/h thng
vo/ra c bn

in

Cc u ra nh
nht

M t

Bn mch

Khung
Xn

u c/ghi
S hiu mt
kim sot

Mt kim sot

Thit k
Ch to
Mt kim sot

Sn xut

Mt kim sot
Gi cng vic

Cng ty

Mt kim sot

Kim tra

Mua hng

Phn mm

Mt kim
sot

Mt kim sot

Lp ngn sch
theo thi gian
Mt kim sot

Thi gian

66

Bng 5.2: Phn loi thng tin theo c cu t chc cng ty (OBS)
Chi ph lao ng trc tip
Thit k

600

1.1.3.2

Bn mch

300

1.1.3.4

u c/ghi

300

Sn xut

650

1.1.3.2

Bn mch

400

1.1.3.3

Khung sn

50

1.1.3.4

u c/ghi

200

Kim tra

220

1.1.3.2

Bn mch

120

1.1.3.4

u c/ghi

100

Mua hng
1.1.3.1

10
M t

10

Phn mm
1.1.3.2

180
Bn mch

180

Tng cng

1660

Pht trin WBS l n lc chung ca c nhm d n. Cng mt kt qu u ra nht nh

ca d n c th c nhiu cch thc trin khai thc hin khc nhau cho nn c th c nhiu
cu trc WBS khc nhau tu thuc vo cch thc trin khai cng vic. Kinh nghim cho thy
rng khng nn bt u tin hnh WBS t s khng m nh qun l d n phi khai thc ti
a nhng kin thc v kinh nghim tch lu c t vic p dng WBS ca cc d n
tng t lin quan tin hnh trc , v d cc biu mu tin hnh WBS p dng cho cc
loi hnh d n ca cng ty. Huy ng ti a cc chuyn gia c kinh nghim trong lnh vc
chuyn mn vo vic pht trin WBS. i vi cc d n nh, tt c thnh vin nhm d
n c th cng ngi vi nhau pht trin ra WBS. i vi cc d n ln phc tp, ngi chu
trch nhim v cc u ra chnh ca d n s phc tho ra cc tiu u ra chnh chi tit cp
hai v cp ba v phn cng cho cp di chu trch nhim tip tc chia nh cc tiu u ra
nh thnh cc thnh phn nh hn v tip tc chi tit ho ra thnh cc gi cng vic.
To lp c s d liu cho WBS. ti u ho tnh hu dng kt qu ca WBS ph

67

thuc vo vic to ra c s d liu phc v cho cc yu cu qun l d n. C s d liu v

WBS cung cp thng tin chi tit v cc thnh phn ca WBS bao gm c cc gi cng vic
v cc mt kim sot. C s d liu v WBS thng cha ng cc thng tin sau:
M ho cc gi cng vic
M t cng vic
B phn chu trch nhim thc hin
Bn danh sch cc s kin chnh ca d n (milestones)
Thi gian biu thc hin ca cc cng vic
Ngun lc yu cu
c tnh chi ph
Tiu chun cht lng
Tiu chun chp nhn
Cc thng s k thut
Thng tin v hp ng.
Tng hp thng tin theo cc u ra v cc b phn
Cc gi cng vic v u mi kim sot ng vai tr nh l mt c s d liu cc
cng tc lp k hoch, iu v kim sot c trin khai. Cc u mi kim sot c th
bao gm mt s gi cng vic. Mi gi cng vic cung cp thng tin v thi gian, chi ph,
ngun lc, trch nhim thc hin, v cc im kim sot c s dng theo di tnh hnh
thc hin d n.
S 5.4 trnh by s liu gi nh v chi ph nhn cng v cc gi cng vic cho mt
yu t u ra l a cng ca mt d n pht trin mt mu my tnh c nhn.
Giao im gia bo mch v b phn sn xut cho thy c hai gi cng vic trong mt
u mi kim sot vi chi ph 140 v 260 la v tng cng l 400 la. Tng hp theo u
ra bo mch (cng tt c cc gi cng vic thuc u ra ny) l 1000 la. a cng cp 1
c chi ph l 1600 la. Tng hp theo cc b phn trong cng ty cng theo cch tng t.
V d, phng thit k c trch nhim i vi cc gi cng vic trong im kim sot thuc v
bo mch v u ghi/c. Cc im kim sot u c chi ph l 300 v t0ngr l 600 la.
5.6 Xc nhn phm vi
Xc nhn phm vi hay cn gi l kim tra v thng nht phm vi - l qu trnh r xot
li ton b phm vi d n v c c s chp thun chnh thc v cc u ra ca d n. Xc
nhn phm vi bao gm vic thng nht vi khch hng v ngi bo tr m bo rng cc
u ra p ng cc yu cu ca h v c c s chp thun chnh thc t khch hng v
68

ngi bo tr.
Xc nhn phm vi nhm m bo rng khch hng v ngi bo tr s c cung cp
ci m h thc s mong mun, v p ng c cc yu cu v chi ph, cht lng, tin
thc hin v to ra cc kt qu d n nh mong i.
Xc nhn phm vi khc vi kim sot cht lng theo ngha rng xc nhn phm vi
lin quan n vic t c s chp thun chung cc u ra ca d n trong khi kim
sot cht lng lin quan n vic m bo cc u ra phi p ng cc tiu chun cht
lng ra. Thng thng kim sot cht lng c tin hnh trc khi thc hin xc
nhn phm vi.

69

S 5.4: Tng hp chi ph nhn cng trc tip

Cc a
$5160

USB
$500

M t 10

cng
1660

Bn mch
1000

Khung
sn 50

u c/ghi
600

Tng hp theo cc u ra

Tng chi ph cho mt kim sot

Chi ph gi cng vic

laze
3000

Thit k 600
Ch to 1250
Sn xut 650
Cng ty $1660
Kim tra 220

Mua hng 10

Phn mm 180

Tng hp theo cc b phn ca cng ty

70

5.7 Kim sot phm vi

Kim sot phm vi l qu trnh theo di tnh hnh hin ti ca phm vi sn phm v
phm vi d n v qun l nhng thay i trong cc k hoch d n ban u. Thay i trong
qu trnh thc hin d n l khng th trnh khi v c th bt ngun t bt k ch th no c
lin quan n d n nh t khch hng, ch u t, nh qun l d n, thnh vin i qun l
d n, v cc s kin ri ro. Kim sot thay i phm vi d n m bo rng tt c cc yu
cu thay i, cc bin php khc phc hay phng nga xut ra phi tun theo mt quy
trnh kim sot thay i thng nht. Kim sot thay i phm vi d n c p dng qun
l cc thay i khi chng sy ra v kt hp vi cc qu trnh kim sot khc. Khi xut thay
i c chp thun v thc hin th cn phi cp nht phm vi d n v cc k hoch d
n khc nh cc k hoch v chi ph, tin phn nh s thay i ca d n v cp nht
cc ti liu d n c lin quan khc v d nh ti liu qun l cc yu cu ca d n.

Cu hi tho lun
1. Hy trnh by mt s k thut chnh s dng trong thu thp yu cu d n.
2. Hy trnh by ni dung ca cu trc chia nh cng vic WBS.
3. Hy nu tc dng ca p dng cu trc chia nh cng vic WBS i vi nh qun l
d n.
4. Gi cng vic cung cp nhng thng tin g?
5. Hy trnh by v tho lun v mt v d p dng cu trc chia nh cng vic WBS cho
mt d n c th m anh/ch bit.
6. Hy nu ni dung ca xc nhn phm vi v kim sot phm vi d n.

71

CHNG 6: QUN L TIN D N

Mc tiu
Sau khi kt thc chng, hc vin c kh nng:
Pht trin c s mng d n s dng phng php AON (hot ng biu din
bng im mt).
Hiu c vic c tnh thi gian thc hin cc hot ng d n l c s cho vic lp
k hoch v kim sot tin d n.
Hiu c cc nguyn tc p dng trong c tnh thi gian thc hin cng vic.
Nhn bit c cc phng php c tnh thi gian thc hin tng cng vic v c d n.
Hiu c qu trnh tnh ton cc mc thi gian sm nht, thi gian mun nht, thi
gian d tr v cc hot ng nm trn ng Gng.
Hiu c ngha v vai tr ca thi gian d tr trong cng tc lp k hoch tin
thc hin cc hot ng.
Hiu c s mng d n l cng c quan trng trong vic lp k hoch, iu
v theo di tin thc hin d n.
Hiu v vn dng c mt s k thut theo di v kim sot tin thc hin d n.
6.1 Qun l tin d n
Thnh cng ca d n ph thuc vo mc m d n p ng cc yu cu v thi hn
hon thnh, trong ngn sch cho php v cc tiu chun cht lng ra. S mng d n l
mt cng c s dng trong lp k hoch, iu v theo di tin thc hin d n. S mng
d n chnh l bn k hoch cng vic d n c trnh by di hnh thc s mng.
Khi nim: S mng trnh by cc cng vic phi thc hin, trnh t l gc thc hin
cc cng vic, s ph thuc ln nhau gia s hon thnh cc cng vic, thi gian bt u v
thi gian kt thc ca tng cng vic, cc cng vic nm trn ng gng, thi gian d kin
hon thnh c d n.
S mng l c s pht trin h thng thng tin d n v c nh qun l d n
s dng ra cc quyt nh lin quan n qun l tin , chi ph v khi lng cng vic
hon thnh. S mng d n (k hoch hot ng d n) l c s cho vic lp cc k
hoch nhn s, k hoch ngun lc, k hoch mua sm, k hoch ti chnh d n.
Khi nim: Qun l tin d n l cc qu trnh tin hnh m bo hon thnh d
n ng thi hn bao gm lp k hoch tin d n, theo di tin thc hin d n, so
snh tin thc t vi tin k hoch v tin hnh cc hot ng iu chnh cn thit
m bo hon thnh d n theo ng k hoch ban u hoc theo k hoch iu chnh.

72

Ni dung ca qun l tin d n bao gm cc bc cng vic sau:

Xc nh cc hot ng: xc nh cc hot ng c th phi thc hin to ra cc
u ra ca d n
Xc nh trnh t thc hin cc cng vic: xc nh cc mi quan h gia cc cng
vic d n
c tnh cc ngun lc thc hin cng vic: c tnh chng loi v s lng
nguyn vt liu, nhn lc, my mc thit b thc hin tng cng vic
c tnh thi gian thc hin cng vic: c tnh khong thi gian cn thit hon
thnh tng cng vic da trn c tnh v ngun lc s dng
Pht trin k hoch tin : phn tch trnh t thc hin cc cng vic, thi gian thc
hin cng vic, yu cu v ngun lc v rng buc v thi gian thc hin d n pht trin
k hoch tin .
Kim sot tin : theo di tin thc hin, phn tch tnh hnh thc hin v qun l
thay i v k hoch tin .
Cu trc chia nh cng vic WBS xc nh cc gi cng vic cn phi thc hin to
ra cc u ra ca d n. Trong ni dung ca gio trnh ny, hot ng l mt yu t ca d n c
th bao gm mt hoc mt s gi cng vic. Kt qu ca vic p dng k thut chia nh cng
vic WBS cho php chng ta xc nh v lit k c tt c cc hot ng ca d n.
6.2 Xc nh trnh t thc hin cc cng vic
Cc hot ng ca d n c mi quan h ph thuc vi nhau v trnh t thc hin tu
thuc vo l gc k thut ca cng ngh to ra sn phm, ph thuc vo cc quyt nh ca
nhm d n, ph thuc vo mc sn c ca ngun lc.
Mi quan h ph thuc v l gc thc hin cc cng vic. Mi quan h v l gc thc
hin s quy nh hot ng no c thc hin trc, hot ng no c thc hin sau v l
mi quan h bt buc v cn gi l mi quan h ph thuc cng. V d, d n xy nh bao
gm ba cng vic (1) mng, (2) xy tng (3) lp mi. Mi quan h ph thuc v l gc
thc hin quy nh rng khng th dng khung nh v xy tng khi cha tin hnh mng
nh xong. Hoc trong d n pht trin sn phm mi, chng ta khng th tin hnh cng vic
kim tra/chy th sn phm khi m sn phm mu vn cha sn xut xong. D n pht trin
mt phn mm mi c th bao gm cc hot ng (1) thit k, (2) vit dng lnh (3) kim th
theo mt trnh t thc hin nht nh.
Mi quan h ph thuc vo quyt nh ca nhm d n. Nhm d n cng c th quyt
nh cc mi quan h ph thuc gia cc hot ng trong qu trnh xc lp trnh t thc hin cc
cng vic. Da trn kin thc v kinh nghim m nhm d n quyt nh trnh t thc hin cc
cng vic hoc da trn nhng kha cnh c th v c th ca d n m mt trnh t thc hin
nht nh c a thch hn cc trnh t thc hin khc. Khi nhm d n quyt nh mt trnh t

73

thc hin nht nh no th cn phi vn bn ho v gii trnh c th v cn lin quan n vic

xc inh thi gian d tr ca cc hot ng v iu ngun lc.
Mi quan h ph thuc vo mc sn c ca ngun lc: Do hn ch v ngun lc
hoc do nhng yu cu qun l m trnh t thc hin cc cng vic theo l gc k thut ban
u b thay i chuyn t tin hnh song song sang tin hnh tun t hoc t tin hnh
tun t sang tin hnh ng thi cng vi vic p dng tr trong xc nh cc mi quan h.
Tt c cc hot ng d n, ngoi tr hot ng u tin v hot ng cui cng, u c
t nht mt cng vic tin hnh trc v mt cng vic tin hnh sau. S mng d n
thng s dng bn mi quan h v trnh t thc hin cc hot ng.
Cc mi quan h gia cc hot ng biu din trong s mng c th s dng
tr. tr l khong thi gian ti thiu m mt cng vic ph thuc phi ch c th
bt u hoc kt thc. V d mt n hng mua nguyn vt liu u vo c thc hin
trong 1 ngy nhng phi ch 18 ngy sau th nh cung cp mi c th giao hng cho cng ty
ti chn cng trnh.
Mi quan h kt thc - bt u: s bt u ca mt cng vic tin hnh sau ph thuc
vo s hon thnh ca cng vic tin hnh trc. y l mi quan h c s dng ph bin
nht trong pht trin s mng.
Mi quan h kt thc - kt thc: Vic hon thnh ca cng vic tin hnh sau ph
thuc vo s hon thnh ca cng vic tin hnh trc. V d cng vic kim tra c tin
hnh sau ch c th hon thnh khi cng vic sn xut sn phm mu tin hnh trc hon
thnh bi v vic kim tra tng b phn ca sn phm mu c th c tin hnh trc khi
vic sn xut sn phm mu hon thnh. Mi quan h ny thng c s dngtong cc
tnh hung m hai hay nhiu hot ng kt thc cng mt lc.
Mi quan h bt u - bt u: S bt u ca cng vic tin hnh sau ph thuc vo
s bt u ca cng vic tin hnh trc. Mi quan h hon thnh - bt u thit k ngi
nh, mng thng thng c th chuyn thnh mi quan h bt u - bt u vi mt
tr nht nh chng hn nm ngy. Sau khi hot ng thit k c bt u nm ngy th c
th bt u tin hnh mng bi v khng cn phi ch cho n khi thit k chi tit c ngi
nh hon thnh mi bt u mng m c th bt u cng vic mng ngay sau khi thit
k chi tit phn mng hon thnh.
Mi quan h bt u hon thnh: Vic hon thnh mt cng vic sau ph thuc vo
s bt u ca cng vic tin hnh trc. V d cng vic vit hng dn s dng sn phm
c th c hon thnh sau khi cng vic kim tra sn phm mu bt u vi mt thi gian
nht nh. Mi quan h bt u hon thnh ny t khi c s dng trong thc t.
S dng cc mu s mng d n chnh tc s gip y nhanh vic xc nh trnh t

74

thc hin cng vic. S mng mu chnh tc c th p dng cho c d n hoc cho tng hng
mc chnh ca cc d n tng t. Mu s mng cho cc hng mc chnh hoc cho cc u ra
chnh, v d, l cc tng trong d n xy dng nh cao tng, th nghim lm sng trong cc d n
nghin cu pht trin dc phm mi, vit dng lnh lp trnh cho cc m un ca d n phn
mm, hoc giai on khi ng d n ca cc d n pht trin kinh t -x hi.
Kt qu ca bc xc nh trnh t thc hin cc cng vic l mt s mng d n. S
mng d n biu din cc hot ng v trnh t l gc thc hin. S mng d n c th
pht trin bng tay hoc bng cch s dng phn mm qun l d n. S mng d n c
th pht trin cho ton b d n vi tt c cc hot ng chi tit hoc cho cc hng mc cng
vic chnh (cc hot ng gp). S mng thng i km vi bn m t tm tt v phng
php pht trin s mng.
S 6.1 Trnh t l gc thc hin cc cng vic
Rng buc k thut

mng

Xy
tng

Lp
mi
Kt
thc

Bt
u
Thit
k

Rng buc ngun lc

Kim
th

M
lnh

Mua n
ung

Trang tr
phng ci

Lp
KH

n khch

Thu ban
nhc

Lp
KH

Thu ban
nhc

Trang tr
phng ci

75

Mua n
ung

n khch

6.3 c tnh cc ngun lc v thi gian thc hin hot ng.

c tnh cc ngun lc thc hin hot ng l qu trnh c tnh chng loi v s
lng nguyn liu, nhn lc, thit b, vt liu thc hin tng hot ng. c tnh cc
ngun lc thc hin hot ng cn xut pht t cc yu cu ca mi hot ng xc nh
ngun lc cho vic thc hin tng hot ng. Cc ngun lc, v d, ngun nhn lc c th
phn loi chi tit theo cc lnh vc chuyn mn su c th: th in, th c kh, th mc, th
n; v cp bc nht nh: mi vo ngh, thun thc, lnh ngh.
c tnh thi gian thc hin cng vic l qu trnh c tnh cc khong thi gian cn
thit hon thnh cng vic vi mc huy ng ngun lc nht nh.
Mt s nguyn tc chung trong c tnh cc ngun lc v thi gian thc hin hot ng
Ngi c tnh am hiu su v hot ng. Nhng ngi tham gia vo c tnh cc
ngun lc v thi gian thc hin cng vic phi l nhng ngi c kin thc v kinh nghim
chuyn su v cng vic. V d nhm d n thit k mt mu t mi phi am hiu v nhng
thnh tu mi nht trong cng ngh ch to t t ng. Nhm d n xy dng phi am hiu
v cc tiu chun v nh mc p dng trong ngnh xy dng.
S dng nhiu ngi cng tham gia c tnh. Mi ngi tham gia c tnh u b nh
hng bi nhng sai lch mang tnh c nhn nht nh cho nn hn ch nhng sai lch ny
nn s dng nhiu ngi cng c tnh cho tng vn . Thng qua s bn bc trao i gia
nhng ngi tham gia s gip hn ch bt s cc oan trong vic a ra nhng con s c
tnh m khng phn nh ng tnh hnh thc t.
c tnh trong iu kin bnh thng. iu kin bnh thng v ngun lc huy ng,
chuyn mn, phng php lm vic, cng lm vic, thi gian lm trong ngy trong tun
v cc iu kin khc.
S dng thng nht v nht qun n v o thi gian trong c tnh thi gian thc
hin cc hot ng.
Cc c tnh l c lp vi nhau. c tnh thi gian thc hin ca mt hot ng c
lp vi cc c tnh thi gian thc hin ca tt c cc hot ng khc.
Cc c tnh thi gian thc hin tng hot ng cn cn nhc n tnh ri ro trong
vic thc hin hot ng.

76

Cc phng php c tnh

1. c tnh v nh gi ca cc chuyn gia. Mt phng php c tnh c cho l tin
cy nht chnh l c tnh ca cc chuyn gia c kinh nghim trong vic thc hin cc hot
ng cc d n tng t trc . Cc c tnh ca cc chuyn gia sau c tng hp
li thnh c tnh chung cho tng hot ng.
2. Phng php tng t hoc da trn tiu chun. Da trn tnh tng t vi d n
trc trn cc kha cnh nh thi hn hon thnh, kinh ph, quy m, mc phc tp, lm
c s cho vic c tnh ngun lc v thi gian thc hin tng hot ng vi s iu chnh
ph hp cho d n mi. Phng php tng t c th p dng cho ton b d n, tng hng
mc d n, v cho tng hot ng c th.
3. Phng php tham s. Phng php tham s da trn mi quan h thng k trong
qu kh gia cc i lng c tnh cc ngun lc, thi gian v chi ph thc hin hot
ng. V d da trn s liu qu kh v thi gian, chi ph, v ngun lc thc hin mt n
v khi lng cng vic chng ta c th c tnh c tng thi gian, chi ph v ngun lc
thc hin cng vic bng cch chia tng khi lng cng vic thc hin cho thi gian (chi
ph, ngun lc) thc hin mt n v cng vic. V d mt t cng nhn c kh nng lp t
25 mt cp trong mt gi, nh vy lp t 1000 mt cp th t cng nhn cn phi thc
hin trong 40 gi (1000 mt chia cho 25 mt/gi = 40 gi)
4. Phng php c tnh ba im. c tnh thi gian v chi ph thc hin mt cng
vic c th chnh xc hn nu chng ta tnh n mc ri ro trong vic thc hin cng vic
v di khng chc chn ca thi gian thc hin cng vic. Khi nim c tnh ba im l
mt k thut p dng bt ngun t PERT s dng ba c tnh xc nh gn ng cho thi
gian thc hin mt hot ng.
Thi gian c kh nng sy ra nht (m). L thi gian thc hin cng vic trong iu
kin bnh thng v phn b cc ngun lc, nng sut lao ng, s mong i v mc sn
sng cho hot ng v cc iu kin thc hin khc
Thi gian thc hin trong iu kin tt nht (lc quan - a). l thi gian thc hin
cng vic trong iu kin tt nht c th
Thi gian thc hin trong iu kin km thun li nht (bi quan - b) l thi gian thc
hin trong tnh hung kh khn nht.
Thi gian trung bnh thc hin cng vic tnh c bng cch ly trung bnh c trng s
ca ba c tnh trn theo cng thc sau: t = (a + 4m + b)/6.
5. Phn tch d phng. c tnh thi gian v ngun lc thc hin cng vic c th bao
77

gm c thi gian v ngun lc d phng p dng cho mc ri ro trong qu trnh thc hin
cng vic. Thi gian d phng c th xc nh theo mt t l phn trm nht nh ca thi
gian thc hin cng vic hoc theo mt phng php nh lng thng k no .Thi gian
d phng c th xc nh cho c d n v cho tng cng vic v phi c ghi chp r rng
trong ti liu v qun l tin d n.
Vic c tnh ngun lc v thi gian thc hin d n c th tin hnh t trn xung (top
down) hoc t di ln (bottom up). c tnh t trn xung l c tnh tng chi ph v
thi gian thc hin ton b d n do cc chuyn gia c kinh nghim v cc d n tng t
v/hoc do cc nh qun l cp cao tin hnh a ra c tnh. c tnh t trn xung thng
c p dng trong nhng trng hp, v d nh: d n chin lc quan trng, d n c mc
khng chc chn cao, d n ni b nh, d n c phm vi hay thay i (v d cc d n v
pht trin h thng thng tin).
c tnh t di ln l xut pht t cc yu t chi tit ca d n nh t cc gi cng
vic trong cu trc chia nh cng vic WBS v cc hot ng trong s mng d n pht
trin t phng php ng gng c tnh cc ngun lc, chi ph, thi gian thc hin tng
hot ng ri tng hp nn thnh c tnh tng ngun lc, chi ph, thi gian thc hin c d
n. c tnh t di ln thng c p dng trong cc trng hp nh do yu cu ca qun
l phi c tnh chi tit, do cc d n k kt hp ng cn phi c tnh chi tit, do khch
hng yu cu phi gii trnh chi tit v thi gian v chi ph thc hin d n.
Mt phng php c tnh c p dng ph bin trong thc t l kt hp ng thi c
c tnh t trn xung v c tnh t di ln: a ra c tnh s b t trn xung, pht trin
chi tit WBS ri tin hnh c tnh t di ln, pht trin tin v ngn sch thc hin, kt
hp vi c tnh t trn xung v iu chnh cc khc bit, thng nht v ly lm c tnh
chnh thc cui cng.
6.4 Pht trin tin d n
Pht trin tin d n l qu trnh phn tch trnh t thc hin cc cng vic, thi gian
thc hin, cc yu cu v ngun lc v cc rng buc v tin lp tin . a cc thng
s v cng vic, thi gian thc hin, cc ngun lc vo cng c lp tin s cho ra mt bng
tin d n vi cc mc thi gian d kin hon thnh tng cng vic c th. Pht trin mt
bn tin d n l mt qu trnh c lp li nhiu ln c c mt tin p ng tt
nht cc yu cu ca cc bn lin quan. Tin d n xc nh thi gian bt u v thi gian
kt thc cho tng hot ng v cc s kin chnh. Pht trin tin d n c th i hi phi
xem xt v c tnh li cc mc thi gian v cc ngun lc a ra mt bn tin d n
c nhm qun l d n chp nhn v tr thnh bn k hoch tin theo di v kim sot
78

tin thc t. Bn k hoch tin d n l mt cu thnh trong bn k hoch qun l d n.

Cc k thut p dng trong lp tin d n
6.4.1 S mng d n (phng php ng gng)
S mng d n l mt trnh by bng biu v trnh t thc hin cc cng vic,
mi quan h ph thuc gia cc cng vic, thi gian bt u v thi gian kt thc ca tng
cng vic, v cc cng vic nm trn ng gng. S mng d n cho bit tin d n
thng qua vic xc nh mi quan h ph thuc, trnh t v thi gian bt u v kt thc ca
tt c cc hot ng.
Mt s ng dng ca s mng d n
L c s cho vic iu ngun nhn lc v trang thit b
Tng cng s trao i thng tin gia cc cn b d n
L c s c tnh thi gian hon thnh d n
L c s lp k hoch ti chnh
L cn c xc nh cc hot ng nm trn ng gng khng cho php chm ch
Gip cho nh qun l d n theo di v kim sot tin thc hin d n
Mt s nguyn tc p dng pht trin s mng d n.
- S mng chy t tri sang phi
- Mt hot ng khng th bt u cho n khi tt c cc hot ng tin hnh trc
c hon thnh
- Cc mi tn ca s mng ch chiu hng v trnh t thc hin. Cc mi tn c th
giao nhau.
- Mi hot ng phi c mt ch s xc nh duy nht
- Ch s xc nh cng vic thc hin sau phi ln hn ch s xc nh ca tt c cc
cng vic tin hnh trc .
- Cc mi tn khng c php quay vng tr li bi v mi cng vic ch c php
thc hin mt ln.
- Khng cho php cc cu pht biu gi nh v iu kin thc hin (khng c pht biu
nh: nu thc hin thnh cng th tip tc lm mt cng vic g , nu khng thnh cng th
dng li).
- S dng mt mc thi gian chung cho im bt u v im kt thc d n
Bng 6.1. Thng tin v s mng
Trung tm kinh doanh Koll

79

Phng thit k k thut

Hot ng

M t

Cng vic thc

Thi gian thc

hin trc

hin

khng

Chp thun h s

Cc k hoch xy dng

15

Nghin cu giao thng

10

Kim tra mc sn sng v dch v

Bo co nhn s

B, C

15

Chp thun bng phn cng cng vic

B, C, D

10

Ch i trong khi ang thi cng

170

a vo s dng

E, G

35

Tnh ton t tri sang phi

tnh ton cc mc thi gian bt u sm nht, thi gian hon thnh sm nht v thi
gian hon thnh d n, chng ta tnh ton t tri sang phi nh sau:
1. Cng thi gian thc hin cng vic theo mi ng i ca s mng - thi gian
bt u sm nht (ES) + thi gian thc hin = thi gian hon thnh sm nht (EF)
2. Chuyn thi gian kt thc sm nht n hot ng k tip thnh thi gian bt u
sm nht, ngoi tr
3. Nu hot ng k tip l mt hot ng hp (hot ng c hai hay nhiu hot ng
c mi tn chy n n). Trong trng hp ny anh ch ly tr s ln nht ca hon thnh
sm nht ca tt c cc hot ng thc hin trc .
i t tri sang phi bt u t cng vic u tin v i theo tng con ng ca s
mng n cng vic cui cng. Khi i theo mt con ng, anh ch cng thi gian thc
hin cc cng vic. Con ng di nht cho bit thi gian d n hon thnh v c gi
ng gng.
Trong v d ca chng ta hot ng A l hot ng u tin v thi im bt u sm
nht l 0 (ghi trn cng bn tri ca im mt hot ng A). Thi gian hon thnh sm
nht ca hot ng A l 5 ( 0 + 5 = 5). Hot ng A thc hin trc ba hot ng B, C v D.
Cho nn thi gian bt u sm nht ca cc hot ng ny chnh l thi im m hot ng A
hon thnh. Cc hot ng B, C, v D u bt u sm nht t thi im 5. p dng cng
thc thi gian bt u sm nht (ES) + thi gian thc hin = thi gian hon thnh sm nht
80

(EF), thi gian hon thnh sm nht cho cho B, C, v D tng ng l 20, 15, v 10. E l hot
ng hp v ch c th bt u khi c hai hot ng B v C u hon thnh cho nn E ch c
th bt u sm nht l 20 (tr s ln nht ca thi gian hon thnh sm nht ca hot ng B
v C tng ng l 20 v 15) v thi gian hon thnh sm nht ca E l 35 (= 20 + 15). Lm
tng t nh vy i vi hot ng F, thi gian bt u sm nht l 20 (tr s ln nht ca
thi gian hon thnh sm nht ca ba hot ng tin hnh trc l 20, 15, v 10).
Trong s 6.1, thi gian hon thnh sm nht ca F l 30 c chuyn n cho hot
ng G v tr thnh thi gian bt u sm nht ca G. Hot ng H l mt hot ng hp v
chng ta tm tr s ln nht ca thi gian hon thnh sm nht ca hai hot ng tin hnh
trc E v G tng ng l 35 v 200. Tr s ln nht l 200 v l thi gian bt u sm
nht ca H v thi gian hon thnh sm nht ca H l 235.
Tnh ton t phi sang tri
tnh ton thi gian bt u mun nht, thi gian hon thnh mun nht, ng gng
v cc hot ng nm trn ng gng, thi gian d tr ca cc hot ng chng ta tnh ton
t phi sang tri nh sau:
1. Trn mi ng i ca s mng bt u t hot ng cui cng ca d n, tr i
thi gian thc hin hot ng - thi gian hon thnh mun nht - thi gian thc hin = thi
gian bt u mun nht.
2. Chuyn thi gian bt u mun nht n hot ng tin hnh trc v thnh thi
gian hon thnh mun nht, ngoi tr
3. Nu hot ng thc hin trc l hot ng phn nhnh (hot ng thc hin
trc hai hay nhiu hot ng khc), thi gian hon thnh mun nht l tr s nh nht ca
cc thi gian bt u sm nht ca tt c cc hot ng thc hin sau .
Chng ta quay tr li v d v Trung tm kinh doanh Koll. Hot ng H l hot ng
cui cng c thi gian hon thnh mun nht l 235. Thi gian bt u mun nht ca H l
200 ( = 235 35). Thi gian bt u mun nht ca H tr thnh thi gian hon thnh mun
nht ca G v E l 200. Thi gian bt u mun nht ca E v G tng ng l 185 (= 200
15) v 30 (= 200 -170). Thi gian bt u mun nht ca G tr thnh thi gian hon thnh
mun nht ca F v l 30 v thi gian bt u mun nht ca F l 20 ( = 30 -10).
Hot ng B v C l hai hot ng phn nhnh v c B v C u c hai hot ng E v
F tin hnh k tip sau. Thi gian hon thnh mun nht ca B tu thuc vo thi gian bt
u mun nht ca E v F v l tr s nh nht. Thi gian bt u mun nht ca E l 185,

81

thi gian bt u mun nht ca F l 20, tr s nh nht ca hai s ny l 20 v l thi gian

hon thanh mun nht ca B. Tng t nh vy thi gian hon thnh mun nht ca C cng
l 20. Thi gian hon thnh mun nht ca D l 20. Hot ng A l hot ng phn nhnh v
c ba hot ng tin hnh k tip sau cho nn thi gian hon thnh mun nht ca A l tr s
nh nht ca thi gian bt u mun nht ca ba hot ng B, C v D. Do thi gian bt u
mun nht ca B l 5 cho nn thi gian hon thnh mun nht ca A l 5 v thi gian d tr
bng 0.
Xc nh thi gian d tr
Thi gian d tr ca mt hot ng xc nh c bng cch ly chnh lch gia thi
gian bt u mun nht v thi gian bt u sm nht ( hoc chnh lch gia thi gian hon
thnh mun nht v thi gian hon thnh sm nht). V d thi gian d tr ca hot ng C
l 5 ngy, thi gian d tr ca D l 10 ngy, v thi gian d tr ca E l 165 ngy. Cc hot
ng A, B, F, G v H khng c thi gian d tr (thi gian d tr bng 0).
Tng thi gian d tr ca mt hot ng l khong thi gian m hot ng c th
chm thc hin m khng lm chm ch d n. Khi thi gian d tr ca mt cng vic c
s dng, thi gian bt u sm nht ca tt c cc hot ng k tip trn ng i s b
chm li v thi gian d tr s b gim xung. Nh vy s dng tng thi gian d tr ca mt
hot ng cn phi phi hp vi tt c cc thnh vin trong cc hot ng tin hnh tip theo
trn ng i .
ng gng l mt ng ca s mng c tng thi gian d tr bng 0. Cc hot
ng nm trn ng gng gi l cc hot ng gng v rt quan trng bi v nu cc hot
ng ny b chm ch th d n cng s b chm ch mt cch tng ng. Mt s mng
c th c mt hoc nhiu ng gng. Mt s mng cng c th c nhiu ng gn
ng gng.
Mt hot ng c thi gian d tr t do nu vic chm bt u thc hin hot ng
ny khng lm nh hng n thi gian bt u sm nht ca tt c cc hot ng tin
hnh sau n.
Trong v d trung tm kinh doanh Koll ca chng ta, hot ng E c thi gian d tr t
do l 165 ngy, hot ng C c thi gian d tr t do l 5 ngy v D c thi gian d tr t do
l 10.
Khi chng ta s dng thi gian d tr t do ca mt hot ng chng ta khng cn phi
phi hp vi cc hot ng ng sau n trn ng i. Trn mi ng i t bt u hot

82

ng u tin n hot ng cui cng ca d n, ch nhng hot ng ng lin k trc

hot ng hp trn ng i l c th c thi gian d tr t do. V d, hot ng C v D
ng trc hot ng hp F nn c thi gian d tr t do, hot ng E ng trc hot ng
hp H nn c thi gian d tr t do. Thi gian d tr t do cho php chng ta linh hot hn
trong vic iu d n.
S dng phn mm pht trin s mng d n
Cc cng c v k thut trnh by trong phn ny c th c p dng vi phn mm
qun l d n. S 6.3 trnh by s mng di dng biu hnh ct Gantt. Biu
hnh ct Gantt trnh by trn trc honh tng i r rng, d hiu. S mng di dng
biu Gantt c s dng trong lp k hoch, iu ngun lc, v theo di tnh hnh thc
hin. Trong biu Gantt, cc hot ng lit k theo hng v thi gian biu din trn trc
honh. Phn ct nm ngang biu din di thi gian thc hin cng vic, phn on thng
ni di biu din thi gian d tr. Khi cc mc thi gian lch c a vo trc thi gian,
biu Gantt cho chng ta mt bc tranh rt c th v tin d n v thng c treo trn
tng trc ca vn phng d n.

83

S 6.2: V d v s mng d n cho d n ca Trung tm kinh doanh Koll, Phng thit k k thut

Bo co nhn
s

K hoch xy
dng

a vo s
dng

Chp thun h
s

Nghin cu
giao thng

Chp thun
nhim v

Gii thch k hiu

M t cng
vic

Kim tra dch

v

84

Ch xy dng

S 6.3: S mng ca d n Air Control.

S mng d n pht trin c da trn cc c tnh thi gian thc hin cc hot
ng v cc mi quan h ph thuc l gc k thut v trnh t thc hin cc hot ng
cung cp cho chng ta mt bn tin d n da trn mt ngm nh l vic thc hin
cc hot ng hon ton khng b hn ch v ngun lc huy ng. Trong nhiu tnh hung
thc hin d n, khi phi thc hin cc hot ng d n trong nhng iu kin b gii hn
nht nh v ngun lc th tin d n do s mng cung cp phn trnh by trn
khng phn nh ng tin d n thc t s din ra m c th s b iu chnh i cho
ph hp vi cc iu kin sn c v ngun lc thc hin. Cc phn trnh by bn di
trnh by mt s k thut pht trin s mng trong cc trng hp d n b rng buc
v ngun lc v thi gian.
6.4.2 iu ngun lc (resource leveling)
iu ngun lc l mt k thut phn tch s mng d n p dng cho tin
d n c pht trin ra bng phng php ng gng trn. iu ngun lc
c p dng khi mt ngun lc quan trng hoc ngun lc dng chung b gii hn s
dng trong mt khong thi gian nht nh, hoc b hn ch v s lng hoc phi p
ng yu cu nht nh v hiu qu s dng v d s dng ngun lc mc n nh. p
dng k thut iu ngun lc c th lm thay i tin d n ban u c xc
nh da trn phng php ng gng. Trong phn ny chng ta trnh by iu ngun
lc trong hai trng hp c th: iu ngun lc nng cao hiu qu s dng; v iu
ngun lc iu kin b gii hn v ngun lc.
iu ngun lc nng cao hiu qu s dng
Tin d n pht trin ra t phng php ng gng. Thi hn hon thnh d n
xc nh c chnh l tng thi gian thc hin cc hot ng nm trn ng gng v thi
hn hon thnh ny khng thay i. D n c th huy ng cc ngun lc cn thit theo yu
cu cng vic m bo hon thnh ng thi hn trn. Vn t ra l lm sao vn m
bo hon thnh d n ng thi hn v hiu qu s dng ngun lc cao nht c th.
85

iu ngun lc trong trng hp ny l vic phn b li tng thi gian d tr

hoc thi gian d tr t do ca cc hot ng gim thiu s bin ng trong nhu cu s
dng ngun lc. V c bn, tt c cc k thut iu ngun lc u bt u chm cc
hot ng khng nm trn ng gng bng cch s dng thi gina d tr gim nhu
cu v ngun lc trong thi k cao im v iu ho ngun lc vo nhng thi k nhu cu
thp. Kinh nghim thc t cho thy rng mc s dng mt ngun lc cng n nh s
cng gip tit kim chi ph hn do khng phi chu cc chi ph lin quan n vic iu
ng ngun lc (my o t) t ni khc n d n v t d n i ni khc do nhu
cu s dng ngun lc ca d n khng n nh v bin ng qu mnh. Quy tc chung
ca iu ngun lc trong trng hp ny nh sau:
1.

Xc nh s lng ngun lc trung bnh s dng trong mi n v thi gian (v

d ngy) trong xut khong thi gian lp k hoch.

2.

Vic iu ngun lc c thc hin vi thi gian bt u sm nht v cc

hot ng khng nm trn ng gng. Bt u vi hot ng c thi gian d tr ln

nht, chm bt u thc hin mt n v thi gian ca mi hot ng ti mi bc. Kim
tra nhu cu v ngun lc sau mi ln chm bt u thc hin. La chn tin d n m
nhu cu s dng ngun lc trong mi n v thi gian cng gn vi nhu cu ngun lc
trung bnh cng tt.
Vic iu ngun lc trong cc d n ln phc tp trong thc t thng c thc
hin thng qua vic p dng cc phn mm iu trn my tnh. iu ngun lc
mang li mt s li ch sau:
Gim nhu cu s dng ngun lc trong thi k cao im
S lng ngun lc s dng trong xut chu k d n gim xung
Mc bin ng v nhu cu ngun lc c gim thiu.
Tuy nhin vic p dng k thut iu ngun lc cng to ra mt s ri ro m nh
qun l d n cn phi quan tm, v d, lm gim s linh hot trong vic thc hin cc
hot ng do s dng thi gian d tr ca cc hot ng khng nm trn ng gng,
v nhiu hot ng v nhiu ng i c th tr thnh hot ng gng v ng gng.
iu ngun lc khi b gii hn v ngun lc huy ng
Khi s lng nhn lc/thit b khng th huy ng p ng yu cu cng vic
trong nhng thi gian cao im th trong trng hp ny nh qun l d n i mt vi
tnh hung hn ch v ngun lc huy ng. Trong nhng trng hp hn ch v ngun
lc huy ng nh qun l d n phi chp nhn chm ch v thi hn hon thnh d n
nhng vn t ra l phi iu nh th no, hot ng no c phn b ngun lc,
hot ng no chp nhn chm ch do khng c ngun lc lm sao chm ch trong
86

thi hn hon thnh d n l ngn nht c th.

iu ngun lc trong nhng trng hp thiu ht ngun lc thng p dng cc
quy tc xc nh th t u tin sau:
Phn b ngun lc cho hot ng c thi gian d tr t nht
Phn b ngun lc cho hot ng c thi gian thc hin ngn nht
Phn b ngun lc cho hot ng c ch s xc nh nh nht
Ba quy tc trn l ba quy tc xc nh th t u tin phn b ngun lc trong iu
kin ngun lc b hn ch. p dng ng thi c ba quy tc trn trong vic phn b ngun
lc s gip hn ch c s chm ch ca d n mc nhanh nht.
6.4.3 Phn tch kch bn
Phn tch kch bn da trn vic phn tch cu hi: Tnh hnh s nh th no nu
kch bn X sy ra. Phn tch kch bn l phn tch s mng d n trong cc tnh hung
khc nhau, v d, chm ch trong vic cung cp linh kin/b phn chnh, thi gian thit k
ko di, hoc do cc nhn t ri ro bn ngoi nh nh cng hoc chm ch trong qu
trnh xin cp php. Kt qu ca phn tch kch bn c th c s dng nh gi tnh
kh thi ca tin d n trong cc tnh hung bt li khc nhau, pht trin cc k
hoch d phng v ra cc bin php i ph vt qua kh khn hoc gim thiu hu
qu do tc ng ri ro gy ra. Da trn phn phi xc xut ca thi gian thc hin cc
hot ng m chng ta c th xc nh c phn phi xc xut ca tin hon thnh c
d n.
Trong thc t, phn tch kch bn thng c tin hnh cho ba trng thi: (i)
Trng thi thun li nht (l tng nht) vi xc sut sy ra 10% th tin d n l
nh th no (v d, d n s hon thnh sau khi chnh thc khi cng l 470 ngy). (ii)
Trng thi bnh thng vi xc xut l 50% th tin d n l g (v d d n s hon
thnh sau khi chnh thc khi cng l 500 ngy). (iii) Trng thi km thun li nht
vi xc xut sy ra 90% th tin d n l g (v d, d n s hon thnh sau khi chnh
thc khi cng l 590 ngy).
6.4.4 y nhanh tin thc hin d n
y nhanh tin thc hin d n l vic rt ngn thi gian thc hin d n nhng
khng lm thay i phm vi d n p ng cc rng buc v tin thc hin, p
ng yu cu phi hon thnh d n vo mt thi im nht nh, hoc p ng cc yu
cu qun l khc v tin thc hin. Cc k thut y nhanh tin thc hin d n c
th p c dng trong qu trnh lp k hoch d n, bt u thc hin d n hoc trong
qu trnh thc hin d n tu theo cc yu t tc ng t mi trng bn trong (v d s
sn c ca ngun lc v yu cu qun l) hoc t mi trng bn ngoi (khch hng yu
87

cu hoc ri ro).
Mt s l do i hi phi y nhanh tin thc hin d n.
Khch hng yu cu phi hon tt v bn giao ti mt thi im n nh v
ghi vo trong hp ng
Do sc p cnh tranh khi mt i th cnh tranh cng chun b tung sn phm mi
tng t ra th trng
Chm ch trong qu trnh thc hin d n do ri ro bt thng sy ra
Do trong nhng tnh hung nht nh phi y nhanh tin d n (v d,
khch hng sn sng chp nhn chu thm chi ph y nhanh tin hn so vi k
hoch ban u)
Sc p hon thnh d n sm hn chuyn ngun lc sang thc hin cc d n
mi k kt
Hai k thut y nhanh tin thc hin d n thng c p dng l: Rt ngn
thi gian thc hin cc hot ng, v thc hin song song cc hot ng.
Rt ngn thi gian thc hin cc hot ng (Crashing)
Rt ngn thi gian thc hin cc hot ng l tin hnh phn tch mi quan h gia
chi ph v thi gian thc hin xc nh lm th no rt ngn thi gian thc hin xung
ngn nht vi chi ph gia tng t nht. Tin d n ph thuc vo thi gian thc hin tt
c cc cng vic trn ng gng xc nh c t p dng phng php ng gng.
Thi gian thc hin d n s c rt ngn bng cch rt ngn thi gian thc hin cc
hot ng trn ng gng mt cch tng ng.
Mt s bin php nhm rt ngn thi gian thc hin d n bao gm b tr lm vic
ngoi gi, b xung thm ngun lc, v y nhanh tin thc hin cc hot ng trn
ng gng.
K thut y nhanh tin thc hin cc hot ng trn ng gng: Ti mi bc
rt ngn thi gian thc hin, ch rt ngn mt n v thi gian bng cch xc nh hot
ng no trn ng gng c chi ph gia tng thp nht tnh trn mt n v thi gian rt
ngn v tin hnh rt ngn thi gian thc hin hot ng ny. Lp li qu trnh cho n
khi (i) thi hn hon thnh d n p ng c mc tiu ca qun l (ii) hoc khng
th tip tc rt ngn thi gian thc hin ngn hn c na do gii hn v cng ngh thc
hin. Vi cc d n nh n gin c th thc hin cc tnh ton bng tay tuy nhin i vi
cc d n ln cc cng vic tnh ton bng tay tr nn rt phc tp v ngi ta thng p
dng thut ton trong cc phn mm qun l d n chuyn dng.
Thc hin ng thi song song cc hot ng (Fast tracking)
Thc hin song song cc hot ng l mt k thut y nhanh tin bng cch

88

chuyn cc giai on hoc cc cng vic t thc hin mt cch tun t sang thc hin mt
cch ng thi song song. Nh trnh by mc 6.2 th mt k thut tng i ph bin
p dng trong y nhanh tin d n l chuyn mi quan h thc hin gia cc hot
ng t mi quan h hon thnh - bt u sang mi quan h bt u - bt u vi mt
tr nht nh. V d trong mt d n xy dng, giai on xy mng thng ch tin hnh
sau khi hon thnh tt c cc bn v thit k chi tit.
Tuy nhin y nhanh tin thc hin th giai on xy mng c th bt u
trin khai khi hon thnh cc bn v thit k phn mng chi tit. Hoc trong cc d n
lm ng, vic lp t ng ng c thc hin cun chiu lin tc cng gp phn y
nhanh tin thc hin. V d mt d n lp t ng ng thng tri qua ba cng on
k tip nhau nh: o ho, lp t ng ng, lp t v xy dng tr v nguyn trng.
Tuy nhin trnh t thc hin ba cng on c th thay i, v d, vo bt c thi im no
cng c nhm th o ho, nhm th lp t ng ng, nhm th lp t v xy dng li
nguyn trng ng thi cng lm vic cun chiu mt cch lin tc.
Thc hin ng thi song song cc hot ng i hi phi phi hp hot ng gia
cc thnh vin tham gia rt cht ch v trong nhiu trng hp c th d dn n ri ro
phi lm li do gp vn v cht lng cng vic.
6.5 Kim sot tin
Kim sot tin l qu trnh theo di tin thc t, phn tch chnh lch gia tin
thc t vi tin k hoch, v thc hin cc bin php iu chnh ph hp. Ni dung
ca kim sot tin :
Theo di tin thc hin ca d n
Xc nh cc nhn t l nguyn nhn ca s khc bit gia tin thc t v
k hoch.
Tin hnh nhng iu chnh trong k hoch tin
Qun l cc thay i trong k hoch tin

89

S 6.4: Phn tch kch bn tin thc hin d n

Tin trong iu kin thun li nht

470 ngy

Tin trong iu kin bnh thng

500 ngy

Tin trong iu kin km thun li nht

590 ngy

Theo di tin thc t

Tin thc t

Tin hon thnh d on

550 ngy

6.5.1 Theo di tin thc hin ca d n

Hai cng c biu Gantt v biu kim sot l hai cng c chnh s dng theo
di tin thc hin ca d n. Biu Gantt l loi biu c s dng rng ri v d s
dng, d hiu v rt thng dng. Biu Gantt s dng trong theo di tin thc hin cn
c gi l biu theo di tin Gantt. C hai biu Gantt v biu kim sot u cho
php theo di tin thc hin v d bo xu hng thc t v thi hn hon thnh d n.
Hnh thc trnh by mt cch trc quan v d hiu ca hai loi biu ny rt ph hp vi
cc nh lnh o cp cao thng khng c thi gian quan tm n cc tiu tit.
Biu theo di tin Gantt.
Biu Gantt theo di tin cho bit tin d kin, tin thc t, v xu hng
ca tin hon thnh d n. S 6.4 l mt minh ho v biu Gantt theo di tin .
Cc ct ngang bi en nm bn di cc ct ngang ban u cho bit thi gian bt u sm
nht v hon thnh sm nht ca cc hot ng hon thnh v phn hon thnh (cc
hot ng A, B, C, D, v E).

90

V d, thi gian bt u thc t ca C l 2 v thi gian hon thnh thc t ca C l 5,

thi gian thc t thc hin hot ng C l 3 trong khi thi gian thc hin d kin l 4
n v thi gian. Cc hot ng d dang cho bit thi gian bt u thc t cho n thi
im hin ti v phn ni di cho bit khong thi gian cn phi thc hin (v d hot
ng D v hot ng E). Khong thi gian cn phi thc hin ca hot ng D v E c
minh ho bng phn ct ngang gch karo. Hot ng F cha bt u cho bit thi im
bt u thc t v hon thnh thc t c c tnh li.
Biu kim sot tin
Biu kim sot tin l mt cng c theo di tin d kin v tin thc t
v c tnh xu th ca tin trong tng lai. Biu tin nh du chnh lch gia
thi gian d kin trn ng gng vi thi gian thc t trn ng gng ti thi im
bo co. S 6.5 cho thy d n chm tin trong thi gian u, cc im biu din
cho thy bin php khc phc a d n v theo tin . Nu xu hng ny vn c
duy tr th d n s hon thanh trc tin . Biu kim sot tin cng thng c
s dng theo di tin theo cc mc thi gian quan trng.
6.5.2 Phn tch tin thc hin
S dng ch tiu gi tr to ra (EV earned value) tnh ton chnh lch tin
(Schedule variance) v ch s thc hin tin nhm nh gi kt qu thc hin d n v
tin . Trng thi hin thi ca d n c th xc nh cho giai on thc hin gn y
nht, hoc cho tt c cc giai on thc hin cho n thi im nh gi, hoc c tnh
cho n khi d n kt thc. Phn tch tin da trn hai thc o sau:
Gi tr to ra (EV) gi tr k hoch ca cc cng vic hon thnh (tn c l
BCWP). y chnh l gi tr k hoch ca khi lng cng vic thc t hon thnh tnh
n thi im bo co.
Gi tr k hoch (PV) gi tr k hoch ca cc cng vic d kin theo k hoch
(BCWS). Gi tr k hoch ca khi lng cng vic d kin phi hon thnh theo k
hoch tnh n thi im bo co.

91

Biu 6.1: Biu Gantt theo di tin thc hin

Biu Gantt k hoch

K hiu

thi gian k
hoch

d tr

Biu Gantt theo di cho bit hin trng - n giai on 6

thc t
hon thnh

hin ti

thi gian
cn li

So snh gi tr to ra (EV) vi gi tr k hoch (PV) cho chng ta bit mc chnh

lch v tin thc hin (SV = EV - PV). Chnh lch dng ch cho chng ta bit l tin
thc t nhanh hn k hoch, cn chnh lch m cho thy tin thc t chm so vi k
hoch. Biu 6.6 minh ho tin thc hin d n. Vo thi im bo co 25, khi
lng cng vic theo tin k hoch (PV) l 300 tng ng vi 75% khi lng cng
vic ca ton d n nhng thc t d n mi thc hin c 50% khi lng cng vic
(200 n v). Chnh lch thc t so vi k hoch l m (SV = EV PV = 200 300 = 100) v d n chm tin so vi k hoch.

92

S 6.5: Biu kim sot tin

Ngy hm
nay

Trc tin

Cc giai
on thi
gian

Chm tin

Giai on bo co

Chnh lch tin cho chng ta bit nh gi chung v tnh hnh thc hin tt c cc
hot ng d kin trong k hoch t khi bt u cho n thi im hin thi. Cn lu l
chnh lch tin khng c lin quan n bt c thng tin g v ng gng. Chnh lch
tin ch cho chng bit c khi lng cng vic (o bng thc o ng tin)
thc hin nhanh (hay chm) hn so vi tin k hoch m khng cho chng ta bit c
chng ta ang thc hin nhanh hn (hay chm hn) tin k hoch l bao nhiu n v
thi gian. Mun bit c chnh xc tin thc hin nhanh hn hay chm hn so vi
tin k hoch bao nhiu n v thi gian chng ta cn phi theo di trn biu theo
di tin Gantt trnh by trn.
Ch s hiu qu thc hin tin
Cc nh qun l thc tin i khi mun so snh tin thc t vi tin k hoch v
h s dng mt thc o tng i gi l ch s hiu qu thc hin tin : SPI = EV/PV.
Ch s hiu qu thc hin tin c biu din di dng phn trm v cho chng
ta bit c rng so vi tin k hoch th tin thc t l nhanh hay chm hn bao
nhiu phn trm (o v khi lng cng vic).

93

 ngha ca ch s hiu qu thc hin tin :

Ch s

SPI

>1.00

Thc hin nhanh hn tin k hoch

= 1.00

Thc hin theo ng tin k hoch

<1.00

Thc hin chm hn tin k hoch

Da trn cc thng tin v tin thc hin cung cp t cc biu theo di tin
Gantt, biu kim sot, chnh lch tin v ch s thc hin tin , cc nh qun l
d n nh gi c mc khc bit tin thc hin so vi k hoch, tin hnh phn
tch cc nguyn nhn ca nhng s khc bit gia thc hin v k hoch c cc bin
php khc phc v iu chnh kp thi. Mt s k thut pht trin tin trnh by trong
phn 6.4 trn nh iu ngun lc, phn tch kch bn, y nhanh tin trnh by c
th c p dng iu chnh tin khi tin thc t khc qu nhiu so vi k hoch.

Cu hi tho lun
1. Hy nu cc nguyn tc p dng trong c tnh ngun lc v thi gian thc hin
hot ng.
2. Hy trnh by ni dung mt s k thut pht trin tin d n: phng php
ng gng, iu ngun lc, y nhanh tin .
3. Ti sao vic p dng cc k thut iu ngun lc, k thut y nhanh tin li
lm gia tng mc ri ro v hn ch s linh hot trong qun l d n?
4. Hy trnh by ni dung ca kim sot tin . Nu ngha ca ch tiu chnh lch
tin SV v h s thc hin tin SPI.
5. Anh ch hy phn tch kt qu thc hin v tin ca mt d n trong cng ty ca
anh ch xc nh nhng ni dung lm tt v nhng vn lm cha tt?
Nguyn nhn ca nhng vn lm cha tt trong qun l tin l g?

94

S 6.5: Biu tin thc hin d n

Khi lng cng vic

theo k hoch: PV

Khi lng cng vic

thc hin: EV

Thi im hin ti
Thi gian thc hin d n

95

Thi im hon thnh

CHNG 7: QUN L CHI PH D N

Mc tiu
Sau khi kt thc chng, hc vin c kh nng:
Hiu c vic phn loi cc chi ph d n
Hiu c vic c tnh chi ph thc hin cc hot ng d n l c s cho vic
lp k hoch v kim sot chi ph thc hin d n.
Hiu c cc nguyn tc p dng trong c tnh chi ph thc hin cng vic.
Nhn bit c cc phng php c tnh chi ph thc hin tng cng vic v c
d n.
Hiu v vn dng c mt s k thut theo di v kim sot chi ph thc
hin d n.
7.1 Qun l chi ph d n
Qun l chi ph d n l qu trnh c tnh, lp k hoch v kim sot chi ph
m bo d n c th hon thnh trong phm vi ngn sch cho php. Qun l chi ph d
n bao gm nhng ni dung sau:
c tnh chi ph l qu trnh d bo v c tnh ngun lc ti chnh thc hin
cc hot ng ca d n
Lp k hoch ngn sch d n l qu trnh tng hp chi ph c tnh thc hin
cc hot ng d n xy dng k hoch ngn sch d n
Kim sot chi ph l qu trnh theo di tnh hnh thc hin d n v mt chi ph
cp nht k hoch ngn sch d n v qun l nhng ny i trong k hoch ngn sch
d n
Chi ph d n l chi ph ca cc ngun lc c s dng thc hin cc hot ng
d n. Chi ph d n bao gm:

1.
2.
-

Cc chi ph d n trc tip thc hin cc hot ng d n:

chi ph v nhn cng,
nguyn liu,
nhin liu,
my mc;
Cc chi ph d n gin tip:
Chi ph lng
tin thu
in nc

96

- my mc thit b c chng (v d my mc thit b o lng kim tra cht lng)

3. Cc chi ph qun l v iu hnh chung ca cng ty phn b cho d n
Cc chi ph d n trc tip
y l cc chi ph phn b trc tip cho mt hot ng (gi cng vic). Cc chi ph
trc tip c th nm di s kim sot ca nh qun l d n, nhm d n v c nhn thc
hin mt cng vic c th. Cc chi ph ny l cc khon tin chi tr thc t trong qu trnh
thc hin d n v c tch ra khi chi ph gin tip. Chi ph tng hp ln t cc gi
cng vic thng ch bao gm cc chi ph trc tip.
Cc chi ph d n gin tip
Cc chi ph d n gin tip l cc chi ph lin quan n vic s dng cc ngun lc
ca cng ty cho thc hin d n. Cc chi ph d n gin tip thng gn vi cc u ra
ca d n nh lng ca nh qun l d n, tin thu vn phng cho d n. Cc chi ph
ny thng c c tnh theo mt t l phn trm nht nh ca cc chi ph d n trc
tip, v d 20 % ca chi ph nhn cng trc tip , hoc 50% ca chi ph nguyn vt liu
trc tip.
Chi ph iu hnh v qun l chung ca cng ty phn b cho d n
y l cc chi ph ca cng ty khng lin quan trc tip n mt d n c th. V d
cc chi ph ca cng ty tri cho nhiu sn phm v d n nh cc chi ph v marketing
qung co, chi ph k ton v h thng thng tin, chi ph tin lng ca i ng lnh o
cng ty. Cc khon chi ph ny c phn b cho d n tu theo loi hnh d n v rt
khc nhau gia cc cng ty. V d, mt d n thc hin theo hp ng vi khch hng th
cng ty s phn b cc chi ph qun l chung ca cng ty v cng thm phn li nhun d
kin tnh theo mt t l phn trm nht nh ca chi ph d n trc tip hnh thnh nn
mc gi tnh cho khch hng.
Qun l chi ph d n thng quan tm ch yu n qun l cc chi ph d n trc
tip v cc chi ph ny gn lin vi vic thc hin cc hot ng d n. Cc chi ph d n
trc tip ny ph thuc cht ch vo cht lng thc hin cc hot ng v thuc phm vi
kim sot ca nhm d n.
7.2 c tnh chi ph
c tnh chi ph l d bo v c tnh cc ngun lc ti chnh thc hin cc hot
ng d n. c tnh chi ph thng c biu din di n v o tin t (v d ng), tuy
nhin trong mt s trng hp c th c th dng n v o khc, v d nh ngy cng.
c tnh chi ph phi c iu chnh lin tc trong xut qu trnh thc hin d n
phn nh kp thi nhng thng tin chi tit sn c v d n. Mc chnh xc ca c
tnh s c nng ln khi d n tri qua cc giai on ca chu k sng cho nn c tnh
chi ph l mt qu trnh lp li trong cc giai on thc hin. V d d n trong giai on
xc nh th chnh xc ca c tnh thng giao ng trong khong 50%. Tuy nhin
giai on sau khi c thit k chi tit th chnh xc ca c tnh tng ln v giao
97

ng trong khong 10%. Nhiu cng ty a ra ch dn c th iu chnh c tnh

chi ph v chnh xc d kin ca c tnh chi ph.
Cc nguyn tc c tnh chi ph
Cc nguyn tc chung c tnh cc ngun lc v thi gian thc hin cc hot ng
d n trnh by phn 6.3 ca chng trc cng c p dng cho c tnh chi ph
thc hin cc hot ng d n. Cc nguyn tc c tnh chi ph:
Ngi c tnh am hiu su v hot ng.
S dng nhiu ngi cng tham gia c tnh.
c tnh trong iu kin bnh thng.
Cc c tnh l c lp vi nhau.
Cc c tnh chi ph thc hin tng hot ng cn cn nhc n tnh ri ro trong
vic thc hin hot ng.
Cc phng php c tnh chi ph
1. c tnh da trn nh gi ca cc chuyn gia. Mt phng php c tnh c
cho l tin cy nht chnh l c tnh ca cc chuyn gia c kinh nghim trong vic thc
hin cc hot ng cc d n tng t trc . Cc c tnh chi ph ca cc chuyn gia
sau c tng hp li thnh c tnh chung v chi ph cho thc hin tng hot ng.
2. Phng php tng t hoc da trn tiu chun. Da trn tnh tng t vi d n
trc trn cc kha cnh nh thi hn hon thnh, kinh ph, quy m, mc phc tp,
lm c s cho vic c tnh chi ph thc hin tng hot ng vi s iu chnh ph hp
cho d n mi. Phng php tng t c th p dng cho ton b d n, tng hng mc
d n, v cho tng hot ng c th.
3. Phng php tham s. Phng php tham s da trn mi quan h thng k
trong qu kh gia cc i lng c tnh chi ph thc hin hot ng. V d da
trn s liu qu kh v chi ph thc hin mt n v khi lng cng vic chng ta
c th c tnh c tng chi ph thc hin cng vic bng cch nhn n gi chi
ph thc hin mt n v khi lng cng vic vi tng khi lng cng vic thc
hin. V d gi thnh xy th mt mt vung sn xy dng l 3 triu ng, nh vy
xy th 500 mt vung sn xy dng th tng chi ph l 1 t 500 triu ng (= 3 triu
X 500 = 1,500 triu ng).
4. Phng php c tnh ba im. c tnh chi ph thc hin mt cng vic c th
chnh xc hn nu chng ta tnh n mc ri ro trong vic thc hin cng vic v
di khng chc chn ca chi ph hin cng vic. Khi nim c tnh ba im l mt k
thut p dng bt ngun t PERT s dng ba c tnh xc nh gn ng cho chi ph
thc hin mt hot ng.
Chi ph c kh nng sy ra nht (Cm). L chi ph thc hin cng vic trong iu
kin bnh thng v phn b cc ngun lc, nng sut lao ng, s mong i v mc
sn sng cho hot ng v cc iu kin thc hin khc

98

 Chi ph thc hin trong iu kin tt nht (Co). l chi ph thc hin cng vic
trong iu kin thun li nht
Chi ph thc hin trong iu kin kh khn nht (Cp) l chi ph thc hin trong
tnh km thun li nht.
Chi ph trung bnh thc hin cng vic tnh c bng cch ly trung bnh c trng
s ca ba c tnh trn theo cng thc sau: C = (Co + 4Cm + Cp)/6.
5. Phn tch d phng. c tnh chi ph thc hin cng vic c th bao gm c chi
ph d phng p dng cho mc ri ro trong qu trnh thc hin cng vic. Chi ph d
phng c th xc nh theo mt t l phn trm nht nh ca chi ph thc hin cng vic
hoc theo mt phng php nh lng thng k no . Chi ph d phng c th xc
nh cho c d n (d phng qun l) v cho tng cng vic (d phng ngn sch) v phi
c ghi chp r rng trong ti liu v qun l chi ph d n.
Vic c tnh chi ph thc hin d n c th tin hnh t trn xung (top down)
hoc t di ln (bottom up). c tnh t trn xung l c tnh tng chi ph thc hin
ton b d n do cc chuyn gia c kinh nghim v cc d n tng t v/hoc do cc nh
qun l cp cao tin hnh a ra c tnh. c tnh t trn xung thng c p dng
trong nhng trng hp, v d nh: d n chin lc quan trng (cc d n nghin cu
pht trin), d n c mc khng chc chn cao, d n nh ni b, d n c phm vi
thng xuyn thay i (v d cc d n v pht trin h thng thng tin).
c tnh t di ln l xut pht t cc yu t chi tit ca d n nh t cc gi cng
vic trong WBS v cc hot ng trong s mng d n pht trin t phng php
ng gng c tnh chi ph thc hin tng hot ng ri tng hp nn thnh c tnh
tng chi ph thc hin c d n. c tnh t di ln thng c p dng trong cc
trng hp nh do yu cu ca qun l phi c tnh chi tit, do cc d n k kt hp
ng cn phi c tnh chi tit, do khch hng yu cu phi gii trnh chi tit v chi ph
thc hin d n.
Mt phng php c tnh c p dng ph bin trong thc t l kt hp ng thi
c c tnh t trn xung v c tnh t di ln: a ra c tnh s b t trn xung,
pht trin chi tit WBS ri tin hnh c tnh t di ln, pht trin tin v ngn sch
thc hin, kt hp vi c tnh t trn xung v iu chnh cc khc bit v thng nht
ly lm c tnh chnh thc cui cng.
7.3 Lp k hoch ngn sch d n
Qu trnh lp k hoch ngn sch d n l qu trnh c tnh cc ngun lc m d n
yu cu, s lng ca mi ngun lc yu cu l bao nhiu, khi no yu cu cc ngun lc,
v chi ph o bng tin ca cc ngun lc l bao nhiu. Chng 6 trnh by c tnh
cc ngun lc thc hin cc hot ng d n. Phn 7.2 trnh by mt s vn c
tnh chi ph ca cc ngun lc thc hin cc hot ng d n.

99

Xc nh ngn sch d n l qu trnh tng hp cc chi ph c tnh ca tng hot

ng hoc gi cng vic xy dng mt bn tng d ton chi ph. Bn tng d ton chi
ph bao gm tt c cc khon chi ph c chp thun nhng khng bao gm khon d
phng qun l.
Ngn sch d n l c s to nn cc qu mt cch hp l thc hin cc hot ng
d n. Mt bn ngn sch d n trong xc nh cc khon tin chi ra l bao nhiu, chi cho
vic thc hin cc hot ng no v khi no th chi cc khon tin v c cp qun l ph
duyt s tr thnh bn k hoch ngn sch d n . Kt qu thc hin d n v chi ph s c
so snh vi k hoch ngn sch nh gi kt qu thc hin v mt chi ph.
lp k hoch ngn sch d n cn phi s dng cc thng tin u vo nh (1)
thng tin v c tnh chi ph thc hin cc hot ng d n, (2) cc cn c a ra
cc c tnh chi ph (v d, vic c bao gm hoc khng bao gm cc khon chi ph gin
tip a vo trong c tnh), (3) k hoch phm vi d n pht trin ra, (4) bn tin
d n v k hoch cng vic trong bao gm c thi im bt u v thi im kt thc
ca cc hot ng, cc gi cng vic, cc hng mc cng vic (milesstones), (5) k hoch
s dng ngun lc, (6) cc hp ng mua hng ho, dch v cung cp cho d n, (7) cc
chnh sch, quy nh, hng dn v lp k hoch chi ph, cc k thut lp k hoch ti
chnh, phng php bo co k hoch ti chnh ca cng ty.
Cc c tnh chi ph thc hin cc hot ng d n s c tng hp li cho tt
c cc hot ng v gi cng vic ca d n theo cu trc WBS v theo tin d n k
hoch c c bn k hoch ngn sch d n. Ngn sch d n c th bao gm c cc
khon d phng ti chnh v d phng qun l. D tr ti chnh l d phng cho vic thc
hin cc hot ng da trn kt qu phn tch mc ri ro gn vi vic thc hin hot
ng v bao gm trong c tnh chi ph thc hin hot ng v c a vo trong k
hoch ngn sch d n (project cost baseline). D tr qun l l cc khon d phng cho
nhng thay i v phm vi v chi ph khng c lp k hoch trc. Nh qun l d n
cn phi trnh ngh ln cp qun l v c ph chun trc khi s dng cc khon
d phng qun l. D phng qun l khng bao gm trong k hoch ngn sch d n
(project cost baseline) nhng c th c bao gm trong tng ngn sch d n. D phng
qun l khng c bao gm trong cc tnh ton ch tiu gi tr to ra (EV).
K hoch ngn sch d n c s dng o lng, theo di v kim sot kt qu
thc hin d n v mt chi ph. Bn k hoch ngn sch d n c th trnh by di dng
bng, mc tng hp hoc chi tit cho tng hot ng hoc tng khong thi gian
ngn thc hin (v d tun) hoc trnh by di dng biu hnh ch - S tin theo di
kt qu thc hin v chi ph minh ho trong biu 7.1 v gi tr cng vic k hoch)
Bng 7.1 Thi gian v chi ph thc hin cc hot ng d n
Hot ng
A

Thi gian (tun)

5
100

Chi ph (ngn la)

1.5

B
C
D
E
F
G

3
8
7
7
4
5

3.0
3.3
4.2
5.7
6.1
7.2
31.0

Bng 7.2 K hoch ngn sch d n (cc hot ng ca d n c thc hin sm)
Hot ng
Tun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22

300
300
300
300
300

1000
1000
1000

412.5
412.5
412.5
412.5
412.5
412.5
412.5
412.4

600
600
600
600
600
600
600

814.3
814.3
814.3
814.3
814.3
814.3
814.3

1525
1525
1525
1525

1,500

3,000

3,300

4,200

5,700

6,100

1440
1440
1440
1440
1440
7,200

Chi ph
Chi ph
hng
cng dn
tun
2,114
2,114
2,114
4,229
2,114
6,343
1,114
7,457
1,114
8,571
1,827
10,398
1,827
12,225
1,013
13,238
1,013
14,250
1,013
15,263
1,013
16,275
1,013
17,288
412
17,700
1,525
19,225
1,525
20,750
1,525
22,275
1,525
23,800
1,440
25,240
1,440
26,680
1,440
28,120
1,440
29,560
1,440
31,000
31,000

7.4 Kim sot chi ph

Kim sot chi ph l qu trnh theo di tnh hnh thc hin d n cp nht ngn
sch d n v qun l thay i trong k hoch ngn sch d n. Cp nht ngn sch d n

101

lin quan n vic ghi chp chi ph thc t chi ra cho n thi im hin ti. Mun tng
ngn sch thc hin d n phi c s chp thun ca cc ch th d n thng qua qu
trnh Qun l s thay i mt cch chun tc (trnh by mc 3.6). Theo di cc khon
chi ca cc qu m khng gn vi khi lng cng vic hon thnh tng ng vi cc
khon chi tiu s t mang ngha. Ni dung c bn ca kim sot chi ph lin quan n
phn tch mi quan h gia vic s dng cc qu v khi lng cng vic hon thnh.
Vn ct li ca kim sot chi ph l qun l k hoch ngn sch c thng qua v
qun l nhng thay i trong k hoch ngn sch.
Ni dung kim sot chi ph d n bao gm:
Tc ng n cc nhn t gy ra s thay i trong k hoch ngn sch c
chp thun.
m bo rng mi ngh thay i u c xem xt mt cch kp thi
Qun l cc thay i khi chng sy ra
m bo rng chi tiu khng vt qu ngn sch cho php trong tng giai on v
cho c d n.
Theo di kt qu thc hin v chi ph nhm tch bit v hiu su cc chnh lch
gia thc t so vi k hoch thng nht.
Theo di khi lng cng vic hon thanh vi chi ph chi ra
Hn ch nhng thay i cha c chp thun trong cc bo co ti chnh v bo
co s dng ngun lc.
Thng bo cho cc ch th d n v nhng thay i c chp thun v chi ph
tng ng
Tin hnh cc bin php a mc bi chi v trong gii hn ngn sch cho php.
Phn tch kt qu thc hin d n v chi ph
S dng ch tiu gi tr to ra (EV Earned Value) tnh ton chnh lch chi ph
(Cost variance) v ch s hiu qu thc hin chi ph (cost performance index) nhm nh
gi kt qu thc hin d n v chi ph. Trng thi hin thi ca d n c th xc nh cho
giai on thc hin gn y nht, hoc cho tt c cc giai on thc hin cho n thi
im nh gi, hoc c tnh cho n khi d n kt thc. Phn tch chi ph da trn hai
thc o sau:

102

 Gi tr to ra (EV) gi tr k hoch ca cc cng vic thc t hon thnh (tn

c l BCWP). y chnh l gi tr k hoch ca khi lng cng vic thc t hon
thnh tnh n thi im bo co.
Chi ph thc t (AC Actual Costs) chi ph thc t ca cc cng vic hon
thnh (ACWP). Chi ph thc t ca khi lng cng vic thc t hon thnh tnh n
thi im bo co.
So snh gi tr to ra (EV) vi chi ph thc t (AC) cho chng ta bit mc chnh
lch v chi ph thc hin (CV = EV - AC). Chnh lch dng ch cho chng ta bit l chi
ph thc t t hn so vi k hoch, cn chnh lch m cho thy chi ph thc t chi nhiu
hn so vi k hoch. Chnh lch chi ph cho chng ta bit nh gi chung v tnh hnh
thc hin tt c cc hot ng trong thc t t khi bt u cho n thi im hin thi.
Biu 7.1 cho thy d n va b chm tin so vi k hoch (SV mang gi tr m) v
bi chi so vi ngn sch (CV mang gi tr m).
Ch s hiu qu thc hin chi ph (CPI Cost Performance Index)
Cc nh qun l thc tin i khi mun so snh chi ph thc t vi chi ph k hoch
v h s dng mt thc o tng i gi l ch s thc hin chi ph: CPI = EV/AC. Ch
s thc hin chi ph c biu din di dng phn trm v cho chng ta bit c rng
so vi chi ph k hoch th chi ph thc t l t hn hay nhiu hn bao nhiu phn trm.
ngha ca ch s thc hin chi ph:
Ch s
>1.00
= 1.00
<1.00

CPI
Chi ph thc t t hn chi ph k hoch
Chi ph thc t t bng vi chi ph k hoch
Chi ph thc t nhiu hn chi ph k hoch (bi chi)

D bo chi ph thc hin d n

Trong qu trnh thc hin d n, i d n c th a ra nhng c tnh v chi ph
thc hin cc cng vic cha thc hin da trn thng tin v tnh hnh thc hin. Nu
k hoch ngn sch ban u t ra khng cn ph hp th nh qun l d n s pht trin
c tnh mi (EAC Estimated Actual Costs). D on chi ph thc hin d n thng
lin quan n d on cc s kin v iu kin thc hin d n trong tng lai da trn
thng tin v tnh hnh thc hin d n cho n thi im hin ti.
EAC thng bao gm chi ph thc t ca cc cng vic hon thnh cng vi c tnh
chi ph thc hin cc cng vic cn li. EAC c th c c tnh da trn kin nh gi
ca chuyn gia cn cu trn trn kinh nghim v tnh hnh thc hin d n cho n thi im
hin ti. Cc chuyn gia a ra c tnh chi ph thc hin cc hot ng cn li ca d n
ETC (Estimate To Complete) v tng hp li thnh c tnh chung v chi ph thc hin d n
EAC. c tnh EAC theo phng php chuyn gia: EAC = AC + c tnh t di ln ETC.
103

EAC c th c c tnh da trn ch s hiu qu thc hin chi ph.

D bo EAC vi ETC tnh theo t l k hoch. Phng php ny chp nhn kt
qu thc hin thc t cho n thi im hin ti (mc d c th l mong mun hoc khng
mong mun) theo chi ph thc t v d bo chi ph thc hin tt c cc cng vic cn li
ETatrong tng lai theo nh nh mic k hoch. Khi kt qu thc hin khng tt,
phng php ny gi nh rng kt qu thc hin trong tng lai s c ci thin so vi
hin ti nh p dng cc bin php iu chnh: EAC = AC + BAC EV. (BAC chi ph
hon thnh d n theo k hoch)
D on EAC vi ETC thc hin theo hiu qu thc hin chi ph thc t. Phng
php ny gi nh rng d n thc hin cho n thi im hin ti c th vn tip tc
nh vy cho n khi kt thc d n. ETC c gi nh l thc hin theo hiu qu thc
hin chi ph cho tnh n thi im hin ti: EAC = AC + (BAC EV)/CPI
S 7.1 Biu phn tch kt qu thc hin ca d n v chi ph v tin
Chi ph thc t: AC

Gi tr cng vic theo

k hoch: PV

Gi tr cng vic hon

thnh: EV

Thi im hin ti
Thi gian thc hin d n

104

Thi im hon thnh

T l hon thnh d n
C hai ch s v t l hon thnh d n c s dng tu thuc vo nhn nh ca
nh qun l d n ci no l i din cho thc t din ra trong qu trnh thc hin. T l
th nht gi nh rng ngn sch k hoch ban u ca cc hot ng hon thnh l
thng tin ng tin cy tnh ton t l hon thnh d n T l th hai gi nh rng chi
ph thc t cho n thi im hin ti l ng tin cy hn cho lng t l hon thnh d
n. T l hon thnh d n u so snh khi lng hon thnh cho n thi im hin
ti vi tng khi lng cng vic ca c d n. C hai t l u da trn gi nh l cc
iu kin thc hin khng thay i, s khng c s ci tin no hoc hot ng iu chnh
no cj thc hin v thng tin trong c s s liu l chnh xc.
T l hon thnh d n th nht da trn cc s liu k hoch.
T l hon thnh d n PCIB = EV/BAC
T l hon thnh d n th hai da trn chi ph thc t cho n thi im hin ti
v c tnh cc s liu thc t hon thnh k hoch.
T l hon thnh d n PCIC = AC/EAC.
Ch s hiu qu thc hin d n cho n khi hon thnh (TCPI)
Ch s hiu qu thc hin d n cho n khi hon thnh (TCPI) chnh l ch s thc
hin v chi ph c tnh cho vic thc hin cc cng vic cn li p ng cc yu cu
ca qun l, v d nh BAC hoc EAC. Nu da trn nhn nh rng BAC khng ph
hp, nh qun l d n s s dng EAC tnh mc tiu v kt qu thc hin v chi ph.
Cng thc tnh TCPI da trn s liu k hoch: TCPI = (BAC EV)/(BAC AC)
Cng thc tnh TCPI da trn s liu chi ph thc t: TCPI = (BAC EV)/(EAC
AC)
Nu CPI cng dn nh hn 1 th tt c cc cng vic ca d n cn li trong tng
lai phi thc hin trong khong gi tr ca TCPI d n hon thnh trong iu kin ngn
sch k hoch cho php (BAC). Vn liu mc hiu qu thc hin c t c khng
th cn phi da vo xem xt nhiu yu t trong c ri ro, tin , v kt qu thc hin
v kha cnh k thut. V d ch s TCPI = 1.78 cho bit rng mi la trng ngn sch
cn li phi to ra gi tr 1.78 la. R rng l cn phi tng nng sut lao ng ln rt
nhiu c th to ra gi tr ln , hoc chp nhn ct b mt phn khi lng cng vic
hoc chp nhn bi chi ngn sch.
Nu ch s TCPI nh hn 1 th chng ta c th hon thnh d n m khng s dng
ht ngn sch. Ch s TCPI nh hn 1 to ra mt c hi nng cao cht lng d n,
tng li nhun hoc m rng phm vi.

105

Cu hi tho lun
1.

Hy gii thch ti sao p dng ch tiu gi tr to ra EV li cho chng ta mt bc

tranh r rng hn v tnh hnh thc hin d n v mt chi ph hn l so snh mt
cch n gin gia s liu v chi ph thc t v s liu chi ph k hoch?

2.
3.

Hy trnh by mt s k thut c tnh chi ph thc hin d n.

Hy gii thch ngha ca ch tiu lch chi ph CV v ch s thc hin chi
ph CPI.

4.
5.

S khc nhau gia d ton chi ph ban u BAC v chi ph iu chnh EAC l g?
Hy tnh ton CV v CPI cho mt d n m anh ch bit v cho bit nguyn nhn
gy nn chnh lch gia chi ph thc t v chi ph k hoch ca d n l g?

106

TI LIU THAM KHO

1. Avraham Shtub, Jonathan F. Bard, Shlomo Globerson, 1994, Project Management
Engineering, Technology, and Implementation, PRENTICE HALL.
2. Chris Hendrickson, 2008, Project Management for Construction - Fundamental
Concepts for Owners, Engineers, Architects and Builders Prentice Hall.
3. Clifford F. Gray, Erik W. Larson, 2000, Project Management - The Managerial
Process, First Edition, McGraw Hill.
4. Clifford F. Gray, Erik W. Larson, 2009, Project Management - The Managerial
Process, Fourth Edition, McGraw Hill.
5. Earl Hall, Juliane Johnson, 2003, Integrated Project Management, PRENTICE
HALL.
6. Federal Transit Administration, 2007, Construction Project Management
Handbook. USA.
7. H. Kerner, 1995, Project Management Planning, Organizing, Monitoring and
Controlling, Van Nostrard Reinhold.
8. J. D. Frame, 1995, Managing Projects in Organizations, Sanfrancisco.
9. P. Healy, 1997, Getting the Job Done on Time and In Budget, Red International
Books Australia.
10. PMI, 2008, A Guide to The Project Management Body of Knowledge, Fourth
Edition.
11. Samuel J. Mantel Jr., Jack R. Meredith, Scott M. Shafer, Margaret M. Sutton,
2005, Core Concepts Project Management in Practice, Second Edition, JOHN
WILEY & SONS, INC.

107