CTU553/555

ACIS, UiTM

Hasil Pembelajaran

2.2

2.3

KANDUNGAN BAB 2

2.4

2.5

Menjelaskan pembentukan
pluraliti Alam Melayu
Menyatakan kesan
penjajahan dan
pembentukan masyarakat
pluralistik
Menghuraikan pembentukan
masyarakat pluralistik
selepas era penjajahan

HUBUNGAN

HUBUNGAN

ETNIK

2.1

ETNIK

PENGENALAN

2
MARUWIAH AHMAT

Masyarakat Plural
1824M-1957M
Penjajahan Inggeris
Paksaan

Kerajaan Majapahit dan Srivijaya yang

mengamalkan Buddha bertapak di
Nusantara sejak tahun 700m.
Kerajaan Maritim Asia Tenggara
menjadi pusat pertemuan pelbagai
bangsa pada era Zaman
Perdagangan sejak abad ke-5 M.
Melibatkan interaksi pelbagai budaya
seperti Arab pra-Islam, Hinduisme,
Buddhisme, Arab Islam, dan Eropah.

1
2

HUBUNGAN

1957
Kemerdekaan
Pluraliti Baharu

ETNIK

Abad 13M-15M
Kesultanan Melaka
Tanpa Paksaan

Masyarakat
Pluralistik

HUBUNGAN

Kedatangan
Penjajah

ETNIK

2.1 PLURALITI SEBELUM KERAJAAN

MELAYU MELAKA

PENGENALAN

Pluraliti

J. S. Furnivall:
Masyarakat majmuk mempunyai campuran kumpulan manusia
yang mengamalkan cara hidup yang berlainan, mereka hanya
bergaul di tempat perniagaan seperti pasar, hidup bersama
tetapi mempunyai tugas yang berlainan.
Smith:
Masyarakat majmuk sebagai masyarakat uang mempunyai
kepelbagaian budaya, perpecahan sosial dan perselisihan. Ia
dikuasai oleh kelompok minoriti. Wujud kerana terpaksa.
Van dan Berghe:
Masyarakat majmuk terpisah disebabkan keompok korporat,
mempunyai pelbagai budaya, tiada muafakat, dominasi politik
golongan tertentu dan wujud paksaan (terutama politik dan
ekonomi).

HUBUNGAN

HUBUNGAN

Konsep pluraliti Alam Melayu perlu difahami sbg asas utk

memahami masyarakat plural.
Kewujudan pelbagai etnik di alam Melayu telah memberi
sumbangan terhadap pembentukan masyarakat plural yang
dapat hidup secara bersama dalam kepelbagaian.
Asia Tenggara semasa pra-Eropah merupakan tempat pertemuan
pelbagai tamadun dan budaya utama dunia yang didorong oleh
serampang tiga mata iaitu:
Ketuhanan (God/ Gospel)
Kekayaan (Gold)
Kemenangan (Glory)
Masyarakat pelbagai bangsa pada zaman sebelum kedatangan
orang Eropah terbentuk melalui proses semula jadi tanpa
sebarang rancangan pemaksaan di sebaliknya.

ETNIK

PENGENALAN
ETNIK

PENGENALAN

GARIS MASA

MARUWIAH AHMAT

CTU553/555

ACIS, UiTM

Masyarakat Pluralistik

Bercirikan semula jadi, tanpa

paksaan dan fleksibel

Bercirikan pemaksaan dan

perbezaan

Berlaku hasil penghijrahan dari

dalam wilayah (dalam kalangan
etnik Melayu sendiri) dan juga
dari luar yang melibatkan etnik
lain spt Cina, Arab, India &
berlaku asimilasi.
Menetap di Kepulauan Melayu
atau Nusantara dan berpindahrandah dari satu pulau ke pulau
yang lain dengan bebasnya untuk
berniaga, berperang, berkahwin
dan sebagainya
Mewujudkan unsur akomodasi
dalam kehidupan bermasyarakat.

Diplomatik
Wujud hubungan peradaban
antara Alam Melayu dan China
serta India
Mencapai zaman kemuncaknya
pada waktu pemerintahan
Kesultanan Melayu Melaka

HUBUNGAN

Masyarakat

ETNIK
HUBUNGAN

2.2 PLURALITI ZAMAN KEGEMILANGAN

KERAJAAN MELAYU MELAKA
ETNIK

2.2 PLURALITI ZAMAN KEGEMILANGAN

KERAJAAN MELAYU MELAKA

2.2 PLURALITI ZAMAN KEGEMILANGAN

KERAJAAN MELAYU MELAKA

PEMERINTAHAN

PERDAGANGAN

Perlembagaan Melaka dilaksana

berdasarkan Islam (Kanun
Melaka & Undang-undang Laut
Melaka)

Perdagangan rancak hasil sistem

pemerintahan terbuka dan
pentadbiran pelabuhan yang
sangat cekap.

Zaman keemasan dan

kemuncak keagungan kerajaan
Melayu.

Panglima dan laksamana Melaka

proaktif mengawal keselamatan
dari ancaman perompak dan
lanun.

Tempat pertemuan pedagang

(The Venice of The East).

Tahap keselamatan yang tinggi

di Selat Melaka.

Pemerintahan diplomasi &

terbuka misi dan visi

Kepulauan Melayu terkenal

dengan rempah ratus yang
dianggap barang mewah.

ETNIK

Pluraliti

Kesultanan Melayu Melaka

diasaskan pada 1400 M dengan
kedatangan Parameswara dari
Srivijaya.
Melaka menjadi pusat
kemasyarakatan dan
perkembangan Islam di Alam
Melayu.
Pemerintahan /pentadbiran di
Alam Melayu berasaskan sistem
Islam.

HUBUNGAN

2 konsep utama ciri-ciri masyarakat Asia Tenggara:

HUBUNGAN

Pluraliti budaya di Tanah Melayu merupakan hasil

pertemuan dan pertembungan budaya besar dunia yang
melahirkan fenomena sosial yang Istimewa di Alam Melayu

2.2 PLURALITI ZAMAN KEGEMILANGAN

KERAJAAN MELAYU MELAKA
ETNIK

2.1 PLURALITI SEBELUM KERAJAAN

MELAYU MELAKA

10

2.2 PLURALITI ZAMAN KEGEMILANGAN

KERAJAAN MELAYU MELAKA

Para pedagang tidak

memerlukan pasport & visa
sebagai pengenalan diri.

Melaka maju sbg pelabuhan

utama dunia, hasil rempah ratus
sebagai daya tarikan,
keselamatan Selat Melaka

Interaksi aktif dalam

Melaka menjadi kota
kalangan pelbagai bangsa dan metropolitan serta kota multi
kaum di Melaka.
budaya

MARUWIAH AHMAT

11

Faktor perdagangan menjadi

punca wujud hubungan dua hala
antara Cina dan India.
Alam Melayu telah menjadi
tempat utama persinggahan bagi
kedua-dua pihak.
Keadaan ini tanpa disengajakan
telah mewujudkan pluraliti di
Alam Melayu.
Kemuncaknya, Alam Melayu
pada abad ke 7M, telah menjadi
pusat pengajian dan
perkembangan ilmu
pengetahuan

ETNIK

Keterbukaan pemerintah
empayar Melaka

HUBUNGAN

Proses penghijrahan berlaku

secara alamiah/ semula jadi
tanpa ada paksaan.

HUBUNGAN

KEBUDAYAAN
ETNIK

Kepesatan Perdagangan

KEPENDUDUKAN

12

CTU553/555

ACIS, UiTM

2.2 PLURALITI ZAMAN KEGEMILANGAN

KERAJAAN MELAYU MELAKA

13

2.3 MASYARAKAT PLURALITI ZAMAN

PENJAJAHAN

Mengamalkan budaya seharian

orang Melayu

Terasing dengan kelompok lain

walaupun di tempat yang sama

Amalan dan adat resam pendatang

diterima oleh penduduk tempatan

Gagal mengenali antara satu sama

lain

Menjajah secara
fizikal

Menjajah secara
fizikal & mental

Kekayaan muka bumi

spt bijih timah dan
emas diambil demi
kepentingan ekonomi
negara mereka
sendiri

Memperkenalkan
sistem sosial, politik
dan agama mereka
kepada penduduk
tempatan

15

MARUWIAH AHMAT

17

HUBUNGAN
ETNIK
HUBUNGAN

HUBUNGAN

Portugis - menjajah secara fizikal

- Mengaut kekayaan
- Menyebarkan agama

16

Imperialisme & Kolonialisme

ETNIK

Imperialisme & Kolonialisme

ETNIK

Mewujudkan kelompok masyarakat

dengan sistem tersendiri

14

HUBUNGAN

Sanggup berkahwin dengan

penduduk tempatan

Secara paksaan
Demi kepentingan ekonomi
dan politik Inggeris
Tidak disertai keluarga
Tidak pernah melupakan
negara asal

IMPERIALISME

Gagal berasimilasi dengan

penduduk, alam sekitar dan sistem

ETNIK

Mewujudkan interaksi yang

harmoni dengan penduduk, alam
sekitar dan sistem

Pluralistik

Semula jadi tanpa paksaan

Sukarela mencari kehidupan
dan kekayaan
Disertai ahli keluarga
Menjamin ketenangan
pemikiran dan perasaan

Imperialisme & Kolonialisme

HUBUNGAN

PLURALISTIK

Pluraliti

KOLONIALISME

PLURALITI

Mewujudkan masyarakat pelbagai bangsa seperti Melayu,

Cina, India, Eropah dll

ETNIK

PERSAMAAN
ETNIK

Ilmu & Pemikiran

Perubahan konsep ilmu

(epistemologi)
Sebelum penjajahan, berasaskan
metafizik (ilmu bersumberkan
alam ghaib, di luar pengalaman
pancaindera manusia- bomoh,
dukun, jampi, dll.)
Penjajahan British membawa
konsep ilmu berteraskan kaedah
rasional dan saintifik (boleh
dibuktikan menerusi pancaindera
manusia- statistik, peta, dll.)

HUBUNGAN

Keagamaan
Menurut al-Attas, pengaruh HinduBuddha tidaklah begitu
mendominasi masyarakat di Alam
Melayu berbanding dengan
kekuatan pengaruh ajaran Islam.
Antara bukti bagi perkara ini, tiada
kitab-kitab klasik mereka yang
membincangkan secara meluas dan
mendalam aspek-aspek falsafah,
metafizik, sistem sosial dan
sebagainya.
Namun, dalam beberapa aspek
pengaruhnya agak jelas, seperti
dalam aspek kesusasteraan dan
pemerintahan.

2.3 MASYARAKAT PLURALITI ZAMAN

PENJAJAHAN

Belanda menjajah secara fizikal

- Mengaut kekayaan
- Menyebarkan agama

18

CTU553/555

ACIS, UiTM

IMPERIALISME & KOLONIALISME INGGERIS

19

22

Imperialisme & Kolonialisme Inggeris

MARUWIAH AHMAT

Masyarakat Plural Zaman Penjajahan

ETNIK

PRINSIP

HUBUNGAN

Imperialisme British
membawa masuk
buruh dari China dan
India untuk
mengusahakan
lombong dan ladang
getah.
Kolonialisme British
menjajah dan
mengawal kehidupan
masyarakat peribumi
dari segala aspek.

ETNIK
HUBUNGAN

21

23

Pemisahan negara dari agama

Pentadbiran negara oleh penjajah
Hal ehwal Islam dan adat istiadat Melayu diletakkan di bawah Sultan.
Ini berbeza dengan sistem di zaman sebelum Inggeris di mana tiada
pengasingan kuasa berlaku kerana Raja dan Sultan mempunyai kuasa
mutlak.
Pengagihan kuasa
Kehakiman, Eksekutif dan Perundangan
Setiap pihak hanya menjalankan bidang kuasa masing-masing dan tidak
boleh bercampuraduk.
Sistem Federalisme
Wujud sistem persekutuan berlapis
Persekutuan Tanah Melayu dan Persekutuan Malaysia serta negeri

ETNIK

Bagi memastikan penaklukkan mereka berjalan

lebih tersusun dan sistematik penasihat British
kemudiannya turut ditempatkan di Negeri
Melayu Tidak Bersekutu (NMTB).

Perjanjian Pangkor pada tahun 1874 merupakan titik

permulaan penguasaan British di Tanah Melayu.

HUBUNGAN

British mula bertapak kukuh menerusi satu

campur tangan secara tidak langsung pada
tahun 1786 apabila Pulau Pinang diperolehi
dari Kedah.

20

Imperialisme & Kolonialisme Inggeris

ETNIK

Imperialisme & Kolonialisme Inggeris

British- Menjajah secara fizikal dan mental

- Menguasai ekonomi - Menyebarkan agama
- Memperkenalkan sistem politik, undang-undang, ekonomi dan
pendidikan cara Barat.

HUBUNGAN

Jepun- menjajah secara fizikal

- Mengaut kekayaah
- Memperkenalkan sistem pentadbiran Jepun

HUBUNGAN

HUBUNGAN

ETNIK

ETNIK

Imperialisme & Kolonialisme

24

CTU553/555

ACIS, UiTM

Masyarakat Plural Zaman Penjajahan

Masyarakat Plural Zaman Penjajahan

Ekonomi
Berubah dari pertanian sara diri kepada sistem ekonomi perindustrian dan
perdagangan (sistem ekonomi kapitalis).
Pendidikan
Dwi-sistem iaitu pendidikan agama dan pendidikan sekular.

ETNIK
25

27

Negara ditadbir oleh pentadbir

sekular

Hal ehwal agama diletakkan di

Agamawan dan raja saling
bawah kuasa Sultan-Sultan
berperanan
Melayu
Kerajaan yang peranan agama Kerajaan yang telah memisahkan
dan negara saling bertautan
di antara negara dan agama

26

ETNIK

Penubuhan Barisan Nasional pada 1974.

HUBUNGAN

Kaum utama Tanah Melayu - Melayu, Cina dan India

telah bersatu dalam politik.

Pelbagai dasar kerajaan dirangka - DEB

Pendidikan
Sistem pendidikan kebangsaan telah dibentuk
berasaskan keseragaman kurikulum, sukatan mata
pelajaran dan orientasi.
Laporan Razak 1956
Laporan Rahman Talib 1960.
Matlamat utama dasar pendidikan ialah untuk
menyatukan kanak-kanak daripada berbilang etnik di
bawah satu sistem pendidikan kebangsaan dengan
menggunakan satu bahasa pengantar - bahasa Melayu.
Bahasa Melayu dijadikan bahasa kebangsaan dalam
Perlembagaan 1957, BI masih bahasa rasmi.

ETNIK

Kontrak sosial merupakan satu kesepakatan

yang telah dirunding, pembentukan parti-parti
politik etnik (Parti Perikatan, Barisan Sosialis,
Barisan Nasional, Barisan Alternatif).
Perlembagaan merupakan panduan asas
kepada perlaksanaan sistem politik di negara
ini.
Perlembagaan mencatatkan kontrak sosial
dipersetujui bersama antara kaum di negara ini.

HUBUNGAN

Perlembagaan

Politik

2.4 MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA

MERDEKA
ETNIK

2.4 MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA

MERDEKA

MARUWIAH AHMAT

Pemisahan antara agama dan

negara

HUBUNGAN

Kesinambungan
masyarakat
plural zaman
penjajah

Merupakan
satu
fenomena
sosial yang
terhasil
selepas
kedatangan
Eropah ke
Tanah
Melayu

HUBUNGAN

Masyarakat
Pluralistik

Masyarakat
yg terdiri
daripada
pelbagai
etnik,
bahasa,
kebudayaan,
kepercayaan,
adat, istiadat,
tempat
tinggal dan
sebagainya.

SELEPAS PENJAJAHAN

2.4 MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA

MERDEKA
ETNIK

2.4 MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA

MERDEKA

SEBELUM PENJAJAHAN
Struktur kerajaan yang
mencantumkan aspek agama
dan negara
Raja merujuk kepada penasihat
agama
untuk
membuat
keputusan penting negara.

HUBUNGAN

Pentadbiran
Sistem pentadbiran yang memisahkan di antara negara dan agama.

HUBUNGAN

Ilmu
Kerangka ilmu berasaskan metodologi nasionalisme iaitu proses pembinaan
ilmu berasaskan wilayah sesebuah negara.
Ilmu kolonial yang berasaskan sains moden yang bersifat rasional dan
saintifik telah mencorakkan dasar pentadbiran, ekonomi dan pendidikan
penjajah

ETNIK

SISTEM DAN STRUKTUR

DASAR

CTU553/555

ACIS, UiTM

2.4 MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA

MERDEKA

KUIZ

ETNIK
HUBUNGAN

Pada tahun 1957 kerajaan telah menggiatkan usaha untuk

mengatasi pelbagai masalah sosio-ekonomi dan sosio-politik.
Rancangan pembangunan ekonomi negara dibahagikan kepada
empat peringkat;
Rancangan pramerdeka iaitu meliputi Rangka Pembangunan
Persekutuan Tanah Melayu (1950-1955) dan Rancangan
Persekutuan Tanah Melayu Pertama (1956-1960)
Perancangan selepas merdeka, merangkumi Rancangan
Persekutuan Tanah Melayu Kedua (1961-1965) dan
sebahagian daripada Rancangan Malaysia Pertama (19661970)
Perancangan dalam era Dasar Ekonomi Baru.
Dasar Pembangunan Negara

ETNIK

ETNIK

VIDEO

HUBUNGAN

Ekonomi
Sistem ekonomi dualisme ini merujuk kepada dua orientasi
dan tumpuan yang berbeza namun bergerak seiringan
dengan garis etnik:
Pertama, sistem ekonomi moden yang mendominasi
keseluruhan organisasi pengeluaran (cth getah, bijih timah).
Kedua, sistem ekonomi tradisional yang diidentifikasikan
dengan sektor ekonomi pertanian. Komoditi utamanya
ialah padi dan perikanan. Teknik pengeluarannya,
pemasaran, tenaga kerja serta modal adalah didominasi
oleh etnik Melayu. Ia bercirikan budaya luar bandar.
Pada peringkat awal tidak seimbang - menjadi sumber
pencetus konflik (cth peristiwa 13 Mei 1969).

Ekonomi

HUBUNGAN

Sekolah pelbagai aliran dibenarkan dan

pengajaran dalam bahasa ibunda masingmasing dibenarkan
Oleh kerana Bahasa Melayu adalah merupakan
bahasa kebangsaan, maka sekolah Cina dan
Tamil wajib mengajar Bahasa Melayu.
Pendekatan dalam mata pelajaran sejarah,
geografi dan buku-buku teks yang lain mestilah
berteraskan Malaysia.

HUBUNGAN

Akta Pendidikan 1957

2.4 MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA

MERDEKA
ETNIK

2.4 MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA

MERDEKA

34

HUBUNGAN

ETNIK

Quiz

35
Click the

MARUWIAH AHMAT

Quiz button to edit this quiz