You are on page 1of 63

ZET

lkemizde, son 150 ylda, 1861, 1869, 1886, 1906, 1954, 1985, 2004, 2010, 2012 ve
2015de olmak zere toplam 10 kez maden kanunu deimitir. Ortalama 15 ylda bir
deien maden kanunlar son 11 yl ierisinde 4 kez deimitir. 04.06.1985 tarihinde
kabul edilen ve 15.06.1985 tarihinde Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren
3213 Sayl Maden Kanunu, 2004, 2010 ve 2012 yllarndan sonra son olarak 04.02.2015
tarihinde kabul edilen ve 18.02.2015 tarihinde Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle
giren 6592 Sayl Maden Kanunu ile Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmasna Dair
Kanun ile deitirilmitir.
22 maddesi deitirilerek, 1 maddesi yrrlkten kaldrlarak ve 9u geici olmak zere
11 madde eklenerek Maden Kanununda yaplan bu kapsaml deiiklikle genel olarak;
MGEMe sunulan belgelerin kalitelerinin arttrlmas, madencilik sektrnde grlen i
kazalar saysnn azaltlmas, devlete ait olan madenlerin iletilmesinden daha fazla ek
gelir elde edilmesi, madenlerden yurt iinde daha fazla katma deer yaratlmas,
uygulamada yaanan baz sorunlara zm getirilmesi, mali gc yetersiz olanlarn sektr
dnda tutulmas ve bakanln i kazalarndaki sorumluluunun kaldrlmasnn istendii
aktr.
Bir yllk uyum srecinin sonunda, kanunun uygulama ynetmeliklerinin de
tamamlanmasyla tmyle yrrl girecek olan Maden Kanunu ile lkemiz madencilik
sektrnde yeni bir dnemin balayacaktr.

TEEKKR

Bu almann her aamasnda neri, yardm ve desteiyle beni ynlendiren danman


hocam Prof. Dr. Blent TTMEZe;

Tez almasnda bana belge ve bilgi salayan ve nerilerde bulunan Maden Mhendisi
Ramazan AYDOMUa;

Ayrca, bugne kadar maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen tm ALEME;


teekkr ederim.

II

NDEKLER
ZET ................................................................................................................................I
TEEKKR ................................................................................................................... II
NDEKLER.III
EKLLER TABLOSUIV
1. GR ........................................................................................................................... 1
2. 6592 SAYILI KANUN LE 3213 SAYILI MADEN KANUNUNDA YAPILAN
DEKLKLER .......................................................................................................... 2
2.1. 3213 Sayl Maden Kanununun 2. Maddesi ..................................................... 2
2.2. 3213 Sayl Maden Kanununun 3. Maddesi ..................................................... 4
2.3. 3213 Sayl Maden Kanununun 5. Maddesi ..................................................... 8
2.4. 3213 Sayl Maden Kanununun 7. Maddesi ..................................................... 9
2.5. 3213 Sayl Maden Kanununun 9. Maddesi ................................................... 14
2.6. 3213 Sayl Maden Kanununun 10. Maddesi ................................................. 15
2.7. 3213 Sayl Maden Kanununun 11. Maddesi ................................................. 17
2.8. 3213 Sayl Maden Kanununun 12. Maddesi ................................................. 18
2.9. 3213 Sayl Maden Kanununun 13. Maddesi ................................................. 19
2.10. 3213 Sayl Maden Kanununun 14. Maddesi ............................................... 21
2.11. 3213 Sayl Maden Kanununun 16. Maddesi ............................................... 26
2.12. 3213 Sayl Maden Kanununun 17. Maddesi ............................................... 30
2.13. 3213 Sayl Maden Kanununun 24. Maddesi ............................................... 32
2.14. 3213 Sayl Maden Kanununun 29. Maddesi ............................................... 36
2.15. 3213 Sayl Maden Kanununun 30. Maddesi ............................................... 38
2.16. 3213 Sayl Maden Kanununun 31. Maddesi ............................................... 40
2.17. 3213 Sayl Maden Kanununun 32. Maddesi ............................................... 41

III

3.

6592

SAYILI

KANUNLA

MADEN

KANUNUNDA

YAPILAN

DEKLKLERN DEERLENDRLMES ...................................................... 44


3.1. 2. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ................................. 44
3.2. 3. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ................................. 45
3.3. 5. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ................................. 46
3.4. 7. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ................................. 46
3.5. 9. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ................................. 47
3.6. 10. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................... 47
3.7. 11. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................... 49
3.8. 12. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................... 49
3.9. 13. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................... 49
3.10. 14. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 50
3.11. 16. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 51
3.12. 17. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 52
3.13. 24. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 52
3.14. 29. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 53
3.15. 30. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 54
3.16. 31. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 54
3.17. 32. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi ............................. 54
4. SONULAR VE TARTIMA ................................................................................. 55
5. KAYNAKLAR .......................................................................................................... 57
6. EKLER ...................................................................................................................... 58

IV

EKLLER TABLOSU
ekil 2.1 MGEM tarafndan verilen maden arama ruhsat rnei ................................... 5
ekil 2.2 MGEM tarafndan verilen maden iletme ruhsat rnei ................................. 5
ekil 2. 3 MGEM tarafndan verilen maden iletme izni rnei ..................................... 6
ekil 2.4 ED gerekli deildir belgesi rnei ................................................................ 13
ekil 2.5 Kmr zenginletirme tesisi ............................................................................ 22
ekil 2.6 Yeralt (Kapal) iletme ile yntemi ile madencilik ........................................ 24
ekil 2.7 I (a) grubu maden iletme ruhsat rnei ......................................................... 28
ekil 2.8 Terkedilmi bir maden sahasnda rekltivasyon (ile) .................................... 42
ekil 3.1 boyutuyla belirlenmi (grnr) rezerv ..................................................... 45
ekil 3.2 Blister bakr ..................................................................................................... 51

1. GR

Yasa ya da kanun, TBMM tarafndan karlan ve Anayasa mahkemesi denetimine


ak olan en st, dzenleyici hukuk metnidir. Kanunlar millet ve kamu yararna olacak
ekilde adaletli bir dzen salamak iin karlr. Bilim ve teknolojinin ilerlemesi,
insanlk tarihi boyunca edinilen bilgi ve tecrbenin her geen gn artmas, globalleen
dnyada lkelerin uluslararas kurum ve szlemelere taraf olarak eitli normlar kabul
etmesi, daha nce yaanmam veya ortaya kmam durumlarn olmas gibi sebeplerle
gnn gereksinimlerine yant vermeyen kanunlar anayasaya uygun olmak kouluyla
ksmen ya da tamamen deitirilebilir.
lkemizde, son 150 ylda, 1861, 1869, 1886, 1906, 1954, 1985, 2004, 2010, 2012
ve 2015de olmak zere toplam 10 kez maden kanunu deimitir. Ortalama 15 ylda bir
deien maden kanunlar son 11 yl ierisinde 4 kez deimitir. 04.06.1985 tarihinde
kabul edilen ve 15.06.1985 tarihinde Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren
3213 Sayl Maden Kanunu, 2004, 2010 ve 2012 yllarndan sonra son olarak 04.02.2015
tarihinde kabul edilen ve 18.02.2015 tarihinde Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle
giren 6592 Sayl Maden Kanunu ile Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmasna Dair
Kanun ile deitirilmitir.

2. 6592 SAYILI KANUN LE 3213 SAYILI MADEN KANUNUNDA YAPILAN


DEKLKLER
2.1. 3213 Sayl Maden Kanununun 2. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 2 (Deiik: 26/5/2004 5177/1 md.)
Yer kabuunda ve su kaynaklarnda tabii olarak bulunan, ekonomik ve ticar deeri olan
petrol, doal gaz, jeotermal ve su kaynaklar dnda kalan her trl madde bu Kanuna
gre madendir.
Madenler aada sralanan gruplara gre ruhsatlandrlr:
I. Grup madenler
a) naat ile yol yapmnda kullanlan ve tabiatta doal olarak bulunan kum ve akl.
b) Tula-kiremit kili, imento kili, Marn, Puzolanik kaya (Tras) ile imento ve seramik
sanayilerinde kullanlan ve dier gruplarda yer almayan kayalar.
(Deiik: 10/6/2010-5995/1 md.) II. Grup madenler
a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayalardan Agrega, mcr veya
tlerek kullanlacak kayalar.
b) Mermer, Traverten, Granit, Andezit, Bazalt gibi blok olarak retilen talar ile dekoratif
amala kullanlan doal talar.
III. Grup madenler
Deniz, gl, kaynak suyundan elde edilecek eriyik halde bulunan tuzlar, karbondioksit
(CO2) gaz (jeotermal, doal gaz ve petroll alanlar hari) Hidrojen Slfr (7/3/1954
tarihli ve 6326 sayl Petrol Kanunu hkmleri mahfuz kalmak kaydyla).
IV. Grup madenler
a) Kaolen, Dikit, Nakrit, Halloysit, Endellit, Anaksit, Bentonit, Montmorillonit, Baydilit,
Nontronit, Saponit, Hektorit, llit, Vermiklit, Allofan, malogit, Klorit, Sepiyolit,
Paligorskit (Atapuljit), Loglinit ve bunlarn karm killer, Refrakter killer, Jips, Anhidrit,
Alnit (ap), Halit, Sodyum, Potasyum, Lityum, Kalsiyum, Magnezyum, Klor, Nitrat,
yot, Flor, Brom ve dier tuzlar, Bor tuzlar (Kolemanit, Uleksit, Borasit, Tinkal,
Pandermit veya bnyesinde en az %10 B2O3 ieren dier Bor mineralleri), Stronsiyum
tuzlar (Selestin, Stronsiyanit), Barit, Vollastonit, Talk, Steattit, Pirofillit, Diatomit,
Olivin, Dunit, Sillimanit, Andaluzit, Dumortiorit, Disten (Kyanit), Fosfat, Apatit, Asbest
(Amyant), Manyezit, Huntit, Tabi Soda mineralleri (Trona, Nakolit, Davsonit), Zeolit,
2

Pomza, Pektayn, Perlit, Obsidyen, Grafit, Kkrt, Florit, Kriyolit, Zmpara Ta,
Korundum, Diyasporit, Kuvars, Kuvarsit ve bileiminde en az %80 SiO2 ihtiva eden
Kuvars kumu, Feldispat (Feldispat ve Feldispatoid grubu mineraller), Mika (Biyotit,
Muskovit, Serisit, Lepidolit, Flogopit), Nefelinli Siyenit, Kalsedon (Sileks, rt).
b) Turba, Linyit, Takmr, kmre bal metan gaz, Antrasit, Asfaltit, Bitml ist,
Bitml eyl, Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hkmleri mahfuz kalmak kaydyla).
c) Altn, Gm, Platin, Bakr, Kurun, inko, Demir, Pirit, Manganez, Krom, Civa,
Antimuan, Kalay, Vanadyum, Arsenik, Molibden, Tungsten (Volframit, elit), Kobalt,
Nikel, Kadmiyum, Bizmut, Titan (lmenit, Rutil), Alminyum (Boksit, Gipsit, Bhmit),
Nadir toprak elementleri (Seryum Grubu, Yitriyum Grubu) ve Nadir toprak mineralleri
(Bastnazit, Monazit, Ksenotim, Serit, Oyksenit, Samarskit, Fergusonit), Sezyum,
Rubidyum, Berilyum, ndiyum, Galyum, Talyum, Zirkonyum, Hafniyum, Germanyum,
Niobyum, Tantalyum, Selenyum, Telluryum, Renyum.
V. Grup madenler
Elmas, Safir, Yakut, Beril, Zmrt, Morganit, Akuvamarin, Heliodor, Aleksandirit, Agat,
Oniks, Sardoniks, Jasp, Karnolin, Heliotrop, Kanta, Krizopras, Opal (rize Opal,
Krmz Opal, Siyah Opal, Aa Opal), Kuvars kristalleri (Ametist, Sitrin, Necefta (Da
kristali), Dumanl Kuvars, Kedigz, Avanturin, Vensta, Gl Kuvars), Turmalin
(Rubellit, Vardelit, ndigolit), Topaz, Ayta, Turkuaz (Firuze), Spodmen, Kehribar,
Lazurit (Lapislazuli), Oltuta, Diopsit, Amozonit, Lleta, Labrodorit, Epidot (Zeosit,
Tanzonit), Spinel, Jadeit, Yeim veya Jad, Rodonit, Rodokrozit, Granat Minarelleri
(Spesartin, Grosllar Hessanit, Dermontoit, Uvarovit, Pirop, Almandin), Diaspor
Kristalleri, Kemererit.
(Ek: 10/6/2010-5995/1 md.) VI. Grup madenler
Radyoaktif Mineraller ve dier radyoaktif maddeler.
Bu gruplarda yer alan madenlerin zellikleri ile bu maddede yer almayan bir madenin
grubunun tespitine ait esas ve usuller Bakanlka karlacak ynetmelikle dzenlenir.
Bu Kanuna gre verilen ruhsatlar baka amala kullanlmaz.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
4/6/1985 tarihli ve 3213 sayl Maden Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fkrasnn (II)
numaral bendinin (a) alt bendi aadaki ekilde deitirilmi ve bende aadaki (c) alt
bendi eklenmi, (IV) numaral bendine aadaki alt bent eklenmi ve (VI) numaral bendi
yrrlkten kaldrlmtr.
3

a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayalardan agrega, hazr beton
ve asfalt yaplarak kullanlan kayalar.
c) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayalardan entegre imento,
kire ve kalsit tme tesisinde kullanlan kayalar.
) Uranyum, Toryum, Radyum gibi elementleri ieren radyoaktif mineraller ve dier
radyoaktif maddeler.
2.2. 3213 Sayl Maden Kanununun 3. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 3 (Deiik: 26/5/2004 5177/2 md.)
Kanunda geen deyimler aada aklanmtr:
Bakanlk : Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl.
Genel Mdrlk: Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl Maden leri Genel Mdrl.
Takaddm Hakk: Maden hakk iin ilk mracaat edene tannan ncelik.
Ruhsat Hukuku : Ruhsat sahiplerinin ruhsattan doan hak ve ykmllkleri.
Buluculuk : Herhangi bir ruhsat dneminde ynetmeliinde belirtildii ekilde bir maden
zuhurunun ortaya kartlmas.
malt Haritas : letmelerde retim yaplan yerleri, miktarlar ve yapl eklini gsterir
lekli beyan niteliinde harita.
Proje : Yeralt kaynaklarnn deerlendirilmesi amacna dnk belirli girdileri seilmi
bir teknoloji kullanarak mevcut ve potansiyel talebi karlamak zere mal ve cevher
retmek iin almalar dzenleyen beyan niteliinde rapor.
Geici Tesisler: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Maden ruhsatnn sresine bal olarak
yaplan tesis ve altyap tesisleri.
Kurul: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Devlet Planlama Tekilatnn bal olduu bakann
bakanlnda oluturulan, maden iletme faaliyetleri ile dier yatrmlarn kamu yarar
asndan nceliini ve nemini tespit ederek karar veren kurulu.
Arama Ruhsat : Belirli bir alanda maden arama faaliyetlerinde bulunulabilmesi iin
verilen yetki belgesi (ekil 2.1).

ekil 2.1 MGEM tarafndan verilen maden arama ruhsat rnei


letme Ruhsat : letme faaliyetlerinin yrtlebilmesi iin verilen yetki belgesi (ekil
2.2).

ekil 2.2 MGEM tarafndan verilen maden iletme ruhsat rnei


Sertifika : V. Grup madenlerin aranmas ve iletilmesi iin ynetmelikte belirtilen usul
ve esaslar erevesinde Bakanlka verilen belge.
letme zni : Bir madenin iletmeye alnabilmesi iin izin(ekil 2.3).

ekil 2. 3 MGEM tarafndan verilen maden iletme izni rnei

6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler


3213 sayl Kanunun 3 nc maddesinin birinci fkrasnda yer alan Grnr Rezerv,
Proje, n Arama Faaliyet Raporu, Genel Arama Faaliyet Raporu, Detay Arama
Faaliyet Raporu ve Kaynak tanmlar aadaki ekilde deitirilmi, fkraya aadaki
tanmlar eklenmi ve fkrada yer alan Ekonomik Cevher, Faaliyet Raporu, Sat
Bilgi Formu, Faaliyet Bilgi Formu ve Teminat tanmlar madde metninden
karlmtr.
Grnr Rezerv: Kaynan boyutu ile belirlenmi olan ve bu boyutlar ierisinde
sreklilii konusunda en az risk tayan, jeolojik, madencilik, metalrjik, ekonomik,
pazarlama, hukuki, evresel, sosyal, mali etkenlerin altnda ve gnn artlarnda
iletilebilir ksm.
Proje: Yer kabuundaki maden kaynaklarnn deerlendirilmesi amacna dnk seilmi
bir teknoloji kullanarak mevcut bir potansiyel talebini karlamak zere mal ve cevher
retmek iin almalar dzenleyen beyan niteliinde rapor.
n Arama Faaliyet Raporu: n arama dneminde maden arama projesinde belirtilen
madene ynelik elde edilen veriler dorultusunda tenr/kalite tahminini ieren kaynak
raporu.

Genel Arama Faaliyet Raporu: Genel arama dneminde madene ynelik maden arama
projesinde belirtilen yntem ve uygulamalar ile detay arama dnemine ilikin ngrlen
sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama faaliyetlerine ait bilgileri ieren kaynak raporu.
Detay Arama Faaliyet Raporu: Detay arama dneminde madene ynelik maden arama
projesinde belirtilen yntem ve uygulamalar ile sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama
faaliyetlerine ilikin bilgileri ve dier belgeleri kapsayan kaynak raporu.
Kaynak: Yerkabuunda veya derinliklerinde; biim, nitelik ve nicelik olarak muhtemel
ekonomik beklentileri karlayacak kat, sv ve gaz birikimleri.
letme Faaliyet Raporu: Yllk iletme faaliyetine ilikin retim, sat tutar ve miktar,
stok ve bunun gibi bilgiler ile toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakk gibi mali
durumu gsteren ve ekli ynetmelikle belirlenen belge.
Rezerv: Kaynan, boyutlar ve tenr/kalitesi belirlenmi ve gnn artlarnda ekonomik
olarak retilebilir ve ilenebilir ksm.
Muhtemel Rezerv: Sreklilii grnr rezervde olduu kadar tarif edilemeyen, ekonomik
iletilebilirlii jeolojik, madencilik, metalrjik, ekonomik, pazarlama, hukuki, evresel,
sosyal ve mali etkenler ile ilgili belirsizlikler ieren cevher miktar.
Ruhsat Bedeli: Taban bedelinin, maden grubu ve alan byklklerine gre belirlenen
katsaylarla arplarak ekli (1) ve (2) sayl tablolarda (Tablo 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5 ve 2.6)
gsterildii ekilde hesaplanarak her yl ocak aynn sonuna kadar; arama ruhsatlarnda
tamam genel bteye gelir kaydedilmek zere ilgili muhasebe birimi hesabna, iletme
ruhsatlarnda ise %70i genel bteye gelir kaydedilmek zere ilgili muhasebe birimi
hesabna, %30u evre ile uyum plan almalarn temin etmek zere maden gruplarna
gre teminat olarak ruhsat veren idarenin muhasebe birimi hesabna yatrlmas gereken
tutar.
Yetkilendirilmi Tzel Kiiler: Genel Mdrlke yetkilendirilen, bu Kanun kapsamnda
Genel Mdrle verilmesi gereken rapor, proje ve her trl teknik belgeyi hazrlamaya
yetkili, irket hisselerinin yarsndan fazlasnn sahibinin mhendis olduu ya da
bnyesinde nitelik ve nicelikleri ynetmelikle belirlenen mhendisler altran maden
arama ruhsat sahibi veya iletmesi olan tzel kiiler.
Fizibilite Dnemi: Detay arama faaliyetleri sonunda belirlenen maden kaynann
ekonomik deer olarak iletilebilirliini gstermek amacyla yaplacak almalarn
gerekletii dnemi.
Fizibilite Raporu: Bir cevher kaynann ekonomik olarak iletilebilirliini gstermek
amacyla jeolojik, madencilik, metalrjik, ekonomik, pazarlama, yasal, evresel, sosyal
7

ve mali etkenlerin nerilen maden projesinde yeterli ayrntda incelendii kapsaml


raporu.
letme Projesi Uygulama Raporu: retim faaliyetine geilinceye kadar iletme
projesinin uygulanmasna ilikin olarak ynetmelikte belirtilen sre ve esaslar
kapsamnda Genel Mdrle sunulmas gereken rapor.
Daimi Nezareti: letmede daimi olarak istihdam edilen maden mhendisini.
2.3. 3213 Sayl Maden Kanununun 5. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 5
Madenler zerinde tesis olunan ilk mracaat (takaddm), arama ruhsatnamesi, buluculuk,
ve iletme ruhsat haklarnn hi birisi hisselere blnemez. Her biri bir btn halinde
muameleye tabi tutulur.
Maden ruhsatlar ve buluculuk hakk, devredilebilir.
Durum maden siciline erh edilir. Devir muamelesi maden siciline erh edilmesi ile
tamam olur.
Maden hak ve vecibeleri miras yolu ile intikal eder. Bu hak ve vecibeler, btn
miraslarn vekaletini havi bir vekaletname ile 6 nc maddede belirtilen niteliklere sahip
miraslardan birine veya nc bir ahsa devredilir. Miraslarn ittifak edememeleri
halinde miraslardan birinin mracaat ile mahkeme miraslardan bu hakkn en ehil
olana tahsisine veya bu da mmkn olmazsa ruhsatn satlmasna karar verir. Mahkeme
bu hususu basit muhakeme usul ile halleder. Eer dava sz konusu deil ise 6 ay
ierisinde intikal ilemleri tamamlanmayan ruhsatlar fesh edilir. Devir ve intikal
ilemlerinin ne ekilde yaplaca ynetmelikte belirtilir.
Madenler zerindeki haklarn devir ve intikali bu Kanun ve ynetmelikte gsterilen
hkmlerin tatbikini geciktirmez.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fkras aadaki ekilde deitirilmi,
drdnc fkrasnn son cmlesi madde metninden karlm ve maddeye bu fkradan
sonra gelmek zere aadaki fkra eklenmitir.
Maden ruhsatlar ve buluculuk hakk devredilebilir. Devir yaplmadan nce arama ve
iletme ruhsatlarnn devredildii tarihteki ruhsat bedelinin iki kat tutarnda devir bedeli
alnr. Devir Bakanlk onay ile gerekleir.
8

Devir ve intikal ilemlerine ilikin usul ve esaslar ynetmelikle belirlenir.


2.4. 3213 Sayl Maden Kanununun 7. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 7 (Deiik: 26/5/2004 5177/3 md.)
(ptal birinci fkra: Anayasa Mahkemesinin 15/1/2009 tarihli ve E.: 2004/70, K.: 2009/7
sayl Karar ile.; Yeniden dzenleme: 10/6/2010-5995/3 md.) Madencilik faaliyetlerinin
yaplmas ve ruhsatlandrma ilemlerinin yrtlmesi ile ilgili olarak yeni verilecek
ruhsat alanlarna maden iletme yntemi, faaliyetin yapld blge, madenin cinsi,
yaplacak yatrmn evresel etkileri, ehirleme ve benzeri hususlar dikkate alnarak,
temdit talepleri dahil ruhsat verilen alanlarda kazanlm haklar korunmak kaydyla, ilgili
kurumlarn grleri alnarak Bakanlk tarafndan kstlama getirilebilir. lk mracaat
veya ihale yolu ile yaplacak ruhsatlandrmalarda mracaatn yaplaca alanlar dier
kanunlar ile getirilen kstlamalar gznne alnarak Bakanlka ruhsat mracaatna
kapatlabilir. Kstlama gerekesi ortadan kalkan alanlar ihale yoluyla aramalara alr.
Bu Kanun dnda madencilik faaliyetleri ile ilgili olarak yaplacak her trl kstlama
ancak kanun ile dzenlenir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) zel evre koruma blgeleri, milli parklar, yaban hayat
koruma ve gelitirme sahalar, muhafaza ormanlar, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayl Ky
Kanununa gre korunmas gerekli alanlar, 1 inci derece askeri yasak blgeler, 1/5000
lekli imar plan onaylanm alanlar, 1 inci derece sit alanlar ile madencilik amac
dnda tahsis edilen ve Genel Mdrlk tarafndan uygun gr verilen elektrik
santralleri, organize sanayi blgeleri, petrol, doalgaz ve jeotermal boru hatlar gibi
yatrm alanlarna ait koordinatlar ilgili kurumlar tarafndan Genel Mdrle bildirilir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Bu alanlara yaplan ruhsat mracaatlarnn hak
salamas halinde iki ay iinde har ve teminatn yatrlmasndan sonra bu alanlara ilikin
ilgili kurumlardan izin alnmas iin mracaat sahibine bir yl sre verilir. Bu sre iinde
izin alnmas durumunda Kanunun 16 nc maddesine gre ruhsat dzenlenir, izin
alnamamas halinde mracaat reddedilir. Mraacat alannn bir ksmnn bahse konu
alanlarla akmas halinde, akan alan dndaki serbest alana ilikin olarak iki aylk
sre iinde Kanunun 16 nc maddesine gre mracaatta bulunulmas halinde ruhsat
dzenlenir. Aksi halde tm mracaat alan bu sre sonunda mracaatlara ak hale gelir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Devlet ormanlar iinde yaplacak maden arama ve
iletme faaliyetleri ile bu faaliyetler iin zorunlu ve ruhsat sresine bal olarak yaplan
geici tesislere 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayl Orman Kanunu hkmlerine gre izin
verilir.

(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Yaban hayat koruma ve gelitirme sahalarnda maden
arama ve iletme faaliyetleri ile bu faaliyetler iin gerekli geici tesislere evresel etki
deerlendirme raporunda belirlenen esaslar dahilinde izin verilir. Alnan izinler, temditler
dahil ruhsat hukuku sonuna kadar devam eder.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Uygulanan yntem, teknoloji ve derinlie bal olarak
projesi Genel Mdrlke uygun bulunan yeralt madencilik faaliyetlerinin tekabl ettii
yzey alan iin herhangi bir izin alnmaz. Yeralt madencilik faaliyetlerine bal olarak
gerekli olan yerst tesisleri veya galeri aznn isabet ettii alan iin gerekli izinlerin
alnmas zorunludur.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Madencilik faaliyeti yaplan alanlarn, izne tabi alan
olmalar halinde, ilgili olduu kanun hkmlerine gre gerekli izinlerin alnmas
zorunludur. Ancak, Genel Mdrlke iletme ruhsat verildikten sonra, iletme ruhsat
alannn dier kanunlara gre izne tabi alan haline gelmesi durumunda ilgili kanunlarn
ngrd ykmllklerin yerine getirilmesi suretiyle kazanlm haklar korunarak
faaliyetler srdrlr. Dier kanunlara gre izne tabi alanlar, Genel Mdrln gr
alnarak belirlenir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Kazanlm haklar korunmak kaydyla ime ve
kullanma suyu rezervuarnn maksimum su seviyesinden itibaren 1000-2000 metre
mesafe geniliindeki eritte galeri usul patlatma yaplmamas, alc ortama artma
yaplmadan dorudan su dearj edilmemesi artyla evre ve insan salna zarar
vermeyecei bilimsel ve teknik olarak belirlenen maden arama ve iletme faaliyetleri ile
altyap tesislerine izin verilir. 2000 metreden sonraki koruma alan iinde evresel etki
deerlendirmesi raporuna gre yaplmas uygun bulunan maden istihrac ve her trl tesis
yaplabilir. Ancak faaliyet srasnda alc ortama yaplacak dearjlarda ilgili ynetmelikte
belirtilen limitlere uyulmas zorunludur.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden retim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayal
ruhsat sahasndaki tesisler iin iyeri ama ve alma ruhsatlar il zel idareleri tarafndan
verilir. Bu ruhsatlarn verilmesi srasnda 2464 sayl Belediye Gelirleri Kanunu
hkmlerine gre belediyelerin tahsil ettii iyeri ama izni harc il zel idaresi tarafndan
tahsil edilir. Bu bedelin % 50si ruhsatn bulunduu blgeyle snrl olarak altyap
yatrmlarnda kullanlmak zere, dorudan ilgili ile veya ilelerin Kylere Hizmet
Gtrme Birlikleri hesabna aktarlr. Bu alanlarn belediyelerin mcavir alan ierisinde
kalmas durumunda tahsil edilen harcn % 50si ilgili belediyenin hesabna aktarlr.
lgili bakanlklarn mevzuat gerei yapacaklar inceleme ve denetimlerde; ruhsat
alanlarnda ilgili Kanun esaslarna uygun allmadnn tespiti halinde, mevzuat
erevesinde yaplacak ilemler Genel Mdrle bildirilir. evre ve insan salna
10

zarar verdii tespit edilen madencilik faaliyetleri gerekli nlemler alnncaya kadar
durdurulur.
evresel etki deerlendirmesi ilemleri evre ve Orman Bakanl tarafndan, dier
izinlere ilikin ilemler de ilgili bakanlklar ve dier kamu kurum ve kurulularnca
evresel etki deerlendirmesi srecinde en ge ay iinde bitirilir. Bakanlk ve dier
bakanlklarn mevzuatnn gerektirdii madd ykmllkler ruhsat sahibi tarafndan
karlanr.
(Deiik drdnc fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) mar alanlar iinde kalan madencilik
faaliyetleri, ilgili yerel merciden izin alnarak yaplr. Ruhsat alndktan sonra imar
alanlar iine alnan maden sahalarna bu hkm uygulanmaz. mar plan bulunmayan
alanlarda yaplan veya yaplacak olan madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere bal
geici tesisler ve bunlarn mtemilat iin imar plan yaplmaz. letme ruhsatlar evre
dzeni ve imar planlar notuna ilenir. marsz alanlarda yrtlen madencilik faaliyetleri
iin gerekli olan geici tesisler ve bunlarn mtemilat, inaat ve yap kullanma iznine
tabi deildir. Ancak, yaplarn fen ve salk kurallarna uygun olmas ve ilgili il zel
idaresine bildirilmesi zorunludur. marsz alanlarda yrtlen madencilik faaliyetleri iin
gerekli olan geici tesisler ve bunlarn mtemilat niteliindeki yaplarn, ruhsat sahibi
tarafndan madencilik faaliyetinin sonlandrlmasn mteakip bir yl iinde kaldrlmas,
bunlardan evresel etki deerlendirmesi olumlu karar alnm olanlarn, evresel etki
deerlendirmesi raporunda belirtildii ekli ile her iki alanda da yol, su, haberleme,
enerji nakil hatt, bant konveyr, havai hat ve kuyu tesislerinin ilgili idarenin onay ve
talebi dorultusunda bedelsiz olarak kalmasna izin verilebilir. Dierlerinin ise sresinde
yerinden kaldrlmas veya evre ile uyumlu hale getirilmesi zorunludur. Ruhsat sahibinin
bu ykmllklerini yerine getirmemesi halinde, evre ve insan sal bakmndan
sorumluluklar devam eder. Ruhsat sahibi tarafndan yaplmas gereken ilemler valilik
veya ilgili idare tarafndan yerine getirilerek yaplan masraflar 21/7/1953 tarihli ve 6183
sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil edilir.
Kamu hizmeti veya umumun yararna ayrlm yerlere ve bu tr tesislere 60 metre mesafe
dahilinde madencilik faaliyetleri Bakanln, binalara 60 metre, zel mlkiyete konu
araziye 20 metre mesafe dahilinde ise mlk sahibinin iznine baldr. Bu mesafeler,
ihtiya halinde madencilik faaliyetlerinin boyutu, emniyet tedbirleri ve arazinin yaps
dikkate alnarak Bakanlka artrlabilir. Mesafeler yatay olarak hesaplanr.
Maden arama faaliyetleri, bu Kanunda saylanlar dnda herhangi bir izne tbi deildir.
letme faaliyetleri ise, bu Kanuna gre Bakanlka karlacak ynetmelie gre
yrtlr.

11

(Deiik yedinci fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Madencilik faaliyetleri ile Devlet ve il


yollar, otoyollar, demir yollar, havaalan, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol, doalgaz,
jeotermal boru hatlar, su isale hatlar gibi kamu yarar nitelii tayan yatrmlarn
birbirlerini engellemesi, maden iletme faaliyetinin yaplamaz hale gelmesi, yatrm iin
baka alternatif alanlarn bulunamamas durumunda, madencilik faaliyeti ve yatrmla
ilgili karar, Kurul tarafndan verilir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Herhangi bir yatrm yaplmam I. Grup madenler,
mcr, kaba inaat, baraj, glet, liman, yol gibi yaplarda kullanlan her trl yap
hammaddeleri iin verilen ruhsatlar ile grnr rezervi belirlenmemi dier grup maden
ruhsat sahalar ile akan ayn yerdeki dier yatrmlara Genel Mdrlke izin verilir.
Ruhsatl sahalarda grnr rezervi belirlemek zere yaplan sondaj, kuyu, galeri,
desandre gibi iler iin yaplan yatrmlarn ve maden varlnn belgelenmesi durumunda
tespit edilen grnr rezerv alan dndaki alanlar iin, dier yatrmlarn madencilik
faaliyetlerini engellemeyeceine Genel Mdrlke karar verilmesi halinde dier yatrm
iin izin verilir. Bu alanlarda ruhsat sahibi tarafndan yaplm yatrm etkileyen bir husus
var ise bu alanla ilgili karar Kurul tarafndan verilir. letme ruhsat alan ierisinde ancak
iletme izni veya grnr rezerv alan dndaki bir alanda dier yatrmlara Genel
Mdrlke izin verilebilir. Yatrmn iletme izni veya grnr rezerv alan ile akmas
durumunda, Kurul tarafndan karar verilir. Arama ruhsat dneminde hibir yatrm
yaplmam ise dier yatrmlara engel tekil etmez.
(ptal sekizinci fkra: Anayasa Mahkemesinin 15/1/2009 tarihli ve E.: 2004/70, K.:
2009/7 sayl Karar ile.; Yeniden dzenleme: 10/6/2010-5995/3 md.) Kurul, Devlet
Planlama Tekilatnn bal olduu bakann bakanlnda Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakan, dier yatrmc kurum ya da kuruluun bal olduu bakan/bakanlar ve yatrm
kararna onay veren kurumun ilgili olduu bakan olmak zere asgari kiiden oluur.
Ancak, yatrmc kuruluun Devlet Planlama Tekilatnn bal olduu Bakanla veya
Bakanla bal ilgili veya ilikili bir kurum ve katlmc saysnn n altnda olmas
halinde Sanayi ve Ticaret Bakan Kurula katlr. Kurul, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan
veya ilgili taraf bakanlardan herhangi birinin daveti zerine toplanr ve kararlarn ye
tamsaysnn salt ounluuyla alr. Kurul tarafndan alnan karar, kamu yarar karar
yerine geer. Kurulun sekretaryas, Genel Mdrlk tarafndan yrtlr.
(Deiik dokuzuncu fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Kurul tarafndan verilecek kararlarda;
grnr rezerv alan ile dier yatrmn akmas halinde ncelikle madenin makul bir
srede retilebilme imkannn olup olmad, ara ve u rne ynelik madencilie dayal
sanayi tesislerinin hammadde ihtiyacn karlayan ruhsatl sahalarda, tesisin hammadde
ihtiyacn karlayacak ekilde alternatif alanlarn bulunup bulunmad dikkate alnarak
deerlendirme yaplr.
12

(Ek fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Kurul tarafndan gerekli grlmesi halinde hazrlatlan
rapor, danmanlk cretleri, yolluk, gndelik ve benzeri tm harcamalar yatrmc
tarafndan karlanr. Ayrca, yatrmlar nedeniyle Kurul karar ile faaliyeti kstlanan
maden iletmecisinin yatrm giderleri, lehine karar verilen tarafa tazmin edilir.
Madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere bal tesisler iin verilmi izinler, ruhsat
hukuku devam ettii srece geerlidir.

ekil 2.4 ED gerekli deildir belgesi rnei

(Deiik onbirinci fkra: 10/6/2010-5995/3 md.) evresel etki deerlendirmesi ile ilgili
karar (ekil 2.4), iyeri ama ve alma ruhsat, mlkiyet izni olmadan veya on nc
fkraya aykr faaliyette bulunulduunun tespiti halinde ruhsat teminat irad kaydedilerek
bu alandaki faaliyet durdurulur. Bu ihlallerin yl iinde kez yapldnn tespiti
halinde ise teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler


3213 sayl Kanunun 7 nci maddesinin nc fkrasnda yer alan har ve teminatn
ibaresi ruhsat bedeli eklinde deitirilmi, on beinci fkrasna kamu yarar nitelii
tayan ibaresinden sonra gelmek zere veya gerek/tzel kiilere ait dier ibaresi ve
13

on altnc fkrasna I. Grup ibaresinden sonra gelmek zere ve II. Grup (a) bendi
ibaresi eklenmi, on yedinci fkrasnda yer alan Devlet Planlama Tekilatnn bal
olduu bakann ibaresi Kalknma Bakannn, Devlet Planlama Tekilatnn bal
olduu Bakanla ibaresi Kalknma Bakanlna, Sanayi ve Ticaret ibaresi Bilim,
Sanayi ve Teknoloji eklinde, on dokuzuncu ve yirmi birinci fkralar aadaki ekilde
deitirilmitir.
Kurul veya Genel Mdrlk tarafndan gerekli grlmesi hlinde hazrlatlan rapor,
danmanlk cretleri, yaplacak tetkik ve incelemeler iin gerekli yolluk, gndelik ve
benzeri tm harcamalar yatrmc veya ruhsat sahibi tarafndan karlanr. Ayrca Kurul
veya Genel Mdrlk karar ile faaliyeti kstlanan maden iletmecisinin veya yatrm
sahibinin yatrm giderleri, lehine karar verilen tarafa tazmin edilir. Yatrm giderlerinin
tespiti ve tazmin esaslar Genel Mdrlk tarafndan karlan ynetmelikle belirlenir.
evresel etki deerlendirmesi ile ilgili karar, iyeri ama ve alma ruhsat, mlkiyet
izni olmadan veya on nc fkraya aykr faaliyette bulunulduunun tespiti hlinde
30.000 TL tutarnda idari para cezas uygulanarak bu alandaki iletme faaliyetleri
durdurulur. Bu ihlallerin yl iinde kez veya daha fazla yapldnn tespiti hlinde
ise ruhsat iptal edilir.
2.5. 3213 Sayl Maden Kanununun 9. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 9 - (Deiik: 26/5/2004 5177/4 md.)
(Deiik birinci fkra: 10/6/2010-5995/4 md.) Madencilik faaliyetleri Bakanlar Kurulu
tarafndan belirlenen teviklerden yararlandrlr. Ancak hazr beton, asfalt ve yap
elemanlar retim tesisleri, imalat sanayi sektr dnda madencilik faaliyeti kapsamnda
deerlendirilmez.
rettii madeni yurt iinde ve kendi tesisinde ileyip ek katma deer salayanlardan, bu
tesislerde retimde deerlendirilen maden miktar iin Devlet hakknn % 50'si alnmaz.
(Ek cmle: 29/12/2005-5446/1 md.) Bu hkm I. Grup madenler ve mcr ile kaba inaat,
baraj, glet, liman, yol gibi yaplarda kullanlan her trl yap hammaddesi iin
uygulanmaz.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fkrasnn ikinci cmlesi aadaki ekilde
deitirilmitir.

14

Bu hkm I. Grup madenler, II. Grup (a) ve (c) bendi madenler ve mcr ile kaba inaat,
baraj, glet, liman, yol ve benzeri yaplarda kullanlan her trl yap hammaddesi iin
uygulanmaz.
2.6. 3213 Sayl Maden Kanununun 10. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 10
Madencilik faaliyetlerinin bu Kanun hkmlerine gre devam sresince teknik ve mali
konularda yaplan yazl beyanlar ile yetkili kiilerce tanzim edilen raporlar doru kabul
edilir.
Teknik elemanlar sadece ihtisas sahibi olduklar konularda beyanda bulunabilirler ve
beyanlar ile sorumludurlar. Ruhsat sahipleri ise teknik konular dndaki tm
beyanlardan sorumludurlar.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/5 md.) Mhendisler tarafndan hazrlanan her trl proje,
arama faaliyet raporu, faaliyet bilgi formlar iin geerli olduu yla ait kaytl olduklar
oda sicil belgesinin Genel Mdrle veya il zel idarelerine verilmesi zorunludur.
(Deiik fkra: 26/5/2004 5177/5 md.) Beyanlardaki hata ve noksanlklar, idarenin
tespiti ve sorumlularn uyarlmasndan itibaren iki ay ierisinde dzeltilir. Bu srede
gerekli dzeltmenin yaplmamas halinde teminat irad kaydedilir.
(Deiik fkra: 10/6/2010-5995/5 md.) Gerek d veya yanltc beyanda bulunmak
suretiyle bu Kanun hkmlerinin uygulanmasn engelleyen ve haksz surette hak
iktisabna sebep olan teknik elemanlar uyarlr. Gerek d veya yanltc beyanlarn
yl iinde tekrar halinde teknik elemanlarn bu Kanun gereince yapacaklar beyanlar bir
yl sreyle geersiz saylr. Fiilin her tekrarnda hak mahrumiyeti uygulamasna devam
edilir. Uygulanan uyar ve hak mahrumiyeti, teknik elemann bal bulunduu mesleki
teekkle bildirilir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/5 md.) Teknik nezaretinin atand ruhsat sahasndaki
faaliyetleri dzenli bir ekilde denetleyerek tespit ve nerilerini teknik nezareti defterine
(ekil 2.5) kaydetmesi zorunludur. Aksi takdirde teknik nezareti uyarlr. kinci kez ayn
ruhsat ile ilgili olarak bu ykmllklerin yerine getirilmemesi durumunda teknik
nezareti hakknda beinci fkra hkmleri uygulanr. Teknik nezareti defterini, teknik
nezareti ile ruhsat sahibi veya vekili imzalar. Defterin ibraz edilmemesi veya dzenli
tutulmamas halinde, ruhsat sahibine on yl sreli iletme ruhsatlar iin belirlenen yllk
iletme ruhsat harc tutarnda idari para cezas uygulanr.

15

(Ek fkra: 26/5/2004 5177/5 md.) Gerek d veya yanltc beyanda bulunmak suretiyle
Kanun hkmlerinin uygulanmasn engelleyen ve haksz surette hak iktisap eden ruhsat
sahiplerinin teminatlar irad kaydedilerek iki katna karlr. Bu fkrann ikinci kez ihlli
halinde bir nceki ceza katlanarak uygulanr. yl iinde madde hkmlerinin kez
ihll edilmesi halinde teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir.
(Ek fkra: 26/5/2004 5177/5 md.; ptal altnc fkra: Anayasa Mahkemesinin 15/1/2009
tarihli ve E.: 2004/70, K.: 2009/7 sayl Karar ile.; Yeniden dzenleme: 10/6/20105995/5 md.) Bu Kanuna gre;
a) Ruhsatn ait olduu grup dnda, retim hakk olmayan dier grup madenin retilmesi
ve/veya sevk edilmesi,
b) Arama ruhsat dneminde izinsiz retim veya verilen retim izninden fazla retim ve
sat yaplmas,
c) Ruhsat sahibinin kamulatrlan alan kamulatrma amac dnda kullanmas,
) Galeri atm yntemi ile patlatma yaplmas,
d) Genel Mdrlke faaliyeti durdurulan sahalarda retim faaliyetinde bulunulmas,
e) Ruhsat sahasnda yaplan retimlerin beyan edilmemesi, haksz yere hak iktisab
saylr. Haksz yere hak iktisabna imkan veren bu hususlarla ilgili yaplm beyanlar da
gerek d ve yanltc beyanlar olarak kabul edilir.
(Ek fkra: 26/5/2004 5177/5 md.) Bu maddede belirtilen ekilde iktisap edilen haklar
geri alnr.
Trk Ceza Kanununun ilgili hkmleri mahfuzdur.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 10 uncu maddesinin drdnc fkrasnda yer alan teminat irad
kaydedilir ibaresi 20.000 TL idari para cezas uygulanr eklinde, altnc fkras
aadaki ekilde, yedinci fkrasnn birinci cmlesinde yer alan ruhsat sahiplerinin
teminatlar irad kaydedilerek iki katna karlr ibaresi ruhsat sahiplerine 50.000 TL
idari para cezas verilir eklinde, sekizinci fkrasnn (b) bendi aadaki ekilde ve (e)
bendinde yer alan retimlerin ibaresi retim veya satlarn eklinde deitirilmi,
maddeye aadaki fkra eklenmi, maddenin nc fkras yrrlkten kaldrlm ve
maddenin yedinci fkrasnn nc cmlesinde yer alan teminat irad kaydedilerek
ibaresi madde metninden karlmtr.

16

Daimi nezaretinin, atand ruhsat sahasndaki faaliyetleri dzenli bir ekilde


denetleyerek tespit ve nerilerini daimi nezareti defterine kaydetmesi zorunludur. Aksi
takdirde daimi nezareti uyarlr. kinci kez ayn ruhsat ile ilgili olarak bu
ykmllklerin yerine getirilmemesi durumunda daimi nezareti hakknda beinci fkra
hkmleri uygulanr. Daimi nezareti defterini, daimi nezareti ile ruhsat sahibi veya
vekili imzalar. Defterin ibraz edilmemesi veya dzenli tutulmamas hlinde, ruhsat
sahibine 20.000 TL idari para cezas verilir.
b) Arama ruhsat dneminde arama faaliyetleri yaplrken zorunlu olarak maden
karlmas veya numune alnmas dnda izinsiz retim ve/veya sat yaplmas,
Bu Kanun kapsamnda tanmlanan ilemleri yapmak zere kurulan yetkilendirilmi tzel
kiiler veya maden arama ya da iletmecileri, Genel Mdrlkten yetki belgesi almakla
ykmldr. Yetkilendirilmi tzel kiiler ile maden arama ya da iletmecilerine yetki
belgesinin verilmesi, denetimi, uyarlmas, yetki belgelerinin askya alnmas ve belgenin
iptal edilmesi ile ilgili usul ve esaslar ynetmelikle belirlenir.
2.7. 3213 Sayl Maden Kanununun 11. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 11
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, maden haklar ile ilgili btn faaliyetlerin
yrtlmesini ve vecibelerin yerine getirilmesini kontrol ve denetimini yapmak ve
ynlendirmek iin teknik ve mali konular yerinde incelemek maksadyla ihtisaslam
dier Devlet kurulularndan da yararlanarak inceleme raporu hazrlatr.
Birinci fkraya gre yaplan inceleme sonunda gerek d ve/veya yanltc beyanda
bulunduklar tespit edilenler hakknda 10 uncu madde hkmleri uygulanr.
nceleme yapacaklarn nitelikleri, incelemenin nasl yaplaca ve raporlarn tanzimi ile
dier hususlar ynetmelikte belirtilir.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 11 inci maddesine ikinci fkrasndan sonra gelmek zere aadaki
fkra eklenmitir.
Ruhsat sahibi veya vekilinin mahallinde yaplan tetkik ve incelemelere katlmamas veya
ruhsat sahibince herhangi bir nedenle tetkik ve incelemelerin engellenmesi hlinde
20.000 TL, bu fiilin tekrar hlinde ise iki kat tutarnda idari para cezas uygulanr.

17

2.8. 3213 Sayl Maden Kanununun 12. Maddesi


3213 Sayl Maden Kanunu Madde 12
retilen madenin sevk fii ile sevkiyat zorunludur.
Konveyr ve boru hatt ile sevkiyat, ocak ve tesis mesafesi, nakil gzergahnn durumu,
cevherin tvanan, konsantre, yar mamul ve mamul olarak tanmas gz nne alnarak
sevk fii kullanm ile altn, gm, platin gibi kymetli metallerin entegre tesislerinde ve
zenginletirme tesisleri ile bu tesislerden elde edilen rnlerin sevk fii kullanm ve
denetimi ile ilgili hususlar ynetmelikle belirlenir.
(Deiik nc fkra: 10/6/2010-5995/6 md.) Sevk fii olmakszn maden sevk
edildiinin, mlk idare amirlikleri veya il zel idareleri tarafndan tespit edilmesi
halinde, sevk edilen madene el konulur. Sz konusu madenin ocak ba sat bedelinin
be kat tutarnda idari para cezas verilir. Ruhsat sahibi tarafndan sevk fii olmakszn
maden sevk edildiinin, mlk idare amirlikleri veya il zel idareleri tarafndan tespit
edilmesi halinde ise sz konusu madenin ocak ba sat bedelinin be kat tutarnda idari
para cezas verilir. Denetim ve inceleme sonucunda, yapt retim ve sevkiyat
bildirmedii tespit edilen ruhsat sahiplerine, denmesi gereken Devlet hakkna ilaveten
bildirilmeyen miktar iin hesaplanacak Devlet hakknn on kat tutarnda idar para cezas
verilir.
(Deiik beinci fkra: 10/6/2010-5995/6 md.) Ruhsat olmadan veya bakasna ait ruhsat
alan ierisinde retim yapldnn tespiti halinde faaliyetler durdurularak retilen
madene mlki idare tarafndan el konulur. Bu fiili ileyenlere, bu fkra kapsamnda
retilmi olup el konulan ve el konulma imkan ortadan kalkm olan tm madenin ocak
ba sat bedelinin kat tutarnda idari para cezas uygulanr. Ruhsat alannda ruhsat
grubu dnda retim yapldnn tespiti halinde faaliyetler durdurularak retilen madene
mlk idare amirliklerince el konulur. Bu fiili ileyen kiilere, bu fkra kapsamnda
retilmi olup el konulan ve el konulma imkn ortadan kalkm olan tm madenin, ocak
ba sat bedelinin iki kat tutarnda idari para cezas uygulanr. El konulan madenler,
mlki idare amirliklerince satlarak bedeli il zel idaresi hesabna aktarlr.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/6 md.) Hammadde retim izni olmadan retim yapldnn ve
hammaddenin kamuya ait projelerde kullanldnn tespit edilmesi halinde faaliyetler
durdurulur. Bu alanda retilen hammadde iin faaliyeti gerekletirene ocak ba sat
bedeli kadar idari para cezas uygulanr. Hammadde retim izin alanndan retilen
hammaddenin projede belirtilen ama dnda kullanldnn tespit edilmesi halinde,
faaliyeti gerekletirene ama d kullanlan hammaddenin ocak ba sat bedelinin
kat tutarnda idari para cezas verilir. Yaplan retimin projede belirtilen ama dnda
18

kullanmnn ikinci kez tespiti halinde hammaddenin ocak ba sat bedelinin kat
tutarnda idari para cezas uygulanarak izin iptal edilir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/6 md.) Ruhsatl, ancak retim veya iletme izni olmadan ayn
grupta retim yapldnn tespiti halinde, retim faaliyetleri durdurularak teminat irad
kaydedilir. Ticar ama tamayan ve kyllerin kendi zorunlu ihtiyalarn karlamak
zere ky muhtarnn yazl izni ile retilip sevk edilen yap hammaddeleri iin bu madde
hkm uygulanmaz. Har ve Devlet hakk alnmaz.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 12 nci maddesinin drdnc fkrasnda yer alan on kat ibaresi
be kat eklinde, beinci fkrasnda yer alan kat ibaresi iki kat eklinde, altnc
fkras aadaki ekilde, yedinci fkrasnda yer alan teminat irad kaydedilir ibaresi
20.000 TL idari para cezas uygulanr eklinde ve sekizinci fkrasnda yer alan Har
ibaresi Ruhsat bedeli eklinde deitirilmitir.
Hammadde retim izni olmadan retim yapldnn ve hammaddenin kamuya ait
projelerde kullanldnn tespit edilmesi hlinde faaliyetler durdurulur. Bu alanda
retilen hammadde iin faaliyeti gerekletirene ocak ba sat bedeli kadar idari para
cezas uygulanr. Herhangi bir ileme tabi tutulmadan kullanlan hammaddeler iin ocak
ba sat bedeli, tvenan hammaddenin ocak ba fiyatna gre hesaplanr. Hammadde
retim izin alanndan retilen hammaddenin kamu kurum ve kurulularnca yaplan
projeler dnda kullanldnn, ticarete konu edildiinin veya satnn yapldnn tespit
edilmesi hlinde, faaliyeti gerekletirene ama d kullanlan hammaddenin ocak ba
sat bedelinin iki kat tutarnda idari para cezas verilir. Yaplan retimin projede
belirtilen ama dnda kullanmnn ikinci kez tespiti hlinde hammaddenin ocak ba
sat bedelinin iki kat tutarnda idari para cezas uygulanarak izin iptal edilir.
2.9. 3213 Sayl Maden Kanununun 13. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 13 (Deiik: 26/5/2004 5177/7 md.)
(Deiik birinci fkra: 10/6/2010-5995/7 md.) Ruhsatlarn verilmesi iin har ve teminatn
yatrlmas zorunludur. Ruhsat teminat, ruhsat aamasna ve ruhsat sresine bal olarak
hektar bana yllk ruhsat harcnn % 1 idir. Bu oran % 50si orannda artrmaya veya
ayn oranda eksiltmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Teminat miktar 10.000 TLden az
olamaz. Bu miktar her yl yeniden deerleme oran nispetinde artrlr. Arama dnemi
retim izni ve retim iin iletme izni talep edildiinde evre ile uyum teminat alnr. Bu
teminat, zel kanunlarnda belirtilen hkmler hari yllk iletme ruhsat har bedeli
kadar her yl Haziran aynn son gn mesai saati bitimine kadar yatrlr. Bu teminatn
19

sresi sonuna kadar yatrlmamas halinde ruhsat teminat irad kaydedilir. Faaliyet sonras
sahann evre ile uyumlu hale getirilmesini mteakip, evre ile uyum teminat iade edilir.
rad kaydedilerek tamamlanmas istenilen teminatlarn ruhsat sahibi tarafndan ay
iinde yatrlmas gerekir. Bu sre iinde yatrlmam ise ikinci bir aylk sre verilir.
Verilen bu srede de teminat yatrlmaz ise faaliyetler durdurulur. Teminat, takip eden
alt ay iinde de tamamlanmaz ise ruhsat iptal edilir.
Bu Kanuna gre irad kaydedilen ve tamamlanmas gereken teminatlar gncel teminat
zerinden alnr.
Sresi ierisinde yatrlmayan teminatlar her defasnda ikiye katlanr.
(Deiik beinci fkra: 10/6/2010-5995/7 md.) Teminatlar, bir ay iinde muhasebe birimi
emanet hesabna aktarlmak zere Bakanln belirledii bankada alacak teminat
hesabna yatrlr. Bu Kanuna gre irad kaydedilen teminatlar genel bteye gelir
kaydedilir. I. Grup (a) bendi madenlerin teminatlar ile irad kaydedilen teminatlar il zel
idaresi hesabna yatrlr.
(Deiik yedinci fkra: 10/6/2010-5995/7 md.) Bakanlk, mlki idare amirlikleri ve il zel
idareleri tarafndan bu Kanuna gre verilen idar para cezalar 30/3/2005 tarihli ve 5326
sayl Kabahatler Kanununa gre tahsil edilir. Tahakkuk eden ve denmeyen Devlet
haklar ile ruhsat harlar 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun
hkmlerine gre takip ve tahsil edilmek zere ilgili tahsil dairesine bildirilir.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 13 nc maddesi bal ile birlikte aadaki ekilde
deitirilmitir.
Ruhsat bedeli, cezalar ve dier yaptrmlar:
MADDE 13 Yrrlkteki ruhsatlar iin her yl ocak aynn sonuna kadar ruhsat
bedelinin tamamnn yatrlmas zorunludur. letme ruhsat bedelinin %70i genel bteye
gelir kaydedilmek zere ilgili muhasebe birimi hesabna, %30u evre ile uyum plan
almalarn gerekletirmek zere ruhsat veren idarenin muhasebe birimi hesabna
aktarlmak zere Bakanln belirledii bankada alacak teminat hesabna yatrlr. I.
Grup (a) bendi madenlerin ruhsat bedelleri ise, bykehir belediyesi dndaki illerde il
zel idaresi hesabna yatrlr. Ruhsat bedelinin yatrlmamas veya eksik yatrlmas
hlinde 20.000 TL idari para cezas verilir ve ruhsat bedelinin ay iinde tamamlanmas
istenir. Bu sre iinde ruhsat bedelinin yatrlmamas durumunda ruhsat iptal edilir.
Verilen srede yatrlmayan ruhsat bedelinin %70ine tekabl eden tutar 6183 sayl
Kanun hkmlerine gre takip ve tahsil edilmek zere ilgili tahsil dairesine bildirilir.
20

Kaynak tuzlalarndan ruhsat bedeli alnmaz. Faaliyet sonras sahann evre ile uyumlu
hle getirilmesini mteakip, evre ile uyum bedeli iade edilir.
Arama ruhsatlarnda ruhsat taban bedeli 1.000 TL, iletme ruhsatlarnda ruhsat taban
bedeli 10.000 TL olup, bu bedeller ile bu Kanun gereince uygulanan idari para cezalar
her yl 213 sayl Vergi Usul Kanunu uyarnca belirlenen yeniden deerleme oran
nispetinde artrlr. Ruhsat bedeli, taban bedelinin maden grubu ve alan byklklerine
gre belirlenen katsaylarla arplarak arama ruhsatlarnda ekli (1) sayl tabloda, iletme
ruhsatlarnda ise ekli (2) sayl tabloda gsterildii ekilde hesaplanr. Kurular liraya
ibla edilir.
Bakanlk, mlki idare amirlikleri ve il zel idareleri tarafndan bu Kanuna gre verilen
idari para cezalar hakknda 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayl Kabahatler Kanunu
hkmleri uygulanr. Bu Kanuna gre verilen idari para cezalar tebliinden itibaren bir
ay iinde denir. Tahakkuk eden ve denmeyen Devlet haklar 6183 sayl Kanun
hkmlerine gre takip ve tahsil edilmek zere ilgili tahsil dairesine bildirilir.
Ruhsat birletirme, izin alan deiiklii, ihale, kk alanlarn ihalesi, devir talepleri,
iletme ruhsat ve sre uzatm taleplerinde iletme ruhsat taban bedelinin genel bteye
yatrldna dair belge ve 6183 sayl Kanunun 22/A maddesi kapsamnda vadesi gemi
borcun bulunmadna ilikin belge ile mracaat edilir. I. Grup (a) bendi madenlerde ise
bykehir belediyesi dndaki illerde il zel idaresi hesabna gelir kaydedilmek zere
yatrldna dair belge ve 6183 sayl Kanunun 22/A maddesi kapsamnda vadesi gemi
borcun bulunmadna ilikin belge ile mracaat edilir.
2.10. 3213 Sayl Maden Kanununun 14. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 14 (Deiik: 26/5/2004 5177/8 md.)
(Deiik birinci fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Devlet hakk, ocaktan karlan madenin
ocak bandaki fiyatndan alnr.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) retilen madenin hammadde olarak kullanlmas veya
satlmas halinde, ayn pazar ortamnda madenin iletmelerdeki tvenan olarak ocak ba
satnda uygulanan fiyat, ocak ba sat fiyatdr. Bu fiyat emsallerinden az olamaz.
Emsal fiyatnn tespitinde bu maddenin nc fkras esas alnr.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Tvenan madenin, herhangi bir zenginletirme ilemine
tabi tutulduktan veya bir prosesten geirildikten sonra sat fiyatnn olutuu durumlarda,
ocak ba sat fiyat, madenin ocakta retiminden ilk satnn yapld aamaya kadar
oluan nakliye, zenginletirme ve varsa farkl prosese ait kullanlan tesis ve ekipmann
amortisman dahil giderler karlarak oluan fiyattr.
21

(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Devlet hakk;


a) I. Grup ve II. Grup (a) bendi madenler ile mcr, kaba inaat, baraj, glet, liman, yol
gibi yaplarda kullanlan her trl yap hammaddelerinde ocak ba sat fiyat
boyutlandrlm ve/veya ykanm olarak satlan fiyat olup, bu madenlerden % 4,
b) II. Grup (b) bendi madenlerde % 2, ancak bu madenlerin yurt iindeki kendi tesisinde
ilenerek u rn haline getirilmesi durumunda % 1,
c) III. Grup ve V. Grup madenlerde % 4,
) IV. Grup madenlerde % 2, ancak Altn, Gm ve Platin madenlerinde % 4,
d) VI. Grup madenlerden % 4, orannda alnr.

ekil 2.5 Kmr zenginletirme tesisi

(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Ruhsat sahibi tarafndan beyan edilen ocak ba sat
fiyat Bakanlk tarafndan denetlenir ve eksik beyanlar tamamlattrlr. Hazinenin zel
mlkiyetinde veya Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan yerlerde yaplacak
madencilik faaliyetlerinden Devlet hakk % 30 fazlasyla alnr. Devlet hakk iletme
ruhsat har miktarndan az olamaz.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) IV. Grup (c) bendi madenlerin yurt iinde ve kendi
entegre tesisinde kullanlarak metal hale getirilmesi halinde denmesi gereken Devlet
hakknn % 50si alnmaz.

22

(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Yeralt iletme yntemi (ekil 2.7) ile retim yaplmas
durumunda denmesi gereken Devlet hakknn % 50si alnmaz.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.)Altn, gm ve platin madenleri bu madde ile getirilen
herhangi bir zel indirimden istifade edemez. Ayrca, dier madenlerden bu madde
kapsamnda belirtilen zel indirimlerden istifade edenler, bu Kanunun 9 uncu maddesinin
ikinci fkrasnda belirtilen teviklerden yararlanamaz.
Bu yerlerin Devlet ormanlarna rastlamas ve evre ve Orman Bakanlnca verilen iznin
be hektar gememesi halinde, fazla alnan Devlet hakk, Orman Genel Mdrlnn
ilgili hesabna yatrlr. Aalandrma bedeli dnda bakaca bir bedel alnmaz. Sahann
rehabilite edilerek teslim edilmesinden sonra, talep edilmesi halinde teslim edilen saha
kadar ayn artlarda izin verilir.
Bir ruhsat sahasnda defaten verilen iznin be hektar gemesi halinde, aan ksm iin
orman mevzuat hkmlerine gre fon bedelleri hari dier bedeller alnr. Bu alanlardaki
madencilik faaliyetlerinden birinci fkrada ngrlen % 30 fazla Devlet hakk alnmaz.
Ruhsatn temdit edilmesi durumunda, ayn ruhsat sahas ierisinde evre ve Orman
Bakanlnca izin verilen sahann be hektar gememesi halinde Devlet hakk ve
aalandrma bedeli, be hektar gemesi halinde be hektardan fazla olan alan iin fon
bedelleri hari orman mevzuat hkmlerine gre bedel alnr.
(Mlga fkra: 10/6/2010-5995/8 md.)
(Deiik fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Ruhsat sahibi tarafndan yatrlan Devlet hakknn
% 25i il zel idare pay olarak ruhsatn bulunduu ilin zel idaresine, % 25i ruhsatn
bulunduu blgeyle snrl olarak altyap yatrmlarnda kullanlmak zere, dorudan
ilgili ile veya ilelerin Kylere Hizmet Gtrme Birlikleri hesabna, % 50si de Hazine
hesabna yatrlr.

23

ekil 2.6 Yeralt (Kapal) iletme ile yntemi ile madencilik

(Ek fkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Bakanlk, Devlet hakknn, bu Kanun hkmlerine


uygun ve doru bir ekilde hesap ve beyan edilmesine ilikin tm hususlar, ruhsat
sahasnn bykl, maden grubu veya tr, iletme cirosu veya iletmenin kamuya ait
olup olmamas hususlarn dikkate alarak, 3568 sayl Kanun hkmleri erevesinde
yeminli mali mavirlerin tasdikine tabi tutabilir. Yeminli mali mavirler yaptklar
tasdikin doru olmamas halinde, tasdikin kapsam ile snrl olmak zere, kaybna
uratlan Devlet hakkndan ve kesilecek cezalardan ruhsat sahibi ile birlikte mtereken
ve mteselsilen sorumlu olurlar. Yeminli mali mavirlerin tasdik raporlarna ilikin usul
ve esaslar Maliye Bakanlnn uygun gr alnarak ynetmelikle belirlenir.
Devlet hakk oranlarnda, madenin cinsi, retildii blge ve benzeri kriterler gzetilerek
Bakanlar Kurulunca en fazla % 25 orannda indirim yaplabilir.
Devlet hakk ve zel idare pay, her yl haziran aynn son gn mesai bitimine kadar
ruhsat sahibi tarafndan yatrlr.
Kamu kurum ve kurulularnca yol, kpr, baraj, glet, liman gibi projelerin inasnda
kullanlacak yap ve inaat hammaddelerinin retimi iin Bakanlka ilgili kamu kurum
ve kurulularna izin verilir. retim yaplacak yerlerde ruhsatl alanlar var ise kamu
kurumunun ihtiyac olan retim madencilik faaliyetlerine engel olmayacak ve kaynak
kaybna yol amayacak ekilde yaplr. Bu izinler erevesinde yaplacak retimden
Devlet hakk alnmaz ve izinler proje sresini aamaz.

24

Sresinde tahakkuk ettirilmeyen Devlet hakkna, tahakkuk ettirilmesi gereken ayn son
gnnden tahakkuk ettirildii tarihe kadar geen sre iin 6183 sayl Kanunun 51 inci
maddesine gre hesaplanacak gecikme zamm orannda faiz uygulanr.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 14 nc maddesinin ikinci, drdnc ve beinci fkralar aadaki
ekilde deitirilmi, on yedinci fkrasnda yer alan kamu kurumunun ibaresi kamu
yatrmnn eklinde deitirilmi ve ayn fkraya aada yer alan cmleler ve bu
fkradan sonra gelmek zere aadaki fkra eklenmitir.
retilen madenin hammadde olarak kullanlmas veya satlmas hlinde, ayn pazar
ortamnda madenin iletmelerdeki tvenan olarak ocak ba satnda uygulanan fiyat,
ocak ba sat fiyatdr. Madenlerden alnan Devlet hakkna esas olan emsal ocak ba
sat fiyat, blgeler de dikkate alnarak her madene ait ayr ayr ve uyguland yl iin
belirlenerek Genel Mdrlke ilan edilir. Ocak ba sat bedeli, ilan edilen emsal
fiyattan daha dk olamaz. Bu fkrann uygulanmasna ilikin usul ve esaslar
ynetmelikle belirlenir.
Devlet hakk;
a) I. Grup (a) bendi madenlerin valilik veya il zel idaresince belirlenen ve ilan edilen
boyutlandrlm ve/veya ykanm piyasa sat fiyat zerinden %4 orannda,
b) I. Grup (b) bendi madenlerden %4 orannda,
c) II. Grup (a) ve (c) bendi madenlerden %4 (Kaba inaat, baraj, glet, liman gibi
yaplarda kullanlan tvenan hammadde dnda bu maddedeki Devlet hakk
boyutlandrlm fiyat zerinden alnr.) orannda,
) II. Grup (b) bendi madenlerde doal tan zelliklerine ve bulunduu blgeye gre
ocakta oluan piyasa sat fiyat zerinden %4 orannda,
d) III. Grup kaynak tuzlarndan %1 orannda, bu grubun dier madenlerinden %5
orannda,
e) IV. Grup madenlerden; altn, gm, platin, bakr, kurun, inko, krom, alminyum ve
uranyum oksit madenlerinden ekli (3) sayl tabloda (Tablo 2.7) belirtilen oranlarda,
uranyum oksit dndaki radyoaktif mineraller ve dier radyoaktif maddelerden %8
orannda, dierlerinden ise %2 orannda,
f) V. Grup madenlerden %4 orannda,
alnr.
25

Ruhsat sahibi tarafndan beyan edilen ocak ba sat fiyat Bakanlk tarafndan denetlenir
ve eksik beyanlar tamamlattrlr. letme izni olan maden ruhsatlarndan her yl en az
ruhsat taban bedeli kadar Devlet hakk alnr. Ancak, kaynak tuzlalarnda alnacak Devlet
hakknda bu art aranmaz.
8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Kanun kapsamnda Yap-let-Devret modeli ile yaplan
kamu yatrmlar iin, ihale szlemelerinde hammadde temin sorumluluunun grevli
irket ykmllne braklmas hlinde hammadde retim izni szleme konusu ite
kullanlmak ve proje sresiyle snrl olmak zere grevli irkete de verilir. Bu durumda
kullanlan hammaddenin ocak ba sat fiyat zerinden ihaleyi alandan her yl haziran
ay sonuna kadar Devlet hakk ile ayn grupta bulunan iletme ruhsatlarndan alnan ruhsat
bedelinin %30u orannda evre ile uyum plan almalarn temin etmek zere her yl
ocak aynn sonuna kadar teminat alnr. Devlet hakk ve teminatn eksik yatrlmas veya
hi yatrlmamas hlinde 20.000 TL idari para cezas verilir ve ay iinde
tamamlanmas istenir. Aksi hlde retim faaliyeti durdurulur.
Bu Kanun kapsamnda ruhsat sahipleri iin ngrlen idari para cezalar hammadde
retim izin belgesi ile allan sahalarda faaliyeti yrten gerek ya da tzel kiiler iin
geerlidir.
2.11. 3213 Sayl Maden Kanununun 16. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 16 (Deiik: 26/5/2004 5177/10 md.)
(Deiik birinci fkra: 10/6/2010-5995/9 md.) I. Grup ve II. Grup (a) bendi madenler iin
dorudan iletme ruhsat verilir. II. Grup (b), III. Grup, IV. Grup ve VI. Grup madenler
arama ruhsat, V. Grup madenler arama sertifikas ile aranr. Mracaatlarn iletme talep
harc ile yaplmas zorunludur. Mracaatlarda ncelik hakk esastr.
I. Grup (a) bendi madenler iin alanlar il zel idarelerince ihale edilerek iletme ruhsat
verilir (ekil 2.8). hale edilecek alanlar Genel Mdrln uygun gr alnarak
belirlenir. Bu madenlerin ihale bedeli il zel idarelerinin hesabna yatrlr. zel
mlkiyete tbi alanlar ihale edilemez. Mlkiyet sahibinin kendi mlkiyeti zerinde ruhsat
talep etmesi halinde bir bedel alnmaz. (Ek cmle: 10/6/2010-5995/9 md.) Bu madenler
iin, zel mlkiyete tabi alanlarda mlk sahibinin izninin alnmas halinde l zel daresi
tarafndan belirlenen muhammen bedelin yatrlmasn mteakip nc ahslara da
ruhsat verilir. I. Grup (a) bendi maden ruhsatlarnn alanlar 10 hektar geemez.
Denizlerdeki kum ve akl, SiO2 oranna baklmakszn I. Grup (a) bendi maden saylr.
I. Grup (a) bendi madenlerin ihale edilmesi, ruhsatlandrlmas, iletilmesi, iletmelerin
denetlenmesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlka hazrlanacak ynetmelikte belirlenir.
26

(Deiik beinci fkra: 10/6/2010-5995/9 md.) Genel Mdrle, I. Grup (b) bendi
madenler iin 50 hektar, II. Grup (a) bendi madenler iin 100 hektar gemeyecek ekilde
dorudan iletme ruhsat, II. Grup (b) bendi madenler iin 100, III. Grup madenler iin
500, IV. Grup madenler iin 2.000 ve VI. Grup madenler iin 5.000 hektar gemeyecek
ekilde arama ruhsat, V. Grup madenler iin 1.000 hektar gemeyecek ekilde arama
sertifikas mracaat yaplr. Ancak tamam denizlere yaplan III., IV. ve VI. Grup ruhsat
mracaatlar 50.000 hektar gemeyecek ekilde yaplr.
Ruhsatlar hak sahiplerinin talep harc ile mracaatta bulunmalar halinde birletirilebilir.
Birletirme sonucunda ortaya kan alan, bu maddede belirtilen alan snrlamasn
geemez. Ancak iletme ruhsat safhasnda grnr maden rezervinin mcavir ruhsat
alanlarnda bir btnlk tekil etmesi halinde bu alan kstlamas aranmaz. Birletirme
ileminde teminat gncel hale getirilir. Ruhsat kltme ilemlerinde har ve teminat
alnmaz.
(Deiik yedinci fkra: 10/6/2010-5995/9 md.) Mracaatlar, 1/25.000 lekli toporafik
harita koordinatlar esas alnarak tespit edilen noktalarla snrlandrlm alanlar iin I.
Grup (a) bendi madenler iin il zel idarelerine, dier grup madenler iin Genel
Mdrle dorudan veya internet yolu ile yaplr. Talep edilen alann msait olan ksm
mracaat tarihinde mracaat edene bildirilir ve iki ay iinde n inceleme raporu, arama
dnemi faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi iin gerekli olan mali yeterlilii de ieren
maden arama projesinin verilmesi, har ve teminatn yatrlmas halinde arama ruhsat
verilir. Har ve teminatn yatrlmamas ve bu belgelerin tamamlanmamas durumunda
bu alanlar baka bir ileme gerek kalmakszn mracaatlara ak hale gelir.
Mracaatlarn deerlendirilmesi sonucunda hak salanan alanlarn ayr alanlar eklinde
olumas durumunda, bu alanlardan her birine mracaat sahibinin talebi halinde ayr ayr
da ruhsat verilir. Ruhsat alnmayan alanlar baka bir ileme gerek kalmakszn
mracaatlara ak hale gelir.
Ruhsatlar, sicile kaydedildii tarihte yrrle girer.
Bir grup iin verilen ruhsat, dier gruptaki madenler iin hak salamaz. Ancak ruhsata
konu madenin retilmesi iin, iletme faaliyetinin zarur neticesi olarak karlan dier
grup madenler Genel Mdrlkten izin almak sureti ile deerlendirilebilir. letme
projesinde belirtilen termin plnna gre belirtilen sre iinde ruhsata konu madenin
ekonomik olarak iletilmemesi halinde, retilmi olan dier grup madenlerin sat
bedelinin iki kat tutarnda idar para cezas alnarak bu madenlerin retimi iin verilmi
izin iptal edilir.

27

ekil 2.7 I (a) grubu maden iletme ruhsat rnei

Bir grup iin verilen ruhsat, dier gruptaki madenler iin hak salamaz. Ancak ruhsata
konu madenin retilmesi iin, iletme faaliyetinin zarur neticesi olarak karlan dier
grup madenler Genel Mdrlkten izin almak sureti ile deerlendirilebilir. letme
projesinde belirtilen termin plnna gre belirtilen sre iinde ruhsata konu madenin
ekonomik olarak iletilmemesi halinde, retilmi olan dier grup madenlerin sat
bedelinin iki kat tutarnda idar para cezas alnarak bu madenlerin retimi iin verilmi
izin iptal edilir.
Ayn grup ruhsatlar birbiri zerine verilemez. Kazanlm haklar korunmak kayd ile ayr
grup ruhsatlarn birbiri zerine verilebilmesine ilikin usul ve esaslar ynetmelikle
belirlenir.
(Ek son fkra: 10/6/2010-5995/9 md.) Denizlerde alnan; Kokolit, Sapropel ve Hidrojen
Slfr ruhsat sahipleri, arama ruhsat yrrllk tarihinden itibaren bir yl ierisinde
Trkiye Petrolleri Anonim Ortakl veya Trkiye Petrolleri Anonim Ortaklna bal
bir irketi en az bir ynetim kurulu yelii ile bir deneti ye verme ve sermaye koyma
art aramakszn, en az yzde on hisse olmak kaydyla irketine ortak almak zorundadr.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
28

3213 sayl Kanunun 16 nc maddesinin birinci, nc, beinci, altnc ve yedinci


fkralar aadaki ekilde deitirilmi, ikinci fkrasna ihale bedeli ibaresinden sonra
gelmek zere bykehir belediyesi dndaki illerde ibaresi ve izninin alnmas
hlinde ibaresinden sonra gelmek zere bykehir belediyesi olan illerde valiliklerce,
dier illerde ibaresi eklenmi, maddenin yedinci fkrasndan sonra gelmek zere
aadaki fkra eklenmi ve sekizinci fkras yrrlkten kaldrlmtr.
II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler dndaki ruhsatlar ihale ile verilir. I. Grup, II.
Grup (a) ve (c) bendi madenler iin dorudan iletme ruhsat verilir. II. Grup (b) bendi,
III. Grup ve IV. Grup madenler arama ruhsat, V. Grup madenler arama sertifikas ile
aranr. II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler iin yaplan mracaatlarn iletme ruhsat
taban bedeli denerek yaplmas zorunlu olup mracaatlarda ncelik hakk esastr.
Denizlerdeki kum ve akl, SiO2 oranna baklmakszn I. Grup (a) bendi maden saylr
ve bu alanlarda 20 hektara kadar ruhsat verilir.
I. Grup (b) bendi madenlerde 50 hektar, II. Grup (a) ve (c) bendi madenlerde 100 hektar
gemeyecek ekilde dorudan iletme ruhsat; II. Grup (b) bendi madenlerde 100 hektar,
III. Grup madenlerde 500 hektar, IV. Grup madenlerde 2.000 hektar gemeyecek ekilde
ve tamam denizlerde verilen III. ve IV. Grup madenlerde 50.000 hektar gemeyecek
ekilde arama ruhsat dzenlenir. V. Grup madenlerde 1.000 hektar gemeyecek ekilde
arama sertifikas dzenlenir.
Ruhsatlar hak sahiplerinin iletme ruhsat taban bedeli ile mracaatta bulunmalar hlinde
birletirilebilir. Birletirme sonucunda ortaya kan alan, bu maddede belirtilen alan
snrlamasn geemez. Ancak iletme ruhsat safhasnda grnr maden rezervinin
mcavir ruhsat alanlarnda bir btnlk tekil etmesi, ortak iletme yaplmasnn zorunlu
veya retimin entegre tesisi beslemeye ynelik olmas hlinde bu alan kstlamas
aranmaz. Mevcut iletme ruhsat alannda uygun ve yeterli yer bulunamamas hlinde
zorunlu tesis ve altyap tesisleri iin bitiik alandaki ruhsat sahas ile safhasna
baklmakszn ve alan snrlamas aranmakszn birletirme yaplarak iletme ruhsat
dzenlenir. I. ve II. Grup ruhsatlar, birletirme sonucunda alan snrlamasn geemez.
hale yolu ile hak salanan sahalarn ihle bedelinin yatrlmasn mteakip iki ay iinde
n inceleme raporu ile arama dnemi faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi iin gerekli
olan mali yeterlilii de ieren maden arama projesinin verilmesi ve ruhsat bedelinin
yatrlmas hlinde arama ruhsat verilir. Ruhsat bedelinin yatrlmamas ve bu belgelerin
tamamlanmamas durumunda bu alanlar baka bir ileme gerek kalmakszn ihalelik saha
konumuna gelir.
II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler iin mracaatlar, 1/25.000 lekli toporafik
harita koordinatlar esas alnarak tespit edilen noktalarla snrlandrlm alanlar iin
29

Genel Mdrle dorudan yaplr. Talep edilen alann msait olan ksm mracaat
tarihinde mracaat edene bildirilir ve iki ay iinde n inceleme raporu, arama dnemi
faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi iin gerekli olan mali yeterlilii de ieren maden
arama projesinin verilmesi, ruhsat bedelinin yatrlmas hlinde arama ruhsat verilir.
Ruhsat bedelinin yatrlmamas ve bu belgelerin tamamlanmamas durumunda bu alanlar
baka bir ileme gerek kalmakszn mracaatlara ak hle gelir. II. Grup (b) bendi ve IV.
Grup madenler iin yaplan mracaatlarn deerlendirilmesi sonucunda hak salanan
alanlarn ayr alanlar eklinde olumas durumunda, mracaat sahibinin talebi hlinde bu
alanlardan her birine ayr ayr ruhsat verilir. Ruhsat alnmayan alanlar baka bir ileme
gerek kalmakszn mracaatlara ak hle gelir.
2.12. 3213 Sayl Maden Kanununun 17. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 17 (Deiik: 26/5/2004 5177/11 md.)
(Deiik birinci fkra: 10/6/2010-5995/10 md.) Arama ruhsatnn dzenlenmesinden
sonraki ilk bir yl n arama dnemidir. n arama sresi sonuna kadar, maden arama
projesinde belirtilen faaliyetlerin tamamlandn ve bu faaliyetlere ilikin yatrm
harcamalarn gsteren n arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Aksi takdirde
teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Ykmlln yerine getiren ruhsat
sahipleri IV. ve VI. Grup madenlerde iki yl, dier gruplarda bir yl olmak zere genel
arama dnemine hak salar.
(Deiik ikinci fkra: 10/6/2010-5995/10 md.) Genel arama dnemi sresi sonuna kadar
maden arama projesinde belirtilen maden kaynana ilikin bilgiler ve bu dnemde
yaplan arama faaliyetlerine ilikin yatrm harcamalarn da gsteren genel arama faaliyet
raporunun verilmesi zorunludur. Aksi takdirde teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal
edilir.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/10 md.) Arama dnemlerinin sresinden nce tamamlanmas
halinde dnem sonu beklenmeden sonraki aamalara geilebilir.
(Deiik fkra: 10/6/2010-5995/10 md.) Arama dnemleri ile ilgili proje, arama faaliyet
raporlar ve dier belgeler, yaplan almalarn nitelii dikkate alnarak jeoloji, jeofizik,
maden mhendisi veya mhendislerince hazrlanr. Bu almalarn nitelii ile ilgili
belgeleri dzenlemeye yetkili mhendisler ynetmelikle belirlenir.
(Deiik fkra: 10/6/2010-5995/10 md.) Ykmlln yerine getiren ruhsat sahipleri
IV. ve VI. Grup madenlerde drt yl detay arama dnemine hak salar. Detay arama
dneminde her yl, grnr maden rezervine ilikin bilgileri ve bu dnemde yaplan
arama faaliyetlerine ilikin yatrm harcamalarn gsteren detay arama faaliyet raporunun
30

verilmesi zorunludur. Bu ykmllklerin yerine getirilmemesi ve/veya arama ruhsat


sresi sonuna kadar iletme ruhsat talebinde bulunulmamas durumunda teminat irad
kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Dier gruplardaki ruhsatlarda ise genel arama dnemi
sonuna kadar rezerv bilgilerini de ieren arama faaliyet raporu ile birlikte iletme
projesinin verilmesi zorunludur.
Arama dneminde teknolojik aratrma, gelitirme, pilot almalar ve pazar aratrmalar
yapmak zere arama faaliyet raporu ile birlikte mracaat eden ruhsat sahibine, Genel
Mdrlke grnr rezervin %10'una kadar maden retim ve sat izni verilebilir. Bu
fkraya aykr retim ve sat yapanlar hakknda 10 uncu maddeye gre ilem yaplr.
Arama dneminde retim yaplmas durumunda sat bilgi formunun 29 uncu maddede
belirtilen srede verilmesi zorunludur.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 17 nci maddesi aadaki ekilde deitirilmitir.
MADDE 17 Arama ruhsatnn dzenlenmesinden sonraki ilk bir yl n arama
dnemidir. n arama sresi sonuna kadar, asgari faaliyetlerin tamamlandn ve bu
faaliyetlere ilikin yatrm harcamalarn gsteren n arama faaliyet raporunun verilmesi
zorunludur. Bu sre iinde raporun verilmemesi hlinde 20.000 TL idari para cezas
verilir. Genel Mdrle verilen raporlarn veya yatrm harcama kalemlerine ait
belgelerin uygun bulunmamas hlinde eksikliklerin bir ay iinde giderilmesi ruhsat
sahibine yazl olarak bildirilir. Tebli tarihinden itibaren eksikliklerin bu srede
tamamlanmamas veya verilen raporlarn ya da yatrm harcama kalemlerine ait belgelerin
uygun bulunmamas hlinde de 20.000 TL idari para cezas verilir. Arama ruhsat, IV.
Grup madenlerde iki yl, dier gruplarda bir yl olmak zere genel arama dnemine hak
salar.
Genel arama dnemi sresi sonuna kadar maden arama projesinde belirtilen maden
kaynana ilikin bilgilerin ve bu dnemde yaplan arama faaliyetlerine ilikin yatrm
harcamalarn da gsteren genel arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Bu sre
iinde raporun verilmemesi hlinde 20.000 TL idari para cezas verilir. Genel Mdrle
verilen raporlarn veya yatrm harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmamas
hlinde eksikliklerin bir ay iinde giderilmesi ruhsat sahibine yazl olarak bildirilir.
Tebli tarihinden itibaren eksikliklerin verilen srede tamamlanmamas veya verilen
raporlarn ya da yatrm harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmamas hlinde
20.000 TL idari para cezas verilir. Arama ruhsat, IV. Grup madenlerde drt yl detay
arama dnemine hak salar. II. Grup (b) bendi, III. ve V. Grup ruhsatlarda ise genel arama
dnemi sonuna kadar iletme ruhsat talebinde bulunulmamas hlinde ruhsat iptal edilir.
31

Arama dnemlerinin sresinden nce tamamlanmas hlinde dnem sonu beklenmeden


sonraki aamalara geilebilir.
Arama dnemleri ile ilgili proje, arama faaliyet raporlar ve dier belgeler
yetkilendirilmi tzel kiilerce hazrlanr.
Detay arama dnemi sonuna kadar grnr maden kaynana ilikin bilgilerin ve bu
dnemde yaplan arama faaliyetlerine ilikin yatrm harcamalarn gsteren detay arama
faaliyet raporunun verilmesi zorunludur.
IV. Grup (a) bendi maden ruhsatlarnda detay arama dnemi sonuna kadar dier grup
maden ruhsatlarnda ise genel arama dnemi sonuna kadar Genel Mdrle verilen
raporlarn ve yatrm harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmamas hlinde
eksikliklerin bir ay iinde giderilmesi ruhsat sahibine yazl olarak bildirilir. Tebli
tarihinden itibaren eksikliklerin verilen srede tamamlanmamas veya verilen raporlarn
ve yatrm harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmamas hlinde ya da arama
ruhsat sresi sonuna kadar iletme ruhsat talebinde bulunulmamas durumunda ruhsat
iptal edilir.
IV. Grup (b), (c) ve () bendi maden arama ruhsatlarnda detay arama dnemini takiben
fizibilite almalarna ihtiya duyularak gerekesi ile birlikte Genel Mdrle
mracaatta bulunmalar ve talebin uygun bulunmas hlinde, detay arama dnemi
sonrasnda iki yllk bir fizibilite dnemine hak salar. ki yllk sre sonuna kadar
fizibilite raporunun verilmesi zorunludur. Fizibilite dneminin sonuna kadar Genel
Mdrle verilen fizibilite raporunun uygun bulunmamas hlinde eksikliklerinin bir ay
iinde giderilmesi ruhsat sahibine yazl olarak bildirilir. Tebli tarihinden sonra
eksikliklerin verilen srede tamamlanmamas hlinde ya da arama ruhsat sresi sonuna
kadar iletme ruhsat talebinde bulunulmamas durumunda ruhsat iptal edilir. Bu dnemde
detay arama dnemi ruhsat bedelinin iki kat tutarnda ruhsat bedeli alnr.
Arama dneminde teknolojik aratrma, gelitirme, pilot almalar ve pazar aratrmalar
yapmak zere arama faaliyet raporu ile birlikte mracaat eden ruhsat sahibine, arama
ruhsat dneminde arama faaliyetleri yaplrken zorunlu olarak kan madenden numune
alnmasna ve sevk edilmesine izin verilebilir.
2.13. 3213 Sayl Maden Kanununun 24. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 24 (Deiik: 26/5/2004 5177/12 md.)
(Deiik birinci fkra: 10/6/2010-5995/11 md.) Arama ruhsat sresi sonuna kadar, tespit
edilen madenin rezerv bilgilerini de ieren 17 nci maddeye gre hazrlanm arama
faaliyet raporu ile en az bir maden mhendisi tarafndan hazrlanan faaliyet sonras
32

iletme alannn evre ile uyumlu hale getirilmesini de ieren, iletme projesi ve talep
harcnn dendiine dair belge ile mracaatta bulunulmas halinde iletme ruhsat hakk
doar. Ancak I (b) ve II (a) bendi Grubu madenler iin iletme ruhsat talebinde iletme
ruhsat teminat ile harcnn da yatrlmas zorunludur.
(Deiik ikinci fkra: 10/6/2010-5995/11 md.) Projelerdeki eksiklikler, yaplan
bildirimden itibaren ay iinde tamamlanr. Eksikliklerini verilen srede
tamamlamayanlarn teminatlar iki katna karlr ve sre ay daha uzatlr. Bu sre
sonunda eksikliklerini tamamlamayanlarn talepleri kabul edilmez ve teminatlar irad
kaydedilir. Uygun bulunan iletme ruhsat talepleri iin, ruhsat harlar ve teminatnn
ay ierisinde tamamlanmas hususu talep sahibine tebli edilir. Bu srelerde eksikliklerini
tamamlamayanlarn talepleri reddedilerek mevcut teminat irad kaydedilir.
(Deiik nc fkra: 10/6/2010-5995/11 md.) I. Grup (a) bendi madenlerin ruhsat sresi
be yldr. Dier grup madenlerin iletme ruhsat sresi, on yldan az olmamak zere
projesine gre belirlenir. I. Grup (a) bendi ve dier gruplardaki ruhsatlar, srenin
bitiminden nce yeni bir projeyle uzatma talebinde bulunulmas halinde ruhsat sresi
uzatlabilir. I. Grup (a) bendi maden sahalarnn ruhsat sresini uzatma taleplerinde; ihale
yoluyla verilen ruhsatlarda ilk ihale bedelinin yeniden deerleme oran ile belirlenen
tutar gemeyecek, ihale yaplmadan verilen ruhsatlarda ise on yllk iletme ruhsat
harcnn be katndan az olmamak kaydyla bu bedel, l zel daresi tarafndan belirlenir.
Toplam ruhsat sresi altm yl geemez. Altm yldan sonraki srenin uzatlmasna
Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(Deiik drdnc fkra: 10/6/2010-5995/11 md.) Arama ruhsatl sahalara, geici tesis
alan ile arama sresince belirlenen grnr, muhtemel ve mmkn rezerv alan
zerinden iletme ruhsat, geici tesis alan ve grnr rezerv alanna da iletme izni
verilir. Arama ruhsatnn dier ksmlar taksir edilir. Mmkn rezerv alanlarnn IV. ve
VI. Grup ruhsat sahalarnda be yl, dier grup ruhsat sahalarnda yl iinde grnr
ve muhtemel rezerv haline getirilmeyen alanlar da taksir edilir.
III. Grup madenlerde, projede retilmesi ngrlen madenler iin gerekli su miktar ve
gaz debisi esas alnr. Bu grup madenler, rezervuar, beslenme alan ve havzann tabi
dengesini bozmayacak, kapasitesini amayacak ve iletme tesislerini kapsayacak ekilde
ruhsatlandrlr.
V. Grup madenlerin retimi iletme sertifikas ile yaplr. Arama sertifikas sresi sonuna
kadar yaplan almalar ieren arama faaliyet raporu ve talep harcnn dendiine dair
belge ile mracaatta bulunulmas halinde iletme sertifikas hakk doar.
letme sertifikas sresi be yl olup bu sre uzatlabilir.

33

V. Grup madenlerin retimi arazi yzeyinden toplanarak yaplr. Bu madenlerin


iletilmesi iin yarma, galeri gibi faaliyette bulunulmasnn gerekmesi durumunda, en az
bir maden mhendisi tarafndan iletme projesi hazrlanarak Genel Mdrlkten izin
alnmas zorunludur.
Grnr rezervi belirlenen alanlar zerine, maden iletmeciliine engel olacak ekilde
baka grup iletme ruhsat verilemez. Ancak farkl gruptaki ruhsat taleplerinin ayn kiiye
ait olmas veya talep sahiplerinin aralarnda mutabakat saladklarn belgelemeleri
halinde bu art aranmaz.
Ayn alanda ayr veya ayn gruplara ait ruhsat faaliyetlerinin akmasndan dolay, ruhsat
sahipleri arasnda uyumazlk kmas veya kendi aralarnda mutabakat salayamamalar
halinde, Bakanlk, projeler zerinde ve/veya yerinde inceleme yapar. nceleme sonucunda
bu alanda, ayr ayr alma imknnn tespiti halinde, alma esaslar Bakanlka
belirlenir. Bu mmkn deilse ncelik hakk esas alnarak faaliyete izin verilir.
(Deiik onbirinci fkra: 10/6/2010-5995/11 md.) Bu Kanunun 7 nci maddesine gre
gerekli izinlerin alnmasndan itibaren iletme izni verilir. Bu iznin verildii tarihten
itibaren bir yllk sre iinde ruhsat sahibi madeni iletmeye almak zorundadr. Bu srede
iletmeye alnmayan ruhsat sahalarnda, allmayan her yl iin, projede belirtilen
retim miktarnn % 10u zerinden Devlet hakk alnr. Ruhsat sahibince, iletme ruhsat
yrrlk tarihinden itibaren yl iinde bu Kanunun 7 nci maddesine gre alnmas
gerekli olan evresel etki deerlendirmesi karar, mlkiyet izni, iyeri ama ve alma
ruhsat ile Genel Mdrln kaytlarna ilenmi alanlar ile ilgili dier izinlerin alnarak
Genel Mdrle verilmesini mteakip iletme izni dzenlenir. Ykmllkleri yerine
getirilmeyen ruhsatlarn teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Ancak kamu
kurumlarnca iletilen bor tuzu ve Ereli Kmr Havzasndaki takmr ruhsatlar iin
bu hkm uygulanmaz.
(Deiik onikinci fkra: 10/6/2010-5995/11 md.) Be yllk srede mcbir sebepler ve
beklenmeyen haller dnda yldan fazla retim yaplmayan ruhsatlar, teminatlar irad
kaydedilerek iptal edilir. Bu yllk sre ierisinde yaplan toplam retimin projede
beyan edilen bir yllk retim miktarnn % 10undan az olmas halinde de bu hkm
uygulanr.
(Ek fkra: 10/6/2010-5995/11 md.) retilecek madenin kullanld entegre metalurji,
seramik, imento, kire ve kimya tesisleri termik santral ve IV. Grup madenlerin
zenginletirme tesislerini beslemeye ynelik ayn tesis sahibine ait, kurulu tesislerinden
uzakl, hangi tesislerin bu uygulamaya tabi olaca ve dier usul ve esaslar
ynetmelikle belirlenen ruhsatlara on ikinci fkra hkmleri uygulanmaz. Ancak, retim

34

yaplamayan her bir ruhsat iin, projede belirtilen retim miktarnn % 10u zerinden
Devlet hakk alnr.
Ereli Kmr Havzasndaki takmr ve 2840 sayl Bor Tuzlar, Trona ve Asfaltit
Madenleri ile Nkleer Enerji Hammaddelerinin letilmesini, Linyit ve Demir Sahalarnn
Bazlarnn adesini Dzenleyen Kanunda saylan bor tuzu, toryum ve uranyum madenleri
iin bu maddede yazl sreler uygulanmaz.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 24 nc maddesinin birinci, ikinci ve nc fkralar, drdnc
fkrasnn nc cmlesi ile on birinci ve on ikinci fkralar aadaki ekilde, altnc
fkrasnda yer alan talep harcnn ibaresi ruhsat taban bedelinin eklinde ve sekizinci
fkrasnda yer alan en az bir maden mhendisi tarafndan ibaresi yetkilendirilmi tzel
kiilerce eklinde deitirilmitir.
I. Grup (b) bendi ve II. Grup (a) ve (c) bendi madenler iin ihale bedelinin
yatrlmasndan itibaren iki ay iinde, dier maden gruplar iin arama ruhsat sresi
sonuna kadar, yetkilendirilmi tzel kiilerce maden mhendisinin sorumluluunda
hazrlanm iletme projesi ruhsat sahibi tarafndan Genel Mdrle verilir. Proje ile
birlikte projenin uygulanabilmesi iin gerekli olan mali yeterliliine ilikin belgeler ve
genel bteye gelir kaydedilmek zere ilgili muhasebe birimi hesabna iletme ruhsat
taban bedelinin yatrldna dair belgenin Genel Mdrle verilmesi zorunludur. Aksi
hlde talep reddedilir.
Projedeki teknik eksiklikler, 6183 sayl Kanunun 22/A maddesi kapsamnda vadesi
gemi borcun bulunmadna ilikin belge ve iletme ruhsat bedeli yaplan bildirimden
itibaren ay iinde tamamlanr. Eksikliklerini verilen srede tamamlamayanlara 20.000
TL idari para cezas uygulanarak sre ay daha uzatlr. Bu sre sonunda eksikliklerini
tamamlamayanlarn talepleri kabul edilmez ve yatrlan iletme ruhsat bedeli iade edilir.
Taleplerin uygun grlmesi hlinde bir ay iinde iletme ruhsat dzenlenir. Sre uzatm
ilemlerinde birinci fkra ve bu fkra hkmleri uygulanr.
I. Grup (a) bendi madenlerin iletme ruhsat sresi be yldr. Dier grup madenlerin
iletme ruhsat sresi, on yldan az olmamak zere projesine gre belirlenir. I. Grup (a)
bendi ve dier gruplardaki maden iletme ruhsatlarnn sresi, srenin bitiminden nce
yeni bir projeyle uzatma talebinin olmas ve uygun bulunmas hlinde uzatlabilir. I. Grup
(a) bendi maden iletme ruhsat sresini uzatma taleplerinde, iletme ruhsat bedelinin be
katndan fazla olmamak zere bykehir belediyesi olan illerde valilik, dier illerde ise
il zel idaresi tarafndan belirlenen uzatma bedeli alnr. Toplam iletme ruhsat sresi I.
Grup madenlerde otuz yl, II. Grup madenlerde krk yl, dier grup madenlerde ise elli
yl geemez. I. Grup madenlerde otuz yldan, II. Grup madenlerde krk yldan sonraki
35

srenin uzatlmasna Bakan, dier grup madenlerde ise elli yldan sonraki srenin
uzatlmasna Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Mmkn rezerv alanlarnn IV. Grup maden iletme ruhsat sahalarnda be yl, dier
grup maden iletme ruhsat sahalarnda yl iinde grnr veya muhtemel rezerv haline
getirilmeyen alanlar da taksir edilir.
7 nci maddeye gre gerekli izinlerin alnmasndan itibaren iletme izni verilir. Bu iznin
verildii tarihten itibaren Devlet hakk alnr. Ruhsat sahibince, iletme ruhsat yrrlk
tarihinden itibaren yl iinde 7 nci maddeye gre alnmas gerekli olan evresel etki
deerlendirme karar, mlkiyet izni, iyeri ama ve alma ruhsat ile Genel Mdrln
kaytlarna ilenmi alanlar ile ilgili izinlerin Genel Mdrle verilmesini mteakip,
iletme izni dzenlenir. Sresi iinde ykmllkleri yerine getirilmeyen ruhsatlar iin
her yl 50.000 TL idari para cezas verilir. letme ruhsat sresi sonuna kadar bu fkrada
belirtilen izinlerden dolay iletme izninin alnamamas hlinde ruhsat sresi uzatlmaz.
Be yllk srede mcbir sebepler ve beklenmeyen hller dnda yldan fazla retim
yapmayan ruhsat sahiplerine 50.000 TL idari para cezas verilir. Bu yllk sre iinde
yaplan toplam retimin projede beyan edilen bir yllk retim miktarnn %10undan az
olmas hlinde de bu hkm uygulanr. dari para cezasnn uygulanmasndan balamak
zere bu fkraya aykr fiilin tekrar tespit edilmesi hlinde ise ruhsat iptal edilir. Ancak
iletme projesinde, iletme izninin yrrlk tarihinden itibaren yl iinde madene
ulamak amacyla galeri, kuyu ve dekapaj yaplaca beyan edilmi ve ruhsat sahasndaki
faaliyetlerin bu beyanlara uygun olarak gerekletirildii tespit edilmi ise idari para
cezas uygulanmaz ve ruhsat iptal edilmez.

2.14. 3213 Sayl Maden Kanununun 29. Maddesi


3213 Sayl Maden Kanunu Madde 29 (Deiik: 26/5/2004 5177/13 md.)
letme faaliyeti, projesine ve Kanunun ilgili hkmlerine gre yrtlr. (Ek cmle:
10/6/2010-5995/12 md.) letme projesine aykr faaliyette bulunulmas ve faaliyetlerin
can ve mal gvenlii asndan tehlikeli bir durum oluturduunun tespit edilmesi halinde
maden retimine ynelik faaliyetler durdurulur.
letme projeleri ve deiiklikleri uygulamaya konulmadan nce Genel Mdrlk
onaynn alnmas zorunludur. Aksi takdirde faaliyet durdurulur.

36

letme asndan tehlikeli durumlarn tespiti halinde, bu halleri gidermek iin ruhsat
sahibine alt aya kadar sre verilir, mcbir sebepler dnda bu sre uzatlmaz. Bu sre
sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmamas veya tehlikeli durumun ortadan
kaldrlmamas halinde teminat irad kaydedilerek iletme faaliyeti durdurulur.
Ruhsat sahibi, her yl nisan ay sonuna kadar bir nceki yl iinde gerekletirdii iletme
faaliyeti ile ilgili teknik belgeleri, sat bilgi formunu, faaliyet bilgi formunu ve iletme
sahasnda arama yapm ise arama ile ilgili bilgileri Genel Mdrle vermekle
ykmldr. Ykmlln yerine getirilmemesi halinde teminat irad kaydedilir.
Ykmllk yerine getirilinceye kadar faaliyet durdurulur.
I Grup (a) bendi madenler iin ruhsat sahibi, her yl nisan ay sonuna kadar bir nceki yl
iinde gerekletirdii iletme faaliyeti ile ilgili sat bilgi formunu, faaliyet bilgi formunu
il zel idaresine vermekle ykmldr. Ykmlln yerine getirilmemesi halinde
teminat il zel idaresi hesabna irad kaydedilir. Ykmllk yerine getirilinceye kadar
faaliyet durdurulur.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 29 uncu maddesi aadaki ekilde deitirilmitir.
MADDE 29 letme faaliyeti, projesine ve bu Kanunun ilgili hkmlerine gre
yrtlr. letme projesine aykr faaliyette bulunulduunun tespit edilmesi hlinde,
projeye uygun faaliyette bulunulmas iin ruhsat sahibine alt aya kadar sre verilir. Bu
sre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmamas hlinde 50.000 TL idari para cezas
verilerek retim faaliyeti durdurulur. Ancak, projeye aykr faaliyetlerin iletme asndan
tehlikeli olduunun tespit edilmesi hlinde tehlikeli durum giderilinceye kadar retim
faaliyetleri dorudan durdurulur.
letme projeleri ve deiikliklerinin uygulamaya konulmadan nce Genel Mdrle
sunulmas zorunludur. Aksi takdirde retim faaliyeti durdurulur. letme projeleri ve
deiiklikleri ile ilgili dokmanlar ve iletmelerin faaliyetlerinin durdurulmasna dair
ilemler alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ile Bakanlk tarafndan karlkl olarak
elektronik ortamda eriime alr.
Yetkilendirilmi tzel kiiler tarafndan hazrlanan rapor, proje ve tm teknik belgeler
ruhsat sahibi tarafndan Genel Mdrle verilir.
Ruhsat sahibi, her yl nisan ay sonuna kadar bir nceki yl iinde gerekletirdii iletme
faaliyeti ile ilgili teknik belgeleri, iletme faaliyet raporunu ve iletme sahasnda arama
yapm ise arama ile ilgili bilgileri Genel Mdrle vermekle ykmldr.

37

Ykmlln yerine getirilmemesi hlinde 30.000 TL idari para cezas uygulanr.


Ykmllk yerine getirilinceye kadar retim faaliyeti durdurulur.
I. Grup (a) bendi madenler iin ruhsat sahibi, her yl ocak ay sonuna kadar bir nceki yl
iinde gerekletirdii iletme faaliyeti ile ilgili iletme faaliyet raporunu, bykehir
belediyesi olan illerde valiliklere, dier illerde il zel idaresine vermekle ykmldr. Bu
ykmlln yerine getirilmemesi hlinde 30.000 TL idari para cezas uygulanr.
Ykmllk yerine getirilinceye kadar retim faaliyeti durdurulur.
Maden ruhsat sahalar ile hammadde retim izin sahalarnda rezervin verimli bir ekilde
deerlendirilmesi, can ve mal gvenlii tedbirlerinin alnmas amacyla birden fazla
ruhsatn birbirine mcavir olarak bulunduu sahalarda faaliyetlerin ortak bir proje
erevesinde yaplmasna hak sahiplerinin rzasnn olmas hlinde Genel Mdrlk
karar ile, ruhsat sahiplerinin rzasnn olmamas hlinde Bakan onay ile karar verilebilir.
Bu amala, ortak ruhsat alanlar iinde belirlenecek termin planlar dikkate alnarak
iletme izin alanlar yeniden dzenlenebilir.
I. Grup madenler ve II. Grup (a) bendi madenler iin valiliklerce yaplan ildeki planlama
erevesinde Genel Mdrln uygun gr alnarak maden blgeleri oluturulabilir.
Oluturulacak maden blgelerinin altyap hizmetleri valiliklerce yaplr. Kstlanan
alandaki ruhsatlar rezerv miktarlar gz nnde bulundurularak maden blgelerine
tanarak ruhsatlandrlr. Bu tr ruhsatlandrma ilemi ihalelik sahalar zerine de
yaplabilir. Bu fkrada belirtilen tama ilemleri, ruhsat sahiplerinin de rzasnn olmas
hlinde Genel Mdrlk kararyla; ruhsat sahiplerinin rzasnn olmamas hlinde 7 nci
maddede belirtilen Kurul karar ile yaplabilir. Tama ilemi yaplrken ruhsat
sahiplerinin kazanlm haklar korunur. Ruhsat sahasnda bulunan tesislerin sklmesi,
tanmas ve yeniden ina edilmesine ilikin masraflar Bakanlka tespit ettirilir ve
kstlama ve tama ilemini talep eden kamu kurum ve kuruluu tarafndan ruhsat
sahibine denir. Tespit edilen masraflar dnda herhangi bir deme yaplmaz.
2.15. 3213 Sayl Maden Kanununun 30. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 2 (Deiik: 26/5/2004 5177/14 md.)
Herhangi bir sebeple hkmden dm, terk edilmi veya taksir edilmi alanlar ihale
yolu ile aramalara alr. hale iln Resmi Gazetede yaymlanr.
lan sresi iinde mracaat olmamas halinde alan baka bir ileme gerek kalmadan
aramalara ak hale gelir. (Ek cmle: 10/6/2010-5995/13 md.) Ancak, iletme ruhsat
safhasnda hukuku sona eren sahalar ile Maden Tetkik ve Arama Genel Mdrl

38

tarafndan grnr rezervi belirlenerek Genel Mdrle devredilen sahalara bu hkm


uygulanmaz.
Ruhsat alanlar arasnda olup en uzak iki noktas arasnda 50 metreden az mesafe olan
alanlara ruhsat verilmez. Bu alanlar bitiik ruhsat sahipleri arasnda ihale edilir.
Mlga 6309 sayl Maden Kanunu hkmleri uyarnca verilmi olan ve bu Kanuna gre
ruhsat hukuku devam eden akmal iletme ruhsat sahalarnda yeni bir maden
bulunmas halinde, akmal alandaki maden hakk bu ruhsat sahipleri arasnda ihale
edilerek ruhsatlandrlr.
Sahalarnn ihalesinden elde edilen gelirler genel bteye zel gelir ve Bakanlk btesine
zel denek kaydedilir.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 30 uncu maddesi aadaki ekilde deitirilmitir.
MADDE 30 Herhangi bir sebeple hkmden dm, terk edilmi veya taksir edilmi
alanlar ile II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler dndaki yeni alanlar ihale yolu ile
ruhsatlandrlr. hale ilan Resm Gazetede yaymlanr.
hale bedeli iletme ruhsat taban bedelinden az olamaz.
Maden ruhsat sahasnn cinsi, rezervi, bulunduu blge, tenr, istihdam, yatrm, lke
ihtiyalar ve benzeri hususlar dikkate alnarak artnamelerde aka belirtmek kaydyla
ara ve u rn retme artn ieren ihaleler yaplabilir. Bu ihalelerde rezervin zellikleri
dikkate alnarak ihaleye katlma artlar, taban ihale bedeli, ihale bedelini deme ekli ve
sresi, retim sreleri veya tesislerin yatrm sreleri ve dier hususlar artnameler ile
belirlenebilir.
Ruhsat sahalar arasnda tek bana madencilik yaplamayacak byklkteki alanlara
ruhsat verilmez. Bu alanlar bitiik ruhsat sahipleri arasnda ihale edilir. halelik durumda
olan ve madencilik yaplabilmesi iin uygun byklkte olmayan sahalar, evresindeki
ruhsatsz alanlar veya dier ihalelik sahalarla birletirilerek ihale edilir.
Havza madenciliini gelitirmek ve jeolojik yapy aydnlatmak amacyla yeni
oluturulan alanlar ile herhangi bir sebeple hkmden dm, terk edilmi veya taksir
edilmi sahalar, alan snrlamasna baklmakszn birletirilerek ihale edilebilir. Bu
ekilde ihale edilen sahalarn ruhsatlandrlmasnda 16 nc maddedeki alan snrlamas
aranmaz.
Mlga 6309 sayl Maden Kanunu hkmleri uyarnca verilmi olan ve bu Kanuna gre
ruhsat hukuku devam eden akmal iletme ruhsat sahalarnda yeni bir maden
39

bulunmas hlinde, akmal alandaki maden hakk bu ruhsat sahipleri arasnda ihale
edilerek ruhsatlandrlr.
Sahalarn ihalesinden elde edilen gelirler genel bteye gelir kaydedilir. Bu Kanun
kapsamndaki i ve ilemler iin ihtiya duyulan denekler Bakanlk btesinde
ngrlr.
2.16. 3213 Sayl Maden Kanununun 31. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 31 (Deiik: 26/5/2004 5177/15 md.)
(Deiik birinci fkra: 10/6/2010-5995/14 md.) Maden iletme faaliyetleri, maden
mhendisi nezaretinde yaplr. Yeralt retim yntemiyle alan iletmeler ile en az
onbe ii altran ak iletmeler asgari bir maden mhendisini daimi olarak istihdam
etmek zorundadr. Teknik ve daimi nezaretinin grev, yetki, sorumluluklar, atanma usul
ve esaslar, vardiyal alan iletmelerde iletmenin bykl ve nitelii esas alnarak
her vardiyada zorunlu olarak istihdam edilecek maden mhendisi ile ruhsat sahasnda
grevlendirilecek teknik elemanlarn alma usul ve esaslar Bakanlka karlacak
ynetmelikle belirlenir.
(Deiik ikinci fkra: 10/6/2010-5995/14 md.) letmede daimi istihdam edilen maden
mhendisi, kanun ve ynetmeliklerle belirlenen artlar tamas kaydyla 22/5/2003
tarihli ve 4857 sayl Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen i gvenlii ile grevli
mhendis veya teknik elemanlarn stlendii grev ve sorumluluu da yerine getirir.
Maden mhendisi istihdam veya nezareti gereklemeden retim yaplmas halinde
ruhsat teminat irad kaydedilerek faaliyet durdurulur. Maden mhendisi
istihdam/nezareti salanmas ve teminatn yenilenmesi ile faaliyete izin verilir.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 31 inci maddesi bal ile birlikte aadaki ekilde deitirilmitir.
Daimi nezaret ve teknik eleman:
MADDE 31 Kaynak tuzlalar hari olmak zere maden ruhsat sahalarndaki iletme
faaliyetleri, maden mhendisi nezaretinde yaplr. Maden ruhsat sahalarndaki iletme
faaliyetlerinde asgari bir maden mhendisi daimi olmak zere, iletme teknii, bykl
ve yapsal durumu gz nne alnarak dier meslek disiplinlerinden mhendis istihdam
edilmesi zorunludur. Daimi nezareti ile vardiyal alan iletmelerde iletmenin
bykl ve nitelii esas alnarak her vardiyada zorunlu olarak istihdam edilecek maden
mhendisi ve grevlendirilecek dier mhendislerin grev, yetki ve sorumluluklar,
40

atanma usul ve esaslar, eitimi, alma usul ve esaslar Bakanlka yrrle konulan
ynetmelikle belirlenir.
Birinci fkrada belirtilen istihdam artlarn salamadan maden iletme faaliyetinde
bulunulmas hlinde 30.000 TL idari para cezas uygulanarak maden iletme faaliyetleri
durdurulur. stihdam artlarnn salanmas hlinde faaliyete izin verilir.
2.17. 3213 Sayl Maden Kanununun 32. Maddesi
3213 Sayl Maden Kanunu Madde 32 (Deiik: 26/5/2004 5177/16 md.)
Ruhsat sahibi sahasnda gerekli emniyet tedbirlerini almak ve sahann son durumunu
gsterir imalt haritas ve maden jeoloji haritasn Genel Mdrle vermek suretiyle terk
talebinde bulunabilir.
Herhangi bir nedenle hkmden dm ruhsatn sahibi de gerekli emniyet tedbirlerini
almak ve sahann son durumunu gsterir teknik belgeleri Genel Mdrle vermek
zorundadr.
Ruhsat sahibi yukarda belirtilen tedbirleri en ge alt ay ierisinde almak ve iletme
faaliyetinde bulunulan alan iletme projesi dorultusunda evreye uyumlu hale getirmek
zorundadr.
6592 Sayl Kanun le Yaplan Deiiklikler
3213 sayl Kanunun 32 nci maddesi bal ile birlikte aadaki ekilde deitirilmitir.
Ruhsatn hkmden dmesi ve terk edilen alanlarda alnacak tedbirler:
MADDE 32 Ruhsat sahibi sahasnda gerekli emniyet tedbirlerini almak ve sahann son
durumunu gsterir imalat haritas ve maden jeoloji haritasn Genel Mdrle vermek
suretiyle terk talebinde bulunabilir.
Herhangi bir nedenle hkmden dm veya ruhsat hukuku yrrlkte olan sahalarda
terk edilen alanlarda ruhsat sahibi gerekli emniyet tedbirlerini almak ve sahann son
durumunu gsterir teknik belgeleri Genel Mdrle vermek zorundadr.

41

ekil 2.8 Terkedilmi bir maden sahasnda rekltivasyon (ile)

Ruhsat sahibi yukarda belirtilen tedbirleri en ge bir yl iinde almak ve iletme


faaliyetinde bulunulan alan iletme projesi dorultusunda evreye uyumlu hale getirmek
zorundadr.
Verilen bu srede evre ile uyum plan erevesinde gerekli gvenlik nlemlerinin ve
evresel nlemlerin alnmamas durumunda tedbir alnana kadar sorumluluk ruhsat
sahibinin olmas artyla, bu durum valilie bildirilir. evre ile uyum almas iin
gerekli tedbirler, evreye uyum planna uygun olarak orman arazilerinde ilgili orman
idaresi, dier alanlarda il zel idareleri veya valilikler tarafndan yerine getirilir. Orman
idaresi, il zel idaresi veya valilik tarafndan evre ile uyum planna uygun olarak yaplan
masraflar, ruhsat bedelinden evre ile uyum plan almalar iin emanete yatrlan
tutarlardan karlanr. Teminatlarn yeterli olmamas durumunda evre ile uyum plan
erevesinde eksik kalan masraflarn denmesi iin ruhsat sahibine bir ay deme sresi
verilir. Sresinde denmeyen ve Bakanlk tarafndan ilgili vergi dairesine bildirilen
tutarlar 6183 sayl Kanuna gre ruhsat sahiplerinden tahsil edilir. lgili idare tarafndan
evreye uyum plan dnda bakaca bir proje veya uygulama yaplmas hlinde buna
42

ilikin masraflar, ilgili idare tarafndan karlanr ve ruhsat sahibinden herhangi bir bedel
talep edilmez.
evre ile uyum almasnn Hazinenin zel mlkiyetindeki yerler ile Devletin hkm ve
tasarrufu altndaki yerlerde yaplmas hlinde uygulamann yrtlmesine ilikin usul ve
esaslar Bakanlk ve Maliye Bakanlnca mtereken belirlenir.

43

3. 6592 SAYILI KANUNLA MADEN KANUNUNDA YAPILAN


DEKLKLERN DEERLENDRLMES
3.1. 2. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
6592 Sayl Kanunun 1. maddesi ile radyoaktif mineraller ve radyoaktif maddeler
eklinde tanmlanan VI. grup yrrlkten kaldrlarak, IV. gruba uranyum, toryum,
radyum gibi elementleri ieren radyoaktif mineraller ve radyoaktif maddeler alt bent
olarak eklenmitir.
Yaplan bu deiiklikle 3213 Sayl Maden Kanununun 10. Maddesinde belirtilen
haksz yere hak intisabnn kapsam daraltlmtr. Haksz yere hak intisab, ruhsat
alnan madenin bulunduu grup dndaki gruplardan herhangi bir madenin retilmesi
durumudur. Kanunda yaplan deiiklik ncesinde, IV. gruptan bir maden ruhsatna sahip
zel veya tzel kiinin, ruhsat sahasnda radyoaktif bir minerali (ekil 3.1) retmesi
haksz yere hak intisab olarak deerlendirilirken, kanunda yaplan deiiklik sonras bu
kapsamdan kmtr.
6592 Sayl Kanunla yaplan deiikler ncesinde IV. gruptan bir madenin iletme ruhsat
ve retim iznini alan zel veya tzel kii, ruhsat sahas snrlar ierisinde radyoaktif bir
minerali retmesi durumunda;
3213 sayl Maden Kanununun 12. maddesi beinci fkrasna gre Ruhsat alannda
ruhsat grubu dnda retim yapldnn tespiti halinde faaliyetler durdurularak retilen
madene mlk idare amirliklerince el konulur. Bu fiili ileyen kiilere, bu fkra
kapsamnda retilmi olup el konulan ve el konulma imkn ortadan kalkm olan tm
madenin, ocak ba sat bedelinin iki kat tutarnda idari para cezas uygulanr.
Kanunda yaplan deiiklik sonrasnda ise ayn durumda 12. madde yedinci fkraya gre
Ruhsatl, ancak retim veya iletme izni olmadan ayn grupta retim yapldnn tespiti
halinde, retim faaliyetleri durdurularak 20.000 TL idari para cezas uygulanr.
Maden Kanunu 2. maddede yaplan deiikliin bir dier etkisi de arama ve iletme
ruhsatlar iin belirlenen azami alanlarn deimesidir. Deiiklik ncesinde VI. grubu
oluturan radyoaktif mineraller iin azami arama ruhsat alan 5.000 hektar iken, deiiklik
sonras IV. gruba dahil edilmesiyle 2.000 hektar olmutur.

44

3.2. 3. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi


3213 Sayl Maden Kanununda geen deyimlerin akland 3. maddesinde yaplan
deiikliklerle baz tanmlamalar deitirilmi, baz tanmlamalar eklenmi ve bazlar da
karlmtr.

ekil 3.1 boyutuyla belirlenmi (grnr) rezerv


Grnr rezerv (ekil 3.1); nceden Boyutlar, tenr belirlenmi retilebilir kesin
cevher miktar olarak tanmlanrken 6592 Sayl Kanun ile Grnr Rezerv: Kaynan
boyutu ile belirlenmi olan ve bu boyutlar ierisinde sreklilii konusunda en az risk
tayan, jeolojik, madencilik, metalrjik, ekonomik, pazarlama, hukuki, evresel, sosyal,
mali etkenlerin altnda ve gnn artlarnda iletilebilir ksm. eklinde deitirilmitir.
Yaplan yeni tanmlamada Kaynan boyutu ile belirlenmi olan ve bu boyutlar
ierisinde sreklilii konusunda en az risk tayan ifadesi kesinlik tamamaktadr. Bu
tanmlamaya gre risk analizinin kim tarafndan ve nasl belirlenecei de
belirtilmediinden ilerleyen zaman ierisinde karklklara yol aabilecektir. Ayrca yeni
tanmlamada geen bir dier ifade olan jeolojik, madencilik, metalrjik, ekonomik,
pazarlama, hukuki, evresel, sosyal, mali etkenlerin altnda ve gnn artlarnda
iletilebilir ksm ifadesi de yine proje sahibi ile projeyi denetleyen kuruluun
penceresinden farkl sonular ierebilir. zellikle madencilik, pazarlama, sosyal ve
mali etkenler farkl deerlendirilmelere ak etkenler olarak gze arpmaktadr.
45

Deiiklik ncesi, kanunda projenin tanm yeralt kaynaklarnn eklinde balarken


bu ifade yerkabuundaki maden kaynaklarnn eklinde deitirilmitir. Bylece,
projenin sadece yeralt kaynaklar ile ilgili bir ifade olduu algsnn nne geilerek,
yeralt ve yerst tm madencilik faaliyetlerini ilgilendiren bir ifade olduu aka
belirtilmitir.
Kaynak tanmlamas ise kat, sv ve gaz birikimleri ifadesinin yerine maden veya
mineral younlamasn eklinde deitirilmitir. 2. maddede tanmlanan maden ifadesi
ile beraber ele alndnda kaynak; Yer kabuunda ve su kaynaklarnda tabii olarak
bulunan, ekonomik ve ticar deeri olan petrol, doal gaz, jeotermal ve su kaynaklar
dnda kalan, biim, nitelik ve nicelik olarak muhtemel ekonomik beklentileri
karlayacak her trl madde olarak anlalmaktadr.
Ayrca bu maddeye Rezerv, Muhtemel Rezerv, Ruhsat Bedeli, Yetkilendirilmi Tzel
Kiiler, Fizibilite Dnemi, Fizibilite Raporu, letme Projesi Uygulama Raporu ve Daimi
Nezareti ifadeleri eklenerek tanmlanm ve madde daha kapsaml hale getirilmitir.
3.3. 5. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Maden ruhsatlar ve buluculuk hakk, devredilebilir. eklindeki 5.maddenin 2. fkrasna
gre devir ilemleri herhangi bir onaya ve crete tabi deilken 6592 Sayl Kanunla
yaplan deiiklikten sonra devir ilemleri arama ve iletme ruhsatlarnn devredildii
tarihteki ruhsat bedelinin iki kat tutarnda devir bedeli ad altnda bir crete ve bakanlk
onayna tabi tutulmutur. Devir bedeli, zellikle lkemizde zaman zaman, devlete ek gelir
salamak amacyla getirilen ek ykmllkler kapsamnda anlalr olsa da devir
ilemlerinin bakanlk onayna tabi olmas bir takm sakncalar dourabilecektir. Her devir
bavurusuna onay verilecekse bu ifadenin gereksizlii bir tarafa baz devir bavurularnn
onaylanmamas hem tartmalara yol aacak hem de hukuki sreleri beraberinde
getirecektir. Bu nedenle yaplan bu deiikliin sektre yansmalarnn olumsuz olaca
ngrlebilir.
3.4. 7. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Kanun deiikliinden nce 7. maddenin 16. fkrasna gre herhangi bir yatrm
yaplmam I. grup madenlerin ruhsat sahalar ile akan grnr rezervi belirlenmemi
dier grup maden ruhsatlarnn ayn yerdeki yatrmlarna izin verilmekteydi. Yaplan
deiiklikle I. grup madenlere II. grup (a) bendinde yer alan Kalsit, Dolomit, Kalker,
Granit, Andezit, Bazalt gibi kayalardan agrega, hazr beton ve asfalt yaplarak
kullanlan kayalar da eklenmitir. Bylece herhangi bir yatrm yaplmam I. grup ve
II. grup (a) bendi madenleri ruhsat sahalar ile grnr rezervi saptanmam dier grup
46

madenlerin ayn yerdeki yatrmlarna izin verilecektir. Bu deiikliin bir dier etkisi
ise, nceden, herhangi bir yatrm yaplmam I. grup maden ruhsat sahalar ile grnr
rezervi belirlenmemi II. grup (a) bendi maden ruhsat sahalarnn akmas halinde ayn
yerdeki yatrmlara izin veriliyorken, deiiklik sonrasnda izin verilmeyecek olmasdr.
Buna gre ruhsat sahalar akan I. grup madenler ile II. grup (a) bendi madenlerinden
sadece birinin yatrmlarna izin verilecektir.
Bu maddenin 19. fkrasna Yatrm giderlerinin tespiti ve tazmin esaslar Genel
Mdrlk tarafndan karlan ynetmelikle belirlenir. ifadesi eklenerek, oluabilecek
hukuki problemlerin nne geilmitir.
Ayrca kanundaki teminat iratlar yerine idari para cezalar geldiinden 21. fkrada yer
alan teminat iradnn yerine 30.000 TL para cezas ifadesi getirilmitir.
3.5. 9. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Maden teviklerinin yer ald 9. maddede yaplan deiiklikle I. grup, II. grup (a) ve (c)
bendi madenleri ile mcr ile kaba inaat, baraj, glet, liman, yol ve benzeri yaplarda
kullanlan her trl yap hammaddesi maden tevikleri kapsam dnda braklmtr.
3.6. 10. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Maden Kanununda yaplan en nemli deiikliklerden birinin teminat iratlarnn yerini
idari para cezalarnn alm olmasdr. Bu kapsamda 10. madde 4. fkradaki teminat
iradnn yerini 20.000 TL idari para cezas ve 7. fkrann ilk cmlesindeki teminat iradnn
yerini 50.000 TL idari para cezas almtr. 7. fkrann nc cmlesindeki teminat irat
kaydedilerek ifadesi ise metinden karlmtr.
Maden Kanununda yaplan bir dier nemli deiiklik ise teknik nezaretilik
uygulamasna son vererek, teknik nezaretilerin (ekil 3.2) grev ve sorumluluunu
daimi nezaretilere devretmesidir. Bu nedenle 6. fkrada geen teknik nezareti
ifadeleri daimi nezareti olarak deitirilmitir. Denetim grevi daimi nezaretilere
getiinden tespit ve nerilerin kaydedildii defterler de daimi nezareti defteri olarak
deimitir. Bu defterlerin dzenli kaydedilmemesi veya ibraz edilmemesi durumunda
ruhsat sahibine uygulanan on yl sreli iletme ruhsatlar iin belirlenen yllk iletme
ruhsat harc tutarnda idari para cezas ise 20.000 TL olarak deitirilmitir.
6592 Sayl Kanunla yaplan deiiklikle, 17. maddede belirtilen ve grnr rezervin
%10una kadar verilebilen arama dnemi retim izninin kaldrlm olmasdr. Bu
kapsamda, sekizinci fkrann (b) bendindeki verilen izinden fazla retim veya sat
yaplmas ifadesi zorunlu olarak maden karlmas veya numune alnmas dnda
47

izinsiz retim ve/veya sat yaplmas eklinde deitirilmitir. Bylece arama


dneminde zorunlu olarak retilen maden dnda retim yasaklanarak haksz yere hak
intisab kapsamna alnmtr.

ekil 3.2 rnek Teknik Nezareti Sertifikas


Son olarak, 10. maddeye Bu Kanun kapsamnda tanmlanan ilemleri yapmak zere
kurulan yetkilendirilmi tzel kiiler veya maden arama ya da iletmecileri, Genel
Mdrlkten yetki belgesi almakla ykmldr. Yetkilendirilmi tzel kiiler ile maden
arama ya da iletmecilerine yetki belgesinin verilmesi, denetimi, uyarlmas, yetki
belgelerinin askya alnmas ve belgenin iptal edilmesi ile ilgili usul ve esaslar
ynetmelikle belirlenir. eklindeki fkra eklenmitir. Eklenen bu fkrayla kanunda
tanmlanan iler olan MGEMe (Maden leri Genel Mdrl) sunulmak zere
hazrlanan proje, rapor vb. teknik belgeleri hazrlama yetkisi yalnzca yetkilendirilmi
tzel kiilere ait olacaktr. Bu durumun avantajlarndan en nemlisi MGEMin i
yknn azalacak olmasdr. Her yl Nisan ay sonuna kadar ibraz edilmesi zorunlu
belgelerin incelenmesi MGEMin en nemli i yklerinden biridir. Bu belgelerin nemli
bir ksm incelendikten sonra, 2 ay ierisinde eksik ve noksanlklarn tamamlanmas iin
iade edilmektedir. Ne yazk ki pratikteki uygulama, bu belgelerin zensiz bir ekilde
hazrlanarak MGEMe gnderilmesi, incelenen ve eksiklikleri ek yazyla iade edilen
belgelerin tamamlanarak MGEMe sunulmas eklindedir. MGEM, faaliyet gsteren
iletmelerin byk ounluu iin bu belgeleri en az iki defa incelemektedir.
Yetkilendirilmi Tzel Kiiler uygulamas, gerek rekabeti artlar gerekse de yetki
48

belgesini MGEMden alacak olmas ve MGEMe yetki belgesinin iptal yetkisi verilmesi
nedeniyle bu belgelerin nitelik olarak kalitesi artacaktr. Ancak bu deiiklik bireysel
olarak mhendis ve teknikerlerin bu belgeleri hazrlama yetkini ortadan kaldrmtr.
rnein; bir maden mhendisi, harita mhendisi veya harita teknikeri, her yl Nisan ay
sonuna kadar verilen belgelerin ierisinde yer alan imalat haritas hazrlama yetkisine
sahipken, bu haklar Yetkilendirilmi Tzel Kiilere devredilmitir.
3.7. 11. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Bu maddede yaplan deiiklikle, nceden denetim faaliyetinde bulunma zorunluluu
olmayan ruhsat sahiplerine denetimde bulunma zorunluluu getirilmi olmasdr. Bu
deiiklikle, ylda en az bir defa yaplan tetkik ve incelemelerde hazr bulunmayan veya
herhangi bir nedenle engelleyen ruhsat sahiplerine 20.000 TL., fiilin tekrar halinde
40.000 TL. idari para cezas verilecektir.
3.8. 12. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Yaplan retim ve sevkiyatlarn bildirilmemesi halinde uygulanacak cezay belirten 12.
maddenin drdnc fkrasnda, bildirilmeyen miktarn devlet hakknn 10 kat eklinde
olan ceza, 5 katna drlmtr. Ruhsat olmadan veya bakasna ait ruhsat alan
ierisinde retim yaplmasnn tespiti halinde uygulanan ve retilen miktarn ocak ba
sat tutarnn 3 kat olan para cezas ise 2 katna drlmtr. retilen hammaddenin
projede belirtilen ama dnda kullanlmasnn tespiti halinde uygulanan ocak ba sat
bedelinin 3 kat para cezas 2 katna drlmtr. Ayrca yedinci fkrada yer alan
teminat irad 20.000 TL idari para cezasna evrilmitir. Cezalarn caydrcl esas
olduundan yaplan deiikliklerden olumlu olarak sz etmek mmkn deildir.
3.9. 13. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Balyla birlikte tmyle deien bu maddede, ruhsat teminatlar kaldrlmtr. Her yl
Haziran ay sonuna kadar yatrlmas zorunlu olan ruhsat harc, ruhsat bedeli adn alarak
her yl ocak ay sonuna kadar yatrlmas zorunlu hale getirilmitir. Bykehirlerde il
zel idareleri kaldrldndan dolay il zel idaresi ibarelerinden nce bykehir
belediyelerinin olmad yerlerde ifadesi getirilmitir. Arama ruhsat taban bedeli 1.000
TL ve iletme ruhsat taban bedeli 10.000 TL olarak belirlenmitir. Yaplan bir dier
deiiklik ise ruhsat birletirme, izin alan deiiklii, ihale, kk alanlarn ihalesi, devir
talepleri, iletme ruhsat ve sre uzatm taleplerinde iletme ruhsat taban bedelinin
yatrlmas zorunluluudur.
49

3.10. 14. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi


Ocak ba sat bedelinin tanmland ikinci fkrada yaplan deiiklikle emsal bedel
Genel Mdrlke (MGEM) tarafndan belirlenecektir. Ocak ba sat bedeli MGEM
tarafndan belirlenen emsal bedelin altnda olamayacaktr. retilen madenlerden alnacak
devlet hakkn belirleyen drdnc fkrada, I. grup ve II. grup (a) bendi madenleri iin
alnan ocak ba sat bedelinin %4 kadar devlet hakk, I. grup (a) bendi madenleri iin
piyasa sat fiyatnn %4 orannda, I. grup (b) bendi iin %4 orannda olarak
deitirilmitir. II. grup (b) bendi madenleri iin %2 olan devlet hakk %4e karlmtr.
III. grup iin alnan %4lk devlet hakk, bu grubun kaynak tuzlar iin %1e indirilirken
dier madenler iin %5e karlmtr.
IV. grupta yer alan altn, gm ve platin iin %4, dierleri iin %2 olan devlet hakk,
altn, gm, platin, bakr, kurun, inko, krom, alminyum oksit madenleri iin devlet
hakknn olutuu dneme ait Londra Borsas ortalama deerine gre %2-16 arasnda
olacak ekilde deitirilmitir. Belirtilen maden fiyatlarnn ykselmesi halinde iletmeler
daha ok kar ederken ayn zamanda buna paralel olarak daha fazla devlet hakk
deyecektir. zellikle %16ya varan devlet hakk, sektr iin ar bir yk oluturacaktr.
zellikle, fiyata gre devlet hakk belirlenmesi, iletmelerin pazarlama stratejileri
asndan olumsuz sonular dourabilecektir. Deiiklikten nce VI. grup madenlerini
oluturan ve %4 devlet hakk alnan radyoaktif madenler, IV. gruba alnarak uranyum
oksit dnda kalanlar iin devlet hakk iki katna karlarak %8 olmutur. phesiz ki,
yasa deiikliinden nce gerekli tm izinleri alarak retime balam iletmeler iin ok
nemli bir etkiye sebep olacaktr.
V. grup madenlerden alnan devlet hakknda bir deiiklik yaplmam ve nce
belirlenmi olan %4lk oran korunmutur.
Maddeye eklenen ek fkrayla, 3996 sayl Kanun kapsamnda Yap-let-Devret modeli ile
yaplan kamu yatrmlar iin, ihale szlemelerinde hammadde temin sorumluluunun
grevli irket ykmllne braklmas hlinde grevli irketlere ilgili hammaddeyi
retim izni verilmitir. retilen hammaddelerden ruhsat bedelinin %30u olarak
belirlenen evre ile uyum teminat ve devlet hakk alnacak, ruhsat bedeli ise
alnmayacaktr.

50

ekil 3.2 Blister bakr


3.11. 16. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
lk mracaat ve ruhsatlandrma balkl 16. maddenin ilk fkrasna gre daha nce arama
ruhsat bavurularnda ncelik hakk esast. Ancak ncelik esas kaldrlarak, II. grup (b)
bendi ve IV. grup madenlerin dndaki arama ruhsatlarnn ihale yoluyla verilmesi
kanunlamtr. Sektrn benimsemi olduu ve olduka adaletli bir sistem olan ncelik
hakk yerine ihale yoluyla ruhsat verilmesi birok tartmay beraberinde getirecek bir
deiiklik olduu aktr.
nc fkrada yer alan ve SiO2 miktarna baklmakszn I. grup (a) bendi saylan
denizlerdeki kum ve akln iletme ruhsatn 20 hektarla snrlandran ibare kaldrlarak
I. grup (a) bendi iin geerli olan 50 hektara karlmtr.
Altnc fkrada, ruhsat birletirme mracaatlarnda, ortaya kan yeni alan azami ruhsat
alanlarn geememekte ancak grnr rezervin bir btnlk tekil etmesi halinde alan
snrlamas kalkmaktayd. Yaplan deiiklikle alan kstlamasnn kalkaca hallere
ortak retim yaplmasnn zorunlu olmas ve retimin bir entegre tesisi beslemeye
ynelik olmas halleri de eklenerek kapsam geniletilmitir. I. ve II. grup madenlerin
ruhsat birletirmelerinde ise alan snrlarnn geilemeyecei belirtilmitir. Ayrca
fkrann son cmlesi olan Ruhsat kltme ilemlerinde har ve teminat alnmaz.
fadesi karlmtr.
Arama ruhsat talepleriyle ilgili yedinci fkraya gre I. grup (a) bendi madenleri iin il zel
idarelerine, dier grup madenler iin MGEMe internet yoluyla veya dorudan mracaat
yaplabilirken, deiiklikle tm madenler iin mracaatlarn MGEMe dorudan
yaplmas gerekmektedir. ncelik hakk yerine getirilen ihale yoluyla ruhsat verilmesinin
sonucu olarak bu fkra dzenlenmitir.

51

3.12. 17. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi


6592 Sayl Kanunla tmyle deitirilen maddelerden biri olan 17. madde de teminat
iratlar para cezasna evrilmitir. Deiiklikle beraber, n arama faaliyet raporunun
verilmemesi, n arama faaliyet raporuna ilikin eksikliklerin tebli tarihinden itibaren 1
ay ierisinde tamamlanmamas veya harcama kalemlerine ait belgelerin uygun
bulunmamas, genel arama faaliyet raporunun verilmemesi, genel arama faaliyet raporuna
ilikin eksikliklerin tebli tarihinden itibaren 1 ay ierisinde tamamlanmamas veya
harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmamas halinde 20.000 TL idari para
cezas uygulanacaktr.
Arama dnemleri ile ilgili proje, arama faaliyet raporlar ve dier belgelerin hazrlanma
yetkisi yetkilendirilmi tzel kiilere verilmitir.
Bu maddede yaplan bir dier nemli deiiklik ise MGEM tarafndan, grnr rezervin
%10unu gemeyecek ekilde verilebilen retim izinlerinin kaldrlmasdr. Deiiklikle
beraber, arama dnemlerinde sadece zorunlu olmas halinde retim yaplabilecektir.
Genel olarak bu deiiklik olumlu olarak deerlendirilebilir. Grnr rezervin %10u,
olduka nemli ve baz yatrmlarn yaplmasn gerektiren bir miktardr. letme projesi
hazrlanmadan, her ne kadar bir teknik elemann nezaretinde yaplsa da ciddi riskler
tayan ve retim izni verilmesi iin gsterilen sebepler asndan olduka byk bir
miktarn arama dneminde retilmesi yanltr. Bu nedenle yaplan bu deiiklik sektrel
adan atlan nemli admlardan biri olarak deerlendirilebilir.
3.13. 24. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Yaplan kanun deiiklii ile getirilen Yetkilendirilmi Tzel Kii kapsamnda birinci
fkrada yer alan ve en az bir maden mhendisi tarafndan hazrlanan iletme projesinin,
en az bir maden mhendisinin sorumluluunda yetkilendirilmi tzel kiilerce
hazrlanmas gerekmektedir. Bylece, maden mhendislerinin bireysel olarak bir maden
iletme projesi hazrlamas engellenmitir.
Hazrlanan projede eksiklikler bulunmas halinde teminatn irat kaydedilerek,
eksikliklerin tamamlanmas iin 3 ay ek sre verilmesi ve bu srede de tamamlanmayan
eksikliklerin bulunmas halinde teminatn irat kaydedilerek ruhsat mracaatnn iptal
edilmesi, ilk mracaatta eksikliklerin tespiti halinde 20.000 TL idari paza cezas ve
eksikliklerin tamamlanmas iin 3 aylk ek sre verilmesi, bu sre ierisinde de
eksikliklerin tamamlanmamas halinde ise talebin reddedilerek yatrlan ruhsat harcnn
iade edilmesi eklinde deitirilmitir.

52

nc fkraya gre toplam ruhsat sresi 60 yl geememekte, bu sreden sonraki


uzatma taleplerine bakanlar kurulu karar vermekteydi. Bu durum deitirilerek, azami
sre I. grup madenlerde 30 yl, II. grup madenlerde 40 yl ve dier grup madenlerde 50
yl olarak belirlenmitir. Ayrca, azami srelerden sonraki srelerin izinleri Bakanlar
Kurulunda iken I. ve II. grup madenleri iin bu yetki Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanna devredilmitir.
On birinci fkrada yaplan deiiklikle 7. maddede belirtilen izinlerin alnmas durumunda
verilen iletme izniyle beraber devlet hakk alnacaktr. nceden, evresel etki
deerlendirmesi karar, mlkiyet izni, iyeri ama ve alma ruhsat ile Genel
Mdrln kaytlarna ilenmi alanlar ile ilgili dier izinlerin 3 yl iinde alnarak
Genel Mdrle verilmemesi durumunda teminat irat kaydedilip ruhsat iptal edilirken,
deiiklikle, 3 yl ierisinde izinlerin alnmamas durumunda, ruhsat sresi sonuna kadar
her yl iin 50.000 TL idari para cezas verilmesi ngrlmtr. Bu deiiklik devlet
asndan olumlu olmakla birlikte sektrel adan bakldnda, nceden azami 3 yl atl
halde kalan (iletmeye alnmayan) rezervler , asgari ruhsat sresinin de 10 yl olduu
dnlrse, uzun sreler atl halde kalabilecektir. Ayrca nceki hali teminat irad olan
bu hkmden, kamu kurumlarnca iletilen bor tuzu ve Ereli Kmr Havzasndaki
takmr ruhsatlar muafken, bu ifade de karlarak, ilgili ruhsatlarn muafiyetleri
kaldrlmtr.
3.14. 29. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Tamamen deitirilen bu maddede, projeye aykr retim yaplmas halinde, projeye
uygun retim yaplmas iin 6 ay sre verilmesi, bu srenin sonunda da projeye uygun
retim yaplmamas halinde 50.000 TL idari para cezas uygulanarak retimin
durdurulmas belirlenmitir. Ancak, iletme asndan tehlike arz eden durumlarda
faaliyetler derhal durdurulacaktr.
Ruhsat sahibinin, her yl Nisan ay sonuna kadar MGEMe vermekle ykml olduu,
bir nceki yl gerekletirdii m ile ilgili teknik belgeleri vermemesi halinde uygulanan
teminat irad, 30.000 TL idari para cezas olarak deitirilmitir. Ayrca I. grup (a) bendi
madenler iin ruhsat sahibinin her yl Nisan ayna kadar il zel idarelerine sunmakla
ykml olduu iletme faaliyet raporlarnn sresi Ocak ay sonuna kadar olarak
deitirilmi ve raporunun sunulmamas halinde uygulanan teminat irad 30.000 TL idari
para cezasna evrilmitir.

53

3.15. 30. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi


Birinci fkrada belirtilen, herhangi bir sebeple hkmden dm, terk edilmi veya taksir
edilmi alanlarn Resmi Gazetede ilanla ihaleye almasna yeni alanlar ifadesi de
eklenmitir. Ayrca II grup (b) bendi ile IV. grup madenler bu kapsamn dnda
tutulmutur.
Ruhsat alanlar arasnda olup en uzak iki noktas arasnda 50 metreden az mesafe olan
alanlara ruhsat verilmez. Bu alanlar bitiik ruhsat sahipleri arasnda ihale edilir. ifadesi
yerine Ruhsat sahalar arasnda tek bana madencilik yaplamayacak byklkteki
alanlara ruhsat verilmez. Bu alanlar bitiik ruhsat sahipleri arasnda ihale edilir. fadesi
getirilmitir. Bu deiiklikte dier baz deiiklikler gibi kesinlik ifade etmediinden baz
karklara sebep olabilecei gibi hukuki sorunlarn domasna yol aabilecektir.
3.16. 31. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Maden Kanununda yaplan en nemli deiikliklerden biri teknik nezaretiliin
kaldrlmasdr. Teknik nezaretinin grev ve sorumluluklar daimi nezaretilere
devredilmitir. Tm yeralt iletmeleri ve en az 15 ii altran yerst maden
iletmelerinin en az bir maden mhendisini daimi olarak istihdam etme zorunluluu,
deiiklikle tm maden iletmeleri iin en az bir maden mhendisinin daimi olarak
istihdamn zorunlu hale getirirken, iletmenin yapsal durumu, bykl ve iletme
teknii de gz nnde bulundurularak dier disiplinlerden de mhendis istihdam etme
zorunluluu getirilmitir. Yaplan bu deiiklik, maden mhendislerinin istihdam iin
olumludur. nceden, ynetmeliklerde belirtilen artlar salamak kaydyla 10 sahaya
kadar teknik nezaretilik yaplabiliyor iken bu deiiklikle her sahada en az 1 maden
mhendisi daimi olarak istihdam ettirilecektir. Ancak bu uygulamadan kaynak tuzlar
ruhsatlar muaf tutulmutur.
3.17. 32. Maddede Yaplan Deiikliklerin Deerlendirilmesi
Terkedilecek sahalarn evre ile uyumlu hale getirilmesi iin verilen 6 aylk sre
deiiklikle 1 yla karlmtr. Mcbir sebepler halinde uzatlan bu sre deiiklikle
kaldrlmtr. Mcbir sebepler dahil hibir sebeple 1 yllk sre alamayacaktr. Bu sre
ierisinde evre ile uyum almalarnn tamamlanmamas halinde nceden olduu gibi
orman idaresi, l zel dare veya valiliklerce tamamlanacak ve bedeli ruhsat sahibinden
tahsil edilecektir.

54

4. SONULAR VE TARTIMA

18.02.2015 tarihinde Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren yeni Maden kanunu
ile (6592) Maden Kanununda kapsaml deiiklikler yaplmtr. Bu deiiklikler u
ekilde zetlenebilir;

VI. grupta yer alan Radyoaktif mineraller ve dier radyoaktif maddeler IV. grup
iine alnarak sadeleme salanacaktr.
Ruhsat harlar ve teminatlar kaldrlarak ruhsat bedeli ad altnda tek bir bedel
alnacaktr. Bu bedelin %70i genel bteye yatacak ve %30u ise evre ile uyum
almalarnda kullanlmak zere alnacaktr.

Hi bedel alnmayan ruhsat devirlerinde, devir tarihindeki ruhsat bedelinin iki kat

tutarnda bir bedel alnarak devirler Bakanlk onay ile gerekleecektir.


Madencilik faaliyetleriyle akan gerek/tzel kiilere ait yatrmlar bakandan
oluan kurul tarafndan deerlendirilecek ve hangi yatrmn yaplacana bu kurul
tarafndan karar verilecektir.
II (a) grubunda yer alan kalker, kalsit, dolomit gibi madenler, Maden Kanununda yer
alan teviklerden yararlanamayacaktr.
Teknik nezaretilik kaldrlacak, daimi nezareti ve yetkilendirilmi tzel kiilerin
grev ve sorumluluu dzenlenecektir.
Ruhsat teminat kaldrldndan teminat iratlar yerine idari para cezalar
uygulanacaktr.
Ruhsat sahiplerine, mahallinde tetkiklerde bulunma zorunluluu getirilerek, bu
tetkikleri engellemeleri halinde idari para cezas uygulanacaktr.
Ruhsat sahiplerinin, sahalarnda rettii ve satt madeni MGEMe beyan etmemesi
halinde uygulanan ceza yarya indirilecek, ruhsat dnda retim yapmas durumunda
ise uygulanan ceza 1/3 orannda azaltlacaktr.
Ruhsat taban bedelleri, arama ruhsatlarnda 1.000 TL ve iletme ruhsatlarnda 10.000
TL olacaktr.
Kymetli madenlerden alnacak devlet hakk uluslararas piyasalardaki fiyatlara
endeksli hale getirilecektir.
ncelik hakk kaldrlarak, ilk mracaatta maden ruhsat verilmeyecek, tm maden
ruhsatlar ihale ile verilecektir.
hale szlemelerinde hammaddenin ihaleyi yapan kamu kurum ve kuruluunca
karlanmayaca hkmnn bulunmas halinde ihaleyi alana hammadde retim izni
verilecek, ancak bu hammaddeler iin ihaleyi alandan devlet hakk ile evre ile uyum
teminat alnacaktr.

55

Havza madenciliine ynelik olarak, ruhsatlar alan snrlamas dikkate alnmakszn


birletirilecektir.
Denizlerdeki kum akl iin verilen ruhsatlar 20 hektara kadar verilebilecektir.
Arama dnemleri geilerindeki iptal ilemleri kaldrlacak, n Arama, Genel Arama
ve Detay Arama dnemi faaliyetleri ile ilgili olarak verilecek olan arama faaliyet
raporlar ve harcama kalemlerinin sresinde ve tam olarak verilmesi salanacak, aksi
takdirde 30.000 TL idari para cezas uygulanacaktr. Arama dnemleri ile ilgili proje,
faaliyet raporu ve dier belgeler yetkilendirilmi tzel kiilerce hazrlanacaktr.
Maden iletme projeleri, yetkilendirilmi tzel kiiler tarafndan maden mhendisi
sorumluluunda hazrlanacaktr.
Ruhsatlar iin verilen toplam sreler 60 yldan gruplara gre 30, 40, 50 yl olarak
verilecektir.
Belli sreler iin retim yaplmayan ruhsat sahalarna iptal yerine idari para cezas
verilecektir.
Ruhsat sahibince, iletme ruhsat yrrlk tarihinden itibaren yl iinde alnmas
gerekli izinlerin getirilmemesi halinde iptal yerine idari para cezas verilecektir.
Maden iletmelerindeki faaliyetlerin daha etkin kontrolnn yaplabilmesi amacyla
letme Faaliyet Raporlar Ocak ay iinde verilecek, yaplacak denetimlerde iletme
projesine aykr faaliyette bulunulduunun tespit edilmesi halinde retim faaliyetinin
durdurulmasna ek olarak 50.000 TL idari para cezas verilecektir.
Havza madencilii kapsamnda faaliyetlerin yrtlmesi iin birden fazla ruhsat
iine alacak ekilde ortak bir proje hazrlanacak ve bu projeye gre faaliyetlerin
yrtlmesi esas olacaktr.
Maden ruhsat sahasnn cinsi, rezervi, bulunduu blge, tenr, istihdam, yatrm,
lke ihtiyalar ve benzeri hususlar dikkate alnarak artnamelerde aka belirtmek
kaydyla ara ve u rn retme artn ieren ihaleler yaplabilecektir.

56

5. KAYNAKLAR

nternet: MGEM, Eriim Tarihi: 27.04.2015


[1] http://www.migem.gov.tr/duyurular/haberler/Kanun/kanunhaber.html
nternet; 3213 Sayl Maden Kanunu, Eriim Tarihi: 07.04.2015
[2] http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3213.pdf
nternet; 6592 Sayl Kanun, Eriim Tarihi: 16.04.2015
[3] http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/02/20150218-1.htm
[4] http://www.migem.gov.tr/duyurular/genel/tekniknezaretcidefteri.htm
[5] Maden Kanunu, Mustafa Topalolu, Karahan Yay, 2011
[6] Maden Mhendisleri Odas Raporlar, 2000-2015
[7] Centel, T. ve Demirciolu, M, Hukuku, Beta Yaynlar, 2012

57

6. EKLER
EK 1 Teknik Nezareti Defteri rnek Sayfa

58

You might also like